PL237999B1 - Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie - Google Patents
Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie Download PDFInfo
- Publication number
- PL237999B1 PL237999B1 PL430836A PL43083619A PL237999B1 PL 237999 B1 PL237999 B1 PL 237999B1 PL 430836 A PL430836 A PL 430836A PL 43083619 A PL43083619 A PL 43083619A PL 237999 B1 PL237999 B1 PL 237999B1
- Authority
- PL
- Poland
- Prior art keywords
- product
- betulin
- hiv
- formula
- group
- Prior art date
Links
- 230000000694 effects Effects 0.000 title claims abstract description 28
- 238000000034 method Methods 0.000 title claims abstract description 26
- 238000002360 preparation method Methods 0.000 title description 14
- 125000002467 phosphate group Chemical class [H]OP(=O)(O[H])O[*] 0.000 title description 6
- 150000001875 compounds Chemical class 0.000 claims abstract description 51
- FVWJYYTZTCVBKE-ROUWMTJPSA-N betulin Chemical compound C1C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(CO)CC[C@@H](C(=C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C FVWJYYTZTCVBKE-ROUWMTJPSA-N 0.000 claims abstract description 50
- YMWUJEATGCHHMB-UHFFFAOYSA-N Dichloromethane Chemical compound ClCCl YMWUJEATGCHHMB-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 45
- JYDNKGUBLIKNAM-UHFFFAOYSA-N Oxyallobutulin Natural products C1CC(=O)C(C)(C)C2CCC3(C)C4(C)CCC5(CO)CCC(C(=C)C)C5C4CCC3C21C JYDNKGUBLIKNAM-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 37
- MVIRREHRVZLANQ-UHFFFAOYSA-N betulin Natural products CC(=O)OC1CCC2(C)C(CCC3(C)C2CC=C4C5C(CCC5(CO)CCC34C)C(=C)C)C1(C)C MVIRREHRVZLANQ-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 37
- WEVYAHXRMPXWCK-UHFFFAOYSA-N Acetonitrile Chemical compound CC#N WEVYAHXRMPXWCK-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 18
- 239000003960 organic solvent Substances 0.000 claims abstract description 16
- 150000003013 phosphoric acid derivatives Chemical class 0.000 claims abstract description 15
- JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-N Pyridine Chemical compound C1=CC=NC=C1 JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 14
- 239000003814 drug Substances 0.000 claims abstract description 14
- WYURNTSHIVDZCO-UHFFFAOYSA-N Tetrahydrofuran Chemical compound C1CCOC1 WYURNTSHIVDZCO-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 13
- HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N Chloroform Chemical compound ClC(Cl)Cl HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 12
- 239000002904 solvent Substances 0.000 claims abstract description 12
- 125000000217 alkyl group Chemical group 0.000 claims abstract description 11
- 229910019142 PO4 Inorganic materials 0.000 claims abstract description 10
- 239000003795 chemical substances by application Substances 0.000 claims abstract description 10
- 239000011541 reaction mixture Substances 0.000 claims abstract description 10
- CSCPPACGZOOCGX-UHFFFAOYSA-N Acetone Chemical compound CC(C)=O CSCPPACGZOOCGX-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 9
- UHOVQNZJYSORNB-UHFFFAOYSA-N Benzene Chemical compound C1=CC=CC=C1 UHOVQNZJYSORNB-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 9
- RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYSA-N Diethyl ether Chemical compound CCOCC RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 9
- ZMXDDKWLCZADIW-UHFFFAOYSA-N N,N-Dimethylformamide Chemical compound CN(C)C=O ZMXDDKWLCZADIW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 9
- YXFVVABEGXRONW-UHFFFAOYSA-N Toluene Chemical compound CC1=CC=CC=C1 YXFVVABEGXRONW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 9
- 238000006243 chemical reaction Methods 0.000 claims abstract description 9
- 239000010452 phosphate Substances 0.000 claims abstract description 9
- 230000010076 replication Effects 0.000 claims abstract description 9
- 241000713772 Human immunodeficiency virus 1 Species 0.000 claims abstract description 8
- UMJSCPRVCHMLSP-UHFFFAOYSA-N pyridine Natural products COC1=CC=CN=C1 UMJSCPRVCHMLSP-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 7
- IAZDPXIOMUYVGZ-UHFFFAOYSA-N Dimethylsulphoxide Chemical compound CS(C)=O IAZDPXIOMUYVGZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 6
- OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N Malonic acid Chemical compound OC(=O)CC(O)=O OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 6
- YLQBMQCUIZJEEH-UHFFFAOYSA-N tetrahydrofuran Natural products C=1C=COC=1 YLQBMQCUIZJEEH-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 6
- 239000011261 inert gas Substances 0.000 claims abstract description 5
- 238000004519 manufacturing process Methods 0.000 claims abstract description 5
- 230000000865 phosphorylative effect Effects 0.000 claims abstract description 5
- 239000012970 tertiary amine catalyst Substances 0.000 claims abstract description 5
- 239000003054 catalyst Substances 0.000 claims abstract description 4
- RYHBNJHYFVUHQT-UHFFFAOYSA-N 1,4-Dioxane Chemical compound C1COCCO1 RYHBNJHYFVUHQT-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 3
- 239000012298 atmosphere Substances 0.000 claims abstract description 3
- 125000001424 substituent group Chemical group 0.000 claims abstract description 3
- 238000000746 purification Methods 0.000 claims abstract 2
- XEKOWRVHYACXOJ-UHFFFAOYSA-N Ethyl acetate Chemical compound CCOC(C)=O XEKOWRVHYACXOJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 21
- LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYSA-N Ethanol Chemical compound CCO LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 17
- VHYFNPMBLIVWCW-UHFFFAOYSA-N 4-Dimethylaminopyridine Chemical compound CN(C)C1=CC=NC=C1 VHYFNPMBLIVWCW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 12
- VYPSYNLAJGMNEJ-UHFFFAOYSA-N Silicium dioxide Chemical compound O=[Si]=O VYPSYNLAJGMNEJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 12
- VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N n-Hexane Chemical compound CCCCCC VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 12
- 230000008569 process Effects 0.000 claims description 9
- XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N water Substances O XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 8
- VEXZGXHMUGYJMC-UHFFFAOYSA-N Hydrochloric acid Chemical compound Cl VEXZGXHMUGYJMC-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 6
- PMZURENOXWZQFD-UHFFFAOYSA-L Sodium Sulfate Chemical compound [Na+].[Na+].[O-]S([O-])(=O)=O PMZURENOXWZQFD-UHFFFAOYSA-L 0.000 claims description 6
- ZMANZCXQSJIPKH-UHFFFAOYSA-N Triethylamine Chemical compound CCN(CC)CC ZMANZCXQSJIPKH-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 6
- 229910052681 coesite Inorganic materials 0.000 claims description 6
- 238000004440 column chromatography Methods 0.000 claims description 6
- 229910052906 cristobalite Inorganic materials 0.000 claims description 6
- 239000000377 silicon dioxide Substances 0.000 claims description 6
- 235000012239 silicon dioxide Nutrition 0.000 claims description 6
- 229910052682 stishovite Inorganic materials 0.000 claims description 6
- 229910052905 tridymite Inorganic materials 0.000 claims description 6
- XKRFYHLGVUSROY-UHFFFAOYSA-N Argon Chemical compound [Ar] XKRFYHLGVUSROY-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 4
- IJGRMHOSHXDMSA-UHFFFAOYSA-N Atomic nitrogen Chemical compound N#N IJGRMHOSHXDMSA-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 4
- UIIMBOGNXHQVGW-UHFFFAOYSA-M Sodium bicarbonate Chemical class [Na+].OC([O-])=O UIIMBOGNXHQVGW-UHFFFAOYSA-M 0.000 claims description 4
- 238000004587 chromatography analysis Methods 0.000 claims description 4
- 229910052740 iodine Inorganic materials 0.000 claims description 3
- 150000003512 tertiary amines Chemical class 0.000 claims description 3
- 229910052786 argon Inorganic materials 0.000 claims description 2
- ITVPBBDAZKBMRP-UHFFFAOYSA-N chloro-dioxido-oxo-$l^{5}-phosphane;hydron Chemical compound OP(O)(Cl)=O ITVPBBDAZKBMRP-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 2
- 239000000284 extract Substances 0.000 claims description 2
- 229910052757 nitrogen Inorganic materials 0.000 claims description 2
- ZCYVEMRRCGMTRW-UHFFFAOYSA-N 7553-56-2 Chemical compound [I] ZCYVEMRRCGMTRW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims 1
- 238000000605 extraction Methods 0.000 claims 1
- 239000011630 iodine Substances 0.000 claims 1
- OJMIONKXNSYLSR-UHFFFAOYSA-N phosphorous acid Chemical compound OP(O)O OJMIONKXNSYLSR-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims 1
- 230000002401 inhibitory effect Effects 0.000 abstract description 5
- 241000725303 Human immunodeficiency virus Species 0.000 description 39
- QGJZLNKBHJESQX-FZFNOLFKSA-N betulinic acid Chemical compound C1C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CC[C@@H](C(=C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C QGJZLNKBHJESQX-FZFNOLFKSA-N 0.000 description 31
- HEDRZPFGACZZDS-MICDWDOJSA-N Trichloro(2H)methane Chemical compound [2H]C(Cl)(Cl)Cl HEDRZPFGACZZDS-MICDWDOJSA-N 0.000 description 24
- PZXJOHSZQAEJFE-UHFFFAOYSA-N dihydrobetulinic acid Natural products C1CC(O)C(C)(C)C2CCC3(C)C4(C)CCC5(C(O)=O)CCC(C(C)C)C5C4CCC3C21C PZXJOHSZQAEJFE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 21
- 230000015572 biosynthetic process Effects 0.000 description 19
- 238000003786 synthesis reaction Methods 0.000 description 19
- QGJZLNKBHJESQX-UHFFFAOYSA-N 3-Epi-Betulin-Saeure Natural products C1CC(O)C(C)(C)C2CCC3(C)C4(C)CCC5(C(O)=O)CCC(C(=C)C)C5C4CCC3C21C QGJZLNKBHJESQX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 18
- CLOUCVRNYSHRCF-UHFFFAOYSA-N 3beta-Hydroxy-20(29)-Lupen-3,27-oic acid Natural products C1CC(O)C(C)(C)C2CCC3(C)C4(C(O)=O)CCC5(C)CCC(C(=C)C)C5C4CCC3C21C CLOUCVRNYSHRCF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 18
- DIZWSDNSTNAYHK-XGWVBXMLSA-N Betulinic acid Natural products CC(=C)[C@@H]1C[C@H]([C@H]2CC[C@]3(C)[C@H](CC[C@@H]4[C@@]5(C)CC[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]5CC[C@@]34C)[C@@H]12)C(=O)O DIZWSDNSTNAYHK-XGWVBXMLSA-N 0.000 description 18
- 239000003112 inhibitor Substances 0.000 description 18
- MQYXUWHLBZFQQO-UHFFFAOYSA-N nepehinol Natural products C1CC(O)C(C)(C)C2CCC3(C)C4(C)CCC5(C)CCC(C(=C)C)C5C4CCC3C21C MQYXUWHLBZFQQO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 18
- 239000002259 anti human immunodeficiency virus agent Substances 0.000 description 16
- YJEJKUQEXFSVCJ-WRFMNRASSA-N bevirimat Chemical class C1C[C@H](OC(=O)CC(C)(C)C(O)=O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CC[C@@H](C(=C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C YJEJKUQEXFSVCJ-WRFMNRASSA-N 0.000 description 16
- 239000000047 product Substances 0.000 description 16
