PL234628B1 - Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera - Google Patents

Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera Download PDF

Info

Publication number
PL234628B1
PL234628B1 PL424546A PL42454618A PL234628B1 PL 234628 B1 PL234628 B1 PL 234628B1 PL 424546 A PL424546 A PL 424546A PL 42454618 A PL42454618 A PL 42454618A PL 234628 B1 PL234628 B1 PL 234628B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
bis
imide
trifluoromethylsulfonyl
crotonaldehyde
diels
Prior art date
Application number
PL424546A
Other languages
English (en)
Other versions
PL424546A1 (pl
Inventor
Ewa Janus
Us Ewa Jan
Marcin Gano
O Marcin Gan
Paula Ossowicz
Original Assignee
Zachodniopomorski Univ Technologiczny W Szczecinie
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Zachodniopomorski Univ Technologiczny W Szczecinie filed Critical Zachodniopomorski Univ Technologiczny W Szczecinie
Priority to PL424546A priority Critical patent/PL234628B1/pl
Publication of PL424546A1 publication Critical patent/PL424546A1/pl
Publication of PL234628B1 publication Critical patent/PL234628B1/pl

Links

Landscapes

  • Organic Low-Molecular-Weight Compounds And Preparation Thereof (AREA)

Abstract

Przedmiotem zgłoszenia jest sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera, pomiędzy cyklopentadienem i aldehydem krotonowym (but-2-enalem) w środowisku cieczy jonowej. Sposób ten charakteryzuje się tym, że reakcję prowadzi się w obecności chiralnego kompleksu tworzonego in situ z soli metalu i chiralnego ligandu. Sól metalu rozpuszcza się w cieczy jonowej, a następnie wprowadza się ligand rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu, po czym oba roztwory miesza się przez 24 godziny uzyskując chiralny kompleks, a następnie z roztworu oddestylowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem chlorek metylenu i do tak przygotowanego układu katalitycznego wprowadza się aldehyd krotonowy i cyklopentadien, a reakcję prowadzi się w temperaturze od 20°C do 25°C, w czasie 4-48 godzin.

