Przedmiotem wynalazku jest sposób oczyszczania mieszanin gazowych, zwlaszcza pochodza¬ cych z komór przechowalniczych owoców i warzyw, na drodze adsorpcji na slabym zlozu, szcze¬ gólnie adsorpcji dwutlenku wegla na sitach molekularnych, Adsorpoja stanowi uniwersalna metode pozwalajaca usuwac zanieczyszczenia ze srodowiska gazowego lub cieklego* W przemysle chemicznym, gazowniczym i naftowym metody adsorpoyjne wykorzystuje sie do oczyszczania i osuszania strumieni technologicznych polepszajac w ten sposób surowce i pro¬ dukty. W przechowalnictwie plodów ogrodniczych i rolnych metody adsorpcji stosuje sie do usuwania nadmiaru C02 z komór chlodniczych. Metody adsorpcyjne stosuje sie równiez w ochro¬ nie powietrza atmosferycznego w procesach oczyszozania gazów odlotowych od toksycznych zanieczyszczen.Adsorpoyjny proces oczyszczania gazów sklada sie z podstawowych dwóch operacji. W ope¬ racji pierwszej gaz zawierajacy zanieczyszczenia przepuszcza sie przez zloze adsorbenta.W operacji tej zanieczyszczenia .zawarte w mieszaninie gazowej adsorbuja sie na powierzchni adsorbenta. Operacja ta trwa tak dlugo, az adsorbent ulegnie nasyceniu. Chcac ponownie uaktywnic adsorbent nalezy go zregenerowac. Operacja regeneraoji polega na przedmuchaniu zloza adsorbenta gazem obojetnym, najczesciej goraoym.Jak dotychczas we wszystkich znanych metodaoh regeneracje przeprowadza sie w ten sposób, ze strumien gazu przepuszcza sie przez zloze adsorbenta w jednym nie zmienianym kierunku, najczesciej odwrotnym do kierunku strumienia gazu podczas adsorboji, a cieplo potrzebne do podgrzania gazu doprowadza sie do strumienia gazu przed zlozem adsorbenta.Taki sposób prowadzenia zarówno operacji adsorpcji, jak desorpcji posiada szereg wad.Przepuszczajac podczas operacji adsorpcji strumien gazu przez zloze adsorbenta, zarówno zloze jak i gaz w wyniku wywiazywania sie ciepla adsorpcji ulega powolnemu nagrzewaniu.W wyniku tego obniza sie zdolnosc adsorpcyjna sorbenta. Oprócz tego wychodzacy2 134 869 z adsorbera gaz jest duzo cieplejszy od wchodzacego, co w pewnych przypadkach jest bardzo niekorzystne. Na przyklad podczas usuwania nadmiaru COp z chlodni przechowalniczyeh owoców i warzyw zimny gaz z chlodni zasysany jest z komory chlodniczej i wprowadzony jest do adsor- benta w temperaturze okolo 2°C, natomiast po wyjsciu z adsorbera-temperatura gazu podnosi sie do okolo 30-40°C i w takiej temperaturze tloczony jest z powrotem do chlodni. Powoduje to szkodliwe wahania temperatury w komorze przechowalniczej i zwieksza energochlonnosc instalacji chlodniczych komory. Chcac temu zjawisku zapobiec, nalezy montowac w adsorberach chlodnice. Przy niskiej róznicy temperatur pomiedzy gazem a mediami chlodzacymi, skutecznosc chlodzenia nie jest jednak duza.Procesy adsorpcji w schemacie dotychczas w praktyce stosowanym sa równiez ekonomicznie malo sprawne, szczególnie przy stosowaniu jako sorbentów sit molekularnych.Dla zdesorbowania zaadsorbowanych skladników dostarcza sie energii cieplnej na: zde- sorbowanie skladników, podgrzanie sorbenta i masy adsorbera, podgrzanie gazu jako nosnika ciepla.Z punktu widzenia efektywnosci procesu tylko cieplo potrzebne do desorpcji jest niez¬ bedne. Pozostale skladniki bilansu cieplnego stanowia czysta strate. Szczególnie duze straty wystepuja podczas przedmuchu gazem sit molekularnych, kiedy przez prawie caly cykl desorpcji gaz osusza adsorber o temperaturze pomiedzy 200 a 300°C.Celem wynalazku bylo polepszenie ekonomiki procesu oczyszczania mieszanin gazowych na drodze adsorpcji, niepozadanych skladników na stalym zlozu sorbenta, zwlaszcza na sitach molekularnych, przez znalezienie sposobu umozliwiajacego obnizenie zapotrzebowania energii cieplnej, zwlaszcza elektrycznej potrzebnej do zdesorbowania skladników zaadsorbowanych z sita molekularnego, do podgrzania sorbenta i adsorbera oraz do podgrzania gazu stosowanego jako nosnik ciepla.Zadanie wynalazku polega na wyeliminowaniu duzych róznic temperatury na poczatku zloza sorbenta u wlotu gazu oraz na koncu sorbenta w procesie adsorpcji, tak, by mieszanina gazowa po czyszczeniu posiadala taka sama temperature jak u wejscia do adsorbera, a gaz zimny zawracal do komory przechowalniczej owoców lub warzyw, oraz prowadzeniu desorpcji mozliwie w jednakowych warunkach termicznych w calym adsorberze.Stwierdzono, ze jezeli kierunek strumienia gazu przez zloze adsorbenta nie bedzie staly - jak w metodach konwencjonalnych - ale okresowo zmienny na odwrotny, oraz jezeli w srodkowej czesci zloza adsorbenta umiesci sie podgrzewacz i chlodnice, wówczas sprawnosc takiego systemu wzrosnie wielokrotnie.W cyklu adsorpcji chlodnica odbiera cieplo adsorpcji, a w oyklu desorpcji