- 230000036436 anti-hiv Effects 0.000 description 14
- 230000035800 maturation Effects 0.000 description 13
- -1 amide derivatives of betulinic acid Chemical class 0.000 description 11
- 229960002555 zidovudine Drugs 0.000 description 11
- 210000004027 cell Anatomy 0.000 description 10
- 238000012360 testing method Methods 0.000 description 10
- HBOMLICNUCNMMY-XLPZGREQSA-N zidovudine Chemical compound O=C1NC(=O)C(C)=CN1[C@@H]1O[C@H](CO)[C@@H](N=[N+]=[N-])C1 HBOMLICNUCNMMY-XLPZGREQSA-N 0.000 description 10
- 150000003648 triterpenes Chemical class 0.000 description 9
- 229940002612 prodrug Drugs 0.000 description 8
- 239000000651 prodrug Substances 0.000 description 8
- 239000000126 substance Substances 0.000 description 8
- 241000700605 Viruses Species 0.000 description 7
- 230000000840 anti-viral effect Effects 0.000 description 7
- 208000030507 AIDS Diseases 0.000 description 6
- 229940124411 anti-hiv antiviral agent Drugs 0.000 description 6
- 125000003178 carboxy group Chemical group [H]OC(*)=O 0.000 description 6
- 229940079593 drug Drugs 0.000 description 6
- NBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-K phosphate Chemical compound [O-]P([O-])([O-])=O NBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-K 0.000 description 6
- 235000021317 phosphate Nutrition 0.000 description 6
- 230000003389 potentiating effect Effects 0.000 description 6
- 230000005764 inhibitory process Effects 0.000 description 5
- 239000000243 solution Substances 0.000 description 5
- 238000004611 spectroscopical analysis Methods 0.000 description 5
- 101710205625 Capsid protein p24 Proteins 0.000 description 4
- 101710177166 Phosphoprotein Proteins 0.000 description 4
- 101710149279 Small delta antigen Proteins 0.000 description 4
- 230000009471 action Effects 0.000 description 4
- 239000013543 active substance Substances 0.000 description 4
- PZXJOHSZQAEJFE-FZFNOLFKSA-N dihydrobetulinic acid Chemical compound C1C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CC[C@@H](C(C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C PZXJOHSZQAEJFE-FZFNOLFKSA-N 0.000 description 4
- 239000002609 medium Substances 0.000 description 4
- 239000000203 mixture Substances 0.000 description 4
- 238000011160 research Methods 0.000 description 4
- 150000003839 salts Chemical class 0.000 description 4
- 238000011282 treatment Methods 0.000 description 4
- TXIOIJSYWOLKNU-FLQODOFBSA-N (1r,3as,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13ar,13br)-9-(3-carboxy-3-methylbutanoyl)oxy-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1-prop-1-en-2-yl-1,2,3,4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a,13b-hexadecahydrocyclopenta[a]chrysene-3a-carboxylic acid;(2r,3r,4r,5s)-6-(methylamino)hexane-1 Chemical compound CNC[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@H](O)CO.CNC[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@H](O)CO.C1C[C@H](OC(=O)CC(C)(C)C(O)=O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CC[C@@H](C(=C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C TXIOIJSYWOLKNU-FLQODOFBSA-N 0.000 description 3
- JZZMDHQYBFQRMW-ROUWMTJPSA-N (1s,3as,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13ar,13br)-3a-(hydroxymethyl)-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1-propan-2-yl-1,2,3,4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a,13b-hexadecahydrocyclopenta[a]chrysen-9-ol Chemical compound C1C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(CO)CC[C@@H](C(C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C JZZMDHQYBFQRMW-ROUWMTJPSA-N 0.000 description 3
- 206010061598 Immunodeficiency Diseases 0.000 description 3
- 208000029462 Immunodeficiency disease Diseases 0.000 description 3
- 239000002253 acid Substances 0.000 description 3
- 150000001412 amines Chemical class 0.000 description 3
- 230000000844 anti-bacterial effect Effects 0.000 description 3
- 230000000259 anti-tumor effect Effects 0.000 description 3
- 239000003443 antiviral agent Substances 0.000 description 3
- 229950002892 bevirimat Drugs 0.000 description 3
- 229960004788 choline alfoscerate Drugs 0.000 description 3
- 231100000135 cytotoxicity Toxicity 0.000 description 3
- 230000003013 cytotoxicity Effects 0.000 description 3
- 238000011161 development Methods 0.000 description 3
- 150000002148 esters Chemical class 0.000 description 3
- 238000011156 evaluation Methods 0.000 description 3
- 230000006870 function Effects 0.000 description 3
- SUHOQUVVVLNYQR-MRVPVSSYSA-O glycerylphosphorylcholine Chemical compound C[N+](C)(C)CCO[P@](O)(=O)OC[C@H](O)CO SUHOQUVVVLNYQR-MRVPVSSYSA-O 0.000 description 3
- 230000007813 immunodeficiency Effects 0.000 description 3
- 208000015181 infectious disease Diseases 0.000 description 3
- 210000004698 lymphocyte Anatomy 0.000 description 3
- 230000007246 mechanism Effects 0.000 description 3
- 230000009467 reduction Effects 0.000 description 3
- 238000005556 structure-activity relationship Methods 0.000 description 3
- 238000002560 therapeutic procedure Methods 0.000 description 3
- SPZFCKVVHXRLAI-XOCWCZJOSA-N (3s,4s)-4-[8-[[(1r,3as,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13ar,13br)-9-hydroxy-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1-prop-1-en-2-yl-1,2,3,4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a,13b-hexadecahydrocyclopenta[a]chrysene-3a-carbonyl]amino]octanoylamino]-3-hydroxy-6-methylheptanoic acid Chemical compound C([C@@]12C)C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]1CC[C@]1(C)[C@@H]2CC[C@@H]2[C@H]3[C@H](C(C)=C)CC[C@]3(C(=O)NCCCCCCCC(=O)N[C@@H](CC(C)C)[C@@H](O)CC(O)=O)CC[C@]21C SPZFCKVVHXRLAI-XOCWCZJOSA-N 0.000 description 2
- XDMUFNNPLXHNKA-ZTESCHFWSA-N 4-[(1r,3as,5ar,5br,7ar,11as,11br,13ar,13br)-3a-[2-(1,1-dioxo-1,4-thiazinan-4-yl)ethylamino]-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1-prop-1-en-2-yl-1,2,3,4,5,6,7,7a,11,11b,12,13,13a,13b-tetradecahydrocyclopenta[a]chrysen-9-yl]benzoic acid Chemical compound C([C@]1(C)[C@H]2CC[C@H]3[C@@]([C@@]2(CC[C@H]1C1(C)C)C)(C)CC[C@]2(CC[C@H]([C@H]32)C(=C)C)NCCN2CCS(=O)(=O)CC2)C=C1C1=CC=C(C(O)=O)C=C1 XDMUFNNPLXHNKA-ZTESCHFWSA-N 0.000 description 2
- 229960000549 4-dimethylaminophenol Drugs 0.000 description 2
- SLJTWDNVZKIDAU-SVAFSPIFSA-N Betulonic acid Chemical compound C1CC(=O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CC[C@@H](C(=C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C SLJTWDNVZKIDAU-SVAFSPIFSA-N 0.000 description 2
- 102000004190 Enzymes Human genes 0.000 description 2
- 108090000790 Enzymes Proteins 0.000 description 2
- 239000008777 Glycerylphosphorylcholine Substances 0.000 description 2
- 229940126143 HIV-1 maturation inhibitor Drugs 0.000 description 2
- HSHXDCVZWHOWCS-UHFFFAOYSA-N N'-hexadecylthiophene-2-carbohydrazide Chemical compound CCCCCCCCCCCCCCCCNNC(=O)c1cccs1 HSHXDCVZWHOWCS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 150000008064 anhydrides Chemical class 0.000 description 2
- 230000000798 anti-retroviral effect Effects 0.000 description 2
- 238000011225 antiretroviral therapy Methods 0.000 description 2
- 230000004071 biological effect Effects 0.000 description 2
- 238000012925 biological evaluation Methods 0.000 description 2
- 230000000903 blocking effect Effects 0.000 description 2
- 238000013461 design Methods 0.000 description 2
- 239000001177 diphosphate Substances 0.000 description 2
- 239000001866 hydroxypropyl methyl cellulose Substances 0.000 description 2
- 235000010979 hydroxypropyl methyl cellulose Nutrition 0.000 description 2
- 229920003088 hydroxypropyl methyl cellulose Polymers 0.000 description 2
- HQKMJHAJHXVSDF-UHFFFAOYSA-L magnesium stearate Chemical compound [Mg+2].CCCCCCCCCCCCCCCCCC([O-])=O.CCCCCCCCCCCCCCCCCC([O-])=O HQKMJHAJHXVSDF-UHFFFAOYSA-L 0.000 description 2
- 230000004048 modification Effects 0.000 description 2
- 238000012986 modification Methods 0.000 description 2
- 239000012044 organic layer Substances 0.000 description 2
- 230000003647 oxidation Effects 0.000 description 2
- 238000007254 oxidation reaction Methods 0.000 description 2
- 239000000137 peptide hydrolase inhibitor Substances 0.000 description 2
- 102000004169 proteins and genes Human genes 0.000 description 2
- 108090000623 proteins and genes Proteins 0.000 description 2
- 239000000758 substrate Substances 0.000 description 2
- 241001430294 unidentified retrovirus Species 0.000 description 2
- 230000035899 viability Effects 0.000 description 2
- 230000029812 viral genome replication Effects 0.000 description 2
- 239000002699 waste material Substances 0.000 description 2
- XTNACZMKNVUNAA-ROUWMTJPSA-N (1r,3as,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13ar,13bs)-3a-(hydroxymethyl)-1-(3-hydroxyprop-1-en-2-yl)-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1,2,3,4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a,13b-hexadecahydrocyclopenta[a]chrysen-9-ol Chemical compound C([C@@]1(CO)CC[C@H]([C@@H]1[C@H]1CC[C@H]23)C(=C)CO)C[C@@]1(C)[C@]3(C)CC[C@@H]1[C@]2(C)CC[C@H](O)C1(C)C XTNACZMKNVUNAA-ROUWMTJPSA-N 0.000 description 1
- SPZFCKVVHXRLAI-ZGEYYWTRSA-N (3r,4s)-4-[8-[[(1r,3as,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13ar,13br)-9-hydroxy-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-1-prop-1-en-2-yl-1,2,3,4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a,13b-hexadecahydrocyclopenta[a]chrysene-3a-carbonyl]amino]octanoylamino]-3-hydroxy-6-methylheptanoic acid Chemical compound C([C@@]12C)C[C@H](O)C(C)(C)[C@@H]1CC[C@]1(C)[C@@H]2CC[C@@H]2[C@H]3[C@H](C(C)=C)CC[C@]3(C(=O)NCCCCCCCC(=O)N[C@@H](CC(C)C)[C@H](O)CC(O)=O)CC[C@]21C SPZFCKVVHXRLAI-ZGEYYWTRSA-N 0.000 description 1
- UMYJVVZWBKIXQQ-QALSDZMNSA-N (4aS,6aR,6bR,8aR,12aR,12bR,14aS)-2,2,6a,6b,9,9,12a-heptamethyl-10-oxo-2,3,4,4a,5,6,6a,6b,7,8,8a,9,10,11,12,12a,12b,13,14,14a-icosahydropicene-4a-carboxylic acid Chemical class C1CC(=O)C(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C(O)=O)CCC(C)(C)C=C5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C UMYJVVZWBKIXQQ-QALSDZMNSA-N 0.000 description 1
- PORPENFLTBBHSG-MGBGTMOVSA-N 1,2-dihexadecanoyl-sn-glycerol-3-phosphate Chemical compound CCCCCCCCCCCCCCCC(=O)OC[C@H](COP(O)(O)=O)OC(=O)CCCCCCCCCCCCCCC PORPENFLTBBHSG-MGBGTMOVSA-N 0.000 description 1
