PL168399B1 - Zamkniecie do zabezpieczenia tulei sprzegla PL PL PL PL PL - Google Patents

Description

Wynalazek dotyczy zamknięcia do nieobrotowego i osiowego zabezpieczenia tulei sprzęgła na wałku przekaźnikowym, zwłaszcza samojezdnego narzędzia roboczego, przykładowo ciągnika, przy czym tuleja sprzęgła ma otwór z uzębieniem wielowypustowym, a wałek przekaźnikowy jest wyposażony w odpowiadający mu wielowypust i obiegowy rowek pierścieniowy, zaś drugi otwór tulei sprzęgła do przyjmowania elementu zamykającego jest usytuowany prostopadle do osi wzdłużnej i przecina rowek pierścieniowy, przy czym przewidziany w drugim otworze element zamykający wchodzi co najmniej jedną powierzchnią czołową w rowek pierścieniowy i tworzy rozłączne połączenie między wałkiem przekaźnikowym a tuleją sprzęgła.

Znane jest ustalanie tulei sprzęgła i wałka przekaźnikowego za pomocą elementów zamykających w postaci kulek, które są prowadzone w promieniowych wycięciach tulei sprzęgła i w położeniu zamknięcia wchodzą w rowek pierścieniowy, przebiegający poprzecznie do osi wałka i są zabezpieczone promieniowo przez pierścień zamykający. Takie zamknięcia są pomyślane jako zamknięcia zatrzaskowe. Są one wykonane z zastosowaniem luzu, i to zarówno w kierunku osiowym jak i w kierunku przenoszenia momentu obrotowego. W przypadku zastosowania z urządzeniami, w których w kierunku obrotowym i/lub osiowym następuje drgające obciążenie połączenia, może wystąpić wybijanie zarysu zęba lub elementów zamykających.

Z opisu DE 33 40 120 C1 jest znana postać wykonania wychylnego pierścienia zamykającego, w której stosuje się śrubę zamykającą. Śruba zamykająca naciska na klin, umieszczony dodatkowo w tulei sprzęgła, mający wyrównywać luz w kierunku obwodowym między uzębieniami tulei sprzęgła a wałkiem kół.

Ponadto z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 645 368 jest znany mechanizm zamknięcia zatrzaskowego, który składa się ze sworznia zamykającego, zawierającego otwór poprzeczny do osi wałka przekaźnikowego i z promieniowym odstępem na wysokości rowka pierścieniowego. W tym otworze jest ułożyskowany sworzeń zamykający, prowadzony w otworze i obciążony sprężyną. Sworzeń zamykający wystaje z otworu promieniowo odsądzonym końcem, tak że może on być przemieszczony do wewnątrz wbrew sile sprężyny wskutek oddziaływania siły z zewnątrz. Sam sworzeń blokujący wchodzi zgrubieniem w rowek pierścieniowy i łączy tuleję sprzęgła z wałkiem przekaźnikowym. Położenie zwolnienia uzyskuje się przez wciśnięcie sworznia blokującego. Obie znane postacie wykonania połączenia wałka i piasty są przewidziane dla szybkiego montażu i mają luz w kierunku osiowym i kierunku przenoszenia momentu obrotowego, przy czym w tej ostatniej postaci wykonania połączenie z zamknięciem siłowym uzyskuje się jedynie przez siłę sprężyny.

Zadaniem leżącym u podstaw wynalazku jest opracowanie konstrukcji zamknięcia, które zapewniałoby połączenie bez luzu osiowego i bez luzu obrotowego między tuleją sprzęgła a wałkiem przekaźnikowym, umożliwiałoby bezluzowe wyłączenie · i było stabilnie ułożyskowane.

Zadanie to rozwiązano według wynalazku dzięki temu, że element zamykający jest ukształtowany jako śruba, która mieści się w odsądzonym otworze tulei sprzęgła, ukształtowanym jako otwór przelotowy i zawiera bezpośrednio powierzchnię ustalającą lub łączy ze sobą części mające powierzchnię ustalającą.

