Wynalazek niniejszy dotyczy lampy wyladowczej, której drogi wyladowan, z wyjatkiem wszystkich czesci izolacyjnych i narzadów o potencjalach nieokreslonych, sa odekranowane od siebie zapomoca jed' nej lub kilku powlok metalowych.Jest rzecza znana, ze na przestrzen wy¬ ladowan lampy elektronowej, bedacej naj¬ czulszym ukladem przekaznikowym, zna¬ nym dotychczas w technice, oddzialywaja slabe zaklócenia, których zródla moga le¬ zec zarówno nazewnatrz, jak równiez we¬ wnatrz naczynia wyladowczego, wskutek czego jest na miejscu staranne odekrano- wanie lampy, a szczególnie dróg wylado¬ wan. Ten wzglad posiada znaczenie prze- dewszystkiem w poczatkowych czlonach wzmacniacza lub odbiornika, gdyz wlasnie tam wystepuja male amplitudy uzytkowe, które moga przewyzszac zaklócenia lub tez amplitudy te moga byc znieksztalcane.Odpowiednio do tego proponowano juz takze stosowanie szeregu srodków ekranu¬ jacych, w celu badz unieszkodliwienia przychodzacych z zewnatrz pól zaklócaja¬ cych, badz wyeliminowania oddzialywania scianek lamp ladowanych. Do tych srod¬ ków nalezy np. metalizowanie baniek szkla¬ nych po ich stronie wewnetrznej lub ze¬ wnetrznej, umieszczanie cylindra metalo¬ wego miedzy scianka szklana a ukladem elektrod lub tez kapslowanie ukladu elek¬ trod zapomoca kolpaka metalowego. Jak wykazaly próby, te srodki zaradcze nie sawystarczajace we wszystkich przypadkach, a zwlaszcza nie nadaja sie do usuniecia za¬ klócen, powodowanych elektronami, wy- biegajacemi z wlasciwej drogi wyladowan jako skutek oddzialywania pól zaklócaja¬ cych. Aby osiagnac przedewszystkiem to zabezpieczenie, jest wedlug wynalazku niejednokrotnie rzecza niezbedna nietylko otaczanie ukladu elektrod ze wszystkich stron metalowa powloka ekranujaca w po¬ staci siatki Faraday a, z której wystaja je¬ dynie elementy do podtrzymywania elek¬ trod i doprowadzania pradu, lecz ponadto nalezy zwrócic jeszcze ^wage, aby we¬ wnatrz tej siatki nie znajdowaly sie zadne czesci izolacyjne.W celu lepszego zrozumienia przed¬ miotu wynalazku, podaje sie nastepujace zaleznosci i przebiegi wewnatrz lampy wy¬ ladowczej. Kazdy uklad elektrod w zwy¬ klem wykonaniu dotychczasowem przed¬ stawia mozliwosc wybiegania elektronów w róznych miejscach z wlasciwej drogi wyladowan miedzy katoda a anoda i poru¬ szania sie ich wewnatrz banki szklanej. Np. w ukladach elektrod z otwartemi obustron¬ nie elektrodami cylindrycznemi lub pry- zmatycznemi takie punkty wyskokowe znajduja sie na czolowych stronach otwar¬ tych. Elektrony wychodza takze z obsza¬ ru, jezeli najbardziej zewnetrzna elektro¬ da, sluzaca przewaznie za anode i utrzy¬ mywana na wysokim potencjale dodatnim, jest wykonana jako elektroda przerwana, co jest uskuteczniane ze wzgledów termicz¬ nych. Chodzi bowiem o to, aby wzmóc wy- promieniowywanie ciepla z wnetrza prze¬ strzeni wyladowan oraz aby uniknac nie¬ pozadanego podwyzszania sie temperatu¬ ry, bedacego przyczyna emisji elektrod nie- nagrzewanych, np. siatki. Wybieganiu e- lektronów sprzyjaja szczególnie takze ta¬ kie uklady elektrod, w których elektroda zewnetrzna nie