Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zespó l górnego prowadzenia drzwi przesuwnych. Znane rozwi azanie zespo lu górnego prowadzenia drzwi przesuwnych zawiera szyn e jezdn a, na której zawieszona jest na rolkach p lyta drzwiowa, na ogó l nieco oddalona od nieruchomych elemen- tów futryny, dla zmniejszenia oporów przesuwu. W pozycji pokrywaj acej otwór drzwiowy p lyta drzwio- wa zwykle dociskana jest do futryny elementami dociskowymi. Oddalenie p lyty drzwiowej od futryny jest z konieczno sci minimalne i trudne do ustawienia w praktyce, w zwi azku z czym drzwi ocieraj a si e o uszczelki futryny stwarzaj ac opory przesuwu. Rów- nie z mechanizmy dociskowe powoduj a zakleszczanie si e p lyty drzwiowej zwiekszaj ac opory przesu- wu. Zwi ekszenie oddalenia drzwi od futryny do wielko sci likwiduj acej opory przesuwu powoduje z kolei z le przyleganie drzwi do uszczelki, obmarzania - w przypadku drzwi do ch lodni - futryny i straty cieplne komory ch lodniczej. Z polskiego opisu patentowego nr 152134 znane jest rozwi azanie, w którym proponuje si e zmniejszenie wymienionych wy zej niedogodno sci. Drzwi przesuwne posiadaj a szyn e jezdn a ruchom a, wyposa zon a w czopy osadzone obrotowo w lozyskach oraz wa lek równie z osadzony obrotowo w lo- zyskach i usytuowany równolegle do szyny. Wa lek ten posiada rami e lub ramiona wsporcze stanowi a- ce podpory szyny ruchomej w po lozeniu otwartym drzwi. Obracaj ac wa lkiem za pomoc a znanego uk ladu d zwigniowo-ci egnowego ramiona wsporcze zmieniaj a swe po lo zenie od jednej pozycji skrajnej zbli zonej do poziomej, w której podpieraj a szyn e jezdn a ruchom a, ustalaj ac j a w pozycji jezdnej p lyty drzwiowej, do drugiej pozycji skrajnej zbli zonej do pionowej, w której uwalniaj a szyn e jezdn a ruchom a pozwalaj ac jej na swobodne opadanie w kierunku futryny ruchem obrotowym wokó l osi w lasnych czo- pów lo zyskowych. Zgodnie z wynalazkiem zespó l górnego prowadzenia drzwi przesuwnych zawieraj acy prowad- nic e, na której zawieszona jest na rolkach p lyta drzwiowa charakteryzuje si e tym, ze prowadnica sk la- da si e z dwóch jednakowych cz esci, z których jedna usytuowana jest nad otworem drzwiowym, a dru- ga znajduje si e obok pierwszej i jest jej przed lu zeniem w kierunku otwierania drzwi. Obie cz esci prowadni- cy s a po laczone ze sob a za po srednictwem ogranicznika ca lkowitego otwarcia i zamkni ecia drzwi. Prowadnica ma kszta lt graniastos lupa, który w przekroju poprzecznym, to jest prostopad lym do kierunku przesuwania jest kwadratem po laczonym na linii przek atnej usytuowanej pionowo, z prosto- k atnym elementem o szeroko sci wielokrotnie mniejszej ni z jego wysoko sc, stanowi acym przekrój po- przeczny p laskiego prostok atnego elementu prowadnicy le zacego w p laszczy znie przechodz acej przez naprzeciwleg le kraw edzie boczne graniastos lupa, zespolonego z jedn a z tych kraw edzi. W p la- skim elemencie prowadnicy, wzd lu z jej d lugo sci, znajduj a si e otwory na sruby mocuj ace prowadnice do o scie znicy drzwi lub sciany obok. W obu cz esciach prowadnicy na tym kra ncu, który jest przeciwny do kierunku otwierania drzwi, górna cz es c prowadnicy jest zagi eta do do lu. Ogranicznik otwarcia i zamkni ecia drzwi ma posta c prostok atnej p lytki podstawy o szeroko sci nie wi ekszej ni z wysoko sc p laskiej czesci prowadnicy, z otworami mocuj acymi do obu cz esci prowad- nicy. W p laszczy znie prostopad lej do prostok atnej p lytki podstawy znajduje si e cz esc ustalaj aca ogra- nicznika w kszta lcie prostok atnej p lytki, której kraw edzie boczne s a nachylone do p lytki podstawy pod k atem a równym 45°. W p lytce ustalaj acej, po jej obu stronach, zamocowane s a na osi równoleg lej do p laszczyzny p lytki podstawy i równoleg lej do wzd lu znych kraw edzi tej p lytki, krazki dystansowe. Zespó l górnego prowadzenia drzwi przesuwnych zawiera ponadto elementy trzymaj ace wózki jezdne, dwa takie elementy, lewy i prawy, dla jednej p lyty drzwiowej oraz wózki jezdne prowadz ace drzwi po prowadnicy górnej, jeden