- XTNACZMKNVUNAA-UHFFFAOYSA-N 10-hydroxybetulin Natural products C12CCC3C4C(C(=C)CO)CCC4(CO)CCC3(C)C1(C)CCC1C2(C)CCC(O)C1(C)C XTNACZMKNVUNAA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- RKXWJPSYFPRIGF-UHFFFAOYSA-N 18-Oleanene Chemical class C1CCC(C)(C)C2CCC3(C)C4(C)CCC5(C)CCC(C)(C)C=C5C4CCC3C21C RKXWJPSYFPRIGF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- PAVNZLVXYJDFNR-UHFFFAOYSA-N 3,3-dimethyloxane-2,6-dione Chemical compound CC1(C)CCC(=O)OC1=O PAVNZLVXYJDFNR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- HIJQFTSZBHDYKW-UHFFFAOYSA-N 4,4-dimethyloxane-2,6-dione Chemical compound CC1(C)CC(=O)OC(=O)C1 HIJQFTSZBHDYKW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- MEOWKUXNVNJAMY-PZFKGGKESA-N 4-[[(3ar,5ar,5br,7ar,9s,11ar,11br,13as)-3a-[(1r)-2-[(4-chlorophenyl)methyl-[2-(dimethylamino)ethyl]amino]-1-hydroxyethyl]-5a,5b,8,8,11a-pentamethyl-2-oxo-1-propan-2-yl-4,5,6,7,7a,9,10,11,11b,12,13,13a-dodecahydro-3h-cyclopenta[a]chrysen-9-yl]oxy]-2,2-dime Chemical compound C([C@H](O)[C@@]12CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@H]5C(C)(C)[C@@H](OC(=O)CC(C)(C)C(O)=O)CC[C@]5(C)[C@H]4CC[C@@H]3C1=C(C(C2)=O)C(C)C)N(CCN(C)C)CC1=CC=C(Cl)C=C1 MEOWKUXNVNJAMY-PZFKGGKESA-N 0.000 description 1
- LGZKGOGODCLQHG-CYBMUJFWSA-N 5-[(2r)-2-hydroxy-2-(3,4,5-trimethoxyphenyl)ethyl]-2-methoxyphenol Chemical compound C1=C(O)C(OC)=CC=C1C[C@@H](O)C1=CC(OC)=C(OC)C(OC)=C1 LGZKGOGODCLQHG-CYBMUJFWSA-N 0.000 description 1
- 241000894006 Bacteria Species 0.000 description 1
- 208000035143 Bacterial infection Diseases 0.000 description 1
- 235000018185 Betula X alpestris Nutrition 0.000 description 1
- 235000018212 Betula X uliginosa Nutrition 0.000 description 1
- 244000274847 Betula papyrifera Species 0.000 description 1
- SLJTWDNVZKIDAU-CKURCAGRSA-N Betulonic acid Natural products CC(=C)[C@@H]1CC[C@@]2(CC[C@]3(C)[C@@H](CC[C@@H]4[C@@]5(C)CCC(=O)C(C)(C)[C@@H]5CC[C@@]34C)[C@@H]12)C(=O)O SLJTWDNVZKIDAU-CKURCAGRSA-N 0.000 description 1
- 206010009944 Colon cancer Diseases 0.000 description 1
- 229920002261 Corn starch Polymers 0.000 description 1
- QXNVGIXVLWOKEQ-UHFFFAOYSA-N Disodium Chemical compound [Na][Na] QXNVGIXVLWOKEQ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 208000003468 Ehrlich Tumor Carcinoma Diseases 0.000 description 1
- 241000194032 Enterococcus faecalis Species 0.000 description 1
- 241000588724 Escherichia coli Species 0.000 description 1
- 241000192125 Firmicutes Species 0.000 description 1
- GHJWNRRCRIGGIO-UHFFFAOYSA-N Fosfluconazole Chemical compound C1=NC=NN1CC(C=1C(=CC(F)=CC=1)F)(OP(O)(=O)O)CN1C=NC=N1 GHJWNRRCRIGGIO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- XWLUWCNOOVRFPX-UHFFFAOYSA-N Fosphenytoin Chemical compound O=C1N(COP(O)(=O)O)C(=O)NC1(C=1C=CC=CC=1)C1=CC=CC=C1 XWLUWCNOOVRFPX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 101710177291 Gag polyprotein Proteins 0.000 description 1
- 108010016183 Human immunodeficiency virus 1 p16 protease Proteins 0.000 description 1
- 208000028622 Immune thrombocytopenia Diseases 0.000 description 1
- 206010058467 Lung neoplasm malignant Diseases 0.000 description 1
- 101710125418 Major capsid protein Proteins 0.000 description 1
- 208000009277 Neuroectodermal Tumors Diseases 0.000 description 1
- 229940122313 Nucleoside reverse transcriptase inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 208000001388 Opportunistic Infections Diseases 0.000 description 1
- 206010033128 Ovarian cancer Diseases 0.000 description 1
- 206010061535 Ovarian neoplasm Diseases 0.000 description 1
- 239000004372 Polyvinyl alcohol Substances 0.000 description 1
- 206010060862 Prostate cancer Diseases 0.000 description 1
- 208000000236 Prostatic Neoplasms Diseases 0.000 description 1
- 229940124158 Protease/peptidase inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 239000006146 Roswell Park Memorial Institute medium Substances 0.000 description 1
- XUIMIQQOPSSXEZ-UHFFFAOYSA-N Silicon Chemical compound [Si] XUIMIQQOPSSXEZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 208000000453 Skin Neoplasms Diseases 0.000 description 1
- 241000191967 Staphylococcus aureus Species 0.000 description 1
- 229930006000 Sucrose Natural products 0.000 description 1
- CZMRCDWAGMRECN-UGDNZRGBSA-N Sucrose Chemical compound O[C@H]1[C@H](O)[C@@H](CO)O[C@@]1(CO)O[C@@H]1[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@@H](CO)O1 CZMRCDWAGMRECN-UGDNZRGBSA-N 0.000 description 1
- 208000031981 Thrombocytopenic Idiopathic Purpura Diseases 0.000 description 1
- 241000907916 Vatica Species 0.000 description 1
- 108010067390 Viral Proteins Proteins 0.000 description 1
- 239000004480 active ingredient Substances 0.000 description 1
- 125000002252 acyl group Chemical group 0.000 description 1
- 150000001299 aldehydes Chemical class 0.000 description 1
- 125000003368 amide group Chemical group 0.000 description 1
- 150000001408 amides Chemical class 0.000 description 1
- 229960001830 amprenavir Drugs 0.000 description 1
- YMARZQAQMVYCKC-OEMFJLHTSA-N amprenavir Chemical compound C([C@@H]([C@H](O)CN(CC(C)C)S(=O)(=O)C=1C=CC(N)=CC=1)NC(=O)O[C@@H]1COCC1)C1=CC=CC=C1 YMARZQAQMVYCKC-OEMFJLHTSA-N 0.000 description 1
- 230000000843 anti-fungal effect Effects 0.000 description 1
- 230000003110 anti-inflammatory effect Effects 0.000 description 1
- 230000000078 anti-malarial effect Effects 0.000 description 1
- 230000000746 anti-maturation Effects 0.000 description 1
- 230000001028 anti-proliverative effect Effects 0.000 description 1
- 239000003430 antimalarial agent Substances 0.000 description 1
- 239000002246 antineoplastic agent Substances 0.000 description 1
- 229940121357 antivirals Drugs 0.000 description 1
- 238000013459 approach Methods 0.000 description 1
- 239000012300 argon atmosphere Substances 0.000 description 1
- 201000003710 autoimmune thrombocytopenic purpura Diseases 0.000 description 1
- 208000022362 bacterial infectious disease Diseases 0.000 description 1
- 230000008901 benefit Effects 0.000 description 1
- 230000001588 bifunctional effect Effects 0.000 description 1
- 230000000975 bioactive effect Effects 0.000 description 1
- 230000005540 biological transmission Effects 0.000 description 1
- 244000309464 bull Species 0.000 description 1
- 125000002915 carbonyl group Chemical group [*:2]C([*:1])=O 0.000 description 1
- 125000005392 carboxamide group Chemical group NC(=O)* 0.000 description 1
- 238000004113 cell culture Methods 0.000 description 1
- 230000007910 cell fusion Effects 0.000 description 1
- 239000001913 cellulose Substances 0.000 description 1
- 229920002678 cellulose Polymers 0.000 description 1
- 208000026106 cerebrovascular disease Diseases 0.000 description 1
- 239000003153 chemical reaction reagent Substances 0.000 description 1
- 230000001684 chronic effect Effects 0.000 description 1
- 238000003776 cleavage reaction Methods 0.000 description 1
- 230000003920 cognitive function Effects 0.000 description 1
- 210000001072 colon Anatomy 0.000 description 1
- 208000029742 colonic neoplasm Diseases 0.000 description 1
- LGZKGOGODCLQHG-UHFFFAOYSA-N combretastatin Natural products C1=C(O)C(OC)=CC=C1CC(O)C1=CC(OC)=C(OC)C(OC)=C1 LGZKGOGODCLQHG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 230000000295 complement effect Effects 0.000 description 1
- 238000009833 condensation Methods 0.000 description 1
- 230000005494 condensation Effects 0.000 description 1
- 239000007859 condensation product Substances 0.000 description 1
- 230000003750 conditioning effect Effects 0.000 description 1
- 239000000470 constituent Substances 0.000 description 1
- 238000010276 construction Methods 0.000 description 1
- 238000001816 cooling Methods 0.000 description 1
- 239000008120 corn starch Substances 0.000 description 1
- 239000002537 cosmetic Substances 0.000 description 1
- 235000010947 crosslinked sodium carboxy methyl cellulose Nutrition 0.000 description 1
- 239000012043 crude product Substances 0.000 description 1
- 231100000433 cytotoxic Toxicity 0.000 description 1
- 229940127089 cytotoxic agent Drugs 0.000 description 1
- 230000001472 cytotoxic effect Effects 0.000 description 1
- 230000003247 decreasing effect Effects 0.000 description 1
- 150000001991 dicarboxylic acids Chemical class 0.000 description 1
- LGTLXDJOAJDFLR-UHFFFAOYSA-N diethyl chlorophosphate Chemical compound CCOP(Cl)(=O)OCC LGTLXDJOAJDFLR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229940042399 direct acting antivirals protease inhibitors Drugs 0.000 description 1
- 201000010099 disease Diseases 0.000 description 1
- 208000037265 diseases, disorders, signs and symptoms Diseases 0.000 description 1
- 229940032049 enterococcus faecalis Drugs 0.000 description 1
- 150000002118 epoxides Chemical class 0.000 description 1
- 125000004185 ester group Chemical group 0.000 description 1
- FRPJXPJMRWBBIH-RBRWEJTLSA-N estramustine Chemical compound ClCCN(CCCl)C(=O)OC1=CC=C2[C@H]3CC[C@](C)([C@H](CC4)O)[C@@H]4[C@@H]3CCC2=C1 FRPJXPJMRWBBIH-RBRWEJTLSA-N 0.000 description 1
- 229960001842 estramustine Drugs 0.000 description 1
- 150000002170 ethers Chemical class 0.000 description 1
- 125000001495 ethyl group Chemical group [H]C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 description 1
- GIUYCYHIANZCFB-FJFJXFQQSA-N fludarabine phosphate Chemical compound C1=NC=2C(N)=NC(F)=NC=2N1[C@@H]1O[C@H](COP(O)(O)=O)[C@@H](O)[C@@H]1O GIUYCYHIANZCFB-FJFJXFQQSA-N 0.000 description 1
- 229960005304 fludarabine phosphate Drugs 0.000 description 1
- 125000002485 formyl group Chemical group [H]C(*)=O 0.000 description 1
- MLBVMOWEQCZNCC-OEMFJLHTSA-N fosamprenavir Chemical compound C([C@@H]([C@H](OP(O)(O)=O)CN(CC(C)C)S(=O)(=O)C=1C=CC(N)=CC=1)NC(=O)O[C@@H]1COCC1)C1=CC=CC=C1 MLBVMOWEQCZNCC-OEMFJLHTSA-N 0.000 description 1
- 229960003142 fosamprenavir Drugs 0.000 description 1
- 229950008518 fosfluconazole Drugs 0.000 description 1
- 229960000693 fosphenytoin Drugs 0.000 description 1
- GKDRMWXFWHEQQT-UHFFFAOYSA-N fostamatinib Chemical compound COC1=C(OC)C(OC)=CC(NC=2N=C(NC=3N=C4N(COP(O)(O)=O)C(=O)C(C)(C)OC4=CC=3)C(F)=CN=2)=C1 GKDRMWXFWHEQQT-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229950005309 fostamatinib Drugs 0.000 description 1
- 238000007306 functionalization reaction Methods 0.000 description 1
- 239000007903 gelatin capsule Substances 0.000 description 1
- 230000002443 hepatoprotective effect Effects 0.000 description 1
- 239000004030 hiv protease inhibitor Substances 0.000 description 1
- 125000002887 hydroxy group Chemical group [H]O* 0.000 description 1
- 210000000987 immune system Anatomy 0.000 description 1
- 238000003018 immunoassay Methods 0.000 description 1
- 230000006872 improvement Effects 0.000 description 1
- 230000003993 interaction Effects 0.000 description 1
- 210000004072 lung Anatomy 0.000 description 1
- 201000005202 lung cancer Diseases 0.000 description 1
- 208000020816 lung neoplasm Diseases 0.000 description 1
- NKMDIWKRKQFYPH-VIUFNMEASA-N lupane Chemical class C1CCC(C)(C)[C@@H]2CC[C@@]3(C)[C@]4(C)CC[C@@]5(C)CC[C@@H](C(C)C)[C@@H]5[C@H]4CC[C@@H]3[C@]21C NKMDIWKRKQFYPH-VIUFNMEASA-N 0.000 description 1
- 235000019359 magnesium stearate Nutrition 0.000 description 1
- 230000010534 mechanism of action Effects 0.000 description 1
- 230000034217 membrane fusion Effects 0.000 description 1
