Przedmiotem wynalazku jest sposób oznaczania glinu, metoda absorpcji atomowej, w szlamach anodowych powstajacych przy elektrolitycznej ra¬ finacji miedzi.Szlam anodowy, bedacy odpadem produkcyjnym, powstalym przy elektrorafinacji miedzi, stanowi podstawowy surowiec do produkcji srebra. Sklad chemiczny szlamu anodowego przedstawia sie na¬ stepujaco: 210—3 l—&/o Se, 0*5—lP/o Ni, 0-l*/o Sb, 0,5-h2°/o Fe, 0,5—2|°/o SiOa, Ofi^-tf/o Sn, 0,O5-^0,2M Co,, 0,005— •OflBPh Au, do l,6P/o AL W pierwszym etapie prze¬ twarzania szlamu uzyskuje sie tzw. metal dare'a, który w kolejnej fazie uszlachetniania poddawany jest rafinacji elektrolitycznej do sreibra o czystosci ^a^/o Ag.Dla poprawnego prowadzenia procesu przerobu szlamów anodowych potrzebne jest dokladne okres¬ lenie zawartosci glinu w kazdej partii szlamu.Stosowanie do analizy szlamu anodowego o skla¬ dzie chemicznym podanym wyzej metod spektro- metrycznych kwantometrycznych) jest niezaleznie od bardzo drogiej aparatury, skomplikowane, z uwagi na koniecznosc stosowania dodatkowego wy¬ posazenia umozliwiajacego analize materialów sproszkowanych. Dlatego do okreslania zawartosci Al w szlamie anodowym najczesciej stosuje sie metody klasyczne. Najbardziej przydatna jest me¬ toda wagowa, wg której próbke roztwarza sie w mieszaninie kwasów azotowego i siarkowego, a nie- 10 15 20 25 30 rozpuszczalny osad stapia z weglanem sodowo-: potasowym. Stop rozpuszcza sie w wodzie, a roz¬ twór laczy sie z roztworem po roztworzeniu w kwasach.Z polaczonego roztworu usuwa sie olów w po¬ staci siarczanu; miedz", cyne i antymon — siar¬ kowodorem; a pozostale zanieczyszczenia siarcz¬ kiem amonowym. Z tak oczyszczonego roztworu wytraca Sie glin w srodowisku octanu za pomoca 8rhydroksychinoliny, a odsaczony osad suszy sie i wazy. Przytoczony skrótowo schemat postepowa¬ nia prowadzi do otrzymania stosunkowo doklad¬ nych wyników o wystarczajacej powtarzalnosci..Tok analizy jest jednak skomplikowany, trwajacy nieraz kilka dni, co nie zacheca do masowego sto¬ sowania, tym bardziej w warunkach przemyslo¬ wych.Ze wzgledu na skomplikowany sposób przepro¬ wadzania próbki do roztworu stosowany w meto¬ dzie wagowej, próbowano zastapic go roztwarza¬ niem próbki w mieszaninie stezonych kwasów azo¬ towego i siarkowego z dodatkiem kwasu fluoro¬ wodorowego. Roztwór uzupelnia sie woda do zna¬ nej objetosci i dokonuje pomiaru absorpcji. Wyni¬ ki zestawiono w taibl. 1.Jako metode porównawcza zastosowano analize wagowa. Z zestawienia wynika, ze rozpuszczanie nie gwarantuje calkowitego przejscia glinu do roztworu. Wszystkie wyniki sa zanizone.Znana jest ta&ze metoda oznaczania glinu przez 139 638 \139 638 ? » *^ * i ;.:;. ''Tablica 1 j Wyniki oznaczenia zawartosci Al metoda ASA * z zastosowaniem roztwarzania w kwasach \2^ ^jSzlam' Knodawi^ próbka nr Zawartosc Al, °/o Metoda ASA Metoda z roztwarzaniem wagowa 1 2 3 » 5 6 1,10 0;67 0,194 o;80 0g57 10,74 11,13 '0,62 '0,-96 0,73 -0,512 0,78 11,36 O„80 1,19 (o,87 10,69 0,#5 stopienie próbki z pirosiarczanem potasowym (J.Minczewski, Z. Marczenko „Chemia analityczna" str. 33, PW1N 196i5). W metodzie tej badana prób¬ ke stapia sie z pirosiarczanem potasowym w temp. 300.°C.Otrzymany stop luguje sie woda, rozcienczonym kwasem solnym czy kwasem siarkowym, celem unikniecia hydrolizy. Istota wynalazku jest to, ze stosujac do badan szlamu anodowego pomiar na drodze absorpcji atomowej próbke stapia sie z pi¬ rosiarczanem potasu w temperaturze powyzej 7,0i0oC. Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze stop rozpuszcza sie w wodzie, zakwasza kwa¬ sem solnym, podgrzewa do wrzenia dla koagulacji osadu i uzupelnia woda. Do analizy stosuje sie roz¬ twór po przesaczeniu, wykorzystujac metode ab¬ sorpcji atomowej. Korzystne warunki stapiania uzyskuje sie stosujac lOnkrotny nadmiar pirosiar¬ czanu potasu w stosurtku do Odwazki szlamu ano¬ dowego.Wyniki tak wykonanych analiz zestawiono w tabl. 2. Jako metode porównawcza stosuje sie ana¬ lize wagowa. Tak ustalone warunki stapiania umozliwiaja oznaczanie nawet 40-krotnie wyz¬ szych zawartosci Al w szlamie.Tablica 2 Wyniki oznaczania zawartosci Al .metoda ASA z zastosowaniem stapiania wedlug wynalazku Stelam anodowy próbka mr ai- iia 13 14 |LS 16 17 18 Zawartosc Al <°/o) Metoda ASA ze stapianiem (wg wynalazku) 1,24 0,90 0,72 1,27 1,1® 1,50 0,42 1,41 11,20 i0,93 0,74 11,26 1,17 1,52 0,42 1,40 1,22 '0,(911 0,72 /l,26 1,17 1,48 '0,40 1,37 Metoda wagowa 11,22 0,87 0,76 1,22 1,20 1,48 0,40 1,36 10 15 20 25 30 40 45 50 Przyklad oznaczania a) Odczynniki: pirosiarczan potasowy kwas solny (1,10) acetylen podtlenek azotu wzorcowy roztwór glinu: 1 g glinu (9"9,9^/o) rozpuszcza sie w okolo 100 cm1 kwasu solnego (1,10) dodajac okolo 10 ml kwasu azotowego (1,4). Wygotowuje sie tlenki azotu, stu¬ dzi sie i uzupelnia roztwór woda destylowana do objetosci 1000 cm8. 