Jeżeli element zamykającyjest wkręcony, wówczas opiera się on swojąpowierzchniąustalającą bezpośrednio w rowku pierścieniowym wałka przekaźnikowego, tak że wałek przekaźnikowy jest połączony poprzez powierzchnię ustalającą elementu zamykającego z tuleją sprzęgła. Jednocześnie uzyskuje się połączenie bez luzu obrotowego przez zamocowanie w rowku pierścieniowym, zaś przez promieniowe przemieszczenie tulei sprzęgła względem wałka przekaźnikowego uzyskuje się bezluzowe mocowanie osiowe. Przy tym przez promieniowe przemieszczenie tulei sprzęgła, wałek przekaźnikowy swoim wielowypustem jest wciskany w uzębienie wielowypustowe tulei sprzęgła, znajdujące się naprzeciw drugiego otworu. Dzięki temu połączenie w obu kierunkach obrotu jest bezluzowe. Jest to możliwe dzięki temu, że uzębienie wielowypustowe jest tak ukształtowane, że jedynie powierzchnie boczne przenoszą moment obrotowy. W pierwszej postaci wykonania wynalazku przewidziano, że element zamykający stanowi śruba z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym lub śruba z łbem sześciokątnym z cylindrycznie przedłużonym łbem i promieniowo odsądzonym odcinkiem gwintu, która w obszarze przejścia między odcinkiem

168 399 gwintowanym a cylindrycznym łbem zawiera ukształtowany jako powierzchnia ustalająca zwężający się, stożkowy lub kulisty odcinek i która jest osadzona i wkręcona w promieniowo odsądzony otwór.

Dzięki śrubie z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym lub śrubie z łbem sześciokątnym z promieniowo odsądzonym odcinkiem i znajdującą się w obszarze przejścia zwężającą się, stożkową lub kulistą powierzchnią ustalającą istnieje możliwość wytworzenia połączenia z zamknięciem kształtowym i siłowym pomiędzy tuleją sprzęgła a wałkiem przekaźnikowym. Śruba może być wprowadzona z jednej strony do otworu tulei sprzęgła i luźno wkręcona, a po złączeniu tulei sprzęgła i wałka przekaźnikowego wkręcona w tuleję sprzęgła, dzięki czemu śruba przylega swoją powierzchnią ustalającą w rowku pierścieniowym.

W dalszej postaci wykonania wynalazku przewidziano, że element zamykający stanowi dwuczęściowy sworzeń gwintowany z naprzeciwległymi symetrycznie w odbiciu lustrzanym końcami czasz, przy czym jeden koniec jest ukształtowany jako łeb sworznia gwintowanego, a drugi - jako nakrętka i są połączone ze sobą i swoimi zarysami czaszy, ukształtowanymi jako powierzchnia ustalająca oraz wchodzą w rowek pierścieniowy i w otwór, ukształtowany jako otwór przelotowy, przy czym nakrętka jest utrzymywana nieruchomo.

Element zamykający składa się w tym przypadku z dwuczęściowego sworznia gwintowanego, z łbem w postaci czaszy kulistej i tak samo ukształtowaną nakrętkę, które swoim zarysem czaszy ukształtowanym jako powierzchnia ustalająca, wchodzą w rowek pierścieniowy. Przy dociąganiu połączenia sworzniem gwintowanym zostaje wytworzone złącze z zamknięciem siłowym między tuleją sprzęgła a wałkiem przekaźnikowym. Zaleta tej postaci wykonania polega na tym, że elementy zamykające są ułożyskowane również skutecznie w otworze tulei sprzęgła i uzyskuje się położenie zablokowania i zwalniania przez proste luzowanie lub dokręcanie połączenia śrubowego.

W dalszym rozwinięciu wynalazku przewidziano, że element zamykający składa się z dwóch połówek czaszy kulistej z otworami przelotowymi, które są połączone ze sobą symetrycznie w odbiciu lustrzanym i z odstępem, w otworze tulei sprzęgła, poprzez sworzeń gwintowany i nakrętkę oraz ukształtowanym jako powierzchnia ustalająca, zarysem czaszy zazębiają się z rowkiem pierścieniowym i wchodzą w otwór, ukształtowany jako otwór przelotowy. Dzięki tej nieco odmienionej postaci wykonania elementu zamykającego realizuje się również tanią postać konstrukcji połączenia wałka i piasty.

