PL214517B1

PL214517B1 - Sposób otrzymywania E-2-amino-4-nitrostilbenów

Info

Publication number: PL214517B1
Application number: PL394378A
Authority: PL
Inventors: Hanna Krawczyk; Rafał Matczak
Original assignee: Politechnika Warszawska
Priority date: 2011-03-29
Filing date: 2011-03-29
Publication date: 2013-08-30
Also published as: PL394378A1

Description

C07C 209/36 (2006.01) C07C 211/52 (2006.01)

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 29.03.2011 (54)

Sposób otrzymywania E-2-amino-4-nitrostilbenów

	(73) Uprawniony z patentu:
(43) Zgłoszenie ogłoszono:	POLITECHNIKA WARSZAWSKA, Warszawa, PL
08.10.2012 BUP 21/12	(72) Twórca(y) wynalazku:
	HANNA KRAWCZYK, Warszawa, PL
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:	RAFAŁ MATCZAK, Słomczyn, PL
30.08.2013 WUP 08/13	(74) Pełnomocnik:
	rzecz. pat. Joanna Bocheńska

PL 214 517 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania E-2-amino-4-nitrostilbenów o wzorze 1. Występują dwie izomeryczne formy tego związku: (E)-stiIben (trans-stilben) oraz (Z)-stiIben (cis-stilben), który ze względu na niekorzystne efekty steryczne jest mniej stabilny. Wiele pochodnych stilbenu to związki występujące naturalnie. Ich właściwości estrogenne wykorzystywane są w leczeniu zaburzeń miesiączkowania oraz do zapobiegania objawom przekwitania. Nie indukują przy tym nowotworów oraz nie wywołują szkodliwych działań ubocznych typowych dla swoich syntetycznych odpowiedników. U mężczyzn pochodne stilbenu działają antagonistycznie do androgenów, co może prowadzić do zaburzeń cech męskich, są jednak zalecane w przypadku przerostu gruczołu krokowego. Stwierdzono także silne działanie fungistatyczne (hamują rozwój grzybów) i fungitoksyczne (niszczą grzyby) stilbenów. Wydzielane przez roślinę chronią ją przed atakiem grzybów pasożytniczych. Pochodne stilbenu zazwyczaj są stabilne termicznie oraz chemicznie, przy czym zachowują zdolność do fluorescencji, co daje możliwość ich szerokiego zastosowania m.in. jako barwne lasery (ang. dye lasers), optyczne tensory świetlne, w tym biosensory, czy jako luminofory. W nanotechnologii odpowiednio rozgałęzione stilbeny zostały użyte do konstrukcji rotaksanów, a te z kolei pełnią funkcję przełączników molekularnych.

W literaturze chemicznej znajdują się przykłady syntezy E-2-amino-4-nitrostilbenu o wzorze 1, gdzie R oznacza H w reakcji 2,4-dinitrostilbenu z chlorkiem cyny (II) i stężonym kwasem solnym (wydajność około 90%) [A. McGookin, J. Soc. Chem. Industry, 1949, 68, 195-6]. Kolejna synteza E-2-amino-4-nitro-4'-metoksystilbenu o wzorze 1, gdzie R oznacza -OCH3 to reakcja Hecka p-winyloanizolu z 2-bromo-5-nitroaniliną (wydajność około 79%) z użyciem pochodnych fosfiny i octanu palladu(ll) jako katalizatora.

Sposoby znane ze stanu techniki wymagają stosowania katalizatorów metalicznych, których pozostałości po syntezie mogą mieć negatywny wpływ na zastosowania medyczne końcowego produktu lub konieczne jest użycie dodatkowo kwasu solnego.

Szybka, tania i prosta metoda otrzymywania E-2-amino-4-nitrostilbenów o wzorze 1 bez użycia stężonego kwasu solnego, może być przydatna w konstruowaniu różnie podstawionego szkieletu stilbenowego, co z kolei może być przydatne w otrzymywaniu stilbenów o działaniu fungistatycznym, fungitoksycznym, farmakologicznym jak również pochodnych mających zastosowanie jako biosensory, czy jako luminofory.

Nieoczekiwanie okazało się, że E-2-amino-4-nitrostilbeny o wzorze 1, gdzie R oznacza H lub OCH3 można otrzymać w reakcji E-2,4-dinitrostilbenu o wzorze 2, gdzie R ma podane powyżej znaczenie, z azydkiem sodu, w dimetyloformamidzie jako rozpuszczalniku, w temperaturze 90-130°C, korzystnie w temperaturze 120°C. Zaletą tej metody jest fakt, że reakcję przeprowadza się z łatwo dostępnych reagentów, reakcja przebiega selektywnie tylko z jedną z grup nitrowych tzn. z grupą w pozycji orto i że nie stosuje się stężonego kwasu solnego i katalizatorów.

Sposób według wynalazku został bliżej przedstawiony w przykładach wykonania.