1 cm* roztworu zawiera 1 mg Al. b) Wykonanie krzywej wzorcowej.Do czterech kolb miarowych do pojemnosci 200 cm3 dodaje sie kolejno 0, 2, 4, 8' cm8. wzorcowego roztworu glinu, a nastepnie po 5 g pirosiarczanu potasowego i 20 cm8 kwasu solnego (il,10). Zawar¬ tosc w kolbach miesza sie i dopelnia do kreski woda destylowana. c) Wykonanie oznaczenia 0,5 g próbki stapia, sie w tyglu kwarcowym z 5 g pirosiarczanu potasu w temperaturze powyzej 700°C az do uzyskania calkowicie klarownego sto¬ pu- Stop rozpuszcza sie w wodzie destylowanej, dodaje sie 20 cm8 kwasu solnego (1,10) i gotuje do koagulacji osadu okolo 5 minut. Po ochlodzeniu dopelnia sie do 200 om8 woda destylowana i mie¬ sza. Czesc roztworu przesacza sie (okolo 50 cm1) i dokonuje pomiaru absorpcji przy dlugosci fali. 309,3 mm, stosujac plomien podtlenek azotu/ace¬ tylen. Wyniki pomiarów odczytuje sie z krzywej wzorcowej, która sporzadza sie w oparciu o dane pomiaru absorpcji roztworów wzorcowychi.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób oznaczania glinu w szlamach anodo¬ wych powstajacych przy elektrolitycznej rafinacji miedzi, na drodze albsorpcji atomowej, polegajacy na stopienki próbka z piro&iairczanem potasowym stosowanym w nadfimiairze, nastepnie rozjpu&zczeniu stopu w wodzie zakwaszonej kwasem solnym i podgrzaniu do wrzenia, znamienny tym, ze badana próbke szlamu stapia sie. z pirosiarczanem pota- .sowyim w temlperaiturze powyzej TOIO^C. 2. Sposólb wedfoiig zastrz. 1, znamienny tym, ze przy stapianiu stosuije sie co najmnaeij 10-krotny 55 nadmiar piirosiarczanui potasowego w stosunku do odwazki szlamu anodowego.Drukarnia Narodowa, Zaklad Nr 6, 33/87 Cena 130 z! PLThe subject of the invention is a method for the determination of aluminum, a method of atomic absorption, in anode sludge produced by electrolytic copper refining. Anode sludge, which is a production waste, formed during copper electro-refining, is the basic raw material for the production of silver. The chemical composition of the anode sludge is as follows: 210-3 l -> o Se, 0 * 5 - lP / o Ni, 0-l * (o Sb, 0.5-h2) o Fe, 0.5 --2% / o SiOa, Ofi ^ -tf / o Sn, 0, O5- ^ 0.2M Co, 0.005- • OflBPh Au, up to 1.6P / o AL In the first step of sludge processing, the so-called . Dare metal, which in the next stage of refining is subjected to electrolytic refining to silver with a purity of Ag. For the proper conduct of the anode sludge processing process, it is necessary to accurately determine the aluminum content in each sludge batch. Application for anode sludge analysis with the chemical composition given above by quantitative spectrometric methods) is, apart from very expensive equipment, complicated due to the necessity to use additional equipment enabling the analysis of powdered materials. Therefore, classical methods are most often used to determine the Al content in anode sludge. The most useful method is the gravimetric method, in which the sample is dissolved in a mixture of nitric and sulfuric acids and the insoluble precipitate is melted with sodium: potassium carbonate. The melt dissolves in water and the solution is combined with the solution upon digestion with acids. The combined solution is removed in the form of the sulfate lead; copper, tin and antimony - hydrogen sulfide; and the remaining impurities with ammonium sulphide. From such a purified solution, the aluminum is precipitated in the acetate environment with the aid of 8-hydroxyquinoline, and the drained precipitate is dried and vases. relatively accurate results with sufficient repeatability. The course of the analysis is complicated, sometimes taking several days, which does not encourage mass use, especially in industrial conditions. Due to the complicated method of transferring the sample to the solution used In the gravimetric method, attempts were made to replace it with a solution of the sample in a mixture of concentrated nitric and sulfuric acids with the addition of fluorohydric acid. The solution is filled with water to a known volume and the absorption is measured. The results are summarized in the table. 