Description

Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera cyklopentadienu z aldehydem krotonowym (but-2-enalem) uzyskując diastereoizomeryczne produkty 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornen i 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornen.
Indukcja asymetryczności i uzyskanie czystego optycznie enancjomeru z achiralnych substratów jest ogromnym wyzwaniem dla syntezy organicznej. Jedną z ważniejszych reakcji organicznych, w której z achiralnych substratów tworzą się produkty zawierające centra chiralności jest reakcja Dielsa-Aldera. Dlatego reakcja ta jest często wykorzystywana w wieloetapowych syntezach związków optycznie czynnych o znaczeniu biologicznym. Jednak tworzenie produktu z centrum/ami chiralności nie jest równoznaczne z otrzymaniem jednego z enancjomerów w czystej postaci, gdyż bez zastosowania odpowiednich chiralnych katalizatorów otrzymuje się mieszaninę racemiczną, czyli równomolową mieszaninę dwóch enancjomerów danego związku, różniących się skręcalnością optyczną. Możliwość dalszego wykorzystania takiej mieszaniny jest często ograniczona, z uwagi na różne działanie biologiczne każdego ze składowych enancjomerów. Z tego względu poszukiwane są metody umożliwiające przeprowadzenie reakcji z jak największym nadmiarem enancjomerycznym jednego z enancjomerów.
Wśród znanych metod enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera pomiędzy cyklopentadienem i aldehydem krotonowym można wyróżnić metody, w których do indukcji asymetryczności stosowane są organokatalizatory typu McMillana, lub metaliczne katalizatory typu kwasu Lewisa w obecności chiralnych ligandów.
Z opisu patentowego US 6307057B1 z 2001 roku, US 6369243B1 z 2002 roku i US 6515137 z 2003 roku oraz artykułu K. A. Ahrendt, C. J. Borths, D.W.C. MacMillan w J. Am. Chem. Soc. 2000, 122, 4243-4244, znany jest sposób enancjoselektywnego przeprowadzenia reakcji Dielsa-Aldera cyklopentadienu z aldehydem krotonowym, użytych w stosunku molowym 4:1, w środowisku mieszaniny metanol/woda (95:5, v/v), w obecności 5%-molowych chlorowodorku (5S)-5-benzylo-2,2,3-trimetyloimidazolidyn-4-onu, jako katalizatora MacMillana, w temperaturze 23°C, przez 16 godzin, prowadzący do otrzymania równomolowych ilości 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu i 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu, z łączną ich wydajnością wynoszącą 75%. Zastosowany sposób zapewniał uzyskanie nadmiaru enancjomerycznego 90%ee w obrębie diastereoizomeru 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu i 86%ee w obrębie diastereoizomeru 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu.
Z opisu patentowego US 6784323 B2 znany jest sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera cyklopentadienu z aldehydem krotonowym, użytych w stosunku molowym 4:1, w obecności 10%-molowych (2S,5S)-5-benzylo-2-te/7-butylo-3-metyloimidazolidyn-4-onu, jako katalizatora MacMillana i 10%-molowych HCl, w postaci roztworu w dioksanie, w temperaturze -60°C przez 4,5 godziny, prowadzący do otrzymania 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu i 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu w stosunku molowym 1:5, których wydajność wyniosła 80%, a nadmiar enancjomeryczny w obrębie diastereoizomeru 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wyniósł 93%ee.
Z artykułu T. Kano, Y. Tanaka i K. Maruoka w Org. Lett. 2006, 8, 13, 2687-2689, znany jest sposób prowadzenia reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym z 72% wydajnością diastereomerycznych produktów 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu i 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu, które powstawały w proporcji molowej 1:20. Nadmiar enancjomeryczny w obrębie diastereoizomeru 2-egzo-formylo-3-encfo-metylo-5-norbornenu wyniósł 88%ee. Reakcję prowadzono w -20°C, przez 160 godzin, przy stosunku molowym cyklopentadienu do aldehydu krotonowego wynoszącym 7:1, w obecności 12% mol chiralnej dipodstawionej binaftylodiaminy i 10% mol kwasu trifluorometanosulfonowego.
Z treści artykułu autorstwa Y. Hayashi, S. Samanta, H. Gotoh, H. Ishikawa w Angew. Chem. Int. Ed. 2008, 47, 6634-6637 znane jest przeprowadzenie reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym w sposób enancjoselektywny w obecności 5% mol chloranu(VII) (S)-2-[bis-(3,5-bistrifluorometylofenylo)trimetylosilyloksymetylo]pirolidyniowego, w środowisku wody, w temperaturze pokojowej, w czasie 4 h i uzyskanie 73% wydajności diastereomerycznych produktów 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu i 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu w stosunku molowym 1:2,6 i nadmiarem enancjomerycznym w obrębie każdego diastereoizomeru wynoszącym 99%.
PL 234 628 B1
W 2011 roku w artykule A. De Nino, O. Bortolini, L. Maiuolo, A. Garofalo, B. Russo, G. Sindon w Tetrahedron Letters 52 (2011) 1415-1417 opisane zostało zastosowanie chlorowodorku (5S)-5-benzylo-2,2,3-trimetyloimidazolidyn-4-onu, między innymi do indukcji asymetryczności w reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym. Reakcję prowadzono w temperaturze 0°C, przy udziale katalizatora wynoszącym 3% mol względem aldehydu krotonowego. Jako środowisko reakcji zastosowano mieszaninę cieczy jonowej i wody (3:1, v/v), przy czym cieczą jonową był trifluorometanosulfonian N-metylopirydyniowy lub 1-butylo-3-metyloimidazoliowy. Zastosowanie cieczy jonowej, jako środowiska reakcji ułatwiało oddzielenie produktów po reakcji a także wielokrotne wykorzystanie katalizatora. Łączna wydajność tworzących się dwóch diastereoizomerów wynosiła 85%, a stosunek 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu osiągał wartość 1,4:1, natomiast nadmiar enancjomeryczny wyniósł 92%ee w obrębie pierwszego diastereoizomeru i 88%ee w obrębie drugiego.
V. Srivastava w Hindawi Publishing Corporation Journal of Chemistry, Volume 2013, Article ID 954094, 5 pages http://dx.doi.org/10.1155/2013/954094 ujawnił także sposób przeprowadzenia reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym, do której zastosował chlorowodorek (5S)-5-benzylo-2,2,3-trimetyloimidazolidyn-4-onu, w ilości 0,8% mol względem aldehydu krotonowego, jako katalizator McMillana i kwas trifluorooctowy, jako kokatalizator. W sposobie tym istotnym było użycie cieczy jonowej - bis(trifluorometylosulfonylo)imidku 1-butylo-3-metyloimidazoliowego, jako środowiska reakcji. Reakcje prowadzono w temperaturze pokojowej przez 12 h uzyskując produkt z wydajnością 90%, i stosunkiem diastereoizomerów endo:egzo wynoszącym 1,5:1 i nadmiarem enancjomerycznym 92%ee.