wózek przyporz adkowany jednemu elementowi trzymaj acemu wózek. Element trzymaj acy wózek jezdny sk lada si e z prostopad lo sciennej p lytki mocuj acej o szeroko- sci nie wi ekszej ni z grubo sc p lyty drzwiowej, zaopatrzonej w otwory do mocowania, po laczonej trwale z drug a tak a p lytk a, trzymaj ac a, w taki sposób, ze ich p laszczyzny s a wzajemnie prostopad le, a jeden koniec p lytki trzymaj acej znajduje si e przy tej kraw edzi p lytki mocuj acej, która, mocowana do bocz- nych powierzchni p lyty drzwiowej znajduje si e od strony wewn etrznej powierzchni drzwi. Przy drugim ko ncu p lytki trzymaj acej, znajduj acym si e na zewn atrz i powy zej p lytki mocuj acej przymocowany jest wózek jezdny. P lytka trzymaj aca jest usytuowana pod k atem ß = 45° w stosunku do osi wzd lu znej p lytki mocuj acej, przy czym lewy i prawy element trzymaj acy s a symetryczne w stosunku do p laszczy- zny symetrii p lytki mocuj acej przechodz acej przez o s wzd lu zn a. Wózek jezdny stanowi zespó l dwóch rolek zamocowanych ka zda na swoim ramieniu. Ramiona s a wzajemnie prostopad le, przy czym krótsze rami e jest zamocowane przy ko ncu d lu zszego ramieniaPL 203 605 B1 3 i zako nczone jest rolk a. Obie rolki s a usytuowane na swoich ramionach w jednakowej odleg losci od punktu przeci ecia si e obu osi wzd lu znych ramion. Po zamocowaniu wózka na elemencie trzymaj acym rolki s a posadowione symetrycznie wzgl edem p laszczyzny symetrii przechodz acej prostopadle do p laszczyzny p lytki mocuj acej, wzd lu z osi wzd lu znej tej p lytki, tak, ze osi rolek s a pod k atem ? = 45° i d = (180 + 45)° w stosunku do normalnej do tej p laszczyzny. Przedmiot wynalazku jest bli zej obja sniony w przyk ladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 pokazuje prowadnic e od strony czo lowej, fig. 2 - przekrój poprzeczny tej prowadnicy, fig. 3 przedsta- wia element dystansowy w widoku z przodu, a fig. 4 - w widoku z boku, fig. 5 pokazuje element trzy- majacy wózek jezdny w widoku od powierzchni czo lowej p lytki mocuj acej, a fig. 6 - w widoku z boku p lytki mocuj acej, fig. 7 pokazuje wózek jezdny od strony powierzchni tocznej obu rolek, a fig. 8 - od strony czo lowej jednej z rolek. Fig. 9 pokazuje zespó l wózka jezdnego z elementem trzymaj acym wó- zek w pozycji zamocowania do bocznej powierzchni p lyty drzwiowej w widoku na wprost tej po- wierzchni bocznej. Zespól górnego prowadzenia drzwi przesuwnych zawiera prowadnic e, która sk lada si e z dwóch jednakowych cz esci, z których jedna usytuowana jest nad otworem drzwiowym, a druga znajduje si e obok pierwszej i jest jej przed lu zeniem w kierunku otwierania drzwi. Obie cz esci prowadnicy s a pola- czone ze sob a za po srednictwem ogranicznika. Ka zda z obu cz esci prowadnicy ma kszta lt graniastos lupa 1, który w przekroju poprzecznym, to jest prostopad lym do kierunku przesuwania jest kwadratem, osadzonym jednym z wierzcho lków na prostok atnym elemencie, który znajduje sie na linii przek atnej kwadratu. Element prostok atny o szero- ko sci wielokrotnie mniejszej ni z jego wysoko sc stanowi przekrój poprzeczny p laskiego prostopad lo- sciennego elementu 2 prowadnicy lezacego w p laszczy znie przechodz acej przez naprzeciwleg le kra- w edzie boczne graniastos lupa, zespolonego z jedn a z tych kraw edzi. W p laskim prostopad lo sciennym elemencie 2 prowadnicy, wzd lu z d lugo sci prowadnicy znajduj a si e otwory 3 na sruby mocuj ace pro- wadnice do o scie znicy drzwi lub sciany obok. Otwory 3 s a wyd lu zone poziomo dla regulacji po lo zenia prowadnicy w stosunku do o scie znicy. Cz esc pierwsza prowadnicy znajduj aca si e nad otworem drzwiowym jest przykr econa do o scie znicy za pomoc a srub przyspawanych do o scie znicy. Cz esc druga prowadnicy jest przykr econa do o scie znicy jedn a srub a przyspawan a do o scie znicy, a pozosta- lymi srubami przymocowana jest do sciany za po srednictwem podpórek prowadnicy. Ogranicznik pokazany na fig. 3 i 4 ma posta c prostok atnej p lytki 4 podstawy o szeroko sci rów- nej wysoko sci p laskiej