PL203431B1 - Pharmaceutical composition and use of an immunogenic agent - Google Patents

Pharmaceutical composition and use of an immunogenic agent Download PDF

Info

Publication number
PL203431B1
PL203431B1 PL342649A PL34264998A PL203431B1 PL 203431 B1 PL203431 B1 PL 203431B1 PL 342649 A PL342649 A PL 342649A PL 34264998 A PL34264998 A PL 34264998A PL 203431 B1 PL203431 B1 PL 203431B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
use according
patient
disease
fragment
alzheimer
Prior art date
Application number
PL342649A
Other languages
Polish (pl)
Other versions
PL342649A1 (en
Inventor
B Schenk Dale
Original Assignee
Elan Pharma International Limited
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Elan Pharma International Limited filed Critical Elan Pharma International Limited
Publication of PL342649A1 publication Critical patent/PL342649A1/en
Publication of PL203431B1 publication Critical patent/PL203431B1/en

Links

Classifications

    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/505Medicinal preparations containing antigens or antibodies comprising antibodies
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/51Medicinal preparations containing antigens or antibodies comprising whole cells, viruses or DNA/RNA
    • A61K2039/53DNA (RNA) vaccination
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/555Medicinal preparations containing antigens or antibodies characterised by a specific combination antigen/adjuvant
    • A61K2039/55505Inorganic adjuvants
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/555Medicinal preparations containing antigens or antibodies characterised by a specific combination antigen/adjuvant
    • A61K2039/55511Organic adjuvants
    • A61K2039/55555Liposomes; Vesicles, e.g. nanoparticles; Spheres, e.g. nanospheres; Polymers
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/555Medicinal preparations containing antigens or antibodies characterised by a specific combination antigen/adjuvant
    • A61K2039/55511Organic adjuvants
    • A61K2039/55566Emulsions, e.g. Freund's adjuvant, MF59
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/555Medicinal preparations containing antigens or antibodies characterised by a specific combination antigen/adjuvant
    • A61K2039/55511Organic adjuvants
    • A61K2039/55572Lipopolysaccharides; Lipid A; Monophosphoryl lipid A
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/555Medicinal preparations containing antigens or antibodies characterised by a specific combination antigen/adjuvant
    • A61K2039/55511Organic adjuvants
    • A61K2039/55577Saponins; Quil A; QS21; ISCOMS
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/60Medicinal preparations containing antigens or antibodies characteristics by the carrier linked to the antigen
    • A61K2039/6031Proteins
    • A61K2039/6037Bacterial toxins, e.g. diphteria toxoid [DT], tetanus toxoid [TT]
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K2039/60Medicinal preparations containing antigens or antibodies characteristics by the carrier linked to the antigen
    • A61K2039/6031Proteins
    • A61K2039/605MHC molecules or ligands thereof
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K2300/00Mixtures or combinations of active ingredients, wherein at least one active ingredient is fully defined in groups A61K31/00 - A61K41/00
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K31/00Medicinal preparations containing organic active ingredients
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K31/00Medicinal preparations containing organic active ingredients
    • A61K31/70Carbohydrates; Sugars; Derivatives thereof
    • A61K31/715Polysaccharides, i.e. having more than five saccharide radicals attached to each other by glycosidic linkages; Derivatives thereof, e.g. ethers, esters
    • A61K31/739Lipopolysaccharides
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K38/00Medicinal preparations containing peptides
    • A61K38/16Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof
    • A61K38/17Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans
    • A61K38/1703Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans from vertebrates
    • A61K38/1709Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans from vertebrates from mammals
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K38/00Medicinal preparations containing peptides
    • A61K38/16Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof
    • A61K38/17Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans
    • A61K38/19Cytokines; Lymphokines; Interferons
    • A61K38/193Colony stimulating factors [CSF]
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K39/00Medicinal preparations containing antigens or antibodies
    • A61K39/0005Vertebrate antigens
    • A61K39/0007Nervous system antigens; Prions
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K47/00Medicinal preparations characterised by the non-active ingredients used, e.g. carriers or inert additives; Targeting or modifying agents chemically bound to the active ingredient
    • A61K47/50Medicinal preparations characterised by the non-active ingredients used, e.g. carriers or inert additives; Targeting or modifying agents chemically bound to the active ingredient the non-active ingredient being chemically bound to the active ingredient, e.g. polymer-drug conjugates
    • A61K47/51Medicinal preparations characterised by the non-active ingredients used, e.g. carriers or inert additives; Targeting or modifying agents chemically bound to the active ingredient the non-active ingredient being chemically bound to the active ingredient, e.g. polymer-drug conjugates the non-active ingredient being a modifying agent
    • A61K47/62Medicinal preparations characterised by the non-active ingredients used, e.g. carriers or inert additives; Targeting or modifying agents chemically bound to the active ingredient the non-active ingredient being chemically bound to the active ingredient, e.g. polymer-drug conjugates the non-active ingredient being a modifying agent the modifying agent being a protein, peptide or polyamino acid
    • A61K47/64Drug-peptide, drug-protein or drug-polyamino acid conjugates, i.e. the modifying agent being a peptide, protein or polyamino acid which is covalently bonded or complexed to a therapeutically active agent
    • A61K47/646Drug-peptide, drug-protein or drug-polyamino acid conjugates, i.e. the modifying agent being a peptide, protein or polyamino acid which is covalently bonded or complexed to a therapeutically active agent the entire peptide or protein drug conjugate elicits an immune response, e.g. conjugate vaccines
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/0012Galenical forms characterised by the site of application
    • A61K9/0019Injectable compositions; Intramuscular, intravenous, arterial, subcutaneous administration; Compositions to be administered through the skin in an invasive manner
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/20Pills, tablets, discs, rods
    • A61K9/2004Excipients; Inactive ingredients
    • A61K9/2009Inorganic compounds
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/20Pills, tablets, discs, rods
    • A61K9/2004Excipients; Inactive ingredients
    • A61K9/2022Organic macromolecular compounds
    • A61K9/2031Organic macromolecular compounds obtained otherwise than by reactions only involving carbon-to-carbon unsaturated bonds, e.g. polyethylene glycol, polyethylene oxide, poloxamers
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/20Pills, tablets, discs, rods
    • A61K9/2004Excipients; Inactive ingredients
    • A61K9/2022Organic macromolecular compounds
    • A61K9/205Polysaccharides, e.g. alginate, gums; Cyclodextrin
    • A61K9/2054Cellulose; Cellulose derivatives, e.g. hydroxypropyl methylcellulose
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/48Preparations in capsules, e.g. of gelatin, of chocolate
    • A61K9/4841Filling excipients; Inactive ingredients
    • A61K9/4866Organic macromolecular compounds
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61KPREPARATIONS FOR MEDICAL, DENTAL OR TOILETRY PURPOSES
    • A61K9/00Medicinal preparations characterised by special physical form
    • A61K9/70Web, sheet or filament bases ; Films; Fibres of the matrix type containing drug
    • A61K9/7023Transdermal patches and similar drug-containing composite devices, e.g. cataplasms
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07KPEPTIDES
    • C07K14/00Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof
    • C07K14/435Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans
    • C07K14/46Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans from vertebrates
    • C07K14/47Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans from vertebrates from mammals
    • C07K14/4701Peptides having more than 20 amino acids; Gastrins; Somatostatins; Melanotropins; Derivatives thereof from animals; from humans from vertebrates from mammals not used
    • C07K14/4711Alzheimer's disease; Amyloid plaque core protein
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07KPEPTIDES
    • C07K16/00Immunoglobulins [IGs], e.g. monoclonal or polyclonal antibodies
    • C07K16/18Immunoglobulins [IGs], e.g. monoclonal or polyclonal antibodies against material from animals or humans
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07KPEPTIDES
    • C07K2317/00Immunoglobulins specific features
    • C07K2317/20Immunoglobulins specific features characterized by taxonomic origin
    • C07K2317/24Immunoglobulins specific features characterized by taxonomic origin containing regions, domains or residues from different species, e.g. chimeric, humanized or veneered
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07KPEPTIDES
    • C07K2317/00Immunoglobulins specific features
    • C07K2317/50Immunoglobulins specific features characterized by immunoglobulin fragments
    • C07K2317/56Immunoglobulins specific features characterized by immunoglobulin fragments variable (Fv) region, i.e. VH and/or VL
    • C07K2317/567Framework region [FR]
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C07ORGANIC CHEMISTRY
    • C07KPEPTIDES
    • C07K2319/00Fusion polypeptide