W artykule autorstwa M.M. S. Chauhan, P. Kumar, S. Singh w RSC Adv., 2015, 5, 52636-52641, opisano sposób enancjoselektywnego przeprowadzenia reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym, w obecności katalizatorów MacMillana modyfikowanych imidazoliową cieczą jonową, związaną z katalizatorem poprzez grupę estrową. Katalizator zastosowano w stężeniu 5% lub 10% mol, w obecności kokatalizatora (5% lub 10% mol). Jako kokatalizator użyto kwas trifluorooctowy, kwas solny, kwas siarkowy(VI), kwas octowy, kwas chlorowy(VII) kwas p-toluenosulfonowy. Reakcje prowadzono w temperaturze pokojowej przez 2 h w rozpuszczalniku. Rozpuszczalnikiem był acetonitryl, THF, woda, metanol, chlorek metylenu lub mieszanina acetonitrylu z wodą w stosunku objętościowym wynoszącym 90:10 lub 95:5. Uzyskiwano konwersję aldehydu krotonowego od 12% do 94%, stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił od 0,5:1 do 1,4:1, natomiast nadmiar enancjomeryczny w obrębie pierwszego z diastereoizomerów wynosił od 45%ee do 90%ee. Najwyższą enancjoselektywność 90%ee i konwersję 94% uzyskano przeprowadzając reakcję w środowisku mieszaniny acetonitryl/woda (95:5), stosując 5% mol katalizatora MacMillana w postaci soli z kwasem HPF6, i dodatkiem 5% mol kwasu trifluorooctowego, jako kokatalizatora. Katalizator McMillana modyfikowany imidazoliową cieczą jonową mógł być kilkukrotnie wykorzystany, jednak obserwowano jego ubytek w kolejnych cyklach a przy tym stopniowy spadek konwersji (do 81% w piątym zawróceniu) i enancjoselektywności (do 87%ee w piątym zawróceniu).
W artykule autorstwa A. De Nino, L. Maiuolo, P. Merino, M. Nardi, A. Procopio, D. Roca-López, B. Russo, V. Algieri w ChemCatChem (2015), 7(5), 830-835 opisano metodę enancjoselektywnego przeprowadzenia reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym, stosując chlorowodorek (5S)-2,2,3-trimetylo-5-tiobenzylometylo-4-imidazolidynonu (6% mol), jako katalizator MacMillana. Środowiskiem reakcji była ciecz jonowa, trifluorometanosulfonian N-metylopirydyniowy wraz z 0,01 molowym roztworem kwasu solnego, które użyto w stosunku objętościowym 3:1. Uzyskano produkt z wydajnością 85%, w którym stosunek diastereoizomerów endo:egzo wynosił 3:1 natomiast nadmiar enancjomeryczny w obrębie diastereoizomeru endo osiągnął wartość 90%ee. Spośród metod, w których wykorzystywane są chiralne kompleksy metali znana jest natomiast metoda enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera pomiędzy cyklopentadienem i aldehydem krotonowym, w której zastosowane zostały katalizatory typu kwasu Lewisa, w obecności chiralnych ligandów. Z publikacji J. Howarth, K. Gillespie, Molecules, 2000, 5, 993-997, znane jest zastosowanie kwasów Lewisa w postaci chlorku niobu(V) i chlorku tantalu(V) w połączeniu z chiralnymi ligandami typu PYBOX i ligandami Jacobsena w reakcji cyklopentadienu z aldehydem krotonowym. Reakcję prowadzono w środowisku dichlorometanu, tetrahydrofuranu lub acetonitrylu, w temperaturze -40°C, przez 24 * 48 godzin, w obecności lub bez dodatku heksafluorofosforanu amonu. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły do 25%ee.
PL 234 628 B1
Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera, według wynalazku, pomiędzy cyklopentadienem i aldehydem krotonowym (but-2-enalem) w środowisku cieczy jonowej, charakteryzuje się tym, że reakcję prowadzi się w obecności chiralnego kompleksu tworzonego in situ z soli metalu i chiralnego ligandu. Sól metalu rozpuszcza się w cieczy jonowej, a następnie wprowadza się ligand rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu, po czym oba roztwory miesza się przez 24 godziny uzyskując chiralny kompleks, a następnie z roztworu oddestylowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem chlorek metylenu i do tak przygotowanego układu katalitycznego wprowadza się aldehyd krotonowy i cyklopentadien, a reakcję prowadzi się w temperaturze od 20°C do 25°C, w czasie 4-48 godzin.
Po reakcji, mieszaninę reakcyjną poddaje się kilkukrotnej ekstrakcji heksanem, w celu oddzielenia reagentów od układu katalitycznego, a ekstrakty heksanowe suszy się bezwodnym siarczanem sodu. Po oddzieleniu środka suszącego poddaje analizie metodą chromatografii gazowej i/lub NMR w celu oznaczenia wydajności produktu, stosunku molowego diastereoizomerów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu (w skrócie endo:egzo) i nadmiaru enancjomerycznego w obrębie każdego z tych diastereoizomerów.
Jako sól metalu stosuje się trifluorometanosulfonian cynku, Zn(OTf)2 lub octan cynku (CHsCOO)2Zn, trifluorometanosulfonian cyny(II), trifluorometanosulfonian iterbu.
Jako chiralny ligand stosuje się (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-te/t-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan lub (S,S)-N,N’-bis-(3,5-di-te/t-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan lub (R,R)-N,N'-bis-(4-nitrosalicylideno)-1,2-diaminocykloheksan lub (R,R)-(3,5-dichlorosalicylideno)-N'-(2-hydroksynaftylideno)-1,2-diaminocykloheksan.
Jako ciecz jonową stosuje się bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-butylo-N-metylopirolidyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-butylo-N-metylopiperydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-(3-hydroksypropylo)pirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-butylo-3-metylopirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -metylo-3-[(1 R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek, 1-H-3-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -heksyloksymetylo-3-[(1 R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -[(1 R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]pirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -(2-hydroksyetylo)-3-[1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]pirolidyniowy, 1,1,2,2-tetrafluoroetanosulfonian 1-metylo-3-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-pentylo-3-[(1R)-endo-(-)-borneoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-pentylo-[(1R)-endo-(+)-fenchoksymetylo]imidazoliowy.
Sól metalu rozpuszcza się w cieczy jonowej w stężeniu od 0,037 mol/dm3 do 0,088 mol/dm3. Ligand wprowadza się w takiej ilości, że stosunek molowy ligandu do soli metalu wynosi od 1,05:1 do 1,25:1.
Stężenie aldehydu krotonowego w cieczy jonowej wynosi od 0,33 mol/dm3 do 4,0 mol/dm3, a cyklopentadien wprowadzany jest w stosunku molowym do aldehydu krotonowego, wynoszącym od 1,1:1 do 2,7:1
Stosunek molowy soli metalu do aldehydu krotonowego (stężenie katalizatora) wynosi od 0,01:1 do 0,12:1, korzystnie 0,10:1.
Zaletą rozwiązania według wynalazku jest to, że reakcję prowadzi się z wysoką (>99%) konwersją aldehydu krotonowego. W wyniku uzyskuje się z wydajnością do 99%, diastereoizomeryczne produkty - 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornen i 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornen z wysokim nadmiarem enancjomerycznym.