podgrzewacz dostarcza cieplo dla desorpcji skladników.Taki system usprawnia energetycznie proces, albowiem w cyklu adsorpcji wywiazywane cieplo przemieszcza sie pomiedzy czastkami adsorbenta zgodnie z cyklicznie zmiennymi kierun¬ kami strumienia gazu przez zloze adsorbenta kumulujac sie w srodkowej czesci zloza sorbenta, powodujac równiez pewien wzrost temperatury. Chlodnica umieszczona w srodkowej czesci apara¬ tu dziala sprawniej z uwagi na wyzsze róznice temperatury w tej czesci zloza.Zimny gaz wchodzac na zloze sorbenta szczególnie intensywnie chlodzi go w czesci wlo¬ towej, po zmienie kierunku gazu wylotowy gaz chlodzi sie natomiast przeplywajac przez zimne zloze sorbenta. W efekcie tego przy odpowiednio dobranych warunkach gaz odlotowy po oczysz¬ czeniu posiada temperature zblizona do temperatury gazu wlotowego.Podczas desorpcji podaje sie w sposobie wedlug wynalazku nie jak w metodach konwencjo¬ nalnych gaz goracy, ale zimny. Cieplo w sposobie wedlug wynalazku dostarczane jest do srodkowej czesci zloza adsorbenta. Gaz plynac przez zloze podgrzewa sie w srodku zloza i przekazuje cieplo czastka adsorbenta w drugiej czesci warstwy opuszczajac adsorber mocno schlodzony. Po zmianie kierunku gaz wlatuje na zloze adsorbenta z drugiej strony aparatu, podgrzewa sie od czastek adsorbenta juz w pierwszej czesci, w srodkowej czesci pobiera cieplo od grzejnika i plynac dalej przez zimniejsze warstwy oddaje cieplo czastkom adsorbenta.134 869 3 W ten sposób przy cyklicznych zmianach kierunku gazu zloze adsorbenta nagrzewa sie od srodkowej czesci do warstw zewnetrznych. Po przekroczeniu odpowiedniej temperatury nastepuje desorpcja i zaadsorbowane uprzednio skladniki opuszczaja zloze adsorbenta razem z gazem przemiennie raz w jednym kierunku, raz w odwrotnym. Proces trwa tak dlugo, az cale zloze ogrzeje sie do temperatury desorpcji. W koncowej fazie tej operacji gaz grzejacy zloze adsorbenta przekroczy temperature desorpcji. Dla zaoszczedzenia ciepla wskazane jest prowadzic proces przy zmiennym czasie trwania cyklu zmiany kierunku gazu.Jezeli w poczatkowym okresie desorpcji czas przedmuchu gazem w jedna strone wynosi np 1 T!| to w srodkowym okresie desorpcji czas ten wynosi 2*l a w koncowej fazie 4't\ Taki sposób prowadzenia desorpcji zabezpiecza optymalne niskie zuzycie energii.Mozna równiez na wlocie i wylocie aparatu umiescic dodatkowo wypelnienie ceramiczne ' akumulujace cieplo w okresie kolejnych zmian kierunku gazu. Powoduje to wprawdzie zwiekszenie gabarytów adsorbera, ale zmniejsza straty ciepla przy przedmuchu gazem. Wskazane jest rów¬ niez przy desorpcji stosowac mniejsze natezenie przeplywu gazu niz w cyklu adsorpcji.Sposobem wedlug wynalazku prowadzi sie oczyszczanie mieszanin gazowych, zwlaszcza pochodzacych z komór przechowalniczych owoców i warzyw od dwutlenku wegla na drodze adsorpcji na sitach molekularnych.Proces adsorpcji i/lub proces desorpcji zaadsorbowanego skladnika prowadzi sie, stosujac zmienny kierunek przeplywu strumienia mieszaniny gazowej przez zloze adsorbenta, przy czym przeplyw ten zmienia sie cyklicznie na odwrotny. W zaleznosci od skladu mieszaniny gazowej wprowadzanej do adsorbenta, ilosc cykli zmian kierunku przeplywu strumienia gazu przez zloze adsorbenta wynosi od 10 do 60 zmian na godzine w procesie adsorpcji oraz od 2 do 10 zmian kierunku przeplywu gazu na godzine, w prooesie desorpcji.Samo zloze adsorbenta podzielone jest na dwie warstwy, pomiedzy którymi umieszczone jest w srodku zródla ciepla ogrzewajace strumien gazu podczas desorpcji, oraz chlodnica odbierajaca nadmiar ciepla w procesie adsorpcji, zas z drugiej strony warstwy adsorbenta granicza alternatywnie z warstwami granulowanego wypelnienia, zwlaszcza ceramicznego, dodat¬ kowo akumulujacego cieplo w okresach pomiedzy poszczególnymi cyklami zmian kierunku .przeplywu strumienia gazu.Warunkiem korzystnym podczas desorpcji jest w poczatkowym jej okresie, zmiana cykli z czestotliwoscia od 5 do 10 zmian kierunku przeplywu na godzine, a w koncowym okresie desorp¬ cji od 2 do 4 zmian na godzine.Tak wiec prowadzac proces adsorpcji i desorpcji skladników gazowych sposobem wedlug wynalazku, uzyskuje sie w stosunku do sposobów konwencjonalnych nastepujace korzysci: proces adsorpcji zachodzi w temperaturze nizszej, co zwieksza chlonnosc sorbentów, gaz opuszczajacy adsorber posiada temperature zblizona do gazu wprowadzanego do adsorbera* w procesie desorp¬ cji zuzywa sie zdecydowanie mniej energii.Proces wedlug wynalazku sprawdzono doswiadczalnie w aparaturze modelowej, skladajacej sie z cylindra /1/ o srednicy 200 mm. Wewnatrz cylindra umieszczono 2 warstwy sit moleku¬ larnych 4-A 2 i 3 o objetosci 20 1 kazda. Sita mialy ksztalt