- 230000002503 metabolic effect Effects 0.000 description 1
- 230000004060 metabolic process Effects 0.000 description 1
- 230000035772 mutation Effects 0.000 description 1
- 229930014626 natural product Natural products 0.000 description 1
- 150000002825 nitriles Chemical class 0.000 description 1
- 229940042402 non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 239000002726 nonnucleoside reverse transcriptase inhibitor Substances 0.000 description 1
- 239000002777 nucleoside Substances 0.000 description 1
- 150000003833 nucleoside derivatives Chemical class 0.000 description 1
- 229940126701 oral medication Drugs 0.000 description 1
- 210000001672 ovary Anatomy 0.000 description 1
- 150000002923 oximes Chemical class 0.000 description 1
- 206010033675 panniculitis Diseases 0.000 description 1
- 150000002966 pentacyclic triterpenoids Chemical class 0.000 description 1
- 239000008194 pharmaceutical composition Substances 0.000 description 1
- 239000000546 pharmaceutical excipient Substances 0.000 description 1
- 230000000144 pharmacologic effect Effects 0.000 description 1
- 238000009522 phase III clinical trial Methods 0.000 description 1
- AOPQJDVLFUGMNV-UHFFFAOYSA-N phosphorous acid hydroiodide Chemical compound P(O)(O)O.I AOPQJDVLFUGMNV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229920002451 polyvinyl alcohol Polymers 0.000 description 1
- 239000013641 positive control Substances 0.000 description 1
- OIGNJSKKLXVSLS-VWUMJDOOSA-N prednisolone Chemical compound O=C1C=C[C@]2(C)[C@H]3[C@@H](O)C[C@](C)([C@@](CC4)(O)C(=O)CO)[C@@H]4[C@@H]3CCC2=C1 OIGNJSKKLXVSLS-VWUMJDOOSA-N 0.000 description 1
- 229960005205 prednisolone Drugs 0.000 description 1
- 230000003449 preventive effect Effects 0.000 description 1
- 238000012545 processing Methods 0.000 description 1
- OLBCVFGFOZPWHH-UHFFFAOYSA-N propofol Chemical compound CC(C)C1=CC=CC(C(C)C)=C1O OLBCVFGFOZPWHH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229960004134 propofol Drugs 0.000 description 1
- 239000002994 raw material Substances 0.000 description 1
- 230000002829 reductive effect Effects 0.000 description 1
- 238000012552 review Methods 0.000 description 1
- 238000007363 ring formation reaction Methods 0.000 description 1
- 239000003419 rna directed dna polymerase inhibitor Substances 0.000 description 1
- 239000012047 saturated solution Substances 0.000 description 1
- 230000007017 scission Effects 0.000 description 1
- 230000035945 sensitivity Effects 0.000 description 1
- 239000010703 silicon Substances 0.000 description 1
- 229910052710 silicon Inorganic materials 0.000 description 1
- 238000009097 single-agent therapy Methods 0.000 description 1
- 210000003491 skin Anatomy 0.000 description 1
- 201000000849 skin cancer Diseases 0.000 description 1
- 229910000030 sodium bicarbonate Inorganic materials 0.000 description 1
- 235000017557 sodium bicarbonate Nutrition 0.000 description 1
- 239000007787 solid Substances 0.000 description 1
- 230000007480 spreading Effects 0.000 description 1
- 238000003892 spreading Methods 0.000 description 1
- 238000013097 stability assessment Methods 0.000 description 1
- 239000007858 starting material Substances 0.000 description 1
- 210000004304 subcutaneous tissue Anatomy 0.000 description 1
- 239000005720 sucrose Substances 0.000 description 1
- 238000009495 sugar coating Methods 0.000 description 1
- 230000002194 synthesizing effect Effects 0.000 description 1
- 230000008685 targeting Effects 0.000 description 1
- QCGUSIANLFXSGE-GFCCVEGCSA-N tedizolid phosphate Chemical compound CN1N=NC(C=2N=CC(=CC=2)C=2C(=CC(=CC=2)N2C(O[C@@H](COP(O)(O)=O)C2)=O)F)=N1 QCGUSIANLFXSGE-GFCCVEGCSA-N 0.000 description 1
- 229960003947 tedizolid phosphate Drugs 0.000 description 1
- 229940124597 therapeutic agent Drugs 0.000 description 1
- 230000001225 therapeutic effect Effects 0.000 description 1
- 231100001274 therapeutic index Toxicity 0.000 description 1
- 238000011285 therapeutic regimen Methods 0.000 description 1
- 201000003067 thrombocytopenia due to platelet alloimmunization Diseases 0.000 description 1
- 231100000331 toxic Toxicity 0.000 description 1
- 231100000167 toxic agent Toxicity 0.000 description 1
- 230000002588 toxic effect Effects 0.000 description 1
- 239000003440 toxic substance Substances 0.000 description 1
- 231100000419 toxicity Toxicity 0.000 description 1
- 230000001988 toxicity Effects 0.000 description 1
- 238000011269 treatment regimen Methods 0.000 description 1
- 150000003852 triazoles Chemical class 0.000 description 1
- 229940121358 tyrosine kinase inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 239000005483 tyrosine kinase inhibitor Substances 0.000 description 1
- 150000004917 tyrosine kinase inhibitor derivatives Chemical class 0.000 description 1
- 230000007502 viral entry Effects 0.000 description 1
- 230000003612 virological effect Effects 0.000 description 1
- 230000029302 virus maturation Effects 0.000 description 1
- 230000002087 whitening effect Effects 0.000 description 1
- 239000002023 wood Substances 0.000 description 1
Landscapes
- Steroid Compounds (AREA)
- Pharmaceuticals Containing Other Organic And Inorganic Compounds (AREA)
Abstract
Przedmiotem zgłoszenia są fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, w postaci związków o wzorze 1, w którym poszczególne podstawniki oznaczają: R - oznacza grupę karboksyacyloksylową, R1 - oznacza grupę alkilową (C1-C4). Przedmiot niniejszego zgłoszenia stanowi również sposób otrzymywania w/w związków charakteryzujący się tym, że przebiega według następujących etapów: (a) betulinę o wzorze 2 poddaje się reakcji z czynnikiem fosforylującym w stosunku molowym co najmniej 1:1, w atmosferze gazu obojętnego, w rozpuszczalniku organicznym, w proporcji co najmniej 3 ml rozpuszczalnika na 1 mmol betuliny, w obecności katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym betuliny do katalizatora co najmniej 1:1, przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: tetrahydrofuran, dimetyloformamid, benzen, acetonitryl, aceton, chloroform lub chlorek metylenu, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i go oczyszcza, otrzymując 28-fosforan betuliny w postaci 28-dialkoksyfosforylobetuliny o wzorze 1, w którym R=OH, natomiast R1= alkil, (b) produkt etapu (a) poddaje się reakcji z bezwodnikiem kwasu dikarboksylowego albo kwasem dikarboksylowym, w stosunku molowym od 1:2,5 do 1:10, w czasie co najmniej 25 minut, przy czym reakcję prowadzi się w rozpuszczalniku organicznym w ilości co najmniej 2 ml rozpuszczalnika na 1 mmol produktu etapu (a), wobec katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym od 1:1 do 1:2 w przeliczeniu na produkt etapu (a), przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: pirydynę, chlorek metylenu, chloroform, toluen, eter dietylowy, dimetylosulfotlenek, acetonitryl, tetrahydrofuran lub dioksan, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i poddaje oczyszczaniu. Przedmiotem zgłoszenia jest także zastosowanie fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1, do wytwarzania środków farmaceutycznych przeznaczonych do hamowania replikacji HIV-1.
Description
Przedmiotem wynalazku są fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie do wytwarzania środków farmaceutycznych przeznaczonych do hamowania replikacji HIV-1.
AIDS jest chorobą niezwykle szybko szerzącą się wśród wielu społeczeństw, która ze względu na swój zasięg uzyskała miano globalnej epidemii. Wywołuje ją wirus HIV (Humań Immunodeficiency Virus) z rodziny retrowirusów, który atakuje komórki systemu immunologicznego, niszcząc je lub upośledzając ich funkcje, co stopniowo zmniejsza zdolność organizmu gospodarza do zwalczania zakażeń. Z danych Krajowego Centrum ds. AIDS wynika, że od 1985 r., czyli od początku wybuchu epidemii HIV w Polsce, zarejestrowano ponad 22 tysiące zakażeń, w wyniku których, u około 3 500 osób nastąpiło zachorowanie na AIDS. Według informacji WHO, na koniec 2016 roku na całym świecie żyło 36,7 min ludzi zakażonych wirusem HIV. Intensywne badania zmierzające do opracowania nowych metod terapii i wdrażane programy profilaktyczne spowodowały zmniejszenie przenoszenia wirusa i jak podaje UNAIDS (United Nations Programme on HIV/AIDS) od 2010 roku roczna liczba zakażeń spadła o 18% do 1,8 min.
W przypadku leków przeciwwirusowych stosowanych w monoterapii AIDS, takich jak np. AZT (azydotymidyna), zaobserwowano szybki rozwój oporności. Stwierdzono, że wirus bardzo szybko mutuje, co powoduje nieskuteczność leczenia pojedynczym preparatem, a sprzyja rozwojowi szczepów lekoopornych. Obecnie w walce z tym wirusem stosuje się terapię antyretrowirusową HAART (Highly Active Antiretroviral Therapy), która polega na zastosowaniu kombinacji co najmniej trzech leków antyretrowirusowych, na przykład połączenia nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy z inhibitorem proteazy lub nienukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy. Wzrost liczby możliwych do stosowania leków spowodował pojawienie się interakcji między nimi, wykluczających łączenie ze sobą niektórych leków w jednym schemacie terapeutycznym. W dalszym ciągu ważnym zagadnieniem jest więc poszukiwanie nowych substancji wykazujących aktywność przeciwwirusową o innych mechanizmach działania niż obecnie stosowane terapeutyki, które będzie można stosować w dogodniejszym schemacie leczenia.
Ważną metodą pozyskiwania nowych środków leczniczych jest modyfikacja substancji już istniejących, o znanej aktywności biologicznej, pod kątem optymalizacji ich własności. Do substancji takich należą związki otrzymywane z surowców naturalnych, między innymi triterpen pentacykliczny typu lupanu - betulina (Ιυρ-20(29)-βη-3β, 28-diol), a także produkt jej utlenienia, kwas betulinowy (kwas 3βhydroksy-lup-20(29)en-28-owy).
Związki te, a także ich pochodne wykazują szerokie spektrum aktywności biologicznej, między innymi działanie przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, przeciwmalaryczne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, a także hepatoprotekcyjne.
W roku 1994 po raz pierwszy opisano pochodne betuliny hamujące replikację wirusa HIV-1, którymi były kwas betulinowy (EC50 =1,6 μΜ, Tl = 9,3) i dihydrobetulinowy (EC5o= 0,9 μΜ, Tl = 14) (T. Fujioka, Y. Kashiwada, „Anti-AIDS agents, 11. Betulinic acid and platanie acid as anti-HIV principles from Syzigium claviflorum, and the anti-HIV activity of structurally related triterpenoids”, J. Nat. Prod., 1994, 57, 243-247). Betulina, kwas betulinowy i betulonowy wykazują słabą aktywność przeciwko wirusowi HIV-1 (H-J. Zhang i wsp., „Natural anti-HIV agents. Part IV. Anti-HIV constituents from Vatica cinerea”, J. Nat. Prod., 2003, 66, 263-268).