W celu uniknięcia obciążenia gwintu przy rozłączaniu połączenia przewidziano, że element zamykający składa się z dwuczęściowego sworznia gwintowanego, którego łeb zawiera zewnętrzny gwint i gniazdo sześciokątne, a przedłużenie sworznia zawiera cylindryczny odcinek prowadzący oraz ukształtowany jako powierzchnia ustalająca zwężający się, stożkowy lub kulisty odcinek, który zazębia się z rowkiem pierścieniowym, a otwór jest ukształtowany częściowo jako otwór gwintowany, a częściowo promieniowo odsądzony.

W postaci wykonania elementu zamykającego przewidziano, że łeb sworznia gwintowanego skierowaną do wewnątrz powierzchnią czołową przylega do kulistej powierzchni czołowej przedłużenia sworznia gwintowanego. Dzięki wykonaniu sworznia gwintowanego jako dwuczęściowego, z płaską powierzchnią czołową, na łbie sworznia i kulistą powierzchnią czołową na przedłużeniu sworznia następuje tylko wzajemny styk punktowy obydwu części sworznia gwintowanego, tak że przy obciążeniu jest przenoszony jedynie niewielki moment z elementu zamykającego na wkrętkę. Aby ułatwić powrót przedłużenia sworznia gwintowanego przewidziano, że łeb i przedłużenie sworznia gwintowanego są połączone ze sobą obrotowo. Jako złącze obrotowe między łbem a przedłużeniem sworznia gwintowanego nadaje się przykładowo złącze nitowe obydwu części.

W dalszej postaci ukształtowania elementu zamykającego przewidziano, że łeb i przedłużenie sworznia gwintowanego są podparte wzajemnie za pośrednictwem sprężyny. Dzięki podparciu łba względem przedłużenia sworznia gwintowanego za pomocą sprężyny uzyskuje się to, że w przypadku zużycia się elementów zamykających lub osadzających się części na wałku przekaźnikowym lub na czopie napędowym oddziaływuje równomierna siła styczna. W przypadku zastosowania stożkowej wkrętki możliwe jest przy tym łatwiejsze luzowanie zabezpieczenia śrubowego.

168 399

Wynalazek jest bliżej wyjaśniony na podstawie szeregu przykładów wykonania uwidocznionych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia ciągnik z zawieszonym narzędziem, które jest napędzane przez wózek przegubowy, fig. 2 - zamknięcie ze śrubą z łbem sześciokątnym, nakrętką i stożkową powierzchnią ustalającą, w przekroju wzdłużnym, fig. 2A - wałek przekaźnikowy lub czop napędowy w częściowym widoku, fig. 3 - zamknięcie według fig. 2 ze śrubą z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym i kulistą powierzchnią ustalającą, fig. 4 - śrubę z łbem okrągłym o gnieździe sześciokątnym i ze stożkową powierzchnią ustalającą, w powiększeniu, fig. 5 - drugą postać wykonania zamknięcia z łbem sworznia gwintowanego w rodzaju czaszy kulistej i tak samo ukształtowaną nakrętką, w przekroju wzdłużnym, fig. 6 - dalszą postać wykonania zamknięcia ze sworzniem gwintowanym, nakrętką i dwiema połówkami czaszy kulistej, w przekroju wzdłużnym, fig. 7 - zamknięcie w kolejnym wykonaniu z dwuczęściowym sworzniem gwintowanym, w przekroju wzdłużnym, fig. 8 - zamknięcie według fig. 7 z dwuczęściowym sworzniem gwintowanym, połączonym obrotowo, w przekroju wzdłużnym, zaś fig. 9 przedstawia zamknięcie według fig. 7 z dwuczęściowym sworzniem gwintowanym, który jest wzajemnie podparty poprzez sprężynę, również w przekroju wzdłużnym.