Rozwiązanie jest przedstawione bliżej w przykładach wykonania i na rysunku, który przedstawia przykładowy chromatogram mieszaniny reakcyjnej (heksanowego ekstraktu) (Enancjomery 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu o czasach retencji 10,87 min i 11,7 min oznaczono odpowiednio egzol i egzo2; Enancjomery 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu o czasach retencji 13,57 min i 14,98 min oznaczono odpowiednio endol i endo2). Analizę chromatografii gazowej produktów uzyskanych według przykładów przeprowadza się z użyciem kolumny Rxi®-17 (Restek) i RT-BetaDEXsa (Restek).
P r z y k ł a d 1
Do kolby okrągłodennej, o pojemności 5 ml odważono 15,8 mg (0,0434 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2 i 1 ml (1,173 g, bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego, osuszonego do zawartości wody poniżej 100 ppm. Zawartość kolby przepłukano argonem, zabezpieczono przed dostępem wilgoci i mieszano w temperaturze pokojowej do rozpuszczenia triflanu cynku. Następnie wprowadzono 27,2 mg (0,0497 mmola) (R,R)-N,N,-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)PL 234 628 B1
-1,2-diaminocykloheksanu, rozpuszczonego w 1,0 ml bezwodnego chlorku metylenu i ponownie kolbę przepłukano argonem, zamknięto i zawartość mieszano w temperaturze 25°C przez 24 h. Po tym czasie usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem i wprowadzono 25,8 mg (0,3686 mmola) aldehydu krotonowego oraz 32,4 mg (0,4909 mmola) cyklopentadienu. Reakcję prowadzono w temperaturze 25°C przez 24 godziny. Następnie pobrano próbkę mieszaniny reakcyjnej, wyekstrahowano bezwodnym heksanem, oddzielono ekstrakt heksanowy i zanalizowano go metodą chromatografii gazowej. Uzyskano produkt z wydajnością 92%, w którym stosunek diastereomerów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,8:1. Nadmiar enancjomeryczny wynosił 59%ee (endol).
P r z y k ł a d 2
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 1, stosując w miejsce (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-te/7-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu, (S,S)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu w ilości 24,8 mg (0,0454 mmola). Ponadto w reakcji użyto 14,2 mg (0,039 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2, 1 ml (1,184 g, bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego, 22,2 mg (0,3168 mmola) aldehydu krotonowego oraz 49,8 mg (0,7545 mmola) cyklopentadienu. Uzyskano produkt z wydajnością 90%. Stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbomenu wynosił 2,9:1. Nadmiar enancjomeryczny wynosił 59%ee (endo2).
P r z y k ł a d 3
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 1, tylko w miejsce bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego, zastosowano 1 ml (1,296 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku 1-butylo-3-metylopirydyniowego. Ponadto w reakcji użyto 14,4 mg (0,0399 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2, (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-te/7-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu, w ilości 24,6 mg (0,0450 mmola), 29,8 mg (0,4257 mmola) aldehydu krotonowego oraz 31,8 mg (0,4818 mmola) cyklopentadienu. Uzyskano produkt z wydajnością 91%. Stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,7:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 58%ee (endol) i 4%ee (egzo2).
P r z y k ł a d 4
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 1, tylko w miejsce bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego, zastosowano bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-(3-hydroksypropylo)pirydyniowy, w ilości 1 ml (1,3574 g) w którym zawartość wody wynosiła 700 ppm. Ponadto w reakcji użyto 14,6 mg (0,0402 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2, (R,R)-N,N’-bis(3,5-di-te/7-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu, w ilości 25,6 mg (0,0468 mmola), 26,2 mg (0,3743 mmola) aldehydu krotonowego oraz 30 mg (0,4545 mmola) cyklopentadienu. Produkt otrzymano z wydajnością 94%. Stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,2:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 52%ee (endol) i 2%ee (egzo2).
P r z y k ł a d 5
Do zakręcanej fiolki, o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 6,8 mg (0,0187 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2 i 0,5 ml (0,6184 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku 1-butylo-3-metylopirydyniowego, osuszonego do zawartości wody <100 ppm. Zawartość fiolki przepłukano argonem, następnie fiolkę zakręcono i zabezpieczono przed dostępem wilgoci parafilmem. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej do rozpuszczenia triflanu cynku. Następnie wprowadzono 12,8 mg (0,0234 mmola) (S,S)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu, rozpuszczonego w 0,5 ml bezwodnego chlorku metylenu i ponownie fiolkę przepłukano argonem, zamknięto i zawartość mieszano w temperaturze 25°C przez 24 h. Po tym czasie usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem i wprowadzono 11,4 mg (0,1626 mmola) aldehydu krotonowego oraz 16,6 mg (0,2511 mmola) cyklopentadienu. Reakcję prowadzono w temperaturze 25°C przez 24 godziny. Następnie pobrano próbkę mieszaniny reakcyjnej, wyekstrahowano bezwodnym heksanem, oddzielono ekstrakt heksanowy i zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Uzyskano produkt z wydajnością 91%, w którym stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,9:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 58%ee (endo2) i 4%ee (egzol).
PL 234 628 Β1
Przykład 6
W fiolce o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 7,2 mg (0,02 mmola) Zn(OTf)2 i dodano 0,5 ml (578,7 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku 1-(2-hydroksyetylo)-3-[(1/?,2S,3/?)-(-)-mentoksymetylo]pirolidyniowego. Zawartość fiolki intensywnie mieszano aż do całkowitego rozpuszczenia triflanu cynku, a następnie wprowadzono 11,5 mg (0,021 mmola) (/?,/?)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu w bezwodnym chlorku metylenu. Całość mieszano przez 24 godziny, po czym usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem. Następnie wprowadzono 140,1 mg (2 mmole) aldehydu krotonowego i 198 mg (3 mmole) cyklopentadienu. Stężenie Zn(OTf)2 względem aldehydu krotonowego wynosiło 0,01:1 (mol/mol). Fiolkę zakręcono i reakcję prowadzono przez 24 godziny w temperaturze 20°C. Wydajność produktu, wyznaczona metodą chromatografii gazowej wynosiła 77%. Stosunek diastereoizomeru 2-encfo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-encfo-metylo-5-norbornenu wynosił 3,7:1, a nadmiar enancjomeryczny 19%ee (endol).
Przykład 7