Obiecującą klasę związków aktywnych w stosunku do wirusa HIV reprezentują pochodne kwasu betulinowego. Również w roku 1994 Mayaux i wsp. z francuskiej firmy chemiczno-farmaceutycznej
PL 237 999 Β1
Rhóne-Poulenc Rorer Pharmaceuticals opisali pochodne amidowe kwasu betulinowego oznaczone symbolami RP 70034, RPR 103611 i 30-hydroksybetulinowego o symbolu RP 72046, blokujące wnikanie wirusa HIV do komórki (J. F. Mayaux i wsp., „Triterpene derivatives that błock entry of human immunodeficiency virus type 1 into cells”, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 1994, 91, 3564-3568). Badania pierwszorzędowych amidów kwasu betulinowego z końcową grupą karboksylową o różnej długości łańcucha alkilowego, a także produktów ich kondensacji z α, β lub γ-aminokwasami (wprowadzenie dodatkowej grupy amidowej w łańcuchu bocznym) potwierdziły, że najbardziej aktywny jest związek o strukturze określonej symbolem RPR 103611 i jego diastereoizomer IC 9564 (Z. Dang i wsp., „Synthesis of betulinic acid derivatives as entry inhibitors against HIV-1 and bevirimat-resistance HIV-1 variants”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 2012, 22, 5190-5194; F. Soler i wsp., „Betulinic acid derivatives: A new class of specific inhibitors of human immunodeficiency virus type 1 entry”, J. Med. Chem., 1996, 39,1069-1083, US Pat. 1995/005468888A, „Derivatives of 3-O-(3’,3’-dimethylsuccinyl)betulinic acid”).
Największe nadzieje na przełom w terapii HIV/AIDS, wzbudził kwas 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowy zsyntezowany przez zespół Kuo-Hsiung Lee, dla którego w stosunku do zakażonych wirusem HIV-1 limfocytów H9 oznaczono wartości EC50 = 0,0035 μΜ oraz Tl = 20000 (F. Hashimoto i wsp., „Anti-AIDS agents-XXVII. Synthesis and anti-HIV activity of betulinic acid and dihydrobetulinic acid derivatives”, Bioorg. Med. Chem., 1997, 5, 2133-2143, US Pat. 1997/005679828 A, „Betulinic acid and dihydrobetulinic acid derivatives and uses therefor”).
Wyniki dalszych badań wykazały, że jest to pierwszy związek antyretrowirusowy o nowym mechanizmie działania, tzw. inhibitor dojrzewania (T. Kanamoto i wsp., „Antihuman immunodeficiency virus activity of YK-FH312 (a betulinic acid derivative), a novel compound blocking viral maturation”, Antimicrob. Agents Chemother., 2001,45,1225-1230; F. Li i wsp., „PA-457: A potent HIVinhibitorthat disrupts core condensation by targeting a late step in Gag Processing”, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 2003, 100, 13555-13560). Związek ten, określany nazwą „bevirimat” (znany też pod symbolami PA-457, DSB, MPC-4326, YK-FH312) został poddany badaniom klinicznym, które zawieszono w fazie llb w 2010 roku, w wyniku pojawienia się oporności wynikającej z mutacji białka CA-SP1 występującej u około 50% pacjentów zakażonych wirusem HIV.
Najnowsze badania nad inhibitorami dojrzewania II generacji, pozbawionymi wrażliwości na naturalnie występujący polimorfizm białka Gag, potwierdzają wysoką skuteczność związku o symbolu BMS-955176 opracowanego przez Bristol-Myers Squibb Company (A. Regueiro-Ren i wsp., „Discovery of BMS-955176, a second generation HIV-1 maturation inhibitor with broad spectrum antiviral activity”, ACS Med. Chem. Lett., 2016, 7, 568-572; US Pat. 2012/0142653 A1, „C-28 amides of modified C-3 betulinic acid derivatives as HIV maturation inhibitors”; US Pat. 2012/0142707 A1, “Modified C-3 betulinic acid derivatives as HIV maturation inhibitors”; US Pat. 2013/0029954 A1, “C-28 amines of C-3 modified betulinic acid derivatives as HIV maturation inhibitors”; US Pat. 2013/0035318 A1, „C-17 and C-3 modified triterpenoids with HIV maturation inhibitory activity”).
W ramach badań prowadzonych przez koncern GlaxoSmithKline Pharmaceuticals zsyntezowano i przebadano dużą grupę pochodnych betuliny, a wśród nich związek o symbolu GSK 2828232, zaliczony do II generacji inhibitorów dojrzewania wirusa HIV-1 (US Pat. 2013/0184263 A1, „Derivatives of betulin”; J.L Jeffrey i wsp., „GSK2838232, a second generation HIV-1 maturation inhibitor with an optimized virology profile”. Conference on retroviruses and opportunistic infections, Seattle, Washington 2015, Abstract number 538; S. Xiao i wsp., „Recent progress in the antiviral activity and mechanism study of pentacyclic triterpenoids and their derivatives”, Med. Res. Rev., 2018, 1-26).
PL 237 999 B1
W poszukiwaniu nowych substancji aktywnych przeciwko HIV, wykazujących większą aktywność i selektywność przy obniżonej toksyczności, przeprowadzono liczne modyfikacje struktury betuliny w pozycji C3, C28 a także C30. Aktywność przeciwwirusową w stosunku do HIV stwierdzono dla kilku grup pochodnych betuliny kwasu betulinowego.
W reakcjach betuliny i dihydrobetuliny z kwasami dikarboksylowymi lub ich bezwodnikami otrzymano liczne 3-O-karboksyacylowe, 28-O-karboksyacylowe a także dikarboksyacylowe pochodne (US Pat. 2001/6172110 B1, „Acylated betulin and dihydrobetulin derivatives, preparation thereof and use thereof”; US Pat. 2004/0131629 A1, „Monoacylated betulin and dihydrobetulin derivatives, preparation thereof and use thereof”). Najbardziej aktywnymi okazały się 3,28-dipodstawione pochodne takie jak 3,28 di-O-(3’,3’-dimetyloglutarylo)betulina (EC50 = 0,00066 μM, TI = 21515) (I-C Sun i wsp., „AntiAIDS agents. 32. Synthesis and anti-HIV activity of betulin derivatives”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 1998, 8, 1267-1272) oraz 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)-28-O-(2”,2”-dimetylosukcynylo) betulina (EC50= 0,00087 μM , TI = 42400) (Y. Kashiwada i wsp., „3,28-Di-O-(dimethylsuccinyl)betulin isomers as anti-HIV agents”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 2001,11, 183-185).
Koniugaty betuliny z AZT połączone poprzez układ triazolu nie wykazywały aktywności przeciwko HIV (I.D. Bori i wsp., „Anti-AIDS agents 88. Anti-HIV conjugates of betulin and betulinic acid with AZT prepared via click chemistry”, Tetrahedron Lett., 2012, 53, 1987-1989), podczas gdy połączenie 3-O-(3’,3’dimetylosukcynylo)betuliny z AZT poprzez linker z wiązaniami estrowymi w pozycji C28 pozwoliło na uzyskanie pochodnych o aktywności porównywalnej z bevirimatem (EC50 w zakresie 0,040-0,098 μM,) (J. Xiong i wsp., „Conjugates of betulin derivatives with AZT as potent anti-HIV agents”, Bioorg. Med. Chem., 2010, 18, 6451-6469).
W 2014 roku opisano syntezę nowych makrocyklicznych pochodnych betuliny, w których połączono pozycje C30-C28 łańcuchem zawierającym wiązanie amidowe. Związki te wykazywały jednak słabą aktywność wobec wirusa HIV. Znacznie lepsze wyniki uzyskano dla analogicznych pochodnych kwasu 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowego (J. Tang i wsp., „Synthesis and biological evaluation of macrocyclized betulin derivatives as a novel class of anti-HIV-1 maturation inhibitors”, Open Med. Chem. J., 2014, 8, 23-27). Zsyntezowane pochodne reprezentowały nową klasę inhibitorów dojrzewania wirusa HIV, podobnie jak aldehyd i nitryl 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betuliny (C.R. Dorr i wsp., „Triterpene derivatives that inhibit human immunodeficiency virus type 1 replication”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 2011,21,542-545).
Badania prowadzone dla różnych pochodnych kwasu betulinowego pozwoliły stwierdzić, że ugrupowanie dimetylosukcynylowe w pozycji C3 ma kluczowe znaczenie dla inhibicji dojrzewania wirusa HIV, natomiast obecność łańcucha bocznego połączonego z grupą karboksylową w pozycji C17 warunkuje działanie związku jako inhibitora wejścia wirusa do komórki i fuzji błon (X-T Liang, W-S Lang, „Triterpene betulinic acid derivatives as anti-HIV agents” w Medicinal Chemistry of Bioactive Natural Products, New Jersey: Wiley-Interscience, 2006, 382, 379-397; K.H. Lee, „Discovery and development of natural product-derived chemotherapeutic agents based on a medicinal chemistry approach”, J. Nat. Prod., 2010, 73, 500-516).
Pochodne kwasu betulinowego modyfikowane w pozycji C3 poprzez przekształcenie grupy hydroksylowej w karbonylową, metoksylową, aminową, oksym lub zmianę jej pozycji z β na a lub całkowite usunięcie prowadzi do zmniejszenia lub utraty aktywności przeciwko HIV-1 (I-C Sun i wsp., „Anti-AIDS agents. 32. Synthesis and anti-HIV activity of betulin derivatives”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 1998, 8, 1267-1272; I-C Sun i wsp., „Anti-AIDS agents. 34. Synthesis and structure-activity relationships of betulin derivatives as anti-HIV agents”, J. Med. Chem., 1998, 41,4648-4657; M. Evers i wsp., „Betulinic acid derivatives: a new class of human immunodeficiency virus type 1 specific inhibitors with a new mode of action”, J. Med. Chem., 1996, 39, 1056-1068; V.V. Grishko i wsp., „Functionalization, cyclization and antiviral activity of A-secotriterpenoids”, Eur. J. Med. Chem., 2014, 83, 601-608; F. Soler i wsp., “Betulinic acid derivatives: a new class of specific inhibitors of human immunodeficiency virus type 1 entry”, J. Med. Chem. 1996, 39, 1069-1083).
Struktura kwasu 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowego, związku wykazującego wysoką aktywność w stosunku do wirusa HIV-1 stała się punktem wyjścia do syntezy nowych pochodnych. Opisano związki zawierające różne grupy acylowe w pozycji C3 (F. Hashimoto i wsp., „Anti-AIDS agentsXXVII. Synthesis and anti-HIV activity of betulinic acid and dihydrobetulinic acid derivatives”, Bioorg. Med. Chem., 1997, 5, 2133-2143; K. Qian i wsp., „Anti-AIDS agents 81. Design, synthesis, and structure-activity relationship study of betulinic acid and moronic acid derivatives as potent HIV maturation inhibitors”, J. Med. Chem., 2010, 53, 3133-3141), 28-amidowe pochodne bevirimatu z końcową grupą
PL 237 999 B1 karboksylową i/lub aminową (P. Coric i wsp., „Synthesis and biological evaluation of a new derivative of bevirimat that targets the Gag CA-SP1 cleavage site”, Eur. J. Med. Chem., 2013, 62, 453-465; D. Gerrish i wsp., „Triterpene based compounds with potent anti-maturation activity against HIV-1”, Bioorg. Med. Chem. Lett., 2008, 18, 6377-6380) a także koniugaty z AZT poprzez linker triazolowy (I. D. Bori i wsp. „Anti-AIDS agents 88. Anti-HIV conjugates of betulin and betulinic acid with AZT prepared via click chemistry” Tetrahedron Lett., 2012, 53, 1987-1989; A. T. Tuyet Dang i wsp., „New hybrids between triterpenoid acids and nucleoside HIV-RT inhibitors” Mendeleev Commun., 2015, 25, 96-98; T. A. Dang Thi i wsp., „Synthesis and cytotoxic evaluation of novel amide-triazole-linked triterpenoid-AZT conjugates” Tetrahedron Lett., 2015, 56, 218-224) czy też analogi bevirimatu zawierające w pozycji C28 podstawniki aminowe (E. Urano i wsp., „Alkyl amine bevirimat derivatives are potent and broadly active HIV-1 maturation inhibitors”, Antimicrob. Agents Chemother., 2016, 60, 190-197).
W zgłoszeniach patentowych US Pat. 2011/0313191 A1 („Preparation of pharmaceutical salts of 3-O-(3',3'-dimethylsuccinyl)betulinic acid”), US Pat. 2011/0224182 A1 („Salts of (3-O-(3',3'-dimethylsuccinyl)betulinic acid and solid state forms thereof”) i US Pat. 2011/0218204 A1 („Pharmaceutically acceptable salts of novel betulinic acid derivatives”) opisano sole pochodnych kwasu betulinowego, a także różne kompozycje farmaceutyczne zawierające te substancje aktywne.
Zwiększenie rozpuszczalności kwasu betulinowego i poprawę aktywności przeciwko HIV uzyskano w efekcie syntezy jonowych inhibitorów proteazy HIV (H. Zhao i wsp., „lonic derivatives of betulinic acid as novel HIV-1 protease inhibitors”, J. Enzyme Inhib. Med. Chem., 2012, 27, 715-721).