przedstawia powierzchni zamknietej, co jest spotykane czesto w a- nodach plaskich. Zaklócenia, które sa po¬ wodowane elektronami, znajdujacemi sie w przestrzeni prózniowej, moga byc zakló¬ ceniami najróznorodniejszemi i sa zwiaza¬ ne zaleznoscia zarówno z dzialaniem pól zewnetrznych, jak równiez ze stanem elek¬ trycznym czesci izolacyjnych.Elektrony tworza ladunki przestrzen¬ ne miedzy ukladem elektrod a scianka szklana, przyczem stan tych ladunków oraz ich rozdzial zalezy czestokroc od przypad¬ ków. Ladunki te sa przeto czesto zmienne, przyczyniajac sie do przebiegów naglych, które daja sie poznac np. jako nieprzy¬ jemne szumy trzeszczenia. W pewnych o- kolicznosciach ma miejsce takze ruch wa¬ hadlowy tych swobodnych ladunków prze¬ strzennych w postaci krótkich drgan Bark- hausena. Latwo jest dopatrzec sie, ze te ladunki przestrzenne sa znacznie wrazliw¬ sze na pola zewnetrzne niz prad elektro¬ nowy, plynacy miedzy elektrodami we¬ wnatrz wlasciwej przestrzeni wyladowan i sterowany okreslonym potencjalem.Dalsze zaklócenia moga pochodzic od takich izolatorów lub przewodników, znaj¬ dujacych sie wewnatrz banki szklanej, któ¬ re sa utrzymywane na okreslonym poten¬ cjale i które sa ladowane elektronami. Wiel¬ kosc i sklad tych ladunków zalezy czesto¬ kroc od przypadkowosci, wprowadzajac dalsza niepewnosc w dzialaniu lampy.Nakoniec ze szczególnym naciskiem na¬ lezy wspomniec w tern zestawieniu o efek¬ cie wtórnej emisji czesci izolacyjnych. We¬ wnetrzna scianka banki szklanej, jak rów¬ niez podpórki izolacyjne, sluzace do pod¬ trzymywania ukladu elektrod, moga byc ladowane do potencjalu dodatniego pra¬ dami pelzajacemi, wychodzacemi z miej¬ sca wtopienia anody. Ten przypadek wy¬ stepuje z duzem prawdopodobienstwem wtedy, gdy napiecie anodowe jest przyla¬ czane przedtem, zanim katoda osiaga pel¬ na emisje, co dotyczy naogól wlaczania lamp w zwyklych odbiornikach sieciowych.Jezeli powierzchnie te beda pobudzane do - 2 -drgan elektrycznych zapomoca elektro¬ nów, wyskakujacych z przestrzeni wylado¬ wan lub wychodzacych z anody przerwa¬ nej, przyczem jezeli szybkosc, z jaka ude¬ rzaja te elektrony, bedzie odpowiadala po¬ tencjalowi powierzchni, wówczas po¬ wierzchnie te beda dawaly emisje wtórna.Emitujace powierzchnie górne dzialaja wtedy jako elektrody, a poniewaz sa one sprzezone pojemnosciowo z siatka steru¬ jaca, przeto przyczyniaja sie do zwieksze¬ nia wzglednie zmniejszenia sie, w zalezno¬ sci od faz ich napiecia, tlumienia i pojem¬ nosci obwodu siatkowego. Wszystkie te zja¬ wiska sa nie tyle zaklócajace same przez sie, ile ich wystepowanie jest szczególnie nieprzyjemne z tego powodu, ze ich przebie¬ gi nie daja sie kontrolowac w znacznym stopniu oraz zaleza od przypadkowosci.W celu zapobiezenia tym trudnosciom proponuje sie wedlug wynalazku otaczac uklad elektrod zamknieta ze wszystkich stron powloka ekranujaca naksztalt siatki Faraday'a, przyczem w tym przypadku na¬ lezy zwrócic uwage, aby wewnatrz prze¬ strzeni odekranowanej nie znajdowaly sie zadne czesci izolacyjne (mostki elektrod i t. d.) oraz takze