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 6, stosując do reakcji 46,7 mg (0,67 mmola) aldehydu krotonowego i 66 mg (1 mmola) cyklopentadienu. Stężenie Zn(OTf)2 względem aldehydu krotonowego wynosiło 0,03:1 (mol/mol). Wydajność produktu uzyskana w tych warunkach, wyznaczona metodą chromatografii gazowej, wyniosła 95%. Stosunek diastereoizomeru 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu wynosił 3,3:1, a nadmiar enancjomeryczny 31%ee (endol).
Przykład 8
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 6, stosując do reakcji 28 mg (0,4 mmola) aldehydu krotonowego i 40 mg (0,6 mmola) cyklopentadienu. Stężenie Zn(OTf)2 względem aldehydu krotonowego wynosiło 0,05:1 (mol/mol). Wydajność produktu uzyskana w tych warunkach, wyznaczona metodą chromatografii gazowej, wyniosła 97%. Stosunek diastereoizomeru 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu wynosił 3,2:1, a nadmiar enancjomeryczny 43%ee (endol).
Przykład 9
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 6, stosując do reakcji 14,6 mg (0,21 mmola) aldehydu krotonowego i 28,4 mg (0,43 mmola) cyklopentadienu. Stężenie Zn(OTf)2 względem aldehydu krotonowego wynosiło 0,1:1 (mol/mol). Wydajność produktu w tych warunkach, wyznaczona metodą chromatografii gazowej wyniosła 97%. Stosunek diastereoizomeru 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-encto-metylo-5-norbornenu wynosił 2,6:1, a nadmiar enancjomeryczny 51%ee (endol).
Przykład 10
Wfiolce o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 7,2 mg (0,02 mmola) Zn(OTf)2 i dodano 0,5 ml (578,7 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku 1-(2-hydroksyetylo)-3-[(1/?,2S,3/?)-(-)-mentoksymetylo]pirolidyniowego. Zawartość fiolki intensywnie mieszano aż do całkowitego rozpuszczenia triflanu cynku, a następnie wprowadzono 11,5 mg (0,021 mmola) (R,/?)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu w bezwodnym chlorku metylenu. Całość mieszano przez 24 godziny, po czym usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem. Następnie wprowadzono 14,0 mg (0,20 mmole) aldehydu krotonowego i 19,8 mg (0,3 mmole) cyklopentadienu. Fiolkę zakręcono i reakcję prowadzono w temperaturze 20°C kontrolując jej przebieg w czasie od 4 do 48 h, metodą chromatografii gazowej i wyznaczając na jej podstawie wydajność produktu, stosunek diastereoizomeru 2-encto-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-metylo-5-norbornenu oraz nadmiar enancjomeryczny. Uzyskane wyniki przedstawia tabela 1.
Tabela 1
Czas reakcji Wydajność produktu endo:egzo %ee (endol)
4h 32% 3,0:1 45%
12h 85% 2,7:1 49%
24 h 97% 2,6:1 51%
48 h 99% 2,6:1 50%
PL 234 628 B1
P r z y k ł a d 11
Do kolbki okrągłodennej, o pojemności 5 ml odważono 7,3 mg (0,02 mmola) triflanu cynku, Zn(OTf)2 i 0,5 ml (661,0 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopirolidyniowego. Zawartość kolbki przepłukano argonem, zabezpieczono przed dostępem wilgoci i mieszano w temperaturze pokojowej do rozpuszczenia triflanu cynku. Następnie wprowadzono 12,0 mg (0,022 mmola) (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu, rozpuszczonego w 0,5 ml bezwodnego chlorku metylenu i ponownie kolbkę przepłukano argonem, zamknięto i zawartość mieszano w temperaturze 25°C przez 24 h. Po tym czasie usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem i wprowadzono 12,8 mg (0,1829 mmola) aldehydu krotonowego oraz 30,2 mg (0,4572 mmola) cyklopentadienu. Reakcję prowadzono w temperaturze 22°C przez 24 godziny. Następnie pobrano próbkę mieszaniny reakcyjnej, wyekstrahowano bezwodnym heksanem, oddzielono ekstrakt heksanowy i zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Uzyskano produkt z wydajnością 98%, w którym stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbomenu do 2egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 3,0:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 63%ee (endol).
P r z y k ł a d 12
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 11, stosując 7,3 mg (0,02 mmola) Zn(OTf)2, 0,5 ml (654,8 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopirolidyniowego, 13,1 mg (0,024 mmola) ligandu (S,S)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu; 14,5 mg (0,207 mmola) aldehydu krotonowego i 35,3 mg (0,53 mmola) cyklopentadienu. Uzyskano produkt z wydajnością 97%, w którym stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 3,2:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 60%ee (endo2).
P r z y k ł a d 13
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 11, stosując 3,8 mg (0,021 mmola) octanu cynku -(CHsCOO)2Zn, 0,25 ml (345,7 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopirolidyniowego, 12,1 mg (0,022 mmola) ligandu (S,S)-N,N,-bis-(3,5-di-te/f-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu; 12,2 mg (0,174 mmola) aldehydu krotonowego i 31,2 mg (0,47 mmola) cyklopentadienu. Uzyskano produkt z wydajnością 57%, w którym stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,5:1. Nadmiary enancjomeryczne wynosiły odpowiednio 33%ee (endo2).
P r z y k ł a d 14
Reakcję prowadzono wg sposobu opisanego w przykładzie 11, stosując 4,1 mg (0,022 mmola) octanu cynku - (CH3COO)2Zn, 0,25 ml (330,3 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopirolidyniowego, 13,1 mg (0,024 mmola) ligandu (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu; 14,9 mg (0,213 mmola) aldehydu krotonowego i 33,8 mg (0,512 mmola) cyklopentadienu. Uzyskano produkt z wydajnością 38%, w którym stosunek diastereomerycznych produktów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu wynosił 2,3:1. Nadmiar enancjomeryczny wynosił 28%ee (endol).
P r z y k ł a d 15
W fiolce o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono sól cynku Zn(OTf)2 i dodano określonej cieczy jonowej, w której zawartość wody była mniejsza niż 100 ppm. Ilość Zn(OTf)2 oraz rodzaj i ilość cieczy jonowej zamieszczono w tabeli. Następnie zawartość fiolki intensywnie mieszano w temperaturze 20-25°C aż do całkowitego rozpuszczenia triflanu cynku, po czym wprowadzono ligand, w ilości podanej w tabeli, w postaci roztworu w bezwodnym chlorku metylenu. Całość mieszano przez 24 godziny, a następnie usunięto chlorek metylenu pod zmniejszonym ciśnieniem. Następnie wprowadzono 14,0 mg (0,2 mmola) aldehydu krotonowego i 26,4 mg (0,4 mmola) cyklopentadienu. Fiolkę zakręcono i reakcję prowadzono przez 24 godziny w temperaturze 25°C. Mieszaninę reakcyjną poddano ekstrakcji 6 ml heksanu i ekstrakt heksanowy zanalizowano metodą chromatografii gazowej wyznaczając wydajność produktu reakcji, stosunek diastereoizomerów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu, tj. endo:egzo, a także nadmiar enancjomeryczny. Uzyskane wyniki zestawiono w tabeli 2.
PL 234 628 Β1
Tabela 2
Ciecz jonowa Sól cynku Chiralny ligand Wydajność endn:egz.n ee%
0,32 ml (380 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek l-H-3-[(lR,2S,3R)-(-)- mentoksymetylo]imidazoliowy 7,6 mg (0,021 mmola) Zn(OTf)2 12,1 mg (0,022 mmola) (SA)-L 68% 2,7:1 40%ee (endo2)