sferyczny o srednicy 5 mm- Warstwy sit molekularnych ograniczono plytami perforowanymi 4, 5, 6 i 7. W przestrzeni pomiedzy warstwami sit molekularnych umieszczono grzalke elektryczna o mocy 1 kW oraz chlod¬ nice wodna 9. Strumien gazu do urzadzenia podawano wentylatorem 10.Zastosowano elektromagnetyczne zawory, które rozrzadzaly kierunkami strumienia gazu przez urzadzenie, zmieniajac cyklicznie przeplyw strumienia na odwrotny. Jezeli zawory 11 1 14 byly zamkniete, a 12 i 13 otwarte, to gaz przeplywal przez adsorber w jednym kierunku, jezeli zawory 11 i 14 byly otwarte, a zawory 12 i 13 zamkniete, to gaz plynal przez adsorber w kierunku odwrotnym. Wentylator 10 mógl zasysac mieszanine powietrza zanie¬ czyszczona skladnikami ulegajacymi adsorpcji przez przewód 15 albo samo powietrze przez przewód 16.4 134 869 W niektórych doswiadczeniach w adsorberze umieszczono dodatkowo 2 warstwy wypelnienia ceramicznego 17 i 18 ograniczonego od zewnetrznych stron plytami perforowanymi. Wypelnienie to skladalo sie z granulatu ceramicznego o srednicy efektywnej od 10 do 20 mm. Cylinder zaizo¬ lowany byl warstwa izolacyjna o grubosci 100 mm* Przyklad I. Proces adsorpcji dwutlenku wegla zawartego w mieszaninie powietrza przeprowadzono w opisanym urzadzeniu modelowym. Wentylatorem doprowadzono mieszanine powie¬ trza i C0o o stezeniu Jf obj* do adsorbera* Natezenie przeplywu strumienia gazu wynosilo 20 nrYgodz. Temperatura gazu wlotowego do adsorbera wynosila 15 C* Zawory automatyczne 11, 12, 13 1 14 rozrzadzaly strumieniem gazu w ten sposób, ze kierunek przeplywu strumienia gazu zmienial sie na odwrotny co 5 minut* Jednoczesnie przez chlodnice wodna przepuszczono wode w ilosci 50 l/godzine.Stezenie COp w mieszaninie gazowej po przejsciu przez adsorber wynosilo ponizej 0,1%, a srednia temperatura gazu wynosila 20°C* Po 2,5 godzinach stwierdzono nagly wzrost stezenia COp w gazie odlotowym, co swiadczylo o nasyceniu sie adsorbenta dwutlenkiem wegla* Przysta¬ piono wtedy do procesu regeneracji sit molekularnych* Odcieto doprowadzenie wody do chlodnicy i spuszczono z chlodnicy wode oraz wlaczono grzalki elektryczne* Czas przedmuchu adsorbera powietrzem w jednym kierunku w pierwszej godzinie wynosil 5 min* a w drugiej godzinie 15 minut* W przeciagu dwóch godzin stwierdzono pelna desorpcje COp ze zloza adsorbenta. Tempe¬ ratury powietrza wylotowego w I godzinie desorpcji wahaly sie w zakresie 20 do 30°C, a w II godzinie od 30-50°C, a pod koniec drugiej godziny od 50 do 100°C. Po dwóch godzinach desorpcji stwierdzono prawidlowa regeneracje sit molekularnych* W doswiadczeniu tym na pelna regeneracje zuzyto 4 KWh energii elektrycznej* Przyklad II. Doswiadczenie 1 powtórzono z tym, ze przepuszczano strumien gazu tylko w jednym kierunku, a wiec systemem konwencjonalnym.W cyklu adsorpcji temperatura gazu odlotowego byla wyzsza i w 1-szej godzinie podnosila sie od 20 do 25°C, a w 2-giej godzinie od 25 do 35°C. Po 2 godzinach i 15 minutach stwierdzo¬ no w gazie odlotowym nagly wzrost stezenia COp, co swiadczylo o nasyceniu sie adsorbenta dwu¬ tlenkiem wegla. Przystapiono wtedy do procesu regeneracji adsorbenta, kierujac strumien po¬ wietrza przez adsorber równiez w jednym tylko kierunku. Poniewaz grzalka umieszczona byla w srodkowej czesci adsorbera, to desorpcji ulegala tylko jedna warstwa adsorbenta. Czas desorp¬ cji w tym doswiadczeniu trwal równiez 2 godziny, przy czym temperatura gazu odlotowego w 1-szej godzinie podnosila sie od 20°C do 70°C, a w 2-giej godzinie od 70 do 200°C. Po 2 go¬ dzinach desorpcji stwierdzono pelna regeneracje adsorbenta.W doswiadczeniu tym zuzyto taka sama ilosc energii cieplnej jak w przykladzie I, ale regeneracji ulegla tylko polowa adsorbenta, co swiadczy, ze prowadzac desorpcje sposobem wedlug wynalazku zaoszczedzono 50% energii cieplnej.Przyklad III. W adsorberze badanym zamiast 2 warstw sit molekularnych umiesz¬ czono 2 warstwy silikazelu niskoporowatego. Wentylator ssal powietrze zawilgocone para wodna. Temperatura powietrza wlotowego wynosila 20°C, a stezenie pary wodnej 13 g/m • Proces adsorpcji prowadzono przez 5 godzin podobnie jak w przykladzie i przy zmianach kierun¬ ku gazu w adsorberze co 5 minut. Natezenie przeplywu strumienia powietrza wynosilo 20 nr/godz* Temperatura gazu wylotowego wahala sie od 22 do 30°C, a stezenie pary wodnej w gazie wyloto¬ wym bylo mniejsze o 0,75 g/m • Po 5 godzinach pracy proces prowadzono przy zmianach kierunku gazu przez adsorber co 3 minuty* Temperatura gazu odlotowego wahala sie w zakresie od 22 do 26°C* Po 20 godzinach pracy stwierdzono szybki wzrost stezenia pary wodnej w gazie odlotowym. Przerwano wtedy cykl adsorpcji i przystapiono do regeneracji