Przedmiotem wzoru uzytkowego jest wymiennik ciepla, zwlaszcza do ukladów wentylacyjnych, przeznaczony do odzys¬ kiwania ciepla z równoczesna wymiana powietrza poprzez sys¬ tem mechanicznej wentylacji nawiewno-wyciagowej w niskotem¬ peraturowych systemach wentylacyjno-ki imatyzacyjnych, zain¬ stalowanych w pomieszczeniach mieszkalnych badz halach pro¬ dukcyjnych. Wymiennik ten jest wymienikiem typu powietrze-powietrze.Najbardziej rozpowszechnionym wymiennikiem ciepla in¬ stalowanym w ukladach wentylacyjnych jest wymiennik plytowy pracujacy w krzyzowym przeplywie czynników bioracych udzial w wymianie. Wymienniki te utworzone sa z plyt kanalowych ulozonych w stosach, przy czym kolejne plyty sa przestawione wzgledem siebie o kat prosty.Przyklad rozwiazania wymiennika ciepla pracujacego w ukla¬ dzie przeciwpradowym podaje polski wzór uzytkowy nr 43258, w którym wymiennik ciepla sklada sie z ulozonych na przemian plyt kanalowych i plyt kanalowych zakonczonych z obu stron trójkatnymi wycinkami plyty kanalowej. Trójkatne wycinki zmieniaja kierunek przeplywu czynników bioracych udzial w wymianie ciepla i stanowia rodzaj kierownic.- 2 - Inny typ wymienników kanalowych znajdujacych zastosowanie w wymianie ciepla pomiedzy powietrzem wlotowym i wylotowym w urzadzeniach klimatyzacyjnych stanowi suchy lub nasycony roztworem higroskopijnym wymiennik przeponowy. Takie rozwia¬ zanie podaje polski patent tymczasowy nr 99118, w którym wy¬ miennik ciepla utworzony jest z ukladu porowatych scianek zraszanych w sposób ciagly higroskopijnym roztworem przy równoczesnym przeplywie przez wymiennik powietrza w ukladzie przeponowym.Inna , rzadziej stosowana rodzine wymienników ciepla zabudo¬ wanych w ukladach wentylacyjnych stanowia wymienniki rurowe w których ustawione pionowo rurki wypelnione sa czesciowo latwo parujacym czynnikiem (np. freonem). Umieszczenie dol¬ nego ich konca w strumieniu cieplego powietrza powoduje, ze znajdujacy sie w nich czynnik paruje odbierajac cieplo ze strumienia. Górny koniec rurek jest umieszczony w strumieniu chlodnego powietrza co powoduje skraplanie czynnika i ogrza¬ nie powietrza. Ten typ wymienników znalazl zastosowanie glównie w wymianie czynników powietrze-woda, a ich konstruk¬ cje róznia sie przewaznie sposobem uksztaltowania sztywnych rur w cylindrycznym plaszczu.Typ takiego wymiennika ciepla prezentuje polski wzór uzytko¬ wy nr 45967, w którym kazda rurka tworzaca pakiet wewnatrz plaszcza cylindrycznego ma faliste wygiecia lezace w plasz¬ czyznie ulozonej promieniscie wzgledem osi wzdluznej wymien- n ika.Zblizone rozwiazanie wymienika ciepla podaje polski wzór uzytkowy nr 55150. Wymiennik ciepla wedlug wzoru sklada sie z obudowy, plaszcza, rurek grzejnych i kolektorów, przy czym plaszcz wymiennika wraz z rurkami grzejnymi zwiniety jest w ksztalcie sprezyny srubowej. Pojedyncze zespoly grzejne wy¬ mienika stanowia moduly, a rurki grzejne umieszczone w rurce plaszczowej sa skrecone z soba w formie wielokrotnej sprezy¬ ny srubowej o skoku skretu odpowiadajacym dlugosci zwoju- 3 - plaszcza. Kolektor dolny oraz kolektor górny polaczony jest z oddzielnymi kolektorami bocznymi. Scianki kolektora dolne¬ go i górnego sa jednoczesnie dnami sitowymi rurek grzejnych.Rozwiniecie powierzchni bocznych wewnetrznych zespolów we- zownic lub rur w znanych wymiennikach ciepla w celu zwie¬ kszenia kontaktu czynników bioracych udzial w wymianie, rea¬ lizowane jest równiez poprzez zebrowanie rur na ich wewnet¬ rznych lub zewnetrznych powierzchniach.Przyklady takich rozwiazan pokazuje polski wzór uzytkowy nr 49572, niemieckie patenty nr 3413712, 3706408, 3508878 i pa¬ tent europejski nr 0339552.Przytoczone rozwiazania wymienników ciepla stosowanych badz w ukladach wentylacyjno-klimatyzacyjnych badz grzew¬ czych, ze wzgledów technologicznych