1.As a comparative method, weight analysis was used. The summary shows that dissolution does not guarantee the complete transition of aluminum to the solution sackcloth. All results are depreciated. Is there a known method for determining aluminum by 139 638 \ 139 638? »* ^ * I;.:;. '' Table 1 j Results of the determination of Al content by ASA method * using digestion in acids \ 2 ^ ^ jSlime 'Knodawi ^ sample no. Al content, ° / o ASA method Method with digestion by weight 1 2 3 »5 6 1.10 0; 67 0.194 o; 80 0g 57 10.74 11.13 '0.62' 0, -96 0.73 -0.512 0.78 11.36 O '80 1.19 (r. 87 10.69 0, # 5 degree samples with potassium metabisulphate (J. Minczewski, Z. Marczenko "Analytical chemistry" p. 33, PW1N 196i5). In this method, the tested sample is melted with potassium metabisulphate at 300 ° C. The resulting alloy is leached with water, with diluted hydrochloric acid or sulfuric acid in order to avoid hydrolysis. The essence of the invention is that by using the anode sludge measurement by means of atomic absorption, the sample is melted with potassium pyrosulphate at a temperature above 7.0 ° C. The method according to the invention consists in the fact that the melt is dissolved in water, acidified with hydrochloric acid, heated to the boil to coagulate the sediment, and replenished with water. using the atomic absorption method. Advantageous melting conditions are obtained by using a 10-fold excess of potassium metabisulphate in the mixture of anode sludge weighed. The results of such analyzes are summarized in Tab. 2. A weight analysis is used as a comparative method. The thus determined melting conditions enable the determination of even 40 times higher Al content in the sludge. Table 2 Results of the determination of Al content, ASA method with the use of melting according to the invention Anodic stelam mr aiia sample 13 14 | LS 16 17 18 Al content <° / o) ASA method with melting (according to the invention) 1.24 0.90 0.72 1.27 1.1® 1.50 0.42 1.41 11.20 i0.93 0.74 11.26 1, 17 1.52 0.42 1.40 1.22 '0. (911 0.72 / l, 26 1.17 1.48' 0.40 1.37 Weight method 11.22 0.87 0.76 1 , 22 1.20 1.48 0.40 1.36 10 15 20 25 30 40 45 50 Determination example a) Reagents: potassium metabisulphate hydrochloric acid (1.10) acetylene nitrous oxide standard aluminum solution: 1 g aluminum (9 " 9.9%) is dissolved in about 100 ml of hydrochloric acid (1.10) by adding about 10 ml of nitric acid (1.4). Nitrogen oxides are boiled, cooled down and the solution is supplemented with distilled water to the volume of 1000 cm8 1 cm * of the solution contains 1 mg Al. B) Preparation of a calibration curve. To four volumetric flasks, up to a capacity of 200 cm3, add 0, 2, 4.8 'cm8. of the standard aluminum solution, then 5 g of potassium metabisulphate and 20 cm8 of hydrochloric acid (il, 10). The contents in the flasks are stirred and made up to the mark with distilled water. c) Determination 0.5 g of the sample is melted in a quartz crucible with 5 g of potassium metabisulphate at a temperature above 700 ° C until a completely clear melt is obtained - the melt is dissolved in distilled water, 20 ml of hydrochloric acid are added (1 , 10) and cook until the sediment coagulates for about 5 minutes. After cooling, make up to 200 ml with distilled water and mix. Part of the solution is shifted (about 50 cm1) and the absorption is measured at the wavelength. 309.3 mm using a nitrous oxide / acetylene flame. The results of the measurements are read from the standard curve, which is prepared on the basis of the measurement data of the absorption of the standard solutions. Patent claims 1. The method of determining aluminum in anode sludges formed during the electrolytic refining of copper by atomic albsorption, consisting in a sample melt with potassium pyranate used in nadfimiair, then dissolving the alloy in water acidified with hydrochloric acid and heating to boiling, characterized in that the tested sludge sample melts. with potassium metabisulphate at a temperature above TO 10 ° C. 2. The method of claiming 1, characterized by the fact that the melting uses an excess of at least 10 times an excess of potassium pyrosulphate in relation to the weighed anode sludge. National Printing House, Plant No. 6, 33/87 Price 130 PLN! PL