0,32 ml (380 mg) bis(trifluoromctylosulfonylo)imidck 7,3 mg (0,02 12,2 mg (0,022 78% 2,8:1 46%ee (endo!)
l-II-3-[(lR,2S,3R)-(-)- mcntoksymctylo]imida zoilowy mmola) Zn(OTf)z mmola) (M)-L
0,25 ml (261,6 mg) bis(trifluoromctylosulfonylo)imidck 1 -heksy loksy mety lo-3 -[(7/?, 2S, 3R)- (-)-mentoksymeLylo]imidazoliowy 7,3 mg (0,02 mmola) Zn(OTf)2 12,2 mg (0,022 mmola) (5,V)-L 89% 2,9:1 58%ee (eacfo2)
0,25 ml (258,1 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-[(7Λ,25,3/()-(-)- mcntoksymctylo]piiydyniowy 7,6 mg (0,021 mmola) Zn(OTf)i 12,7 mg (0,023 mmola) («Jf)-L 93% 2,8:1 54%cc (endo i)
0,5 ml (593,2 mg) 1,1,2,2tetrafluoroetanosulfonian 1-metylo3-[(//<25,3Λ)-(-)- mciitoksymelylo]imidazoliowy 6,9 mg (0,019 mmola) Zn(OTf)2 13,5 mg (0,025 mmola) (ff,K)-L 80% 4,1:1 32%ee (endo 7)
0.25 ml (304,1 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek l-pentylo-3-[(lS)-enc7o-(-)borneoksymety lo] imidazolio wy 7,1 mg (0,02 mmol) ZmOTfk 12,3 mg (0,022 mmola) W0-L 96% 3,1:1 52%ee (endo 1)
0,25 ml (287,7 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -penty lo- [(lR)-endo -(+)fenchoksy mety lo] imidazoliowy 7,5 mg (0,02 mmola) ZniOTf); 12,9 mg (0,024 mmola) (.S',5)-L 97% 3,2:1 46%ee (endo 2)
0,25 ml (274,1 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -mety lo-3-[(lR,2S,3R)-(-)- mentoksymetylolimidazoliowy 7,5 mg (0,02 mmola) Zn(OTf)i 12,5 mg (0,022 mmola) («J?)-L 98% 3,2:1 50%ee (endol) 8%ee (ęgzo/)
0,25 ml (281,7 mg) bis(trifluorometylosulfonylo)imidek l-metylo-3-f(/«,2S,3«)-(-)- mentoksymetylo]imidazoliowy 7,7 mg (0,022 mmola) ZmOTfh 12,2 mg (0,022 mmola) (5,5)-L 97% 2,9:1 58%ee (endo2)
(S,S)-L = (S,S)-N,N,-bis-(3,5-di-fert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan (R,/?)-L = (/?,/?)-N,N’-bis-(3,5-di-tert-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan
PL 234 628 B1
P r z y k ł a d 16
Do kolbki okrągłodennej, o pojemności 5 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 0,0085 g (0,02 mmola) trifluorometanosulfonianu cyny(II) i wprowadzono 0,5 ml (0,560 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego. Kolbkę zamknięto korkiem i mieszano zawartość w temperaturze pokojowej, do rozpuszczenia soli cyny(II). Następnie do kolbki dodano roztwór sporządzony z 0,0118 g (0,0216 mmola) (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-te/Y-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu i 0,5 ml chlorku metylenu i zawartość ciągle mieszano przez 24 h w temperaturze pokojowej. Po tym czasie oddestylowano chlorek metylenu i następnie wprowadzono 0,0140 g (0,20 mmola) aldehydu krotonowego i 0,0250 g (0,378 mmola) cyklopentadienu. Całość mieszano w temperaturze 25°C przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną poddano następnie ekstrakcji 10 ml heksanu i ekstrakt heksanowy zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Wydajność produktu reakcji wyznaczona na podstawie analizy GC wynosiła 95%, stosunek diastereoizomerów 2-endoformylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu, tj. endo:egzo wynosił 2,4, a nadmiar enancjomeryczny %ee (endol) = 56%.
P r z y k ł a d 17
Do kolbki okrągłodennej, o pojemności 5 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 0,0123 g (0,0198 mmola) trifluorometanosulfonianu iterbu i wprowadzono 0,5 ml (0,590 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego. Kolbkę zamknięto korkiem i mieszano zawartość w temperaturze pokojowej, do rozpuszczenia soli iterbu. Następnie do kolbki dodano 0,0121 (0,0221 mmola) (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-fe/f-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksanu rozpuszczonego w 0,25 ml chlorku metylenu. Zawartość mieszano przez 24 h w temperaturze pokojowej, a następnie oddestylowano chlorek metylenu i do pozostałości wprowadzono 0,0160 g (0,228 mmola) aldehydu krotonowego i 0,0320 g (0,484 mmola) cyklopentadienu. Całość mieszano w temperaturze 25°C przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną poddano następnie ekstrakcji 10 ml heksanu i ekstrakt heksanowy zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Wydajność produktu reakcji wyznaczona na podstawie analizy GC wynosiła 89%, stosunek diastereoizomerów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu, tj. endo:egzo wynosił 3,0, a nadmiar enancjomeryczny %ee (endo1)= 11%.
P r z y k ł a d 18
W fiolce o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 0,0073 g (0,020 mmola) trifluorometanosulfonianu cynku Zn(OTf)2 i dodano 0,5 ml (0,612 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego. Następnie zawartość fiolki intensywnie mieszano w temperaturze 20-25°C aż do całkowitego rozpuszczenia triflanu cynku, po czym wprowadzono (R,R)-N-(3,5-dichlorosalicylideno)-N'-(2-hydroksynaftylideno)-1,2-diaminocykloheksan w ilości 0,0098 g (0,022 mmola), w postaci roztworu w 0,5 ml bezwodnego chlorku metylenu. Całość mieszano przez 24 godziny. Po oddestylowaniu chlorku metylenu z mieszaniny, pod zmniejszonym ciśnieniem, wprowadzono do fiolki 14,2 mg (0,203 mmola) aldehydu krotonowego i 19,9 mg (0,3 mmole) cyklopentadienu. Fiolkę zakręcono i reakcję prowadzono przez 24 godziny w temperaturze 25°C. Mieszaninę reakcyjną poddano następnie ekstrakcji 5 ml heksanu i ekstrakt heksanowy zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Wydajność produktu reakcji wyznaczona na podstawie analizy GC wynosiła 82%, stosunek diastereoizomerów 2-endo-formylo-3-egzo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu, tj. endo:egzo wynosił 3,7; a nadmiar enancjomeryczny %ee (endol) 12%.
P r z y k ł a d 19
W fiolce o pojemności 4 ml, zaopatrzonej w magnetyczny element mieszający odważono 0,0072 g (0,0198 mmola) trifluorometanosulfonianu cynku Zn(OTf)2 i dodano 0,5 ml (0,598 g) bis(trifluorometylosulfonylo)imidku N-butylo-N-metylopiperydyniowego. Następnie zawartość fiolki intensywnie mieszano w temperaturze 20-25°C aż do całkowitego rozpuszczenia triflanu cynku, po czym wprowadzono (R,R)-N,N'-bis-(4-nitrosalicylideno)-1,2-diaminocykloheksan, w ilości 0,0090 g (0,022 mmola), w postaci roztworu w 0,5 ml bezwodnego chlorku metylenu. Całość mieszano przez 24 godziny. Po oddestylowaniu chlorku metylenu z mieszaniny, pod zmniejszonym ciśnieniem, wprowadzono do fiolki 13,8 mg (0,197 mmola) aldehydu krotonowego i 19,5 mg (0,295 mmole) cyklopentadienu. Fiolkę zakręcono i reakcję prowadzono przez 24 godziny w temperaturze 25°C. Mieszaninę reakcyjną poddano następnie ekstrakcji 5 ml heksanu i ekstrakt heksanowy zanalizowano metodą chromatografii gazowej. Wydajność produktu reakcji wyznaczona na podstawie analizy GC wynosiła 84%, stosunek diastereoizomerów 2-endo-formylo-3-ezo-metylo-5-norbornenu do 2-egzo-formylo-3-endo-metylo-5-norbornenu, tj. endo:egzo wynosił 3,2; a nadmiar enancjomeryczny %ee (endol) 11%.