przewody, utrzymywane na potencjale nieokreslonym (np. trzymak materjalu chlonnego, przypojony bezpo¬ srednio do trzona stopki). Jest rzecza zro¬ zumiala, ze ekranowaniu temu nie podlega¬ ja niemetalizowane czesci katodowej lam¬ py ceramicznej z posrednio nagrzewanemi katodami zarowemi, poniewaz z jednej strony czesci te posiadaja potencjal kato¬ dy, a z drugiej strony leza nazewnatrz dro¬ gi elektronów. W razie potrzeby mozna la¬ two postapic tak, aby cala czesc katodo¬ wego trzymaka ceramicznego, znajdujaca sie wewnatrz siatki ekranujacej, byla me¬ talizowana lub okryta szczególna po¬ wierzchnia ekranujaca. Przytem powstaje niebezpieczenstwo badz wystepowania la¬ dowan niekontrolowanych, badz tez istnie¬ nia emisji wtórnej z czesci izolacyjnych.Powloki ekranujace moga byc wykonane takze jako powloki przerwane, dzieki cze¬ mu nie pogarsza sie termicznych wlasciwo¬ sci ukladu elektrod odnosnie wypromienio- wywania ciepla z wnetrza przestrzeni wy¬ ladowan. Aby w tym przypadku utrudnic elektronom wchodzenie do przestrzeni na¬ zewnatrz siatki ekranujacej, siatke te moz¬ na utrzymywac na stalym potencjale, np. na potencjale ujemnym lub na potencjale katody.Czesci siatki, otaczajacej ze wszystkich stron uklad elektrod, mozna umiescic w ta¬ kich miejscach, gdzie nie moga oddzialy¬ wac zaklócajaco zadne elektrony lub gdzie niema zadnego oddzialywania na wylado¬ wanie. Ma to miejsce np. wtedy, gdy ano¬ de stanowi zamkniety pelny cylinder bla¬ szany; w tym przypadku role ekranów mo¬ ga spelniac dwa kapturki, umieszczone na stronach czolowych.Na fig. 1 przedstawiono przyklad wy¬ konania ukladu elektrodowego wedlug wy¬ nalazku z siatka ekranujaca, otaczajaca ten uklad ze wszystkich stron. Cyfra 1 o- znaczono banke szklana z trzonem trzyma¬ li owym 2, na którym wspiera sie uklad e- lektród. Cyfra 3 oznacza katode, 4 — elek¬ trode siatkowa, a 5 — anode, wykonana np. jako siatka metalowa. Uklad elektrod jest otoczony siatka, skladajaca sie z cy¬ lindrycznej siatki metalowej 6 i z dwóch pelnych lub równiez przerwanych pla¬ szczyzn czolowych 7, 8. Siatka jest zaopa¬ trzona w przewód doprowadzajacy 9 w ce¬ lu przylaczania jej do dowolnego poten¬ cjalu. Równie dobrze moze byc ona pola¬ czona wewnatrz banki szklanej z elektro¬ da, posiadajaca potencjal odpowiedni, np. moze byc polaczona z katoda. Elektrody sa utrzymywane w pewnej odleglosci od siebie zapomoca pretów izolacyjnych 10, 11, lezacych nazewnatrz siatki 6. Trzymak materjalów chlonnych 12 jest umieszczony nazewnatrz siatki.Fig. 2 uwidocznia lampe, której uklad — 3 -elektrod zawiera anode 20, wykonana z cy¬ lindra pelnego, dzieki czemu wystarcza, aby elektrody ekranujace byly przewidzia¬ ne tylko po obydwu stronach cylindra ano¬ dowego. Elektrodami temi sa dwa kaptur¬ ki 21, 22, sporzadzone z siatki metalowej, które tak daleko sa nasadzone na konce ukladu elektrod, ze wybieganie elektronów w przestrzen nazewnatrz siatki ekranuja¬ cej jest rzecza praktycznie wykluczona.Jest równiez rzecza niemozliwa, aby elek¬ trony osiagaly czesc izolacyjna 23, sluzaca za trzymak podpórek elektrod. PL