Description

Opis wynalazku Wynalazek dotyczy kompozycji farmaceutycznej i zastosowania immunogennego srodka sku- tecznego w wywo lywaniu odpowiedzi immunologicznej obejmuj acej przeciwcia la przeciw A ß do wy- twarzania leku do leczenia lub profilaktyki choroby charakteryzuj acej si e z logami amyloidowymi. Choroba Alzheimera (AD) jest post epuj ac a chorob a wywo luj ac a ot epienie starcze. Patrz ogólnie Selkoe, TINS 16, 403-409 (1993); Hardy i inni, WO 92/13069; Selkoe, J. Neuropathol. Exp. Neurol. 53, 438-447 (1994); Duff i inni, Nature 373, 476-477 (1995); Games i inni, Nature 373, 523 (1995). Ogólnie chorob e mo zna podzieli c na dwie kategorie: o pó znym pocz atku, która pojawia si e w pode- sz lym wieku (od 65 roku zycia) oraz o wczesnym pocz atku, która rozwija si e przed okresem staro sci, to jest pomi edzy 35 a 60 rokiem zycia. W obu typach choroby patologia jest taka sama, ale nieprawi- d lowo sci wydaj a si e by c znacznie powa zniejsze i bardziej rozleg le w przypadkach, gdy choroba roz- poczyna si e w m lodszym wieku. Chorob e charakteryzuj a dwa typy uszkodze n w mózgu, p lytki starcze oraz k lebki neurofibrylarne. P lytki starcze stanowi a obszary zdezorganizowanego neuropilu o szero- ko sci do 150 µm z zewn atrzkomórkowymi z logami amyloidowymi wyst epuj acymi w centrum widocz- nym przy analizie mikroskopowej przekrojów tkanki mózgowej. K lebki neurofibrylarne stanowi a we- wn atrzkomórkowe z logi bia lka tau sk ladaj ace si e z dwóch filamentów owini etych parami wokó l siebie. Glównym sk ladnikiem p lytek jest peptyd nazywany A ß lub peptydem ß-amyloidowym. Peptyd A ß jest wewn etrznym fragmentem 39-43 aminokwasów bia lka prekursorowego nazywanego bia lkiem prekursorowym amyloidu (APP). Kilka mutacji bia lka APP powi azano z wyst epowaniem choroby Alzheimera. Patrz np. Goate i inni, Nature 349, 704 (1991) (walina 717 do izoleucyny); Chartier Harlan i inni, Nature 353, 844 (1991) (walina 717 do glicyny); Murrell i inni, Science 254, 97 (1991) (walina 717 do fenyloalaniny); Mullan i inni, Nature Genet. 1, 345 (1992) (podwójna mutacja zmieniaj aca lizyn e 595 - -metionin e 596 w asparagin e 595 -leucyn e 596 ). Uwa za si e, ze mutacje te wywo luj a chorob e Alzheimera w wyniku zwi ekszonego lub zmienionego przetwarzania APP w A ß, w szczególno sci przetwarzania APP w zwi ekszone ilo sci d lugich form A ß (czyli A ß1-42 i A ß-1-43). Uwa za si e, ze mutacje w innych genach, takich jak geny preseniliny, PS1 i PS2, po srednio wp lywaj a na przetwarzanie APP powoduj ac powstanie zwi ekszonych ilo sci d lugich form A ß (patrz Hardy, TINS 20, 154 (1997)). Obserwacje te wskazuj a, ze A ß, a zw laszcza jego d luga forma, jest elementem przyczynowym w chorobie Alzhe- imera. McMichael, EP 526511, zaproponowa l podawanie homeopatycznych dawek (mniejszych ni z lub równych 10 -2 mg/dzie n) A ß pacjentom z wcze sniej rozwini et a AD. Oczekuje si e, ze u typowego cz lo- wieka z oko lo 5 litrami osocza nawet wy zsza granica tej dawki wytworzy st ezenie nie wi eksze ni z 2 pg/ml. Normalne st ezenie A ß w osoczu cz lowieka wynosi 50 - 200 pg/ml (Seubert i inni, Nature 359, 325-327 (1992). Ze wzgl edu na to, ze dawka proponowana w EP 526511 w niewielkim stopniu zmie- nia poziom endogennego A ß w kr azeniu oraz ze EP 526511 nie zaleca stosowania adiuwanta, wydaje sie niemo zliwym, ze wyst api jakikolwiek skutek leczniczy. W przeciwie nstwie do powy zszego wynalazek dotyczy leczenia lub profilaktyki choroby amylo- idogennej przez podawanie A ß lub innego immunogenu pacjentowi w warunkach wywo luj acych ko- rzystn a odpowied z immunologiczn a u pacjenta. Przedmiotem wynalazku jest kompozycja farmaceutyczna, charakteryzuj aca si e tym, ze zawiera immunogenny srodek skuteczny w wywo lywaniu odpowiedzi immunologicznej obejmuj acej przeciwcia- la przeciw A ß u pacjenta oraz farmaceutycznie dopuszczalny adiuwant, przy czym ten srodek jest wybrany z grupy obejmuj acej (i) A ß, (ii) fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42 i (iii) kwas nukleinowy koduj acy (i) lub (ii); i adiuwant jest wybrany z grupy obejmuj acej a lun, wodorotlenek glinu, fosforan glinu, siarczan glinu, 3-de-O-acylowany monofosforylowany lipid A, M-CSF i GM-CSF, emulsje olej w wodzie, takie jak skwalenu lub oleju arachidowego, MF59, SAF, CpG, polimeryczne lub monomeryczne aminokwa- sy, takie jak poli(kwas glutaminowy) lub polilizyna, peptydy muramylowe (np. N-acetylomuramylo-L- -treonylo-D-izoglutamina (thr-MDP), N-acetylonormuramylo-L-alanylo-D-izoglutamina (nor-MDP), N-acetylomuramylo-L-alanylo-D-izoglutaminylo-L-alanino-2-(1'-2'dipalmitoilo-sn-glicero-3-hydroksyfos- foryloksy)etyloamina (MTP-PE), N-acetyloglukozaminylo-N-acetylomuramylo-L-A1-D-izoglu-L-Ala-di- palmitoksypropyloamid (DTP-DPP)) oraz inne sk ladniki scian komórek bakteryjnych, takie jak dimikoli- nian trehalozy (TDM), szkielet sciany komórkowej (CWS), MPL+CWS, adiuwanty saponinowe (QS21),PL 203 431 B1 3 ISCOM (kompleksy immunostymuluj ace), cytokiny, takie jak interleukiny (IL-1, IL-2 i IL-12), czynnik pobudzaj acy tworzenie kolonii makrofagów (M-CSF), czynnik martwicy nowotworu (TNF); oraz A ß42 ma naturaln a ludzk a sekwencj e: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln- Lys-Leu-Val-Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly-Gly-Val- Val-Ile-Ala-OH. Korzystnie srodek jest kapsu lkowany w cz astce. Korzystniej cz astk e stanowi cz astka kopolime- ru polilaktyd-poliglikolid (PLPG). W korzystnej postaci A ß stanowi A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 lub A ß39. Fragment A ß pochodzi korzystnie z N-ko ncowej polowy A ß. Fragment A ß korzystnie zawiera A ß1-5, a korzystniej stanowi A ß1-5. Tak ze korzystniej fragment A ß stanowi A ß1-6, lub A ß1-12. Korzystnie fragment A ß jest wybrany z grupy obejmuj acej A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, A ß17-28, A ß25-35, A ß33-42, A ß35-40 i A ß35-42. W korzystnej postaci kompozycja zawiera co najmniej 10 µg lub co najmniej 20 µg A ß, lub co najmniej 50 µg A ß, lub co najmniej 100 µg A ß lub jego fragmentu. Przedmiotem wynalazku jest tak ze zastosowanie immunogennego srodka skutecznego w wy- wo lywaniu odpowiedzi immunologicznej obejmuj acej przeciwcia la przeciw A ß do wytwarzania leku do leczenia lub profilaktyki choroby charakteryzuj acej si e z logami amyloidowymi u pacjenta, w którym srodek zawiera (i) A ß, (ii) fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42; lub (iii) kwas nukleinowy koduj acy (i) lub (ii); oraz A ß42 ma naturaln a ludzk a sekwencj e: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val- His-His-Gln-Lys-Leu-Val-Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly- Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH. W korzystnym zastosowaniu lek ponadto zawiera farmaceutycznie dopuszczalny adiuwant wy- brany z grupy obejmuj acej a lun, wodorotlenek glinu, fosforan glinu, siarczan glinu, 3-de-O-acylowany monofosforylowany lipid A, M-CSF i GM-CSF, emulsje olej w wodzie, takie jak skwalenu lub oleju arachidowego, MF59, SAF, CpG, polimeryczne lub monomeryczne aminokwasy, takie jak poli(kwas glutaminowy) lub polilizyna, peptydy muramylowe (np. N-acetylomuramylo-L-treonylo-D-izoglutamina (thr-MDP), N-acetylonormuramylo-L-alanylo-D-izoglutamina (nor-MDP), N-acetylomuramylo-L-alanylo- -D-izoglutaminylo-L-alanino-2-(1'-2'di-palmitoilo-sn-glicero-3-hydroksyfosforyloksy)etyloamina (MTP-PE), N-acetyloglukozaminylo-N-acetylomuramylo-L-A1-D-izoglu-L-Ala-dipalmitoksypropyloamid (DTP-DPP)), lub inne sk ladniki scian komórek bakteryjnych, takie jak dimikolinian trehalozy (TDM), szkielet sciany komórkowej (CWS), MPL+CWS, adiuwanty saponinowe (QS21), ISCOM (kompleksy immunostymulu- jace), cytokiny, takie jak interleukiny (IL-1, IL-2 i IL-12), czynnik pobudzaj acy tworzenie kolonii makro- fagów (M-CSF), czynnik martwicy nowotworu (TNF). W korzystnym zastosowaniu srodek jest kapsu lkowany w cz astce, któr a korzystniej stanowi cz astka kopolimeru polilaktyd-poliglikolid (PLPG). W korzystnym zastosowaniu A ß stanowi A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 lub A ß39. Korzystnie fragment A ß pochodzi z N-ko ncowej po lowy A ß. W korzystnym zastosowaniu fragment A ß zawiera A ß1-5. Korzystniej fragment A ß stanowi A ß1-5, lub A ß1-6, lub A ß1-12. W korzystnym zastosowaniu fragment A ß jest wybrany z grupy obejmuj acej A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, Aß17-28, A ß25-35, A ß33-42, A ß35-40 i A ß35-42. W korzystnym zastosowaniu ilo sc A ß lub jego fragmentu wynosi co najmniej 10 µg, lub co naj- mniej 20 µg, lub co najmniej 50 µg, lub co najmniej 100 µg. Korzystnie pacjentem jest cz lowiek. W korzystnym zastosowaniu chorob e stanowi choroba Alzheimera. W innym korzystnym zasto- sowaniu u pacjenta nie wyst epuj a objawy. W korzystnym zastosowaniu pacjent ma mniej ni z 50 lat. W innym korzystnym zastosowaniu pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wskazujace podatno sc na chorob e Alzheimera, a w kolej- nym innym korzystnym zastosowaniu pacjent nie ma znanych czynników ryzyka choroby Alzheimera. W korzystniejszym zastosowaniu A ß wyst epuje w postaci zagregowanej. Korzystnie lek podaje si e doustnie, podskórnie, domi esniowo, miejscowo lub do zylnie. Korzyst- niej lek podaje si e domi esniowo lub podskórnie.PL 203 431 B1 4 W korzystniejszym zastosowaniu srodek stanowi skuteczna dawka kwasu nukleinowego kodu- jacego A ß lub fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42, gdzie kwas nukle- inowy jest eksprymowany w organizmie pacjenta z wytworzeniem A ß lub fragmentu z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42 wywo luj acego odpowied z immunologiczna. Korzystniej lek podaje si e miejscowo. Korzystniej lek stosuje si e miejscowo w postaci plastra. W korzystniejszym zastosowaniu pacjent jest monitorowany pod wzgl edem odpowiedzi immu- nologicznej. Sposoby profilaktyki lub leczenia chorób charakteryzuj acych si e odk ladaniem amyloidu u pa- cjenta powoduj a wywo lanie odpowiedzi immunologicznej przeciw peptydowemu sk ladnikowi z logów amyloidowych u pacjenta. Takie wywo lanie odpowiedzi mo ze zaj sc czynnie przez podanie immuno- genu, albo biernie przez podanie przeciwcia la lub aktywnego fragmentu lub pochodnej przeciwcia la. U niektórych pacjentów z logiem amyloidowym jest skupisko peptydu A ß i choroba jest chorob a Alzhe- imera. W niektórych sposobach u pacjenta brak objawów. W niektórych sposobach pacjent ma ponad 50 lat. W niektórych sposobach pacjent odziedziczy l czynniki ryzyka wskazuj ace na podatno sc na chorob e Alzheimera. Te czynniki ryzyka obejmuj a zmienne allele genów preseniliny PS1 i PS2 oraz zmienne formy APP. W innych sposobach nie ma znanych czynników ryzyka wyst apienia choroby Alzheimera. W leczeniu pacjentów cierpi acych na chorob e Alzheimera jeden ze sposobów leczenia obejmu- je podawanie pacjentowi dawki peptydu A ß, aby wywo lac odpowied z immunologiczn a. Niekiedy pep- tyd A ß podaje si e z adiuwantem wzmacniaj acym odpowied z immunologiczn a na peptyd A ß. Mo ze nim by c a lun lub MPL. Dawka peptydu A ß podawanego pacjentowi zazwyczaj wynosi co najmniej 1 lub 10 µg przy podawaniu z adjuwantem, a co najmniej 50 µg przy podawaniu bez adiuwanta. Mo ze rów- nie z wynosi c co najmniej 100 µg. Peptydem A ß mo ze te z by c A ß1-42. Niekiedy peptyd A ß jest podawany w postaci zagregowanej lub w postaci zdysocjowanej. Srodkiem leczniczym mo ze te z by c skuteczna dawka kwasu nukleino- wego koduj acego A ß lub jego aktywny fragment lub jego pochodn a. Kwas nukleinowy koduj acy A ß lub jego fragment jest eksprymowany u pacjenta z wytworzeniem A ß lub jego aktywnego fragmentu wy- wo luj acego odpowied z immunologiczn a. Niekiedy kwas nukleinowy podaje si e przez skór e, ewentual- nie w postaci plastra. Srodek leczniczy mo zna znajdowa c przeszukuj ac bibliotek e zwiazków w celu zidentyfikowania zwi azku oddzia lywuj acego z przeciwcia lami wzgl edem A ß oraz podawa c zwi azek pacjentowi w celu wywo lania odpowiedzi immunologicznej. Odpowied z immunologiczna mo ze by c skierowana przeciw peptydowi A ß w postaci zagregowa- nej, a nie przeciw peptydowi A ß w postaci zdysocjowanej. Przyk ladowo na odpowied z immunolo- giczn a mog a sk lada c si e przeciwcia la wiaz ace zagregowan a posta c peptydu A ß, niewiaz ace zdyso- cjowanego peptydu A ß. Odpowied z immunologiczna mo ze obejmowa c komórki T wiaz ace A ß skom- pleksowany z MCHI lub MCHII na komórkach CD8 lub CD4, lub jest indukowana przez podanie pa- cjentowi przeciwcia la przeciw A ß. Odpowied z immunologiczna mo ze te z by c indukowana przez po- branie komórek T od pacjenta, poddanie komórek T dzia laniu peptydu A ß w warunkach, w których komórki T s a aktywowane, a nast epnie ponowne umieszczenie komórek T w organizmie pacjenta. Srodek leczniczy zazwyczaj podaje si e doustnie, donosowo, sródskórnie, podskórnie, domi e- sniowo, miejscowo lub do zylnie. Pacjenta po podaniu leku mo zna monitorowa c w celu okre slenia od- powiedzi immunologicznej. Je zeli podczas monitorowania wyst api obni zenie odpowiedzi immunolo- gicznej w czasie, pacjentowi mo zna poda c jedn a lub wi eksz a liczb e kolejnych dawek leku. Srodki farmaceutyczne mog a zawiera c A ß oraz zaróbk e odpowiedni a do podawania doustnego i innymi drogami, lub te z srodek skuteczny w wywo lywaniu u pacjenta odpowiedzi immunologicznej przeciw A ß oraz dopuszczalny farmaceutycznie adiuwant. Srodkiem mo ze by c niekiedy A ß lub jego aktywny fragment. Adiuwant mo ze stanowi c a lun, a niekiedy jest to emulsja typu olej w wodzie. A ß lub jego aktywny fragment mo ze tak ze by c sk ladnikiem kopolimeru polilaktyd-poliglikolid (PLPG) lub innej cz astki. Mo zliwe jest laczenie A ß lub jego aktywnego fragmentu z cz asteczk a koniugatow a sprzyjaj ac a dostarczaniu A ß do krwioobiegu pacjenta i/lub sprzyjaj ac a odpowiedzi immunologicznej przeciw A ß. Koniugat mo ze na przyk lad sprzyja c wywo laniu odpowiedzi immunologicznej przeciw A ß i mo ze nim by c toksyna cholery, immunoglobulina, atenuowana toksyna b lonicy CRM 197 (Gupta, Vaccine 15, 1341-3 (1997)). Srodek farmaceutyczny mo ze zawiera c srodek skutecznie wywo luj acy u pacjenta odpowied z immunologiczn a przeciw A ß, z tym, ze srodek nie powinien zawiera c kompletnego adiuwantu Freunda. Srodek mo ze tak ze zawiera c wektor wirusowy koduj acy A ß lub jego aktywny fragment skuteczniePL 203 431 B1 5 wywo luj acy odpowied z immunologiczn a przeciw A ß. Odpowiednimi wektorami wirusowymi mog a by c: wirus opryszczki, adenowirus, wirus adenosatelitarny, retrowirus, wirus Sindibs, wirus gor aczki Semliki Forest, wirus ospy krowiej lub ospy ptasiej. W sposobach zapobiegania chorobie Alzheimera oraz jej leczenia pacjentowi podaje si e sku- teczn a dawk e peptydu A ß. Mo zna stosowa c A ß lub przeciwcia la skierowane przeciw niemu do wytwa- rzania leku przeciwdzia laj acego chorobie Alzheimera lub lecz acego j a. Mo zna równie z ocenia c skuteczno sc sposobu leczenia choroby Alzheimera u pacjenta. Ozna- cza si e w próbkach tkanek pacjenta podstawow a ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw A ß przed podaniem srodka. Ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß w próbkach tkanek pacjenta po leczeniu srodkiem mo zna porówna c z podstawow a ilo sci a przeciwcia l specyficznych przeciw pep- tydowi A ß. Ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß zmierzona po leczeniu, znacz aco wi eksza od ilo sci podstawowej przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß, wskazuje na pozy- tywny wynik leczenia. W ocenie skuteczno sci sposobów leczenia choroby Alzheimera u pacjenta mo zna oznacza c w próbkach tkanek pacjenta podstawow a ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw A ß przed podaniem srodka. Ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß w próbkach tkanek pacjenta po leczeniu srodkiem mo zna porówna c z podstawow a ilo scia przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß. Obni zenie ilo sci lub brak znacz acej ró znicy pomi edzy ilo scia przeciwcia l specyficznych przeciw pepty- dowi A ß zmierzon a po leczeniu a ilo scia podstawow a przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß wskazuje na negatywny wynik leczenia. W ocenie innym sposobem skuteczno sci leczenia choroby Alzheimera u pacjenta mo zna ozna- cza c w próbkach tkanek kontrolnej populacji kontroln a ilo sc przeciwcia l specyficznych przeciw A ß. Ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß w próbkach tkanek pacjenta po leczeniu srod- kiem mo zna porówna c z kontroln a ilo scia przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß. Ilosc prze- ciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß zmierzona po leczeniu, znacz aco wi eksza od ilo sci kon- trolnej przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß, wskazuje na pozytywny wynik leczenia. W ocenie innym sposobem skuteczno sci leczenia choroby Alzheimera u pacjenta mo zna ozna- cza c w próbkach tkanek kontrolnej populacji kontroln a ilo sc przeciwcia l specyficznych przeciw A ß. Ilosc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß w próbkach tkanek pacjenta po podaniu srodka mo zna porówna c z kontroln a ilo sci a przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß. Brak znacz acej ró znicy pomi edzy ilo sci a przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß zmierzon a po rozpocz eciu leczenia a ilo sci a kontroln a przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß wskazuje na negatywny wynik leczenia. Inne sposoby monitorowania u pacjenta choroby Alzheimera lub podatno sci na t e chorob e mo- g a obejmowa c wykrywanie odpowiedzi immunologicznej przeciw peptydowi A ß w próbce pobranej od pacjenta. Niekiedy pacjentowi podaje si e srodek skuteczny w leczeniu choroby Alzheimera lub jej zapobieganiu, a poziom odpowiedzi okre sla przysz ly tryb leczenia pacjenta. W ocenie innym sposobem skuteczno sci leczenia choroby Alzheimera u pacjenta mo zna ozna- cza c ilo sc przeciwcia l specyficznych przeciw peptydowi A ß w próbce tkanki pacjenta leczonego srod- kiem. Ilo sc t e mo zna porówna c z kontroln a ilo sci a oznaczon a w populacji pacjentów, u których wyst e- puje poprawa lub zanik objawów choroby Alzheimera pod wp lywem leczenia srodkiem. Wartosc u pacjenta równa co najmniej warto sci kontrolnej wskazuje na pozytywn a odpowied z na leczenie. Zestawy do takich ocen zazwyczaj mog a zawiera c odczynnik specyficznie wi azacy si e z prze- ciwcia lami przeciw A ß lub stymuluj acy proliferacj e komórek T reaktywnych wobec A ß. Wynalazek stanie si e bardziej zrozumia ly dzi eki zalaczonym rysunkom, przy czym Fig. 1: Miano przeciwcia l po iniekcji transgenicznym myszom A ß1-42. Fig. 2: Obci azenie hipokampu amyloidem. Na podstawie wspomaganej komputerowo ilo sciowej analizy obrazu immunoreaktywnych obszarów mózgu oznaczono procent powierzchni regionu hipo- kampu zajmowanego przez p lytki amyloidowe, okre slony na podstawie reaktywno sci z mA ß 3D6 spe- cyficznymi dla A ß. Warto sci dla poszczególnych myszy podano dziel ac je na grupy badawcze. Linia pozioma dla ka zdej z grup wskazuje warto sc mediany rozk ladu. Fig. 3 Dystrofia neurytowa w hipokampie. Na podstawie wspomaganej komputerowo ilo sciowej analizy obrazu immunoreaktywnych obszarów mózgu oznaczono procent powierzchni regionu hipo- kampu zajmowany przez zwyrodnia le neuryty, okre slony przez ich oddzia lywanie z ludzkimi mA ß 8E5 specyficznymi dla APP. Warto sci dla poszczególnych myszy podano dla grupy traktowanej AN1792PL 203 431 B1 6 oraz grupy kontrolnej traktowanej PBS. Linia pozioma dla ka zdej z grup wskazuje warto sc mediany rozk ladu. Fig. 4 Astrocytoza w korze pozamodzelowatej. Na podstawie wspomaganej komputerowo ilo- sciowej analizy obrazu immunoreaktywnych obszarów mózgu oznaczono procent powierzchni regionu korowego zajmowany przez astrocyty pozytywne pod wzgl edem kwa snego w lóknistego bia lka glejo- wego (GFAP). Warto sci dla poszczególnych myszy podano dziel ac je na grupy badawcze, a warto sci mediany dla grup wskazano poziomymi liniami. Fig. 5 Srednie geometryczne mian przeciwcia l przeciw A ß1-42 po immunizacji w zakresie o smiu dawek AN1792 zawieraj acych 0,14, 0,4, 1,2, 3,7, 11, 33, 100 lub 300 µg. Fig. 6 Kinetyka odpowiedzi na przeciwcia l po immunizacji AN1792. Miana wyra zono w postaci srednich geometrycznych warto sci dla 6 zwierz at w ka zdej z grup. Fig. 7 Ilo sciowa analiza obrazu obci azenia kory amyloidem u myszy poddanych dzia laniu PBS i AN1792. Fig. 8 Ilo sciowa analiza obrazu obci azenia p lytkami neurytycznymi u myszy poddanych dzia la- niu PBS i AN1792. Fig. 9 Ilo sciowa analiza obrazu procentu kory pozamodzelowatej obj etej astrocytoz a u myszy poddanych dzia laniu PBS i AN1792. Fig. 10 Test proliferacji limfocytów na komórkach sledziony u myszy poddanych dzia laniu AN1792 (górny wykres) i PBS (dolny wykres). Fig. 11 Ca lkowity poziom A ß w korze. Wykres rozrzutu poszczególnych profili A ß u myszy im- munizowanych A ß lub pochodnymi APP w po laczeniu z adiuwantem Freunda. Fig. 12 Obciazenie kory amyloidem okre slono na podstawie sterowanej komputerowo ilo sciowej analizy obrazu immunoreaktywnych obszarów mózgu myszy immunizowanych koniugatami peptydu A ß - A ß1-5, A ß1-12, A ß13-28, agregatami AN1792 o pe lnej d lugo sci A ß (A ß1-42) i AN1528 (A ß1-40) oraz poddanej dzia laniu PBS grupy kontrolnej. Fig. 13 Srednie geometryczne mian przeciwcia l specyficznych dla A ß dla grup myszy immuni- zowanych A ß lub pochodnymi APP, w po laczeniu z adiuwantem Freunda. Fig. 14 Srednie geometryczne mian przeciwcia l specyficznych dla A ß dla grup swinek morskich immunizowanych AN1792 lub jego palmitoliowan a pochodn a, w polaczeniu z ró znymi adiuwantami. Fig. 15 Poziomy A ß w korze 12-miesi ecznych myszy PDAPP poddanych dzia laniu AN1792 lub AN1528, z ró znymi adiuwantami. Okre slenie „zasadniczo identyczne" oznacza, ze dwie sekwencje bia lkowe, najlepiej przyrów- nywane z zastosowaniem takich programów jak GAP lub BESTFIT, z u zyciem domy slnych wa zno sci luk (gap weights), wykazuj a co najmniej 65 procent identyczno sci sekwencji, korzystnie co najmniej 80 lub 90 procent identyczno sci sekwencji, korzystniej co najmniej 95 procent identyczno sci sekwencji lub wi ecej (np. 99 procent identyczno sci sekwencji lub wi ecej). Korzystnie pozycje reszt, które nie sa takie same, ró zni a si e podstawieniem konserwatywnymi aminokwasami. Przy przyrównywaniu sekwencji zazwyczaj jedn a z sekwencji stosuje si e jako sekwencj e odnie- sienia, z któr a porównuje si e badane sekwencje. Z zastosowaniem algorytmu porównuj acego se- kwencje, sekwencj e badan a i odniesienia wprowadza si e do komputera, je zeli jest to konieczne okre- sla si e wspó lrz edne podsekwencji, a nast epnie ustala si e parametry algorytmu programowego. Nast epnie algorytm porównuj acy sekwencje oblicza procent identyczno sci sekwencji badanej (ych) do sekwencji odniesienia na podstawie ustalonych parametrów programu. Optymalne przyrównanie porównywanych sekwencji mo zna przeprowadzi c, np. z zastosowa- niem algorytmu homologii lokalnej Smitha i Watermana, Adv. Appl. Math. 2:482 (1981), algorytmu przyrównuj acego homologie Needelemana i Wunscha, J. Mol. Biol. 48:443 (1970), szukaj ac podo- bie nstw metod a Pearsona i Lipmana, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 85: 2444 (1988), za pomoc a skom- puteryzowanych wersji tych algorytmów (GAP, BESTFIT, FASTA oraz TFASTA w Wisconsin Genetics Software Package, Genetics Computer Group, 575 Science Dr., Madison, WI) albo na podstawie oceny wzrokowej (patrz g lównie Ausubel i inni, supra). Jednym z przyk ladów algorytmu odpowied- niego do okre slania procentu podobie nstwa i identyczno sci sekwencji jest algorytm BLAST opisany przez Altschul i inni, J. Mol. Biol. 215:403-410 (1990). Oprogramowanie do przeprowadzania algo- rytmu BLAST jest publicznie dost epne przez National Center for Biotechnology Information (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/). Zazwyczaj domy slne parametry programu mo zna stosowa c do wyko- nywania porównania sekwencji, ale mo zna tak ze u zy c dostosowanych parametrów. Dla sekwencji aminokwasowych program BLAST u zywa jako domy slnych d lugo sci s lowa (wordlength) (W) równej 3,PL 203 431 B1 7 oczekiwania (expectation) (E) równego 10 oraz macierzy punktuj acej (scoring matrix) BLOSUM62 (patrz Henikoff i Henikoff, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 89, 10915 (1989)). Celem klasyfikacji podstawie n aminokwasowych konserwatywnych i niekonserwatywnych ami- nokwasy grupuje si e w nast epuj acy sposób: Grupa I (hydrofobowe, la ncuchy boczne): norleucyna, met, ala, val, leu, ile; Grupa II (oboj etne, hydrofilowe lancuchy boczne): cys, ser, thr; Grupa III (kwa- sowe, lancuchy boczne): asp, glu; Grupa IV (zasadowe, la ncuchy boczne): asn, gln, his, lys, arg; Grupa V (aminokwasy wp lywaj ace na orientacj e la ncucha): gly, pro oraz Grupa VI (aromatyczne lan- cuchy boczne): trp, tyr, phe. Konserwatywne podstawienia obejmuj a podstawienia pomi edzy amino- kwasami tej samej klasy. Niekonserwatywne podstawienia obejmuj a zmiany aminokwasu jednej klasy na aminokwas drugiej klasy. Srodki lecznicze zawarte w kompozycjach wed lug wynalazku zazwyczaj s a zasadniczo czyste. Oznacza to, ze srodek jest zazwyczaj co najmniej w 50% (wagowo) czysty, a ponadto s a zasadniczo wolne od przeszkadzaj acych bia lek lub zanieczyszcze n. Czasem srodki s a co najmniej w 80% (wago- wo), korzystniej w co najmniej 80 lub oko lo 95% (wagowo) czyste. Jednak ze za pomoc a standardo- wych technik oczyszczania bia lek mo zna uzyska c preparaty bia lek homogenne co najmniej w 99%. Specyficzne wi azanie dwóch jednostek oznacza powinowactwo co najmniej 10 6 , 10 7 , 10 8 , 10 9 M -1 lub 10 10 M -1 . Korzystne s a warto sci powinowactwa wi eksze ni z 10 8 M -1 . Okre slenie „przeciwcia lo" stosowano tutaj w odniesieniu do nienaruszonych przeciwcia l jak i ich fragmentów wi az acych. Zazwyczaj fragmenty wspó lzawodnicz a w wi azaniu antygenu z nienaruszo- nymi przeciwcia lami, od których pochodz a. Ponadto przeciwciala lub ich fragmenty wi azace mog a by c chemicznie po laczone lub wyeksprymowane jako bialka fuzyjne z innymi bia lkami. APP 695 , APP 751 i APP 770 dotycz a odpowiednio polipeptydów o d lugo sci 695, 751 i 770 amino- kwasów kodowanych przez ludzki gen APP. Patrz Kang i inni, Nature 325, 773 (1987); Ponte i inni, Nature 331, 525 (1988), oraz Kitaguchi i inni, Nature 331, 530 (1988). Aminokwasy w obr ebie ludzkie- go bia lka prekursorowego amyloidu (APP) maj a przypisane numery zgodnie z sekwencj a izoformy APP770. Okre slenia takie jak A ß39, A ß40, A ß41, A ß42 i A ß43 oznaczaj a peptydy A ß zawieraj ace aminokwasy 1-39, 1-40, 1-41, 1-42 i 1-43. Okre slenie „epitop" lub „determinanta antygenowa" oznacza miejsce na antygenie, na które od- powiadaj a komórki B i/lub T. Epitopy komórek B mog a by c utworzone z dwóch przylegaj acych lub nieprzylegaj acych aminokwasów zestawionych obok siebie przez trzeciorz edowe z lo zenie bia lka. Epitopy utworzone z przylegaj acych aminokwasów s a zazwyczaj zachowane przy dzia laniu rozpusz- czalników denaturuj acych, podczas gdy epitopy utworzone w wyniku trzeciorz edowego sk ladania zni- kaj a po dzia laniu rozpuszczalnikami denaturuj acymi. Epitop zazwyczaj obejmuje co najmniej 3, a cz esciej co najmniej 5 lub 8-10 aminokwasów w unikatowej konformacji przestrzennej. Sposoby okre slania przestrzennej konformacji epitopów obejmuj a np. krystalografi e rentgenowsk a i dwuwymia- rowy j adrowy rezonans magnetyczny. Patrz np. Epitope Mapping Protocols in Methods in Molecular Biology, tom 66, red. Glenn E. Morris (1996). Przeciwcia la rozpoznaj ace ten sam epitop mo zna ziden- tyfikowa c w prostym te scie immunologicznym pokazuj acym zdolno sc jednego przeciwcia la do bloko- wania wi azania innego przeciwcia la z docelowym antygenem. Komórki T rozpoznaj a ci ag le epitopy o d lugo sci oko lo 9 aminokwasów dla komórek CD8 lub oko lo 13-15 aminokwasów dla komórek CD4. Komórki T rozpoznaj ace epitop mo zna zidentyfikowa c w testach in vitro mierz acych zale zn a od anty- genu proliferacj e, oznaczan a przez inkorporacj e 3 H-tymidyny w uczulonych komórkach T, w odpowie- dzi na epitop (Burke i inni, J. Inf. Dis. 170, 1110-19 (1994)), zale zne od antygenu u smiercanie (test limfocytów T cytotoksycznych, Tigges i inni, J. Immunol. 156, 3901-3910) lub wydzielanie cytokin. Okre slenie „immunologiczny" lub odpowied z „immunologiczna" oznacza rozwój korzystnej od- powiedzi humoralnej (po sredniczonej przez przeciwcia la) i/lub komórkowej (po sredniczonej przez specyficzne dla antygenu komórki T lub ich produkty wydzielnicze) skierowanej przeciw peptydowi amyloidowemu u pacjenta biorcy. Taka odpowied z mo ze by c czynn a odpowiedzi a wywo lan a przez podanie immunogenu, albo biern a odpowiedzi a wywo lan a przez podanie przeciwcia l lub uczulonych komórek T. Komórkowa odpowied z immunologiczna jest wywo lywana przez prezentacj e epitopów polipeptydowych w po laczeniu z cz asteczkami MHC Klasy I lub Klasy II w celu aktywowania specy- ficznych dla antygenu pomocniczych komórek T CD4 + i/lub cytotoksycznych komórek T CD8 + . Odpo- wied z mo ze tak ze obejmowa c aktywacje monocytów, makrofagów, komórek NK, bazofili, komórek dendrytycznych, astrocytów, komórek mikrogleju, eozynofili lub innych sk ladników odporno sci wro- dzonej. Wyst apienie po sredniczonej przez komórki odpowiedzi immunologicznej mo zna oke sli c w testach proliferacji (komórek T CD4 + ) lub testach CTL (limfocytów T cytotoksycznych) (patrz Burke,PL 203 431 B1 8 supra; Tiggers, supra). Wzgl edne udzia ly odpowiedzi humoralnej i komórkowej w ochronnym lub lecz- niczym dzia laniu immunogenu mo zna rozró zni c oddzielnie izoluj ac IgG i komórki T z immunizowanego syngeneicznego zwierz ecia i mierz ac ochronne lub lecznicze dzia lanie u drugiego zwierz ecia. „ Srodek immunogenny" lub „immunogen" jest zdolny po podaniu pacjentowi wywo la c odpo- wied z immunologiczn a przeciw sobie samemu, ewentualnie w polaczeniu z adiuwantem. Okre slenie „nagi polinukleotyd" oznacza polinukleotyd nie skompleksowany z materia lem kolo- idalnym. Nagie polinukleotydy czasem klonuje si e w wektory plazmidowe. Okre slenie „adiuwant" oznacza zwi azek, który podany razem z antygenem wzmaga odpowied z immunologiczn a na antygen, ale podany oddzielnie nie wywo luje odpowiedzi immunologicznej na antygen. Adiuwanty mog a wzmaga c odpowied z immunologiczn a na drodze kilku ró znych mechani- zmów, w lacznie z rekrutacj a limfocytów, stymulacj a komórek B i/lub T oraz stymulacj a makrofagów. Okre slenie „pacjent" oznacza cz lowieka lub innego ssaka poddawanego profilaktyce lub le- czeniu. Zdezintegrowany lub monomeryczny A ß oznacza rozpuszczalne, monomeryczne jednostki pep- tydowe A ß. Jednym ze sposobów preparowania monomerycznych A ß jest rozpuszczenie liofilizowa- nego peptydu w czystym DMSO z rozbijaniem ultrad zwi ekami. Powsta ly roztwór odwirowuje si e w celu usuni ecia cz astek nierozpuszczalnych. Zagregowany A ß jest mieszanin a oligomerów, w której mono- meryczne jednostki s a utrzymywane razem wi azaniami niekowalencyjnymi. Srodki lub sposoby „obejmuj ace" jeden lub wi eksz a liczb e wymienionych elementów mog a zawiera c inne elementy nie wymienione specyficznie. Przyk ladowo srodek zawieraj acy peptyd A ß obejmuje zarówno wyizolowany peptyd A ß, jak i peptyd A ß jako sk ladnik d lu zszej sekwencji poli- peptydowej. Wynalazek dotyczy srodków leczniczych oraz sposobów profilaktyki i leczenia chorób charakte- ryzuj acych si e nagromdzeniem z logów amyloidowych. Z logi amyloidowe zawieraj a peptydy zagrego- wane w nierozpuszczaln a mas e. Natura peptydów rózni si e w ró znych chorobach, ale w wi ekszo sci przypadków agregat ma struktur e ß-pofa ldowanej kartki i wybarwia si e barwnikiem Congo Red. Choroby charakteryzuj ace si e z logami amyloidowymi obejmuj a chorob e Alzheimera (AD), zarówno o wczesnym jak i pó znym pocz atku. W obu chorobach z logi amyloidowe zawieraj a peptyd nazywany A ß, który gromadzi si e w mózgu osób chorych. Przyk ladami innych chorób charakteryzuj acych si e z logami amyloidu s a amyloidoza SAA, dziedziczny zespó l islandzki, szpiczak mnogi oraz encefalopa- tie g abczaste, w lacznie z chorob a szalonych krów, chorob a Creutzfeldta Jakoba, encefalopati a owiec oraz encefalopati a g abczast a norek (patrz Weissmenn i inni, Curr. Opin. Neurobiol. 7, 695-700 (1997); Smits i inni, Veterinary Quarterly 19, 101-105 (1997)), Nathanson i inni, Am. J. Epidemiol. 145, 959- 969 (1997)). Peptydy tworz ace agregaty w tych chorobach, to odpowiednio dla pierwszych trzech surowiczy amyloid A, cystantyna C, lekki lancuch IgG ? oraz bia lka prionowe dla pozosta lych. Srodki lecznicze zawarte w kompozycjach farmaceutycznych wed lug wynalazku wywo luj a od- powied z immunologiczn a przeciw peptydowi A ß. Srodki te obejmuj a sam peptyd A ß oraz jego odmia- ny, analogi i mimetyki peptydu A ß indukuj ace przeciwcia la skierowanymi przeciw peptydowi Aß i/lub reaguj ace z nimi krzy zowo oraz przeciwcia la lub komórki T reagujace z peptydem A ß. Wywo lanie odpowiedzi immunologicznej mo ze by c czynne, np. w przypadku podania pacjentowi immunogenu w celu zaindukowania przeciwcia l lub komórek T reaguj acych z A ß, albo bierne, np. w przypadku podania pacjentowi przeciwcia l, które same wi az a A ß. A ß znany tak ze jako peptyd ß-amyloidowy lub peptyd A4 (patrz US 4666829; Glenner i Wong, Biochem. Biophys. Res. Commun. 120, 1131 (1984), jest peptydem o d lugo sci 39-43 aminokwasów, który jest g lówn a sk ladow a charakterystycznych p lytek w chorobie Alzheimera. A ß powstaje w wyniku przetwarzania wi ekszego bia lka APP przez dwa enzymy, nazywane sekretazami ß i ? (patrz. Hardy, TINS 20, 154 (1997)). Znane mutacje w APP zwi azane z chorob a Alzheimera wyst epuj a proksymalnie do miejsc ß lub ? sekretaz lub w obr ebie A ß. Przyk ladowo pozycja 717 le zy proksymalnie do miejsca ciecia APP przez sekretaz e ? podczas obróbki do A ß, a pozycje 670/671 le za proksymalnie do miejsca ci ecia przez sekretaz e ß. Uwa za si e, ze mutacje powoduj a chorob e AD przez wp lywanie na reakcje ci ecia, w wyniku których powstaje A ß, tak ze zwi ekszaj a ilo sc wytwarzanej 42/43 aminokwasowej formy A ß. A ß ma t e niezwyk la zdolnosc, ze mo ze utrwala c i aktywowa c zarówno klasyczn a, jak i alterna- tywn a kaskad e dope lniacza. W szczególno sci wiaze si e on z Clq i ostatecznie z C3bi. To po laczenie u latwia wi azanie do makrofagów, prowadz ace do aktywacji komórek B. Ponadto C3bi dalej rozpada sie i wi aze z CR2 na komórkach B w sposób zale zny od komórek T, co prowadzi do 10000 krotnegoPL 203 431 B1 9 wzrostu aktywacji tych komórek. Mechanizm ten powoduje, ze A ß wytwarza wi eksz a ni z inne antygeny odpowied z immunologiczn a. Srodek leczniczy zawarty w kompozycji farmaceutycznej mo ze by c dowoln a naturalnie wyst epu- jac a postaci a peptydu A ß, a zw laszcza ludzk a postaci a (to jest A ß39, A ß40, A ß41, A ß42 lub A ß43). Sekwencje tych peptydów i ich pokrewie nstwo z prekursorowym APP przedstawiono na fig. 1 w Hardy i inni, TINS 20, 155-158 (1997). Przyk ladowo A ß42 ma sekwencj e: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln-Lys-Leu-Val-Phe-Phe-Ala- Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH A ß41, A ß40 i A ß39 ró zni a si e od A ß42 pomini eciem odpowiednio Ala, Ala-Ile i Ala-Ile-Val na C-ko ncu. A ß43 ró zni si e od A ß42 obecno scia reszty treoniny na C-ko ncu. Srodkiem leczniczym mo ze tak ze by c aktywny fragment lub analog naturalnego peptydu A ß, zawieraj acy epitop indukuj acy po- dobn a ochronn a lub lecznicz a odpowied z immunologiczn a po podaniu cz lowiekowi. Immunogenne fragmenty zazwyczaj maj a ci ag la sekwencj e co najmniej z 3, 5, 6, 10 lub 20 sasiednich aminokwasów naturalnego peptydu. Immunogenne fragmenty obejmuj a A ß1-5, 1-6, 1-12, 13-28, 17-28, 25-25, 35-40 i 35-42. Fragmenty z N-ko ncowej po lowy A ß s a korzystniejsze w niektórych sposobach. Analogi obej- muja odmiany alleliczne, gatunkowe i indukowane. Analogi zazwyczaj ró zni a si e od naturalnie wyst e- puj acych peptydów w jednym lub kilku miejscach, cz esto przez konserwatywne podstawienia. Analogi zazwyczaj wykazuj a co najmniej 80 lub 90% identyczno sci sekwencji z naturalnymi peptyda- mi. Niektóre analogi zawieraj a tak ze nienaturalne aminokwasy lub modyfikacje N- lub C-ko ncowych aminokwasów. Przyk ladami nienaturalnych aminokwasów s a a, a-dwupodstawione aminokwasy, N-alkiloaminokwasy, kwas mlekowy, 4-hydroksyprolina, ?-karboksyglutaminian, e-N,N,N-trimetylo- lizyna, e-N-acetylolizyna, O-fosfoseryna, N-acetyloseryna, N-formylometionina, 3-metylohistydyna, 5-hydroksylizyna, ?-N-metyloarginina. Profilaktyczne lub lecznicze dzia lanie fragmentów i analogów mo zna selekcjonowa c z u zyciem zwierz ecych modeli transgenicznych, co opisano poni zej. A ß, jego fragmenty, analogi i inne peptydy amyloidogenne mo zna zsyntetyzowa c drog a syntezy peptydów w fazie sta lej lub przez ekspresj e rekombinacyjn a, albo mo zna je otrzyma c z naturalnych zróde l. Automatyczne syntetyzatory bia lek s a dost epne w handlu od wielu dostawców, takich jak Applied Biosystems, Foster City, California. Ekspresj e rekombinacyjn a mo zna przeprowadzi c w bakte- riach, takich jak E. coli, w dro zd zach, komórkach owadzich lub komórkach ssaczych. Procedury eks- presji rekombinacyjnej opisali Sambrook i inni, Molecular Cloning: A Laboratory Manual (C.S.H.P. Press, NY 2 wyd., 1989). Niektóre postacie peptydu A ß s a tak ze dost epne w handlu (np. American Peptides Company, Inc., Sunnyvale, CA i California Peptide Research, Inc. Napa, CA). Srodki lecznicze obejmuj a tak ze d lu zsze polipeptydy obejmuj ace np. peptyd A ß, aktywny frag- ment lub analog razem z innymi aminokwasami. Przyk ladowo peptyd A ß mo ze by c obecny w nieak- tywnym bia lku APP lub jego segmencie, takim jak fragment C-100 zaczynaj acy si e na N-ko ncu A ß i biegn acy do ko nca APP. Takie polipeptydy mo zna przebada c pod wzgl edem ich dzia lania profilak- tycznego lub leczniczego na modelach zwierz ecych w sposób opisany poni zej. Peptyd A ß, analog, aktywny fragment lub inny polipeptyd mo zna poda c w zasocjowanej postaci (to jest jako peptyd amy- loidowy) lub w postaci zdysocjowanej. Srodki lecznicze obejmuj a tak ze multimery monomerycznych srodków immunogennych. W kolejnej odmianie peptyd immunogenny, taki jak A ß, mo ze by c stosowany jako szczepionka wirusowa lub bakteryjna. Kwas nukleinowy koduj acy peptyd immunogenny wprowadza si e do genomu lub episomu wirusa lub bakterii. Ewentualnie kwas nukleinowy wprowadza si e w taki sposób, ze pep- tyd immunogenny jest eksprymowany jako bia lko wydzielnicze lub bia lko fuzyjne z bia lkiem zewn etrz- nej powierzchni wirusa lub transb lonowym bia lkiem bakterii, tak ze peptyd jest eksponowany. Wirusy lub bakterie u zyte w takich metodach powinny by c niepatogenne lub atenuowane. Odpowiednie wiru- sy obejmuj a adenowirusy, HSV, osp e krowi a i osp e drobiu. Fuzja peptydu immunogennego z HBsAg z HBV jest szczególnie odpowiednia. Srodki lecznicze obejmuj a tak ze peptydy i inne zwi azki, które niekoniecznie wykazuj a znacz ace podobie nstwo sekwencji z A ß, ale tym niemniej dzia laj a jako mime- tyki A ß i wywo luj a podobn a odpowied z immunologiczn a. Mo zna np. przebada c pod wzgl edem przy- datno sci dowolne peptydy lub bia lka tworz ace ß-pofa ldowane kartki. Mo zna tak ze stosowa c przeciw- cia la przeciw-idiotypowe przeciw przeciwcia lom monoklonalnym przeciw A ß lub innym peptydom amy- loidogennym. Takie przeciwcia la przeciw-Id na sladuj a antygen i wytwarzaj a odpowied z immunolo- giczn a na niego (patrz Essential Immunology (red. Roit, Blackwell Scientific Publications, Palo Alto, wyd. 6) str. 181).PL 203 431 B1 10 Mo zna tak ze zbada c pod wzgl edem przydatno sci losowe biblioteki peptydów lub innych zwi az- ków. Biblioteki kombinatoryjne mo zna wytworzy c dla wielu typów zwi azków, które mog a by c syntety- zowane krok-po-kroku. Zwi azki takie obejmuj a polipeptydy, mimetyki ß-skr etu, polisacharydy, fosfolipi- dy, hormony, prostaglandyny, steroidy, zwi azki aromatyczne, zwi azki heterocykliczne, benzodiazepi- ny, oligomeryczne N-podstawione glicyny i oligokarbaminiany. Du ze biblioteki kombinatoryjne zwi az- ków mo zna skonstruowa c metod a kodowanych syntetycznych bibliotek opisan a w Affymax, WO 95/12608, Affymax, WO 93/06121, Columbia University, WO 94/0851, Pharmacopeia, WO 95/35503 i Scripps, WO 95/30642 (z których ka zdy cytuje si e tutaj jako pozycj e literaturow a do wszystkich zastosowa n). Biblioteki peptydowe mozna tak ze skonstruowa c metodami ekspozycji fago- wej. Patrz np. Devlin, WO 91/18980. Pocz atkowo biblioteki kombinatoryjne i inne zwiazki bada si e pod wzgl edem przydatno sci okre- slaj ac ich zdolno sc do wi azania si e do przeciwcia l lub limfocytów (B lub T) znanych jako specyficzne dla A ß lub innych peptydów amyloidogennych. Na przyk lad pocz atkowe przeszukiwania mo zna prze- prowadzi c stosuj ac jakiekolwiek surowice poliklonalne lub przeciwcia la monoklonalne przeciw A ß lub innym peptydom amyloidogennym. Nast epnie zwi azki zidentyfikowane w tych badaniach dalej analizu- je si e pod wzgl edem ich zdolno sci do indukowania przeciwcia l lub reaktywnych limfocytów przeciw A ß lub innym peptydom amyloidogennym. Na przyk lad mo zna przebada c wielokrotne rozcie nczenia su- rowicy na p lytkach do mikromianowania wcze sniej powleczonych peptydem A ß i przeprowadzic stan- dardowy test ELISA w celu wykrycia reaktywnych przeciwcia l na A ß. Nast epnie zwi azki mo zna zbada c pod wzgl edem ich profilaktycznej lub leczniczej skuteczno sci na zwierz etach transgenicznych predys- ponowanych do choroby amyloidogennej, co opisano w przyk ladach. Zwierz eta takie obejmuj a, np. myszy nios ace mutacj e 717 APP opisane przez Games i innych, supra, oraz myszy nios ace mutacj e Swedish APP, takie jak opisane przez McConlogue i innych, US 5612486 i Hsiao i innych, Science 274, 99 (1996); Staufenbiela i innych, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 13287-13292 (1997); Sturchlera- Pierrata i innych, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 13287-13292 (1997); Brochleta i innych, Neuron 19, 939-945 (1997). To samo podej scie badawcze mo zna zastosowa c w przypadku innych potencjalnych srodków, takich jak opisane powy zej fragmenty A ß, analogi A ß i d lu zsze peptydy zawieraj ace A ß. Srodki lecznicze zawarte w kompozycjach farmaceutycznych wed lug wynalazku zawieraja tak ze przeciwcia la specyficznie wiaz ace A ß. Takie przeciwcia la mog a by c przeciwcia lami monoklonalnymi lub poliklonalnymi. Niektóre z takich przeciwcia l specyficznie wi aza si e z zagregowana form a A ß, nie wiaz ac si e z form a zdysocjowan a. Niektóre wiaz a si e z form a zdysocjowan a, nie wiaz ac si e z form a zagregowan a. Niektóre wi aza si e zarówno z form a zagregowan a, jak i zdysocjowan a. Wytwarzanie przeciwcia l monoklonalnych nie-cz lowieczych, np. mysich lub szczurzych, mo zna osi agn ac np. przez immunizacj e zwierz ecia z u zyciem A ß. Patrz Harlow i Lane, Antibodies, A Laboratory Manual (CSHP NY, 1988) (przytoczony tutaj jako pozycja literaturowa do wszystkich zastosowa n). Taki immunogen mo zna otrzyma c ze zród la naturalnego przez syntez e peptydów lub ekspresj e rekombinacyjn a. Humanizowane postacie mysich przeciwcia l mo zna tworzy c z zastosowaniem technik rekombi- nacji DNA lacz ac regiony CDR nie-cz lowieczych przeciwcia l ze sta lymi regionami ludzkimi. Patrz Queen i inni, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 86, 10029-10033 (1989) i WO 90/07861 (przytoczone tutaj jako pozycje literaturowe do wszystkich zastosowa n). Ludzkie przeciwcia la mo zna uzyska c metodami ekspozycji fagowej. Patrz np. Dower i inni, WO 91/17271; McCafferty i inni, WO 92/01047. W tych metodach wytwarza si e biblioteki fagowe, których cz lonkowie eksponuj a ró zne przeciwcia la na swoich powierzchniach zewn etrznych. Przeciwcia la za- zwyczaj s a eksponowane jako fragmenty Fv lub Fab. Fagi eksponujace przeciwcia la o wymaganej specyficzno sci wybiera si e przez wzbogacenie powinowactwa do A ß lub jego fragmentów. Mo zna tak ze wytworzy c ludzkie przeciwcia la przeciw A ß z nieb ed acych lud zmi ssaków transgenicznych nio- s acych transgeny koduj ace co najmniej segment ludzkiego locus immunoglobulinowego oraz inak- tywowane endogenne locus immunoglobulinowe. Patrz Lonberg i inni, WO93/12227 (1993); Kucherla- pati, WO 91/10741 (1991) (z których ka zde jest przytoczone tutaj jako pozycja literaturowa do wszyst- kich zastosowa n). Ludzkie przeciwcia la mo zna wybra c w do swiadczeniach wi azania kompetycyjnego lub inaczej, jako maj ace t e sam a specyficzno sc epitopow a jak konkretne przeciwcia lo mysie. Takie przeciwcia la szczególnie prawdopodobnie wykazuj a korzystne funkcjonalne w lasciwo sci przeciwcia l mysich. Ludzkie przeciwcia la poliklonalne tak ze mo zna otrzyma c w postaci surowicy od pacjentów immunizowanych srodkiem immunogennym. Ponadto takie przeciwcia la poliklonalne mo zna zagesci c drog a oczyszczania na zasadzie powinowactwa stosuj ac A ß lub inny peptyd amyloidowy jako odczyn- nik z powinowactwem.PL 203 431 B1 11 Ludzkie lub humanizowane przeciwcia la mo zna tak zaprojektowa c, zeby mia ly region sta ly IgG, IgD, IgA lub IgE oraz jakikolwiek izotyp, w lacznie z IgG1, IgG2, IgG3 i IgG4. Przeciwcia la mo zna eks- prymowa c jako tetramery zawieraj ace dwa lancuchy lekkie i dwa ci ezkie, jako oddzielne la ncuchy ciezkie, lancuchy lekkie, jako Fab, Fab', F(ab') 2 i Fv lub jako pojedyncze lancuchy przeciwcia l, w któ- rych domeny zmienne lancuchów lekkich i ci ezkich s a po laczone razem przez odst epnik. Srodki lecznicze zawarte w kompozycjach farmaceutycznych wed lug wynalazku obejmuj a tak ze komórki T wi azace peptyd A ß. Przyk ladowo komórki T mog a by c aktywowane przeciw peptydowi A ß przez wyeksprymowanie ludzkiego genu MHC klasy I i ludzkiego genu ß-2-mikroglobuliny z owadziej linii komórkowej, gdzie pusty kompleks jest tworzony na powierzchni komórek i mo ze zwi aza c peptyd A ß. Komórki T, które wystawiono na dzia lanie linii komórkowej, staj a si e specyficznie zaktywowane prze- ciw peptydowi. Patrz Peterson i inni, US 5314813. Linie komórek owadzich eksprymuj ace antygen MHC klasy II mo zna w podobny sposób stosowa c do aktywacji komórek T CD4. Wytwarzanie leczniczych srodków do leczenia innych chorób amyloidogennych okre slaj a te same lub analogiczne zasady. Ogólnie srodki wymienione powy zej do zastosowa n w leczeniu choroby Alzheimera mo zna tak ze stosowa c do leczenia choroby Alzheimera o wczesnym pocz atku, zwi azanej z zespo lem Downa. W chorobie szalonych krów stosuje si e peptyd prionowy, jego aktywne fragmenty lub analogi oraz przeciwcia la przeciw peptydowi prionowemu zamiast peptydu A ß, jego aktywnych fragmentów lub analogów oraz przeciwcia l przeciw peptydowi A ß stosowanych w leczeniu choroby Alzheimera. W leczeniu szpiczaka mnogiego stosuje si e lekkie la ncuchy IgG oraz ich analogi i prze- ciwcia la przeciw nim, itd. w przypadku innych chorób. Niektóre srodki wywo luj ace odpowied z immunologiczn a zawieraj a odpowiedni epitop do indu- kowania odpowiedzi immunologicznej przeciw z logom amyloidu, ale s a zbyt ma le, zeby mog ly by c immunogenne. W tej sytuacji immunogenny peptyd mo zna po laczy c z odpowiednim no snikiem, aby u latwi c wywo lanie odpowiedzi immunologicznej. Odpowiednie no sniki obejmuj a albuminy surowicze, hemocjanin e z mi eczaka z rodzaju Fisurella (ang. keyhole limpet), cz asteczki immunoglobulin, tyro- globulin e, albumin e jaja kurzego, toksyn e t ezca lub toksyn e z innych bakterii patogennych, takich jak b lonica, E. coli, cholera lub H. pylori lub atenuowne pochodne toksyn. Inne no sniki do stymulacji lub wzmacniania odpowiedzi immunologicznej obejmuj a cytokiny, takie jak IL-1, peptydy IL-1 a i ß, IL-2, ?lNF, IL-10, GM-CSF oraz chemokiny, takie jak M1P1 a i ß oraz RANTES. Srodki immunogenne mo z- na tak ze polaczy c z peptydami polepszaj acymi transport przez tkanki, co opisano w O'Mahony, WO 97/17613 i WO 97/17614. Srodki immunogenne mo zna po laczy c z no snikami przez sieciowanie chemiczne. Techniki la- czenia immunogenu z no snikiem obejmuj a tworzenie disulfidowych mostków z u zyciem N-sukcyny- midylo-3-(2-pirydylotio)propionianu (SPDP) i 4-(N-maleimidometylo)cykloheksano-1-karboksylanu sukcymidylu (SMCC) (je zeli w peptydzie nie ma grupy tiolowej, mo zna j a wprowadzi c przez dodanie cysteiny). Te reagenty tworz a wi azania disulfidowe mi edzy sob a i resztami cysteiny peptydu na jed- nym bia lku i wi azanie amidowe przez grup e e-amidow a lizyny lub inn a woln a grup e aminow a w innych aminokwasach. Wiele z takich srodków tworz acych mostki disulfidowe/amidowe opisano w Immun. Rev. 62, 185 (1982). Inne dwufunkcyjne srodki sprz egaj ace tworz a raczej tioetery ni z mostki disulfi- dowe. Wiele z tych srodków tworz acych tioetery jest dost epnych w handlu i obejmuj a one reaktywne estry kwasu 6-maleimidokapronowego, kwasu 2-bromooctowego, kwasu 2-jodooctowego i kwasu 4-(maleimidometylo)cykloheksano-1-karboksylowego. Grupy karboksylowe mo zna zaktywowa c lacz ac je z imidem kwasu bursztynowego lub sola sodow a kwasu 1-hydroksylo-2-nitro-4-sulfonowego. Peptydy immunogenne mo zna tak ze wyeksprymowa c jako bia lka fuzyjne z no snikami. Peptyd immunogenny mo zna polaczy c z no snikiem na N-ko ncu, C-ko ncu lub w srodku. Ponadto w bia lku fuzyjnym mog a by c obecne wielokrotne powtórzenia peptydu immunogennego. Odpowied z immunologiczn a skierowan a przeciw z logom amyloidowym mo zna tak ze wywo la c podaj ac kwasy nukleinowe kodujace peptyd A ß lub inne immunogeny peptydowe. Takim kwasem nukleinowym mo ze by c DNA lub RNA. Segment kwasu nukleinowego koduj acy immunogen jest za- zwyczaj po laczony z elementami regulatorowymi, takimi jak promotor i wzmacniacz, które umo zliwiaj a ekspresj e segmentu DNA w przewidywanych komórkach docelowych pacjenta. Do ekspresji w komór- kach krwi, co jest wymagane do wywo lania odpowiedzi immunologicznej, do bezpo sredniej ekspresji odpowiednie s a elementy promotora i wzmacniacza z genów lekkich i ci ezkich la ncuchów immunoglo- bulin lub promotor i wzmacniacz g lównego produktu po sredniego CMV. Po laczone elementy regula- cyjne i sekwencje koduj ace cz esto wklonowuje si e do wektora.PL 203 431 B1 12 Dost epnych jest wiele wirusowych uk ladów wektorowych obejmuj acych uk lady retrowirusowe (patrz np. Lawrie i Tumin, Cur. Opin. Genet. Develop. 3, 102-109 (1993)), wektory adenowirusowe (patrz np. Bett i inni, J. Virol. 67, 5911 (1993)), wektory wirusów adenosatelitarnych (patrz np. Zhou i inni, J. Exp. Med. 179, 1867 (1994)), wektory wirusowe z rodziny ospy obejmuj ace wirus krowianki, wirus ospy ptasiej, wirusowe wektory z rodzaju alfawirus, takie jak wyprowadzone z wirusów Sindibs i gor aczki Semliki Forest (patrz np. Dubensky i inni, J. Virol. 