prostopad lo sciennej czesci 2 prowadnicy z otworami mocuj acymi 5, ka zdy do jednej cz esci prowadnicy. W p laszczy znie prostopad lej do prostok atnej p lytki 4 podstawy znajduje si e cz esc ustalaj aca 6 ogranicznika w kszta lcie prostok atnej p lytki, której kraw edzie boczne s a nachylone do p lytki podstawy pod k atem a 45°. W p lytce ustalaj acej, po jej obu stronach, zamocowane s a prze- suwnie na osi O1 równoleg lej do p laszczyzny p lytki podstawy 4 i równoleg lej do wzd lu znych kraw edzi 4a tej p lytki, krazki dystansowe 7, 7'. Zespó l górnego prowadzenia drzwi przesuwnych zawiera ponadto elementy trzymaj ace wózki jezdne, dwa takie elementy, lewy i prawy, dla jednej p lyty drzwiowej oraz wózki jezdne prowadz ace drzwi po prowadnicy górnej, jeden wózek przyporz adkowany odpowiednio jednemu elementowi trzy- majacemu wózek. Element trzymaj acy wózek jezdny pokazany na fig. 5 i 6 sk lada si e z grubej prostok atnej p lytki 8 mocuj acej o szeroko sci nie wi ekszej ni z grubo sc p lyty drzwiowej, zaopatrzonej w otwory 9 do moco- wania, po laczonej trwale z drug a tak a p lytk a 10, trzymaj ac a, w taki sposób, ze ich p laszczyzny s a wzajemnie prostopad le, a jeden koniec 10a p lytki trzymaj acej znajduje si e przy tej kraw edzi 8a p lytki mocuj acej, która, mocowana do bocznych powierzchni p lyty drzwiowej znajduje si e od strony we- wn etrznej tej powierzchni drzwi. Przy drugim ko ncu 10b p lytki trzymaj acej 10, znajduj acym si e na ze- wn atrz i powy zej p lytki mocuj acej 8 przymocowany jest wózek jezdny. P lytka trzymaj aca 10 jest usy- tuowana pod k atem ß równym 45° w stosunku do normalnej do osi wzd lu znej O2 p lytki mocuj acej 8, przy czym lewy i prawy element trzymaj acy s a symetryczne w stosunku do p laszczyzny symetrii p lytki mocuj acej przechodz acej wzd lu z jej osi wzd lu znej O2. Wózek jezdny pokazany na fig. 7 i 8 stanowi zespó l dwóch rolek 11, 11' zamocowanych ka zda na swoim ramieniu. Ramiona s a wzajemnie prostopad le, przy czym krótsze rami e 12 jest zamocowa- ne przy ko ncu d luzszego ramienia 13 i zako nczone jest rolk a 11. Rolka 11' na d lu zszym ramieniu ma takie po lo zenie, ze jej odleg lo sc od krótszego ramienia jest taka sama, jak odleg losc od d lu zszego ramienia rolki 11.PL 203 605 B1 4 Wózek jezdny przymocowany jest do elementu trzymaj acego wózek, posiadaj acego pod lu zne otwory 9 reguluj ace po lo zenie tego elementu w stosunku do bocznej powierzchni drzwi. Umo zliwia to regulacj e wysoko sci drzwi. Element trzymaj acy przymocowany jest srubami do szczytu lewej bocznej powierzchni p lyty drzwiowej otwieranej przesuwem w prawo. Wózek jezdny przymocowany jest do elementu trzymaj acego wózek tak, jak pokazano na fig. 9. D lu zsze rami e 13 wózka jest zamocowane prostopadle do p lytki trzymaj acej 10 elementu trzymaj ace- go wózek. Obie rolki s a usytuowane symetrycznie wzgl edem p laszczyzny symetrii przechodz acej pro- stopadle do p laszczyzny p lytki mocuj acej 8 elementu trzymaj acego wózek, wzd lu z osi wzd luznej O2 tej p lytki, tak, ze osie rolek s a pod k atem ? = 45° i d = (180 + 45)° w stosunku do normalnej do tej p laszczyzny. Drugi zespó l wózka jezdnego i elementu trzymaj acego, przymocowany do szczytu prawej bocznej powierzchni p lyty drzwiowej otwieranej przesuwem w prawo, jest odbiciem zwierciadlanym pierwszego zespo lu. Rolki 11, 11' jednego wózka jezdnego opieraj a si e o dwie górne powierzchnie wzd lu zne tej cz e- sci prowadnicy, która znajduje si e nad otworem drzwiowym, a rolki drugiego wózka jezdnego opieraj a sie o dwie górne powierzchnie wzd lu zne tej cz esci prowadnicy, która znajduje si e na przedlu zeniu prowadnicy znad otworu drzwiowego. Drzwi przesuwaj ac si e z pozycji zamkni ecia do pozycji otwarcia zatrzymuj a si e na ograniczniku zabezpieczaj acym drzwi przed spadni eciem z prowadnic. W momencie zamykania, drzwi samoczynnie dociskaj a do o scie znicy powoduj ac ich doszczel- nienie. Umo zliwia to specjalnie sciety zjazd - zakrzywienie do do lu prowadnicy w obu jej elementach. PL