Na figurze 1 jest przedstawiony ciągnik 1 z zawieszonym narzędziem 2, które jest napędzane z ciągnika 1. Do napędu narzędzia 2 jest przewidziany wałek przegubowy 3, który jednym końcem jest nasadzony na wałek przekaźnikowy 4 ciągnika 1, a drugim końcem jest połączony z czopem napędowym 5 narzędzia 2. Do połączenia wałka przegubowego z wałkiem przekaźnikowym ciągnika 4 i/lub czopem napędowym 5 można umieścić tuleję sprzęgła 6, która jest wyposażona w zamknięcie 7, bliżej opisane w związku z fig. 2 do 6. Na fig. 2, 3 i 5 do 9 są przedstawione zamknięcia 7 każdorazowo w położeniu zamknięcia. Wałek przekaźnikowy ciągnika 4 lub czop napędowy 5 ma wielowypust 8, który składa się z szeregu rozdzielonych na obwodzie zębów 9. Tuleja sprzęgła 7 ma uzębienie wielowypustowe 10, które posiada wybrania 11, oc^jpc^Awi^c^^j^i^^ zębom 9 walka ciągnika 4 odpowiednio do li^c^^t^jy istniejących zębów 9. Wałek przekaźnikowy ciągnika 4 lub czop napędowy 5 zawierają w odstępie od ich wystającego końca wybranie w postaci rowka pierścieniowego 12, który jest ukształtowany obiegowo wokół wałka przekaźnikowego ciągnika 4 lub czopa napędowego 5 i ma nacięte zęby 9. W widoku w przekroju poprzecznym wybranie ma postać łuku koła.

Tuleja sprzęgła 6 jest zaopatrzona w drugi otwór 13, który służy do przyjmowania elementu zamykającego. Otwór 13 jest usytuowany prostopadle do osi wzdłużnej wałka przekaźnikowego ciągnika 4 i swoimi ściankami 14 - odpowiednio do promieniowego odstępu rowka pierścieniowego 12. Element zamykający wchodzi powierzchnią ustalającą 15 w rowek pierścieniowy 12 i powoduje połączenie z zamknięciem siłowym między tuleją sprzęgła 6 a wałkiem przekaźnikowym ciągnika 4 lub czopem napędowym 5. Element zamykający jako taki jest przedstawiony w różnych postaciach wykonania na fig. 2 do 9 i bliżej zostanie opisany poniżej.

Na figurze 2 jest przedstawiona przykładowo postać wykonania zamknięcia ze śrubą z łbem sześciokątnym 16, a fig. 3 przedstawia postać wykonania zamknięcia ze śrubą z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym 16, która ma cylindrycznie wydłużony łeb 17 i promieniowo odsądzony odcinek gwintu 18. Pomiędzy odcinkiem gwintu 18 a cylindrycznym łbem 17 w obszarze przejściowym 19 jest ukształtowany odcinek 20 ze zwężającą się, stożkową (fig. 2) lub kulistą (fig. 3) powierzchnią ustalającą 15. Powierzchnia ustalająca 15 śruby z łbem sześciokątnym lub śruby z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym 16 wchodzi w rowek pierścieniowy 12 wałka przekaźnikowego ciągnika 4 lub czopa napędowego 5, i w przypadku skręcenia śrubą stanowi połączenie z zamknięciem siłowym miedzy tuleją sprzęgła 6 a wałkiem przekaźnikowym 4 lub czopem napędowym 5. Na fig. 2 śruba z łbem sześciokątnym 16 wystaje swoim łbem 17 i odcinkiem gwintu 18 z prostokątnej tulei sprzęgła 6. Fig. 3 przedstawia postać wykonania śruby z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym 16, która nie ma elementów wystających na zewnątrz. W obu przypadkach, na śrubę z łbem sześciokątnym i śrubę z łbem walcowym o gnieździe sześciokątnym 16 jest nakręcona nakrętka.