70, 508-519 (1996)) oraz wirusy brodawek (Ohe i inni, Human Gene Therapy 6, 325-333 (1995); Woo i inni, WO 94/12692 i Xiao i Brandsma, Nucleic Acids. Res. 24, 2630-2622 1996)). DNA koduj acy immunogen lub zawieraj acy go wektor mo zna umie scic w liposomach. Odpo- wiednie lipidy i pokrewne analogi opisano w US 5208036, 5264618, 5279833 i 5283185. Wektory i DNA koduj acy immunogen mog a by c tak ze zaadsorbowane lub zwi azane z odpowiednimi no snikami w postaci cz astek, takimi jak np. polimetakrylan metylu, polimleczany i poli(mleczano-koglikolidy), patrz np. McGee i inni, J. Micro Encap. (1996). Wektory do terapii genowej lub nagi DNA mozna dostarczy c in vivo podaj ac konkretnemu pa- cjentowi, zazwyczaj ogólnoustrojowo (np. do zylnie, sródotrzewnowo, donosowo, do zo ladkowo, sród- skórnie, domi esniowo, podskórnie lub przez wlew wewn atrzczaszkowy) albo miejscowo (patrz np. US 5399346). DNA mo zna tak ze podawa c za pomoc a dzia la genowego. Patrz Xiao i Brandsma, supra. DNA koduj acy immunogen osadza si e na powierzchni mikroskopijnych metalowych kulek. Mikropoci- ski s a przyspieszane przez fal e szokow a lub rozpr ezany hel i przenikaj a do tkanek na gleboko sc kilku warstw komórek. Odpowiednie jest np. urz adzenie The Accel™ Gene Delivery Device wytwarzane przez Agacetus, Inc. Middleton WI. Ponadto nagi DNA mo ze przej sc przez skór e do krwi, po prostu w wyniku naniesienia DNA na skór e podra znion a chemicznie lub mechanicznie (patrz, WO 95/05853). W innej odmianie wektory koduj ace immunogeny mo zna dostarczy c do komórek ex vivo, takich jak komórki eksplantowane od pojedynczego pacjenta (np. limfocyty, aspirat szpiku kostnego, biopsja tkankowa) albo uniwersalne donorowe hematopoetyczne komórki macierzyste, a nast epnie reimplan- towa c te komórki pacjentowi, zazwyczaj po selekcji pod wzgl edem komórek, które maj a w laczony wektor. Pacjenci, których mo zna leczy c, stanowi a osoby z ryzykiem choroby, ale u których nie wyst api ly objawy, a tak ze pacjenci, u których wyst api ly objawy. Je sli chodzi o chorob e Alzheimera, praktycznie u ka zdego wyst epuje ryzyko choroby Alzheimera je zeli on lub ona zyja dostatecznie d lugo. Zatem niniejsze sposoby mo zna stosowa c profilaktycznie do ogólnej populacji, bez okre slania ryzyka u da- nego pacjenta. Niniejsze sposoby s a szczególnie u zyteczne w przypadku pacjentów ze znanym gene- tycznym ryzykiem choroby Alzheimera. Pacjenci tacy obejmuj a osoby maj ace krewnych, u których wyst api la ta choroba, a tak ze osoby, u których ryzyko okre sla si e analizuj ac znaczniki genetyczne i biochemiczne. Znaczniki genetyczne ryzyka choroby Alzheimera obejmuj a mutacje genu APP, w szczególno sci mutacje w pozycji 717 oraz pozycjach 670 i 671 nazywane odpowiednio mutacjami Hardy'ego i Swedish (patrz Hardy, TINS, supra). Innymi znacznikami ryzyka s a mutacje genów pre- seniliny, PS1 i PS2 oraz ApoE4, rodzinna historia AD, hipercholesterolemia lub mia zd zyca t etnic. Osoby obecnie cierpi ace na chorob e Alzheimera mo zna rozpozna c po charakterystycznym ot epieniu, a tak ze po obecno sci opisanych wy zej czynników ryzyka. Ponadto dost epnych jest wiele testów dia- gnostycznych do identyfikacji osób z AD. Obejmuj a one pomiary poziomów CSF t i A ß42. Podniesione poziomy t i obni zone poziomy A ß42 wskazuj a na obecno sc AD. Pacjentów z chorob a Alzheimera mo zna tak ze zdiagnozowa c pod wzgl edem kryteriów MMSE i ADRDA, co opisano ni zej w cz esci z przyk ladami. U pacjentów, u których nie wyst epuja objawy, leczenie mo zna rozpoczac w dowolnym wieku (np. 10, 20, 30). Jednak ze zazwyczaj nie jest konieczne rozpoczynanie leczenia zanim pacjent osi a- gnie 40, 50, 60 lub 70 rok zycia. Leczenie zazwyczaj obejmuje podawanie wielu dawek w pewnym okresie czasu. Leczenie mo zna monitorowa c okre slaj ac odpowiedzi przeciwcia l lub aktywowanych komórek T lub B na srodek leczniczy (np. peptyd A ß) w czasie. Je zeli odpowied z s labnie, wskazana jest wzmocniona dawka. W przypadku pacjentów z potencjalnym zespo lem Downa leczenie mo zna rozpocz ac przed urodzeniem podaj ac srodek leczniczy matce, lub wkrótce po urodzeniu. W zastosowaniach profilaktycznych srodki farmaceutyczne lub leki podaje si e pacjentowi, po- datnemu na konkretn a chorob e lub z ryzykiem konkretnej choroby, w ilo sci wystarczaj acej do wyelimi- nowania lub zmniejszenia ryzyka lub opó znienia pojawienia si e choroby. W zastosowaniach leczni- czych srodki farmaceutyczne lub leki podaje si e pacjentowi, u którego podejrzewa si e tak a chorob e lub u którego ju z wyst api la taka choroba, w ilo sci wystarczaj acej do wyleczenia lub co najmniej cz e-PL 203 431 B1 13 sciowego zahamowania objawów choroby i jej powik lan. Ilo sc odpowiedni a do osi agni ecia tego defi- niuje si e jako leczniczo lub profilaktycznie skuteczn a dawk e. Zarówno w trybie leczenia, jak i profilak- tyki srodki zazwyczaj podaje si e w kilku dawkach do uzyskania wystarczaj acej odpowiedzi immunolo- gicznej. Zazwyczaj odpowied z immunologiczn a monitoruje si e i kolejne dawki podaje si e gdy odpo- wied z immunologiczna zaczyna zanika c. Skuteczne dawki srodków wed lug wynalazku do leczenia opisanych powy zej stanów ró zni a si e zale znie od wielu ró znych czynników, w lacznie z sposobem podawania, docelowym miejscem, stanem fizjologicznym pacjenta, czy pacjent jest cz lowiekiem czy zwierz eciem, innymi przyjmowanymi lekami, oraz od tego czy leczenie jest profilaktyczne czy terapeutyczne. Zazwyczaj pacjent jest cz lowiekiem, ale w niektórych chorobach, takich jak choroba szalonych krów, pacjent mo ze by c ssakiem nie b ed a- cym cz lowiekiem, takim jak byd lo. Dawki lecznicze powinno si e mianowa c w celu zoptymalizowania bezpiecze nstwa i skuteczno sci. Ilo sc immunogenu zale zy od tego, czy równie z podaje si e adiuwant, przy czym przy braku adiuwanta wymagane s a wy zsze dawki. Ilo sc immunogenu do podawania cza- sami wynosi od 1 do 500 µg na pacjenta, a czesciej 5 - 500 µg na zastrzyk przy podawaniu ludziom. Czasami stosuje si e wy zsz a dawk e 1 - 2 mg na zastrzyk. Zazwyczaj przy podawaniu ludziom stosuje sie 10, 20, 50 lub 100 µg na zastrzyk. Okresy wstrzykiwania mog a si e znacz aco ró zni c od jednego raza dziennie do jednego raza na rok, oraz do jednego raza na dekad e. W dowolnym danym dniu, w którym podaje si e dawk e immunogenu, dawka jest wi eksza ni z 1 µg/pacjenta, a zazwyczaj wi eksza ni z 10 µg/ml gdy tak ze podaje si e adiuwant oraz wi eksza ni z 10 µg/pacjenta, a zazwyczaj 100 µg/pacjenta w przypadku braku adiuwanta. Typowy tryb leczenia obejmuje immunizacj e, a po niej zastrzyki dawek przypominaj acych z przerwami 6-tygodniowymi. Inny tryb leczenia obejmuje immuni- zacj e, a nast epnie zastrzyki dawek przypominaj acych po 1, 2 i 12 miesi acach. Inny tryb leczenia obejmuje zastrzyki co 2 miesi ace przez ca le zycie. Ponadto zastrzyki przypominaj ace mog a by c nie- regularne, wykonywane w oparciu o monitorowanie odpowiedzi immunologicznej. Dla biernej immuni- zacji przeciwcia lami dawki wynosz a od 0,0001 do 100 mg/kg, a cz esciej 0,01 do 5 mg/kg wagi cia la biorcy. Dawki kwasów nukleinowych koduj acych immunogeny wynosz a od 10 ng do 1 g, 100 ng do 100 mg, 1 µg do 10 mg lub 30-300 µg DNA na pacjenta. Dawki dla infekcyjnych wektorów wirusowych wynosz a od 10 - 10 9 lub wi ecej wirionów na dawk e. Srodki do wywo lywania odpowiedzi immunologicznej mo zna podawa c pozajelitowo, miejscowo, do zylnie, doustnie, podskórnie, dootrzewnowo, donosowo lub domi esniowo przy leczeniu profilaktycz- nym i/lub terapeutycznym. Najcz estsz a drog a podawania jest droga podskórna, ale inne mog a by c równie skuteczne. Kolejn a najcz estsz a drog a s a zastrzyki domiesniowe. Ten typ zastrzyków najcz e- sciej wykonuje si e w mi esnie r eki lub nogi. Tak ze skuteczne w wytwarzaniu odpowiedzi immunolo- gicznej s a zastrzyki do zylne, a tak ze zastrzyki sródotrzewnowe, dot etnicze, wewn atrzczaszkowe lub sródskórne. W niektórych sposobach srodki wstrzykuje si e bezpo srednio do konkretnej tkanki gdzie nagromadzi ly si e z logi. Ponadto srodki wed lug wynalazku mo zna podawa c w polaczeniu z innymi srodkami, które s a co najmniej cz esciowo skuteczne w leczeniu choroby amyloidogennej. W przypadku choroby Alzheimera i zespo lu Downa, gdzie z logi amyloidowe wyst epuj a w mózgu, srodki wed lug wynalazku mo zna poda- wa c w polaczeniu z innymi srodkami polepszaj acymi przenikanie srodków wed lug wynalazku przez barier e krew-mózg. Srodki immunogenne wed lug wynalazku, takie jak peptydy, czasami podaje si e w po laczeniu z adiuwantem. Mo zna stosowa c wiele ró znych adiuwantów w po laczeniu z peptydem, takim jak A ß, aby wywo la c odpowied z immunologiczn a. Korzystne adiuwanty wzmacniaj a wewn etrzn a odpowied z na immunogen nie powoduj ac konformacyjnych zmian immunogenu, które wp lywa lyby na jako sciow a posta c odpowiedzi. Korzystne adiuwanty obejmuj a a lun, de-O-acylowany monfosforylowany lipid A (MPL) (patrz GB 2220211). QS21 jest glikozydem triterpenu lub saponin a wyizolowan a z kory drzew Quillaja Saponaria Molina rosn acego w Po ludniowej Ameryce (patrz Kensil i inni, w Vaccine Design: The Subunit and Adjuvant Approach (red. Powell i Newman, Plenum Press, NY, 1995); opis patento- wy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5057540). Inne adiuwanty to emulsje olej w wodzie (np. skwa- lenu lub oleju arachidowego), ewentualnie w po laczeniu z immunostymulantami, takimi jak monofosfo- rylowany lipid A (patrz Stoute i inni, N. Engl. Med. 336, 86-91 (1997)). Innym adiuwantem jest CpG (Bioworld Today, 15 listopada 1998 r.). Ponadto A ß mo ze by c sprz ezony z adiuwantem. Przyk ladowo lipopeptydow a wersj e A ß mo zna otrzyma c przez sprz eganie kwasu palmitynowego lub innych lipidów bezpo srednio z N-ko ncem A ß, jak opisano dla szczepionek antygenem zapalenia w atroby typu B (Livingston, J. Immunol. 159, 1383-1392 (1997)). Jednak ze takie sprz eganie nie powinno zasadniczoPL 203 431 B1 14 zmieni c konformacji A ß tak, ze wp lyn eloby to tak ze na natur e odpowiedzi na niego. Adiuwanty mo zna podawa c jako sk ladnik srodka leczniczego razem ze srodkiem czynnym lub osobno, przed podaniem, równocze snie lub po podaniu srodka leczniczego. Korzystn a klas a adiuwantów s a sole glinu (a lun), takie jak wodorotlenek glinu, fosforan glinu, siarczan glinu. Takie adiuwanty mo zna stosowa c z innymi konkretnymi srodkami immunostymuluj a- cymi albo bez innych konkretnych srodków immunostymuluj acych, takich jak MPL lub 3-DMP, QS21, polimeryczne lub monomeryczne aminokwasy, takie jak polikwas glutaminowy lub polilizyna. Inn a klas a adiuwantów s a preparaty typu emulsji olej w wodzie. Takie adiuwanty mo zna stosowa c z innymi konkretnymi srodkami immunostymuluj acymi albo bez innych konkretnych srodków immunostymuluj a- cych, takich jak peptydy muramylowe (np. N-acetylomuramylo-L-treonylo-D-izoglutamina (thr-MDP), N-acetylonormuramylo-L-alanylo-D-izoglutamina (nor-MDP), N-acetylomuramylo-L-alanylo-D-izogluta- minylo-L-alanino-2-(1'-2'dipalmitoilo-sn-glicero-3-hydroksyfosforyloksy)etyloamina (MTP-PE), N-acetylo- glukozaminylo-N-acetylomuramylo-L-Al-D-izoglu-L-Ala-dipalmitoksypropyloamid (DTP-DPP) tera- mid™) lub inne sk ladniki scian komórek bakteryjnych. Emulsje olej w wodzie obejmuj a (a) MF59 (WO 90/14837), zawieraj acy 5% skwalenu, 0,5% Tween 80 i 0,5% Span 85 (ewentualnie zawieraj ace ró zne ilo sci MTP-PE) w postaci submikronowych cz astek utworzonych z u zyciem mikrofluidyzatora, takiego jak mikrofluidyzator Model 110Y (Microfluidics, Newton MA), (b) SAF, zawieraj acy 10% skwa- lenu, 0,4% Tween 80, 5% polimeru blokowego Pluronic L121 i thr-MDP, wytworzony w postaci submi- kronowej emulsji drog a mikrofluidyzacji lub zworteksowane w celu wytworzenia emulsji cz astek o wi ekszym rozmiarze oraz (c) uk lad adiuwantowy Ribi™ (RAS), (Ribi Immunochem, Hamilton, MT) zawieraj acy 2% skwalenu, 0,2% Tween 80 i jeden lub wi eksz a liczb e sk ladników scian komórek bakte- ryjnych z grupy obejmuj acej monofosforylolipid A (MPL), dimikolinian trehalozy (TDM) i szkielet sciany komórkowej (CWS), korzystnie MPL+CWS (Detox™). Inn a klas e korzystnych adiuwantów stanowi a adiuwanty saponinowe, takie jak Stimulon™ (qs21, Aquila, Worcester, MA) lub wytworzone z niego cz astki, takie jak ISCOM (kompleksy immunostymuluj ace) i ISCOMATRIX. Inne adiuwanty obejmuj a kompletny adiuwant Freunda (CFA) i niekompletny adiuwant Freunda (IFA). Inne adiuwanty obejmuj a cytokiny, takie jak interleukiny (IL-1, IL-2 i IL-12), czynnik pobudzaj acy tworzenie kolonii makrofagów (M-CSF), czynnik martwicy nowotworu (TNF). Adiuwant mo zna podawa c z immunogenem w jednym preparacie przed podaniem, równocze- snie z podaniem albo po podaniu immunogenu. Immunogen i adiuwant mog a by c zapakowane i do- starczane w tej samej fiolce albo mog a by c umieszczone w oddzielnych fiolkach i mieszane przed u zyciem. Immunogen i adiuwant zazwyczaj pakuje si e z etykietk a wskazuj ac a zamierzone zastosowa- nie lecznicze. Je zeli immunogen i adiuwant s a zapakowane osobno, zazwyczaj opakowanie zawiera instrukcje odno snie mieszania przed u zyciem. Wybór adiuwanta i/lub no snika zale zy od trwa lo sci szczepionki zawieraj acej adiuwant, drogi podawania, harmonogramu dawkowania, skuteczno sci ad- iuwanta u szczepionych gatunków oraz u ludzi. Farmaceutycznie dopuszczalnym adiuwantem jest taki, który zosta l dopuszczony lub jest dopuszczalny do podawania ludziom przez stosowne organy ustawodawcze. Na przyk lad kompletny adiuwant Freunda nie jest odpowiedni do podawania ludziom. A lun, MPL i QS21 s a korzystne. Ewentualnie mo zna równocze snie stosowa c jeden lub wi eksz a liczb e adiuwantów. Korzystne po laczenia obejmuj a a lun z MPL, a lun z QS21, MPL z QS21 oraz a lun, QS21 i MPL razem. Ponadto mo zna stosowa c niekompletny adiuwant Freunda (Chung i inni, Advanced Drug Delivery Reviews 32, 173-186 (1998)), ewentualnie w po laczeniu z jakimkolwiek sk ladnikiem wybranym spo sród a lunu, QS21 i MPL i wszystkich ich kombinacji. Srodki wed lug wynalazku cz esto podaje si e jako srodki farmaceutyczne zawieraj ace srodek leczniczo czynny i ró zne farmaceutycznie dopuszczalne sk ladniki. Patrz Remington's Pharmaceutical Science (wyd. 15, Mack Publishing Company, Easton, Pennsylvania, 1980). Korzystna posta c zale zy od zamierzonej drogi podawania oraz zastosowania leczniczego. Srodki mog a tak ze zawiera c, zale z- nie od wymaganego preparatu, farmaceutycznie dopuszczalne, nietoksyczne no sniki lub rozcie nczal- niki, które okre sla si e jako no sniki powszechnie stosowane do formu lowania srodków farmaceutycz- nych do podawania ludziom i zwierz etom. Rozcie nczalnik wybiera si e tak, zeby nie wp lywa l na aktyw- nosc biologiczn a danego srodka. Przyk ladami takich rozcie nczalników s a woda destylowana, fizjolo- giczna sól buforowana fosforanem, p lyny Ringera, roztwór dekstrozy oraz p lyn Hanka. Ponadto sro- dek farmaceutyczny lub preparat mo ze tak ze zawiera c inne no sniki, adiuwanty lub nietoksyczne, nie- lecznicze, nieimmunogenne stabilizatory itp. Jednak ze niektóre odczynniki odpowiednie do podawania zwierz etom, takie jak kompletny adiuwant Freunda, zazwyczaj nie wchodz a w sk lad srodków dla ludzi.PL 203 431 B1 15 Srodki farmaceutyczne mog a tak ze zawiera c du ze, wolno metabolizowane makrocz asteczki, ta- kie jak bia lka, polisacharydy, polikwasy mlekowe, polikwasy glikolowe i kopolimery (takie jak funkcjo- nalizowana lateksem sefaroza, agaroza, celuloza itp.), polimeryczne aminokwasy, kopolimery amino- kwasów i agregaty lipidów (takie jak kropelki oleju lub liposomy). No sniki te mog a ponadto dzia lac jako srodki immunostymuluj ace (to jest adiuwanty). Do podawania pozajelitowego srodki wed lug wynalazku mo zna podawa c jako wstrzykiwane dawki roztworów lub zawiesin substancji w fizjologicznie dopuszczalnym rozcie nczalniku z farmaceu- tycznym no snikiem, którym mo ze by c ja lowa ciecz, taka jak woda, oleje, roztwór soli, gliceryna lub etanol. Ponadto w preparatach mog a by c obecne substancje pomocnicze, takie jak srodki zwil zaj ace lub emulguj ace, powierzchniowo czynne, substancje buforuj ace pH itp. Innymi sk ladnikami srodków farmaceutycznych s a srodki pochodz ace z ropy naftowej, zwierz ece, ro slinne lub syntetyczne, np. olej arachidowy, olej sojowy i olej mineralny. Ogólnie glikole, takie jak glikol propylenowy lub glikol poliety- lenowy, s a korzystnymi ciek lymi no snikami, szczególnie do roztworów do wstrzykiwania. Zazwyczaj srodki wytwarza si e jako preparaty do wstrzykiwania, jako p lynne roztwory lub za- wiesiny; mo zna tak ze wytwarza c sta le postacie odpowiednie do rozpuszczania lub dyspergowania w ciek lych no snikach przed iniekcj a. Preparat mo ze tak ze by c zemulgowany lub kapsu lkowany w lipo- somach lub mikrocz astkach, takich jak polilaktyd, poliglikolid lub kopolimer, w celu wzmocnienia dzia- lania adiuwanta, co opisano powy zej (patrz Langer, Science 249, 1527 (1990) i Hanes, Advanced Drug Delivery Reviews 28, 97-119 (1997). Srodki wed lug wynalazku mo zna tak ze podawa c jako za- strzyki typu depot lub preparaty w postaci wszczepów, które mo zna wytwarza c w taki sposób, aby umo zliwi c przed lu zone lub pulsacyjne uwalnianie sk ladnika czynnego. Dodatkowe preparaty odpowiednie do innych sposobów podawania obejmuj a preparaty doust- ne, donosowe i dop lucne, czopki i preparaty przezskórne. W przypadku czopków, substancje wiazace i no sniki obejmuj a np. glikole polialkilenowe lub tri- glicerydy; takie czopki mo zna wytwarza c z mieszanin zawieraj acych sk ladnik czynny w ilo sci od 0,5% do 10%, korzystnie 1%-2%. Doustne preparaty zawieraj a zaróbki, takie jak mannitol, laktoz e, skrobi e, stearynian magnezu, sacharynian sodu, celuloz e i w eglan magnezu jako sci farmaceutycznej. Srodki te maj a posta c roztworów, zawiesin, tabletek, pigulek, kapsu lek, preparatów o przed lu zonym uwalnia- niu lub proszków i zawieraj a 10%-95% sk ladnika czynnego, korzystnie 25%-70%. Podawanie miejscowe mo zna osi agn ac drog a przezskórn a lub sródskórn a. Podawaniu miej- scowemu mo ze sprzyja c równoczesne podawanie srodka z toksyn a cholery lub jej detoksykowanymi pochodnymi lub podjednostkami, albo z podobnymi toksynami bakteryjnymi (patrz Glenn i inni, Nature 391, 851 (1998)). Równoczesne podawanie mo zna osi agnac stosuj ac sk ladniki w postaci mieszaniny lub po laczone cz asteczki uzyskane przez chemiczne sieciowanie lub ekspresj e bia lka fuzyjnego. Alternatywnie dostarczanie przezskórne mozna osi agn ac stosuj ac plastry na skór e lub transfe- rosomy (Paul i inni, Eur. J. Immunol. 25, 3521-24 (1995); Cevc i inni, Biochem. Biophys. Acta 1368, 201-15 (1998)). Mo zliwe jest wykrywanie odpowiedzi immunologicznej przeciw peptydowi A ß u pacjenta cierpi a- cego na lub podatnego na chorob e Alzheimera. Sposoby takie s a szczególnie przydatne do monito- rowania przebiegu leczenia stosowanego u pacjenta. Sposoby mo zna stosowa c do monitorowania zarówno leczenia terapeutycznego u pacjentów, u których wyst api ly objawy, jak i leczenia profilak- tycznego u pacjentów, u których nie wyst api ly objawy. Mo zliwe jest ustalanie warto sci podstawowej odpowiedzi immunologicznej u pacjenta przed podaniem dawki srodka i porównanie jej z warto sci a odpowiedzi immunologicznej po leczeniu. Znacz acy wzrost (to jest wi ekszy ni z typowy margines b ledu do swiadczalnego w powtarzanych pomia- rach tej samej próbki, wyra zony jako jedno odchylenie standardowe od sredniej z tych pomiarów) war- to sci odpowiedzi immunologicznej sygnalizuje pozytywny wynik leczenia (to jest, ze podanie srodka wywo la lo lub wzmocni lo odpowied z immunologiczn a). Je zeli warto sc odpowiedzi immunologicznej nie zmienia si e znacz aco lub obni za si e, wskazuje to na negatywny wynik leczenia. Ogólnie u pacjentów w pocz atkowym okresie leczenia srodkiem oczekuje si e wzrostu odpowiedzi immunologicznej po ko- lejno nast epuj acych dawkach, która ewentualnie mo ze osi agnac plateau. Ogólnie podawanie srodka kontynuuje si e gdy odpowied z immunologiczna wzrasta. Osi agni ecie plateau wskazuje, ze leczenia mo zna dalej nie kontynuowa c lub zmniejszy c dawk e albo cz estosc jej podawania. Mo zliwe jest te z ustalenie kontrolnej warto sci (to jest sredniej z odchyleniem standardowym) odpowiedzi immunologicznej dla populacji kontrolnej. Zazwyczaj osoby w populacji kontrolnej nie by ly wcze sniej poddawane leczeniu. Warto sci odpowiedzi immunologicznej zmierzone u pacjenta poPL 203 431 B1 16 podaniu srodka leczniczego porównuje si e z warto scia kontroln a. Znacz acy wzrost w porównaniu z warto scia kontroln a (to jest wi ekszy ni z jedno odchylenie standardowe od sredniej z tych pomiarów) sygnalizuje pozytywny wynik leczenia. Brak znacz acego wzrostu lub obni zenie sygnalizuje negatywny wynik leczenia. Ogólnie podawanie srodka kontynuuje si e do czasu gdy odpowied z immunologiczna zacznie wzrasta c w odniesieniu do warto sci kontrolnej. Tak jak poprzednio, osi agni ecie plateau w odniesieniu do warto sci kontrolnych wskazuje, ze leczenia mo zna dalej nie kontynuowa c lub zmniej- szy c dawk e albo cz estosc jej podawania. Wartosc kontroln a odpowiedzi immunologicznej (np. sredni a i odchylenie standardowe) mo zna te z ustala c z kontrolnej populacji osobników, którzy przeszli leczenie srodkiem leczniczym i których odpowiedzi immunologiczne osi agn ely plateau w odpowiedzi na leczenie. Warto sci odpowiedzi immu- nologicznej zmierzone u pacjenta porównuje si e z warto scia kontroln a. Je zeli zmierzony u pacjenta poziom nie ró zni si e znacz aco (np. wi ecej ni z jedno odchylenie standardowe) od warto sci kontrolnej leczenia mo zna dalej nie kontynuowa c. Je zeli poziom u pacjenta jest znacz aco ni zszy od warto sci kontrolnej, wskazane jest dalsze podawanie srodka. Je zeli poziom u pacjenta utrzymuje si e poni zej warto sci kontrolnej wskazana mo ze by c zmiana trybu leczenia, np. zastosowanie innego adiuwanta. Pacjenta, który obecnie nie jest leczony, ale który przeszed l okres leczenia, mo zna te z monito- rowa c pod wzgl edem odpowiedzi immunologicznej w celu okre slenia, czy wymagane jest wznowienie leczenia. Wartosc odpowiedzi immunologicznej zmierzon a u pacjenta mo zna porówna c z warto sci a odpowiedzi immunologicznej wcze sniej osi agni etej u pacjenta podczas okresu leczenia. Znacz ace obni zenie w porównaniu z poprzednimi pomiarami (to jest wi eksze ni z typowy margines b ledu w po- wtórzonych pomiarach tej samej próbki) wskazuje, ze leczenie nale zy wznowi c. Ponadto wartosc zmierzon a u pacjenta mo zna porówna c z warto scia kontroln a ( srednia plus odchylenie standardowe) oznaczon a dla populacji pacjentów po przej sciu okresu leczenia. Ponadto warto sci zmierzone u pa- cjenta mo zna porówna c z warto scia kontroln a populacji pacjentów leczonych profilaktycznie, u których nie wyst api ly objawy choroby lub leczonych terapeutycznie, u których wyst api la poprawa cech charak- terystycznych choroby. We wszystkich tych przypadkach znacz ace obni zenie w odniesieniu do pozio- mów kontrolnych (to jest wi eksze ni z odchylenie standardowe) wskazuje, ze leczenie pacjenta powin- no by c wznowione. Tkank a pobieran a od pacjenta do analizy jest zazwyczaj krew, osocze, surowica, sluz lub p lyn mózgowo-rdzeniowy. Próbk e analizuje si e pod wzgl edem wska zników odpowiedzi immunologicznej na jak akolwiek posta c peptydu A ß, zazwyczaj A ß42. Odpowied z immunologiczn a mo zna okre sli c na podstawie obecno sci, np. przeciwcia l lub komórek T, które specyficznie wiaz a peptyd A ß. Metody ELISA stosowane do wykrywania przeciwcia l specyficznie wiazacych peptyd A ß opisano w cz esci z przyk ladami. Sposoby wykrywania reaktywnych komórek T opisano powy zej (patrz Definicje). Mo zna sporz adza c zestawy diagnostyczne do realizacji metod diagnostycznych opisanych po- wy zej. Zazwyczaj takie zestawy zawieraj a srodek specyficznie wiazacy przeciwcia la przeciw A ß lub reaguj acy z komórkami T specyficznymi dla A ß. Zestaw mo ze tak ze zawiera c znacznik. Do wykrywa- nia przeciwcia l przeciw A ß znacznik jest zazwyczaj w postaci znakowanych przeciwcia l przeciw- idiotypowych. Do wykrywania przeciwcia l mo zna dostarczy c srodek wcze sniej zwi azany z faz a sta la, tak a jak studzienki na p lytce do mikromianowania. Do wykrywania reaktywnych komórek T znacznik mo zna dostarczy c jako 3 H-tymidyn e w celu zmierzenia odpowiedzi proliferacyjnej. Zestawy tak ze za- zwyczaj zawieraj a etykiety z wskazówkami jak zastosowa c zestaw. Etykieta mo ze tak ze zawiera c wykres lub inn a form e koreluj ac a poziomy zmierzonego znacznika z przeciwcia lami przeciw A ß lub komórek T reaktywnych z A ß. Okre slenie etykieta odnosi si e do jakiegokolwiek pisanego lub nagrane- go materia lu do laczonego do zestawu lub w inny sposób towarzysz acego zestawowi, w dowolnym momencie podczas jego wytwarzania, transportu, sprzeda zy i stosowania. Na przyk lad okre slenie etykieta obejmuje ulotki reklamuj ace oraz broszury, materia ly opakowaniowe, instrukcje, kasety audio i wideo, dyskietki komputerowe, a tak ze napisy wydrukowane bezpo srednio na zestawach, towarzy- sz acego zestawowi, w dowolnym momencie podczas jego wytwarzania, transportu, sprzeda zy i stosowania. Na przyk lad okre slenie etykieta obejmuje ulotki reklamuj ace oraz broszury, materia ly opakowaniowe, instrukcje, kasety audio i wideo, dyskietki komputerowe, a tak ze napisy wydrukowane bezpo srednio na zestawach. P r z y k l a d y I. Skuteczno sc profilaktyczna A ß przeciw AD W przyk ladach tych opisano podawanie peptydu A ß 42 myszom transgenicznym nadeksprymuj a- cym APP z mutacj a w pozycji 717 (APP 717V—F ) predysponuj ac a je do rozwoju neuropatologii typuPL 203 431 B1 17 Alzheimera. Wytwarzanie i charakterystyk e tych myszy (myszy PDAPP) opisano w Games i inni, Natu- re, supra. U zwierz at tych, w postaci heterozygot, zaczyna odk lada c si e A ß poczynaj ac od wieku 6 miesi ecy. W wieku 15 miesi ecy wykazuj a one poziomy z logów A ß porównywalne z obserwowanymi w chorobie Alzheimera. Myszom PDAPP wstrzykni eto zagregowany A ß 42 (zagregowany A ß 42 ) lub sól buforowan a fosforanem. Zagregowany A ß 42 wybrano ze wzgl edu na jego zdolnosc indukowania prze- ciwcia l na wielokrotne epitopy A ß. A. Metody 1. Zród lo myszy Trzydzie sci heterogenicznych samic myszy PDAPP losowo podzielono na nast epuj ace grupy: 10 myszy, którym wstrzykiwano zagregowany A ß 42 (jedna zdech la w transporcie), 5 myszy, którym wstrzykiwano PBS/adiuwant lub PBS oraz 10 myszy kontrolnych, którym nie podawano zastrzyków. Pi eciu myszom wstrzykni eto osoczowe bia lko amyloidu (SAP). 2. Przygotowanie immunogenów Przygotowanie zagregowanego A ß 42 : 2 mg A ß 42 (US Peptides Inc, partia K-42-12) rozpuszczo- no w 0,9 ml wody i doprowadzono do 1 ml przez dodanie 0,1 ml 10xPBS. Nast epnie mieszanin e zwor- teksowano i inkubowano przez noc w 37°C w warunkach, w których peptyd ulega agregacji. Jakikol- wiek nieu zywany A ß przechowywano w postaci suchego liofilizowanego proszku w -20°C do czasu nast epnego zastrzyku. 3. Przygotowanie zastrzyków 100 µg zagregowanego A ß 42 w PBS na mysz zemulgowano w stosunku 1:1 z kompletnym ad- iuwantem Freunda (CFA) w ko ncowej obj eto sci 400 µl emulsji do pierwszej immunizacji, a nast epnie podano przypominaj ac a dawk e tej samej ilo sci immunogenu w niekompletnym adiuwancie Freunda (IFA) po 2 tygodniach. Dwie dodatkowe dawki w IFA podano z przerwami miesi ecznymi. Kolejne im- munizacje wykonywano z miesi ecznymi przerwami w 500 µl PBS. Zastrzyki wykonywano sródotrzew- nowo (i.p.). Zastrzyki PBS podawano w takim samym porz adku i myszom wstrzykni eto mieszanin e 1:1 PBS/adiuwant w obj eto sci 400 µl na mysz lub 500 µl PBS na mysz. Zastrzyki z SAP podobnie poda- wano w tym samym porz adku stosuj ac dawki 100 µg na zastrzyk. 4. Mianowanie krwi mysiej, preparowanie tkanek i immunohistochemia Powy zsze metody opisano poni zej w Ogólnych Materia lach i Metodach. B. Wyniki Myszom PDAPP podano zagregowany A ß 42 (zagregowany A ß 42 ), peptydy SAP lub sól buforo- wan a fosforanem. Jedn a grup e myszy traktowano jako kontrol e pozytywn a i nie podawano im zastrzy- ków. Miana z myszy z grupy zagregowanego A ß 42 monitorowano ka zdego miesi aca od czwartej dawki przypominaj acej a z myszy osi agn ely rok. Myszy u smiercono w wieku 13 miesi ecy. We wszystkich badanych punktach czasowych 8 z 9 myszy z grupy zagregowanego A ß 42 rozwin elo wysokie miano przeciwcia l, które pozosta lo wysokie przez seri e zastrzyków (miana wy zsze ni z 1/10000). Dziewi ata mysz mia la niskie, ale mierzalne miano oko lo 1/1000 (fig. 1, tabela 1). Myszy, którym wstrzykni eto SAPP mia ly miana 1:1000 do 1:30000 wobec tego immunogenu, przy czym tylko u jednej myszy mia- no przekracza lo 1:100000. U myszy, którym podawano PBS zmierzono miana przeciw zagregowanemu A ß 42 w wieku 6, 10 i 12 miesi ecy. Miana przeciw zagregowanemu A ß 42 myszy PBS w rozcie nczeniach 1/100 przekroczy ly tylko 4-krotnie warto sc podstawow a w jednym punkcie danych, a w pozosta lych punktach danych wynosily mniej ni z 4-krotna wartosc podstawowa (tabela 1). Odpowied z specyficzna dla SAP by la nieistotna dla tych punktów czasowych i wszystkie miana by ly mniejsze ni z 300. Siedem z dziewi eciu myszy z grupy zagregowanego Aß1-42 nie mia lo wykrywalnego amyloidu w mózgach. Natomiast tkanka mózgowa z myszy w grupach SAP i PBS zawiera la wiele 3D6- dodatnich z logów amyloidowych w hipokampie, a tak ze korach czo lowej i obr eczowej. Wzór utworzo- nych z logów by l podobny jak u nieleczonych myszy kontrolnych, z charakterystycznym wyst epowa- niem wra zliwych na uszkodzenie podregionów, takich jak zewn etrzna cz asteczkowa warstwa hipo- kampowego zakr etu z ebatego. Jedna z myszy z grupy, której podawano A ß1-42 mia la znacznie zmniejszone obci azenie amyloidem, granicz acym z hipokampem. Zidentyfikowano odizolowan a p lytk e u innej myszy leczonej A ß1-42. Ilo sciowa analiza obrazu dla obci azenia amyloidem hipokampu wykaza la znaczne zmniejszenie osi agni ete u zwierz at leczonych AN1792 (fig. 2). Warto sci mediany obciazenia amyloidem dla grupy PBS (2,22%) i dla nieleczonej grupy kontrolnej (2,65%) by ly znacznie wi eksze ni z dla myszy immuni-PL 203 431 B1 18 zowanych AN1792 (0,00%, p=0,0005). Natomiast warto sc mediany dla grupy immunizowanej pepty- dami SAP (SAPP) wynosi la 5,74%. Tkanka mózgowa nieleczonych myszy kontrolnych zawiera la licz- ne z logi A ß, ujawnione za pomoc a specyficznych dla A ß przeciwcia l monoklonalnych (mAb) 3D6, w hipokampie, a tak ze w korze pozamodzelowatej. Podobny wzór z logów amyloidowych obserwowa- no tak ze u myszy immunizowanych SAPP lub PBS (fig. 2). Ponadto we wszystkich trzech ostatnich grupach obserwowano znacz acy udzia l wra zliwych na uszkodzenie podregionów mózgu klasycznie obserwowanych w AD, takich jak zewn etrzna cz asteczkowa warstwa hipokampowego zakr etu z ebatego. Mózgi, które nie zawiera ly z logów A ß, by ly tak ze pozbawione p lytek neurytycznych zazwyczaj widocznych u myszy PDAPP z ludzkim przeciwcia lem przeciw APP 8E5. Wszystkie mózgi z pozosta- lych grup, (którym wstrzykiwano SAP, PBS lub którym nie podawano zastrzyków) zawiera ly wiele p lytek neurytycznych typowych dla nieleczonych myszy PDAPP. Niewielka liczba p lytek neurytycz- nych by la obecna u jednej z myszy leczonych AN1792 oraz pojedyncze skupisko dystroficznych neu- rytów znaleziono u drugiej myszy leczonej AN1792. Analiza obrazu dla hipokampu, przedstawiona na fig. 3, wykaza la faktyczn a eliminacj e dystroficznych neurytów u myszy leczonych AN1792 (mediana 0,00%) w porównaniu z biorcami PBS (mediana 0,28%, p=0,0005). Astrocytoza charakterystyczna dla towarzysz acego plytkom zapalenia tak ze nie wyst epowa la w mózgach grupy, której podawano A ß1-42. Mózgi myszy z innych grup zawiera ly znaczn a ilo sc zgru- powanych GFAP-dodatnich astrocytów typowych dla zwi azanej z p lytkami A ß glejozy. Cz es c z reagu- jacych z GFAP preparatów histologicznych wybarwiono przeciwnie Tioflawin a S w celu zlokalizowania z logów A ß. GFAP-dodatnie astrocyty by ly zwi azane z p lytkami A ß u myszy SAP, PBS oraz nieleczo- nych kontrolnych. Nie stwierdzono takiego zwi azku u p lytko-ujemnych myszy leczonych A ß1-42, pod- czas gdy minimaln a glejoz e zwi azan a z p lytkami obserwowano u jednej z myszy leczonych AN1792. Analiza obrazu, przedstawiona na fig. 4 dla kory pozamodzelowatej, potwierdzi la, ze zmniej- szenie astrocytozy by lo znacz ace, z warto scia mediany 1,56% dla myszy leczonych AN1792 wobec warto sci mediany wi ekszych ni z 6% dla grup immunizowanych peptydami SAP, PBS lub nieleczonymi (p=0,0017). Dane z podzestawu myszy A ß1-42 i PBS wykaza ly brak zwi azanej z p lytkami MHC II immuno- reaktywno sci u myszy A ß1-42, co zgadza lo si e z brakiem zwi azanej z A ß odpowiedzi zapalnej. Fragmenty mózgów myszy tak ze poddano dzia laniu mA ß specyficznych dla MAC-1, komórko- wego bia lka powierzchniowego. MAC-1 (CD11b) jest cz lonkiem rodziny integryn i wyst epuje w postaci heterodimeru z CD18. Kompleks CD11b/CD18 wyst epuje na monocytach, makrofagach, neutrofilach i komórkach NK (Mak i Simard). Komórka typu MAC-1-reaktywnego wyst epuj aca w mózgu jest naj- prawdopodobniej mikroglejem, w oparciu o podobn a morfologi e fenotypow a w MAC-1 immunoreak- tywnych fragmentach. Zwi azane z p lytkami znakowanie MAC-1 by lo ni zsze w mózgach myszy leczo- nych AN1792 w porównaniu z kontroln a grup a PBS, przy czym obserwacja ta zgadza la si e z brakiem zwi azanej z A ß odpowiedzi zapalnej. C. Wnioski Brak p lytek A ß i reaktywnych neuronalnych i glejowych zmian w mózgach myszy, którym poda- no A ß1-42 wskazuj a, ze w ich mózgach amyloid nie odk lada l si e lub odk lada la si e jego minimalna ilosc oraz, ze nie wyst api ly konsekwencje patologiczne, takie jak glejoza i patologia neurytów. Myszy PDAPP leczone A ß1-42 wykaza ly zasadniczo taki sam brak patologii, co kontrolne myszy nietransge- niczne. Tak wi ec zastrzyki z A ß1-42 s a bardzo skuteczne w zapobieganiu z logom lub w oczyszczeniu tkanki mózgowej z ludzkiej formy A ß oraz w eliminacji nast epuj acych pó zniej neuronalnych lub zapal- nych zmian degeneracyjnych. Zatem podawanie peptydu A ß przynosi lecznicze korzy sci w zapobie- ganiu AD. II. Badania odpowiedzi na dawk e Grupy 5-tygodniowych samic myszy Swiss Webster (N=6 na grup e) immunizowano dootrzew- nowo 300, 100, 33, 3,7, 1,2, 0,4 lub 0,13 µg A ß przygotowanymi w CFA/IFA. Podano 3 dawki z dwuty- godniowymi przerwami, a nast epnie czwart a dawk e miesi ac pó zniej. Pierwsz a dawk e zemulgowano z CFA, a pozosta le dawki zemulgowano z IFA. Od zwierz at pobierano krew do pomiaru miana w 4-7 dni po ka zdej z immunizacji zaczynaj ac po drugiej dawce. Od zwierz at z zestawu trzech grup, immuni- zowanych 11, 33 lub 300 µg antygenu, dodatkowo pobierano krew z oko lo miesi ecznymi przerwami przez 4 miesi ace po czwartej immunizacji w celu monitorowania zaniku odpowiedzi przeciwcia l w ró z- nym zakresie dawek szczepionki. Zwierz etom tym wykonano pi at a dodatkow a immunizacj e w 7 mie- siecy po rozpocz eciu badania. Zwierz eta u smiercono tydzie n pó zniej celem zmierzenia odpowiedzi przeciwcia l na AN1792 i przeprowadzenia analizy toksykologicznej.PL 203 431 B1 19 Przy dawkach od 300 do 3,7 µg obserwowano obni zaj ac a si e odpowied z na dawk e, a przy dwóch ni zszych dawkach nie obserwowano odpowiedzi. Srednie warto sci miana przeciwcia l wynosi ly oko lo 1:1000 po trzech dawkach i oko lo 1:10000 po czterech dawkach 11-300 µg antygenu (patrz fig. 5). Miana przeciwcia l znacznie wzrasta ly po trzeciej immunizacji dla wszystkich grup, z wyj atkiem grupy najni zszej dawki, ze wzrostem GMT w zakresie od 5 do 25 razy. Niskie odpowiedzi przeciwcia l wykryto wtedy nawet u biorców dawek 0,4 µg. Grupy 1,2 i 3,7 µg mialy porównywalne miana z GMT oko lo 1000, a cztery najwy zsze dawki zgrupowa ly si e razem z GMT oko lo 25000, z wyj atkiem grupy dawki 33 µg z ni zsz a GMT wynosz ac a 3000. Po czwartej immunizacji wzrost miana by l bardziej umiarkowany dla wszystkich grup. Zaobserwowano wyra zn a odpowied z na dawk e w grupach ni zszych dawek antygenu od 0,14 µg do 11 µg, wynosz ac a od niewykrywalnych przeciwcia l dla biorców 0,14 µg do GMT 36000 dla biorców 11 µg. Ponownie miana czterech najwy zszych grup od 11 do 300 µg zgrupowa ly si e razem. Zatem przez dwie kolejne immunizacje miano przeciwcia l zale za lo od dawki antygenu w szerokim zakresie od 0,4 do 300 µg. Po trzeciej immunizacji miana z grup najwy zszych czterech dawek by ly porównywalne i pozosta ly jako plateau po dodatkowej immunizacji. Miesi ac po czwartej immunizacji miana by ly 2- do 3-krotnie wy zsze w grupie 300 µg ni z miana zmierzone w krwi pobranej 5 dni po immunizacji (fig. 6). Obserwacja ta sugeruje, ze szczytowa anamnestyczna odpowied z przeciwcia l wyst api la pó zniej ni z 5 dni po immunizacji. Mniejszy (50%) wzrost obserwowano w tym czasie dla grupy 33 µg. W grupie dawki 300 µg po dwóch miesi acach od ostatniej dawki GMT obni zy la si e stopniowo o oko lo 70%. Po kolejnym miesi acu miano przeciwcia l spada lo mniej gwa ltownie, o 45% (100 µg) i oko lo 14% dla 33 i 11 µg dawek. Zatem szybko sc obni za- nia miana przeciwcia l w kr azeniu po zaprzestaniu immunizacji jest dwufazowa z gwa ltownym spad- kiem w pierwszym miesi acu po szczytowej odpowiedzi, po którym nast epuje lagodniejszy spadek. Miana przeciwcia l i kinetyka odpowiedzi tych myszy Swiss Webster by la podobna jak u m lo- dych, heterozygotycznych, transgenicznych myszy PDAPP, immunizowanych w podobny sposób. Dawki skuteczne w wywo lywaniu odpowiedzi immunologicznej u ludzi s a zazwyczaj podobne do da- wek skutecznych u myszy. III. Poszukiwanie srodków skutecznych leczniczo przeciw wyst epuj acej AD Test ten zaprojektowano w celu przebadania srodków immunogennych pod wzgl edem aktyw- no sci w zatrzymywaniu lub odwracaniu charakterystyki neuropatologicznej AD u starych myszy. Immunizacje A ß o d lugo sci 42 aminokwasów (AN1792) zacz eto w punkcie czasowym, w którym p lytki amyloidowe by ly ju z obecne w mózgach myszy PDAPP. Z up lywem czasu w badaniu u nieleczonych myszy PDAPP rozwin elo si e wiele zmian neurode- generacyjnych przypominaj acych wyst epuj ace w AD (Games i inni, supra, oraz Johnson-Wood i inni, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 1550-1555 (1997)). Odk ladanie A ß w p lytkach amyloidowych jest zwi a- zane z degeneracyjn a odpowiedzi a neuronaln a, obejmuj ac a niew la sciwe elementy aksonalne i dendrytyczne, nazywane dystroficznymi neurytami. Z logi amyloidowe otoczone przez i zawieraj ace dystroficzne neuryty nazywane s a p lytkami neurytycznymi. Zarówno u myszy AD, jak i u myszy PDAPP, neuryty dystroficzne maj a wyró zniaj ace si e struktury globularne, s a immunoreaktywne z zespo lem przeciwcia l rozpoznaj acych APP i sk ladniki cytoszkieletu i wykazuj a z lo zone, wewn atrz- komórkowe zmiany degeneracyjne na poziomie ultrastrukturalnym. Charakterystyki te pozwalaj a na istotne dla choroby, wybiórcze i powtarzalne pomiary tworzenia p lytek neurytycznych w mózgach PDAPP. Dystroficzny sk ladnik neuronalny p lytek neurytycznych PDAPP latwo jest uwidoczni c przy pomocy przeciwcia l specyficznych dla ludzkiego APP (mA ß 8E5) i latwo jest go zmierzy c przy pomocy komputerowo wspomaganej analizy obrazu. Zatem dodatkowo poza pomiarem dzia lania AN1792 na tworzenie p lytek amyloidowych monitorowano wp lyw tego leczenia na rozwój dystrofii neurytycznej. Astrocyty i mikroglej stanowi a nieneuronalne komórki odpowiadaj ace na i odzwierciedlaj ace stopie n uszkodzenia neuronalnego. W AD cz esto obserwuje si e astrocyty GFAP-dodatnie i MHC II-dodatni mikroglej, a ich aktywacja zwieksza si e z ostro scia choroby. Zatem monitorowano tak ze rozwój reaktywnych astrocytów i mikroglejozy u myszy leczonych AN1792. A. Materia ly i metody Czterdzie sci osiem heterozygotycznych samic myszy PDAPP w wieku 11 do 11,5 miesi ecy, otrzymanych z Charles River, losowo podzielono na dwie grupy: 24 myszy immunizowano 100 µg AN1792, a 24 immmunizowano PBS, w ka zdym przypadku w po laczeniu z adiuwantem Freunda. Grupy AN1792 i PBS powtórnie podzielono w wieku oko lo 15 miesi ecy. W wieku 15 miesi ecy zwierz e- ta z oko lo po lowy z ka zdej z grup AN1792 i PBS u smiercono (odpowiednio n=10 i 9), a pozosta le nadal otrzymywa ly immunizacje a z do ko nca w wieku oko lo 18 miesi ecy (odpowiednio n=9 i 12).PL 203 431 B1 20 W czasie bada n zdech lo 8 zwierz at (5 AN1792, 3 PBS). Ponadto, poza immunizowanymi zwierz etami, do do swiadczenia w laczono nieleczone myszy PDAPP jednoroczne (n=10), 15-miesieczne (n=10) i 18-miesi eczne (n=10) dla porównania w testach ELISA pomiarów poziomu a ß i APP w mózgach; dodatkowo zwierz eta jednoroczne w laczono do analizy immunohistochemicznej. Metodologia by la taka jak w przyk ladzie 1, z wyj atkiem przypadków, gdy wskazano inaczej. Do przygotowania antygenu do 6 immunizacji, podawanych przed 15 miesi acem, zastosowano AN1792 z US Peptides seria 12 i California Peptides seria ME0339. Do 3 dodatkowych immunizacji podawanych pomi edzy 15 a 18 miesi acem zastosowano California Peptides serie ME0339 i ME0439. Do immunizacji zemulgowano 100 µg AN1792 w 200 µl PBS, lub samej PBS, w stosunku 1:1 z kompletnym adiuwantem Freunda (CFA) lub niekompletnym adiuwantem Freunda (IFA) lub PBS w ko ncowej obj eto sci 400 µl. Pierwsz a immunizacj e wykonano z CFA jako adiuwantem, nast epne 4 dawki podano z IFA, a ko ncowe 4 dawki z sam a PBS bez dodatku adiuwanta. Lacznie wykonano 9 immunizacji w okresie 7 miesi ecy z dwutygodniowymi przerwami dla pierwszych 3 dawek, a nast epnie z czterotygodniowymi przerwami dla pozosta lych dawek. Grupie leczonej przez 4 miesi ace, u smierco- nej w wieku 15 miesi ecy, wykonano tylko pierwszych 6 immunizacji. B. Wyniki Wp lyw leczenia AN1792 na obci azenie amyloidem Wyniki leczenia AN1792 na obci azenie kory amyloidem oznaczone metod a ilo sciowej analizy obrazu, przedstawiono na fig. 7. Wartosc mediany dla obciazenia amyloidem kory wynosi la 0,28% w grupie nieleczonych 12-miesi ecznych myszy PDAPP, która to warto sc odpowiada la obciazeniu p lyt- kami u myszy na pocz atku badania. W wieku 18 miesi ecy obci azenie amyloidem wzros lo ponad 17-krotnie do 4,87% w myszach leczonych PBS, podczas gdy myszy leczone AN1792 mia ly znacznie obni zone obciazenie amyloidem wynosz ace 0,01%, znacz aco mniej ni z 12-miesi eczne nieleczone myszy i grupy 15- i 18-miesi eczne leczone PBS. Obci azenie amyloidem by lo znacznie obni zone u biorców AN1792 zarówno w 15 (96% zmniejszenia, p=0,003) i 18 (99% zmniejszenia, p=0,0002) miesi acu. Zazwyczaj z logi amyloidowe w korze myszy PDAPP zaczyna ly si e w korze czo lowej i poza- modzelowatej (RSC), post epowa ly w kierunku brzuszno-bocznym i obejmowa ly kor e skroniow a i w e- chow a (EC). Znaleziono niewiele lub wcale nie znaleziono amyloidu znaleziono w EC myszy 12-mie- siecznych, tj. w wieku oko lo którego podano pierwsz a dawk e AN1792. Po 4 miesi acach leczenia AN1792 z logi amyloidowe znacznie zmala ly w RSC, a post epuj acy udzia l EC zosta l ca lkowicie wyeli- minowany przez leczenie AN1792. Ostatnia obserwacja pokaza la, ze AN1792 ca lkowicie zatrzyma l post epowanie amyloidu, który normalnie zaatakowa lby kor e skroniow a i w echow a, a tak ze zatrzyma l i ewentualnie cofn al odk lanianie w RSC. Znacz ace dzia lanie leczenia AN1792 na rozwój obci azenia kory amyloidem u myszy PDAPP pokazano dla grupy 18-miesi ecznej, któr a leczono przez 7 miesi ecy. Stwierdzono prawie ca lkowity brak amyloidu w korze u myszy leczonych AN1792, z ca lkowitym brakiem rozproszonych p lytek, a tak ze zmniejszeniem litych z logów. 2. Zmiany komórkowe i morfologiczne towarzysz ace leczeniu AN1792. Populacj e komórek A ß-dodatnich znaleziono w regionach mózgu zazwyczaj zawieraj acych z logi amyloidowe. Znacz ace by lo to, ze w kilku mózgach biorców AN1792 znaleziono bardzo niewiele ko- rowych p lytek amyloidowych lub nie znaleziono ich wcale. Wi ekszo sc immunoreaktywno sci A ß okaza- la si e by c zwi azana z komórkami o du zym, p latkowym lub pozlepianym ciele. Fenotypowo komórki te przypomina ly aktywowany mikroglej lub monocyty. By ly one immunoreaktywne z przeciwcia lami roz- poznaj acymi ligandy eksprymowane przez aktywowane monocyty i mikroglej (MHC II i CD11b), a czasami by ly zwi azane ze scian a lub swiat lem naczy n krwiono snych. Porównanie blisko s asiaduj a- cych fragmentów znakowanych przeciwcia lami specyficznymi dla A ß i MHC II ujawni lo, ze podobne wzory tych komórek by ly rozpoznawane przez obydwie klasy przeciwcia l. Szczegó lowe badanie mó- zgów myszy leczonych AN1792 ujawni lo, ze MHC II-dodatnie komórki by ly ograniczone do s asiedztwa ograniczonego amyloidu pozostaj acego u tych zwierz at. W zastosowanych warunkach utrwalania komórki nie by ly immunoreaktywne z przeciwcia lami rozpoznaj acymi ligandy komórek T (CD3, CD3e) lub B (CD45RA, CD45RB) lub zwyk ly antygen leukocytowy (CD45), ale by ly reaktywne z przeciwcia- lami rozpoznaj acymi leukosialin e (CD43), która reaguje krzy zowo z monocyctami. Nie znaleziono takich komórek u zadnej z myszy leczonych PBS. U myszy PDAPP niezmiennie rozwija ly si e ciezkie z logi amyloidowe w zewn etrznej warstwie cz asteczkowej hipokampowego zakr etu z ebatego. Z logi tworzy ly wyra zn a smug e w obr ebie scie zkiPL 203 431 B1 21 perforacji, regionu zazwyczaj zawieraj acego p lytki amyloidowe w AD. Charakterystyczne wyst epowa- nie tych z logów u myszy leczonych PBS przypomina lo wcze sniej scharakteryzowane u nieleczonych myszy PDAPP. Z logi amyloidowe sk lada ly si e z zarówno rozproszonych, jak i z litych p lytek w ci ag lym pa smie. Natomiast w wielu mózgach myszy leczonych AN1792 wzór ten by l znacznie zmieniony. Z logi amyloidowe w hipokampie nie zawiera ly rozproszonego amyloidu i wzór pasmowy by l cz esciowo zniszczony. Zamiast tego wyst epowa lo wiele niezwyk lych struktur nakrapianych, reagujacych z prze- ciwcia lami przeciw-A ß, z których kilka okaza lo si e komórkami zawieraj acymi amyloid. Komórki MHC II-dodatnie cz esto obserwowano w s asiedztwie amyloidu zewn atrzkomórkowego u zwierz at leczonych AN1792. Wzór zwi azania komórek A ß-dodatnich z amyloidem by l bardzo podob- ny w kilku mózgach myszy leczonych AN1792. Rozmieszczenie tych komórek monocytów by lo ogra- niczone do s asiedztwa z logów amyloidowych i by lo ca lkowicie nieobecne w innych regionach mózgu pozbawionych p lytek A ß. Ilo sciowa analiza obrazu fragmentów znakowanych MHC II i MAC I wykaza la tendencj e w kie- runku zwi ekszonej reaktywno sci w RSC i hipokampie u myszy leczonych AN1792, w porównaniu z grup a PBS, która osi agn ela wartosc znacz ac a dla pomiarów reaktywno sci MAC 1 w hipokampie. Wyniki te wskazuj a na aktywne, kierowane przez komórki, usuwanie amyloidu w regionach mó- zgu, w których wyst epuj a p lytki. 3. Dzia lanie AN1792 na poziomy A ß: oznaczenia ELISA. (a) Poziomy korowe U nieleczonych myszy PDAPP poziom mediany ca lkowitego A ß w korze w wieku 12 miesi ecy wynosila 1600 ng/g, w wieku 15 miesi ecy wzros la do 8700 ng/g (tabela 2). W wieku 18 miesi ecy war- tosc wynosi la 22000 ng/g, co oznacza, ze wzros la ponad 10-krotnie podczas do swiadczenia. Zwierz e- ta leczone PBS mia ly 8600 ng/g ca lkowitego A ß w wieku 15 miesi ecy, która to warto sc wzros la do 19000 ng/g w 18 miesi acu. W porównaniu z tym, zwierz eta leczone AN1792 mia ly 81% mniej ca lkowi- tego A ß w wieku 15 miesi ecy (1600 ng/g) ni z grupa immunizowana PBS. Znacz aco mniej (0=0,0001) ca lkowitego A ß (5200 ng/g) znaleziono w 18 miesi acu porównuj ac grupy AN1792 i PBS (tabela 2), co odpowiada lo 72% zmniejszeniu ilo sci A ß, który by normalnie wyst epowa l. Podobne wyniki uzyskano porównuj ac korowe poziomy A ß42, gdy z stwierdzono, ze grupa leczona AN1792 zawiera la znacznie mniej A ß42, ale w tym wypadku ró znice pomi edzy grupami AN1792 i PBS by ly znacz ace zarówno w 15 (p=0,04), jak i 18 miesi acu (p=0,0001, tabela 2). T a b e l a 2 Poziomy mediany A ß (ng/g) w korze Nieleczone PBS AN1792 Wiek Ca lkowity A ß Aß42 (n) Ca lkowity A ß Aß42 (n) Ca lkowity A ß A ß42 (n) 12 1600 1300 (10) 15 8700 8300 (10) 8600 7200 (9) 1600 1300* (10) 18 22200 18500 (10) 19000 15900 (12) 5200** 4000** (9) *p = 0,0412 **p = 0,0001 (b) Poziomy w hipokampie U nieleczonych myszy PDAPP poziomy mediany w hipokampie ca lkowitego A ß w wieku 12 mie- siecy wynosi ly 15000 ng/g, która to wartosc wzros la do 51000 ng/g w wieku 15 miesi ecy i dalej wzra- stala osi agaj ac 81000 ng/g w wieku 18 miesi ecy (tabela 3). Podobnie myszy immunizowane PBS mia- ly 40000 ng/g i 65000 ng/g odpowiednio w wieku 15 i 18 miesi ecy. U zwierz at leczonych AN1792 stwierdzono mniejsz a ca lkowit a ilo sc A ß, to znaczy 25000 ng/g i 51000 ng/g odpowiednio w wieku 15 i 18 miesi ecy. Warto sc dla grupy leczonej AN1792 w wieku 18 miesi ecy by la znacz aco ni zsza ni z dla grupy leczonej PBS (p=0,0105; tabela 3). Pomiary A ß42 da ly ten sam uk lad wyników, to znaczy po- ziomy u grupy leczonej AN1792 by ly znacz aco ni zsze ni z u grupy leczonej PBS (odpowiednio 39000 ng/g wobec 57000 ng/g; p=0,0022) w wieku 18 miesi ecy (tabela 3).PL 203 431 B1 22 T a b e l a 3 Poziomy mediany A ß (ng/g) w hipokampie Nieleczone PBS AN1792 Wiek Ca lkowity A ß A ß42 (n) Ca lkowity A ß Aß42 (n) Ca lkowity A ß A ß42 (n) 12 15500 11100 (10) 15 51500 44400 (10) 40100 35700 (9) 24500 22100 (10) 18 80800 64200 (10) 65400 57100 (12) 50900* 38900** (9) *p = 0,0105 **p = 0, 0022 (c) Poziomy w mó zd zku U 12 miesi ecznych nieleczonych myszy PDAPP mediana poziomu ca lkowitego A ß wynosi la 15 ng/g (tabela 4). W wieku 15 miesi ecy mediana ta wzros la do 28 ng/g, a w wieku 18 miesi ecy do 35 ng/g. U zwierz at leczonych PBS warto sci mediany ca lkowitego A ß wynosi ly 21 ng/g w wieku 15 miesi ecy i 43 ng/g w wieku 18 miesi ecy. U zwierz at leczonych AN1792 znaleziono 22 ng/g ca lkowite- go A ß w wieku 15 miesi ecy i znacz aco mniej (p=0,002) ca lkowitego A ß w wieku 18 miesi ecy (25 ng/g), ni z w odpowiadaj acej im grupie PBS (tabela 4). T a b e l a 4 Srednie poziomy A ß (ng/g) w mó zd zku Nieleczone PBS AN1792 Wiek (miesi ace) Ca lkowity A ß (n) Ca lkowity A ß (n) Ca lkowity A ß (n) 12 15,6 (10) 15 27,7 (10) 20,8 (9) 21,7 (10) 18 35,0 (10) 43,1 (12) 24,8* (9) *p=0,0018 4. Wp lyw leczenia AN1792 na poziomy APP APP- a oraz pe lnej d lugo sci cz asteczka APP zawieraj a ca lo sc lub cz esc sekwencji A ß, a zatem mo ze na nie potencjalnie wp lywa c wytworzenie odpowiedzi immunologicznej kierowanej przez AN1792. W dotychczasowych badaniach stwierdzono niewielki wzrost poziomów APP wraz ze wzro- stem neuropatologii u myszy PDAPP. W korze podczas leczenia poziomy zarówno APP- a/FL (pe lnej d lugo sci), jak i APP- a pozosta ly zasadniczo bez zmian, z wyj atkiem tego, ze poziom APP- a by l zmniejszony o 19% u myszy w wieku 18 miesi ecy w grupie leczonej AN1792 wobec grupy leczo- nej PBS. Warto sci APP u 18 miesi ecznych zwierz at z grupy AN1792 nie ró zni ly si e znacz aco od tych warto sci dla zwierz at 12- i 15-miesi ecznych nieleczonych oraz 15-miesi ecznych leczonych PBS. We wszystkich przypadkach warto sci APP utrzymywa ly si e w zakresie normalnie wyst epuj acym u myszy PDAPP. 5. Dzia lanie leczenia AN1792 na patologi e neurodegeneracyjn a i glejow a. Obci azenie p lytkami neurytycznymi by lo znacz aco zmniejszone w korze czo lowej u myszy le- czonych AN1792 w porównaniu z grup a leczon a PBS zarówno w wieku 15 (84%; p=0,03) jak i 18 mie- siecy (55%; p=0,01) (fig. 8). Warto sci mediany obci azenia p lytkami neurytycznymi wzros ly od 0,32% do 0,49% w grupie PBS pomi edzy 15, a 18 miesi acem zycia. W odró znieniu od tego, rozwój p lytek neurytycznych w grupie leczonej AN1792 by l znacznie zmniejszony, z warto sciami mediany obci aze- nia p lytkami neurytycznymi wynosz acymi 0,05% i 0,22% odpowiednio dla wieku 15 i 18 miesi ecy. Immunizacje AN1792 wydawa ly si e by c dobrze tolerowane, reaktywna astrocytoza tak ze zmala- la znacz aco w RSC u myszy leczonych AN1792 w porównaniu z grup a leczon a PBS zarówno w wieku 15 (56%; p=0,011), jak i 18 miesi ecy (39%; p=0,028) (fig. 9). Warto sci mediany procentu astrocytozy w grupie PBS wzros ly pomi edzy 15 a 18 miesi acem od 4,26% do 5,21%. Leczenie AN1792 przyt lumi- lo rozwój astrocytozy w obu punktach czasowych odpowiednio do 1,89% i 3,2%. Sugeruje to, ze neu- ropil nie by l niszczony przez proces klirensu.PL 203 431 B1 23 6. Odpowiedzi przeciwcia l Jak opisano powy zej, 11-miesi eczne, heterozygotyczne myszy PDAPP (n=24) otrzyma ly seri e 5 immunizacji, 100 µg AN1792 zemulgowanymi z adiuwantem Freunda, podawanych dootrzewnowo w tygodniach 0, 2, 4, 8 i 12, a szóst a immunizacj e wykonano sam a PBS (bez adiuwanta Freunda) w 16 tygodniu. Jako kontrole negatywne przygotowano zestaw dobranych wiekowo 24 myszy, które immu- nizowano PBS zemulgowan a z tymi samymi adiuwantami i podawano w takim samym harmonogra- mie. Od zwierz at pobierano krew 3-7 dni po ka zdej immunizacji zaczynaj ac od drugiej dawki. Odpowiedzi przeciwcia l na AN1792 zmierzono metod a ELISA. Srednie geometryczne mian (GMT) dla zwierz at immunizowanych AN1792 wynosi ly oko lo 1900, 7600 i 45000 odpowiednio po drugiej, trze- ciej i ostatniej (szóstej) dawce. Po szóstej immunizacji nie stwierdzono specyficznych dla A ß przeciw- cia l u zwierz at kontrolnych. Oko lo po low e zwierz at leczono przez kolejne 3 miesi ace, immunizuj ac je oko lo 20, 24 i 27 tygo- dnia. Ka zd a z dawek podawano w pod lozu sam a PBS, bez adiuwanta Freunda. Srednie miana prze- ciwcia l nie zmieni ly si e przez ten czas. W rzeczywisto sci miana przeciwcia l pozosta ly stabilne w okre- sie od czwartego do ósmego pobrania krwi odpowiadaj acym okresowi od pi atej do dziewi atej iniekcji. Aby stwierdzi c, czy przeciwcia la specyficzne dla A ß, wytworzone przez immunizacje, które wy- kryto w surowicy u myszy leczonych AN1792, tak ze by ly zwi azane z amyloidem od lo zonym w mózgu, zestaw preparatów histologicznych z myszy leczonych AN1792 i PBS poddano dzia laniu przeciwcia l specyficznych dla mysich IgG. W odró znieniu od grupy PBS, p lytki A ß w mózgach myszy leczonych AN1792 by ly pokryte endogennymi IgG. T e ró znic e pomi edzy oboma grupami zaobserwowano za- równo dla myszy w wieku 15, jak i 18 miesi ecy. Szczególnie ra zacy by l brak znakowania w grupie PBS, pomimo obecno sci du zego obciazenia amyloidem u tych myszy. Wyniki te pokazuj a, ze immuni- zacja syntetycznym bia lkiem A ß wytwarza przeciwcia la rozpoznaj ace i wiaz ace si e in vivo z A ß w p lytkach amyloidowych. 7. Komórkowe odpowiedzi immunologiczne Z dziewi eciu myszy immunizowanych AN1792 i 12 immunizowanych PBS myszy PDAPP w wieku 18 miesi ecy pobrano sledziony w 7 dni po dziewi atej immunizacji. Wyizolowano limfocyty sledziony i hodowano je przez 72 godziny w obecno sci A ß40, A ß42 lub A ß40-1 (bia lko o odwrotnej sekwencji). Mitogen Con A pos lu zy l jako kontrola pozytywna. Optymalne odpowiedzi uzyskano stosu- jac 1,7 µM bia lko. Komórki ze wszystkich dziewi eciu myszy leczonych AN1792 proliferowa ly w od- powiedzi na bia lka A ß1-40 lub A ß1-42, z równym poziomem inkorporacji obu bia lek (fig. 10, górny wykres). Nie stwierdzono odpowiedzi na bia lko o odwrotnej sekwencji A ß40-1. Komórki ze zwierz at kontrolnych nie odpowiada ly na którekolwiek z bia lek A ß (fig. 10, dolny wykres). C. Wnioski Wyniki tego badania wykaza ly, ze immunizacja AN1792 myszy PDAPP maj acych z logi amylo- idowe spowalnia post epuj ace odk ladanie amyloidu i zapobiega mu, oraz hamuje wyst epuj ace w kon- sekwencji zmiany neuropatologiczne w mózgach starych myszy PDAPP. Immunizacje AN1792 zna- cz aco hamuj a rozwój amyloidu w strukturach, które normalnie ulegaj a amyloidozie. Zatem podawanie peptydu A ß ma pozytywne dzia lanie w leczeniu AD. VI. Poszukiwanie fragmentów A ß 100 myszy PDAPP w wieku 9-11 miesi ecy immunizowano dziewi ecioma ró znymi regionami APP i A ß w celu oznaczenia, które epitopy uczestnicz a w odpowiedzi. Dziewi ec ró znych immunoge- nów oraz jeden kontrolny podano i.p., jak opisano powy zej. Immunogeny zawiera ly 4 koniugaty ludz- kich peptydów A ß 1-12, 13-28, 32-42, 1-5, wszystkie po laczone przez lacznik cysteinowy z owczymi przeciwcia lami przeciwmysiej IgG, polipeptyd APP aminokwasy 592-695, zagregowany ludzki A ß1-40, zagregowany ludzki A ß25-35 oraz zagregowany A ß42 z gryzoni. Zagregowany A ß42 i PBS zastoso- wano jako kontrole. Na ka zd a z grup leczniczych przypada lo 10 myszy. Miana monitorowano jak wy- zej, a myszy u smiercano na koniec 4-miesi ecznych immunizacji. Po smierci oznaczono histochemi e, poziomy A ß oraz toksykologi e. A. Materia ly i metody 1. Przygotowanie immunogenów Przygotowanie sprz ezonych peptydów A ß: 4 koniugaty ludzkich peptydów A ß (aminokwasy 1-5, 1-12, 13-28 i 33-42, ka zdy po laczony z owczymi przeciwcia lami przeciwmysiej IgG) przygotowano sprz egaj ac przez cystein e sztucznie dodan a do peptydu A ß przy pomocy srodka sieciuj acego sulfo- EMCS. Pochodne peptydu A ß zsyntetyzowano z nast epuj acymi ko ncowymi sekwencjami aminokwa- sowymi. W ka zdym przypadku umiejscowienie wstawionej cysteiny wskazano przez podkre slenie.PL 203 431 B1 24 Pochodna peptydu A ß13-28 mia la równie z, jak wskazano, dodane dwie glicyny przed C-ko ncow a cystein a. peptyd A ß1-12 NH 2 -DAEFRHDSGYEVC COOH peptyd A ß1-5 NH 2 -DAEFRC COOH peptyd A ß33-42 NH 2 -C-kwas aminoheptanowy-GLMVGGVVIA COOH peptyd A ß13-28 Ac-NH-HHQKLVFFAEDVGSNKGGC-COOH W celu przygotowania do reakcji sprz egania 10 mg owczych przeciwcia l przeciwmysiej IgG (Jackson ImmunoResearch Laboratories) dializowano przez noc wobec 10 mM buforu boranu sodu, pH 8,5. Nast epnie oddializowane przeciwcia la zag eszczono do obj eto sci 2 ml z u zyciem rurki Ami- con Centriprep. Dziesiec mg sulfo-EMCS [N( e-maleimidokuproiloksy)-sukcynimidu] (Molecular Sciences Co.) rozpuszczono w 1 ml dejonizowanej wody. Czterdziestokrotny cz asteczkowy nadmiar sulfo-EMCS wkroplono w trakcie mieszania do owczego przeciwcia la przeciwmysiej IgG, a nast ep- nie roztwór mieszano nadal przez kolejnych 10 minut. Aktywowane owcze przeciwcia la przeciwmy- siej IgG oczyszczono i wymieniono bufor przez przepuszczanie przez 10 ml kolumn e do filtracji ze- lowej (Pierce Presto Column, uzyskana z Pierce Chemicals) równowazon a 0,1 M NaPO 4 , 5 mM EDTA, pH 6,5. Frakcje zawieraj ace przeciwcia la, zidentyfikowane przez pomiar absorbancji przy 280 nm, po laczono i rozcie nczono do stezenia oko lo 1 mg/ml, z u zyciem 1,4 mg na OD jako wspó l- czynnik ekstynkcji. Czterdziestokrotny nadmiar cz asteczkowy peptydu A ß rozpuszczono w 20 ml 10 mM NaPO 4 , pH 8,0, z wyj atkiem peptydu A ß33-42, którego 10 mg najpierw rozpuszczono w 0,5 ml DMSO, a nast epnie rozcie nczono do 20 ml 10 mM buforem NaPO 4 . Ka zdy z roztworów peptydów dodano do 10 ml aktywowanych owczych przeciwcia l przeciwmysiej IgG i ko lysano w temperaturze pokojowej przez 4 godziny. Powsta le koniugaty zag eszczono do ko ncowej obj eto sci poni zej 10 ml z u zyciem rurki Amicon Centriprep, a nast epnie dializowano wobec buforu PBS, aby wymieni c bufor i usun ac wolne peptydy. Koniugaty przepuszczono przez filtry o srednicy porów 0,22 µ w celu wyja- lowienia, a nast epnie podzielono na równe frakcje po 1 mg i przechowywano zamro zone w -20°C. St ezenia koniugatów oznaczono z u zyciem bia lkowego testu BSA (Pierce Chemicals) z ko nsk a IgG jako krzyw a standardow a. Sprz ezenie zosta lo potwierdzone przez wzrost masy cz asteczkowej sprz ezonych peptydów w porównaniu z aktywowanymi przeciwcia lami przeciwmysiej IgG. Preparat koniugatu A ß1-5 z owczym przeciwcia lem przeciwmysiej IgG zawiera l po laczone koniugaty z dwóch reakcji sprz egania, reszta stanowi la pojedynczy preparat. 