Kolejnym kierunkiem badań nad nowymi pochodnymi było połączenie dwóch różnych mechanizmów działania, co osiągnięto syntezując związki bifunkcyjne o symbolach LH 15 i LH 55, które w pozycji C3 zawierają grupę karboksyacylową (warunkującą działanie jako inhibitor dojrzewania), natomiast w pozycji C28 grupy karboksyamidowe (działające jako inhibitory wejścia) (C. Aiken and C. H. Chen, „Betulinic acid derivatives as HIV-1 antivirals”, Trends Mol. Med., 2005, 11, 31-36; L. Huang i wsp., „Synthesis and anti-HIV activity of bi-functional betulonic acid derivatives”, Bioorg. Med. Chem., 2006, 14, 2279-2289).
W poszukiwaniu nowych pochodnych aktywnych przeciwko HIV syntezowano także związki modyfikowane w pozycji C30 poprzez wprowadzenie grup estrowych (I-C Sun i wsp., „Anti-AIDS agents. 34. Synthesis and structure-activity relationships of betulin derivatives as anti-HIV agents”, J. Med. Chem., 1998, 41,4648-4657), aminowych i eterowych (K. Qian i wsp., „Anti-AIDS agents. 78. Design, synthesis, metabolic stability assessment, and antiviral evaluation of novel betulinic acid derivatives as potent anti-human immunodeficiency virus (HIV) agents”, J. Med. Chem., 2009, 52, 3248-3258) lub utlenienie do grupy formylowej lub epoksydu (F. Gutierrez-Nicolas i wsp., „Synthesis and anti-HIV activity of lupane and olean-18-ene derivatives. Absolute configuration of 19,20-epoxylupanes by VCD”, J. Nat. Prod., 2011,667-676).
Powyższy przegląd literatury wskazuje, że aby uzyskać nowe substancje działające przeciwko wirusowi HIV, do cząsteczki betuliny wprowadzano wiele różnych grup farmakoforowych, jednak dotychczas mało jest informacji o związkach, w których z układem triterpenu jest bezpośrednio połączona grupa fosforanowa.
Fosforany są związkami powszechnie występującymi w organizmach żywych pełniąc różnorakie funkcje. Jony i estry fosforanowe są nieodzowne do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego, występują w każdej komórce, uczestnicząc w podstawowych procesach metabolicznych, pełniąc funkcje budulcowe oraz energetyczne.
W celu poprawy biodostępności związków biologicznie aktywnych w organizmie człowieka stosuje się substancje czynne w formie proleków. Znane są proleki fosforanowe, wśród których są zarówno leki do podania pozajelitowego, jak i doustnego. Przykładem proleku fosforanowego jest fosamprenavir, zaprojektowany w celu poprawy właściwości farmakokinetycznych doustnego leku przeciwwirusowego - amprenaviru (H. Yuan, N. Li, Y. Lai, Drug Metab. Dispos., 2009, 37, 1443-1447). Lepszą rozpuszczalność w wodzie, w stosunku do wyjściowych substancji aktywnych wykazują takie proleki jak: fosfenytoina, fosflukonazol, fosforan fludarabiny, estramustyny, prednizolonu, czy propofolu. (K. M. Huttunen, H. Raunio, J. Rautio, Pharmacol. Rev., 2011,62, 750-771, J. B. Zawilska, J. Wojcieszak, A. B. Olejniczak, Pharmacol. Rep., 2013, 65, 1-14). Fosforan kombretastatyny (działanie przeciwnowotworowe) znajduje się w III fazie badań klinicznych jako prolek o działaniu przeciwnowotworowym (S-D. Clas, R. I. Sanchez, R. Nofsinger, Drug Discov. Today, 2014, 19, 79-87).
W ostatnich latach zostały dopuszczone do stosowania takie proleki jak fosforan tedizolidu (Sivextro-FDA 2014, EMA 2015; terapia infekcji bakteryjnych skóry i tkanki podskórnej) czy fostamatinib
PL 237 999 B1 disodowy (Tavalisse-FDA 2018; inhibitor kinazytyrozynowej, dopuszczony 04/07/2018, terapia przewlekłej małopłytkowości immunologicznej).
Grupa fosforanowa oprócz poprawy biodostępności może również korzystnie wpłynąć na aktywność farmakologiczną związków. Potwierdzono to między innymi w badaniu działania antyproliferacyjnego pochodnych fosforanowych norkantarydyny w stosunku do linii komórkowych raka płuc, okrężnicy, jajnika, skóry oraz prostaty (M. J. Robertson, C. P. Gordon, J. Gilbert, A. McCluskey, J. A. Sakoff, Bioorg. Med. Chem., 2011, 19, 5734-5741).
Opisano również pochodne alkenylodifosforanowe o działaniu przeciwbakteryjnym wobec bakterii Gram-ujemnych (Escherichia coli, Pseudmonas aeruginosa) oraz Gram-dodatnich (Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis) (C. Grison, N. Barthes, C. Finance, R. E. Duval, Bioorg. Chem., 2010, 38, 218-223).
Kolejnym związkiem posiadającym w swojej strukturze grupę fosforanową, mającym zastosowanie w celach terapeutycznych jest alfosceran choliny (α-glicerofosforylocholina). Związek ten wpływa na poprawę funkcji poznawczych oraz zdolności uczenia się, dlatego też może być stosowany w leczeniu chorób naczyń mózgowych. Alfosceran choliny jest także stosowany w kosmetyce jako substancja wybielająca (J. M. Park, K. A. De Castro, H. Ahn, H. Rhee, Bull. Korean Chem. Soc. 2010, 31,2689-2691).
Jak dotąd w literaturze chemicznej opisano niewiele pochodnych betuliny zawierających w swojej strukturze ugrupowanie fosforanowe.
Rosyjscy badacze opisali syntezę 3,28-difosforanu betuliny (S. Bureeva, J. Andia-Pravdivy, A. Symon, A. Bichucher, V. Moskaleva, V. Popenko, A. Shpak, V. Shvets, L. Kozlov and A. Kaplun, Bioorg. Med. Chem., 2007, 15, 3489-3498), który razem z siarczanami triterpenoidów był badany pod kątem hamowania układu dopełniacza.
Mielnikowa i wsp. badali właściwości fizykochemiczne 3,28-difosforanu betuliny a także przeprowadzili ocenę jego aktywności w stosunku do nowotworu puchliny brzusznej Ehrlicha (N. B. Melnikova, D. S. Malygina, I. N. Klabukova, D. V. Belov, V. A Vasin, P. S. Petrov, AV. Knyazev, AV. Markin; Molecules 2018, 23, 1175; doi: 10.3390/molecules23051175). (N. B. Melnikova, D. S. Malygina, O. N. Solovyeva, O. E. Zhiltsova, V. A Vasin, P. S. Petrov, I. N. Klabukova; Int J Pharm Pharm Sci, Vol 10, Issue 2, 87-95; O. Vorobyova, O. Deryabina, D. Malygina, N. Plotnikova, A. Solovyeva, K. Belyaeva, N. Melnikova Sci. Pharm. 2018, 86, 17; doi: 10.3390/scipharm86020017).
Opisy patentowe (US6642217B2, US2002/0119935A1, US2002/6369109 B1) dotyczą badania aktywności przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej 3,28-difosforanu betuliny, a także możliwości zastosowania tego związku w leczeniu guzów neuroektodermalnych.
Aby rozwiązać trudności związane z podawaniem i niską biodostępnością triterpenoidów, można również zastosować proleki fosforanowe. Fosforanowe proleki betuliny zostały przedstawione w opisie patentowym US2003/6569842B2. Opis patentowy PL214914 dotyczy estru kwasu fosfatydocholinowego betuliny, który może stanowić nowy nośnik betuliny, a także jest donorem aktywnego biologicznie kwasu fosfatydowego.
Celem twórców niniejszego wynalazku było opracowanie nowych związków o działaniu przeciwko wirusowi HIV-1, których budowa oparta jest o strukturę cząsteczki kwasu 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowego zmodyfikowaną poprzez wprowadzenie grupy fosforanowej w pozycję 28 oraz sposobu ich otrzymywania. Celem, a zarazem zaletą metody według wynalazku jest wykorzystanie dostępnych w handlu odczynników, prowadzenie procesu w łagodnych warunkach, a przede wszystkim użycie jako głównego substratu betuliny, którą w prosty sposób można otrzymać, na przykład z kory brzozy, stanowiącej odpad przy produkcji papieru.
Istotę wynalazku stanowią fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, w postaci związków o wzorze 1, w którym poszczególne podstawniki oznaczają: R - oznacza grupę karboksyacyloksylową, Ri - oznacza grupę alkilową (C1-C4).
W sposobie wytwarzania związków według wynalazku, jako substrat do syntezy fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny stosuje się betulinę o wzorze 2.
Istotę wynalazku stanowi również sposób otrzymywania fosforanowych pochodnych karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, w postaci związków o wzorze 1, w którym:
R - oznacza grupę karboksyacyloksylową,
Ri - oznacza grupę alkilową (C1-C4), charakteryzujący się tym, że przebiega według następujących etapów:
PL 237 999 B1 (a) betulinę o wzorze 2 poddaje się reakcji z czynnikiem fosforylującym w stosunku molowym co najmniej 1:1, w atmosferze gazu obojętnego, w rozpuszczalniku organicznym, w proporcji co najmniej 3 ml rozpuszczalnika na 1 mmol betuliny, w obecności katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym betuliny do katalizatora co najmniej 1:1, korzystnie w temperaturze 0-25°C, korzystnie w czasie wystarczającym do całkowitego przereagowania betuliny, przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: tetrahydrofuran, dimetyloformamid, benzen, acetonitryl, aceton, chloroform lub chlorek metylenu, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i go oczyszcza, otrzymując 28-fosforan betuliny w postaci 28-dialkoksyfosforylobetuliny o wzorze 1, w którym R=OH, natomiast R1=alkil, (b) produkt etapu (a) poddaje się reakcji z bezwodnikiem kwasu dikarboksylowego albo kwasem dikarboksylowym, w stosunku molowym od 1:2,5 do 1:10, w czasie co najmniej 25 minut, przy czym reakcję prowadzi się w rozpuszczalniku organicznym w ilości co najmniej 2 ml rozpuszczalnika na 1 mmol produktu etapu (a), wobec katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym od 1:1 do 1:2 w przeliczeniu na produkt etapu (a), korzystnie w reaktorze mikrofalowym, korzystnie w temperaturze od 120 do 160°C, przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: pirydynę, chlorek metylenu, chloroform, toluen, eter dietylowy, dimetylosulfotlenek, acetonitryl, tetrahydrofuran lub dioksan, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i poddaje oczyszczaniu.
Korzystnie, jako czynnik fosforylujący stosuje się chlorofosforan dialkilu lub fosforyn trialkilu z jodem. Korzystnie, jako gaz obojętny stosuje się azot lub argon.
Korzystnie, jako aminę trzeciorzędową stosuje się pirydynę lub trietyloaminę lub 4-dimetyloaminopirydynę.
Korzystnie, w etapie (a) z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt w taki sposób, że zatęża się ją do sucha na wyparce próżniowej, a pozostałość rozpuszcza się w rozpuszczalniku organicznym, korzystnie w chlorku metylenu i przemywa nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i wodą, po czym suszy się, korzystnie bezwodnym siarczanem (VI) sodu i zatęża do sucha.
Korzystnie, w etapie (a) po wyodrębnieniu produktu oczyszcza się go metodą chromatograficzną, korzystnie metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, heksan/octan etylu, 3:2, v/v).
Korzystnie, mieszaninę poreakcyjną otrzymaną w etapie (b) chłodzi się, korzystnie do temperatury pokojowej, a następnie wyodrębnia się produkt w taki sposób, że przeprowadza się ekstrakcję rozpuszczalnikiem organicznym, korzystnie octanem etylu, po czym ekstrakty przemywa się roztworem kwasu solnego oraz wodą, następnie suszy się, korzystnie bezwodnym siarczanem (VI) sodu i zatęża do sucha.
Korzystnie, w etapie (b) po wyodrębnieniu produktu oczyszcza się go metodą chromatograficzną, korzystnie metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v).
Istotę wynalazku stanowi również zastosowanie fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1, w którym:
R - oznacza grupę karboksyacyloksylową,
Ri - oznacza grupę alkilową (C1-C4), do wytwarzania środków farmaceutycznych przeznaczonych do hamowania replikacji HIV-1. Przykładowo środki takie mogą być podawane doustnie.