adsorbenta.Desorpcje przeprowadzono podobnie jak w doswiadczeniu 1. Przez pierwsza godzine prowa¬ dzono proces zmieniajac kierunek gazu co 5 minut, w drugiej godzinie co 10 minut, w trzeciej co 15» a w czwartej co 20 minut. Taki sposób prowadzenia procesu desorpcji powodowal rozsze¬ rzanie sie strefy wysokiej temperatury w warstwach adsorbenta i desorpcje pary wodnej poste-134 869 5 pujaca od wewnetrznych warstw adaorbenta zewnetrznych warstw. Temperatura gazów odlotowych wahala sie w pierwszej godzinie od 22 do 30°Cf w drugiej godzinie od 30 do 40°C, w trzeciej godzinie od 40 do 85°C, a w czwartej godzinie od 55 do 100°C. Po 4 godzinach stwierdzono prawidlowa regeneracje adaorbenta. Zuzycie energii na regeneracje wynosilo: 4 gocz. x 2 KW » = 8 KWh.Przyklad IV. Powtórzono doswiadczenie z przykladu III, przepuszczajac jednak wilgotne powietrze przez adsorber tylko w jednym kierunku. W cyklu adsorpcji temperatura gazu odlotowego podnosila sie systematycznie od 20 do 35°C w I godzinie, od 35 do 50°C w II godzinie i w nastepnych godzinach utrzymywala sie na poziomie 60°C. Po 22 godzinach stwier¬ dzono szybki wzrost stezenia pary wodnej w gazie odlotowym i przystapiono do regeneracji adaorbenta. Regeneracje przeprowadzono przepuszczajac strumien powietrza przez adsorber nie zmieniajac cyklicznie kierunku gazu. Poniewaz grzalka elektryczna umieszczona byla w srod¬ kowej czesci adsorbera, to regeneracji podlegala tylko jedna warstwa adsorbenta.Czas desorpcji w tym doswiadczeniu trwal 3,5 godziny, a. temperatura powietrza odloto¬ wego w I godzinie wzrastala od 20 do 60°C w II godzinie od 60 do 70°C, a w III od 70 do 110°C. Zuzycie energii cieplnej w tyra doswiadczeniu wynioslo: 3,5 godz. x 2,0 Ktf - 7,0 KWh.Byl to pobór energii dla regeneracji jednej warstwy adsorbenta* dla 2 warstw wynióslby 14 KWh, a wiec znacznie wiecej niz przy regeneracji adsorbenta sposobem wedlug wynalazku w doswiad¬ czeniu przedstawionym w przykladzie III.Przyklad V. Powtórzono doswiadczenie z przykladu III z ta zmiana, ze w aparacie badanym przed zlozeniem adsorbenta umieszczono 2 warstwy wypelnienia ceramicznego 17 i 18, akumulujace dodatkowo cieplo pomiedzy kolejnymi zmianami kierunku gazu.W doswiadczeniu tym podobnie jak w przykladzie III, osuszano powietrze na zlozu silika- zelu. Umieszczenie dwóch dodatkowych warstw wypelnienia spowodowalo, ze temperatura gazu odlotowego w cyklu adsorpcji obnizyla sie w porównaniu z temperatura obserwowana w doswiad¬ czeniu III. I tak w pierwszych 5 godzinach adsorpcji przy cyklicznych zmianach kierunku gazu co 5 minut wahala sie pomiedzy 22 a 25°C W nastepnych godzinach, gdy kierunek przeplywu gazu zmieniano na odwrotny co 3 minuty, temperatura wahala sie pomiedzy 21 a 23°C.Cykl adsorpcji trwal w tym doswiadczeniu nie 4 godziny ale 3,5 godziny, przy czym temperatura gazu odlotowego wahala sie w pierwszej godzinie adsorpcji pomiedzy 22 a 25 C, w II godzinie pomiedzy 25 a 33°C, w III godzinie pomiedzy 33 a 65°C, a w polowie IV godziny pomiedzy 70 a 90°C.Zastrzezenia patentowe 1• Sposób oczyszczania mieszanin gazowych, zwlaszcza pochodzacych z komór przechowal- niczych owoców i warzyw, na drodze adsorpcji niepozadanych skladników na stalym zlozu adsor¬ benta, szczególnie dwutlenku wegla na stalych adsorbentach szczególnie na sitach molekular¬ nych, znamienny tym, ze w procesie adsorpcji i/lub desorpcji stosuje sie cyklicz¬ nie zmienny na odwrotny kierunek przeplywu strumienia gazu, prowadzac adsorpcje przy czesto¬ tliwosci zmian kierunku przeplywu strumienia gazu na odwrotny'od 10 do 60 cykli na godzine, a desorpcje przy ilosci od 2 do 10 cykli na godzine, przez zloze adsorbenta podzielone na dwie warstwy, pomiedzy którymi w srodku umieszczony jest grzejnik do ogrzewania strumienia gazu podczas trwania desorpcji oraz/lub chlodnica obnizajaca temperature strumienia gazu podczas adsorpcji, zas z drugiej strony warstwy adsorpcyjne granicza alternatywnie z war¬ stwami granulowanego wypelnienia, zwlaszcza ceramicznego, dodatkowo akumulujacegc cieplo w okresach pomiedzy poszczególnymi cyklami zmian kierunku przeplywu strumienia gazu. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze proces desorpcji w poczat¬ kowym okresie, korzystnie prowadzi sie zmieniajac kierunek przeplywu gazu z czestotliwoscia od 5 do 10 cykli na godzine, a w koncowym okresie z czestotliwoscia od 2 do 4 cykli na godzine.134 869 sl w Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 cgz.Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a method of purifying gas mixtures, especially from fruit and vegetable storage chambers, by adsorption on a weak bed, especially by adsorption of carbon dioxide on molecular sieves. Adsorpoja is a universal method that allows to remove pollutants from the gaseous or liquid environment. In the chemical, gas and oil industries, adsorption methods are used to purify and dry technological streams, thus improving raw materials and products. In the storage of horticultural and agricultural crops, adsorption methods are used to remove excess CO2 from cooling chambers. Adsorption methods are also used to protect the atmospheric air in the process of purifying exhaust gases from toxic pollutants. The adsorption process of gas purification consists of two basic operations. In the first operation, the gas containing pollutants is passed through the adsorbent bed. In this operation, the pollutants contained in the gas mixture adsorb on the surface of the adsorbent. This operation continues until the adsorbent is saturated. If you want to reactivate the adsorbent, you need to regenerate it. The regeneration operation consists in blowing the adsorbent bed with an inert gas, most often hot. As so far in all known methods, regeneration is carried out in such a way that the gas stream passes through the adsorbent bed in one unchanged direction, most often opposite to the gas stream direction during adsorption, and the heat needed to heat the gas is supplied to the gas stream in front of the adsorbent bed. This method of carrying out both the adsorption and desorption operations has a number of disadvantages. During the adsorption operation, the gas stream passes through the adsorbent bed, both the bed and the gas are slowed down by the adsorption heat. As a result, the adsorption capacity of the sorbent is lowered. In addition, the gas leaving the adsorber is much hotter than the incoming gas, which in some cases is very disadvantageous. For example, when removing excess COp from cold stores for fruit and vegetables, cold gas from the cold store is sucked in from the cooling chamber and is introduced into the adsorbent at a temperature of about 2 ° C, while after leaving the adsorber, the gas temperature rises to about 30-40 ° C and at this temperature it is pressed back to the cold store. This causes harmful temperature fluctuations in the storage chamber and increases the energy consumption of the chamber's cooling installations. In order to prevent this phenomenon, coolers should be installed in the adsorbers. With a low temperature difference between the gas and the cooling media, the cooling efficiency is not high, however, the adsorption processes in the scheme previously used in practice are also economically inefficient, especially when using molecular sieves as sorbents. To desorb the adsorbed components, heat energy is provided on: - absorbing the ingredients, heating the sorbent and the adsorber mass, heating the gas as a heat carrier. From the point of view of the process efficiency, only the heat needed for desorption is necessary. The other components of the heat balance are pure loss. Particularly large losses occur during gas blowing of molecular sieves, when for almost the entire desorption cycle the gas dries the adsorber with a temperature between 200 and 300 ° C. The aim of the invention was to improve the economics of the gas mixture purification process by adsorption of undesirable components on a solid sorbent bed, especially on molecular sieves, by finding a way to reduce the heat energy demand, especially the electrical one needed to desorb the components adsorbed from the molecular sieve, to heat the sorbent and adsorber and to heat the gas used as a heat carrier. The task of the invention is to eliminate large differences in temperature due to gas inlet and at the end of the sorbent in the adsorption process, so that the gas mixture after cleaning has the same temperature as at the entrance to the adsorber, and the cold gas is returned to the fruit or vegetable storage chamber, and desorption is carried out as possible in same thermal conditions in the entire adsorber. It has been found that if the direction of the gas stream through the adsorbent bed is not constant - as in conventional methods - but periodically variable to the opposite, and if a heater and coolers are placed in the central part of the adsorbent bed, the efficiency of such a system will increase in the adsorption cycle, the cooler receives the adsorption heat, and in the desorption cycle, the heater provides heat for the desorption of components. Such a system improves the energy of the process, because in the adsorption cycle, the heat emitted moves between the adsorbent particles in accordance with cyclically changing directions of the gas stream through the adsorbent bed accumulating in the central