2. Przygotowanie zagregowanych peptydów A ß Peptydy ludzki 1-40 (AN1528; California Peptides Inc., seria ME0541), ludzki 1-42 (AN1792; California Peptides Inc., serie ME0339 i ME0439), ludzki 25-35 i z gryzoni 1-42 (California Peptides Inc., seria ME0218) swie zo solubilizowano do przygotowania ka zdego z zestawu zastrzyków z liofi- lizowanych proszków, które przechowywano wysuszone w -20°C. W tym celu 2 mg peptydu dodano do 0,9 ml dejonizowanej wody i mieszanin e zworteksowano aby wytworzy c wzgl ednie jednorodny roztwór lub zawiesin e. Z czterech peptydów jedynym rozpuszczalnym na tym etapie by l AN1528. Nast epnie dodano równe obj eto sci po 100 µl 10x PBS (1x PBS: 0,15 NaCl, 0,01 M fosforan sodu, pH 7,5) i wtedy AN1528 zaczal si e wytr aca c. Zawiesin e ponownie zworteksowano i inkubowano przez noc w 37°C do zastosowania nast epnego dnia. Przygotowanie bia lka pBx6: Plazmid ekspresyjny koduj acy pBx6, bia lko fuzyjne sk ladaj ace si e z 100 aminokwasowej N-ko ncowej sekwencji liderowej z polimerazy bakteriofaga MS-2 oraz amino- kwasów 592-695 z APP ( ßAPP) skonstruowano w sposób opisany w Oltersdorf i inni, J. Biol. Chem. 265, 4492-4497 (1990). Plazmid transfekowano do E. coli i bia lko wyeksprymowano po indukcji pro- motora. Bakterie zlizowano w 8M moczniku i pBx6 czesciowo oczyszczono metod a preperatywnej SDS PAGE. Frakcje zawieraj ace pBx6 zidentyfikowano metod a Western blot u zywaj ac króliczych przeciwcia l poliklonalnych przeciw pBx6, zebrano, zag eszczono za pomoc a rurki Amicon Centriprep i dializowano wobec PBS. Czystosc preparatu, oznaczona przez wybarwienie Coomassie Blue SDS PAGE, wynosi la oko lo 5 do 10%. B. Wyniki i ich omówienie 1. Projekt bada n Sto samic i samców, w wieku od 9 do 11 miesi ecy heterozygotycznych transgenicznych myszy PDAPP uzyskano z Charles River Laboratory i Taconic Laboratory. Myszy podzielono na 10 grup do immunizacji ró znymi regionami A ß lub APP razem z adiuwantem Freunda. Zwierz eta podzielono tak by dobra c p le c, wiek, rodziców oraz zród lo w obr ebie grupy tak blisko jak to by lo mo zliwe. Immunoge- ny obejmowa ly 4 peptydy A ß wyprowadzone z ludzkiej sekwencji, 1-5, 1-12, 13-28 i 33-42, ka zdyPL 203 431 B1 25 sprz ezony z owczym przeciwcia lem przeciw mysiej IgG; 4 zagregowane peptydy A ß, ludzki 1-40 (AN1528), ludzki 1-42 (AN1792), ludzki 25-35 i z gryzoni 1-42; oraz fuzyjny polipeptyd nazwany pBx6, zawieraj acy aminokwasy APP 592-695. Dziesi at a grup e immunizowano PBS w po laczeniu z adiuwan- tem jako kontrol a. Do ka zdej immunizacji zemulgowano 100 µg ka zdego z peptydów A ß w 200 µl PBS lub 200 µg pBx6 pochodnej APP w tej samej obj eto sci PBS, lub sam a PBS w stosunku 1:1 (obj.) z kompletnym adiuwantem Freunda (CFA) w ko ncowej obj eto sci 400 µl do pierwszej immunizacji, po czym stosowa- no dawki przypominaj ace z t a sam a ilo sci a immunogenu w niekompletnym adiuwancie Freunda (IFA) w kolejnych czterech dawkach i PBS do ko ncowej dawki. Immunizacje stosowano sródotrzewnowo w trybie dwutygodniowym przez 3 pierwsze dawki, a nast epnie w trybie miesi ecznym. Od zwierz at pobierano krew w 4-7 dni po ka zdej immunizacji, zaczynaj ac od drugiej dawki, do pomiarów miana przeciwcia l. Zwierz eta u smiercono oko lo tydzie n po ko ncowej dawce. 2. Poziomy A ß i APP w mózgu Po 4 miesi acach immunizacji ró znymi peptydami A ß lub pochodn a APP ze zwierz at perfundo- wanych sol a usuni eto mózgi. Jedn a pó lkule wypreparowano do analizy immunohistochemicznej, a drug a u zyto do oznaczenia poziomów A ß i APP. Aby zmierzy c stezenie ró znych postaci peptydu ß-amyloidowego i bia lka prekursorowego amyloidu, pó lkul e poci eto na cz esci i przygotowano homo- genaty regionów hipokampu, kory i mó zd zka w 5 M guanidynie. Rozcie nczono je i oznaczono poziom amyloidu lub APP, porównuj ac do serii rozcie ncze n wzorców peptydu A ß lub APP o znanych st eze- niach, w formacie ELISA. Srednie stezenie ca lkowitego A ß dla grup kontrolnych immunizowanych PBS by la 5,8-raza wi eksza w hipokampie ni z w korze (mediana 24318 ng/g tkanki hipokampa w porównaniu do 4221 ng/g kory). Poziom mediany w mó zd zku grupy kontrolnej (23,4 ng/g tkanki) by l oko lo 1000-razy ni zszy ni z w hipokampie. Poziomy te by ly podobne do wcze sniej opisanych dla heterozygotycznych transgenicz- nych myszy PDAPP w tym wieku (Johnson-Woods i inni, 1997, supra). Dla kory, zestawy grup leczniczych mia ly srednie ca lkowite poziomy A ß i A ß1-42 znacznie ró z- ni ace si e od grupy kontrolnej (p<0,05), zwierz eta otrzymuj ace peptydy AN1792, gryzoni A ß1-42 lub koniugat A ß1-5 przedstawiono na fig. 11. Poziomy mediany ca lkowitego A ß zmniejszy ly si e odpowied- nio o 75%, 79% i 61% w porównaniu z kontrol a dla tych grup leczniczych. Nie stwierdzono dostrze- galnych wspó lzale zno sci pomi edzy mianami przeciwcia l specyficznych dla A ß i poziomami A ß w re- gionie korowym mózgu dla jakiejkolwiek z tych grup. W hipokampie srednie zmniejszenie ca lkowitej ilo sci A ß towarzysz ace leczeniu AN1792 (46%, p=0,0543) nie by la tak du za jak obserwowana w korze (75%, p=0,0021). Jednak ze stopie n zmniej- szenia by l znacznie wy zszy w hipokampie ni z w korze, zmniejszenie netto wynosi lo 11186 ng/g tkanki w hipokampie wobec 3171 ng/g tkanki w korze. Dla grup zwierz at otrzymuj acych A ß1-42 z gryzoni lub A ß1-5 srednie ca lkowitych poziomów A ß zmniejszy ly si e odpowiednio o 36% i 26%. Jednak ze, bior ac pod uwag e fakt, ze grupy by ly ma le oraz ze wzgl edu na zmienno sc poziomów peptydu amyloidowego u poszczególnych zwierz at w grupie, zmiany te nie by ly znacz ace. Przy po- miarach A ß1-42 w hipokampie zadna ze zmian wywo lanych leczeniem nie by la znacz aca. Zatem, ze wzgl edu na ni zsze obci azenie A ß kory, zmiany w tym regionie s a znacznie czulszym wska zni- kiem skutków leczenia. Zmiany poziomów A ß zmierzone metod a ELISA w korze by ly podobne, ale nie takie same, jak wyniki analizy immunohistochemicznej (patrz poni zej). Ca lkowity A ß zmierzono tak ze w mó zd zku, regionie zazwyczaj niedotkni etym w patologii AD. Zadne ze srednich st eze n A ß jakiejkolwiek z grup immunizowanych ró znymi peptydami A ß lub po- chodn a APP nie ró zni lo si e od warto sci dla grupy kontrolnej w tym regionie mózgu. Wynik ten sugeru- je, ze leczenie nie wp lywa na niepatologiczne poziomy A ß. St ezenie APP oznaczono tak ze metod a ELISA w korze i mó zd zku z leczonych i kontrolnych zwierz at. Zastosowano dwa ró zne testy APP. Pierwszy, nazwany APP- a/FL, rozpoznaje zarówno APP- a ( a, wydzielan a posta c APP, która zosta la wzi eta w obr ebie sekwencji A ß), jak i postaci APP pe lnej d lugo sci (FL), podczas gdy drugi rozpoznaje tylko APP- a. W odró znieniu od towarzysz acego leczeniu zmniejszenia A ß w zestawie grup leczniczych, poziomy APP pozosta ly bez zmian u wszyst- kich zwierz at leczonych w porównaniu z kontrolnymi. Wyniki te wskazuja, ze immunizacje peptydami A ß nie usuwaj a APP, a skutek leczniczy jest raczej specyficzny dla A ß. W podsumowaniu, ca lkowite poziomy A ß i A ß1-42 by ly znacz aco zmniejszone w korze przez le- czenie AN1792, gryzonim A ß1-42 lub koniugatem A ß1-5. W hipokampie ca lkowity A ß by l znaczniePL 203 431 B1 26 zmniejszony tylko przez leczenie AN1792. Zadne inne zwi azane z leczeniem zmiany poziomów A ß lub APP w regionach hipokampu, kory lub mó zd zku nie by ly znacz ace. 2. Analiza histochemiczna Mózgi z podzestawu sze sciu grup przygotowano do analizy immunohistochemicznej, 3 grupy immunizowane koniugatami peptydu A ß - A ß1-5, A ß1-12 i A ß13-28; 3 grupy immunizowane agrega- tami A ß pe lnej d lugo sci - AN1792 i AN1528 oraz grup e kontroln a leczon a PBS. Wyniki analizy obrazu dla obciazenia amyloidem skrawków histologicznych mózgu z tych grup przedstawiono na fig. 12. Stwierdzono znacz ace obni zenie obciazenia amyloidem regionów korowych w 3 grupach leczniczych w stosunku do zwierz at kontrolnych. Najwi eksze obni zenie obciazenia amyloidem obserwowano w grupach otrzymuj acych AN1792, gdzie srednia warto sc by la zmniejszona o 97% (p=0,001). Znacz ace obni zenie obserwowano tak ze dla zwierz at leczonych AN1528 (95%, p=0,005) i koniugatem peptydu A ß1-5 (67%, p=0,02). Wyniki uzyskane przez pomiar ca lkowitego A ß lub A ß1-42 metod a ELISA oraz obci azenia amy- loidem metod a analizy obrazu w pewnym stopniu ró zni a si e. Leczenie AN1528 mia lo znacz acy wp lyw na poziom obciazenia amyloidem kory w pomiarach metod a ilo sciowej analizy obrazu, ale nie mia lo wp lywu na st ezenie ca lkowitego A ß zmierzone metod a ELISA w tym samym regionie. Ró znica pomi e- dzy tymi dwoma wynikami prawdopodobnie zwi azana jest ze specyfik a testów. Analiza obrazu mierzy tylko nierozpuszczalne A ß zagregowane w p lytkach. W odró znieniu od tego ELISA mierzy wszystkie postaci A ß, zarówno rozpuszczalne, jak i nierozpuszczalne, monomeryczne i zagregowane. Poniewa z przypuszcza si e, ze patologia choroby jest zwi azana z nierozpuszczaln a form a A ß zwi azan a z p lytka- mi, technika analizy obrazu mo ze mie c wi eksz a czulosc w ocenie skutków leczenia. Jednak ze z uwagi na to, ze test ELISA jest szybszym i latwiejszym testem, jest on bardzo u zyteczny do celów poszuki- wania nowych leków. Ponadto mo ze to oznacza c, ze zwi azane z leczeniem zmniejszenie A ß jest wi ek- sze dla zwi azanego z p lytkami ni z ca lkowitego A ß. Aby stwierdzi c, czy specyficzne dla A ß przeciwcia la wytworzone przez immunizacj e u leczonych zwierz at reagowa ly z od lo zonym w mózgu amyloidem, podzestaw skrawków histologicznych ze zwie- rz at leczonych i kontrolnych poddano dzia laniu przeciwcia l specyficznych dla mysich IgG. W odró z- nieniu od grupy PBS, p lytki zawieraj ace A ß by ly pokryte endogenn a IgG u zwierz at immunizowanych koniugatami peptydów A ß- A ß1-5, A ß1-12 i A ß13-28; oraz agregatami pe lnej d lugo sci A ß - AN1792 i AN1528. Mózgów zwierz at immunizowanych innymi peptydami A ß lub peptydem APP pBx6 nie anali- zowano w tym te scie. 3. Pomiar mian przeciwcia l Od myszy pobrano krew w 4-7 dni po ka zdej immunizacji, poczynaj ac od drugiej immunizacji, lacznie 5 razy. Zmierzono miana przeciwcia l jako przeciwcia la wi az ace A ß1-42 metod a kanapkowego ELISA na wielostudzienkowych p lytkach z tworzywa sztucznego, powleczonych A ß1-42. Jak pokaza- no na fig. 13, szczytowe miana przeciwcia l by ly wytworzone po czwartej dawce dla tych 4 szczepio- nek, które wywo lywa ly najwy zsze miana przeciwcia l specyficznych dla AN1792: AN1792 (szczytowa GMT: 94647), AN1528 (szczytowe GMT: 88231), koniugat A ß1-12 (szczytowe GMT 47216) i gryzonia A ß1-42 (szczytowa GMT: 10766). Miana dla tych grup obni zy ly si e w pewnym stopniu po pi atej i szó- stej dawce. Dla pozosta lych pi eciu immunogenów szczytowe miana osi agni eto po pi atej i szóstej daw- ce i by ly one znacznie mniejsze ni z uzyskane dla czterech grup najwy zszych mian: koniugat A ß1-5 (szczytowa GMT: 2356), pBx6 (szczytowa GMT: 1986), koniugat A ß13-28 (szczytowa GMT: 1183), koniugat A ß33-42 (szczytowa GMT: 658), A ß25-35 (szczytowa GMT: 125). Miana przeciwcia l zmie- rzono tak ze wobec homologicznych peptydów stosuj ac ten sam format kanapkowego ELISA dla pod- zestawu immunogenów, grup immunizowanych A ß1-5, A ß13-28, A ß25-35, A ß33-42 i gryzonim A ß1-42. Miana te by ly w przybli zeniu takie same, jak zmierzone wzgl edem A ß1-42, z wyj atkiem immunogenu gryzoniego A ß1-42, dla którego miana przeciwcia l wzgl edem homologicznego immunogenu by ly oko lo 2-krotnie wy zsze. Wielko sc miana przeciwcia l specyficznych wzgl edem AN1792 u poszczególnych zwierz at lub srednia warto sc dla grup leczniczych nie mia la zwi azku ze skuteczno scia zmierzon a jako zmniejszenie A ß w korze. 4. Odpowiedzi limfoproliferacyjne Zale zn a od A ß limfoproliferacj e zmierzono stosuj ac komórki sledziony zebrane oko lo tydzie n po ko ncowej, szóstej, immunizacji. Swie zo zebrane komórki, 10 5 na studzienk e, hodowano przez 5 dni w obecno sci A ß1-40 w stezeniu 5 µM w celu stymulacji. Komórki z podzestawu siedmiu spo sród dzie- sieciu grup tak ze hodowano w obecno sci peptydu o odwrotnej sekwencji A ß40-1. Jako pozytywn aPL 203 431 B1 27 kontrol e hodowano dodatkowe komórki z mitogenem komórek T, PHA, a jako negatywn a kontrol e komórki hodowano bez dodanego peptydu. Limfocyty z wi ekszo sci zwierz at proliferowa ly w odpowiedzi na PHA. Nie stwierdzono znacz a- cych odpowiedzi na peptyd o odwrotnej sekwencji A ß40-1. Komórki ze zwierz at immunizowanych wi ekszymi zagregowanymi peptydami A ß, AN1792, gryzonim A ß1-42 i AN1528 silnie proliferowa ly po stymulacji A ß1-40 z najwy zszymi cmp u biorców AN1792. U jednego ze zwierz at w ka zdej z grup im- munizowanych koniugatami A ß1-12, A ß13-28 i A ß25-35 komórki proliferowa ly w odpowiedzi na A ß1-40. W pozosta lych grupach otrzymuj acych koniugaty A ß1-5, A ß33-42 oraz pBx6 lub PBS nie by lo zwierz at z odpowiedzi a stymulowan a A ß. Wyniki te zestawiono w tabeli 5 poni zej. T a b e l a 5 Immunogen Koniugat Aminokwasy A ß Zwierz eta odpowiadaj ace Aß1-5 tak 5-mer 0/7 Aß1-12 tak 12-mer 1/8 Aß13-28 tak 16-mer 1/9 Aß25-35 11-mer 1/9 Aß33-42 tak 10-mer 0/10 Aß1-40 40-mer 5/8 Aß1-42 42-mer 9/9 gryzoni A ß1-42 42-mer 8/8 pBx6 0/9 PBS 0-mer 0/8 Wyniki te wskazuj a, ze AN1792 i AN1528 najsilniej stymuluj a odpowiedzi komórek T, najpraw- dopodobniej o fenotypie CD4 + . Brak specyficznej wzgl edem A ß odpowiedzi komórek T u zwierz at im- munizowanych A ß1-5 nie jest zaskakuj aca, gdy z epitopy peptydowe rozpoznawane przez komórki T CD4 + maj a zazwyczaj d lugosc 15 aminokwasów, jakkolwiek krótsze peptydy mog a czasem dzia la c z mniejsz a skuteczno scia. Zatem wi ekszosc epitopów komórek T pomocniczych dla czterech koniuga- tów peptydów znajduje si e w czesci IgG koniugatu, a nie w regionie A ß. Hipotez e t e potwierdza bardzo niska cz esto sc odpowiedzi proliferacyjnych dla zwierz at z ka zdej z tych grup leczniczych. Z uwagi na to, ze koniugat A ß1-5 by l skuteczny w znacz acym obni zaniu poziomu A ß w mózgu, przy widocznym braku komórek T specyficznych dla A ß, kluczow a efektorow a odpowiedzi a immunologiczn a wywo lan a przez immunizacj e tym peptydem okazuje si e by c przeciwcia lo. Brak komórek T oraz niska odpowied z przeciwcia l dla bia lka fuzyjnego pBx6, zawierajacego aminokwasy APP 592-695 w lacznie ze wszystkimi aminokwasami A ß, mo ze by c spowodowana s lab a immunogenno scia konkretnego preparatu. S laba immunogenno sc agregatu A ß25-35 jest prawdopo- dobnie spowodowana tym, ze peptyd jest za ma ly, aby by lo prawdopodobne, ze zawiera dobry epitop dla komórki T, aby wspomóc indukcj e odpowiedzi przeciwcia l. Je zeli peptyd ten by lby sprz ezony z bia lkiem no snikowym prawdopodobnie by lby bardziej immunogenny. V. Przygotowanie przeciwcia l poliklonalnych do biernej ochrony 20 nietransgenicznych myszy immunizowanych A ß lub innym immunogenem, dodatkowo z ad- iuwantem, u smiercono w wieku 4-5 miesi ecy. Zebrano krew immunizowanych myszy. Ewentualnie IgG wydzielono z innych sk ladników krwi. Przeciwcia la specyficzne dla immunogenu cz esciowo oczysz- czono metod a chromatografii powinowactwa. Otrzymano srednio 0,5-1 mg przeciwcia l specyficznych dla immunogenu na mysz, co da lo lacznie 5-10 mg. VI. Bierna immunizacja przeciwcia lami na A ß Grupom 7-9 -miesi ecznych myszy PDAPP podano 0,5 mg w PBS przeciwcia l poliklonalnych przeciw-A ß lub specyficznych monoklonalnych przeciw-A ß, co pokazano poni zej. Przeciwcia la mono- klonalne mo zna przygotowa c przeciw fragmentowi przez wstrzykni ecie myszy fragmentu lub d lu zszej formy A ß, przygotowanie hybrydom i przeszukiwanie hybrydom pod wzgl edem przeciwcia la specyficz- nie wiaz acego wymagany fragment A ß nie wiaz ac przy tym innych niezachodz acych fragmentów A ß.PL 203 431 B1 28 T a b e l a 6 Przeciwcia lo Epitop 2H3 A ß1-12 10D5 A ß1-12 266 A ß13-28 21F12 A ß33-42 Mysie poliklonalne przeciwludzkie A ß42 przeciw zagregowanemu A ß42 Zwierz etom podawano przez 4 miesi ace sródotrzewnowo preparaty, gdy by lo to potrzebne, aby utrzyma c przeciwcia la w kr azeniu w st ezeniach, mierzonych jako miana ELISA, wi ekszych ni z 1/1000, oznaczanych w ELISA wobec A ß42 lub innego immunogenu. Miana monitorowano jak wy zej i myszy u smiercono na koniec 4-miesi ecznych wstrzykiwa n. Po smierci wykonano histochemi e, oznaczanie poziomów A ß i toksykologi e. W ka zdej z grup u zyto po 10 myszy. VII. Porównanie ró znych adiuwantów Przyk lady te porównuj a CFA, a lun, emulsj e olej w wodzie i MPL pod wzgl edem ich zdolno sci stymulowania odpowiedzi immunologicznej. A. Materia ly i metody 1. Projekt bada n Sto samic sze sciotygodniowych swinek morskich rasy Hartley, otrzymanych z Elm Hill, podzie- lono na 10 grup do immunizacji AN1792 lub jego palmitoilowan a pochodn a, po laczonymi z ró znymi adiuwantami. Siedem grup immunizowano przez iniekcj e AN1792 (33 µg, z wyj atkiem gdy zaznaczo- no inaczej) po laczonym z a) PBS, b) adiuwantem Freunda, c) MPL, d) skwalenem, e) MPL/skwale- nem, f) nisk a dawk a z a lunem lub g) wysok a dawk a z a lunem (300 µg AN1792). Dwie grupy immuni- zowano przez iniekcj e palmitoliowan a pochodn a AN1792 (33 µg) po laczon a z a) PBS lub b) skwale- nem. Na koniec, dziesi ata grupa otrzymywa la sam a PBS, bez antygenu i dodatkowego adiuwanta. Dla grupy otrzymuj acej adiuwant Freunda pierwsz a dawk e zemulgowano z CFA, a pozosta le 4 dawki z IFA. Antygen podawano w dawce 33 µg dla wszystkich 11 grup, z wyj atkiem grupy wysokiej dawki z a lunem, która otrzymywa la 300 µg AN1792. Immunizacje wykonywano sródotrzewnowo dla CFA/IFA i domi esniowo do miesnia czterog lowego tylnej lapy, na zmian e po prawej i lewej stronie dla wszystkich innych grup. Pierwsze trzy dawki podawano w trybie dwutygodniowym, a nast epnie poda- no dwie dawki z miesi eczn a przerw a. Krew pobierano 6-7 dni po ka zdej immunizacji, zaczynaj ac od drugiej dawki, w celu pomiaru miana przeciwcia l. 2. Przygotowanie immunogenów Dwa mg A ß42 (California Peptide, seria ME0339) dodano do 0,9 ml dejonizowanej wody i mie- szanin e zworteksowano, aby utworzy c wzgl ednie jednorodn a zawiesin e. Dodano 100 µl 10x PBS (1x PBS, 0,15 M NaCl, 0,01 M fosforan sodu, pH 7,5). Zawiesin e ponownie zworteksowano i inkubo- wano przez noc w 37°C do zastosowania nast epnego dnia. Niezu zyte A ß1-42 przechowywano z osu- szaczem jako liofilizowany proszek w -20°C. Palmitoilowan a pochodn a AN1792 otrzymano przez sprz eganie bezwodnika palmitynowego, zawieszonego w dimetyloformamidzie, z N-ko ncowym aminokwasem AN1792, przed usuni eciem po- wstaj acego peptydu z zywicy przez podzia lanie kwasem fluorowodorowym. Aby przygotowa c dawki szczepionek z kompletnym adiuwantem Freunda (CFA) (grupa 2) ze- mulgowano 33 µg AN1792 w 200 µl PBS w stosunku 1:1 (obj.) z CFA w ko ncowej obj eto sci 400 µl do pierwszej immunizacji. Do kolejnych immunizacji antygen podobnie emulgowano z niekompletnym adiuwantem Freunda (IFA). Aby przygotowa c dawki szczepionek z MPL dla grup 5 i 8 liofilizowany proszek (Ribi Immu- noChem Research, Inc., Hamilton, MT) dodano do 0,2% wodnego roztworu trietyloaminy, do ko n- cowego st ezenia 1 mg/ml i ca lo sc zworteksowano. Mieszanin e podgrzano do 65 do 70°C przez 30 sekund aby wytworzy c lekko nieprzezroczyst a jednorodn a zawiesin e miceli. Roztwór swie zo przygo- towywano do ka zdego zestawu zastrzyków. Do ka zdego zastrzyku w grupie 5, zmieszano 33 µg AN1792 w 16,5 µl PBS, 50 µg MPL (50 µl) i 162 µl PBS w probówce borokrzemianowej bezpo sred- nio przed u zyciem. Aby przygotowa c dawki szczepionek z ma la ilo sci a emulsji olej w wodzie, AN1792 w PBS do- dano do 5% skwalenu, 0,5% Tween 80, 0,5% Span 85 w PBS, do ko ncowego st ezenia w pojedyn-PL 203 431 B1 29 czej dawce 33 µg AN1792 w 250 µl (grupa 6). Mieszanin e zemulgowano przepuszczaj ac przez dwukomorowe r eczne urz adzenie 15 do 20 razy do momentu otrzymania kropelek emulsji o sredni- cy zbli zonej do standardowej pere lki lateksowej o srednicy 1 µm, przy analizie mikroskopowej. otrzymana zawiesina by la opalizuj aca, mlecznobia la. Emulsje swie zo przygotowywano dla ka zdej z serii iniekcji. Dla grupy 8 dodano MPL w 0,2% trietyloaminie w st ezeniu 50 µg na dawk e do mie- szaniny skwalenu w detergencie w celu zemulgowania jak opisano powy zej. Dla pochodnej palmito- ilowych (grupa 7), 33 µg na dawk e palmitoilo-NH-A ß1-42 dodano do skwalenu i zworteksowano. Nast epnie dodano Tween 80 i Span 85 i zworteksowano. Mieszanin e t e dodano do PBS, aby osi a- gn ac ko ncowe st ezenia 5% skwalenu, 0,5% Tween 80, 0,5% Span 85 i mieszanin e zemulgowano jak powy zej. Aby przygotowa c dawki szczepionek z a lunem (grupy 9 i 10), AN1792 w PBS dodano do Alhy- drogel ( zel wodorotlenku glinu, Accurate, Wetsbury, NY) do osi agni ecia st ezenia 33 µg (niska dawka, grupa 9) lub 300 µg (wysoka dawka, grupa 10) AN1792 na 5 mg a lunu, w ko ncowej obj eto sci dawki 250 µl. Zawiesin e delikatnie mieszano przez 4 godziny w temperaturze pokojowej. 3. Pomiary mian przeciwcia l Od swinek morskich pobierano krew 6-7 dni po immunizacji, zaczynaj ac po drugiej immunizacji, wykonuj ac to 4 razy. Miana przeciwcia l przeciw A ß42 zmierzono metod a ELISA, jak opisano w ogól- nych materia lach i metodach. 4. Preparaty tkanek Po oko lo 14 tygodniach wszystkim swinkom morskim podano CO 2 . Zebrano p lyn mózgowo- -rdzeniowy i usuni eto mózgi, po czym wypreparowano 3 regiony mózgowe (hipokamp, kor e i mó z- d zek), które u zyto do pomiarów st ezenia ca lkowitego A ß metod a ELISA. B. Wyniki 1. Odpowiedzi przeciwcia l Zaobserwowano szeroki zakres skuteczno sci ró znych adiuwantów mierzonej w testach odpo- wiedzi przeciwcia l na AN1792 po immunizacji. Jak pokazano na fig. 14, gdy AN1792 podawano w PBS, nie wykryto przeciwcia l po dwóch lub trzech immunizacjach, a niewielkie odpowiedzi wykryto po czwartej i piatej dawce ze sredni a geometryczn a mian (GMT) zaledwie oko lo 45. Emulsja olej w wodzie wytworzy la umiarkowane miana po trzeciej dawce (GMT 255), które utrzymywa ly si e po czwartej dawce (GMT 301) i spad ly po ko ncowej dawce (GMT 54). Wyst api la wyra zna odpowied z antygenowa na dawk e dla AN1792 zwi azanego z a lunem, przy czym 300 µg by lo bardziej immuno- genne we wszystkich punktach czasowych ni z 33 µg. W szczytowej odpowiedzi przeciwcia l, po czwartej immunizacji, ró znica pomi edzy dwoma dawkami wynosi la 43% z GMT oko lo 1940 (33 µg) i 3400 (300 µg). Odpowied z przeciwcia l na 33 µg AN1792 plus MPL by la bardzo podobna do wytwo- rzonej przez prawie 10-krotnie wi eksz a dawk e antygenu (300 µg) zwi azanego z a lunem. Dodatek MPL do emulsji olej w wodzie zmniejszy l si le szczepionki w stosunku do szczepionki z MPL, jako jedynym adiuwantem, a z o 75%. Palmitoilowana pochodna AN1792 by la ca lkowicie nieimmunogen- na przy podawaniu w PBS i da la srednie miana przy podawaniu w emulsji olej w wodzie z GMT, 340 i 105 dla trzeciego i czwartego pobrania krwi. Najwy zsze miana przeciwcia l wytworzy l adiuwant Freunda z szczytem GMT oko lo 87000, która to warto sc by la prawie 30-krotnie wy zsza ni z GMT kolejnych najsilniejszych szczepionek, MPL i wysokiej dawki AN1792/a lun. Najbardziej obiecuj acymi adiuwantami zidentyfikowanymi w tym badaniu s a MPL i a lun. Z tych dwóch MPL wydaje si e by c korzystny, gdy z 10-krotnie ni zsza dawka antygenu by la niezb edna do wytworzenia tej samej odpowiedzi przeciwcia l, co uzyskana dla a lunu. Odpowied z mo zna wzmocni c przez zwi ekszenie dawki antygenu i/lub adiuwanta, oraz optymalizacj e trybu immunizacji. Emulsja olej w wodzie by la bardzo s labym adiuwantem dla AN1792, tak ze dodanie emulsji olej w wodzie do adiu- wanta MPL zmniejszy lo wewn etrzn a aktywno sc samego adiuwanta MPL. 2. Poziomy A ß w mózgu W wieku oko lo 14 tygodni swinki morskie g leboko u spiono, pobrano p lyn mózgowo-rdzeniowy (CSF) i usuni eto zwierz etom mózgi w podzestawie grup immunizowanych adiuwantem Freuda (grupa 2), MPL (grupa 5), a lunem z wysok a dawk a, 300 µg AN1792 (grupa 10) i z immunizowanej PBS grupy kontrolnej (grupa 3). Aby zmierzy c poziom peptydu A ß, jedn a pó lkul e wypreparowano i przygotowa- no homogenaty regionów hipokampa, kory i mó zd zku w 5 M guanidynie. Nast epnie rozcie nczono je i oznaczono przez porównanie z seri a rozcie ncze n standardowego bia lka A ß o znanych st ezeniach, w formacie ELISA. Poziomy A ß w hipokampie, korze i mó zd zku by ly bardzo podobne dla wszystkich grup, pomimo szerokiego zakresu odpowiedzi przeciwcia l na A ß wywo lanej przez te szczepionki.PL 203 431 B1 30 Zmierzono srednie poziomy A ß w tkance, wynosz ace oko lo 25 ng/g w hipokampie, 21 ng/g w korze i 12 ng/g w mó zd zku. Zatem obecno sc w krazeniu wysokiego miana przeciwcia l przeciw A ß przez prawie 3 miesi ace u niektórych z tych zwierz at nie zmieni la ca lkowitych poziomów A ß w ich mózgach. Poziomy A ß w CFS tak ze by ly podobne pomi edzy grupami. Brak wyra znych skutków immunizacji AN1792 na endogenny A ß wskazuje, ze odpowied z immunologiczna jest skupiona na patologicznych formach A ß. VIII. Odpowied z immunologiczna na ró zne adiuwanty u myszy Sze sciotygodniowe samice myszy Swiss Webster zastosowano do tych bada n z 10-13 zwierz e- tami na grup e. Immunizacje wykonywano sródotrzewnowo w dniach 0, 14, 28, 60, 90 i 20, w dawkach o obj eto sci 200 µl. Do wszystkich stymulacji jako bufor zastosowano PBS. Od zwierz at pobrano krew w 7 dni po ka zdej immunizacji, zaczynaj ac po drugiej dawce, do analizy mian przeciwcia l w tescie ELISA. Tryb leczenia ka zdej z grup podano w tabeli 7. T a b e l a 7 Projekt do swiadczenia badania Betabloc 010 Grupa N a Adiuwant b Dawka Antygen Dawka ( µg) 1 10 MPL 12,5 µg AN1792 33 2 10 MPL 25 µg AN1792 33 3 10 MPL 50 µg AN1792 33 4 13 MPL 125 µg AN1792 33 5 13 MPL 50 µg AN1792 150 6 13 MPL 50 µg AN1528 33 7 10 PBS AN1792 33 8 10 PBS - 9 10 zemulgowany skwalen 5% AN1792 33 10 10 domieszany skwalen 5% AN1792 33 11 10 a lun 2 mg AN1792 33 12 13 MPL+a lun 50 µg/2 mg AN1792 33 13 10 QS21 5 µg AN1792 33 14 10 QS21 10 µg AN1792 33 15 10 QS21 25 µg AN1792 33 16 13 QS21 25 µg AN1792 150 17 13 QS21 25 µg AN1528 33 18 13 QS21+MPL 25 µg/ 50 µg AN1792 33 19 13 QS21+a lun 25 µg/ 2 mg AN1792 33 Odno sniki: a Liczba myszy w ka zdej grupie na pocz atku do swiadczenia b Wskazano adiuwanty. Jako bufor do wszystkich preparatów zastosowano PBS. Grupie 8 nie podano antygenu ani adiuwanta.PL 203 431 B1 31 Miana ELISA przeciwcia l przeciw A ß42 dla ka zdej grupy przedstawiono w tabeli 8 poni zej. T a b e l a 8 Geometryczne srednie mian przeciwcia l Tydzie n pobierania krwi Grupa lecznicza 2,9 5,0 8,7 12,9 16,7 1 248 1797 2577 6180 4177 2 598 3114 3984 5287 6878 3 1372 5000 7159 12333 12781 4 1278 20791 14368 20097 25631 5 3288 26242 13229 9315 23742 6 61 2536 2301 1442 4504 7 37 395 484 972 2149 8 25 25 25 25 25 9 25 183 744 952 1823 10 25 89 311 513 817 11 29 708 2618 2165 3666 12 198 1458 1079 612 797 13 38 433 566 1080 626 14 104 541 3247 1609 838 15 212 2630 2472 1224 1496 16 183 2616 6680 2085 1631 17 28 201 375 222 1540 18 31699 15544 23095 6412 9059 19 63 243 554 299 441 Tabela wykazuje, ze najwy zsze miana uzyskano dla grup 4, 5 i 18, w których adiuwantami by lo 125 µg MPL, 50 µg MPL oraz QS21 plus MPL. IX. Lecznicza skuteczno sc ró znych adiuwantów Badania nad skuteczno sci a lecznicz a prowadzono na transgenicznych myszach PDAPP, z ze- stawem adiuwantów odpowiednich do stosowania u ludzi, aby oznaczy c ich zdolnosc do wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej przeciw A ß i wywo la c kierowane immunologicznie oczyszczanie z logów amyloidowych z mózgu. Sto osiemdziesi at samców i samic, w wieku 7,5 do 8,5 miesi ecy, heterozygotycznych transge- nicznych myszy PDAPP otrzymano z Charles River Laboratories. Myszy podzielono na 9 grup zawie- rajacych po 15 do 23 zwierz eta w grupie, do immunizacji AN1792 i AN1528 w po laczeniu z ró znymi adiuwantami. Zwierz eta podzielono tak, by dobra c p le c, wiek oraz rodziców zwierz at w obr ebie grupy tak blisko jak to tylko by lo mozliwe. Jako adiuwanty zastosowano a lun, MPL i QS21, ka zdy w po lacze- niu z dwoma antygenami, oraz adiuwant Freunda (FA) po laczony tylko z AN1792. Dodatkow a grup e immunizowano AN1792 w buforze PBS ze srodkiem konserwuj acym tymerozalem bez adiuwanta. Dziewi at a grup e, jako negatywn a kontrol e, immunizowano sam a PBS. Przygotowanie zagregowanych peptydów: peptydy ludzki A ß1-40 (AN1528; California Peptides Inc., Napa, CA; seria ME0541), ludzki A ß1-42 (AN1792; California Peptides Inc., seria ME0439), swie- zo solubilizowano do przygotowania ka zdego z zestawu zastrzyków z liofilizowanych proszków, które przechowywano wysuszone w -20°C. W tym celu 2 mg peptydu dodano do 0,9 ml dejonizowanej wody i mieszanin e zworteksowano, aby wytworzy c wzgl ednie jednorodny roztwór lub zawiesin e. AN1528 by l rozpuszczalny na tym etapie, w odró znieniu od AN1792. Nast epnie dodano równe obj eto sci po 100 µlPL 203 431 B1 32 10x PBS (1x PBS: 0,15 NaCl, 0,01 M fosforan sodu, pH 7,5) i wtedy AN1528 zacz al si e wytr aca c. Zawiesin e ponownie zworteksowano i inkubowano przez noc w 37°C do zastosowania nast epnego dnia. Aby przygotowa c dawki szczepionek z a lunem (grupy 1 i 5), peptyd A ß w PBS dodano do Alhy- drogelu (2% wodny zel wodorotlenku glinu, Sargeant, Inc., Clifton, NJ), do osi agni ecia st ezenia 100 µg peptydu A ß na 1 mg a lunu. Dodano 10x PBS do ko ncowej obj eto sci dawki wynosz acej 200 µl w 1x PBS. Zawiesin e delikatnie mieszano przez oko lo 4 godziny w temperaturze pokojowej przed wstrzykiwaniem. Aby przygotowa c dawki szczepionek z MPL (grupy 2 i 6) liofilizowany proszek (Ribi Immuno- Chem Research, Inc., Hamilton, MT; seria 67039-E0896B) dodano do 0,2% wodnego roztworu triety- loaminy, do ko ncowego st ezenia 1 mg/ml i zworteksowano. Mieszanin e podgrzano do 65 do 70°C przez 30 s, aby otrzyma c lekko nieprzezroczyst a jednorodn a zawiesin e miceli. Roztwór przechowy- wano w 4°C. Do ka zdego zestawu iniekcji zmieszano 100 µg peptydu na dawk e w 50 µl PBS, 50 µg MPL na dawk e (50 µl) i 100 µl PBS na dawk e, w probówce borokrzemianowej, bezpo srednio przed u zyciem. Aby przygotowa c dawki szczepionek z QS21 (grupy 3 i 7) liofilizowany proszek (Aquila, Framin- gham, MA; seria A7018R) dodano do PBS, pH 6,6-6,7 do ko ncowego stezenia 1 mg/ml i zwortekso- wano. Roztwór przechowywano w -20°C. Do ka zdego zestawu zastrzyków zmieszano 100 µg peptydu na dawk e w 50 µl PBS, 25 µg QS21 na dawk e w 25 µl PBS i 125 µl PBS na dawk e w probówce boro- krzemianowej bezpo srednio przed u zyciem. Aby przygotowa c dawki szczepionek z adiuwantem Freunda (grupa 4) zemulgowano 100 µg AN1792 w 200 µl PBS w stosunku 1:1 (obj.) z kompletnym adiuwantem Freunda (CFA) w ko ncowej obj eto sci 400 µl do pierwszej immunizacji. Do kolejnych immunizacji antygen podobnie zemulgowano z niekompletnym adiuwantem Freunda (IFA). Do szczepionek zawieraj acych adiuwanty a lun, MPL lub QS21, polaczono 100 µg na dawk e AN1792 lub AN1528 z a lunem (1 mg na dawk e) lub MPL (50 µg na dawk e) lub QS21 (25 µg na dawk e), w ko ncowej obj eto sci 200 µl PBS i podawano szczepi ac pod- skórnie na boku pomi edzy lopatkami. Dla grupy otrzymuj acej FA 100 µg AN1792 zemulgowano w stosunku 1:1 (obj.) z kompletnym adiuwantem Freunda (CFA) w ko ncowej obj eto sci 400 µl i poda- wano sródotrzewnowo przy pierwszej immunizacji, a nast epnie podawano dawki przypominaj ace tej samej ilo sci immunogenu w niekompletnym adiuwancie Freunda (IFA) przez kolejnych pi ec dawek. Dla grupy otrzymuj acej AN1792 bez adiuwanta 10 µg AN1792 po laczono z 5 µg tymerozalu w ko nco- wej obj eto sci 50 µl PBS i podawano podskórnie. Dziewi ata grupa kontrolna otrzymywala tylko 200 µl PBS w zastrzykach podskórnych. Immunizacje wykonywano w trybie dwutygodniowym przez 3 pierw- sze dawki, a nast epnie w trybie miesi ecznym, a zatem w dniach 0, 16, 28, 56, 85 i 112. Od zwierz at pobierano krew w 6-7 dni po ka zdej immunizacji, zaczynaj ac od drugiej dawki, do pomiarów miana przeciwcia l. Zwierz eta u smiercono oko lo tygodnia po ko ncowej dawce. Wyniki oznaczono w te scie ELISA mierz ac poziomy A ß i APP w mózgu i na podstawie immunohistochemicznej oceny obecno sci p lytek amyloidowych w skrawkach histologicznych mózgu. Ponadto oznaczono miana specyficznych przeciwcia l przeciw A ß oraz zale zne od A ß odpowiedzi, proliferacyjn a i cytokin. Z tabeli 9 wynika, ze najwy zsze miana przeciwcia l przeciw A ß1-42 wytworzy l FA z AN1792, miana, które osi agn ely szczyt po czwartej immunizacji (szczytowa GMT: 75386), a nast epnie spad ly o 59% po ko ncowej, szóstej immunizacji. Szczytowe miano przeciwcia l wytworzone przez MPL z AN1792 by lo o 62% ni zsze ni z wytworzone przez FA (szczytowa GMT: 28867) i tak ze zosta lo osi a- gni ete wcze snie podczas immunizacji, po trzech dawkach, a nast epnie spad lo do 28% szczytowej warto sci po szóstej immunizacji. Szczytowe miano przeciwcia l wytworzone przez QS21 polaczony z AN1792 (GMT: 1511) by lo oko lo 5-krotnie ni zsze ni z uzyskane dla MPL. Ponadto kinetyka odpowie- dzi by la wolniejsza, gdy z dodatkowa immunizacja by la konieczna do uzyskania szczytowej odpowie- dzi. Miana wytworzone przez a lun zwi azany z AN1792 by ly niewiele wy zsze ni z uzyskane dla QS21, a kinetyka odpowiedzi by la szybsza. Dla AN1792 podawanego w PBS z tymerozalem cz estosc i wiel- ko sc mian by la niewiele wy zsza ni z uzyskana dla samej PBS. Szczytowe miana wytworzone przez MPL i AN1528 (szczytowa GMT 3099) by ly oko lo 9-krotnie ni zsze ni z dla AN1792. AN1528 zwi azany z a lunem by l w niewielkim stopniu immunogenny, z niskimi mianami wytworzonymi tylko u paru zwie- rz at. Nie obserwowano odpowiedzi przeciwcia l u zwierz at kontrolnych immunizowanych sam a PBS.PL 203 431 B1 33 T a b e l a 9 Srednie geometryczne mian przeciwcia l a Tydzie n pobierania krwi Leczenie 3,3 5,0 9,0 13,0 17,0 Alun/AN1792 102 (12/21) b 1081 (17/20) 2366 (21/21) 1083 (19/21) 572 (18/21) MPL/AN1792 6241 (21/21) 28867 (21/21) 11242 (21/21) 5665 (20/20) 8204 (20/20) QS21/AN1792 30 (1/20) 227 (10/19) 327 (10/19) 1511 (17/18) 1188 (14/18) CFA/AN1792 10076 (15/15) 61279 (15/15) 75386 (15/15) 41628 (15/15) 30574 (15/15) Alun/AN1528 25 (0/21) 33 (1/21) 39 (3/20) 37 (1/20) 31 (2/20) MPL/AN1528 184 (15/21) 2591 (20/21) 1653 (21/21) 1156 (20/20) 3099 (20/20) QS21/AN1528 29 (1/22) 221 (13/22) 51 (4/22) 820 (20/22) 2994 (21/22) PBS+tymerozal 25 (0/16) 33 (2/16) 39 (4/16) 37 (3/16) 47 (4/16) PBS 25 (0/16) 25 (0/16) 25 (0/15) 25 (0/12) 25 (0/16) Odno sniki: a Srednie geometryczne mian przeciwcia l zmierzonych wzgl edem A ß1-42. b Liczba odpowiadaj acych na grup e. Wyniki leczenia AN1792 lub AN1592 z ró znymi adiuwantami lub tymerozalem na obciazenie ko- ry amyloidem u 12-miesi ecznych myszy oznaczone metod a ELISA przedstawiono na fig. 15. U PBS kontrolnych myszy PDAPP sredni poziom ca lkowitego A ß w korze w wieku 12 miesi ecy wynosi l 1817 ng/g. Znacznie obni zone poziomy A ß obserwowano u myszy leczonych AN1792 plus CFA/IFA, AN1792 plus a lun, AN1792 plus MPL oraz QS21 plus AN1792. Obni zenie osi agn elo znacz ac a staty- stycznie warto sc (p<0,05) tylko dla AN1792 plus CFA/IFA. Jednak ze, jak pokazano w przyk ladach I i III, dzia lanie immunizacji na obni zenie poziomów A ß by lo znacz aco wi eksze u 15 i 18-miesi ecznych myszy. Zatem oczekuje si e, ze przynajmniej leczenie preparatami AN1792 plus a lun, AN1792 plus MPL i AN1792 plus QS21 osi agnie znaczenie statystyczne u starszych myszy. W porównaniu z tym, AN1792 plus srodek konserwuj acy tymerozal wytwarza l sredni poziom A ß prawie tak a sam a jak u myszy leczonych PBS. Podobne wyniki uzyskano porównuj ac korowe poziomy A ß42. Sredni poziom A ß42 w kontrolach PBS wynosi l 1624 ng/g. Wyra zne obni zenie srednich poziomów o warto sciach 403, 1149, 620 i 714 obserwowano u myszy leczonych odpowiednio preparatami AN1792 plus CFA/IFA, AN1792 plus a lun, AN1792 plus MPL i AN1792 plus QS21, ze zmniejszeniem osi agaj acym znaczenie statystyczne (p=0,05) dla grupy leczonej AN1792 plus CFA/IFA. Warto sc srednia w grupie leczonej AN1792 z tymerozalem wynosi la 1619 ng/g A ß42. X. Analiza toksyczno sci Po zako nczeniu bada n opisanych w przyk ladach 2, 3 i 7 zebrano tkanki do oceny histopatolo- gicznej. Ponadto w ko ncowych próbkach krwi z przyk ladów 3 i 7 wykonano analizy hematologiczne i chemiczne. Oceniono wi ekszo sc g lównych organów, w lacznie z mózgiem, p lucami, tkank a limfatycz- n a, przewodem zo ladkowo-jelitowym, w atrob a, nerkami, nadnerczami i gruczo lami p lciowymi. Pomi- mo, ze zaobserwowano sporadyczne uszkodzenia u badanych zwierz at, nie stwierdzono zadnych oczywistych ró znic, ani w zaatakowanych tkankach, ani w ostro sci uszkodze n pomi edzy zwierz etami leczonymi AN1792 a nieleczonymi. Nie stwierdzono unikatowych uszkodze n histopatologicznych u myszy immunizowanych AN1782 w porównaniu z myszami leczonymi PBS lub nieleczonymi. Nie stwierdzono tak ze ró znic w profilu analiz chemicznych pomi edzy grupami leczonymi adiuwantemPL 203 431 B1 34 a zwierz etami leczonymi PBS w przyk ladzie 7. Jakkolwiek zaobserwowano znaczne wzrosty kilku parametrów hematologicznych pomi edzy zwierz etami leczonymi AN1792 z adiuwantem Freunda w przyk ladzie 7 w porównaniu do zwierz at leczonych PBS, ale ten typ dzia lania by l oczekiwany z le- czenia adiuwantem Freunda i towarzysz acego mu zapalenia otrzewnej i nie wskazuje na jakiekolwiek niekorzystne dzia lanie leczenia AN1792. Szczegó lowe badania patologii mózgów myszy PDAPP wy- konano nie jako cz es c oceny toksykologicznej, ale jako cz esc punktów ko ncowych badania skutecz- no sci. W zadnym z tych bada n nie stwierdzono jakichkolwiek oznak niekorzystnego dzia lania na mor- fologi e mózgu. Wyniki te wskazuj a, ze leczenie AN1792 jest dobrze tolerowane i przynajmniej w znacznym stopniu pozbawione skutków ubocznych. XI. Profilaktyka i leczenie pacjentów Przeprowadzono I faz e prób z pojedyncz a dawk a, aby oznaczy c bezpiecze nstwo. Srodek lecz- niczy podawano w wzrastaj acych dawkach ró znym pacjentom zaczynaj ac od dawki oko lo 0,01, po- ziomu o przypuszczalnej skuteczno sci, i zwi ekszano j a 3-krotnie do czasu gdy poziom osi agn al 10-krotno sc skutecznej mysiej dawki. Badania fazy II prób przeprowadzono, by oznaczyc skuteczno sc lecznicz a. Wybrano pacjentów we wczesnej do sredniej fazie choroby Alzheimera, z u zyciem kryterium Alzheimer's disease and Related Disorders Association (ADRDA) na prawdopodobie nstwo AD. Odpowiedni pacjenci lokowali sie w zakresie 12-26 w badaniach Mini-Mental State Exam (MMSE). Innymi kryteriami wyboru by lo to, ze pacjenci s a w stanie prze zy c czas trwania testu oraz brak komplikuj acych danych, takich jak rów- noczesne stosowanie leków, które mog a wp lywa c na leczenie. Podstawow a ocen e funkcjonowania pacjentów wykonano z u zyciem klasycznych pomiarów psychometrycznych, takich jak MMSE i ADAS, które stanowi a ogóln a skal e oceny stanu i dzia lania pacjentów z chorob a Alzheimera. Te skale psy- chometryczne dostarczaj a miary post epu stanu choroby Alzheimera. Do monitorowania leczenia mo z- na tak ze zastosowa c odpowiednie skale jako sci zycia. Post ep choroby mo zna tak ze monitorowa c metod a MRI. Mo zna tak ze monitorowa c profile krwi pacjentów, w lacznie z testami dla specyficznych dla antygenu odpowiedzi przeciwcia l i komórek T. Po podstawowych pomiarach pacjentów zacz eto poddawa c leczeniu. Losowo podzielono ich i leczono srodkiem leczniczym lub placebo. Pacjentów monitorowano co najmniej 6 miesi ecy. Skuteczno sc oznaczono jako znaczne zmniejszenie post epu w grupie leczonej wzgl edem grupy placebo. Druga faz e II próby przeprowadzono w celu oceny przej scia pacjentów z nie-Alzheimerowskiej wczesnej utraty pami eci, czasami nazywanej upo sledzeniem pami eci zwi azanym z wiekiem (AAMI), do prawdopodobnej choroby Alzheimera, okre slanej na podstawie kryterium ADRDA. Wybrano pa- cjentów z wysokim ryzykiem przej scia do choroby Alzheimara z nieklinicznej populacji, przeszukuj ac populacje odniesienia pod wzgl edem wczesnych oznak utraty pami eci lub innych trudno sci zwi aza- nych z przed-Alzheimerowskimi objawami, historii rodzinnej choroby Alzheimera, genetycznych czyn- ników ryzyka, wieku, p lci oraz innych cech, które wskazuj a wysokie ryzyko choroby Alzheimera. Zebrano punkty podstawowe odpowiednich miar w lacznie z MMSE i ADAS, razem z innymi miernika- mi zaprojektowanymi do oceny bardziej normalnej populacji. Populacje tych pacjentów podzielono na dwie odpowiednie grupy z porównaniem placebo wobec wariantów dawek srodka. Losy pacjentów z tych populacji sledzono z przerwami oko lo sze sciomiesi ecznymi, a ko ncowym punktem dla ka zdego pacjenta by lo, czy na koniec obserwacji osoba ta przejdzie do fazy prawdopodobnej choroby Alzhe- imera oznaczonej na podstawie kryterium ADRDA. XII. Ogólne materia ly i metody 1. Pomiary miana przeciwcia l Od myszy pobrano krew robi ac niewielkie nak lucie w zyle ogonowej i zebrano oko lo 200 µl krwi do probówki mikrowirówkowej. Od swinek morskich pobrano krew przez wygolenie najpierw okolicy tylnego golenia, a nastepnie nak lucie za pomoc a ig ly nr 18 zy ly sródstopowej i zebranie krwi do pro- bówek mikrowirówkowych. Krew zostawiono do skrzepni ecia przez 1 godzin e w temperaturze pokojo- wej (RT), zworteksowano, a nast epnie odwirowano przy 14000 x g przez 10 minut, aby oddzieli c skrzep od surowicy. Surowic e przeniesiono do czystych probówek mikrowirówkowych i przechowywa- no w 4°C do czasu oznaczania miana. Miana przeciwcia l zmierzono metod a ELISA. 96-studzienkowe p lytki do mikromianowania (p lytki Costar EIA) powleczono 100 µl roztworu zawieraj acego 10 µg/ml A ß42 lub SAPP albo innych antyge- nów, jak wskazano w ka zdym z poszczególnych przypadków, w buforze Well Coating Buffer (0,1 M fosforan sodu, pH 8,5, 0,1% azydek sodu) i trzymano przez noc w RT. Z p lytek odessano p lyn i doda- no surowic e do studzienek, zaczynaj ac od rozcie nczenia 1/100 w Specimen Diluent (0,014 M fosforanPL 203 431 B1 35 sodu, pH 7,4, 0,15 M NaCl, 0,6% surowiczej albuminy bydl ecej, 0,05% tymerozalu). Bezpo srednio na p lytkach wykonano 7 kolejnych 3-krotnych rozcie ncze n próbek, tak by osi agn ac ko ncowe rozcie ncze- nie 1/218700. Rozcie nczone preparaty inkubowano w powleczonych studzienkach na p lytce przez 1 godzin e w RT. Nast epnie p lytki przemyto 4-krotnie za pomoc a PBS zawieraj acej 0,05% Tween 20. Nast epnie dodano do studzienek drugie przeciwcia lo, kozie przeciwmysiej Ig, sprz ezone z pe- roksydaz a chrzanow a (otrzymane z Boehringer Mannheim), w ilo sci 100 µl rozcie nczenia 1/3000 w Specimen Diluent i inkubowano przez 1 godzin e w RT. P lytki ponownie przemyto 4-krotnie za po- moc a PBS, Tween 20. Aby wywo lac chromogen do ka zdej studzienki dodano 100 µl Slow TMB (3,3',5,5'-tetrametylo-benzydyna otrzymana z Pierce Chemicals) i inkubowano przez 15 minut w RT. Reakcj e zatrzymano przez dodanie 25 µl 2M H 2 SO 4 . Nast epnie odczytano intensywno sc barwy w Molecular Devices Vmax przy 450 nm-650 nm. Miana zdefiniowano jako odwrotno sc rozcie nczenia surowicy wywo luj acego po low e maksymal- nego OD. Zazwyczaj maksymalne OD odczytywano z pocz atkowego rozcie nczenia 1/100, z wyj atkiem przypadków bardzo wysokich mian, przy których niezb edne by lo wi eksze pocz atkowe rozcie nczenie do ustalenia maksymalnej OD. Je zeli punkt 50% znajdowa l si e pomi edzy dwoma rozcie nczeniami, wykonywano liniow a ekstrapolacj e aby wyznaczy c ko ncowe miano. Aby policzy c sredni a geometrycz- n a mian przeciwcia l, miana ni zsze ni z 100 by ly umownie oznaczane jako warto sc miana 25. 2. Test proliferacji limfocytów Myszy u spiono izofluranem. Sledziony usuni eto i przep lukano dwukrotnie w 5 ml PBS zawiera- jacej 10% inaktywowanej termicznie p lodowej surowicy bydl ecej (PBS-FBS), zhomogenizowano w 50 µ Centricon Unit (Dako A/S, Denmark) w 1,5 ml PBS-FBS przez 10 sekund przy 10 rpm w Medimachine (Dako), a nast epnie przefiltrowano przez nylonowe sito o srednicy porów 100 µ. Limfocyty sledziono- we przemyto jeden raz 15 ml PBS-FBS, nast epnie osadzono przez wirowanie przy 200 x g przez 5 minut. Czerwone krwinki zlizowano zawieszaj ac osad w 5 ml buforu zawieraj acego 0,15 M NH 4 CI, 1M KHCO 3 , 0,1 M NaEDTA, pH 7,4 przez 5 minut w RT. Nast epnie leukocyty przemyto w sposób opisany powy zej. Swie zo wyizolowane komórki sledzionowe (10 5 na studzienk e) hodowano w 3 powtórzeniach zestawów w 96-studzienkowych p lytkach do mikromianowania, do hodowli tkankowych, o dnie w kszta lcie litery U (Corning, Cambridge, MA) w po zywce RPMI 1640 (JRH Biosciences, Lenexa, KS) wzbogaconej 2,05 ml L-glutaminy, 1% penicylin a/streptomycyn a oraz 10% inaktywowan a termicznie FBS, przez 96 godzin w 37°C. Dodawano tak ze ró zne peptydy A ß, A ß1-16, A ß1-40, A ß1-42 lub o od- wrotnej sekwencji aminokwasowej A ß40-1, w dawkach wynosz acych od 5 µM do 0,18 µM w czterech etapach. Komórki w studzienkach kontrolnych hodowano z konkanawalin a A (Con A) (Sigma, nr kata- logowy C-5275, w st ezeniu 1 µg/ml) bez dodawania bia lka. Do komórek na ostatnie 24 godziny doda- no 3 H-tymidyn e (1 µCi/studzienk e uzyskanej z Amersham Corp., Arlington Heights IL). Nast epnie ko- mórki zebrano na p lytki UniFilter i zmierzono radioaktywno sc licznikiem Top Count Microplate Scintilla- tion Counter (Packard Instruments, Downers Grove, IL). Wyniki wyra zono jako impulsy na minut e (cpm) radioaktywno sci wlaczonej do nierozpuszczalnych makrocz asteczek. 4. Preparowanie tkanek mózgowych Po u smierceniu zwierz at mózgi usuni eto i jedn a pó lkul e przygotowano do analizy immunohisto- chemicznej, a z drugiej pó lkuli wypreparowano 3 regiony mózgu (hipokamp, kor e i mó zd zek) i zasto- sowano do zmierzenia st eze n ró znych bia lek A ß i form APP metod a specyficznych testów ELISA (Johnson-Wood i inni, supra). Tkanki przeznaczone do testów ELISA zhomogenizowano w 10 obj eto sciach lodowatego buforu guanidynowego (5,0 M guanidyna-HCl, 50 mM Tris-HCl, pH 8,0). Homogenaty zmieszano przez deli- katne wstrz asanie w aparacie Adams Nutator (Fisher) przez 3-4 godziny w RT i przechowywano w -20°C przed oznaczeniem A ß i APP. Wcze sniejsze do swiadczenia wykaza ly, ze preparaty anali- tyczne by ly stabilne w tych warunkach przechowywania, oraz ze syntetyczne bia lko A ß (Bachem) mo zna ilo sciowo odzyska c po wk luciu homogenatów kontrolnej tkanki mózgowej z miotów mysich (Johnson-Wood i inni, supra). 5. Pomiar poziomów A ß Homogenaty mózgu rozcie nczono w stosunku 1:10 lodowatym Casein Diluent (0,25% kazeina, PBS, 0,05% azydek sodu, 20 µg/ml aprotyniny, 5 mM EDTA pH 8,0, 10 µg/ml leupeptyny), a nast ep- nie odwirowano przy 16000 x g przez 20 minut w 4°C. Wzorce syntetycznego peptydu A ß (aminokwa- sy 1-42) i wzorce APP przygotowano tak, by zawiera ly 0,5 M guanidyn e i 0,1% surowicz a albumin e bydl ec a (BSA) w ostatecznym preparacie. W te scie kanapkowym ELISA „ca lkowitego" A ß stosowano monoklonalne przeciwcia la (mA ß) 266, specyficzne dla aminokwasów 13-28 A ß (Seubert i inni) jakoPL 203 431 B1 36 przeciwcia lo wychwytuj ace oraz biotynylowane mA ß 3D6, specyficzne dla aminokwasów 1-5 A ß (Johnson-Wood i inni) jako przeciwcia lo reporterowe. 3D6 mA ß nie rozpoznaje wydzielanej APP ani pe lnej d lugo sci APP, ale wykrywa tylko A ß z N-ko ncowym kwasem asparaginowym. Test ten ma ni z- sz a granic e czu lo sci ~ 50 ?g/ml (11 ?M) i nie wykazuje reaktywno sci krzy zowej z endogennym mysim bia lkiem A ß w stezeniach do 1 ng/ml (Johnson-Wood i inni, supra). W specyficznym dla A ß1-42 kanapkowym te scie ELISA stosuje si e mA ß 21F12, specyficzne dla aminokwasów 33-42 A ß (Johnson-Wood i inni) jako przeciwcia lo wychwytuj ace. Biotynylowane mA ß 3D6 jest tak ze przeciwcia lem reporterowym w tym te scie, który ma ni zsz a granic e czu lo sci, wynosz a- c a oko lo 125 ?g/ml (28 ?M, Johnson-Wood i inni). Do testów A ß ELISA studzienki 96-studzienkowych p lytek do immunotestów (Costar) powlekano 100 µl mA ß 266 (w st ezeniu 10 µg/ml) lub mA ß 21F12 (w st ezeniu 5 µg/ml) z inkubowaniem przez noc w RT. Roztwór usuni eto przez odessanie i studzienki zablokowano przez dodanie 200 µl 0,25% surowiczej albuminy ludzkiej w buforze PBS na co najmniej 1 godzin e w RT. Roztwór blokuj acy usuni eto i p lytki przechowywano wysuszone w 4°C do czasu za- stosowania. P lytki przed u zyciem nawodniono buforem Wash Buffer [sól buforowana Tris (0,15 M NaCl, 0,01 M Tris-HCl, pH 7,5), plus 0,05% Tween 20]. Próbki i wzorce dodano w trzech powtórze- niach równych cz esci po 100 µl na studzienk e, a nast epnie inkubowano przez noc w 4°C. P lytki prze- mywano co najmniej 3-krotnie buforem Wash Buffer pomi edzy ka zdym z etapów testu. Dodano bioty- nylowane mA ß 3D6, rozcie nczone do 0,5 µl/ml w buforze Casein Assay Buffer (0,25% kazeina, PBS, 0,05% Tween 20, pH 7,4) i inkubowano w studzienkach przez 1 godzin e w RT. Koniugat awidyna- peroksydaza chrzanowa (Avidin-HRP uzyskana z Vector, Burlingame, CA) rozcie nczony 1:4000 w Casein Assay Buffer dodano na 1 godzin e w TP. Dodano kolorymetryczny substrat, Slow TMB-ELISA (Pierce) i pozostawiono do reakcji przez 15 minut w RT, po czym reakcj e enzymatyczn a zatrzymano przez dodanie 25 µl 2N H 2 SO 4 . Produkt reakcji oznaczono stosuj ac Molecular Devices Vmax mierz acy ró znic e absorpcji przy 450 nm i 650 nm. 6. Pomiar poziomów APP Zastosowano dwa ró zne testy APP. Pierwszy, nazwany APP- a/FL, rozpoznaje zarówno APP- alfa ( a), jak i formy APP pe lnej d lugo sci (FL). Drugi test rozpoznaje tylko APP- a. Test APP-a/FL roz- poznaje wydzielan a posta c APP w lacznie z pierwszymi 12 aminokwasami A ß. Poniewa z przeciwcia lo reporterowe (2H3) nie jest specyficzne dla miejsca a-klamerki, wyst epuj acego pomi edzy 612-613 aminokwasem APP695 (Esch i inni, Science 248, 1122-1124 (1990)), test ten rozpoznaje równie z pe lne d lugo sci APP (APP-FL). Wst epne do swiadczenia z immobilizowanymi przeciwcia lami APP przeciw cytoplastycznemu ogonowi APP-FL, w celu usuni ecia APP-FL z homogenatów mózgowych zasugerowa ly, ze oko lo 30-40% APP- a/FL APP jest FL (dane nie prezentowane). Przeciwcia lem wy- chwytuj acym w obu testach APP- a/FL i APP- a jest mA ß 8E5 wytworzone przeciw aminokwasom 444 do 592 formy APP695 (Games i inni, supra). Reporterowym mA ß dla testu APP- a/FL jest mA ß 2H3, specyficzne dla aminokwasów 597-608 formy APP695 (Johnson-Wood i inni, supra), a przeciwcia lem reporterowym dla testu APP- a jest biotynylowana pochodna mA ß 16H9, wytworzona przeciw amino- kwasom 605 do 611 APP. Ni zsza granica czu lo sci testu APP- a/FL wynosi 11 ng/ml (150 ?M) (John- son-Wood i inni), a testu specyficznego dla APP- a wynosi 22 ng/ml (0,3 nM). Dla obydwu testów APP studzienki 96-studzienkowych p lytek EIA powlekano mA ß 8E5, jak opisano powy zej dla mA ß 266. Oczyszczone, zrekombinowane wydzielane APP- a zastosowano jako wzorzec do testu APP- a i testu APP- a/FL (Esch i inni, supra). Próbki homogenatu mózgu w 5 M guanidynie rozcie nczono 1:10 w ELISA Specimen Diluent (0,014 M bufor fosforanowy, pH 7,4, 0,6% surowicza albumina bydl eca, 0,05% tymerozal, 0,5 M NaCl, 0,1% NP40). Nast epnie rozcie nczono je 1:4 w Specimen Diluent zawie- rajacym 0,5 M guanidyn e. Rozcie nczone homogenaty odwirowano przy 16000 x g przez 15 sekund w RT. Wzorce APP i próbki dodano do p lytek w dwóch powtórzeniach tych samych ilo sci i inkubowano przez 1,5 godziny w RT. Biotynylowane przeciwcia la reporterowe 2H3 i 16H9 inkubowano z próbkami przez 1 godzin e w RT. Streptawidyn e-alkaliczn a fosfataz e (Boehringer Mannheim) rozcie nczon a 1:1000 w Specimen Diluent inkubowano w studzienkach przez 1 godzin e w RT. Dodano fluorescen- cyjnego substratu, fosforanu 4-metylo-umbeliferylu i inkubowano 30 minut w RT, a nast epnie p lytki odczytano w fluorymetrze Cytofluor tm 2350 (Millipore) przy 365 nm pobudzenia i 450 nm emisji. 