Na figurze 4 jest uwidoczniona śruba z łbem sześciokątnym 16 w powiększeniu, z odcinkiem gwintu 18, obszarem przejściowym 19 i stożkowo ukształtowanym odcinkiem 20, tak jak wchodzi ona na fig. 2 w otwór 13 tulei sprzęgła. Na fig. 5 jest uwidoczniona dalsza postać wykonania zamknięcia 7, z elementem zamykającym ukształtowanym jako sworzeń gwintowa6

168 399 ny 21. Sworzeń gwintowany 21 ma najednym końcu łeb 22 w postaci czaszy kulistej, jak również nakrętka 23 ma postać w rodzaju czaszy kulistej i wchodzą symetrycznie w odbiciu lustrzanym naprzeciwległe swoim zarysem czaszy kulistej 24 w rowek pierścieniowy 12 i tworzą połączenie z zamknięciem siłowym między tuleją sprzęgła 6 a wałkiem przekaźnikowym 4 lub czopem napędowym 5.

Alternatywnie istnieje również możliwość, że dwie usytuowane symetrycznie w odbiciu lustrzanym połówki czaszy kulistej 25 według fig. 6 mają otwór przelotowy 27 i są połączone za pomocą sworznia gwintowanego 26 i nakrętki 28. Tuleja sprzęgła 6 ma w przekroju poprzecznym na fig. 5 i 6 postać cylindryczną.

Na figurze 7 jest przedstawiony dwuczęściowy sworzeń gwintowany 29, który składa się z łba 30 i przedłużenia sworznia gwintowanego 31, które stykają się ze sobą punktowo. Łeb 30 ma zewnętrzny gwint 32 i gniazdo sześciokątne 33. Skierowana do wewnątrz powierzchnia czołowa 34 łba 30 przylega do kulistej powierzchni czołowej 35 przedłużenia sworznia gwintowanego 31. Przedłużenie 31 składa się ponadto z odcinka prowadzącego 36 i stożkowego lub zwężającego się odcinka 20. Zwężający się odcinek 20 wchodzi do rowka pierścieniowego 12 wałka przekaźnikowego ciągnika 4 lub czopa napędowego 5 w celu zablokowania. Ścisłe połączenie między tuleją sprzęgła 6 a wałkiem przekaźnikowym ciągnika realizuje się przez wkręcenie łba 30 w otwór 13 tulei sprzęgła 6. Przez punktowy styk z kulistą powierzchnią czołową 35, przedłużenie 31 zostaje wtłoczone w pierścieniowy rowek 12 w celu zablokowania w zamknięciu siłowym. Otwór 13 tulei sprzęgła 6, w celu wkręcenia łba 30, zawiera na części odcinek gwintu, natomiast naprzeciwległy koniec otworu 13 zawiera wielokrotne stopniowanie promieniowe. W celu rozłączenia połączenia między tuleją sprzęgła 6 a wałkiem przekaźnikowym ciągnika 4 lub czopem napędowym 5 należy wykręcić łeb 30 z odcinka gwintu otworu 13 i przez wprowadzenie trzpienia w otwarty koniec otworu 13 można wybić przedłużenie 31.

Na figurze 8 łeb 30 i przedłużenie 31 sworznia gwintowanego 29 są połączone obrotowo, przykładowo przez nitowanie. Na fig. 9 jest uwidocznione przedłużenie 31 i łeb 30, wykonane jako oddzielone, przy czym przedłużenie 31 jest podparte względem łba 30 poprzez sprężynę 37. Dzięki temu również w przypadku zużycia się zamknięcia lub osadzania się części na wałku przekaźnikowym ciągnika 4 lub czopie napędowym 5 jest zapewnione równomierne oddziaływanie sił stycznych. Łączenie lub rozłączanie elementu zamykającego realizuje się w sposób opisany w związku z fig. 7.