part of the sorbent deposit, also causing a certain increase in temperature. The cooler located in the central part of the apparatus works more efficiently due to the higher temperature differences in this part of the bed. Cold gas entering the sorbent bed cools it particularly intensively in the inlet part, after changing the direction of the gas, the exhaust gas cools while flowing through the cold bed sorbent. As a result, under appropriately selected conditions, the off-gas after purification has a temperature close to that of the inlet gas. During desorption, in the method according to the invention, not hot, but cold gas, as in conventional methods. The heat in the method according to the invention is delivered to the central part of the adsorbent bed. The gas flowing through the bed is heated in the center of the bed and transfers the heat to the adsorbent particle in the second part of the layer leaving the strongly cooled adsorber. After changing the direction, the gas enters the adsorbent bed from the other side of the apparatus, heats up from the adsorbent particles already in the first part, in the middle part it takes heat from the heater and flows further through the colder layers and releases heat to the adsorbent particles. 134 869 3 In this way, with cyclical changes, towards the gas, the adsorbent bed heats up from the central part to the outer layers. When the appropriate temperature is exceeded, desorption takes place and the previously adsorbed components leave the adsorbent bed together with the gas alternately once in one direction and once in the opposite direction. The process continues until the entire bed is heated to the desorption temperature. In the final phase of this operation, the gas heating the adsorbent bed will exceed the desorption temperature. In order to save heat, it is advisable to carry out the process with a variable duration of the gas change direction. If in the initial period of desorption, the time of gas blowing in one direction is eg 1 T! then, in the middle desorption period this time is 2 * l and in the final phase 4't \ This method of desorption ensures optimal low energy consumption. Additionally, a ceramic filling can be placed at the inlet and outlet of the apparatus, which accumulates heat in the period of subsequent gas changes. Although this causes an increase in the dimensions of the adsorber, it reduces heat losses during gas blowing. It is also advisable to use a lower gas flow rate for desorption than in the adsorption cycle. The method according to the invention purifies gaseous mixtures, especially those coming from fruit and vegetable storage chambers, from carbon dioxide by adsorption on molecular sieves. The adsorption process and / or the process the desorption of the adsorbed component is carried out by using the alternating direction of the gas mixture stream flow through the adsorbent bed, this flow changing cyclically to the opposite. Depending on the composition of the gas mixture introduced into the adsorbent, the number of cycles of changes in the direction of gas flow through the adsorbent bed ranges from 10 to 60 changes per hour in the adsorption process and from 2 to 10 changes in the direction of gas flow per hour in the desorption process. it is divided into two layers, between which the gas stream during desorption is placed in the middle of the heat source, and a cooler that receives excess heat in the adsorption process, and on the other hand, the adsorbent layer borders alternatively with layers of granular filling, especially ceramic, which additionally accumulates heat in the periods between individual cycles of changes in the direction of the gas stream flow. A favorable condition during desorption is, in its initial period, a change of cycles with a frequency of 5 to 10 changes in the flow direction per hour, and in the final period of desorption from 2 to 4 changes per hour. So conduct the process of adsorption and desorption of the gaseous components according to the invention, the following advantages are obtained in relation to conventional methods: the adsorption process takes place at a lower temperature, which increases the absorbency of the sorbents, the gas leaving the adsorber is at a temperature close to the gas entering the adsorber * in the desorption process it is much less consumed The process according to the invention was tested experimentally in a model apparatus, consisting of a cylinder / 1 / with a diameter of 200 mm. Inside the cylinder are placed 2 layers of molecular sieves 4-A2 and 3 with a volume of 20 liters each. The sieves had a spherical shape with a diameter of 5 mm. The layers of molecular sieves were limited by perforated plates 4, 5, 6 and 7. An electric heater with a power of 1 kW and a water cooler were placed in the space between the layers of molecular sieves. 