7. Immunohistochemia Mózgi utrwalano przez 3 dni w 4°C w 4% paraformaldehydzie w PBS, a nast epnie przechowy- wano 1-7 dni w 4°C w 1% paraformaldehydzie, PBS przed poci eciem na skrawki. Wie ncowe skrawki histologiczne o grubo sci 40 mikronów ci eto na wibratomie w RT i przechowywano w buforze chroni a- cym przed zamarzni eciem (30% gliceryna, 30% glikol etylenowy w buforze fosforanowym) w -20°CPL 203 431 B1 37 przed obróbk a immunohistochemiczn a. Dla ka zdego mózgu 6 fragmentów na poziomie hipokampu grzbietowego, ka zdy oddzielony kolejnymi 240 µm przerwami, inkubowano przez noc z jednym z na- st epuj acych przeciwcia l: (1) biotynylowanym przeciw-A ß (mA ß, 3D6, specyficznym dla ludzkiego A ß) rozcie nczonym do st ezenia 2 µg/ml w PBS i 1% surowicy ko nskiej; lub (2) biotynylowanym mA ß, spe- cyficznym dla ludzkiego APP, 8E5, rozcie nczonym do st ezenia 3 µg/ml w PBS i 1,0% surowicy ko n- skiej; lub (3) mA ß specyficznym dla glejowego w lókienkowego bia lka kwasowego (GFAP; Sigma Chemical Co.) rozcie nczonym 1:500 w 0,25% Triton X-100 i 1% surowicy ko nskiej w soli buforowanej Trisem, pH 7,4 (TBS); lub (4) mA ß specyficznym dla CD11b, antygenu MAC-1, (Chemicon Internatio- nal) rozcie nczonym w stosunku 1:100 w 0,25% Triton X-100 i 1% króliczej surowicy w TBS; lub (5) mA ß specyficznym dla antygenu MHC II, (Pharmigen) rozcie nczonym w stosunku 1:100 w 0,25% Triton X-100 i 1% króliczej surowicy w TBS; lub (6) szczurzym mA ß specyficznym dla CD 43, (Phar- mingen) rozcie nczonym w stosunku 1:100 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub (7) szczurzym mA ß specyficznym dla CD 45RA, (Pharmingen) rozcie nczonym w stosunku 1:100 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub (8) szczurzym monoklonalnym A ß specyficznym dla CD 45RB, (Pharmingen) rozcie nczo- nym w stosunku 1:100 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub (9) szczurzym monoklonalnym A ß specy- ficznym dla CD 45, (Pharmingen) rozcie nczonym w stosunku 1:100 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub (10) biotynylowanym chomiczym poliklonalnym A ß specyficznym dla CD3e, (Pharmingen) rozcie n- czonym w stosunku 1:100 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub (11) szczurzym mA ß specyficznym dla CD3, (Serotec) rozcie nczonym w stosunku 1:200 z 1% króliczej surowicy w PBS; lub z (12) roztworem PBS nie zawieraj acym pierwotnych przeciwcia l, zawieraj acym 1% normaln a surowic e ko nsk a. Skrawki histologiczne poddane dzia laniu roztworów przeciwcia l wymienionych w 1, 2 i 6-12 po- wy zej wcze sniej traktowano roztworem 1,0% Triton X-100, 0,4% nadtlenku wodoru w PBS przez 20 minut w RT aby zablokowa c endogenne peroksydazy. Nast epnie inkubowano je przez noc w 4°C z pierwotnymi przeciwcia lami. Skrawki poddane dzia laniu 3D6 lub 8E5 lub CD3e mA ß nast epnie pod- dano przez 1 godzin e w RT reakcji z kompleksem peroksydaza chrzanowa-awidyna-biotyna ze sk lad- nikami zestawu „A" i „B" rozcie nczonymi 1:75 w PBS (Vector Elite Standard Kit, Vector Labs, Burlin- game, CA.). Skrawki poddane dzia laniu przeciwcia l specyficznych dla CD 45RA, CD 45RB, CD 45, CD3 i roztworem PBS pozbawionym pierwotnych przeciwcia l inkubowano przez 1 godzin e w RT od- powiednio z biotynylowanymi przeciwcia lami przeciw-szczurzym IgG (Vector) rozcie nczonymi 1:75 w PBS lub biotynylowanymi przeciwcia lami przeciw-mysim IgG (Vector) rozcie nczonymi 1:75 w PBS. Nast epnie skrawki przez 1 godzin e w RT reakcji z kompleksem peroksydaza chrzanowa-awidyna- biotyna ze sk ladnikami zestawu „A" i „B" rozcie nczonymi 1:75 w PBS (Vector Elite Standard Kit, Vector Labs, Burlingame, CA.). Skrawki wywo lano w 0,01% nadtlenku wodoru, 0,05% 3,3'-diaminobenzydynie (DAB) w RT. Skrawki przeznaczone do inkubacji z przeciwcia lami specyficznymi dla GFAP, MAC-1 i MHC II wcze- sniej traktowano 0,6% nadtlenkiem wodoru w RT aby zablokowa c endogenne peroksydazy, a nast ep- nie inkubowano przez noc w 4°C z pierwotnymi przeciwcia lami. Skrawki poddane dzia laniu przeciw- cia la GFAP inkubowano 1 godzin e w RT z biotynylowanymi przeciwcia lami przeciwmysiej IgG, wytwo- rzonymi u koni (Vector Laboratories; zestaw Vectastain Elite ABC Kit) rozcie nczonymi 1:200 w TBS. Nast epnie skrawki inkubowano przez 1 godzin e z kompleksem peroksydaza-awidyna-biotyna (Vector Laboratories; Vectastain Elite ABC Kit) rozcie nczonym 1:1000 w TBS. Skrawki inkubowane z przeciwcia lami mA ß specyficznymi dla MAC-1 i MHC II jako pierwotnymi przeciwcia lami kolejno pod- dano reakcji przez 1 godzin e w RT z biotynylowanymi przeciwcia lami przeciw-szczurzym IgG wytwo- rzonymi w królikach, rozcie nczonymi 1:200 w TBS, nast epnie inkubowane przez 1 godzin e z komplek- sem peroksydaza chrzanowa-awidyna-biotyna rozcienczonym 1:1000 w TBS. Skrawki inkubowane z przeciwcia lami specyficznymi dla GFAP, MAC-1 i MHC II wywo lano inkubuj ac je w RT z 0,05% DAB, 0,01% nadtlenkiem wodoru, 0,04% chlorkiem niklu, TBS odpowiednio przez 4 i 11 minut. Wyznakowane immunologicznie skrawki umieszczono na szklanych szkie lkach przedmiotowych (VWR, Superfrost slides), wysuszono na powietrzu przez noc, zanurzono w Propar (Anatech) i na lo- zono na nie szkie lka nakrywkowe stosuj ac Permount (Fisher) jako srodek osadzaj acy. Aby przeciwnie wybarwi c p lytki A ß podzestaw GFAP-dodatnich skrawków umieszczono na szkie lkach przedmiotowych Superfrost i inkubowano w wodnej 1% Thioflavin S (Sigma) przez 7 minut po obróbce immunohistochemicznej. Nast epnie skrawki odwodniono i oczyszczono w Propar, po czym na lo zono na nie szkie lka nakrywkowe osadzaj ac je z u zyciem Permount.PL 203 431 B1 38 8. Analiza obrazu Do oceny ilo sciowej immunoreaktywnych skrawków zastosowano Videometric 150 Image Ana- lysis System (Oncor, Inc. Gaithersburg, MD) sprzezony z mikroskopem Nikon Microphot-FX przez kamer e wideo CCD i monitor Sony Trinitron. Obraz skrawków by l przechowywany w buforze wideo i oznaczono próg koloru i nasycenia aby wybra c i policzy c ca lkowity obszar pikseli zajmowany przez wyznakowane immunologicznie struktury. Dla ka zdego skrawka hipokamp obrysowano r ecznie i obli- czono ca lkowity obszar pikseli zajmowany przez hipokamp. Procent obci azenia amyloidem zmierzono jako: (frakcja obszaru hipokampu zawieraj aca z logi A ß immunoreaktywne z mA ß 3D6) x 100. Podob- nie procent obci azenia neurytycznego zmierzono jako: (frakcja obszaru hipokampu zawieraj aca dys- troficzne neuryty reaguj ace z mA ß 8E5) x100. C-Imaging System (Comprix, Inc., Cranberry Township, PA) wykorzystuj acy program Simple 32 Software Application po laczono z mikroskopem Nikon Microphot-FX przez kamer e Optronics i zastosowano do ilo sciowej oceny procentu kory pozamodze- lowatej zaj etej przez GFAP-dodatnie astrocyty i MAC-1- i MHC II-dodatni mikroglej. Obraz immunore- aktywnych skrawków przechowywano w buforze wideo i wyznaczono próg monochromatyczny, aby wybra c i policzy c ca lkowity obszar pikseli zajmowany przez wyznakowane immunologicznie komórki. Dla ka zdego skrawka kor e pozamodzelowat a (RSC) r ecznie obrysowano i obliczono ca lkowity obszar pikseli zajmowany przez RSC. Procent astrocytozy zdefiniowano jako: (frakcja obszaru RSC zajmo- wana przez GFAP-reaktywne astrocyty) x 100. Podobnie procent mikroglejozy zdefiniowano jako: (frakcja obszaru RSC zajmowana przez mikroglej reaktywny z MAC-1 i MHC II) x 100. Do wszystkich analiz obrazu 6 skrawków na poziomie hipokampu grzbietowego, ka zdy oddzielony kolejnymi 240 µm przerwami, oznaczono ilo sciowo dla ka zdego zwierz ecia. We wszystkich przypadkach status leczniczy zwierz at nie by l znany obserwatorowi. Jakkolwiek powy zszy wynalazek opisano szczegó lowo w celu jego wyja snienia i zrozumienia, oczywiste jest, ze dokona c mo zna pewnych modyfikacji w ramach zakresu za laczonych zastrze ze n. Wszystkie cytowane publikacje i dokumenty patentowe wprowadza si e niniejszym w ca lo sci jako od- no sniki we wszystkich celach w stopniu, w jakim zosta ly one wymienione.PL 203 431 B1 39PL 203 431 B1 40 PL PL PL Description of the invention The invention relates to a pharmaceutical composition and the use of an immunogenic agent effective in inducing an immune response comprising anti-Aβ antibodies for the preparation of a medicament for the treatment or prevention of a disease characterized by amyloid logs. Alzheimer's disease (AD) is a progressive disease that causes senile dementia. See generally Selkoe, TINS 16, 403-409 (1993); Hardy et al., WO 92/13069; Selkoe,J. Neuropathol. Exp. Neurol. 53, 438-447 (1994); Duff et al., Nature 373, 476-477 (1995); Games et al., Nature 373, 523 (1995). In general, the disease can be divided into two categories: late-onset, which appears in old age (from the age of 65), and early-onset, which develops before old age, i.e. between 35 and 60 years of age. In both types of disease, the pathology is the same, but the abnormalities appear to be much more serious and more extensive in cases where the disease begins at a younger age. The disease is characterized by two types of damage to the brain: senile plaques and neurofibrillary tangles. Senile plaques are areas of disorganized neuropil up to 150 µm wide with extracellular amyloid logs occurring in the center, visible during microscopic analysis of brain tissue sections. Neurofibrillary bundles are intracellular tau proteins consisting of two filaments wrapped in pairs around each other. The main component of platelets is a peptide called A ß or ß-amyloid peptide. Aβ-peptide is an internal 39-43 amino acid fragment of a precursor protein called amyloid precursor protein (APP). Several mutations of the APP protein have been associated with the occurrence of Alzheimer's disease. See e.g. Goate et al., Nature 349, 704 (1991) (valine 717 to isoleucine); Chartier Harlan et al., Nature 353, 844 (1991) (valine 717 to glycine); Murrell et al., Science 254, 97 (1991) (valine 717 to phenylalanine); Mullan et al., Nature Genet. 1, 345 (1992) (double mutation changing lysine E 595 - -methionine E 596 into asparagine E 595 -leucine E 596). These mutations are believed to cause Alzheimer's disease as a result of increased or altered processing of APP into Aß, in particular the processing of APP into increased amounts of long forms of Aß (i.e. Aß1-42 and Aß -1-43). Mutations in other genes, such as the presenilin genes, PS1 and PS2, are thought to indirectly affect APP processing by producing increased amounts of long forms of Aβ (see Hardy, TINS 20, 154 (1997) )). These observations indicate that Aβ, especially its long form, is a causal element in Alzheimer's disease. McMichael, EP 526511, proposed the administration of homeopathic doses (less than or equal to 10-2 mg/day) of Aβ to patients with pre-existing AD. In a typical human with about 5 liters of plasma, even the higher limit of this dose is expected to produce a concentration no greater than 2 pg/ml. The normal concentration of Aβ in human plasma is 50 - 200 pg/ml (Seubert et al., Nature 359, 325-327 (1992). Due to the fact that the dose proposed in EP 526511 does little to change the level of endogenous Aβ in the circulation and because EP 526511 does not recommend the use of an adjuvant, it seems unlikely that any therapeutic effect will occur. In contrast, the invention relates to the treatment or prevention of an amyloidogenic disease by administering Aβ or another immunogen to a patient under conditions that induce a favorable immune response in the patient. The invention relates to a pharmaceutical composition characterized by comprising an immunogenic agent effective in inducing an immune response comprising anti-Aβ antibodies in a patient and a pharmaceutically acceptable adjuvant, the agent being selected from the group consisting of (i) Aβ, (ii) a fragment of at least five contiguous amino acids of Aβ42 and (iii) a nucleic acid encoding (i) or (ii); and the adjuvant is selected from the group consisting of aluminum, aluminum hydroxide, aluminum phosphate, aluminum sulfate, 3-de-O-acylated monophosphorylated lipid A, M-CSF and GM-CSF, oil-in-water emulsions such as squalene or peanut oil , MF59, SAF, CpG, polymeric or monomeric amino acids such as poly(glutamic acid) or polylysine, muramyl peptides (e.g. N-acetylmuramyl-L-threonyl-D-isoglutamine (thr-MDP), N-acetylnormuramyl-L-alanyl-D-isoglutamine (nor-MDP), N-acetylmuramyl-L-alanyl-D-isoglutaminyl-L-alanine -2-(1'-2'dipalmitoyl-sn-glycero-3-hydroxyphosphoryloxy)ethylamine (MTP-PE), N-acetylglucosaminyl-N-acetylmuramyl-L-A1-D-isoglu-L-Ala-di- palmitoxypropylamide (DTP-DPP)) and other components of bacterial cell walls, such as trehalose dimycolinate (TDM), cell wall skeleton (CWS), MPL+CWS, saponin adjuvants (QS21), PL 203 431 B1 3 ISCOM (complexes immunostimulants), cytokines such as interleukins (IL-1, IL-2 and IL-12), macrophage colony-stimulating factor (M-CSF), tumor necrosis factor (TNF); and A ß42 has the natural human sequence: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln-Lys-Leu-Val -Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH . Preferably, the agent is encapsulated in a particle. More preferably, the particle is a polylactide-polyglycolide (PLPG) copolymer particle. In a preferred embodiment, A ß is A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 or A ß39. The Aβ fragment is preferably derived from the N-terminal half of Aβ. The A ß fragment preferably comprises A ß1-5, and more preferably is A ß1-5. Thus, more preferably the A ß fragment is A ß1-6, or A ß1-12. Preferably, the A ß fragment is selected from the group consisting of A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, A ß17-28, A ß25-35, A ß33-42, A ß35-40 and A ß35-42. In a preferred embodiment, the composition contains at least 10 Pg, or at least 20 Pg of Aβ, or at least 50 Pg of Aβ, or at least 100 Pg of Aβ or a fragment thereof. The invention also provides the use of an immunogenic agent effective in inducing an immune response comprising anti-Aβ antibodies for the preparation of a medicament for the treatment or prevention of a disease characterized by amyloid logs in a patient, wherein the agent contains (i) Aβ, (ii) a fragment of at least five contiguous A ß42 amino acids; or (iii) a nucleic acid encoding (i) or (ii); and A ß42 has the natural human sequence: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln-Lys-Leu-Val -Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly- Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH . In a preferred embodiment, the medicament further comprises a pharmaceutically acceptable adjuvant selected from the group consisting of aluminum, aluminum hydroxide, aluminum phosphate, aluminum sulfate, 3-de-O-acylated monophosphoryl lipid A, M-CSF and GM-CSF, oil in water such as squalene or peanut oil, MF59, SAF, CpG, polymeric or monomeric amino acids such as poly(glutamic acid) or polylysine, muramyl peptides (e.g. N-acetylmuramyl-L-threonyl-D-isoglutamine (thr-MDP), N-acetylnormuramyl-L-alanyl-D-isoglutamine (nor-MDP), N-acetylmuramyl-L-alanyl- -D-isoglutaminyl-L-alanine -2-(1'-2'di-palmitoyl-sn-glycero-3-hydroxyphosphoryloxy)ethylamine (MTP-PE), N-acetylglucosaminyl-N-acetylmuramyl-L-A1-D-isoglu-L-Ala-dipalmitoxypropylamide ( DTP-DPP)), or other bacterial cell wall components such as trehalose dimycolinate (TDM), cell wall skeleton (CWS), MPL+CWS, saponin adjuvants (QS21), ISCOM (immunostimulatory complexes), cytokines such such as interleukins (IL-1, IL-2 and IL-12), macrophage colony-stimulating factor (M-CSF), tumor necrosis factor (TNF). In a preferred embodiment, the agent is encapsulated in a particle, which is more preferably a polylactide-polyglycolide (PLPG) copolymer particle. In a preferred embodiment, A ß is A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 or A ß39. Preferably, the Aβ fragment is derived from the N-terminal half of Aβ. In a preferred embodiment, the A ß fragment comprises A ß1-5. More preferably, the Aβ fragment is Aβ1-5, or Aβ1-6, or Aβ1-12. In a preferred embodiment, the Aβ fragment is selected from the group consisting of Aβ1-5, Aβ1-6, Aβ1-12, Aβ13-28, Aβ17-28, Aβ25-35, Aβ33-42, Aβ35-40 and Aß35-42. In a preferred embodiment, the amount of sc Aβ or fragment thereof is at least 10 Pg, or at least 20 Pg, or at least 50 Pg, or at least 100 Pg. Preferably the patient is a human. In a preferred embodiment, the disease is Alzheimer's disease. In another preferred use, the patient remains asymptomatic. In a preferred embodiment, the patient is less than 50 years of age. In another preferred embodiment, the patient has inherited risk factors indicative of susceptibility to Alzheimer's disease, and in another preferred embodiment, the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease. In a more preferred use, Aß is present in aggregated form. Preferably, the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously. More preferably, the drug is administered intramuscularly or subcutaneously. PL 203 431 B1 4 In a more preferred embodiment, the agent is an effective dose of a nucleic acid encoding Aβ or a fragment of at least five contiguous amino acids of Aβ42, wherein the nucleic acid is expressed in the patient to produce Aβ or a fragment of least five adjacent amino acids A ß42 causing an immune response. More preferably, the drug is administered topically. More preferably, the drug is applied topically in the form of a patch. In a more preferred use, the patient is monitored for immune response. Methods of preventing or treating diseases characterized by amyloid deposition in a patient result in the induction of an immune response against a peptide component of the amyloid logs in the patient. Such induction of a response may occur actively by administration of an immunogen, or passively by administration of an antibody or an active fragment or derivative of an antibody. In some patients with an amyloid log there is a concentration of A ß peptide and the disease is Alzheimer's disease. In some methods, the patient is asymptomatic. In some methods, the subject is over 50 years of age. In some methods, the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease. These risk factors include variable alleles of the PS1 and PS2 presenilin genes and variable forms of APP. In other methods, there are no known risk factors for Alzheimer's disease. In the treatment of patients suffering from Alzheimer's disease, one treatment approach involves administering a dose of Aβ-peptide to the patient to induce an immune response. Sometimes Aβ peptide is administered with an adjuvant that enhances the immune response to Aβ peptide. It could be a lun or MPL. The dose of Aβ-peptide administered to the patient is typically at least 1 or 10 µg when administered with adjuvant and at least 50 µg when administered without adjuvant. It may also be at least 100 µg. The Aβ peptide may also be Aβ1-42. Sometimes Aβ-peptide is administered in aggregated or dissociated form. The therapeutic agent may also be an effective dose of a nucleic acid encoding Aβ or an active fragment thereof or a derivative thereof. A nucleic acid encoding Aβ or a fragment thereof is expressed in a patient to produce Aβ or an active fragment thereof that induces an immune response. Sometimes nucleic acid is administered through the skin, possibly in the form of a patch. The therapeutic agent can be found by searching a library of compounds to identify a compound that interacts with Aβ antibodies and administering the compound to the patient to induce an immune response. The immune response may be directed against the Aβ peptide in the aggregated form rather than against the Aβ peptide in the dissociated form. For example, the immune response may consist of antibodies that bind the aggregated form of Aβ-peptide but do not bind the dissociated Aβ-peptide. The immune response may involve T cells binding Aβ complexed with MCHI or MCHII on CD8 or CD4 cells, or is induced by administration of an anti-Aβ antibody to the patient. An immune response can also be induced by harvesting T cells from a patient, exposing the T cells to Aβ-peptide under conditions in which the T cells are activated, and then reintroducing the T cells into the patient. The drug is usually administered orally, intranasally, intradermally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously. After administration of the drug, the patient can be monitored to determine the immune response. If during monitoring there is a decrease in the immune response over time, the patient may be given one or more subsequent doses of the drug. The pharmaceutical compositions may contain Aβ and an excipient suitable for oral administration and other routes, or an agent effective to induce an immune response against Aβ in a patient and a pharmaceutically acceptable adjuvant. The agent may sometimes be Aß or its active fragment. The adjuvant may be a solid powder, and sometimes it is an oil-in-water emulsion. Aβ or its active fragment may also be a component of a polylactide-polyglycolide copolymer (PLPG) or other particle. It is possible to combine Aβ or an active fragment thereof with a conjugate molecule to promote delivery of Aβ into the patient's bloodstream and/or promote an immune response against Aβ. The conjugate may, for example, promote the induction of an immune response against Aβ and may be cholera toxin, immunoglobulin, attenuated diphtheria toxin CRM 197 (Gupta, Vaccine 15, 1341-3 (1997)). The pharmaceutical composition may contain an agent effective to induce an immune response against Aβ in the patient, but the composition should not contain complete Freund's adjuvant. The agent may also contain a viral vector encoding Aβ or an active fragment thereof that effectively induces an immune response against Aβ. Suitable viral vectors may be: herpes virus, adenovirus, adeno-satellite virus, retrovirus, Sindibs virus, Semliki Forest virus, cowpox virus or avian pox virus. In methods for preventing and treating Alzheimer's disease, an effective dose of Aβ-peptide is administered to a patient. Aβ or antibodies directed against it can be used to produce a drug that prevents or treats Alzheimer's disease. You can also evaluate the effectiveness of a method of treating a patient's Alzheimer's disease. The basic amount of anti-Aβ antibodies in the patient's tissue samples is determined before the agent is administered. The amount of anti-Aβ-peptide specific antibodies in the patient's tissue samples after treatment with the agent can be compared to the basal amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies. The amount of anti-A ß peptide-specific antibodies measured after treatment, which is significantly higher than the basal amount of anti-A ß peptide-specific antibodies, indicates a positive treatment result. In assessing the effectiveness of methods for treating Alzheimer's disease in a patient, the basic amount of anti-Aß-specific antibodies can be determined in the patient's tissue samples before the agent is administered. The amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies in patient tissue samples after treatment with the agent can be compared to the basal amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies. A decrease in the amount or no significant difference between the amount of anti-Aβ peptide-specific antibodies measured after treatment and the basal amount of anti-Aβ peptide-specific antibodies indicates a negative treatment result. In another way to assess the effectiveness of the treatment of Alzheimer's disease in a patient, a control amount of anti-Aβ-specific antibodies can be determined in tissue samples from a control population. The amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies in the patient's tissue samples after treatment with the agent can be compared to a control amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies. The amount of anti-A ß peptide-specific antibodies measured after treatment, which is significantly higher than the control amount of anti-A ß peptide-specific antibodies, indicates a positive treatment result. In another way to assess the effectiveness of the treatment of Alzheimer's disease in a patient, a control amount of anti-Aβ-specific antibodies can be determined in tissue samples from a control population. The amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies in the patient's tissue samples after administration can be compared with a control amount of anti-Aβ-peptide-specific antibodies. The lack of a significant difference between the amount of anti-A ß peptide-specific antibodies measured after the start of treatment and the control amount of anti-A ß peptide-specific antibodies indicates a negative treatment result. Other methods of monitoring a patient for Alzheimer's disease or susceptibility to the disease may include detecting an immune response against Aβ-peptide in a sample obtained from the patient. Sometimes a patient is given a drug that is effective in treating or preventing Alzheimer's disease, and the level of response determines the patient's future treatment regimen. In another way of assessing the effectiveness of the treatment of Alzheimer's disease in a patient, it is possible to determine the amount of antibodies specific to the A-β peptide in a tissue sample of the patient treated with the agent. This amount can be compared with a control amount determined in a population of patients whose symptoms of Alzheimer's disease improve or disappear after treatment with the agent. A patient's value at least equal to the control value indicates a positive response to treatment. Kits for such assessments may typically contain a reagent that specifically binds to anti-Aβ antibodies or stimulates the proliferation of Aβ-reactive T cells. The invention will become more understandable from the attached drawings, Fig. Figure 1: Antibody titer after injection into A ß1-42 transgenic mice. Fig. 2: Hippocampal amyloid burden. Based on computer-assisted quantitative image analysis of immunoreactive brain areas, the percentage of the hippocampal region area occupied by amyloid plaques was determined, determined on the basis of reactivity with mA ß 3D6 specific for A ß. The values for individual mice are divided into study groups. The horizontal line for each group indicates the median value of the distribution. Fig. 3 Neuritic dystrophy in the hippocampus. Based on computer-assisted quantitative image analysis of immunoreactive brain areas, the percentage of the hippocampal region area occupied by degenerating le neurites was determined, determined by their interaction with human APP-specific mA ß 8E5. Values for individual mice are given for the group treated with AN1792PL 203 431 B1 6 and the control group treated with PBS. The horizontal line for each group indicates the median value of the distribution. Fig. 4 Astrocytosis in the extracallosal cortex. Based on computer-assisted quantitative image analysis of immunoreactive brain areas, the percentage of the cortical region area occupied by astrocytes positive for glial fibrillary acidic protein (GFAP) was determined. Values for individual mice are given by dividing them into study groups, and median values for groups are indicated by horizontal lines. Fig. 5 Geometric mean antibody titers against Aβ1-42 after immunization over a range of eight doses of AN1792 containing 0.14, 0.4, 1.2, 3.7, 11, 33, 100 or 300 µg. Fig. 6 Kinetics of the antibody response after AN1792 immunization. Titers were expressed as geometric mean values for 6 animals in each group. Fig. 7 Quantitative image analysis of cortical amyloid burden in mice exposed to PBS and AN1792. Fig. 8 Quantitative image analysis of neuritic plaque burden in mice exposed to PBS and AN1792. Fig. 9 Quantitative image analysis of the percentage of retrocallosal cortex affected by astrocytosis in mice exposed to PBS and AN1792. Fig. 10 Lymphocyte proliferation assay on spleen cells in mice exposed to AN1792 (upper graph) and PBS (lower graph). Fig. 11 Total Aß level in the cortex. Scatterplot of individual Aβ profiles in mice immunized with Aβ or APP derivatives in combination with Freund's adjuvant. Fig. 12 Cortical amyloid load was determined on the basis of computer-controlled quantitative image analysis of immunoreactive brain areas of mice immunized with A ß peptide conjugates - A ß1-5, A ß1-12, A ß13-28, full-length A ß aggregates of AN1792 ( A ß1-42) and AN1528 (A ß1-40) and the PBS-treated control group. Fig. 13 Geometric mean titers of Aβ-specific antibodies for groups of mice immunized with Aβ or APP derivatives in combination with Freund's adjuvant. Fig. 14 Geometric mean titers of Aβ-specific antibodies for groups of guinea pigs immunized with AN1792 or its palmitolated derivative in combination with various adjuvants. Fig. 15 Aβ levels in the cortex of 12-month-old PDAPP mice treated with AN1792 or AN1528, with different adjuvants. The term "substantially identical" means that two protein sequences, preferably aligned using programs such as GAP or BESTFIT using default gap weights, have at least 65 percent sequence identity, preferably at least 80 or 90 percent sequence identity, more preferably at least 95 percent sequence identity or more (e.g. 99 percent sequence identity or more). Preferably, residue positions that are not the same differ by substitution with conservative amino acids. When aligning sequences, one of the sequences is usually used as a reference sequence against which the sequences under study are compared. Using a sequence comparison algorithm, the test and reference sequences are entered into the computer, if necessary, the subsequence coordinates are determined, and then the parameters of the software algorithm are determined. The sequence comparison algorithm then calculates the percentage of identity of the test sequence(s) to the reference sequence based on the established program parameters. Optimal alignment of the compared sequences can be performed, e.g. using the local homology algorithm of Smith and Waterman, Adv. Appl. Math. 2:482 (1981), the homology matching algorithm of Needeleman and Wunsch, J. Moth. Biol. 48:443 (1970), looking for similarities with the methods of Pearson and Lipman, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 85: 2444 (1988), using computerized versions of these algorithms (GAP, BESTFIT, FASTA and TFASTA in the Wisconsin Genetics Software Package, Genetics Computer Group, 575 Science Dr. , Madison, WI) or by visual inspection (see mainly Ausubel et al., supra). One example of an algorithm suitable for determining the percentage of sequence similarity and identity is the BLAST algorithm described by Altschul et al., J. Moth. Biol. 215:403-410 (1990). Software for performing the BLAST algorithm is publicly available through the National Center for Biotechnology Information (http://www. ncbi. nlm. nih. gov/). Typically, the default program parameters can be used to perform sequence comparison, but customized parameters can also be used. For amino acid sequences, the BLAST program uses as default a word length (W) of 3, an expectation (E) of 10 and a scoring matrix of BLOSUM62 (see Henikoff and Henikoff, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 89, 10915 (1989)). For the purpose of classification based on n amino acids, conservative and non-conservative, amino acids are grouped as follows: Group I (hydrophobic, side chains): norleucine, met, ala, val, leu, ile; Group II (biethnic, hydrophilic side chains): cys, ser, thr; Group III (acidic, side chains): asp, glu; Group IV (basic, side chains): asn, gln, his, lys, arg; Group V (amino acids influencing the orientation of the chain): long, pro and Group VI (aromatic side chains): trp, tyr, phe. Conservative substitutions include substitutions between amino acids of the same class. Non-conservative substitutions include changes from an amino acid of one class to an amino acid of another class. The therapeutic agents contained in the compositions of the invention are typically substantially pure. This means that the agent is typically at least 50% (by weight) pure and is substantially free of interfering proteins or contaminants. Sometimes the compositions are at least 80% (by weight), more preferably at least 80 or about 95% (by weight) pure. However, using standard protein purification techniques, it is possible to obtain protein preparations that are at least 99% homogeneous. Specific binding of two units means an affinity of at least 106, 107, 108, 109M-1 or 1010M-1. Affinity values greater than 10 8 M -1 are preferred. The term "antibody" is used herein to refer to intact antibodies as well as their binding fragments. Typically, fragments compete for antigen binding with the intact antibodies from which they originate. Additionally, antibodies or their binding fragments may be chemically linked or expressed as fusion proteins with other proteins. APP 695, APP 751 and APP 770 refer to polypeptides of 695, 751 and 770 amino acids, respectively, encoded by the human APP gene. See Kang et al., Nature 325, 773 (1987); Ponte et al., Nature 331, 525 (1988), and Kitaguchi et al., Nature 331, 530 (1988). Amino acids within the human amyloid precursor protein (APP) are assigned numbers according to the sequence of the APP770 isoform. Terms such as Aβ39, Aβ40, Aβ41, Aβ42 and Aβ43 denote Aβ peptides containing amino acids 1-39, 1-40, 1-41, 1-42 and 1-43. The term "epitope" or "antigen determinant" means a place on an antigen to which B and/or T cells respond. B-cell epitopes can be formed from two adjacent or non-adjacent amino acids placed next to each other by a tertiary assembly of a protein. Epitopes formed from adjacent amino acids are usually retained upon exposure to denaturing solvents, whereas epitopes formed by tertiary splicing disappear upon exposure to denaturing solvents. An epitope typically includes at least 3, and more often at least 5 or 8-10 amino acids in a unique spatial conformation. Methods for determining the spatial conformation of epitopes include, for example: X-ray crystallography and two-dimensional nuclear magnetic resonance. See e.g. Epitope Mapping Protocols in Methods in Molecular Biology, vol. 66, ed. Glenn E Morris (1996). Antibodies recognizing the same epitope can be identified by a simple immunoassay showing the ability of one antibody to block the binding of another antibody to the target antigen. T cells recognize continuous epitopes of approximately 9 amino acids in length for CD8 cells or approximately 13-15 amino acids in length for CD4 cells. Epitope-recognizing T cells can be identified in in vitro assays measuring antigen-dependent proliferation, assayed by 3H-thymidine incorporation in sensitized T cells, in response to the epitope (Burke et al., J . Inf. Dis. 170, 1110-19 (1994)), antigen-dependent death (cytotoxic T-cell assay, Tigges et al., J. Immunol. 156, 3901-3910) or cytokine secretion. The term "immune" or a response with "immune" means the development of a favorable humoral (antibody-mediated) and/or cellular (mediated by antigen-specific T cells or their secretory products) response directed against the amyloid peptide in the recipient patient. . Such a response may be an active response triggered by the administration of an immunogen, or a passive response triggered by the administration of an antibody or sensitized T cells. The cellular immune response is triggered by the presentation of polypeptide epitopes in association with Class I or Class II MHC molecules to activate antigen-specific CD4+ helper T cells and/or CD8+ cytotoxic T cells. The response may also include activation of monocytes, macrophages, natural killer cells, basophils, dendritic cells, astrocytes, microglial cells, eosinophils, or other components of innate immunity. The occurrence of a cell-mediated immune response may be assessed by proliferation assays (CD4 + T cells) or CTL (cytotoxic T lymphocytes) assays (see Burke, PL 203 431 B1 8 supra; Tiggers, supra). The relative contributions of the humoral and cellular responses to the protective or therapeutic effect of an immunogen can be distinguished by separately isolating IgG and T cells from an immunized syngeneic animal and measuring the protective or therapeutic effect in the second animal. An "immunogenic agent" or "immunogen" is capable of eliciting an immune response against itself, optionally in combination with an adjuvant, upon administration to a patient. The term "naked polynucleotide" means a polynucleotide not complexed with a colloidal material. Naked polynucleotides are sometimes cloned into plasmid vectors. The term "adjuvant" means a compound which, when administered together with an antigen, enhances the immune response to the antigen, but when administered alone does not induce an immune response to the antigen. Adjuvants can enhance the immune response through several different mechanisms, including lymphocyte recruitment, B and/or T cell stimulation, and macrophage stimulation. The term "patient" means a human or other mammal undergoing prophylaxis or treatment. Disintegrated or monomeric Aβ means soluble, monomeric Aβ peptide units. One way to prepare monomeric Aß is to dissolve the lyophilized peptide in pure DMSO with ultrasonic disintegration of the compounds. The resulting solution is centrifuged to remove insoluble particles. Aggregated Aß is a mixture of oligomers in which the monomeric units are held together by non-covalent bonds. Means or methods "comprising" one or more of the enumerated elements may include other elements not specifically mentioned. For example, an Aβ-peptide containing agent includes both the isolated Aβ-peptide and the Aβ-peptide as a component of a longer polypeptide sequence. The invention relates to therapeutic agents and methods of preventing and treating diseases characterized by the accumulation of amyloid logs. Amyloid logs contain peptides aggregated into insoluble masses. The nature of the peptides varies in different diseases, but in most cases the aggregate has the structure of a β-folded sheet and is stained with Congo Red. Diseases characterized by amyloid logs include Alzheimer's disease (AD), both early and late onset. In both diseases, amyloid logs contain a peptide called Aß, which accumulates in the brain of sick people. Examples of other diseases characterized by amyloid logs are SAA amyloidosis, hereditary Iceland syndrome, multiple myeloma and spongiform encephalopathies, including mad cow disease, Jakob's Creutzfeldt disease, sheep encephalopathy and mink spongiform encephalopathy. (see Weissmenn et al., Curr. Opinion. Neurobiol. 7, 695-700 (1997); Smits et al., Veterinary Quarterly 19, 101-105 (1997)), Nathanson et al., Am. J Epidemiol. 145, 959-969 (1997)). The peptides that form aggregates in these diseases are, for the first three, serum amyloid A, cystantin C, IgG light chain - and prion proteins for the rest. The therapeutic agents contained in the pharmaceutical compositions according to the invention induce an immunological response against Aβ peptide. These agents include Aβ-peptide itself and variants, analogs and mimetics of Aβ-peptide that induce and/or cross-react antibodies against Aβ-peptide and antibodies or T cells reactive with Aβ-peptide. The induction of an immune response may be active, e.g. when an immunogen is administered to the patient to induce antibodies or T cells reacting with Aß, or passively, e.g. when the patient is given an antibody that binds Aβ itself. A ß also known as ß-amyloid peptide or A4 peptide (see US 4,666,829; Glenner and Wong, Biochem. Biophys. Res. Commun. 120, 1131 (1984), is a 39-43 amino acid long peptide that is the main component of the characteristic plaques in Alzheimer's disease. A ß is produced by the processing of the larger APP protein by two enzymes called ß and ? secretases. (Look. Hardy, TINS 20, 154 (1997)). Known mutations in APP associated with Alzheimer's disease occur proximal to sites ß or ? secretase or within Aß. For example, position 717 lies proximal to the site of APP cleavage by the secretase e? during processing to A ß, and positions 670/671 lie too proximal to the site of cleavage by ß secretase. Mutations are thought to cause AD by affecting the cleavage reactions that produce Aß, so that they increase the amount of the 42/43 amino acid form of Aß produced. Aß also has the extraordinary ability to perpetuate and activate both the classical and alternative complement cascades. In particular, it binds to Clq and ultimately to C3bi. This connection facilitates binding to macrophages, leading to the activation of B cells. Additionally, C3bi further degrades and binds to CR2 on B cells in a T cell-dependent manner, leading to a 10,000-fold increase in T cell activation. This mechanism causes Aß to produce a greater immune response than other antigens. The therapeutic agent contained in the pharmaceutical composition may be any naturally occurring form of Aβ-peptide, and particularly the human form of α-peptide (i.e., Aβ39, Aβ40, Aβ41, Aβ42, or Aβ43). The sequences of these peptides and their relationship to the precursor APP are shown in Fig. 1 in Hardy et al., TINS 20, 155-158 (1997). For example, A ß42 has the sequence: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln-Lys-Leu-Val-Phe- Phe-Ala- Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val-Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH A ß41, A ß40 and A ß39 differ from A ß42 by omitting Ala, Ala-Ile and Ala-Ile-Val, respectively, at the C-terminus. Aß43 differs from Aß42 in the presence of a threonine residue at the C-terminus. The therapeutic agent may also be an active fragment or analogue of the natural Aβ peptide, containing an epitope that induces a similar protective or therapeutic immune response when administered to a human. Immunogenic fragments typically have a continuous sequence of at least 3, 5, 6, 10 or 20 contiguous amino acids of the natural peptide. Immunogenic fragments include A ß1-5, 1-6, 1-12, 13-28, 17-28, 25-25, 35-40 and 35-42. Fragments from the N-terminal half of Aβ are preferred in some methods. Analogues include allelic, species and induced variations. Analogs typically differ from naturally occurring peptides at one or more places, often by conservative substitutions. Analogs typically share at least 80 or 90% sequence identity with natural peptides. Some analogues also contain unnatural amino acids or modifications of the N- or C-terminal amino acids. Examples of unnatural amino acids are a, a-disubstituted amino acids, N-alkylamino acids, lactic acid, 4-hydroxyproline, α-carboxyglutamate, e-N,N,N-trimethyl-lysine, e-N-acetyllysine, O-phosphoserine, N-acetylserine, N- Formylmethionine, 3-methylhistidine, 5-hydroxylysine, α-N-methylarginine. The prophylactic or therapeutic effects of fragments and analogues can be selected using transgenic animal models, as described below. Aβ, its fragments, analogues and other amyloidogenic peptides can be synthesized by solid-phase peptide synthesis or by recombinant expression, or they can be obtained from natural sources. Automatic protein synthesizers are commercially available from many suppliers, such as Applied Biosystems, Foster City, California. Recombinant expression can be performed in bacteria such as E. coli, yeast, insect cells or mammalian cells. Recombinant expression procedures are described by Sambrook et al., Molecular Cloning: A Laboratory Manual (C. S H P Press, NY 2nd ed. , 1989). Some forms of A ß peptide are also commercially available (e.g. American Peptides Company, Inc. , Sunnyvale, CA and California Peptide Research, Inc. Napa, CA). Therapeutic agents also include longer polypeptides including, e.g. A ß peptide, active fragment or analogue together with other amino acids. For example, the Aβ peptide may be present in the inactive APP protein or a segment thereof, such as the C-100 fragment starting at the N-terminus of Aβ and extending to the APP terminus. Such polypeptides can be tested for their prophylactic or therapeutic effects in animal models as described below. The Aβ-peptide, analog, active fragment or other polypeptide may be administered in an associated form (ie, as an amyloid peptide) or in a dissociated form. Therapeutic agents also include multimers of monomeric immunogenic agents. In a further embodiment, an immunogenic peptide, such as Aβ, may be used as a viral or bacterial vaccine. The nucleic acid encoding the immunogenic peptide is introduced into the genome or episome of the virus or bacteria. Optionally, the nucleic acid is introduced in such a way that the immunogenic peptide is expressed as a secretory protein or a fusion protein with an external surface protein of a virus or a transmembrane protein of a bacterium, so that the peptide is exposed. Viruses or bacteria used in such methods should be non-pathogenic or attenuated. Suitable viruses include adenoviruses, HSV, cowpox and fowlpox. A fusion of the immunogenic peptide with HBsAg from HBV is particularly suitable. Therapeutic agents also include peptides and other compounds that do not necessarily share significant sequence similarity with Aβ but nevertheless act as Aβ mimetics and induce a similar immune response. You may know e.g. test for suitability any peptides or proteins forming β-pleated sheets. Anti-idiotypic antibodies may also be used against monoclonal antibodies against Aβ or other amyloidogenic peptides. Such anti-Id antibodies imitate the antigen and produce an immunological response to it (see Essential Immunology (ed. Roit, Blackwell Scientific Publications, Palo Alto, ed. 6) p. 181). PL 203 431 B1 10 It is also possible to test random libraries of peptides or other compounds for suitability. Combinatorial libraries can be generated for many types of compounds, which can be synthesized step-by-step. Such compounds include polypeptides, β-fold mimetics, polysaccharides, phospholipids, hormones, prostaglandins, steroids, aromatic compounds, heterocyclic compounds, benzodiazepines, oligomeric N-substituted glycines and oligocarbamates. Large combinatorial libraries of compounds can be constructed by the coded synthetic library method described in Affymax, WO 95/12608, Affymax, WO 93/06121, Columbia University, WO 94/0851, Pharmacopeia, WO 95/35503 and Scripps, WO 95/30642 (each of which is cited herein by reference for all uses). Peptide libraries can also be constructed using phage display methods. See e.g. Devlin, WO 91/18980. Initially, combinatorial libraries and other compounds are tested for suitability by determining their ability to bind to antibodies or lymphocytes (B or T) known to be specific for Aβ or other amyloidogenic peptides. For example, initial screening may be performed using any polyclonal sera or monoclonal antibodies against Aβ or other amyloidogenic peptides. The compounds identified in these studies are then further analyzed for their ability to induce antibodies or reactive lymphocytes against Aβ or other amyloidogenic peptides. For example, multiple dilutions of serum can be tested on microtiter plates previously coated with Aβ peptide and a standard ELISA can be performed to detect reactive antibodies to Aβ. The compounds can then be tested for their prophylactic or therapeutic effectiveness in transgenic animals predisposed to amyloidogenic disease, as described in the Examples. Such animals include, e.g. mice carrying the 717 APP mutation described by Games et al., supra, and mice carrying the Swedish APP mutation, such as those described by McConlogue et al., US 5,612,486 and Hsiao et al., Science 274, 99 (1996); Staufenbiel et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 13287-13292 (1997); Sturchler-Pierrat et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 13287-13292 (1997); Brochlet et al., Neuron 19, 939-945 (1997). The same research approach can be applied to other potential agents such as the Aβ fragments described above, Aβ analogues and longer Aβ-containing peptides. The therapeutic agents contained in the pharmaceutical compositions of the invention also contain antibodies that specifically bind Aβ. Such antibodies may be monoclonal or polyclonal antibodies. Some of these antibodies bind specifically to the aggregated form of Aβ and do not bind to the dissociated form. Some of them are related to the dissociated form, not related to the aggregated form. Some are associated with both aggregated and dissociated forms. Production of non-human monoclonal antibodies, e.g. mouse or rat, can be achieved, for example, by immunizing the animal with Aß. See Harlow and Lane, Antibodies, A Laboratory Manual (CSHP NY, 1988) (referenced here for all uses). Such an immunogen may be obtained from a natural source by peptide synthesis or recombinant expression. Humanized forms of murine antibodies can be created using recombinant DNA techniques by combining the CDR regions of non-human antibodies with human constant regions. See Queen et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA 86, 10029-10033 (1989) and WO 90/07861 (referenced herein for all applications). Human antibodies can be obtained by phage exposure methods. See e.g. Dower et al., WO 91/17271; McCafferty et al., WO 92/01047. These methods produce phage libraries whose members display various antibodies on their external surfaces. Antibodies are usually displayed as Fv or Fab fragments. Phages displaying antibodies with the required specificity are selected by enriching their affinity for Aß or its fragments. Human anti-Aβ antibodies can also be produced from non-human transgenic mammals carrying transgenes encoding at least a segment of the human immunoglobulin locus and an inactivated endogenous immunoglobulin locus. See Lonberg et al., WO93/12227 (1993); Kucherlapati, WO 91/10741 (1991) (each of which is incorporated herein by reference for all uses n). Human antibodies can be selected in competitive binding experiments or otherwise, as having the same epitope specificity as specific mouse antibodies. Such antibodies are particularly likely to exhibit the advantageous functional properties of murine antibodies. Human antibodies are polyclonal so that they can be obtained in the form of serum from patients immunized with the immunogenic agent. Furthermore, such polyclonal antibodies can be concentrated by affinity purification using Aβ or other amyloid peptide as the affinity reagent. PL 203 431 B1 11 Human or humanized antibodies can be designed to have an IgG, IgD, IgA or IgE constant region and any isotype, including IgG1, IgG2, IgG3 and IgG4. Ia antibodies can be expressed as tetramers containing two light and two heavy chains, as separate heavy chains, light chains as Fab, Fab', F(ab') 2 and Fv, or as single antibody chains, in which the variable domains of the light and heavy chains are joined together by a spacer. The therapeutic agents contained in the pharmaceutical compositions of the invention also include Aβ-peptide binding T cells. For example, T cells can be activated against Aβ-peptide by expressing a human MHC class I gene and a human β-2-microglobulin gene from an insect cell line where the empty complex is formed on the cell surface and can bind Aβ-peptide . T cells that are exposed to the cell line become specifically activated against the peptide. See Peterson et al., US 5,314,813. Insect cell lines expressing MHC class II antigen can similarly be used to activate CD4 T cells. The preparation of therapeutic agents for the treatment of other amyloidogenic diseases is governed by the same or analogous principles. In general, the agents listed above for use in the treatment of Alzheimer's disease may also be used for the treatment of early-onset Alzheimer's disease associated with Down syndrome. In mad cow disease, prion peptide, its active fragments or analogues and anti-prion peptide antibodies are used instead of Aβ-peptide, its active fragments or analogues and anti-Aβ-peptide antibodies used in the treatment of Alzheimer's disease. In the treatment of multiple myeloma, IgG light chains and their analogues and antibodies against them are used, etc. in case of other diseases. Some immune-inducing agents contain the appropriate epitope to induce an immune response against amyloid logos, but are too small to be immunogenic. In this situation, the immunogenic peptide can be combined with a suitable carrier to facilitate the induction of an immune response. Suitable carriers include serum albumin, hemocyanin from the mollusk Fisurella. keyhole limpet), immunoglobulin molecules, thyroglobulin E, ovalbumin E, tetanus toxin or toxins from other pathogenic bacteria such as diphtheria, E. coli, cholera or H. pylori or attenuated toxin derivatives. Other vehicles for stimulating or enhancing the immune response include cytokines such as IL-1, IL-1α and β peptides, IL-2, αlNF, IL-10, GM-CSF, and chemokines such as M1P1α and β and RANTES . Immunogenic agents can also be combined with peptides that improve transport through tissues, as described in O'Mahony, WO 97/17613 and WO 97/17614. Immunogenic agents can be linked to carriers by chemical cross-linking. Techniques for linking the immunogen to the carrier include the formation of disulfide bridges using N-succinymidyl-3-(2-pyridylthio)propionate (SPDP) and succimidyl 4-(N-maleimidomethyl)cyclohexane-1-carboxylate (SMCC) ( if there is no thiol group in the peptide, it can be introduced by adding cysteine). These reagents form disulfide bonds between themselves and the cysteine residues of the peptide on one protein and an amide bond through the E-amide group of lysine or another free E-amine group in other amino acids. Many of these disulfide/amide bonding agents are described in Immun. Rev. 62, 185 (1982). Other difunctional coupling agents form thioethers rather than disulfide bridges. Many of these thioether formers are commercially available and include the reactive esters of 6-maleimidocaproic acid, 2-bromoacetic acid, 2-iodoacetic acid and 4-(maleimidomethyl)cyclohexane-1-carboxylic acid. The carboxyl groups can be activated by combining them with succinimide or the sodium salt of 1-hydroxyl-2-nitro-4-sulfonic acid. Immunogenic peptides can also be expressed as fusion proteins with carriers. The immunogenic peptide can be linked to the carrier at the N-terminus, C-terminus or in the middle. Additionally, multiple repeats of the immunogenic peptide may be present in the fusion protein. An immune response directed against amyloid logos can also be induced by administering nucleic acids encoding Aβ peptide or other peptide immunogens. Such nucleic acid may be DNA or RNA. The nucleic acid segment encoding the immunogen is typically linked to regulatory elements, such as a promoter and enhancer, that enable expression of the DNA segment in the patient's intended target cells. For expression in blood cells, which is required to induce an immune response, promoter and enhancer elements from immunoglobulin light and heavy chain genes or the promoter and enhancer of the CMV major intermediate are suitable for direct expression. The combined regulatory elements and coding sequences are often cloned into a vector. PL 203 431 B1 12 Many viral vector systems are available, including retroviral systems (see e.g. Lawrie and Tumin, Cur. Opinion. Genet. Develop. 3, 102-109 (1993)), adenoviral vectors (see e.g. Bett et al.,J. Virol. 67, 5911 (1993)), adeno-satellite virus vectors (see e.g. Zhou et al.,J. Exp. Med. 179, 1867 (1994)), viral vectors of the pox family including vaccinia virus, avipox virus, alphavirus viral vectors such as those derived from Sindibs and Semliki Forest viruses (see, e.g., Dubensky et al., J. Virol. 