Claims (9)

Zastrzeżenia patentowe
1. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera pomiędzy cyklopentadienem i aldehydem krotonowym w środowisku cieczy jonowej, znamienny tym, że reakcję prowadzi się w obecności chiralnego kompleksu tworzonego in situ z soli metalu i chiralnego ligandu, przy czym sól metalu rozpuszcza się w cieczy jonowej, a następnie wprowadza się ligand rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu, po czym oba roztwory miesza się przez 24 godziny uzyskując chiralny kompleks, a następnie z roztworu oddestylowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem chlorek metylenu i do tak przygotowanego układu katalitycznego wprowadza się aldehyd krotonowy i cyklopentadien, a reakcję prowadzi się w temperaturze od 20°C do 25°C, w czasie 4-48 godzin.
2. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrz. 1 znamienny tym, że po reakcji, mieszaninę reakcyjną poddaje się kilkukrotnej ekstrakcji heksanem, w celu oddzielenia reagentów od układu katalitycznego, a ekstrakty heksanowe suszy się bezwodnym siarczanem sodu.
3. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrz. 1 znamienny tym, że jako sól metalu stosuje się trifluorometanosulfonian cynku, Zn(OTf)2 lub octan cynku (CHsCOO)2Zn lub trifluorometanosulfonian cyny(II) lub trifluorometanosulfonian iterbu.
4. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrz. 1 znamienny tym, że jako chiralny ligand stosuje się (R,R)-N,N’-bis-(3,5-di-te/7-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan lub (S,S)-N,N’-bis-(3,5-di-te/7-butylosalicylidenylo)-1,2-diaminocykloheksan lub (R,R)-N,N'-bis-(4-nitrosalicylideno)-1,2-diaminocykloheksan lub (R,R)-N-(3,5-dichlorosalicylideno)-N'-(2-hydroksynaftylideno)-1,2-diaminocykloheksan.
5. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrz. 1 znamienny tym, że jako ciecz jonową stosuje się bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-butylo-N-metylopirolidyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-butylo-N-metylopiperydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek N-(3-hydroksypropylo)pirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-butylo-3-metylopirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1 -metylo-3-[(1 R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek, 1 -H-3-[(1 R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-heksyloksym etylo-3-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]pirydyniowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-(2-hydroksyetylo)-3-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]pirolidyniowy, 1,1,2,2-tetrafluoroetanosulfonian 1-metylo-3-[(1R,2S,3R)-(-)-mentoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-pentylo-3-[(1 S)-encto-(-)-borneoksymetylo]imidazoliowy, bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-pentylo-[(1R)-encfo-(+)-fenchoksymetylo]imidazoliowy.
6. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrzeżenia 1 znamienny tym, że sól metalu jest rozpuszczana w cieczy jonowej w stężeniu od 0,037 mol/dm3 do 0,088 mol/dm3.
7. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrzeżenia 1 znamienny tym, że ligand wprowadza się w takiej ilości, że stosunek molowy ligandu do soli metalu wynosi od 1,05:1 do 1,25:1.
8. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrzeżenia 1 znamienny tym, że stężenie aldehydu krotonowego w cieczy jonowej wynosi od 0,33 mol/dm3 do 4,0 mol/dm3, a cyklopentadien wprowadzany jest w stosunku molowym do aldehydu krotonowego, wynoszącym od 1,1:1 do 2,7:1.
9. Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera według zastrzeżenia 1 znamienny tym, że stosunek molowy soli metalu do aldehydu krotonowego wynosi od 0,01:1 do 0,12:1, korzystnie 0,10:1.
PL424546A 2018-02-09 2018-02-09 Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera PL234628B1 (pl)