9. The gas stream to the device was fed with a fan 10 .Electromagnetic valves were used to control the directions of the gas stream through the device, changing the flow of the stream cyclically to the reverse. If valves 11 and 14 were closed and 12 and 13 were open, gas flowed through the adsorber in one direction, if valves 11 and 14 were open and valves 12 and 13 were closed, gas was flowing through the adsorber in the reverse direction. The fan 10 was able to suck in the air mixture contaminated with adsorbent components through the conduit 15 or the air itself via the conduit 16.4 134 869. In some experiments, two additional layers of ceramic packing 17 and 18 were additionally placed in the adsorber, delimited from the outside by perforated plates. This filling consisted of ceramic granules with an effective diameter of 10 to 20 mm. The cylinder was insulated with an insulating layer 100 mm thick. Example 1. The process of adsorption of carbon dioxide contained in the air mixture was carried out in the model device described. A fan was used to supply a mixture of air and CO2 with a Jf vol * concentration to the adsorber. The gas flow rate was 20 hr. The temperature of the inlet gas to the adsorber was 15 ° C * Automatic valves 11, 12, 13 1 14 distributed the gas stream in such a way that the gas stream flow direction changed to the reverse every 5 minutes * At the same time, 50 l / hour water was passed through the water cooler The concentration of COp in the gas mixture after passing through the adsorber was below 0.1%, and the average gas temperature was 20 ° C * After 2.5 hours, there was a sudden increase in COp concentration in the off-gas, which indicated that the adsorbent was saturated with carbon dioxide * Przysta ¬ then the process of molecular sieve regeneration was started * The water supply to the cooler was cut off, the water was drained from the cooler and the electric heaters were turned on * The time of blowing the adsorber with air in one direction in the first hour was 5 minutes * and in the second hour 15 minutes * In two hours it was full COp desorption from the adsorbent bed. The exhaust air temperatures in the first hour of desorption ranged from 20 to 30 ° C, in the second hour from 30-50 ° C, and at the end of the second hour from 50 to 100 ° C. After two hours of desorption, proper regeneration of molecular sieves was found. * In this experiment, 4 KWh of electricity was used for full regeneration *. Example II. Experiment 1 was repeated except that the gas stream was passed in only one direction, i.e. in a conventional system. In the adsorption cycle, the temperature of the exhaust gas was higher and in the 1st hour it increased from 20 to 25 ° C, and in the 2nd hour from 25 to 35 ° C. After 2 hours and 15 minutes, a sudden increase in COp concentration was found in the exhaust gas, which indicated that the adsorbent was saturated with carbon dioxide. Then, the process of regeneration of the adsorbent was started by directing the air stream through the adsorber also in only one direction. Since the heater was located in the central part of the adsorber, only one layer of the adsorbent was desorbed. The desorption time in this experiment also lasted 2 hours, with the temperature of the exhaust gas rising from 20 ° C to 70 ° C in the 1st hour and from 70 to 200 ° C in the 2nd hour. After 2 hours of desorption, full regeneration of the adsorbent was found. In this experiment, the same amount of thermal energy as in Example 1 was consumed, but only half of the adsorbent was regenerated, which means that 50% of thermal energy was saved by carrying out the desorption method according to the invention. In the test adsorber, instead of 2 layers of molecular sieves, 2 layers of low porosity silicasel were placed. The fan sucked in the damp air. The inlet air temperature was 20 ° C, and the water vapor concentration was 13 g / m 2. The adsorption process was carried out for 5 hours as in the example and with gas direction changes in the adsorber every 5 minutes. The flow rate of the air stream was 20 n / h * The temperature of the exhaust gas ranged from 22 to 30 ° C, and the concentration of water vapor in the exhaust gas was lower by 0.75 g / m. • After 5 hours of operation, the process was carried out with changes of direction gas through the adsorber every 3 minutes * The temperature of the exhaust gas fluctuated in the range from 22 to 26 ° C * After 20 hours of operation, a rapid