70, 508-519 (1996)) and wart viruses (Ohe et al., Human Gene Therapy 6, 325-333 (1995); Woo et al., WO 94/12692 and Xiao and Brandsma, Nucleic Acids. Res. 24, 2630-2622 1996)). The DNA encoding the immunogen or the vector containing it can be encapsulated in liposomes. Suitable lipids and related analogues are described in US 5,208,036, 5,264,618, 5,279,833 and 5,283,185. Vectors and DNA encoding the immunogen may also be adsorbed or bound to appropriate particulate carriers, such as, for example, polymethylmethacrylate, polylactates and poly(lactate-coglycolides), see e.g. McGee et al., J. Micro Encap. (1996). Gene therapy vectors or naked DNA can be delivered in vivo by administration to a specific patient, usually systemically (e.g. intravenously, intraperitoneally, intranasally, intragastricly, intradermally, intramuscularly, subcutaneously or by intracranial infusion) or topically (see e.g. US 5,399,346). DNA can also be administered using a gene gun. See Xiao and Brandsma, supra. DNA encoding the immunogen is deposited on the surface of microscopic metal beads. The microprojectiles are accelerated by a shock wave or expanded helium and penetrate the tissues to a depth of several cell layers. It is suitable e.g. The Accel™ Gene Delivery Device manufactured by Agacetus, Inc. Middleton WI. Furthermore, naked DNA may pass through the skin into the blood simply by applying the DNA to chemically or mechanically irritated skin (see WO 95/05853). In another embodiment, vectors encoding immunogens can be delivered to cells ex vivo, such as cells explanted from a single patient (e.g. lymphocytes, bone marrow aspirate, tissue biopsy) or universal donor hematopoietic stem cells, and then reimplant these cells into the patient, usually after selecting for cells that have the vector attached. Treatable patients include those at risk for the disease but who have not developed symptoms, as well as patients who have developed symptoms. When it comes to Alzheimer's disease, virtually everyone is at risk of developing Alzheimer's disease if he or she lives long enough. Therefore, the present methods can be used prophylactically in the general population without determining the risk of an individual patient. The present methods are particularly useful for patients with known genetic risk for Alzheimer's disease. Such patients include people who have relatives who have had the disease, as well as people whose risk is determined by analyzing genetic and biochemical markers. Genetic markers for risk of Alzheimer's disease include mutations in the APP gene, particularly mutations at position 717 and positions 670 and 671 called Hardy and Swedish mutations, respectively (see Hardy, TINS, supra). Other risk markers are mutations in the presenilin, PS1 and PS2 and ApoE4 genes, family history of AD, hypercholesterolemia or prior arterial disease. People currently suffering from Alzheimer's disease can be recognized by their characteristic dementia and by the presence of the risk factors described above. Additionally, many diagnostic tests are available to identify people with AD. These include measurements of CSF t and A ß42 levels. Elevated T levels and decreased A ß42 levels indicate the presence of sc AD. Patients with Alzheimer's disease can also be diagnosed according to the MMSE and ADRDA criteria, as described in the examples section below. In asymptomatic patients, treatment can be started at any age (e.g. 10, 20, 30). However, it is usually not necessary to start treatment until the patient is 40, 50, 60 or 70 years old. Treatment usually involves administering multiple doses over a period of time. Treatment can be monitored by determining antibody or activated T or B cell responses to the drug (e.g., A β-peptide) over time. If the response wanes, a stronger dose is indicated. For patients with potential Down syndrome, treatment may begin before birth by giving the drug to the mother, or soon after birth. In preventive applications, pharmaceuticals or drugs are administered to a patient susceptible to or at risk of a particular disease in an amount sufficient to eliminate or reduce the risk or delay the onset of the disease. In therapeutic applications, pharmaceuticals or drugs are administered to a patient who is suspected of having such a disease or who has already suffered from such a disease, in an amount sufficient to cure or at least partially e-PL 203 431 B1 13 partial inhibition of the symptoms of the disease and its complications. The amount appropriate to achieve this is defined as the therapeutically or prophylactically effective dose. In both treatment and prophylaxis modes, agents are usually administered in several doses until a sufficient immune response is achieved. Typically, the immune response is monitored and subsequent doses are administered when the immune response begins to wane. Effective dosages of the agents of the invention for the treatment of the conditions described above vary depending on a variety of factors, including the method of administration, the target site, the physiological condition of the patient, whether the patient is a human or an animal, other drugs being taken , and on whether the treatment is preventive or therapeutic. Typically the patient is a human, but in some diseases, such as mad cow disease, the patient may be a non-human mammal such as a cattle. Therapeutic doses should be titrated to optimize safety and effectiveness. The amount of immunogen depends on whether an adjuvant is also administered, with higher doses required in the absence of an adjuvant. The amount of SC immunogen to be administered is sometimes 1 to 500 Pg per patient, and more often 5 to 500 Pg per injection when administered to humans. Sometimes a higher dose of 1 - 2 mg per injection is used. Typically, when administered to humans, 10, 20, 50 or 100 µg per injection is used. Injection intervals could vary significantly from once a day to once a year, and up to once a decade. On any given day on which a dose of immunogen is administered, the dose is greater than 1 µg/patient, and usually greater than 10 µg/ml if an adjuvant is also administered, and greater than 10 µg/patient patient, and typically 100 µg/patient in the absence of adjuvant. The typical treatment regimen involves immunization followed by booster injections at 6-week intervals. Another treatment regimen involves immunization followed by booster injections at 1, 2 and 12 months. Another treatment regimen involves injections every 2 months for life. In addition, booster injections may be irregular and based on monitoring the immune response. For passive immunization with antibodies, doses range from 0.0001 to 100 mg/kg, and more often 0.01 to 5 mg/kg of the recipient's body weight. Doses of nucleic acids encoding immunogens range from 10 ng to 1 g, 100 ng to 100 mg, 1 µg to 10 mg or 30-300 µg of DNA per patient. Doses for infectious viral vectors range from 10 - 109 or more virions per dose. Agents for eliciting an immune response may be administered parenterally, topically, intravenously, orally, subcutaneously, intraperitoneally, intranasally or intramuscularly for prophylactic and/or therapeutic treatment. The most common route of administration is subcutaneous, but others may be equally effective. The next most common route is intramuscular injections. This type of injections is most often performed in the muscles of the arms or legs. So, intravenous injections, as well as intraperitoneal, intraarterial, intracranial or intradermal injections are effective in generating an immune response. In some methods, the agents are injected directly into the specific tissue where the logs have accumulated. Additionally, agents of the invention may be administered in combination with other agents that are at least partially effective in treating amyloidogenic disease. In the case of Alzheimer's disease and Down syndrome, where amyloid logs occur in the brain, the agents of the invention may be administered in combination with other agents improving the penetration of the agents of the invention across the blood-brain barrier. Immunogenic agents of the invention, such as peptides, are sometimes administered in combination with an adjuvant. Many different adjuvants can be used in combination with a peptide such as Aβ to induce an immune response. Preferred adjuvants enhance the internal response to the immunogen without causing conformational changes in the immunogen that would affect the quality of the response. Preferred adjuvants include a lun, de-O-acylated monophosphorylated lipid A (MPL) (see GB 2220211). QS21 is a triterpene glycoside or saponin isolated from the bark of the Quillaja Saponaria Molina tree growing in South America (see Kensil et al., in Vaccine Design: The Subunit and Adjuvant Approach (ed. Powell and Newman, Plenum Press, NY, 1995); United States Patent No. 5,057,540). Other adjuvants include oil-in-water emulsions (e.g. squalene or peanut oil), optionally in combination with immunostimulants such as monophosphorylated lipid A (see Stoute et al., N. Engl. Med. 336, 86-91 (1997)). Another adjuvant is CpG (Bioworld Today, November 15, 1998 ). Furthermore, Aß may be conjugated to an adjuvant. For example, a lipopeptide version of Aβ can be obtained by conjugating palmitic acid or other lipids directly to the N-terminus of Aβ as described for hepatitis B antigen vaccines (Livingston, J. Immunol. 159, 1383-1392 (1997)). However, such conjugation should not substantially change the conformation of A ß so that it would also affect the nature of the response to it. Adjuvants may be administered as a component of the therapeutic agent together with the active agent or separately, before, simultaneously with, or after administration of the therapeutic agent. A preferred class of adjuvants are aluminum salts such as aluminum hydroxide, aluminum phosphate, aluminum sulfate. Such adjuvants may be used with or without other specific immunostimulants, such as MPL or 3-DMP, QS21, polymeric or monomeric amino acids such as polyglutamic acid or polylysine. Another class of adjuvants are oil-in-water emulsion preparations. Such adjuvants may be used with or without other specific immunostimulants, such as muramyl peptides (e.g., N-acetylmuramyl-L-threonyl-D-isoglutamine (thr-MDP), N-acetylnormuramyl-L-alanyl-D-isoglutamine (nor-MDP), N-acetylmuramyl-L-alanyl-D-isoglutaminyl-L- alanine-2-(1'-2'dipalmitoyl-sn-glycero-3-hydroxyphosphoryloxy)ethylamine (MTP-PE), N-acetyl-glucosaminyl-N-acetylmuramyl-L-Al-D-isoglu-L-Ala-dipalmitoxypropylamide (DTP-DPP) tera- mid™) or other components of bacterial cell walls. Oil-in-water emulsions include (a) MF59 (WO 90/14837), containing 5% squalene, 0.5% Tween 80 and 0.5% Span 85 (optionally containing various amounts of MTP-PE) in the form submicron particles formed using a microfluidizer such as a Model 110Y microfluidizer (Microfluidics, Newton MA), (b) SAF, containing 10% squalene, 0.4% Tween 80, 5% Pluronic L121 block polymer, and thr-MDP , prepared as a submicron emulsion by microfluidization or vortexed to produce an emulsion of larger particle sizes, and (c) Ribi™ adjuvant system (RAS), (Ribi Immunochem, Hamilton, MT) containing 2% squalene, 0.2% Tween 80 and one or more bacterial cell wall components from the group consisting of monophosphoryl lipid A (MPL), trehalose dimycolinate (TDM) and cell wall skeleton (CWS), preferably MPL+CWS (Detox ™). Another class of preferred adjuvants are saponin adjuvants such as Stimulon™ (qs21, Aquila, Worcester, MA) or particles made therefrom such as ISCOM (immunostimulatory complexes) and ISCOMATRIX. Other adjuvants include complete Freund's adjuvant (CFA) and incomplete Freund's adjuvant (IFA). Other adjuvants include cytokines such as interleukins (IL-1, IL-2 and IL-12), macrophage colony-stimulating factor (M-CSF), tumor necrosis factor (TNF). The adjuvant may be administered with the immunogen in one preparation before, simultaneously with, or after administration of the immunogen. The immunogen and adjuvant may be packaged and provided in the same vial or may be placed in separate vials and mixed prior to use. The immunogen and adjuvant are usually packaged with a label indicating the intended therapeutic use. If the immunogen and adjuvant are packaged separately, the package will usually include instructions for mixing before use. The choice of adjuvant and/or carrier depends on the stability of the adjuvanted vaccine, the route of administration, the dosing schedule, and the effectiveness of the adjuvant in the vaccinated species and in humans. A pharmaceutically acceptable adjuvant is one that has been approved or is acceptable for administration to humans by the appropriate regulatory authority. For example, Freund's complete adjuvant is not suitable for administration to humans. A lun, MPL and QS21 are favourable. Optionally, one or more adjuvants may be used simultaneously. Preferred combinations include a lun with MPL, a lun with QS21, MPL with QS21, and a lun, QS21 and MPL together. Additionally, Freund's incomplete adjuvant (Chung et al., Advanced Drug Delivery Reviews 32, 173-186 (1998)) may be used, optionally in combination with any ingredient selected from lunu, QS21 and MPL and all combinations thereof. The compositions of the invention are often administered as pharmaceutical compositions containing the therapeutically active agent and various pharmaceutically acceptable ingredients. See Remington's Pharmaceutical Science (ed. 15, Mack Publishing Company, Easton, Pennsylvania, 1980). The preferred form depends on the intended route of administration and therapeutic use. The compositions may also contain, depending on the formulation required, pharmaceutically acceptable, non-toxic carriers or diluents, which are defined as carriers commonly used in the formulation of pharmaceutical compositions for administration to humans and animals. etom. The diluent is selected so that it does not affect the biological activity of the agent. Examples of such diluents are distilled water, phosphate-buffered saline, Ringer's solution, dextrose solution and Hank's solution. Furthermore, the pharmaceutical agent or preparation may also contain other carriers, adjuvants or non-toxic, non-therapeutic, non-immunogenic stabilizers and the like. However, some reagents suitable for administration to animals, such as Freund's complete adjuvant, are not usually included in human formulations. PL 203 431 B1 15 Pharmaceuticals may also contain large, slowly metabolized macromolecules such as proteins, polysaccharides, polylactic acids, polyglycolic acids and copolymers (such as latex-functionalized sepharose, agarose, cellulose, etc. . ), polymeric amino acids, amino acid copolymers and lipid aggregates (such as oil droplets or liposomes). These carriers may also act as immunostimulants (i.e. adjuvants). For parenteral administration, the compositions of the invention may be administered as injectable doses of solutions or suspensions of the substances in a physiologically acceptable diluent with a pharmaceutical carrier which may be a sterile liquid such as water, oils, saline, glycerin or ethanol. Additionally, auxiliary substances such as wetting or emulsifying agents, surfactants, pH buffering substances, etc. may be present in the preparations. Other ingredients of pharmaceuticals include those derived from petroleum, animal, plant or synthetic sources, e.g. peanut oil, soybean oil and mineral oil. Generally, glycols such as propylene glycol or polyethylene glycol are preferred liquid carriers, especially for injectable solutions. Typically, they are prepared as injectable preparations, as liquid solutions or suspensions; It is also possible to prepare solid forms suitable for dissolving or dispersing in liquid vehicles prior to injection. The formulation may also be emulsified or encapsulated in liposomes or microparticles such as polylactide, polyglycolide or copolymer to enhance the action of the adjuvant, as described above (see Langer, Science 249, 1527 (1990) and Hanes, Advanced Drug Delivery Reviews 28, 97-119 (1997). The agents of the invention may also be administered as depot injections or as implant preparations, which may be prepared in such a way as to enable sustained or pulsed release of the active ingredient. Additional formulations suitable for other modes of administration include oral, intranasal and intravenous formulations, suppositories and transdermal formulations. In the case of suppositories, binders and carriers include e.g. polyalkylene glycols or triglycerides; such suppositories can be prepared from mixtures containing the active ingredient in an amount from 0.5% to 10%, preferably 1%-2%. Oral preparations contain excipients such as mannitol, lactose, starch, magnesium stearate, sodium saccharin, cellulose and pharmaceutical grade magnesium carbonate. These agents are in the form of solutions, suspensions, tablets, pills, capsules, delayed-release preparations or powders and contain as much as 10%-95% of the active ingredient, preferably 25%-70%. Topical administration can be achieved via a transdermal or intradermal route. Topical administration may be favored by simultaneous administration of cholera toxin or its detoxified derivatives or subunits, or similar bacterial toxins (see Glenn et al., Nature 391, 851 (1998)). Co-administration can be achieved by using the ingredients in a mixture or combined molecules obtained by chemical cross-linking or expression of a fusion protein. Alternatively, transdermal delivery can be achieved using skin patches or transferosomes (Paul et al., Eur. J Immunol. 25, 3521-24 (1995); Cevc et al., Biochem. Biophys. Acta 1368, 201-15 (1998)). It is possible to detect an immune response against Aβ peptide in a patient suffering from or susceptible to Alzheimer's disease. Such methods are particularly useful for monitoring the course of treatment administered to a patient. The methods can be used to monitor both therapeutic treatment in patients who develop symptoms and prophylactic treatment in patients who do not develop symptoms. It is possible to determine the value of the patient's basic immune response before administering a dose of the agent and compare it with the value of the immune response after treatment. A significant increase (that is, greater than the typical margin of error experienced in repeated measurements of the same sample, expressed as one standard deviation from the mean of these measurements) in the value of the immune response signals a positive treatment outcome (i.e. that administration of the agent induced or enhanced an immune response a). If the value of the immune response does not change significantly or decreases in strength, it indicates a negative treatment result. Generally, in patients initially treated with the agent, an increase in the immune response is expected after subsequent doses, which may eventually reach a plateau. Generally, administration of the agent is continued as the immune response increases. Reaching a plateau indicates that treatment may no longer be continued or the dose or frequency of administration may be reduced. It is also possible to establish a control value (i.e. mean with standard deviation) of the immune response for the control population. Typically, people in the control population had not received any prior treatment. The values of the immune response measured in the patient after administration of the therapeutic agent are compared with the control value. A significant increase compared to the control value (that is, greater than one standard deviation from the mean of these measurements) signals a positive treatment result. No significant increase or decrease indicates a negative treatment result. Generally, administration of the agent is continued until the immune response begins to increase relative to the control value. As before, reaching a plateau relative to control values indicates that treatment may be continued or the dose or frequency of administration may be reduced. Control value of the immune response (e.g. mean and standard deviation) can also be determined from a control population of individuals who have undergone treatment with the drug and whose immune responses have plateaued in response to treatment. The values of the immune response measured in the patient are compared with the control value. If the patient's measured level does not differ significantly (e.g. more than one standard deviation) from the control value, treatment may not be continued. If the patient's level is significantly below the control value, further administration of the agent is indicated. If the patient's levels remain below the control value, a change in treatment regimen may be indicated, e.g. use of another adjuvant. A patient who is not currently on treatment but has completed a period of treatment may also be monitored for immune response to determine whether resumption of treatment is required. The value of the immune response measured in the patient can be compared with the value of the immune response previously achieved in the patient during the treatment period. A significant reduction compared to previous measurements (that is, greater than the typical margin of error in repeated measurements of the same sample) indicates that treatment should be resumed. Furthermore, the value measured in the patient can be compared with a control value (mean plus standard deviation) determined for the patient population after completing the treatment period. In addition, the values measured in the patient can be compared with a control value in a population of patients treated prophylactically who did not develop symptoms of the disease or treated therapeutically and who improved the characteristics of the disease. In all these cases, a significant reduction relative to control levels (that is, greater than z standard deviation) indicates that the patient's treatment should be resumed. The tissue collected from the patient for analysis is usually blood, plasma, serum, mucus or cerebrospinal fluid. The sample is analyzed for indicators of immune response to any form of Aβ-peptide, typically Aβ42. The immune response can be determined based on the presence, e.g. l antibodies or T cells that specifically bind A β-peptide. The ELISA methods used to detect antibodies that specifically bind Aβ-peptide are described in the Examples section. Methods for detecting reactive T cells have been described above (see Definitions). Diagnostic kits can be prepared to implement the diagnostic methods described above. Typically, such kits contain an agent that specifically binds anti-Aβ antibodies or reacts with Aβ-specific T cells. The set may also include a tag. For the detection of anti-Aβ antibodies, the label is usually in the form of labeled anti-idiotypic antibodies. For antibody detection, an agent previously bound to the solid phase can be provided, such as wells in a microtiter plate. For the detection of reactive T cells, the label can be provided as 3H-thymidine to measure the proliferative response. The kits usually contain labels with instructions on how to use the kit. The label may also include a graph or other form correlating the levels of the measured tracer with anti-Aβ antibodies or Aβ-reactive T cells. The term label refers to any written or recorded material included with or otherwise accompanying the kit at any time during its manufacture, transportation, sale and use. For example, the term label includes advertising leaflets and brochures, packaging materials, manuals, audio and video cassettes, computer disks, as well as inscriptions printed directly on the kits accompanying the kit at any time during its manufacture, transport, sale and use. For example, the term label includes advertising leaflets and brochures, packaging materials, manuals, audio and video cassettes, computer disks, as well as inscriptions printed directly on the sets. EXAMPLES I. Preventive efficacy of Aβ against AD These examples describe the administration of Aβ42 peptide to transgenic mice overexpressing APP with a mutation at position 717 (APP 717V—F), predisposing them to the development of Alzheimer's neuropathology. The preparation and characterization of these mice (PDAPP mice) are described in Games et al., Nature, supra. In these animals, in the form of heterozygotes, Aß begins to accumulate from the age of 6 months. At the age of 15 months, they show log levels of Aß comparable to those observed in Alzheimer's disease. PDAPP mice were injected with either aggregated Aβ42 (aggregated Aβ42) or phosphate-buffered saline. Aggregated Aβ 42 was selected due to its ability to induce antibodies to multiple Aβ epitopes. AND. Methods 1. Source of mice Thirty heterogeneous female PDAPP mice were randomly divided into the following groups: 10 mice injected with aggregated A ß 42 (one died in transport), 5 mice injected with PBS/adjuvant or PBS, and 10 control mice no injections were given. Five mice were injected with ethos of plasma amyloid protein (SAP). 2. Preparation of immunogens Preparation of aggregated A ß 42: 2 mg A ß 42 (US Peptides Inc, batch K-42-12) was dissolved in 0.9 ml of water and adjusted to 1 ml by adding 0.1 ml of 10xPBS. The mixtures were then vortexed and incubated overnight at 37°C under conditions in which the peptide aggregates. Any unused Aβ was stored as a dry lyophilized powder at -20°C until the next injection. 3. Preparation of injections 100 µg of aggregated A ß 42 in PBS per mouse was emulsified in a 1:1 ratio with complete Freund's adjuvant (CFA) in a final volume of 400 µl of emulsion for the first immunization, and then a booster dose of this was administered. same amount of immunogen in incomplete Freund's adjuvant (IFA) after 2 weeks. Two additional doses of IFA were administered at 1-month intervals. Subsequent immunizations were performed at monthly intervals in 500 μl of PBS. Injections were performed intraperitoneally (i. Mr. ). PBS injections were administered in the same order and the mice were injected with the 1:1 PBS/adjuvant mixture at a volume of 400 μl per mouse or 500 μl of PBS per mouse. SAP injections were similarly administered in the same order using doses of 100 μg per injection. 4. Mouse blood titration, tissue preparation and immunohistochemistry The above methods are described in General Materials and Methods below. B Results PDAPP mice were administered aggregated A ß 42 (aggregated A ß 42), SAP peptides or phosphate-buffered saline. One group of mice was treated as a positive control and did not receive injections. Titers from mice in the aggregated Aβ 42 group were monitored each month from the fourth booster until the mice reached one year of age. Mice were sacrificed at the age of 13 months. At all time points tested, 8 of 9 mice in the aggregated Aβ 42 group developed high antibody titers, which remained high throughout the series of injections (titers greater than 1/10,000). The ninth mouse had a low but measurable titer of approximately 1/1000 (Fig. 1, table 1). Mice injected with etho SAPP had titers of 1:1000 to 1:30000 against this immunogen, with only one mouse having a titer exceeding 1:100000. Titers against aggregated Aβ42 were measured in mice treated with PBS at 6, 10 and 12 months of age. Titers against aggregated A ß 42 in PBS mice at 1/100 dilutions were only 4 times the baseline value at one data point and were less than 4 times the baseline value at the remaining data points (Table 1). The SAP-specific response was negligible at these time points and all titers were less than z 300. Seven of nine mice in the aggregated Aβ1-42 group had no detectable amyloid in their brains. However, brain tissue from mice in the SAP and PBS groups contained many 3D6-positive amyloid logs in the hippocampus, as well as in the frontal and cingulate cortices. The pattern of logs was similar to that of untreated control mice, with the characteristic presence of damage-sensitive subregions such as the outer molecular layer of the hippocampal gyrus embassy. One of the mice from the group administered A ß1-42 had a significantly reduced amyloid burden bordering the hippocampus. An isolated plaque was identified in another mouse treated with Aβ1-42. Quantitative image analysis of hippocampal amyloid load showed a significant reduction in the agni eta axis in animals treated with AN1792 (Fig. 2). The median amyloid load values for the PBS group (2.22%) and for the untreated control group (2.65%) were significantly higher than for mice immunized with AN1792 (0.00%, p =0.0005). However, the median sc value for the group immunized with SAP peptides (SAPP) is 5.74%. The brain tissue of untreated control mice contained abundant Aβ logs, revealed by the Aβ-specific monoclonal antibody (mAb) 3D6, in the hippocampus and also in the extracallosal cortex. A similar pattern of amyloid logs was also observed in mice immunized with SAPP or PBS (Fig. 2). Moreover, in all three latter groups, a significant proportion of damage-sensitive brain subregions classically observed in AD, such as the outer molecular layer of the hippocampal gyrus embassy, was observed. Brains that lacked Aβ logs also lacked the neuritic plaques typically seen in PDAPP mice with the human anti-APP 8E5 antibody. All brains from the remaining groups (injected with SAP, PBS or not injected) contained many neuritic plaques typical of untreated PDAPP mice. A small number of neuritic plaques were present in one of the AN1792-treated mice, and a single cluster of dystrophic neurites was found in the second AN1792-treated mouse. Image analysis for the hippocampus, shown in Fig. 3, showed the actual elimination of dystrophic neurites in mice treated with AN1792 (median 0.00%) compared to PBS recipients (median 0.28%, p=0.0005). Astrocytosis, a characteristic of the inflammation accompanying plaques, did not occur in the brains of the group administered A ß1-42. The brains of mice from other groups contained significant numbers of clustered GFAP-positive astrocytes typical of Aβ-associated gliosis. Some of the GFAP-reactive histological preparations were counterstained with Thioflavin a S to localize Aß from the logs. GFAP-positive astrocytes were associated with Aβ platelets in SAP, PBS, and untreated control mice. No such association was found in platelet-negative mice treated with Aβ1-42, whereas minimal platelet-associated gliosis was observed in one of the AN1792-treated mice. Image analysis, shown in Fig. 4 for the retrocallosal cortex, confirmed that the reduction in astrocytosis was significant, with a median value of 1.56% for mice treated with AN1792 compared to median values greater than 6% for groups immunized with SAP peptides, PBS or untreated ( p=0.0017). Data from a subset of Aβ1-42 and PBS mice showed a lack of platelet-associated MHC II immunoreactivity in Aβ1-42 mice, consistent with the absence of an Aβ-related inflammatory response. Fragments of mouse brains were treated with mAβs specific for MAC-1, a cellular surface protein. MAC-1 (CD11b) is a member of the integrin family and exists as a heterodimer with CD18. The CD11b/CD18 complex is present on monocytes, macrophages, neutrophils and NK cells (Mak and Simard). The MAC-1-reactive cell type found in the brain is most likely microglia, based on the similar morphology and phenotype in MAC-1 immunoreactive fragments. Platelet-associated MAC-1 labeling was lower in the brains of AN1792-treated mice compared to the PBS control group, an observation consistent with the absence of an Aβ-related inflammatory response. C Conclusions The lack of Aβ plaques and reactive neuronal and glial changes in the brains of mice administered Aβ1-42 indicate that amyloid is not accumulated in their brains, or that its minimal amount is accumulated, and that no pathological consequences such as gliosis and neurite pathology occurred. PDAPP mice treated with Aβ1-42 showed essentially the same lack of pathology as control non-transgenic mice. Thus, injections of Aß1-42 are very effective in preventing or clearing brain tissue of the human form of Aß and in eliminating subsequent neuronal or inflammatory degenerative changes. Therefore, administration of Aβ-peptide has therapeutic benefits in the prevention of AD. II. Dose-response studies Groups of 5-week-old female Swiss Webster mice (N=6 per group e) were immunized intraperitoneally with 300, 100, 33, 3.7, 1.2, 0.4 or 0.13 µg of A ß prepared in CFA/IFA. Three doses were given two weeks apart, followed by a fourth dose one month later. The first dose was emulsified with CFA, and the remaining doses were emulsified with IFA. Blood was collected from the animals for titer measurement 4-7 days after each immunization, starting after the second dose. Blood was additionally collected from animals from the set of three groups, immunized with 11, 33 or 300 µg of antigen, at approximately monthly intervals for 4 months after the fourth immunization in order to monitor the disappearance of the antibody response in various ranges of vaccine doses. These animals received five additional immunizations 7 months after the start of the study. The animals were sacrificed one week later to measure the antibody response to AN1792 and perform toxicological analysis. PL 203 431 B1 19 At doses from 300 to 3.7 µg, a decreasing response was observed with dose, and at the two lower doses no response was observed. The average antibody titer values were approximately 1:1000 after three doses and approximately 1:10000 after four doses of 11-300 μg of antigen (see Fig. 5). Antibody titers increased significantly after the third immunization for all groups except the lowest dose group, with GMT increases ranging from 5 to 25 times. Low antibody responses were then detected even in recipients of 0.4 µg doses. The 1.2 and 3.7 µg groups had comparable titers with a GMT of approximately 1,000, and the four highest doses grouped together with a GMT of approximately 25,000, except for the 33 µg dose group with a lower GMT of 3,000 . After the fourth immunization, the increase in titer was more moderate for all groups. A clear dose response was observed in the lower antigen dose groups from 0.14 µg to 11 µg, ranging from undetectable antibodies for 0.14 µg recipients to a GMT of 36,000 for 11 µg recipients. Again, the titers of the four highest groups from 11 to 300 µg clustered together. Therefore, for two consecutive immunizations, the antibody titer depends on the antigen dose in a wide range from 0.4 to 300 μg. After the third immunization, titers from the highest four-dose groups were comparable and remained as a plateau after additional immunization. One month after the fourth immunization, titers were 2- to 3-fold higher in the 300 μg group than those measured in blood collected 5 days after immunization (Fig. 6). This observation suggests that the peak anamnestic antibody response occurred later than 5 days after immunization. A smaller (50%) increase was observed during this time for the 33 µg group. In the 300 µg dose group, two months after the last dose, GMT gradually decreased by approximately 70%. After another month, the antibody titer decreased less rapidly, by 45% (100 µg) and by approximately 14% for the 33 and 11 µg doses. Therefore, the rate of decline in circulating antibody titers after cessation of immunization is biphasic, with a sharp decline in the first month after the peak response followed by a more gentle decline. The antibody titers and response kinetics of these Swiss Webster mice were similar to those of young, heterozygous, PDAPP transgenic mice immunized in a similar manner. Doses effective in inducing an immune response in humans are typically similar to those effective in mice. III. Search for therapeutically effective agents against emerging AD This test was designed to test immunogenic agents for activity in stopping or reversing the neuropathological characteristics of AD in aged mice. Immunizations with A 42 amino acids (AN1792) were initiated at a time point at which amyloid plaques were already present in the brains of PDAPP mice. Over time in the study, untreated PDAPP mice developed many AD-like neurodegenerative changes (Games et al., supra, and Johnson-Wood et al., Proc. Natl. Acad. Sci. USA 94, 1550-1555 (1997)). The deposition of Aß in amyloid plaques is associated with a degenerative neuronal response, including inappropriate axonal and dendritic elements, called dystrophic neurites. Amyloid logs surrounded by and containing dystrophic neurites are called neuritic plaques. In both AD and PDAPP mice, dystrophic neurites have distinctive globular structures, are immunoreactive with a set of antibodies recognizing APP and cytoskeletal components, and exhibit complex intracellular degenerative changes at the level of ultrastructural. These characteristics allow for disease-relevant, selective and repeatable measurements of neuritic plaque formation in PDAPP brains. The dystrophic neuronal component of PDAPP neuritic plaques is easily visualized using antibodies specific for human APP (mA ß 8E5) and is easily measured by computer-aided image analysis. Therefore, in addition to measuring the effect of AN1792 on the formation of amyloid plaques, the impact of this treatment on the development of neuritic dystrophy was monitored. Astrocytes and microglia are non-neuronal cells that respond to and reflect the degree of neuronal damage. GFAP-positive astrocytes and MHC II-positive microglia are frequently observed in AD, and their activation increases with disease severity. Therefore, the development of reactive astrocytes and microgliosis in AN1792-treated mice was monitored. AND. Materials and methods Forty-eight heterozygous female PDAPP mice, 11 to 11.5 months of age, obtained from Charles River, were randomly divided into two groups: 24 mice were immunized with 100 μg of AN1792 and 24 were immunized with PBS, in each case combination with Freund's adjuvant. The AN1792 and PBS groups were divided again at approximately 15 months of age. At 15 months of age, approximately half of each of the AN1792 and PBS groups were sacrificed (n=10 and 9, respectively), and the remainder continued to receive immunizations until the end at approximately 18 months of age. ecy (n=9 and 12, respectively). PL 203 431 B1 20 During the study, 8 animals died (5 AN1792, 3 PBS). In addition to the immunized animals, untreated PDAPP mice aged 1 year (n=10), 15 months (n=10) and 18 months (n=10) were included in the experiment for comparison in ELISA measurements of α- and APP in brains; additionally, one-year-old animals were included for immunohistochemical analysis. The methodology was as in Example 1, except where otherwise indicated. AN1792 from US Peptides series 12 and California Peptides series ME0339 were used to prepare the antigen for 6 immunizations administered 15 months ago. California Peptides series ME0339 and ME0439 were used for 3 additional immunizations administered between 15 and 18 months. For immunization, 100 μg of AN1792 was emulsified in 200 μl of PBS, or PBS alone, in a 1:1 ratio with complete Freund's adjuvant (CFA) or incomplete Freund's adjuvant (IFA) or PBS in a final volume of 400 μl. The first immunization was performed with CFA as an adjuvant, the next 4 doses were administered with IFA, and the final 4 doses were administered with PBS alone without the addition of adjuvant. A total of 9 immunizations were performed over a 7-month period, with two-week breaks for the first three doses and then four-week breaks for the remaining doses. In the group treated for 4 months, who died at the age of 15 months, only the first 6 immunizations were administered. B Results Effect of AN1792 treatment on amyloid load The results of AN1792 treatment on cortical amyloid load determined by quantitative image analysis are shown in Fig. 7. The median value for cortical amyloid load was 0.28% in the group of untreated 12-month-old PDAPP mice, which corresponded to the plaque burden in the mice at the beginning of the study. At 18 months of age, amyloid burden increased more than 17-fold to 4.87% in PBS-treated mice, while AN1792-treated mice had a significantly reduced amyloid burden of 0.01%, significantly less than at 12 months of age. month-old untreated mice and 15- and 18-month-old groups treated with PBS. Amyloid burden was significantly reduced in AN1792 recipients at both months 15 (96% reduction, p=0.003) and 18 (99% reduction, p=0.0002). Typically, amyloid logs in the cortex of PDAPP mice began in the frontal and retrocallosal cortex (RSC), progressed ventrolaterally, and involved the temporal and retrocalcortex (EC). Little or no amyloid was found in the EC of 12-month-old mice, i.e. at the age around which the first dose of AN1792 was administered. After 4 months of treatment with AN1792, amyloid logs significantly decreased in RSC, and the progressive proportion of EC was completely eliminated by AN1792 treatment. The latest observation showed that AN1792 completely stopped the progression of amyloid, which would normally attack the temporal cortex and echo chamber, and also stopped and possibly reversed the deposition in the RSC. A significant effect of AN1792 treatment on the development of cortical amyloid burden in PDAPP mice was shown for the 18-month-old group that was treated for 7 months. There was an almost complete absence of amyloid in the cortex in AN1792-treated mice, with a complete absence of scattered plaques and a reduction in solid plaques. 2. Cellular and morphological changes accompany AN1792 treatment. This population of Aβ-positive cells has been found in regions of the brain that typically contain amyloid logs. It was significant that very few or no cortical amyloid plaques were found in several AN1792 recipient brains. Most of the Aβ immunoreactivity turned out to be associated with cells with large, lobulated or adhesive bodies. Phenotypically, these cells resemble activated microglia or monocytes. They were immunoreactive with antibodies recognizing ligands expressed by activated monocytes and microglia (MHC II and CD11b), and sometimes they were bound to the walls or lumen of blood vessels. Comparison of closely adjacent fragments labeled with antibodies specific for Aβ and MHC II revealed that similar patterns of these cells were recognized by both classes of antibodies. Detailed examination of the brains of AN1792-treated mice revealed that MHC II-positive cells were confined to the vicinity of the limited amyloid remaining in these animals. Under the fixation conditions used, the cells were not immunoreactive with antibodies recognizing T cell ligands (CD3, CD3e) or B cells (CD45RA, CD45RB) or common leukocyte antigen (CD45), but were reactive with antibodies recognizing leukosialin e (CD43), which cross-reacts with monocytes. No such cells were found in any of the mice treated with PBS. PDAPP mice consistently developed severe amyloid logs in the outer molecular layer of the hippocampal gyrus embassy. The logs formed a distinct streak within the perforation zone, a region typically containing amyloid plaques in AD. The characteristic occurrence of these logs in PBS-treated mice was reminiscent of those previously characterized in untreated PDAPP mice. Amyloid logs consisted of both dispersed and solid plaques in a continuous band. However, in many AN1792-treated mouse brains, this pattern was significantly altered. The amyloid logs in the hippocampus did not contain any scattered amyloid and the banding pattern was partially destroyed. Instead, there were many unusual speckled structures reacting with anti-Aß antibodies, several of which turned out to be amyloid-containing cells. MHC II-positive cells were often observed in the vicinity of extracellular amyloid in AN1792-treated animals. The pattern of Aβ-positive amyloid binding was very similar in several AN1792-treated mouse brains. The distribution of these monocyte cells was limited to the neighborhood of amyloid logs and was completely absent in other brain regions lacking Aβ plaques. Quantitative image analysis of MHC II and MAC I labeled fragments showed a trend towards increased reactivity in the RSC and hippocampus in AN1792-treated mice, compared to the PBS group, which reached a significant value for reactivity measurements. MAC 1 in the hippocampus. These results indicate active, cell-directed amyloid removal in brain regions where plaques occur. 3. Effect of AN1792 on Aß levels: ELISA assays. (a) Cortical levels In untreated PDAPP mice, the median total cortical Aβ level was 1600 ng/g at 12 months of age, increasing to 8700 ng/g at 15 months of age (Table 2). At the age of 18 months, the value is 22,000 ng/g, which means that it increased more than 10 times during the experience. Animals treated with PBS had 8,600 ng/g of total Aß at 15 months of age, which increased to 19,000 ng/g at 18 months of age. In comparison, AN1792-treated animals had 81% less total Aβ at 15 months of age (1600 ng/g) than the PBS-immunized group. Significantly less (0=0.0001) total Aß (5200 ng/g) was found at 18 months when comparing the AN1792 and PBS groups (Table 2), corresponding to a 72% reduction in the amount of Aß that would normally be performed. Similar results were obtained when comparing cortical A ß42 levels, as it was found that the AN1792-treated group contained significantly less A ß42, but in this case the differences between the AN1792 and PBS groups were significant in both (p=0.04 ), as well as 18 months acu (p=0.0001, table 2). T able 2 Median A ß Levels (ng/g) in Cortex Untreated PBS AN1792 Age Total A ß Aß42 (n) Total A ß Aß42 (n) Total A ß A ß42 (n) 12 1600 1300 (10) 15 8700 8300 (10) 8600 7200 (9) 1600 1300* (10) 18 22200 18500 (10) 19000 15900 (12) 5200** 4000** (9) *p = 0.0412 **p = 0.0001 ( b) Hippocampal levels In untreated PDAPP mice, the median hippocampal levels of total Aβ at 12 months of age were 15,000 ng/g, which increased to 51,000 ng/g at 15 months of age and continued to increase agaj ac 81,000 ng/g at 18 months of age (Table 3). Similarly, mice immunized with PBS had 40,000 ng/g and 65,000 ng/g at 15 and 18 months of age, respectively. In animals treated with AN1792, a lower total amount of SC Aß was found, i.e. 25,000 ng/g and 51,000 ng/g at the age of 15 and 18 months, respectively. The value for the AN1792-treated group at 18 months of age was significantly lower than that for the PBS-treated group (p=0.0105; Table 3). A ß42 measurements gave the same pattern of results, that is, the levels in the AN1792-treated group were significantly lower than those in the PBS-treated group (39,000 ng/g vs. 57,000 ng/g, respectively; p=0.0022) in age 18 months (Table 3). PL 203 431 B1 22 T able 3 Median A ß levels (ng/g) in hippocampus Untreated PBS AN1792 Age Total A ß A ß42 (n) Total A ß Aß42 (n) Total A ß A ß42 (n) 12 15500 11100 (10) 15 51500 44400 (10) 40100 35700 (9) 24500 22100 (10) 18 80800 64200 (10) 65400 57100 (12) 50900* 38900** (9) *p = 0, 0105 **p = 0.0022 (c) Cerebral levels In 12-month-old untreated PDAPP mice, the median total Aβ level was 15 ng/g (Table 4). At the age of 15 months, this median increased to 28 ng/g, and at the age of 18 months to 35 ng/g. In animals treated with PBS, the median value of total Aβ was 21 ng/g at 15 months of age and 43 ng/g at 18 months of age. In AN1792-treated animals, 22 ng/g of total Aß at 15 months of age and significantly less (p=0.002) total Aß at 18 months of age (25 ng/g) were found than in the corresponding group. im the PBS group (Table 4). T able 4 Mean Cerebral A ß Levels (ng/g) Untreated PBS AN1792 Age (months) Total A ß (n) Total A ß (n) Total A ß (n) 12 15.6 ( 10) 15 27.7 (10) 20.8 (9) 21.7 (10) 18 35.0 (10) 43.1 (12) 24.8* (9) *p=0.0018 4. Effect of AN1792 treatment on APP levels APP-a and the full-length APP molecule contain all or part of the Aß sequence and therefore could potentially be influenced by the production of an immune response driven by AN1792. Previous studies have found a slight increase in APP levels with increasing neuropathology in PDAPP mice. In the cortex, levels of both APP-α/FL (full length) and APP-α remained essentially unchanged during treatment, except that APP-α levels were reduced by 19% in mice aged 18 months in the group treated with AN1792 compared to the group treated with PBS. APP values in 18-month-old animals from the AN1792 group did not differ significantly from those for 12- and 15-month-old untreated animals and 15-month-old animals treated with PBS. In all cases, APP values remained within the range normally found in PDAPP mice. 5. Effect of AN1792 treatment on neurodegenerative and glial pathology. Neuritic plaque burden was significantly reduced in the frontal cortex of AN1792-treated mice compared to the PBS-treated group at both 15 (84%; p=0.03) and 18 months of age (55 %; p=0.01) (fig. 8). The median neuritic plaque burden increased from 0.32% to 0.49% in the PBS group between 15 and 18 months of life. In contrast, the development of neuritic plaques in the AN1792-treated group was significantly reduced, with median neuritic plaque burden values of 0.05% and 0.22% at 15 and 18 months of age, respectively. AN1792 immunizations appeared to be well tolerated, and reactive astrocytosis decreased significantly in RSCs in AN1792-treated mice compared to the PBS-treated group at both ages 15 (56%; p=0.011) and 18 months (39%; p=0.028) (fig. 9). The median percentage of astrocytosis in the PBS group increased between 15 and 18 months from 4.26% to 5.21%. AN1792 treatment reduced the development of astrocytosis at both time points to 1.89% and 3.2%, respectively. This suggests that neuropil was not destroyed by the clearance process. PL 203 431 B1 23 6. Antibody responses l As described above, 11-month-old heterozygous PDAPP mice (n=24) received a series of 5 immunizations with 100 μg AN1792 emulsified with Freund's adjuvant, administered intraperitoneally at weeks 0, 2, 4, 8 and 12, and the sixth immunization was performed with PBS alone (without Freund's adjuvant) at week 16. As negative controls, a set of age-matched 24 mice was prepared, which were immunized with PBS emulsified with the same adjuvants and administered on the same schedule. Blood was collected from the animals 3-7 days after each immunization, starting with the second dose. Antibody responses to AN1792 were measured by ELISA. Geometric mean titers (GMT) for animals immunized with AN1792 were approximately 1900, 7600 and 45000 after the second, third and last (sixth) doses, respectively. After the sixth immunization, no Aβ-specific antibodies were found in control animals. About half of the animals were treated for another 3 months, immunizing them at approximately 20, 24 and 27 weeks. Each dose was administered in a medium of PBS alone, without Freund's adjuvant. The mean antibody titers did not change during this time. In fact, antibody titers remained stable in the period from the fourth to the eighth blood collection, corresponding to the period from the fifth to the ninth injection. To determine whether Aβ-specific antibodies generated by immunization were detected in the serum of AN1792-treated mice such that they were associated with amyloid deposited in the brain, a panel of histological preparations from mice treated with AN1792 and PBS were treated with antibodies specific for mouse IgG. Unlike the PBS group, Aβ plaques in the brains of AN1792-treated mice were coated with endogenous IgG. These differences between both groups were observed for both 15- and 18-month-old mice. Particularly striking was the lack of labeling in the PBS group, despite the presence of a high amyloid burden in these mice. These results show that immunization with synthetic Aβ protein produces antibodies that recognize and bind to Aβ in amyloid plaques in vivo. 7. Cellular immune responses Spleens were collected from nine AN1792-immunized mice and 12 PBS-immunized PDAPP mice at 18 months of age 7 days after the ninth immunization. Spleen lymphocytes were isolated and cultured for 72 hours in the presence of A ß40, A ß42 or A ß40-1 (reverse sequence protein). Mitogen Con A served as a positive control. Optimal responses were obtained using 1.7 µM protein. Cells from all nine AN1792-treated mice proliferated in response to A ß1-40 or A ß1-42 proteins, with equal levels of incorporation of both proteins (Fig. 10, top graph). There was no response to the protein with the reverse sequence A ß40-1. Cells from control animals did not respond to any of the Aβ proteins (Fig. 10, lower graph). C Conclusions The results of this study demonstrated that immunization with AN1792 of PDAPP mice bearing amyloid logs slows and prevents progressive amyloid deposition and inhibits the consequent neuropathological changes in the brains of aged PDAPP mice. AN1792 immunizations significantly inhibit the development of amyloid in structures that are normally subject to amyloidosis. Therefore, administration of Aβ-peptide has a positive effect in the treatment of AD. VI. Screening for Aβ fragments 100 9-11 month old PDAPP mice were immunized with nine different regions of APP and Aβ to determine which epitopes were involved in the response. Nine different immunogens and one control were administered i. Mr. , as described above. Immunogens contain 4 conjugates of human A peptides ß 1-12, 13-28, 32-42, 1-5, all linked via a cysteine link to sheep anti-mouse IgG antibodies, APP polypeptide amino acids 592-695, aggregated human A ß1-40, aggregated human A ß25-35 and aggregated A ß42 from rodents. Aggregated Aβ42 and PBS were used as controls. There were 10 mice for each treatment group. Titers were monitored as above, and mice were sacrificed at the end of 4 months of immunization. After death, histochemistry, Aß levels and toxicology were determined. AND. Materials and methods 1. Preparation of immunogens Preparation of conjugated A ß peptides: 4 human A ß peptide conjugates (amino acids 1-5, 1-12, 13-28 and 33-42, each linked to sheep anti-mouse IgG antibodies) were prepared by cysteine coupling that artificially added to the Aβ peptide using sulfo-EMCS cross-linking agent. Aβ peptide derivatives were synthesized with the following terminal amino acid sequences. In each case, the location of the inserted cysteine is indicated by underlining. PL 203 431 B1 24 The β13-28 peptide A derivative also had, as indicated, two glycines added before the C-terminal cysteines of α. peptide A ß1-12 NH 2 -DAEFRHDSGYEVC COOH peptide A ß1-5 NH 2 -DAEFRC COOH peptide A ß33-42 NH 2 -C-aminoheptanoic acid-GLMVGGVVIA COOH peptide A ß13-28 Ac-NH-HHQKLVFFAEDVGSNKGGC-COOH For preparation for the conjugation reaction, 10 mg of sheep anti-mouse IgG (Jackson ImmunoResearch Laboratories) was dialyzed overnight against 10 mM sodium borate buffer, pH 8.5. The separated antibodies were then concentrated to a volume of 2 ml using an Amicon Centriprep tube. Ten mg of sulfo-EMCS [N(e-maleimidocuproyloxy)-succinimide] (Molecular Sciences Co. ) was dissolved in 1 ml of deionized water. A 40-fold molecular excess of sulfo-EMCS was added dropwise to the sheep anti-mouse IgG antibody with stirring, and the solution was then stirred for another 10 minutes. Activated sheep anti-mouse IgG antibodies were purified and buffer exchanged by passing through a 10 ml gel filtration column (Pierce Presto Column, obtained from Pierce Chemicals) equilibrated with 0.1 M NaPO4, 5 mM EDTA, pH 6, 5. Fractions containing antibodies, identified by measuring absorbance at 280 nm, were pooled and diluted to a concentration of approximately 1 mg/ml, using 1.4 mg per OD as the extinction coefficient. A forty-fold molecular excess of A ß peptide was dissolved in 20 ml of 10 mM NaPO 4, pH 8.0, except for A ß peptide33-42, 10 mg of which was first dissolved in 0.5 ml of DMSO and then diluted to 20 ml 10 mM NaPO 4 buffer. Each peptide solution was added to 10 ml of activated sheep anti-mouse IgG and rocked at room temperature for 4 hours. The resulting conjugates were concentrated to a final volume of less than 10 ml using an Amicon Centriprep tube and then dialyzed against PBS buffer to replace the buffer and remove free peptides. The conjugates were passed through 0.22 µ filters for sterilization and then divided into equal 1 mg fractions and stored frozen at -20°C. Conjugate concentrations were determined using the BSA protein assay (Pierce Chemicals) with horse IgG as a standard curve. The conjugation was confirmed by an increase in the molecular weight of the conjugated peptides compared to activated anti-mouse IgG antibodies. The A ß1-5 sheep anti-mouse IgG conjugate preparation contains 1 combined conjugates from two conjugation reactions, the rest is a single preparation. 