P r z y k ł a d 1. W kolbie dwuszyjnej o pojemności 25 ml umieszczono 0,50 g (1,7 mmol) 4'-metoksy-2,4-dinitrostilbenu, 0,12 g (1,8 mmol) NaN3, po czym dodano 11 ml dimetyloformamidu (DMF). Wprowadzono element magnetyczny i włączono mieszanie. Zaobserwowano całkowite rozpuszczenie się reagentów. W kolbie zamontowano chłodnicę zwrotną i termometr, po czym reagenty ogrzewano w temperaturze 120°C przez 5 godzin. Analiza TLC wykazała wyraźnie obecność nowego produktu o współczynniku opóźnienia Rr=0,26 (w C6H6). Mieszaninę rozdzielono na kolumnie chromatograficznej (eluent - benzen). Otrzymano 2-amino-4'-metoksy-4-nitrostilben w postaci ciemnopomarańczowego proszku o tt=183°C. Stopień przereagowania 80%.

2-amino-4'-metoksy-4-nitrostilben o wzorze 1:

¹H NMR (CDCI3, 500MHz) 5[ppm]: 7,63 (1H, dd, J3,5=2,5Hz, J5,6=8,5Hz H⁵); 7,55 (1H, d, H³); 7,48 (3H, d, J2',3=8,5Hz, d, J5'6'=8,5Hz, H⁶, H²’, H⁶’); 7,08 '(1H, układ AB, Ja,_p = 16Hz, H^p); 6,95 (1H, układ AB, H^a); 6,93 (2H, d, H³’’⁵’); 4,06 (2H, s, -NH2); 3,85 (3H, s, -CH3) ¹³C NMR (CDCI3, 500MHz) 5[ppm]: 160,06 (C4’); 147,45 (C4); 144,23 (C2); 133,52 (Cp), 129,37 (C1 ’) 128,18 (C2’, C6’); 127,98 (C1); 127,24 (C6); 119,82 (Ca); 114,31 (C3’, C5’); 113,98 (C5); 110,35 (C3); 55, 38 (-OCH3)

HRMS (ESI-TOF, CHCI3): 292.0902 obliczono dla C15H14N2O3Na (M+Na) znaleziono 292.0911.

P r z y k ł a d 2. W kolbie dwuszyjnej o pojemności 25 ml umieszczono 0,33 g (1,2 mmol) 2,4-dinitrostilbenu, 0,08 g (1,2 mmol) NaN3, po czym dodano 8 ml DMF. Wprowadzono element magnePL 214 517 B1 tyczny i włączono mieszanie. Zaobserwowano całkowite rozpuszczenie się reagentów. W kolbie zamontowano chłodnicę zwrotną i termometr, po czym reagenty ogrzewano w temperaturze 110°C przez 5 godzin. Analiza TLC wykazała wyraźnie obecność nowego produktu o współczynniku opóźnienia Rf=0,31 (w C6H6). Mieszaninę rozdzielono na kolumnie chromatograficznej (eluent - benzen). Otrzymano 2-amino-4-nitrostilben w postaci pomarańczowego proszku o tt=142°C. Stopień przereagowania 85%.

2-amino-4-nitrostilben o wzorze 1:

¹H NMR (CDCI3, 500MHz) 5[ppm]: 7,64 (1H, dd, J3,₅=2,5Hz, J₅,6=8,5Hz H⁵); 7,56 (1H, d, H³);

3, 500MHz) O[ppm]: /,64 (IH, dd, J3,5 ² H^6'); 7,50 (1H, d, H⁶); 7,40 (2H, m, J2',3'⁼

5,6⁼

7,3HZ, J5',6^,=

7,3HZ, H^3',H^5'); 7,33 (1H, m,

7,55-7,53 (2H, m, H

J3',4'=7,3 Hz, J4',5'=7,3 Hz, H⁴'); 7,12 (1H, układ AB, J_a,_p= 16,2Hz, H^p); 7,09 (1H, układ AB, H^a); 4,10 (2H, s, - NH2) ¹³C NMR (CDCI3, 500MHz) 5[ppm]: 147,74 (C4); 144,47 (C2); 136,55 (C1'); 133,93 (Ce); 129,86 (C1); 128,87 (C3’,C5j; 128,59 (C4j 127,57 (C6); 126,81 (C2', C6'); 122,10 (Ca); 113,87 (C5); 110,38 (C3)

HRMS (ESI-TOF,CHCI3): 263.0796 obliczono dla C14H12N2O2Na (M+Na) znaleziono 263.0804.

Claims

Zastrzeżenie patentowe

Sposób otrzymywania E-2-amino-4-nitrostilbenów o wzorze 1 gdzie R oznacza H lub OCH3, znamienny tym, że poddaje się reakcji E-2,4-dinitrostilben o wzorze 2 gdzie R ma podane powyżej znaczenie z azydkiem sodu, w dimetyloformamidzie jako rozpuszczalniku, w temperaturze 90-130°C, korzystnie w temperaturze 120°C.

PL 214 517 B1

Rysunki

Departament Wydawnictw UP RP