sa wymiennikami kosztow¬ nymi. Profilowanie plyt oraz ich skladanie w wymiennikach typu kanalowego wymaga drogiego procesu tloczenia, natomiast ksztaltowanie rur oraz ich zebrowanie w celu zwiekszenia po¬ wierzchni wymiany ciepla w wymiennikach rurowych jest rów¬ niez zwiazane z drogimi i pracochlonnymi procesami obróbki i spawania. Wymienniki te poza grupa wymienników plytowych po¬ siadaja znaczne gabaryty przy stosunkowo niskiem wskazniku rozwiniecia powierzchni. Dodatkowo, wewnetrzne uzebrowania rur ulegaja zanieczyszczeniom, trudnym do usuniecia, zwlasz¬ cza w waskich szczelinach badz trudno dostepnych partiach.Wymiennik ciepla, zwlaszcza do ukladów wentylacyjnych skladajacy sie z termoizolacyjnej obudowy plaszczowej z za¬ budowanym wewnatrz pakietem cienkosciennych rur o zmiennym przekroju, których scianki posiadaja spiralne karbowania oraz z wewnetrznymi kanalami zakonczonymi zbiorczym kolekto¬ rem dolotowym i odlotowym oraz z krócców powietrza wlotowego i wylotowego wedlug wzoru uzytkowego charakteryzuje sie tym,- 4 - ze zabudowany wewnatrz obudowy plaszczowej pakiet cienkos¬ ciennych rur stanowia elastyczne przewody, których powierz¬ chnia boczna pomiedzy obwodowymi, spiralnymi karbowaniami posiada liczne, nieregularne sfaldowania. Powierzchnie bocz¬ na elastycznych przewodów stanowi cienka folia metalowa, ko¬ rzystnie aluminiowa lub miedziana.Wymiennik ciepla wedlug wzoru uzytkowego jest latwym w montazu w ukladach wentylacyjnych wymiennikiem, a jego pros¬ ta budowa i rodzaj zastosowanego materialu na wewnetrzne przewody powoduje, iz jest najtanszym ze znanych wymienników ciepla. Wynika to glównie z technologii produkcji eliminuja¬ cej procesy obróbki cieplnej oraz spawania powierzchni bocz¬ nej przewodów. Zastosowana na powierzchnie boczna przewodów cienka folia metalowa zapewnia wysoki wspólczynnik wymiany ciepla pomiedzy czynnikami bioracymi udzial w wymianie. Duze rozwiniecie powierzchni bocznej przewodów zwiekszone dodat¬ kowymi sfaldowaniami powierzchni intensyfikuje wymiane ciep¬ la. Ponadto dodatkowym czynnikiem zwiekszajacym wspólczynnik wymiany ciepla jest uzyskanie stosunkowo duzych predkosci przeplywu powietrza wewnatrz przewodów, osiagniete równiez poprzez zmiane przekroju kanalów przy równoczesnym zawirowa¬ niu powietrza omywajacego przewody, zwlaszcza na utworzonych karbach i sfaldowaniach powierzchni. Turbulencje przeplywu czynnków intensyfikuje równiez ruch drgajacy elastycznych przewodów zabudowanych wewnatrz obudowy plaszczowej wymien¬ nika.Wymiennik ciepla, zwlaszcza do ukladów wentylacyjnych wedlug wzoru uzytkowego uwidoczniono na rysunku przedstawia¬ jacym widok wymiennika z boku w pólprzekroju przez sciane boczna.- 5 - Wymiennik ciepla, zwlaszcza do ukladów wentylacyjnych wedlug wzoru uzytkowego sklada sie z termoizolacyjnej plasz¬ czowej obudowy i z doprowadzonymi z boku króccami powietrza wlotowego 9 i wylotowego ±0_. Wewnatrz obudowy 1_ zabudowany jest pakiet cienkosciennych, elastycznych przewodów Z, osa¬ dzonych na dnie sitowym 8 których zakonczenie stanowi zbiorczy kolektor dolotowy 6 oraz wylotowy T. Przekrój po¬ przeczny elastycznych przewodów Z jest zmienny, a powierzch¬ nia boczna 3_ przewodów 2^ posiada obwodowe, spiralne karbowa¬ nia 4, pomiedzy którymi znajduja sie liczne, nieregularne sfaldowania 5. Elastyczne przewody Z wykonane sa z cienkiej fol i i aluminiowej .Wymiennik ciepla pracuje w wymuszonym systemie mechanicznej wentylacji nawiewno-wyciagowej, gdzie czynnikiem bioracym udzial w wymianie jest odprowadzone cieple powietrze z po¬ mieszczenia oraz zassysane zimne powietrze z zewnatrz.Przeplyw powietrza odprowadzonego z pomieszczenia nastepuje cienkosciennymi, elastycznymi przewodami Z, zabudowanymi wewnatrz termoizolacyjnej obudowy plaszczowej 1_. Zassysane zimne powietrze z