2. Preparation of Aggregated Peptides A ß Peptides Human 1-40 (AN1528; California Peptides Inc. , series ME0541), human 1-42 (AN1792; California Peptides Inc. , lots ME0339 and ME0439), human 25-35 and rodent 1-42 (California Peptides Inc. , batch ME0218) were freshly solubilized for the preparation of each set of injections from freeze-dried powders that were stored dried at -20°C. For this purpose, 2 mg of peptide was added to 0.9 ml of deionized water and the mixtures were vortexed to produce a relatively homogeneous solution or suspension. Of the four peptides, the only one soluble at this stage was 1 AN1528. Equal volumes of 100 µl of 10x PBS (1x PBS: 0.15 NaCl, 0.01 M sodium phosphate, pH 7.5) were then added and then AN1528 started to precipitate. The suspension was vortexed again and incubated overnight at 37°C until used the next day. Preparation of pBx6 protein: The expression plasmid encoding pBx6, a fusion protein consisting of the 100 amino acid N-terminal leader sequence from bacteriophage MS-2 polymerase and amino acids 592-695 of APP (ßAPP), was constructed as described in Oltersdorf et al., J. Biol. Chem. 265, 4492-4497 (1990). The plasmid was transfected into E. coli and the protein was expressed after promoter induction. The bacteria were lysed in 8M urea and pBx6 was partially purified by preparative SDS PAGE. Fractions containing pBx6 were identified by Western blotting using rabbit polyclonal antibodies against pBx6, collected, concentrated using an Amicon Centriprep tube, and dialyzed against PBS. The purity of the preparation, determined by staining Coomassie Blue SDS PAGE, is approximately 5 to 10%. B Results and their discussion 1. Design studies n One hundred female and male, 9- to 11-month-old heterozygous transgenic PDAPP mice were obtained from the Charles River Laboratory and the Taconic Laboratory. Mice were divided into 10 groups for immunization with different regions of Aβ or APP together with Freund's adjuvant. The animals were divided by gender, age, parents and source within the group as closely as possible. The immunogens included 4 human sequence-derived Aβ peptides, 1-5, 1-12, 13-28, and 33-42, each conjugated to a sheep anti-mouse IgG antibody; 4 aggregated Aβ peptides, human 1-40 (AN1528), human 1-42 (AN1792), human 25-35 and rodent 1-42; and a fusion polypeptide called pBx6, containing APP amino acids 592-695. Ten groups were immunized with PBS in combination with adjuvant as a control. For each immunization, 100 μg of each Aβ peptide was emulsified in 200 μl of PBS or 200 μg of the APP derivative pBx6 in the same volume of PBS, or with PBS alone in a 1:1 ratio (vol. ) with complete Freund's adjuvant (CFA) in a final volume of 400 µl for the first immunization, followed by booster doses with the same amount of immunogen in incomplete Freund's adjuvant (IFA) in the next four doses and PBS for new dose. Immunization was administered intraperitoneally on a biweekly basis for the first 3 doses, and then on a monthly basis. Blood was collected from the animals 4-7 days after each immunization, starting with the second dose, for antibody titer measurements. The animals were sacrificed approximately one week after the final dose. 2. Aβ and APP levels in the brain After 4 months of immunization with different Aβ peptides or an APP derivative, the brains were removed from the saline-perfused animals. One half of the hemisphere was prepared for immunohistochemical analysis, and the other one was used to determine the levels of Aβ and APP. To measure the concentration of different forms of β-amyloid peptide and amyloid precursor protein, hemispheres were cut into pieces and homogenates of the hippocampus, cortex, and cerebral regions were prepared in 5 M guanidine. They were diluted and the level of amyloid or APP was determined by comparing them to a series of dilutions of Aβ-peptide or APP standards with known concentrations in the ELISA format. The mean concentration of total Aβ for PBS-immunized controls was 5.8-fold higher in the hippocampus than in the cortex (median 24,318 ng/g hippocampal tissue compared to 4,221 ng/g cortex). The median level in the brain of the control group (23.4 ng/g tissue) was approximately 1000 times lower than in the hippocampus. These levels were similar to those previously described for PDAPP heterozygous transgenic mice of this age (Johnson-Woods et al., 1997, supra). For cortex, treatment group sets had mean total levels of Aß and Aß1-42 that were significantly different from the control group (p <0.05), animals receiving AN1792 peptides, rodent A ß1-42, or the A ß1-5 conjugate are shown in Figure 11. Median total A ß levels decreased by 75%, 79%, and 79%, respectively. 61% compared to controls for these treatment groups. There were no discernible correlations between Aß-specific antibody titers and Aß levels in the cortical region of the brain for any of these groups. In the hippocampus, the mean reduction in total Aß with AN1792 treatment (46%, p=0.0543) was not as great as that observed in the cortex (75%, p=0.0021). However, since the rate of n reduction was much higher in the hippocampus than z in the cortex, the net reduction was 11,186 ng/g tissue in the hippocampus versus 3,171 ng/g tissue in the cortex. For groups of animals receiving Aß1-42 from rodents or Aß1-5, the mean total Aß levels decreased by 36% and 26%, respectively. However, given the fact that the groups were small and due to the variability of amyloid peptide levels among individual animals within the group, these changes were not significant. When measuring Aß1-42 in the hippocampus, none of the changes induced by treatment were significant. Therefore, due to the lower Aß load on the cortex, changes in this region are a much more sensitive indicator of the effects of treatment. Changes in Aβ levels measured by ELISA in the cortex were similar, but not the same, to the results of the immunohistochemical analysis (see below). Total Aß was also measured in the cerebrum, a region not usually affected in AD pathology. None of the mean Aβ concentrations of any of the groups immunized with the different Aβ peptides or the APP derivative differed from those of the control group in this brain region. This result suggests that treatment does not affect non-pathological Aß levels. The concentration of APP was also determined by ELISA in the cortex and cerebrum of treated and control animals. Two different APP tests were used. The first, called APP-a/FL, recognizes both APP-a (a, the secreted form of APP that has been taken within the A ß sequence) and the full-length form of APP (FL), while while the other recognizes only APP-α. In contrast to the treatment-accompanied reduction in Aβ in the treatment group, APP levels remained unchanged in all treated animals compared to controls. These results indicate that immunization with Aβ peptides does not remove APP and that the therapeutic effect is rather specific for Aβ. In summary, total Aβ and Aβ1-42 levels were significantly reduced in the cortex by treatment with AN1792, rodent Aβ1-42, or Aβ1-5 conjugate. In the hippocampus, total Aß was significantly reduced only by AN1792 treatment. No other treatment-related changes in Aβ or APP levels in the hippocampal, cortical, or cerebral regions were significant. 2. Histochemical analysis Brains from a subset of six groups were prepared for immunohistochemical analysis, 3 groups immunized with A ß peptide conjugates - A ß1-5, A ß1-12 and A ß13-28; 3 groups immunized with full-length Aβ aggregates - AN1792 and AN1528 and a control group treated with PBS. The results of image analysis for the amyloid load of brain histological sections from these groups are shown in Fig. 12. A significant reduction in the amyloid load of cortical regions was found in the 3 treatment groups compared to control animals. The greatest reduction in amyloid load was observed in the groups receiving AN1792, where the mean value was reduced by 97% (p=0.001). A significant reduction was also observed for animals treated with AN1528 (95%, p=0.005) and the A ß1-5 peptide conjugate (67%, p=0.02). The results obtained by measuring total Aβ or Aβ1-42 by ELISA and amyloid load by image analysis differ to some extent. AN1528 treatment had a significant effect on the level of cortical amyloid load measured by quantitative image analysis, but had no effect on the concentration of total Aß measured by ELISA in the same region. The difference between these two results is probably related to the specificity of the tests. Image analysis only measures insoluble Aß aggregated in the plates. In contrast, ELISA measures all forms of Aß, both soluble and insoluble, monomeric and aggregated. Since the pathology of the disease is believed to be related to the insoluble form of Aß bound to platelets, the image analysis technique may have greater sensitivity in assessing the effects of treatment. However, because ELISA is a faster and easier test, it is very useful in the search for new drugs. Furthermore, this may mean that the treatment-related reduction in Aß is greater for platelet-bound than for total Aß. To determine whether Aβ-specific antibodies generated by immunization in treated animals reacted with brain amyloid deposits, a subset of histological sections from treated and control animals were exposed to antibodies specific for murine IgG. Unlike the PBS group, plates containing Aβ were coated with endogenous IgG in animals immunized with Aβ-Aβ1-5, Aβ1-12 and Aβ13-28 peptide conjugates; and full-length A ß units - AN1792 and AN1528. The brains of animals immunized with other Aβ peptides or the APP pBx6 peptide were not analyzed in this assay. 3. Measurement of antibody titers l Blood was collected from mice 4-7 days after each immunization, starting with the second immunization, for a total of 5 times. Antibody titers binding to A ß1-42 were measured using the sandwich ELISA method on plastic multiwell plates coated with A ß1-42. As shown in Figure 13, peak antibody titers were produced after the fourth dose for those 4 vaccines that induced the highest AN1792-specific antibody titers: AN1792 (peak GMT: 94647), AN1528 (peak GMT: 88231), conjugate A ß1-12 (peak GMT 47216) and rodent A ß1-42 (peak GMT: 10766). Titers for these groups decreased to some extent after the fifth and sixth doses. For the remaining five immunogens, peak titers reached after the fifth and sixth doses and were much lower than those obtained for the four groups of the highest titers: conjugate A ß1-5 (peak GMT: 2356), pBx6 (peak GMT: 1986), conjugate A ß13-28 (peak GMT: 1183), conjugate A ß33-42 (peak GMT: 658), A ß25-35 (peak GMT: 125). Antibody titers were also measured against homologous peptides using the same sandwich ELISA format for a subset of immunogens, immunized groups A ß1-5, A ß13-28, A ß25-35, A ß33-42 and rodent A ß1- 42. These titers were approximately the same as those measured against A ß1-42, with the exception of rodent immunogen A ß1-42, for which antibody titers against the homologous immunogen were approximately 2-fold higher. The amount of AN1792-specific antibody titer in individual animals or the average value for treatment groups was unrelated to the effectiveness measured as a reduction in Aß in the cortex. 4. Lymphoproliferative responses Aβ-dependent lymphoproliferation was measured using spleen cells collected approximately one week after the final sixth immunization. Freshly harvested cells, 10 5 per well, were cultured for 5 days in the presence of A ß1-40 at a concentration of 5 μM for stimulation. Cells from a subset of seven of the ten groups were cultured in the presence of the reverse sequence A peptide β40-1. As a positive control, additional cells were cultured with the T cell mitogen, PHA, and as a negative control, cells were cultured without the added peptide. Lymphocytes from most animals proliferated in response to PHA. No significant responses were found to the reverse sequence A peptide ß40-1. Cells from animals immunized with higher aggregated A ß peptides, AN1792, rodent A ß1-42 and AN1528, proliferated strongly after stimulation with A ß1-40 with the highest cmp in AN1792 recipients. In one of the animals in each group immunized with A ß1-12, A ß13-28 and A ß25-35 conjugates, cells proliferated in response to A ß1-40. In the remaining groups receiving conjugates A ß1-5, A ß33-42 and pBx6 or PBS, there were no animals responding and stimulated with A ß. These results are summarized in table 5 below. T able 5 Immunogen Conjugate Amino acids Aß Animals corresponding to ace Aß1-5 yes 5-mer 0/7 Aß1-12 yes 12-mer 1/8 Aß13-28 yes 16-mer 1/9 Aß25-35 11-mer 1/ 9 Aß33-42 yes 10-mer 0/10 Aß1-40 40-mer 5/8 Aß1-42 42-mer 9/9 rodent A ß1-42 42-mer 8/8 pBx6 0/9 PBS 0-mer 0/ 8 These results indicate that AN1792 and AN1528 most strongly stimulate T cell responses, most likely with the CD4 + phenotype. The lack of an Aβ-specific T cell response in animals immunized with Aβ1-5 is not surprising since the peptide epitopes recognized by CD4 + T cells are usually 15 amino acids long, although shorter peptides may sometimes act c with lower effectiveness. Therefore, most of the helper T cell epitopes for the four peptide conjugates are located in the IgG portion of the conjugate and not in the Aβ region. This hypothesis is supported by the very low frequency of proliferative responses for animals from each of these treatment groups. Because the Aβ1-5 conjugate was effective in significantly reducing Aβ levels in the brain, in the apparent absence of Aβ-specific T cells, a key effector immune response triggered by immunization with this the peptide turns out to be an antibody. The lack of T cells and the low antibody response to the pBx6 fusion protein, containing APP amino acids 592-695 including all A ß amino acids, may be due to the poor immunogenicity of a particular preparation. The poor immunogenicity of A ß25-35 aggregate is likely due to the peptide being too small to be likely to contain a good T cell epitope to aid in the induction of an antibody response. If this peptide were conjugated to a carrier protein would probably be more immunogenic. V. Preparation of polyclonal antibodies for passive protection. 20 non-transgenic mice immunized with Aβ or other immunogen, additionally with adjuvant, were sacrificed at the age of 4-5 months. Blood from immunized mice was collected. Alternatively, IgG has been isolated from other blood components. Immunogen-specific antibodies were partially purified by affinity chromatography. An average of 0.5-1 mg of immunogen-specific antibodies was obtained per mouse, for a total of 5-10 mg. VI. Passive immunization with antibodies to Aβ Groups of 7-9 month old PDAPP mice were administered 0.5 mg in PBS of polyclonal anti-Aβ antibodies or specific monoclonal anti-Aβ antibodies, as shown below. Monoclonal antibodies can be prepared against the fragment by injecting mice with the fragment or a longer form of Aβ, preparing hybridomas, and screening the hybridomas for an antibody that specifically binds the required Aβ fragment without binding other effects. fragments of A ß.PL 203 431 B1 28 T able 6 Epitope antibody 2H3 A ß1-12 10D5 A ß1-12 266 A ß13-28 21F12 A ß33-42 Mouse polyclonal antihuman A ß42 against aggregated A ß42 was administered to animals by 4 months of intraperitoneal preparations, as this was needed to maintain antibodies in circulation at concentrations, measured as ELISA titers, greater than 1/1000, determined by ELISA against A ß42 or another immunogen. Titers were monitored as above and the mice were sacrificed at the end of 4 months of injections. After death, histochemistry, determination of Aβ levels and toxicology were performed. 10 mice were used in each group. VII. Comparison of Different Adjuvants These examples compare CFA, Lun, Oil-in-Water Emulsions and MPL in terms of their ability to stimulate an immune response. A. Materials and methods 1. Study design One hundred six-week-old female Hartley guinea pigs obtained from Elm Hill were divided into 10 groups for immunization with AN1792 or its palmitoylated derivative, combined with various adjuvants. Seven groups were immunized by injection of AN1792 (33 μg, unless otherwise stated) combined with a) PBS, b) Freund's adjuvant, c) MPL, d) squalene, e) MPL/squalene, f) low a dose a with a Lun or g) a high dose a with a Lun (300 µg AN1792). Two groups were immunized by injection of a palmitolated derivative of AN1792 (33 μg) combined with a) PBS or b) squalene. Finally, the tenth group received PBS alone, without antigen and additional adjuvant. For the group receiving Freund's adjuvant, the first dose was emulsified with CFA and the remaining 4 doses with IFA. The antigen was administered at a dose of 33 μg to all 11 groups, except the high-dose alum group, which received 300 μg of AN1792. Immunizations were performed intraperitoneally for CFA/IFA and intramuscularly into the quadriceps muscle of the hind limb, alternating on the right and left sides for all other groups. The first three doses were administered on a two-week schedule, followed by two doses one month apart. Blood was collected 6-7 days after each immunization, starting with the second dose, to measure antibody titer I. 2. Preparation immunogens Two mg of A ß42 (California Peptide, lot ME0339) were added to 0.9 ml of deionized water and the mixture was vortexed to form a relatively homogeneous suspension. 100 µl of 10x PBS (1x PBS, 0.15 M) was added NaCl, 0.01 M sodium phosphate, pH 7.5). The suspension was vortexed again and incubated overnight at 37°C until used the next day. Unused Aß1-42 was stored with a desiccant as a lyophilized powder at -20°C. The palmitoylated derivative of AN1792 was obtained by coupling palmitic anhydride, suspended in dimethylformamide, with the N-terminal amino acid of AN1792, before removing the resulting peptide from the resin by treatment with hydrofluoric acid. To prepare vaccine doses with complete Freund's adjuvant (CFA) (group 2), 33 µg of AN1792 was emulsified in 200 µl of PBS in a 1:1 (v/v) ratio with CFA in a final volume of 400 µl for the first immunization. For subsequent immunizations, the antigen was similarly emulsified with incomplete Freund's adjuvant (IFA). To prepare the MPL vaccine doses for groups 5 and 8, lyophilized powder (Ribi ImmunoChem Research, Inc., Hamilton, MT) was added to 0.2% aqueous triethylamine solution to a final concentration of 1 mg/ml and the entire sc was vortexed. The mixture was heated to 65 to 70°C for 30 seconds to produce a slightly opaque and homogeneous micelle suspension. The solution was freshly prepared for each set of injections. For each injection in group 5, 33 µg of AN1792 in 16.5 µl of PBS, 50 µg of MPL (50 µl), and 162 µl of PBS were mixed in a borosilicate tube immediately before use. To prepare vaccine doses from a small amount of oil-in-water emulsion, AN1792 in PBS was added to 5% squalene, 0.5% Tween 80, 0.5% Span 85 in PBS to the final concentration in a single -PL 203 431 B1 29 dose of 33 µg AN1792 in 250 µl (group 6). The mixture was emulsified by passing it through a two-chamber hand-held device 15 to 20 times until emulsion droplets were obtained with a diameter similar to that of a standard 1 µm latex bead when analyzed microscopically. the obtained suspension was opalescent, milky white. Fresh soil emulsions were prepared for each series of injections. For group 8, MPL in 0.2% triethylamine was added at a concentration of 50 Pg per dose to the squalene-detergent mixture for emulsification as described above. For the palmitoyl-NH-A derivative (group 7), 33 µg per dose of palmitoyl-NH-A ß1-42 was added to squalene and vortexed. Tween 80 and Span 85 were then added and vortexed. The mixtures were added to PBS to reach final concentrations of 5% squalene, 0.5% Tween 80, 0.5% Span 85 and the mixtures were emulsified as above. To prepare doses of alum vaccines (groups 9 and 10), AN1792 in PBS was added to Alhydrogel (aluminum hydroxide gel, Accurate, Wetsbury, NY) to reach a concentration of 33 μg (low dose, group 9) or 300 µg (high dose, group 10) AN1792 per 5 mg of lunu, in a final dose volume of 250 µl. The suspension was stirred gently for 4 hours at room temperature. 3. Measurements of antibody titers l Blood was collected from guinea pigs 6-7 days after immunization, starting after the second immunization, and this was done 4 times. Antibody titers against Aβ42 were measured by ELISA as described in the general materials and methods. 4. Tissue preparations After approximately 14 weeks, all guinea pigs were given CO 2. Cerebrospinal fluid was collected and the brains were removed, and three brain regions were dissected (hippocampus, cortex and cerebellum), which were used to measure total Aß concentration using the ELISA method. B. Results 1. Antibody Responses A wide range of effectiveness of the various adjuvants was observed as measured by antibody response assays to AN1792 following immunization. As shown in Figure 14, when AN1792 was administered in PBS, no antibody was detected after two or three immunizations, and small responses were detected after the fourth and fifth doses with a geometric mean titer (GMT) of only approximately 45. Oil-in-water emulsion produced moderate titers after the third dose (GMT 255), which were maintained after the fourth dose (GMT 301) and decreased after the final dose (GMT 54). There was a clear antigenic dose response for AN1792 bound to flax, with 300 Pg being more immunogenic at all time points than 33 Pg. At peak antibody response, after the fourth immunization, the difference between the two doses was 43% with a GMT of approximately 1940 (33 µg) and 3400 (300 µg). The antibody response to 33 µg of AN1792 plus MPL was very similar to that produced by an almost 10-fold higher dose of antigen (300 µg) associated with flax. The addition of MPL to the oil-in-water emulsion reduced the strength of the vaccine compared to the vaccine with MPL as the only adjuvant by as much as 75%. The palmitoylated derivative AN1792 was completely non-immunogenic when administered in PBS and gave average titers when administered in an oil-in-water emulsion with GMT of 340 and 105 for the third and fourth blood draws. The highest antibody titers were produced by Freund's adjuvant with a peak GMT of approximately 87,000, which was almost 30 times higher than the GMT of the next strongest vaccines, MPL and high dose AN1792/a lun. The most promising adjuvants identified in this study are MPL and alun. Of the two, MPL appears to be advantageous because a 10-fold lower dose of antigen was necessary to generate the same antibody response as that obtained with alun. The response can be enhanced by increasing the dose of antigen and/or adjuvant and optimizing the immunization regimen. The oil-in-water emulsion was a very weak adjuvant for AN1792, so the addition of the oil-in-water emulsion to the MPL adjuvant reduced the intrinsic activity of the MPL adjuvant itself. 2. Levels of Aß in the brain At approximately 14 weeks of age, guinea pigs were deeply anesthetized, cerebrospinal fluid (CSF) was collected, and the brains were removed from the animals in a subset of groups immunized with Freud's adjuvant (group 2), MPL (group 5). ), and from a high dose of 300 µg AN1792 (group 10) and from a control group immunized with PBS (group 3). To measure Aβ peptide levels, one hemisphere was dissected and homogenates of the hippocampus, cortex, and brain regions were prepared in 5 M guanidine. They were then diluted and determined by comparison with a series of dilutions of standard Aβ protein with known concentrations, in the ELISA format. Levels of Aß in the hippocampus, cortex, and cerebrum were very similar for all groups, despite the wide range of antibody responses to Aß induced by these vaccines. Mean tissue Aß levels were measured to be approximately lo 25 ng/g in the hippocampus, 21 ng/g in the cortex and 12 ng/g in the cerebrum. Therefore, the presence of high circulating titers of anti-Aß antibodies for almost 3 months in some of these animals did not change the overall levels of Aß in their brains. Aß levels in CFS were similar between groups. The lack of clear effects of AN1792 immunization on endogenous Aß indicates that the immune response is focused on pathological forms of Aß. VIII. Immune response to various adjuvants in mice Six-week-old female Swiss Webster mice were used for these studies with 10-13 animals per group. Immunizations were performed intraperitoneally on days 0, 14, 28, 60, 90 and 20, at doses with a volume of 200 µl. PBS was used as a buffer for all stimulations. Blood was collected from the animals 7 days after each immunization, starting after the second dose, for analysis of antibody titers in the ELISA test. The treatment regimen for each group is given in Table 7. T able 7 Experimental Design Betabloc 010 Group N a Adjuvant b Dose Antigen Dose (µg) 1 10 MPL 12.5 µg AN1792 33 2 10 MPL 25 µg AN1792 33 3 10 MPL 50 µg AN1792 33 4 13 MPL 125 µg AN1792 33 5 13 MPL 50 µg AN1792 150 6 13 MPL 50 µg AN1528 33 7 10 PBS AN1792 33 8 10 PBS - 9 10 emulsified squalene 5% AN1792 33 10 10 mixed squalene 5% AN1792 33 11 10 a lun 2 mg AN1792 33 12 13 MPL+a lun 50 µg/2 mg AN1792 33 13 10 QS21 5 µg AN1792 33 14 10 QS21 10 µg AN1792 33 15 10 QS21 25 µg AN1792 33 16 13 QS21 25 µg AN1792 150 17 13 QS21 25 µg AN1528 33 18 13 QS21+MPL 25 µg/ 50 µg AN1792 33 19 13 QS21+a lun 25 µg/ 2 mg AN1792 33 References: a Number of mice in each group at baseline b Adjuvant indicated you. PBS was used as a buffer for all preparations. Group 8 received no antigen or adjuvant. PL 203 431 B1 31 ELISA titers of anti-Aβ42 antibodies for each group are shown in Table 8 below. T able 8 Geometric means of antibody titers l Week n of blood collections Treatment group 2.9 5.0 8.7 12.9 16.7 1 248 1797 2577 6180 4177 2 598 3114 3984 5287 6878 3 1372 5000 7159 1233 3 12781 4 1278 20791 14368 20097 25631 5 3288 26242 13229 9315 23742 6 61 2536 2301 1442 4504 7 37 395 484 972 2149 8 25 25 25 25 25 9 25 183 74 4 952 1823 10 25 89 311 513 817 11 29 708 2618 2165 3666 12 198 1458 1079 612 797 13 38 433 566 1080 626 14 104 541 3247 1609 838 15 212 2630 2472 1224 1496 16 183 2616 6680 2085 1631 17 28 201 375 222 1540 18 31699 15544 23095 6412 9059 19 63 243 554 299 441 The table shows that the highest titres were obtained for groups 4, 5 and 18, in which the adjuvants were lo 125 µg MPL, 50 µg MPL and QS21 plus MPL. IX. Therapeutic efficacy of various adjuvants Therapeutic efficacy studies were conducted on PDAPP transgenic mice, with a set of adjuvants suitable for use in humans, to determine their ability to enhance the immune response against Aβ and induce immune-directed clearance from amyloid logs from the brain. One hundred and eighty male and female, 7.5 to 8.5 month old, heterozygous PDAPP transgenic mice were obtained from Charles River Laboratories. Mice were divided into 9 groups containing 15 to 23 animals per group for immunization with AN1792 and AN1528 in combination with different adjuvants. The animals were divided so that the sex, age and parents of the animals within the group were as close as possible. Adjuvants used were alun, MPL and QS21, each combined with two antigens, and Freund's adjuvant (FA) combined with AN1792 only. An additional group was immunized with AN1792 in PBS buffer with thymerosal preservative without adjuvant. The ninth group, as a negative control, was immunized with PBS alone. Preparation of aggregated peptides: human A ß1-40 (AN1528; California Peptides Inc., Napa, CA; lot ME0541), human A ß1-42 (AN1792; California Peptides Inc., lot ME0439) peptides, freshly solubilized for preparation of from a set of injections of freeze-dried powders that were stored dried at -20°C. For this purpose, 2 mg of the peptide was added to 0.9 ml of deionized water and the mixture was vortexed to prepare a relatively homogeneous solution or suspension. AN1528 was soluble at this step, unlike AN1792. Then equal volumes of 100 µlPL 203 431 B1 32 10x PBS were added (1x PBS: 0.15 NaCl, 0.01 M sodium phosphate, pH 7.5) and then AN1528 started to precipitate. vortexed again and incubated overnight at 37°C until used the next day. To prepare doses of alum vaccines (groups 1 and 5), Aβ peptide in PBS was added to Alhydrogel (2% aqueous aluminum hydroxide gel, Sargeant, Inc., Clifton, NJ) to reach a concentration of 100 μg A β-peptide per 1 mg of lun. 10x PBS was added to a final dose volume of 200 µl in 1x PBS. The suspension was gently stirred for approximately 4 hours at room temperature before injection. To prepare doses of MPL vaccines (groups 2 and 6), lyophilized powder (Ribi Immuno-Chem Research, Inc., Hamilton, MT; lot 67039-E0896B) was added to 0.2% aqueous triethylamine solution to a final conc. 1 mg/ml and vortexed. The mixtures were heated to 65 to 70°C for 30 s to obtain a slightly opaque and homogeneous micelle suspension. The solution was stored at 4°C. For each injection set, 100 µg of peptide per dose in 50 µl of PBS, 50 µg of MPL per dose (50 µl), and 100 µl of PBS per dose were mixed in a borosilicate tube immediately before use. To prepare vaccine doses from QS21 (groups 3 and 7), freeze-dried powder (Aquila, Framingham, MA; lot A7018R) was added to PBS, pH 6.6-6.7 to a final concentration of 1 mg/ml and wano. The solution was stored at -20°C. For each set of injections, 100 µg of peptide per dose in 50 µl of PBS, 25 µg of QS21 per dose in 25 µl of PBS, and 125 µl of PBS per dose were mixed in a borosilicate tube immediately before use. To prepare doses of vaccines with Freund's adjuvant (group 4), 100 μg of AN1792 was emulsified in 200 μl of PBS in a 1:1 (v/v) ratio with complete Freund's adjuvant (CFA) in a final volume of 400 μl for the first immunization. For subsequent immunizations, the antigen was similarly emulsified with incomplete Freund's adjuvant (IFA). For vaccines containing adjuvants alun, MPL or QS21, 100 µg per dose of AN1792 or AN1528 was combined with alun (1 mg per dose) or MPL (50 µg per dose) or QS21 (25 µg per dose), in a final volume of 200 µl of PBS and the vaccination was administered subcutaneously on the side between the shoulder blades. For the FA group, 100 μg of AN1792 was emulsified in a 1:1 (v/v) ratio with complete Freund's adjuvant (CFA) in a final volume of 400 μl and administered intraperitoneally for the first immunization, followed by booster doses of this same amount of immunogen in incomplete Freund's adjuvant (IFA) for five consecutive doses. For the group receiving AN1792 without adjuvant, 10 μg of AN1792 was combined with 5 μg of thimerosal in a final volume of 50 μl of PBS and administered subcutaneously. The ninth control group received only 200 μl of PBS by subcutaneous injection. Immunizations were performed biweekly for the first 3 doses, and then monthly, i.e. on days 0, 16, 28, 56, 85 and 112. Blood was collected from the animals 6-7 days after each immunization. , starting with the second dose, for measurement of antibody titers. Animals were sacrificed approximately one week after the final dose. The results were determined in an ELISA test measuring the levels of Aβ and APP in the brain and based on immunohistochemical assessment of the presence of amyloid plaques in histological sections of the brain. Additionally, titers of specific antibodies against Aß and Aβ-dependent, proliferative and cytokine responses were determined. Table 9 shows that the highest anti-A ß1-42 antibody titers were produced by FA from AN1792, titers that peaked after the fourth immunization (peak GMT: 75386) and then decreased by 59% after the final , sixth immunization. The peak antibody titer produced by MPL with AN1792 was 62% lower than that produced by FA (peak GMT: 28867) and so was reached early during immunization, after three doses, and decreased thereafter. was up to 28% of the peak value after the sixth immunization. The peak antibody titer generated by QS21 combined with AN1792 (GMT: 1511) was approximately 5-fold lower than that obtained with MPL. Furthermore, the kinetics of the response were slower when additional immunization was necessary to achieve a peak response. The titers produced by AN1792-bound alum were slightly higher than those obtained with QS21, and the response kinetics were faster. For AN1792 administered in PBS with thymerosal, the frequency and size of changes were slightly higher than those obtained for PBS alone. The peak titers produced by MPL and AN1528 (peak GMT 3099) were approximately 9-fold lower than those of AN1792. AN1528 associated with acorn was slightly immunogenic, with low titers produced in only a few animals. No antibody response was observed in control animals immunized alone. (12/21) b 1081 (17/20) 2366 (21/21) 1083 (19/21) 572 (18/21) MPL/AN1792 6241 (21/21) 28867 (21/21) 11242 (21/21) ) 5665 (20/20) 8204 (20/20) QS21/AN1792 30 (1/20) 227 (10/19) 327 (10/19) 1511 (17/18) 1188 (14/18) CFA/AN1792 10076 (15/15) 61279 (15/15) 75386 (15/15) 41628 (15/15) 30574 (15/15) Alun/AN1528 25 (0/21) 33 (1/21) 39 (3/20) 37 (1/20) 31 (2/20) MPL/AN1528 184 (15/21) 2591 (20/21) 1653 (21/21) 1156 (20/20) 3099 (20/20) QS21/AN1528 29 ( 1/22) 221 (13/22) 51 (4/22) 820 (20/22) 2994 (21/22) PBS+thymerosal 25 (0/16) 33 (2/16) 39 (4/16) 37 (3/16) 47 (4/16) PBS 25 (0/16) 25 (0/16) 25 (0/15) 25 (0/12) 25 (0/16) References: a Geometric mean antibody titers l measured relative to A ß1-42. b Number of responders per group e. The results of treatment with AN1792 or AN1592 with different adjuvants or thymerosal on cortical amyloid load in 12-month-old mice determined by a ELISA method are shown in Fig. 15. In PBS control mice, PDAPP mean level of total Aβ in the bark at the age of 12 months is 1817 ng/g. Significantly reduced Aβ levels were observed in mice treated with AN1792 plus CFA/IFA, AN1792 plus Aβ, AN1792 plus MPL, and QS21 plus AN1792. The reduction in Aβ axis was statistically significant (p <0.05) only for AN1792 plus CFA/IFA. However, as shown in Examples I and III, the effect of immunization on reducing Aβ levels was significantly greater in 15- and 18-month-old mice. Therefore, at least treatment with AN1792 plus a lun, AN1792 plus MPL, and AN1792 plus QS21 is expected to reach statistical significance in aged mice. In comparison, AN1792 plus the preservative thymerosal produced mean levels of Aβ almost the same as in PBS-treated mice. Similar results were obtained when comparing cortical A ß42 levels. The mean A ß42 level in the PBS controls is 1624 ng/g. Marked reductions in mean levels of 403, 1149, 620, and 714 were observed in mice treated with AN1792 plus CFA/IFA, AN1792 plus a lun, AN1792 plus MPL, and AN1792 plus QS21, respectively, with the reduction reaching statistical significance (p =0.05) for the group treated with AN1792 plus CFA/IFA. The mean value in the group treated with AN1792 with thymerosal was 1619 ng/g A ß42. X. Toxicity Analysis After completion of the tests described in Examples 2, 3 and 7, tissues were collected for histopathological evaluation. In addition, hematological and chemical analyzes were performed on the final blood samples from Examples 3 and 7. Most major organs were assessed, including the brain, lungs, lymphoid tissue, gastrointestinal tract, liver, kidneys, adrenal glands, and sex glands. Although occasional lesions were observed in the animals examined, no obvious differences were found in either the affected tissues or the severity of the lesions between AN1792-treated and untreated animals. There were no unique histopathological lesions in AN1782-immunized mice compared to PBS-treated or untreated mice. There were also no differences in the chemical analysis profile between the groups treated with PL 203 431 B1 34 adjuvant and the animals treated with PBS in Example 7. However, significant increases in several hematological parameters were observed between animals treated with AN1792 with Freund's adjuvant in Example 7 in compared to animals treated with PBS, but this type of effect was expected from Freund's adjuvant treatment and the associated peritonitis and does not indicate any adverse effect of AN1792 treatment. Detailed examination of the brain pathology of PDAPP mice was performed not as part of the toxicological evaluation but as part of the endpoints of the efficacy study. None of these studies revealed any signs of adverse effects on brain morphology. These results indicate that AN1792 treatment is well tolerated and at least largely free of side effects. XI. Prevention and treatment of patients Phase I single-dose trials were conducted to determine safety. The drug was administered in increasing doses to various patients starting at a dose of approximately 0.01, the level of presumed efficacy, and increased three-fold until the level reached 10 times the effective murine level. doses. Phase II trials were conducted to determine therapeutic efficacy. Patients in early to mid-stage Alzheimer's disease were selected using the Alzheimer's disease and Related Disorders Association (ADRDA) criteria for AD likelihood. Eligible patients scored in the Mini-Mental State Exam (MMSE) range of 12-26. Other selection criteria were that patients could survive the test duration and the absence of complicating data, such as concomitant use of medications that could influence treatment. The basic assessment of patients' functioning was performed using classic psychometric measurements, such as MMSE and ADAS, which is a general scale for assessing the condition and functioning of patients with Alzheimer's disease. These psychometric scales provide a measure of the progression of Alzheimer's disease. Appropriate quality of life scales can also be used to monitor treatment. The progression of the disease can also be monitored by MRI. Patients' blood profiles can also be monitored, including tests for antigen-specific antibody and T-cell responses. After basic measurements, patients are started on treatment. They were randomly assigned and treated with either the drug or a placebo. Patients were monitored for at least 6 months. Efficacy was defined as a significant reduction in progress in the treatment group relative to the placebo group. A Phase II trial was conducted to evaluate the transition of patients from non-Alzheimer's early memory loss, sometimes called age-related memory impairment (AAMI), to probable Alzheimer's disease, as defined by the ADRDA criteria. Patients at high risk of progressing to Alzheimer's disease were selected from a non-clinical population by screening reference populations for early signs of memory loss or other difficulties related to pre-Alzheimer's symptoms, family history of Alzheimer's disease, genetic factors risk factors, age, gender and other characteristics that indicate a high risk of Alzheimer's disease. Baseline scores for appropriate measures including the MMSE and ADAS were collected, along with other measures designed to assess a more normal population. These patient populations were divided into two appropriate groups with a comparison of placebo versus drug dose variants. The fate of patients from these populations was followed at intervals of approximately six months, and the end point for each patient was whether, at the end of the observation, the person would progress to the probable phase of Alzheimer's disease determined on the basis of the ADRDA criterion. XII. General materials and methods 1. Measurements of antibody titer l Blood was collected from mice by making a small puncture in the tail vein, and approximately 200 µl of blood was collected in a microcentrifuge tube. Blood was collected from guinea pigs by first shaving the hind shin area, then puncturing the metatarsal vein with an 18-gauge needle and collecting the blood into microcentrifuge tubes. The blood was allowed to clot for 1 hour at room temperature (RT), vortexed, and then centrifuged at 14,000 x g for 10 minutes to separate the clot from the serum. The sera were transferred to clean microcentrifuge tubes and stored at 4°C until titer determination. Antibody titers were measured using the ELISA method. 96-well microtiter plates (Costar EIA plates) were coated with 100 μl of a solution containing 10 μg/ml A ß42 or SAPP or other antigens as indicated in each individual case in Well Coating Buffer (0, 1 M sodium phosphate, pH 8.5, 0.1% sodium azide) and kept overnight at RT. The fluid was aspirated from the plates and the serum was added to the wells, starting with a 1/100 dilution in Specimen Diluent (0.014 M sodium phosphate, pH 7.4, 0.15 M NaCl, 0.6 % bovine serum albumin, 0.05% thimerosal). Seven consecutive 3-fold dilutions of the samples were made directly on the plates to reach a final dilution of 1/218,700. The diluted preparations were incubated in the coated wells of the plate for 1 hour at RT. The plates were then washed 4 times with PBS containing 0.05% Tween 20. Then a second antibody, goat anti-mouse Ig, conjugated with horseradish peroxidase (obtained from Boehringer Mannheim), was added to the wells. in an amount of 100 µl of a 1/3000 dilution in Specimen Diluent and incubated for 1 hour at RT. The plates were again washed 4 times with PBS, Tween 20. To develop the chromogen, 100 μl of Slow TMB (3,3',5,5'-tetramethyl-benzidine obtained from Pierce Chemicals) was added to each well and incubated for 15 minutes at RT. The reaction was stopped by adding 25 µl of 2M H 2 SO 4 . The color intensity was then read in Molecular Devices Vmax at 450 nm-650 nm. Titers were defined as the reciprocal of the serum dilution resulting in half the maximum OD. Typically, the maximum OD was read from an initial dilution of 1/100, except in cases of very high titers where a higher initial dilution was necessary to establish the maximum OD. If the 50% point was between two dilutions, linear extrapolation was performed to determine the final titer. To calculate the geometric mean antibody titer, titers lower than z 100 were conventionally designated as a titer value of 25. 2. Lymphocyte proliferation test Mice were anesthetized with isoflurane. The spleen was removed and washed twice in 5 ml of PBS containing 10% heat-inactivated fetal bovine serum (PBS-FBS), homogenized in 50 μ Centricon Unit (Dako A/S, Denmark) in 1.5 ml of PBS-FBS. FBS for 10 seconds at 10 rpm in Medimachine (Dako) and then filtered through a 100 µ nylon sieve. Spleen lymphocytes were washed once with 15 ml of PBS-FBS, then pelleted by centrifugation at 200 x g for 5 minutes. Red blood cells were lysed by suspending the pellet in 5 ml of buffer containing 0.15 M NH 4 Cl, 1 M KHCO 3, 0.1 M NaEDTA, pH 7.4 for 5 minutes at RT. The leukocytes were then washed as described above. Freshly isolated spleen cells (105 per well) were cultured in triplicate sets in 96-well U-bottomed tissue culture microtiter plates (Corning, Cambridge, MA) in RPMI 1640 medium ( JRH Biosciences, Lenexa, KS) supplemented with 2.05 ml of L-glutamine, 1% α-penicillins/streptomycins and 10% heat-inactivated FBS, for 96 hours at 37°C. Various peptides A ß, A ß1-16, A ß1-40, A ß1-42 or the reverse amino acid sequence A ß40-1 were also added at doses ranging from 5 µM to 0.18 µM in four steps. . Cells in control wells were cultured with concanavalin A (Con A) (Sigma, catalog no. C-5275, at a concentration of 1 µg/ml) without adding protein. 3 H-thymidine (1 µCi/well obtained from Amersham Corp., Arlington Heights IL) was added to the cells for the last 24 hours. Cells were then collected on UniFilter plates and radioactivity was measured sc with a Top Count Microplate Scintillation Counter (Packard Instruments, Downers Grove, IL). The results were expressed as pulses per minute (cpm) of radioactivity incorporated into the insoluble macromolecules. 4. Preparation of brain tissues After killing the animals, the brains were removed and one hemisphere was prepared for immunohistochemical analysis, and from the other hemisphere, three brain regions were dissected (hippocampus, cortex and cerebellum) and used to measure the concentration with different Aβ proteins and APP forms using specific ELISA tests (Johnson-Wood et al., supra). Tissues intended for ELISA tests were homogenized in 10 volumes of ice-cold guanidine buffer (5.0 M guanidine-HCl, 50 mM Tris-HCl, pH 8.0). The homogenates were mixed by gentle shaking in an Adams Nutator (Fisher) for 3-4 hours at RT and stored at -20°C before Aβ and APP determination. Previous experiments have shown that analytical preparations were stable under these storage conditions and that synthetic protein Aβ (Bachem) could be quantitatively recovered after mixing homogenates of control brain tissue from mouse litters (Johnson-Wood and others, supra). 5. Measurement of A ß levels Brain homogenates were diluted 1:10 with ice-cold Casein Diluent (0.25% casein, PBS, 0.05% sodium azide, 20 µg/ml aprotinin, 5 mM EDTA pH 8.0, 10 µg /ml leupeptin) and then centrifuged at 16,000 x g for 20 minutes at 4°C. Synthetic Aβ peptide standards (amino acids 1-42) and APP standards were prepared to contain 0.5 M guanidine and 0.1% bovine serum albumin (BSA) in the final preparation. The "total" A ß sandwich ELISA used monoclonal antibodies (mA ß) 266, specific for amino acids 13-28 A ß (Seubert et al.) as a capture antibody, and biotinylated mA ß 3D6, specific for amino acids 1-5 A ß (Johnson-Wood et al.) as a reporter antibody. 3D6 mA ß does not recognize secreted APP or full-length APP, but only detects A ß with an N-terminal aspartic acid. This test has lower than the sensitivity limit of ~ 50 µ g/ml (11 µ M) and does not show cross-reactivity with endogenous mouse A ß protein at concentrations up to 1 ng/ml (Johnson-Wood et al., supra The A ß1-42-specific sandwich ELISA uses mA ß 21F12, specific for amino acids 33-42 A ß (Johnson-Wood et al.) as the capture antibody. Biotinylated mA ß 3D6 is also with the antibody reporter in this assay, which has a lower sensitivity limit of approximately 125 µ g/ml (28 µ M, Johnson-Wood et al.). For A ß ELISA tests, 96-well wells immunoassay plates (Costar) were coated with 100 µl of mA ß 266 (at a concentration of 10 µg/ml) or mA ß 21F12 (at a concentration of 5 µg/ml) with overnight incubation at RT. The solution was removed by aspiration and the wells were blocked by adding 200 μl of 0.25% human serum albumin in PBS buffer for at least 1 hour at RT. The blocking solution was removed and the plates were stored dry at 4°C until use. Before use, the plates were hydrated with Wash Buffer [Tris-buffered saline (0.15 M NaCl, 0.01 M Tris-HCl, pH 7.5), plus 0.05% Tween 20]. Samples and standards were added in triplicate equal parts of 100 µl per well and then incubated overnight at 4°C. The plates were washed at least 3 times with Wash Buffer between each test step. Biotinylated mA ß 3D6, diluted to 0.5 µl/ml in Casein Assay Buffer (0.25% casein, PBS, 0.05% Tween 20, pH 7.4) was added and incubated in the wells for 1 hour e in RT. Avidin-horseradish peroxidase conjugate (Avidin-HRP obtained from Vector, Burlingame, CA) diluted 1:4000 in Casein Assay Buffer was added for 1 hour at RT. The colorimetric substrate, Slow TMB-ELISA (Pierce), was added and allowed to react for 15 minutes at RT, after which the enzymatic reaction was stopped by adding 25 µl of 2N H 2 SO 4 . The reaction product was determined using Molecular Devices Vmax measuring the difference in absorption at 450 nm and 650 nm. 6. Measurement of APP levels Two different APP tests were used. The first, called APP-a/FL, recognizes both APP-alpha (a) and the full-length (FL) forms of APP. The second test recognizes only APP-a. The APP-a/FL test recognizes the secreted form of APP including the first 12 amino acids A ß. Because the reporter antibody (2H3) is not specific for the α-clamp site located between amino acids 612-613 of APP695 (Esch et al., Science 248, 1122-1124 (1990)), this test also recognizes complete APP length (APP-FL). Preliminary experiments with immobilized APP antibodies against the cytoplastic tail of APP-FL to remove APP-FL from brain homogenates suggested that approximately 30-40% of APP-a/FL APP is FL (data not presented). The capture antibody in both the APP-a/FL and APP-a assays is mA ß 8E5 raised against amino acids 444 to 592 of the APP695 form (Games et al., supra). The mA ß reporter for the APP-a/FL assay is mA ß 2H3, a specific form of APP695 for amino acids 597-608 (Johnson-Wood et al., supra), and the reporter antibody for the APP-a test is the biotinylated derivative of mA ß 16H9, prepared against amino acids 605 to 611 APP. The lower limit of sensitivity of the APP-a/FL test is 11 ng/ml (150 µM) (Johnson-Wood et al.), and for the APP-a-specific test is 22 ng/ml (0.3 nM). . For both APP assays, wells of 96-well EIA plates were coated with mA β 8E5 as described above for mA β 266. Purified, recombinant secreted APP- α was used as a standard for the APP- α assay and the APP- α/FL assay (Esch et al. , supra). Brain homogenate samples in 5 M guanidine were diluted 1:10 in ELISA Specimen Diluent (0.014 M phosphate buffer, pH 7.4, 0.6% bovine serum albumin, 0.05% thymerosal, 0.5 M NaCl, 0, 1% NP40). They were then diluted 1:4 in Specimen Diluent containing 0.5 M guanidine. The diluted homogenates were centrifuged at 16,000 x g for 15 seconds at RT. APP standards and samples were added to the plates in duplicate of the same amounts and incubated for 1.5 hours at RT. Biotinylated 2H3 and 16H9 reporter antibodies were incubated with the samples for 1 hour at RT. Streptavidin e-alkaline phosphatase (Boehringer Mannheim) diluted 1:1000 in Specimen Diluent was incubated in the wells for 1 hour at RT. The fluorescent substrate, 4-methyl-umbelliferyl phosphate, was added and incubated for 30 minutes at RT, and then the plates were read in a Cytofluor tm 2350 fluorimeter (Millipore) at 365 nm excitation and 450 nm emission. 7. Immunohistochemistry Brains were fixed for 3 days at 4°C in 4% paraformaldehyde in PBS, and then stored for 1-7 days at 4°C in 1% paraformaldehyde, PBS before sectioning. 40 micron thick coronal histological sections were cut on a vibratome at RT and stored in antifreeze buffer (30% glycerol, 30% ethylene glycol in phosphate buffer) at -20°CPL 203 431 B1 37 before processing a immunohistochemistry. For each brain, 6 fragments at the level of the dorsal hippocampus, each separated by consecutive 240 µm gaps, were incubated overnight with one of the following antibodies: (1) biotinylated anti-A ß (mA ß, 3D6 , specific for human Aß) diluted to a concentration of 2 µg/ml in PBS and 1% horse serum; or (2) biotinylated mAβ, specific for human APP, 8E5, diluted to a concentration of 3 μg/ml in PBS and 1.0% horse serum; or (3) glial fibrillary acidic protein-specific mAβ (GFAP; Sigma Chemical Co.) diluted 1:500 in 0.25% Triton X-100 and 1% horse serum in Tris-buffered saline, pH 7, 4 (TBS); or (4) mA ß specific for CD11b, MAC-1 antigen, (Chemicon International) diluted 1:100 in 0.25% Triton X-100 and 1% rabbit serum in TBS; or (5) mA β specific for MHC II antigen, (Pharmigen) diluted 1:100 in 0.25% Triton X-100 and 1% rabbit serum in TBS; or (6) CD 43-specific rat mAβ, (Pharmingen) diluted 1:100 with 1% rabbit serum in PBS; or (7) rat mAβ specific for CD 45RA, (Pharmingen) diluted 1:100 with 1% rabbit serum in PBS; or (8) rat monoclonal Aβ specific for CD 45RB, (Pharmingen) diluted 1:100 with 1% rabbit serum in PBS; or (9) rat monoclonal Aβ specific for CD 45, (Pharmingen) diluted 1:100 with 1% rabbit serum in PBS; or (10) biotinylated hamster polyclonal Aβ specific for CD3e, (Pharmingen) diluted 1:100 with 1% rabbit serum in PBS; or (11) CD3-specific rat mAβ, (Serotec) diluted 1:200 with 1% rabbit serum in PBS; or with (12) a PBS solution containing no primary antibodies, containing 1% normal horse serum. Histological sections exposed to the antibody solutions listed in 1, 2 and 6-12 above were previously treated a solution of 1.0% Triton X-100, 0.4% hydrogen peroxide in PBS for 20 minutes at RT to block endogenous peroxidases. They were then incubated overnight at 4°C with primary antibodies. Sections treated with 3D6 or 8E5 or CD3e mA ß were then reacted for 1 hour at RT with the horseradish peroxidase-avidin-biotin complex with the components of the set "A" and "B" diluted 1:75 in PBS (Vector Elite Standard Kit, Vector Labs, Burlingame, CA.). Sections treated with antibodies specific for CD 45RA, CD 45RB, CD 45, CD3 and a PBS solution without primary antibodies were incubated for 1 hour at RT with biotinylated anti-rat IgG antibodies (Vector) diluted 1:75, respectively. in PBS or biotinylated anti-mouse IgG antibodies (Vector) diluted 1:75 in PBS. The sections were then reacted for 1 hour at RT with the horseradish peroxidase-avidin-biotin complex with kit components "A" and "B" diluted 1:75 in PBS (Vector Elite Standard Kit, Vector Labs, Burlingame, CA.). Sections were developed in 0.01% hydrogen peroxide, 0.05% 3,3'-diaminobenzidine (DAB) at RT. Sections intended for incubation with antibodies specific for GFAP, MAC-1 and MHC II were previously treated with 0.6% hydrogen peroxide at RT to block endogenous peroxidases and then incubated overnight at 4°C with primary antibodies lami. Sections treated with GFAP antibody were incubated for 1 hour at RT with biotinylated anti-mouse IgG antibodies produced in horses (Vector Laboratories; Vectastain Elite ABC Kit) diluted 1:200 in TBS. The sections were then incubated for 1 hour with a peroxidase-avidin-biotin complex (Vector Laboratories; Vectastain Elite ABC Kit) diluted 1:1000 in TBS. Sections incubated with MAC-1 and MHC II-specific mAβ antibodies as primary antibodies were sequentially reacted for 1 hour at RT with biotinylated anti-rat IgG antibodies generated in rabbits, diluted 1:200 in TBS , then incubated for 1 hour with the horseradish peroxidase-avidin-biotin complex diluted 1:1000 in TBS. Sections incubated with antibodies specific for GFAP, MAC-1 and MHC II were developed by incubating them at RT with 0.05% DAB, 0.01% hydrogen peroxide, 0.04% nickel chloride, TBS for 4 and 11 minutes, respectively. . Immunolabeled sections were mounted on glass slides (VWR, Superfrost slides), air-dried overnight, immersed in Propar (Anatech), and coverslipped using AC Permount (Fisher) as a mounting medium. To counterstain Aβ plates, a subset of GFAP-positive sections were placed on Superfrost slides and incubated in aqueous 1% Thioflavin S (Sigma) for 7 minutes after immunohistochemical processing. Then, the sections were dehydrated and cleaned in Propar, after which coverslips were placed on them and mounted using Permount.PL 203 431 B1 38 8. Image analysis Videometric 150 Image Analysis System was used for quantitative assessment of immunoreactive sections ( Oncor, Inc. Gaithersburg, MD) interfaced with a Nikon Microphot-FX microscope via a CCD e-video camera and a Sony Trinitron monitor. The image of the sections was stored in a video buffer and a color and saturation threshold was determined to select and count the total pixel area occupied by the immunolabeled structures. For each slice, the hippocampus was manually outlined and the total pixel area occupied by the hippocampus was calculated. The percentage of amyloid load was measured as: (fraction of the hippocampal area containing mA-immunoreactive ß 3D6) x 100. Similarly, the percentage of neuritic load was measured as: (fraction of the hippocampal area containing dystrophic mA-reactive neurites ß 8E5) x100. A C-Imaging System (Comprix, Inc., Cranberry Township, PA) using the Simple 32 Software Application was connected to a Nikon Microphot-FX microscope via an e-Optronics camera and used to quantify the percentage of retrocal- loxal cortex involved by GFAP- positive astrocytes and MAC-1- and MHC II-positive microglia. An image of the immunoreactive sections was stored in a video buffer and a monochrome threshold was determined to select and count the total pixel area occupied by immunolabeled cells. For each section, the retrocallosal cortex (RSC) was manually outlined and the total pixel area occupied by the RSC was calculated. The percentage of astrocytosis was defined as: (fraction of the RSC area occupied by GFAP-reactive astrocytes) x 100. Similarly, the percentage of microgliosis was defined as: (fraction of the RSC area occupied by MAC-1 and MHC II-reactive microglia) x 100. For all image analyzes 6 sections at the level of the dorsal hippocampus, each separated by consecutive 240 µm gaps, were quantified for each animal. In all cases, the medicinal status of the animals was unknown to the observer. Although the above invention has been described in detail for the purpose of explanation and understanding, it is obvious that certain modifications may be made within the scope of the appended claims. All references and patent documents cited are hereby incorporated by reference in their entirety. - media for all purposes to the extent they are mentioned.PL 203 431 B1 39PL 203 431 B1 40 PL PL PL