Claims (10)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Zamknięcie do zabezpieczenia tulei sprzęgła na wałku przekaźnikowym, zwłaszcza samojezdnego narzędzia roboczego, przykładowo ciągnika, przy czym tuleja sprzęgła ma otwór z uzębieniem wielowypustowym, a wałek przekaźnikowy jest wyposażony w odpowiadający mu wielowypust i obiegowy rowek pierścieniowy, a drugi otwór tulei sprzęgła do przyjmowania elementu zamykającego jest usytuowany prostopadle do osi wzdłużnej i przecina rowek pierścieniowy, przy czym przewidziany w drugim otworze element zamykający wchodzi co najmniej jedną powierzchnią czołową w rowek pierścieniowy i tworzy rozłączne połączenie między wałkiem przekaźnikowym a tuleją sprzęgła, znamienne tym, że element zamykający jest ukształtowany jako śruba, która wchodzi w odsądzony otwór (13) tulei sprzęgła (6), ukształtowany jako otwór przelotowy i zawiera bezpośrednio powierzchnię ustalającą (15) lub łączy ze sobą części zawierające powierzchnie ustalające (15).
2. 2. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że element zamykający stanowi śruba z łbem walcowym o sześciokątnym gnieździe lub śruba z łbem sześciokątnym (16) z cylindrycznie wydłużonym łbem (17) i promieniowo odsądzonym odcinkiem gwintowanym (18), która w obszarze przejścia (19) między odcinkiem gwintowanym (18) a cylindrycznym łbem (17) zawiera ukształtowany jako powierzchnię ustalającązwężający się, stożkowy lub kulisty odcinek (20) i która jest osadzona i wkręcona w promieniowo odsądzony otwór (13).
3. 3. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że element zamykający stanowi dwuczęściowy sworzeń gwintowany (20) z naprzeciwległymi symetrycznie w odbiciu lustrzanym końcami czasz, przy czym jeden koniec jest ukształtowany jako łeb sworznia gwintowanego (22), a drugi - jako nakrętka (23) i są połączone ze sobą i swoimi zarysami czaszy, ukształtowanymi jako powierzchnia ustalająca (15), wchodzą w rowek pierścieniowy (12) i w otwór (13), ukształtowany jako otwór przelotowy, przy czym nakrętka (23) jest utrzymywana nieruchomo.
4. 4. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że element zamykający składa się z dwóch połówek czaszy kulistej (25) z otworami przelotowymi (27), które są połączone ze sobą symetrycznie i z odstępem w otworze (13) tulei sprzęgła (6) poprzez sworzeń gwintowany (26) i nakrętkę (28) oraz ukształtowanym jako powierzchnia ustalająca (15) zarysem czaszy (24) zazębiają się z rowkiem pierścieniowym (12) i wchodzą w otwór (13), ukształtowany jako otwór przelotowy.
5. 5. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że element zamykający składa się z dwuczęściowego sworznia gwintowanego (29), którego łeb zawiera zewnętrzny gwint (32) i gniazdo sześciokątne (33), a przedłużenie sworznia (31) zawiera cylindryczny odcinek prowadzący (36) oraz ukształtowany jako powierzchnia ustalająca (15) zwężający się, stożkowy lub kulisty odcinek (20), który zazębia się z rowkiem pierścieniowym (12), a otwór (13) jest ukształtowany częściowo jako otwór gwintowany, a częściowo promieniowo odsądzony.
6. 6. Zamknięcie według zastrz. 5, znamienne tym, że łeb (22) sworznia gwintowanego (29) skierowaną do wewnątrz powierzchnią czołową (34) przylega do kulistej powierzchni czołowej (35) przedłużenia sworznia (31).
7. 7. Zamknięcie według zastrz. 5, znamienne tym, że łeb (22) i przedłużenie sworznia gwintowanego (31) są połączone ze sobą obrotowo.
8. 8. Zamknięcie według zastrz. 5, znamienne tym, że łeb (22) i przedłużenie sworznia gwintowanego (31) są połączone ze sobą nitami.
9. 9. Zamknięcie według zastrz. 5, znamienne tym, że łeb (22) i przedłużenie sworznia gwintowanego (31) są wzajemnie podparte za pośrednictwem sprężyny (37).
10. 10. Zamknięcie według zastrz. 9, znamienne tym, że sprężyna (37) jest prowadzona w stożkowej wkrętce (38).