Priority Applications (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
PL424546A PL234628B1 (pl) 2018-02-09 2018-02-09 Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
PL424546A PL234628B1 (pl) 2018-02-09 2018-02-09 Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL424546A1 PL424546A1 (pl) 2019-08-12
PL234628B1 true PL234628B1 (pl) 2020-03-31

Family

ID=67549897

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL424546A PL234628B1 (pl) 2018-02-09 2018-02-09 Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera

Country Status (1)

Country Link
PL (1) PL234628B1 (pl)

Family Cites Families (2)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
FR2757850B1 (fr) * 1996-12-27 1999-04-16 Inst Francais Du Petrole Procede ameliore pour la condensation dienique dite reaction de diels-alder
JP2001500533A (ja) * 1997-07-10 2001-01-16 フアルマシア・エ・アツプジヨン・エツセ・ピー・アー マトリックスメタロプロテイナーゼ・インヒビター

Also Published As

Publication number Publication date
PL424546A1 (pl) 2019-08-12

Similar Documents

Publication Publication Date Title
Kobayashi et al. Catalytic, asymmetric Mannich-type reactions of N-acylimino esters: Reactivity, diastereo-and enantioselectivity, and application to synthesis of N-acylated amino acid derivatives
Cassol et al. A simple and practical method for the preparation and purity determination of halide‐free imidazolium ionic liquids
Nakamura et al. Enantioselective synthesis of imidazolines with quaternary stereocenters by organocatalytic reaction of N-(heteroarenesulfonyl) imines with isocyanoacetates
US5665890A (en) Stereoselective ring opening reactions
CA2116335C (en) Chiral catalysts, catalytic oxidation and disproportionation reactions, and methods of producing epoxychromans and taxol
Sereda et al. Lewis acid organocatalysts
Yamazaki et al. Catalytic Enantioselective Friedel− Crafts/Michael Addition Reactions of Indoles to Ethenetricarboxylates
Kitanosono et al. Chiral-Sc catalyzed asymmetric Michael addition/protonation of thiols with enones in water
Guillena et al. 1, 5-Dimethyl-4-phenylimidazolidin-2-one-derived iminic glycinimides: useful new reagents for practical asymmetric synthesis of α-amino acids
Boobalan et al. Camphor-based Schiff base ligand SBAIB: an enantioselective catalyst for addition of phenylacetylene to aldehydes
Chan et al. A catalyst-controlled enantiodivergent bromolactonization
Kern et al. Coinage Metals-Catalyzed Cascade Reactions of Aryl Alkynylaziridines: Silver (I)-Single vs Gold (I)-Double Cyclizations
US6369243B1 (en) Chemical transformation of substrates using nonmetallic, organic catalyst compositions
US8785655B2 (en) Ionic liquid solvents
Chen et al. Highly efficient direct a larger-scale aldol reactions catalyzed by a flexible prolinamide based-metal Lewis acid bifunctional catalyst in the presence of water
Veeraswamy et al. Memory of chirality concept in asymmetric intermolecular michael addition of α-amino ester enolates to enones and nitroalkenes
Khromova et al. Family of Well-Defined Chiral-at-Cobalt (III) Complexes as Metal-Templated Hydrogen-Bond-Donor Catalysts: Effect of Chirality at the Metal Center on the Stereochemical Outcome of the Reaction
PL234628B1 (pl) Sposób enancjoselektywnego prowadzenia reakcji Dielsa-Aldera
US6534434B2 (en) Chiral imidazolidinone-based catalyst composition and reaction system
Cao et al. Chiral γ-Aryl-1 H-1, 2, 4-triazole derivatives as highly potential antifungal agents: Design, synthesis, structure, and in vitro fungicidal activities
Noole et al. Organocatalytic asymmetric synthesis of trisubstituted pyrrolidines via a cascade reaction
AU2001229670A1 (en) Acid addition salts of imidazolidinones as reaction catalysts
Zhang et al. Synthesis of new chiral cis‐3‐hydroxyazetidines and their application in diethylzinc addition to aldehydes
Liu et al. A systematic study of chiral homoprolinols and their derivatives in the catalysis of enantioselective addition of diethylzinc to aldehydes
WO2003002491A2 (en) ENANTIOSELECTIVE TRANSFORMATION OF α, β-UNSATURATED ALDEHYDES USING CHIRAL ORGANIC CATALYSTS