Claims (54)

1. Zastrze zenia patentowe 1. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, ze zawiera immunogenny srodek skuteczny w wywo lywaniu odpowiedzi immunologicznej obejmuj acej przeciwcia la przeciw A ß u pacjenta oraz farmaceutycznie dopuszczalny adiuwant, przy czym ten srodek jest wybrany z grupy obejmuj acej: (i) A ß (ii) fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42; i (iii) kwas nukleinowy koduj acy (i) lub (ii); oraz adiuwant jest wybrany z grupy obejmuj acej a lun, wodorotlenek glinu, fosforan glinu, siar- czan glinu, 3-de-O-acylowany monofosforylowany lipid A, M-CSF i GM-CSF, emulsje olej w wodzie, takie jak skwalenu lub oleju arachidowego, MF59, SAF, CpG, polimeryczne lub monomeryczne ami- nokwasy, takie jak poli(kwas glutaminowy) lub polilizyna, peptydy muramylowe (np. N-acetylomura- mylo-L-treonylo-D-izoglutamina (thr-MDP), N-acetylonor-muramylo-L-alanylo-D-izoglutamina (nor-MDP), N-acetylomuramylo-L-alanylo-D-izoglutaminylo-L-alanino-2-(1'-2'dipalmitoilo-sn-glicero-3-hydroksyfosfory- loksy)etyloamina (MTP-PE), N-acetyloglukoza-minylo-N-acetylo-muramylo-L-A1-D-izoglu-L-Ala- -dipalmitoksypropyloamid (DTP-DPP)) oraz inne sk ladniki scian komórek bakteryjnych, takie jak dimi- kolinian trehalozy (TDM), szkielet sciany komórkowej (CWS), MPL+CWS, adiuwanty saponinowe (QS21), ISCOM (kompleksy immunostymuluj ace), cytokiny, takie jak interleukiny (IL-1, IL-2 i IL-12), czynnik pobudzaj acy tworzenie kolonii makrofagów (M-CSF), czynnik martwicy nowotworu (TNF); oraz A ß42 ma naturaln a ludzk a sekwencj e: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val- -His-His-Gln-Lys-Leu-Val-Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val- -Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH.1. Claims 1. A pharmaceutical composition characterized by comprising an immunogenic agent effective to induce an immune response comprising anti-Aβ antibodies in the patient and a pharmaceutically acceptable adjuvant, the agent being selected from the group consisting of: (and ) A ß (ii) a fragment of at least five contiguous amino acids A ß42; and (iii) a nucleic acid encoding (i) or (ii); and the adjuvant is selected from the group consisting of aluminum, aluminum hydroxide, aluminum phosphate, aluminum sulfate, 3-de-O-acylated monophosphoryl lipid A, M-CSF and GM-CSF, oil-in-water emulsions such as squalene or peanut oil, MF59, SAF, CpG, polymeric or monomeric amino acids such as poly(glutamic acid) or polylysine, muramyl peptides (e.g. N-acetylmuramyl-L-threonyl-D-isoglutamine (thr-MDP), N-acetylnor-muramyl-L-alanyl-D-isoglutamine (nor-MDP), N-acetylmuramyl-L-alanyl-D-isoglutaminyl-L-alanine-2-(1'-2'dipalmitoyl-sn-glycero-3 -hydroxyphosphoryloxy)ethylamine (MTP-PE), N-acetylglucose-minyl-N-acetyl-muramyl-L-A1-D-isoglu-L-Ala-dipalmitoxypropylamide (DTP-DPP)) and other cell wall components bacterial, such as trehalose dimycolinate (TDM), cell wall skeleton (CWS), MPL+CWS, saponin adjuvants (QS21), ISCOM (immunostimulatory complexes), cytokines such as interleukins (IL-1, IL-2 and IL-12), macrophage colony-stimulating factor (M-CSF), tumor necrosis factor (TNF); and A ß42 has the natural human sequence: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val- -His-His-Gln-Lys-Leu- Val-Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val- -Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala -OH. 2. Kompozycja wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze srodek jest kapsu lkowany w cz astce.2. The composition according to claim 1, characterized in that the agent is encapsulated in a particle. 3. Kompozycja wed lug zastrz. 2, znamienna tym, ze cz astk e stanowi cz astka kopolimeru poli- laktyd-poliglikolid (PLPG).3. The composition according to claim 2, characterized in that the particle is a polylactide-polyglycolide (PLPG) copolymer particle. 4. Kompozycja wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze A ß stanowi A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 lub A ß39.4. The composition according to claim 1, characterized in that A ß is A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 or A ß39. 5. Kompozycja wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze fragment A ß pochodzi z N-ko ncowej po- lowy A ß.5. The composition according to claim 1, characterized in that the A ß fragment comes from the N-terminal half of A ß. 6. Kompozycja wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze fragment A ß zawiera A ß1-5.6. The composition according to claim. 1, characterized in that the A ß fragment contains A ß1-5. 7. Kompozycja wed lug zastrz. 5, znamienna tym, ze fragment A ß stanowi A ß1-5.7. The composition according to claim. 5, characterized in that the A ß fragment is A ß1-5. 8. Kompozycja wed lug zastrz. 5, znamienna tym, ze fragment A ß stanowi A ß1-6.8. The composition according to claim. 5, characterized in that the A ß fragment is A ß1-6. 9. Kompozycja wed lug zastrz. 5, znamienna tym, ze fragment A ß stanowi A ß1-12.9. The composition according to claim 1. 5, characterized in that the A ß fragment is A ß1-12. 10. Kompozycja wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze fragment A ß jest wybrany z grupy obej- mujacej A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, A ß17-28, A ß25-35, A ß33-42, A ß35-40 i A ß35-42.10. The composition according to claim. 1, wherein the A ß fragment is selected from the group consisting of A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, A ß17-28, A ß25-35, A ß33-42 , A ß35-40 and A ß35-42. 11. Kompozycja wed lug zastrz. 1-10, znamienna tym, ze zawiera co najmniej 10 µg A ß lub je- go fragmentu.11. The composition according to claim. 1-10, characterized in that it contains at least 10 µg of A ß or a fragment thereof. 12. Kompozycja wed lug zastrz. 1-10, znamienna tym, ze zawiera co najmniej 20 µg A ß lub je- go fragmentu.12. The composition according to claim. 1-10, characterized in that it contains at least 20 µg of A ß or a fragment thereof. 13. Kompozycja wed lug zastrz. 1-10, znamienna tym, ze zawiera co najmniej 50 µg A ß lub je- go fragmentu.13. The composition according to claim 1-10, characterized in that it contains at least 50 µg of A ß or a fragment thereof. 14. Kompozycja wed lug zastrz. 1-10, znamienna tym, ze zawiera co najmniej 100 µg A ß lub jego fragmentu.14. The composition according to claim 1. 1-10, characterized in that it contains at least 100 µg of A ß or a fragment thereof. 15. Zastosowanie immunogennego srodka skutecznego w wywo lywaniu odpowiedzi immunolo- gicznej obejmuj acej przeciwcia la przeciw A ß do wytwarzania leku do leczenia lub profilaktyki choroby charakteryzuj acej si e z logami amyloidowymi u pacjenta, znamienne tym, ze ten srodek zawiera: (i) A ß (ii) fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42; lub (iii) kwas nukleinowy koduj acy (i) lub (ii); oraz A ß42 ma naturaln a ludzk a sekwencj e: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val- His-His-Gln-Lys-Leu-Val-Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val- Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH.15. Use of an immunogenic agent effective in inducing an immune response comprising antibodies against Aβ for the manufacture of a medicament for the treatment or prophylaxis of a disease characterized by amyloid logs in a patient, characterized in that the agent comprises: (i) Aβ (ii) a fragment of at least five contiguous A ß42 amino acids; or (iii) a nucleic acid encoding (i) or (ii); and A ß42 has the natural human sequence: H 2 N-Asp-Ala-Glu-Phe-Arg-His-Asp-Ser-Gly-Tyr-Glu-Val-His-His-Gln-Lys-Leu-Val -Phe-Phe-Ala-Glu-Asp-Val-Gly-Ser-Asn-Lys-Gly-Ala-Ile-Ile-Gly-Leu-Met-Val- Gly-Gly-Val-Val-Ile-Ala-OH . 16. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym lek ponadto zawiera farmaceutycznie dopusz- czalny adiuwant wybrany z grupy obejmuj acej a lun, wodorotlenek glinu, fosforan glinu, siarczan glinu, 3-de-O-acylowany monofosforylowany lipid A, M-CSF i GM-CSF, emulsje olej w wodzie, takie jak skwalenu lub oleju arachidowego, MF59, SAF, CpG, polimeryczne lub monomeryczne aminokwasy,PL 203 431 B1 41 takie jak poli(kwas glutaminowy) lub polilizyna, peptydy muramylowe (np. N-acetylomuramylo-L- -treonylo-D-izoglutamina (thr-MDP), N-acetylonormuramylo-L-alanylo-D-izoglutamina (nor-MDP), N-acetylomuramylo-L-alanylo-D-izoglutaminylo-L-alanino-2-(1'-2'di-palmitoilo-sn-glicero-3-hydroksyfos- foryloksy)etyloamina (MTP-PE), N-acetyloglukozaminylo-N-acetylomuramylo-L-A1-D-izoglu-L-Ala-di- palmitoksypropyloamid (DTP-DPP)), lub inne sk ladniki scian komórek bakteryjnych, takie jak dimikoli- nian trehalozy (TDM), szkielet sciany komórkowej (CWS), MPL+CWS, adiuwanty saponinowe (QS21), ISCOM (kompleksy immunostymuluj ace), cytokiny, takie jak interleukiny (IL-1, IL-2 i IL-12), czynnik pobudzaj acy tworzenie kolonii makrofagów (M-CSF), czynnik martwicy nowotworu (TNF).16. Use according to claims. 15, wherein the medicament further comprises a pharmaceutically acceptable adjuvant selected from the group consisting of aluminum, aluminum hydroxide, aluminum phosphate, aluminum sulfate, 3-de-O-acylated monophosphorylated lipid A, M-CSF and GM-CSF, oil emulsions in water, such as squalene or peanut oil, MF59, SAF, CpG, polymeric or monomeric amino acids, PL 203 431 B1 41 such as poly(glutamic acid) or polylysine, muramyl peptides (e.g. N-acetylmuramyl-L-threonyl- D-isoglutamine (thr-MDP), N-acetylnormuramyl-L-alanyl-D-isoglutamine (nor-MDP), N-acetylmuramyl-L-alanyl-D-isoglutaminyl-L-alanine-2-(1'-2' di-palmitoyl-sn-glycero-3-hydroxyphosphoryloxy)ethylamine (MTP-PE), N-acetylglucosaminyl-N-acetylmuramyl-L-A1-D-isoglu-L-Ala-di-palmitoxypropylamide (DTP-DPP)) , or other bacterial cell wall components such as trehalose dimycolinate (TDM), cell wall skeleton (CWS), MPL+CWS, saponin adjuvants (QS21), ISCOMs (immunostimulatory complexes), cytokines such as interleukins (IL -1, IL-2 and IL-12), macrophage colony-stimulating factor (M-CSF), tumor necrosis factor (TNF). 17. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym srodek jest kapsu lkowany w cz astce.17. Use according to claims. 15, wherein the agent is encapsulated in the particle. 18. Zastosowanie wed lug zastrz. 16, w którym srodek jest kapsu lkowany w cz astce.18. Use according to claims. 16, wherein the agent is encapsulated in the particle. 19. Zastosowanie wed lug zastrz. 17, w którym cz astk e stanowi cz astka kopolimeru polilaktyd- -poliglikolid (PLPG).19. Use according to claim. 17, wherein the particle is a polylactide-polyglycolide (PLPG) copolymer particle. 20. Zastosowanie wed lug zastrz. 18, w którym cz astk e stanowi cz astka kopolimeru polilaktyd- -poliglikolid (PLPG).20. Use according to claim. 18, wherein the particle is a polylactide-polyglycolide (PLPG) copolymer particle. 21. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym A ß stanowi A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 lub A ß39.21. Use according to claim. 15, wherein A ß is A ß43, A ß42, A ß41, A ß40 or A ß39. 22. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym fragment A ß pochodzi z N-ko ncowej po lowy A ß.22. Use according to claim. 15, wherein the Aβ fragment is derived from the N-terminal half of Aβ. 23. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym fragment A ß zawiera A ß1-5.23. Use according to claim 15, wherein the Aβ fragment comprises Aβ1-5. 24. Zastosowanie wed lug zastrz. 22, w którym fragment A ß stanowi A ß1-5.24. Use according to claim 22, wherein the A ß fragment is A ß1-5. 25. Zastosowanie wed lug zastrz. 22, w którym fragment A ß stanowi A ß1-6.25. Use according to claim. 22, wherein the A ß fragment is A ß1-6. 26. Zastosowanie wed lug zastrz. 22, w którym fragment A ß stanowi A ß1-12.26. Use according to claim. 22, wherein the A ß fragment is A ß1-12. 27. Zastosowanie wed lug zastrz. 15, w którym fragment A ß jest wybrany z grupy obejmuj acej A ß1-5, A ß1-6, A ß1-12, A ß13-28, A ß17-28, A ß25-35, A ß33-42, Aß35-40 i A ß35-42.27. Use according to claim 15, wherein the Aβ fragment is selected from the group consisting of Aβ1-5, Aβ1-6, Aβ1-12, Aβ13-28, Aβ17-28, Aβ25-35, Aβ33-42, Aβ35- 40 and A ß35-42. 28. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, gdzie ilo sc A ß lub jego fragmentu wynosi co naj- mniej 10 µg.28. Use according to claim 15-27, wherein the amount of sc A ß or fragment thereof is at least 10 µg. 29. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, gdzie ilo sc A ß lub jego fragmentu wynosi co naj- mniej 20 µg.29. Use according to claim. 15-27, wherein the amount of sc Aβ or fragment thereof is at least 20 µg. 30. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, gdzie ilo sc A ß lub jego fragmentu wynosi co naj- mniej 50 µg.30. Use according to claim. 15-27, wherein the amount of sc A ß or fragment thereof is at least 50 µg. 31. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, gdzie ilo sc A ß lub jego fragmentu wynosi co naj- mniej 100 µg.31. Use according to claim 15-27, wherein the amount of sc A ß or fragment thereof is at least 100 µg. 32. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym pacjentem jest cz lowiek.32. Use according to claim 15-27, in which the patient is a human. 33. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym pacjentem jest cz lowiek.33. Use according to claim 28, wherein the patient is a human. 34. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym pacjentem jest cz lowiek.34. Use according to claim 29, wherein the patient is a human. 35. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym pacjentem jest cz lowiek.35. Use according to claim 30, wherein the patient is a human. 36. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym pacjentem jest cz lowiek.36. Use according to claim 31, wherein the patient is a human. 37. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym chorob e stanowi choroba Alzheimera.37. Use according to claim 15-27, wherein the disease is Alzheimer's disease. 38. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym chorob e stanowi choroba Alzheimera.38. Use according to claim 28, wherein the disease is Alzheimer's disease. 39. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym chorob e stanowi choroba Alzheimera.39. Use according to claim 29, wherein the disease is Alzheimer's disease. 40. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym chorob e stanowi choroba Alzheimera.40. Use according to claim 30, wherein the disease is Alzheimer's disease. 41. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym chorob e stanowi choroba Alzheimera.41. Use according to claim 31, wherein the disease is Alzheimer's disease. 42. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym u pacjenta nie wyst epuj a objawy.42. Use according to claim 15-27, in which the patient has no symptoms. 43. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym u pacjenta nie wyst epuj a objawy.43. Use according to claim 28, in which the patient is asymptomatic. 44. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym u pacjenta nie wyst epuj a objawy.44. Use according to claim 29, in which the patient is asymptomatic. 45. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym u pacjenta nie wyst epuj a objawy.45. Use according to claim 30, in which the patient is asymptomatic. 46. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym u pacjenta nie wyst epuj a objawy.46. Use according to claim 31, in which the patient is asymptomatic. 47. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym pacjent ma mniej ni z 50 lat.47. Use according to claim 15-27, in which the patient is less than 50 years old. 48. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym pacjent ma mniej ni z 50 lat.48. Use according to claim 28, in which the patient is less than 50 years old. 49. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym pacjent ma mniej ni z 50 lat.49. Use according to claim 29, in which the patient is less than 50 years old. 50. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym pacjent ma mniej ni z 50 lat.50. Use according to claim 30, in which the patient is less than 50 years old. 51. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym pacjent ma mniej ni z 50 lat.51. Use according to claim 31, in which the patient is less than 50 years old. 52. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wskazuj ace podatno sc na chorob e Alzheimera.52. Use according to claim 15-27, wherein the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease. 53. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wska- zuj ace podatno sc na chorob e Alzheimera.53. Use according to claim 28, wherein the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease. 54. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wska- zuj ace podatno sc na chorob e Alzheimera.PL 203 431 B1 4255. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wska- zuj ace podatno sc na chorob e Alzheimera.56. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym pacjent ma odziedziczone czynniki ryzyka wska- zuj ace podatno sc na chorob e Alzheimera.57. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym pacjent nie ma znanych czynników ryzyka choroby Alzheimera.58. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym pacjent nie ma znanych czynników ryzyka cho- roby Alzheimera.59. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym pacjent nie ma znanych czynników ryzyka cho- roby Alzheimera.60. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym pacjent nie ma znanych czynników ryzyka cho- roby Alzheimera.61. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym pacjent nie ma znanych czynników ryzyka cho- roby Alzheimera.62. Zastosowanie wed lug zastrz. 21, w którym A ß wyst epuje w postaci zagregowanej.63. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym lek podaje si e doustnie, podskórnie, domi e- sniowo, miejscowo lub do zylnie.64. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym lek podaje si e doustnie, podskórnie, domiesnio- wo, miejscowo lub do zylnie.65. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym lek podaje si e doustnie, podskórnie, domiesnio- wo, miejscowo lub do zylnie.66. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym lek podaje si e doustnie, podskórnie, domiesnio- wo, miejscowo lub do zylnie.67. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym lek podaje si e doustnie, podskórnie, domiesnio- wo, miejscowo lub do zylnie.68. Zastosowanie wed lug zastrz. 63, w którym lek podaje si e domiesniowo lub podskórnie.69. Zastosowanie wed lug zastrz. 64-67, w którym lek podaje si e domi esniowo lub podskórnie.70. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-20, w którym srodek stanowi skuteczna dawka kwasu nu- kleinowego koduj acego A ß lub fragment z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42, w którym kwas nukleinowy jest eksprymowany w organizmie pacjenta z wytworzeniem A ß lub frag- mentu z co najmniej pi eciu przylegaj acych aminokwasów A ß42 wywo luj acego odpowied z immunolo- giczn a.71. Zastosowanie wed lug zastrz. 70, w którym lek podaje si e miejscowo.72. Zastosowanie wed lug zastrz. 71, w którym lek stosuje si e miejscowo w postaci plastra.73. Zastosowanie wed lug zastrz. 15-27, w którym pacjent jest monitorowany pod wzgl edem od- powiedzi immunologicznej.74. Zastosowanie wed lug zastrz. 28, w którym pacjent jest monitorowany pod wzgl edem odpo- wiedzi immunologicznej.75. Zastosowanie wed lug zastrz. 29, w którym pacjent jest monitorowany pod wzgl edem odpo- wiedzi immunologicznej.76. Zastosowanie wed lug zastrz. 30, w którym pacjent jest monitorowany pod wzgl edem odpo- wiedzi immunologicznej.77. Zastosowanie wed lug zastrz. 31, w którym pacjent jest monitorowany pod wzgl edem odpo- wiedzi immunologicznej.PL 203 431 B1 43 RysunkiPL 203 431 B1 44PL 203 431 B1 45PL 203 431 B1 46PL 203 431 B1 47PL 203 431 B1 48PL 203 431 B1 49PL 203 431 B1 50PL 203 431 B1 51PL 203 431 B1 52PL 203 431 B1 53PL 203 431 B1 54PL 203 431 B1 55PL 203 431 B1 56 Departament Wydawnictw UP RP Cena 6,00 z l. PL PL PL54. Use according to claim 29, wherein the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease.PL 203 431 B1 4255. Use according to claim 29. 30, wherein the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease.56. Use according to claim 31, wherein the patient has inherited risk factors indicating susceptibility to Alzheimer's disease.57. Use according to claim 15-27, wherein the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease.58. Use according to claim 28, wherein the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease.59. Use according to claim 29, wherein the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease.60. Use according to claim 30, wherein the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease.61. Use according to claim 31, wherein the patient has no known risk factors for Alzheimer's disease.62. Use according to claim 21, in which A ß occurs in aggregated form.63. Use according to claim 15-27, wherein the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously.64. Use according to claim 28, wherein the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously.65. Use according to claim 29, wherein the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously.66. Use according to claim 30, wherein the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously.67. Use according to claim 31, wherein the drug is administered orally, subcutaneously, intramuscularly, topically or intravenously.68. Use according to claim 63, in which the drug is administered intramuscularly or subcutaneously.69. Use according to claim 64-67, in which the drug is administered intramuscularly or subcutaneously.70. Use according to claim 15-20, wherein the agent is an effective dose of a nucleic acid encoding Aβ or a fragment of at least five contiguous amino acids Aβ42, wherein the nucleic acid is expressed in the patient to produce Aβ or a fragment of least five adjacent amino acids A ß42 causing an immunological response 71. Use according to claim 70, in which the drug is administered topically.72. Use according to claim 71, in which the drug is applied topically in the form of a patch.73. Use according to claim 15-27, in which the patient is monitored for immune response.74. Use according to claim 28, wherein the patient is monitored for immune response.75. Use according to claim 29, wherein the patient is monitored for immune response.76. Use according to claim 30, wherein the patient is monitored for immune response.77. Use according to claim 31, in which the patient is monitored for immune response.PL 203 431 B1 43 DrawingsPL 203 431 B1 44PL 203 431 B1 45PL 203 431 B1 46PL 203 431 B1 47PL 203 431 B1 48PL 203 431 B1 49PL 203 431 B1 50PL 203 431 B1 51PL 203 431 B1 52PL 203 431 B1 53PL 203 431 B1 54PL 203 431 B1 55PL 203 431 B1 56 Publishing Department of the Polish Office of the Republic of Poland Price PLN 6.00 per number PL PL PL
PL342649A 1997-12-02 1998-11-30 Pharmaceutical composition and use of an immunogenic agent PL203431B1 (en)

Applications Claiming Priority (4)

Application Number Priority Date Filing Date Title
US6774097P 1997-12-02 1997-12-02
US60/067,740 1997-12-02
US8097098P 1998-04-07 1998-04-07
US60/080,970 1998-04-07

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL342649A1 PL342649A1 (en) 2001-06-18
PL203431B1 true PL203431B1 (en) 2009-10-30

Family

ID=

Similar Documents

Publication Publication Date Title
US6787523B1 (en) Prevention and treatment of amyloidogenic disease
US6946135B2 (en) Prevention and treatment of amyloidogenic disease
PL203431B1 (en) Pharmaceutical composition and use of an immunogenic agent
AU2016256668A1 (en) Prevention and treatment of amyloidogenic disease
MXPA00005426A (en) Prevention and treatment of amyloidogenic disease
AU2013206069A1 (en) Prevention and treatment of amyloidogenic disease