zewnatrz doprowadzone jest do wymiennika króccem powietrza wlotowego 9. Wymiana ciepla pomiedzy dwoma czynnikami nastepuje poprzez powierzchnie boczna _3 przewodów 2^ w calej objetosci termoizolacyjnej obudowy i. Ogrzane w wymienniku powietrze wlotowe, zassane z zewnatrz, odprowa¬ dzone jest króccem wylotowym 10_ do ukladu wentylacyjnego, zainstalowanego w pomieszczeniach, natomiast schlodzone po¬ wietrze doprowadzone z pomieszczenia kolektorem dolotowym 6, po przejsciu przez wymiennik odprowadzone jest poprzez ko¬ lektor wylotowy T przewodami na zewnatrz.RZFCZf^ FAtAntowy inz. Je ¦1BNHff BIURO DORADZTWA UBEffl TECHNICZNaGO ¦ HR I USLUG PATENTOWYCH Joanna Pawlik Kazimierz Fedyk 40-126 KATOWICE ul Gra*vrtckiego 15a/42¦Az — Qo(o6i PL PLThe subject of the utility model is a heat exchanger, especially for ventilation systems, intended for heat recovery with simultaneous air exchange through a mechanical supply and exhaust ventilation system in low-temperature ventilation and imitation systems, installed in living quarters or halls. ¬ ducers. This heat exchanger is an air-to-air exchanger. The most common heat exchanger installed in ventilation systems is a plate heat exchanger operating in a cross-flow of factors involved in the exchange. These exchangers are made of channel plates arranged in stacks, with successive plates staggered relative to each other at a right angle. An example of a heat exchanger working in a counter-current system is given by the Polish utility formula No. channel plates and channel plates terminated on both sides with triangular sections of the channel plate. Triangular sections change the direction of the flow of factors involved in heat transfer and constitute a kind of guide vanes. - 2 - Another type of duct heat exchanger used in heat exchange between inlet and outlet air in air conditioning devices is a dry or saturated membrane exchanger. Such a solution is provided by the Polish provisional patent No. 99118, in which the heat exchanger is made of a system of porous walls continuously sprinkled with a hygroscopic solution with simultaneous flow through the air exchanger in a membrane system. Another, less frequently used family of heat exchangers installed in in ventilation systems are tubular exchangers in which vertically arranged pipes are partially filled with an easily evaporating agent (e.g. freon). Placing their lower end in a stream of warm air causes that the medium contained in them evaporates, receiving heat from the stream. The upper end of the tubes is placed in a stream of cool air which causes the medium to condense and the air to heat up. This type of heat exchangers has been used mainly in the exchange of air-water media, and their design is usually different in the way of forming rigid pipes in a cylindrical jacket. This type of heat exchanger is presented in the Polish utility pattern No. a cylindrical bend has wavy bends lying in a plane located radially in relation to the longitudinal axis of the exchanger. A similar solution of the heat exchanger is given by the Polish utility model no. it is wound together with the heating pipes in the form of a coil spring. The individual heating units of the heat exchanger are modules, and the heating pipes placed in the jacket tube are twisted together in the form of a multiple coil spring with a twist pitch corresponding to the length of the coil-3-jacket. The lower collector and the upper collector are connected with separate side collectors. The walls of the upper and lower collector are also the tube sheets of the heating tubes. The development of the side surfaces of the internal strand assemblies or tubes in known heat exchangers in order to increase the contact of the factors involved in the exchange, is also realized by gathering the tubes