Jako postać doustna, mogą być przygotowywane w postaci tabletek powlekanych standardowymi powłokami cukrowymi na bazie sacharozy lub alkoholu poliwinylowego oraz twardych kapsułek żelatynowych zawierających od 100 do 400 mg substancji czynnej o wzorze 1 oraz substancje pomocnicze takie jak: celuloza, skrobia kukurydziana, stearynian magnezu, dwutlenek krzemu, hydroksypropylometyloceluloza (HPMC), kroskarmeloza sodowa.
W sposobie wytwarzania fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1, według wynalazku wykorzystuje się łatwo dostępny substrat, którym jest betulina, związek występujący w korze białych gatunków brzóz. Kora taka jest produktem odpadowym w przemyśle drzewnym i papierniczym. Metoda wytwarzania przedstawionych związków stanowi szybką ścieżkę syntetyczną, na którą składają się tylko dwa etapy, a to jest mniej niż w przypadku na przykład syntezy bevirimatu i innych jego analogów wykazujących aktywność przeciwko HIV-1.
Związki opisane wynalazkiem, zawierają w pozycji C28 3-karboksyacylobetuliny grupę dialkilofosforanową, a więc stanowią połączenie dotychczas nieopisane i nie zbadane wcześniej pod kątem aktywności przeciwko HIV-1.
PL 237 999 B1
Budowa związków została potwierdzona w oparciu o spektroskopię 1H NMR, 13C NMR, 31P NMR.
Związki opisane wynalazkiem wykazują aktywność przeciwko wirusowi HIV-1 (Human Immunodeficiency Virus), o wartościach CC50, IC50 i TI zbliżonych do znanego dotychczas kwasu 3-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowego (Tabela 1), a jednocześnie charakteryzują się wyższą selektywnością działania.
Sposób według wynalazku zostanie dokładniej przedstawiony na podstawie poniższego przykładu realizacji nie ograniczającego w żadnym stopniu zakresu jego ochrony.
P r z y k ł a d
Etap (a)
Wytwarzanie 28-fosforanu betuliny o wzorze 1 (R=OH, R1=Et).
Betulinę o wzorze 2 (0,44 g, 1 mmol) rozpuszczono w 3 ml THF (tetrahydrofuran), dodano 0,24 ml pirydyny (2,6 mmola) i 0,012 g (0,1 mmola) DMAP (4-dimetyloaminopirydyny), po czym mieszaninę schłodzono w łaźni lodowo-wodnej do temperatury 0°C. Następnie wkraplano 0,29 ml (2 mmole) chlorofosforanu dietylu i mieszano przez 9 godzin w atmosferze argonu. Po zakończeniu reakcji mieszaninę zatężono do sucha na wyparce próżniowej, a pozostałość rozpuszczono w 15 ml chlorku metylenu i przemywano nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i wodą. Warstwę organiczną suszono bezwodnym siarczanem (VI) sodu, zatężono do sucha, a następnie oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, heksan/octan etylu, 3:2, v/v) i otrzymując produkt o wzorze 1 (R=R1=Et, R2=OH). 28-Dietoksyfosforylobetulina o wzorze 1 [R=OH, Ri= Et] Wydajność: 86%. T. top 181-184°C.
TLC (heksan/octan etylu, 3:2, v/v): Rf = 0,2.
Dane spektroskopowe otrzymanego produktu są następujące:
1H NMR (CDCI3) δ (ppm): 0,70 (m, 1H, H5); 0,78 (s, 3H, CH3); 0,84 (s, 3H, CH3); 0,99 (s, 3H, CH3); 0,99 (s, 3H, CH3); 1,04 (s, 3H, CH3); 1,37 (m, 6H, OCH2CH3); 1,70 (s, 3H, CH3); 0,70-2,39 (m, 24 H, CH, CH2); 2,40 (m, 1H, H19); 3,21 (m, 1H, H3); 3,78 (s, 1H, H28); 4,15 (m, 4H, OCH2CH3); 4,21 (s, 1H, H28); 4,61 (m, 1H, H29); 4,7 (m, 1H, H29) 13C NMR (CDCl3) δ (ppm); 14,8; 15,4; 16,0; 16,1; 16,2; 16,3; 18,3; 19,1 (C30); 20,8; 25,2; 26,9; 27,4; 28,0; 29,2; 29,5; 34,1; 34,2; 37,2; 37,6; 38,7; 38,9; 40,9; 42,7; 47,2; 47,7; 48,6; 50,4; 55,3; 63,7; 66,1 (C28); 79,0 (C-3); 109,9 (C-29); 150,1 (C-20).
31P NMR (CDCl3) δ (ppm): -0,18
IR (KBr, cm-1) v: 1739 (C=O), 1263 (P=O), 1034 (P-O-C).
Etap (b)
Wytwarzanie fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1 [R1=Et, R=HO-OCC(CH3)2CH2C(O)O, HOOCCH2C(CH3)2CH2C(O)O, HOOCC(CH3)2CH2CH2C(O)O].
Do roztworu 1 mmola 28-dietoksyfosforylobetuliny o wzorze 1 [R=OH, Ri= Et] otrzymanej w etapie (a) w 2 ml pirydyny, dodano 1,5 mmola (190 mg) DMAP (4-dimetyloaminopirydyny) oraz 5 mmoli odpowiedniego bezwodnika kwasowego [(a) bezwodnik 2,2-dimetylosukcynylowy lub (b) bezwodnik 2,2-dimetyloglutarowy lub (c) bezwodnik 3,3-dimetyloglutarowy]. Naczynie reakcyjne umieszczono w reaktorze mikrofalowym a reakcję prowadzono przez 1,5 godziny, w temperaturze 120°C przy maksymalnej mocy fal (300 W). Po ochłodzeniu mieszaninę ekstrahowano 4 x 5 ml octanu etylu, następnie przemywano 20%-owym roztworem kwasu solnego oraz wodą. Warstwę organiczną suszono bezwodnym siarczanem (VI) sodu i zatężono do sucha na wyparce próżniowej. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v) otrzymując związek o wzorze 1 [R1=Et, R=HOOCC(CH3)2CH2C(O)O lub HOOCCH2C(CH3)2CH2C(O)O lub HOOCC(CH3)2CH2CH2C(O)O].
(a) 3-O-(3,3’-dimetylosukcynylo)-28-dietoksyfosforylobetulina o wzorze 1
[R1=Et, R=HOOCC(CH3)2CH2C(O)O]
Wydajność: 37%. T. top 126-128°C.
TLC (chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v): Rf = 0,65.
Dane spektroskopowe otrzymanego produktu są następujące:
1H NMR (CDCl3) δ (ppm): 0,80 (m, 1H, H5); 0,85 (s, 3H, CH3); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,99 (s, 3H, CH3); 1,05 (s, 3H, CH3); 1,24 (s, 6H, 2 x CH3); 1,38 (m, 6H, OCH2CH3); 1,70 (s, 3H, CH3); 0,70-2,39 (m, 23 H, CH, CH2); 2,35 (m, 2H, CH2-2’ grupa dimetylosukcynylowa); 2,40 (m, 1H, H19); 3,78 (s, 1H, H28); 4,16 (m, 4H, OCH2CH3); 4,21 (s, 1H, H28); 4,49 (m, 1H, H3); 4,61 (m, 1H, H29); 4,7 (m, 1H, H29)
PL 237 999 B1 13C NMR (CDCI3) δ (ppm); 14,8; 16,0; 16,1; 16,2; 16,2; 16,5; 18,2; 19,1 (C-30); 20,8; 23,6; 25,0 (CH3, grupa dimetylosukcynylowa); 25,1; 25,6 (CH3 grupa dimetylosukcynylowa); 26,8; 28,0; 29,1; 29,4; 29,7; 34,1; 37,0; 37,6; 37,7; 38,4; 40,4 (C3’); 40,9; 42,7; 44,7 (C2’); 47,2; 47,7; 48,6; 50,2; 55,4; 63,8 (POCH2); 63,8 (POCH2); 66,1 (C28); 81,5 (C-3); 110,0 (C-29); 150,0 (C-20), 171,0 (COO); 182,5 (COOH) 31P NMR (CDCl3) δ (ppm): -0,21
IR (KBr, cm-1) v: 2947 (O-H), 1732 (C=O), 1257 (P=O), 1026 (P-O-C).
(b) 3-O-(3,3’-dimetyloglutarylo)-28-dietoksyfosforylobetulina o wzorze 1
[R1=Et, R=HOOCCH2C(CH3)2CH2C(O)O]
Wydajność: 32%. T. top 138-141°C.
TLC (chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v): Rf = 0,67.
Dane spektroskopowe otrzymanego produktu są następujące:
1H NMR (CDCl3) δ (ppm): 0,80 (m, 1H, H5); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,88 (s, 3H, CH3); 0,99 (s, 3H, CH3); 1,04 (s, 3H, CH3); 1,16 (s, 6H, 2 x CH3); 1,37 (m, 6H, OCH2CH3); 1,70 (s, 3H, CH3); 0,70-2,39 (m, 22 H, CH, CH2); 2,35 (m, 2H, CH2); 2,40 (m, 1H, H19); 2,4-2,5 (m, 4H, CH2, 2 x grupa dimetyloglutarowa); 3,76 (s, 1H, H28); 4,16 (m, 4H, OCH2CH3); 4,21 (s, 1H, H28); 4,52 (m, 1H, H3); 4,61 (m, 1H, H29); 4,7 (m, 1H, H29) 13C NMR (CDCI3) δ (ppm); 14,8; 16,0; 16,1; 16,2; 16,3; 16,6; 18,2; 19,1 (C30); 20,8; 23,8; 25,1; 26,8; 28,0; 28,1 (CH3, grupa dimetyloglutarowa); 28,2 (CH3, grupa dimetyloglutarowa); 31,0; 32,9 (C3‘); 34,1; 37,0; 37,6; 37,7; 38,3; 40,9; 42,7; 45,1; 45,3 (C4’ grupa dimetyloglutarowa); 45,6 (C2’ grupa dimetyloglutarowa); 47,2; 47,8; 48,6; 50,2; 55,4; 63,8 (POCH2); 66,1 (C28); 81,0 (C-3); 110,0 (C-29); 150,1 (C-20), 173,0(COO); 174,4 (COOH) 31P NMR (CDCI3) δ (ppm): -0,20
IR (KBr, cm-1) v: 2951 (O-H), 1724 (C=O), 1244 (P=O), 1014 (P-O-C). 3-O-(4,4’-dimetyloglutarylo)-28-dietoksyfosforylobetulina o wzorze 1 [R1=Et, R=HOOCC(CH3)2CH2CH2C(O)O] Wydajność: 38%. T. top 136-137°C.
TLC (chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v): Rf = 0,63.
Dane spektroskopowe otrzymanego produktu są następujące:
1H NMR (CDCI3) δ (ppm): 0,80 (m, 1H, H5); 0,85 (s, 3H, CH3); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,86 (s, 3H, CH3); 0,99 (s, 3H, CH3); 1,05 (s, 3H, CH3); 1,24 (s, 6H, 2 x CH3); 1,38 (m, 6H, OCH2CH3); 1,70 (s, 3H, CH3); 0,70-2,39 (m, 26 H, CH, CH2); 2,35 (m, 2H, CH2); 2,40 (m, 1H, H19); 3,78 (s, 1H, H28); 4,16 (m, 4H, OCH2CH3); 4,21 (s, 1H, H28); 4,49 (m, 1H, H3); 4,61 (m, 1H, H29); 4,7 (m, 1H, H29) 13C NMR (CDCI3) δ (ppm); 14,8; 16,0; 16,1; 16,2; 16,6; 18,2; 19,1 (C30); 20,8; 23,7; 24,9, 24,9; 25,1; 26,8; 28,0; 29,2; 29,5; 30,6; 34,1; 35,0; 37,1; 38,6; 37,9; 38,3; 40,9; 41,5; 42,7; 47,2; 47,8; 48,6; 50,2; 55,3; 63,8; 66,1 (C28); 81,0 (C-3); 110,0 (C-29); 150,1 (C-20), 173,2;
31P NMR (CDCI3) δ (ppm): -0,21.
IR (KBr, cm-1) v: 2947 (O-H), 1732 (C=O), 1257 (P=O), 1028 (P-O-C).