increase in the concentration of water vapor in the exhaust gas was found. The adsorption cycle was then interrupted and the adsorbent regenerated. The desorption was carried out as in experiment 1. The process was conducted by changing the gas direction every 5 minutes for the first hour, every 10 minutes in the second hour, every 15 minutes in the third hour, and every 20 minutes in the fourth hour. This method of carrying out the desorption process caused the expansion of the high-temperature zone in the adsorbent layers and the desorption of water vapor from the inner adaorbent layers of the outer layers. The temperature of the exhaust gases varied in the first hour from 22 to 30 ° C, in the second hour from 30 to 40 ° C, in the third hour from 40 to 85 ° C, and in the fourth hour from 55 to 100 ° C. After 4 hours, the adaorbent regenerated correctly. Energy consumption for regeneration was: 4 hours. x 2 KW »= 8 KWh. Example IV. The experiment of Example 3 was repeated, but the moist air was passed through the adsorber in only one direction. In the adsorption cycle, the exhaust gas temperature increased systematically from 20 to 35 ° C in the first hour, from 35 to 50 ° C in the second hour, and in the following hours it remained at 60 ° C. After 22 hours, a rapid increase in the concentration of water vapor in the exhaust gas was found and adaorbent regeneration was commenced. Regeneration was carried out by passing the air stream through the adsorber without changing the gas direction cyclically. Because the electric heater was placed in the middle of the adsorber, only one layer of the adsorbent was regenerated. The desorption time in this experiment lasted 3.5 hours, and the temperature of the exhaust air in the first hour increased from 20 to 60 ° C in the second in the hour from 60 to 70 ° C, and in III from 70 to 110 ° C. The heat energy consumption in the experiment was: 3.5 hours. x 2.0 Ktf - 7.0 KWh. This was the energy consumption for the regeneration of one adsorbent layer * for 2 layers would be 14 KWh, which is much more than in the case of regeneration of the adsorbent according to the invention in the experiment presented in example III. The experiment from example III was repeated with the change that in the apparatus tested before assembling the adsorbent, two layers of ceramic filling were placed 17 and 18, which additionally accumulated heat between successive changes in the direction of the gas. In this experiment, like in example III, air was dried on the silica bed. gel. The addition of two additional layers of packing caused the temperature of the exhaust gas to drop in the adsorption cycle as compared to the temperature observed in Experiment III. And so in the first 5 hours of adsorption with cyclic changes of gas direction every 5 minutes, it varied between 22 and 25 ° C. In the following hours, when the direction of gas flow was changed to the reverse every 3 minutes, the temperature fluctuated between 21 and 23 ° C. in this experiment, not 4 hours but 3.5 hours, with the temperature of the exhaust gas fluctuating in the first hour of adsorption between 22 and 25 ° C, in the second hour between 25 and 33 ° C, in the third hour between 33 and 65 ° C, and mid-IV hour between 70 and 90 ° C. Patent claims 1 • A method of purifying gas mixtures, especially from fruit and vegetable storage chambers, by adsorbing undesirable ingredients on a solid bed of adsorbent, especially carbon dioxide, on solid adsorbents, especially on molecular sieves, characterized in that in the adsorption and / or desorption process, the gas stream flows cyclically alternating in the reverse direction, and adsorption is carried out frequently the possibility of changes in the direction of the gas stream flow to the reverse, from 10 to 60 cycles per hour, and desorption at the amount of 2 to 10 cycles per hour, through the adsorbent bed, divided into two layers, between which there is a heater for heating the gas stream during desorption, and / or a cooler that lowers the temperature of the gas stream during adsorption, and on the other hand, the adsorptive layers alternate with layers of granular packing, especially ceramic, additionally accumulating heat in the periods between individual cycles of changes in the direction of the gas stream flow. 2. The method according to claim 1, characterized in that the desorption process in the initial period is preferably carried out by changing the direction of gas flow with a frequency of 5 to 10 cycles per hour, and in the final period with a frequency of 2 to 4 cycles per hour. 134 869 words in Pracownia Poligraficzna UP PRL. Mintage 100 cgz Price PLN 100 PL