on them. Examples of such solutions are shown in Polish utility model No. 49572, German patents No. 3413712, 3706408, 3508878 and European patent No. 0339552. Due to technological reasons, they are expensive exchangers. The profiling of the plates and their assembly in channel-type exchangers requires an expensive pressing process, while the shaping of the pipes and their collection to increase the heat transfer surface in the tubular exchangers is also associated with expensive and time-consuming machining and welding processes. These exchangers, apart from the group of plate exchangers, have large dimensions with a relatively low surface development index. Additionally, the internal ribs of the pipes become contaminated, difficult to remove, especially in narrow gaps or in hard-to-reach parts. they have spiral corrugations and with internal channels terminated with a collective intake and exhaust manifold and with inlet and exhaust air connectors according to the utility pattern, characterized by the fact that the package of thin-walled pipes built inside the shell casing are flexible conduits, the surface of which is the side, between the circumferential, spiral notches, has numerous, irregular folds. The side surfaces of flexible ducts are thin metal foil, preferably aluminum or copper. The heat exchanger according to the utility pattern is an easy-to-install exchanger in ventilation systems, and its simple structure and the type of material used for internal ducts make it the cheapest from known heat exchangers. This is mainly due to the production technology which eliminates the processes of heat treatment and welding of the side surface of the conductors. The thin metal foil applied to the side surface of the wires ensures a high coefficient of heat exchange between the factors taking part in the exchange. A large development of the side surface of the conduits increased by additional corrugations of the surface intensifies the heat exchange. In addition, an additional factor increasing the heat transfer coefficient is the achievement of relatively high air flow velocities inside the ducts, also achieved by changing the cross-section of the ducts with simultaneous turbulence of the air washing the ducts, especially on the formed notches and corrugations on the surface. The turbulence of medium flow is also intensified by the vibrating movement of flexible pipes built inside the exchanger's shell casing. According to the utility design, the ventilation systems consist of a heat-insulating shell casing with side inlet 9 and outlet air connections ± 0. Inside the casing 1, there is a package of thin-walled, flexible conduits Z, placed on the tube sheet 8, the end of which is an inlet 6 and an exhaust manifold T. The cross-section of the flexible conduits Z is variable, and the side surface 3 of conduits 2 is circumferential, spiral corrugations 4, between which there are numerous, irregular corrugations 5. Flexible pipes Z are made of thin aluminum foil. air from the room and cold air drawn in from the outside. The exhaust air flow from the room is carried out by thin-walled, flexible Z ducts, built inside the heat-insulating jacket 1_. The cold air drawn in from the outside is supplied to the exchanger through the inlet air connector 9. The heat exchange between the two factors takes place through the side surface _3 of pipes 2 ^ in the entire volume of the insulating casing i. 10_ to the ventilation system installed in the rooms, while the cooled air supplied from the room through the intake manifold 6, after passing through the exchanger, is led through the exhaust manifold T through the pipes to the outside. HR AND PATENT SERVICES Joanna Pawlik Kazimierz Fedyk 40-126 KATOWICE ul Gra * vrtckiego 15a / 42¦Az - Qo (o6i PL PL