Ocena zdolności hamowania replikacji HIV-1 przez badane związki
Biologiczne badania związków opierają się na określeniu ich cytotoksyczności, w tym wyznaczeniu CC50 i CC90 (Cytotoxity Concentration) oraz ocenie zdolności zahamowania replikacji wirusa w hodowlach komórkowych i wyznaczeniu IC50 i IC90 (Inhibitory Concentration).
Ocenę cytotoksyczności badanych związków prowadzi się w hodowlach ustalonych limfoidalnych linii komórkowych CEMT4 z wykorzystaniem metody MTT. Wyniki oznaczeń żywotności odnosi się do hodowli kontrolnych (100% żywotności) prowadzonych w medium pozbawionym badanych substancji. Hodowle prowadzi się w trzech powtórzeniach dla każdego stężenia testowanych związków.
Ocenę zahamowania replikacji HIV przez badane związki prowadzi się w hodowlach ustalonych limfoidalnych linii komórkowych CEMT4. Komórki inkubuje się przez 24h w medium (RPMI 10% FBS) wzbogaconym w znane stężenia testowanych preparatów. Następnie komórki zakaża się laboratoryjnym izolatem HIV-1 (wild type, S1). Dla każdego stężenia badanego związku hodowle przygotowuje się w trzech powtórzeniach. Kontrolę pozytywną (100% replikacji wirusowej) stanowią hodowle zawierające identyczną ilość zakażonych komórek prowadzone w medium pozbawionym testowanych substancji. Zdolność hamowania HIV wyznacza się po 7 dniach hodowli, poprzez pomiar wirusowego białka p24 w medium z nad komórek. Ilość białka odpowiada ilości nowosyntetyzowanych wirusów. Zahamowanie replikacji mierzy się zredukowaniem ilości białka p24 w hodowlach wzbogaconych w badane związki w odniesieniu do ilości p24 w hodowli prowadzonej w medium standardowym. Ilość białka wirusowego
PL 237 999 Β1 p24 oznacza się przy użyciu testu immunoenzymatycznego Anty-p24. Wyniki przedstawiono w postaci CC50, IC50 oraz Tl (Therapeutic lndex).
Tabela 1. Wyniki aktywności anty-HIV-1 zsyntezowanych związków i związków referencyjnych (betulina, kwas 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowy i AZT).
| L * p ♦ | Badany związek | Aktywność | ||||
| R | Ri | CCjo [μΜ] | IC 5ο[μΜ] | TI | ||
| 1 | Związek wg wynalazku 0 wzorze! | HOOCC(CH3)2CH,COO | ch3ch2 | 25 | 0,02 | 1250 |
| 2 | HOOCCH2C(CH3)2CH2COO | ch3ch2 | 20 | 0,04 | 500 | |
| 3 | HOOCC(CH3)2CH2CH2COO | ch3ch2 | 15 | 0,22 | 68 | |
| 4 | HO (Betulina) | - | 46 | NO | — | |
| 5 | HO (28-Dietoksyfosforylobetulina) | ch3ch2 | 18 | NO | — | |
| 6 | HOOCC(CH3)2CH2COOH [kwas 3-0(3’,3’dimetylosukcynylo)betulinowy] -(bevirimat) | - | 29 | 0,03 | 966 | |
| 7 | AZT | - | >280 | 0,005 | >56000 |
Uzyskane wyniki badań fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1 wskazują, że najbardziej aktywnym związkiem jest pochodna, w której R= HOOCC(CH3)2CH2COO, Ri= CH3CH2, o działaniu porównywalnym ze znanym dotychczas kwasem 3-O-(3’,3’-dimetylosukcynylo)betulinowym. Związek ten wykazuje niższą cytotoksyczność w stosunku do komórek niezainfekowanych wirusem HIV-1, a więc charakteryzuje się wyższą selektywnością, co może dawać większe bezpieczeństwo stosowania preparatów, które go zawierają. Ponadto, zastosowanie go w mieszance z innymi, bardziej toksycznymi substancjami przeciwko HIV-1, może pozwolić na zmniejszenie ilości czynnika o wyższej toksyczności.
Claims (10)
1. Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, znamienne tym, że mają postać związków o wzorze 1, w którym poszczególne podstawniki oznaczają: R - oznacza grupę karboksyacyloksylową, R1 - oznacza grupę alkilową (C1-C4).
2. Sposób otrzymywania fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o działaniu antyHIV-1, w postaci związków o wzorze 1, w którym:
R - oznacza grupę karboksyacyloksylową,
R1 - oznacza grupę alkilową (C1-C4), znamienny tym, że przebiega według następujących etapów:
(a) betulinę o wzorze 2 poddaje się reakcji z czynnikiem fosforylującym w stosunku molowym co najmniej 1:1, w atmosferze gazu obojętnego, w rozpuszczalniku organicznym, w proporcji co najmniej 3 ml rozpuszczalnika na 1 mmol betuliny, w obecności katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym betuliny do katalizatora co najmniej 1:1, korzystnie w temperaturze 0-25°C, korzystnie w czasie wystarczającym do całkowitego przereagowania betuliny, przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: tetrahydrofuran, dimetyloformamid, benzen, acetonitryl, aceton, chloroform lub chlorek metylenu, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i go oczyszcza, otrzymując 28-fosforan betuliny w postaci 28-dialkoksyfosforylobetuliny o wzorze 1, w którym R=OH, natomiast Ri=alkil, (b) produkt etapu (a) poddaje się reakcji z bezwodnikiem kwasu dikarboksylowego albo kwasem dikarboksylowym, w stosunku molowym od 1:2,5 do 1:10, w czasie co najmniej 25 minut, przy czym reakcję prowadzi się w rozpuszczalniku organicznym w ilości co najmniej
PL 237 999 B1
2 ml rozpuszczalnika na 1 mmol produktu etapu (a), wobec katalizatora w postaci aminy trzeciorzędowej, w stosunku molowym od 1:1 do 1:2 w przeliczeniu na produkt etapu (a), korzystnie w reaktorze mikrofalowym, korzystnie w temperaturze od 120 do 160°C, przy czym jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się rozpuszczalnik wybrany z grupy obejmującej: pirydynę, chlorek metylenu, chloroform, toluen, eter dietylowy, dimetylosulfo tlenek, acetonitryl, tetrahydrofuran lub dioksan, następnie z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt i poddaje oczyszczaniu.
3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako czynnik fosforylujący stosuje się chlorofosforan dialkilu lub fosforyn trialkilu z jodem.
4. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako gaz obojętny stosuje się azot lub argon.
5. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako aminę trzeciorzędową stosuje się pirydynę lub trietyloaminę lub 4-dimetyloaminopirydynę.
6. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że w etapie (a) z mieszaniny poreakcyjnej wyodrębnia się produkt w taki sposób, że zatęża się ją do sucha na wyparce próżniowej, a pozostałość rozpuszcza się w rozpuszczalniku organicznym, korzystnie w chlorku metylenu i przemywa nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i wodą, po czym suszy się, korzystnie bezwodnym siarczanem (VI) sodu i zatęża do sucha.
7. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że w etapie (a) po wyodrębnieniu produktu oczyszcza się go metodą chromatograficzną, korzystnie metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, heksan/octan etylu, 3:2, v/v).
8. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że mieszaninę poreakcyjną otrzymaną w etapie (b) chłodzi się, korzystnie do temperatury pokojowej, a następnie wyodrębnia się produkt w taki sposób, że przeprowadza się ekstrakcję rozpuszczalnikiem organicznym, korzystnie octanem etylu, po czym ekstrakty przemywa się roztworem kwasu solnego oraz wodą, następnie suszy się, korzystnie bezwodnym siarczanem (VI) sodu i zatęża do sucha.
9. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że w etapie (b) po wyodrębnieniu produktu oczyszcza się go metodą chromatograficzną, korzystnie metodą chromatografii kolumnowej (SiO2, chlorek metylenu/etanol, 10:1, v/v).
10. Zastosowanie fosforanowych pochodnych 3-karboksyacylobetuliny o wzorze 1, w którym:
R - oznacza grupę karboksyacyloksylową,
Ri - oznacza grupę alkilową (C1-C4), do wytwarzania środków farmaceutycznych przeznaczonych do hamowania replikacji HIV-1.
Priority Applications (1)
| Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
|---|---|---|---|
| PL430836A PL237999B1 (pl) | 2019-08-07 | 2019-08-07 | Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie |
Applications Claiming Priority (1)
| Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
|---|---|---|---|
| PL430836A PL237999B1 (pl) | 2019-08-07 | 2019-08-07 | Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie |
Publications (2)
| Publication Number | Publication Date |
|---|---|
| PL430836A1 PL430836A1 (pl) | 2021-02-08 |
| PL237999B1 true PL237999B1 (pl) | 2021-06-28 |
Family
ID=74492937
Family Applications (1)
| Application Number | Title | Priority Date | Filing Date |
|---|---|---|---|
| PL430836A PL237999B1 (pl) | 2019-08-07 | 2019-08-07 | Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie |
Country Status (1)
| Country | Link |
|---|---|
| PL (1) | PL237999B1 (pl) |
-
2019
- 2019-08-07 PL PL430836A patent/PL237999B1/pl unknown
Also Published As
| Publication number | Publication date |
|---|---|
| PL430836A1 (pl) | 2021-02-08 |
Similar Documents
| Publication | Publication Date | Title |
|---|---|---|
| Qian et al. | Anti-AIDS agents. 78. Design, synthesis, metabolic stability assessment, and antiviral evaluation of novel betulinic acid derivatives as potent anti-human immunodeficiency virus (HIV) agents | |
| CA2223513C (en) | Betulinic acid derivatives and uses therefor | |
| CA2322868C (en) | Acylated betulin and dihydrobetulin derivatives, preparation thereof and use thereof | |
| WO2006002248A1 (en) | Monoacylated betulin and dihydrobetulin derivatives, preparation thereof and use thereof | |
| US20090023698A1 (en) | Methods of manufacturing bioactive 3-esters of betulinic aldehyde and betulinic acid | |
| JP2009530405A (ja) | 合成五環性トリテルペノイド、ならびにベツリン酸およびベツリンの誘導体 | |
| Xiong et al. | Conjugates of betulin derivatives with AZT as potent anti-HIV agents | |
| Borkova et al. | Synthesis of cytotoxic 2, 2-difluoroderivatives of dihydrobetulinic acid and allobetulin and study of their impact on cancer cells | |
| WO2011060634A1 (zh) | 23-羟基白桦酸衍生物、其制备方法及应用 | |
| Wang et al. | Synthesis and preliminary anti-HIV activities of andrographolide derivatives | |
| Zang et al. | Novel nitric oxide-releasing derivatives of triptolide as antitumor and anti-inflammatory agents: Design, synthesis, biological evaluation, and nitric oxide release studies | |
| Ma et al. | Synthesis and anti-cancer activity studies of dammarane-type triterpenoid derivatives | |
| Li et al. | Synthesis and discovery of mitochondria-targeting oleanolic acid derivatives for potential PI3K inhibition | |
| AU2003278930A1 (en) | Monoacylated betulin and dihydrobetulin derivatives, preparation thereof and use thereof | |
| EP1868613A2 (en) | Polymorphs of 3-o-(3',3'-dimethylsuccinyl) betulinic acid di-n-methyl-d-glucamine | |
| Ni et al. | Synthesis of nigranoic acid and manwuweizic acid derivatives as HDAC inhibitors and anti-inflammatory agents | |
| WO2018029610A1 (en) | C-3 novel triterpenone with c-17 n-amide derivatives as hiv inhibitors | |
| PL237999B1 (pl) | Fosforanowe pochodne 3-karboksyacylobetuliny o działaniu anty-HIV-1, sposób ich otrzymywania oraz ich zastosowanie | |
| EP1675866A1 (en) | Novel triterpene derivatives, preparation thereof and use thereof | |
| EP3575310A1 (en) | Phosphonate derivates of betulin compounds with antiviral activity, method for their preparation and their application | |
| WO2018025247A1 (en) | C-3 novel triterpenone with c-28 diamide derivatives as hiv inhibitors | |
| WO2021161206A1 (en) | Novel triterpene derivatives as hiv inhibitors | |
| CN109705189B (zh) | 具有式i所示结构的三萜衍生物及其制备方法和应用 | |
| PL244762B1 (pl) | Nowa pochodna betulinowa oraz jej zastosowanie | |
| Tolmacheva et al. | Synthesis and evaluation of antiviral activities of triterpenic conjugates with 2-aminobutan-1-ol as potent microbicidal agents |