Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobójczy i regulujacy wzrost roslin, zawiera¬ jacy nowa sól fosfoniowa N-foefonometyloglicyny oraz obojetny nosnik lub rozcienczalnik.N-fosfonometyloglicyna jest znanym zwiazkiem chemicznym i jej sól z izopropyloamina ma w pryktyce zastosowanie przy zwalczaniu chwastów, a jej sól sodowa stosuje sie do re¬ gulowania wzrostu trzciny cukrowej* Znane sa tez inne sole tego zwiazku, w tym równiez podstawione sole amoniowe, sole z metalami alkalicznymi i sole z metalami ziei? alkalicz¬ nych.Stwierdzono, ze nowe sole N-fosfonometyloglicyny, stanowiace substancje czynna srod¬ ka wedlug wynalazku, stosowane po wzejsclu roslin, dzialaja skutecznie chwastobójczo lub reguluja wzrost roslin. To rózne dzialanie wystepuje w zaleznosci od rodzaju roslin upraw¬ nych, na które stosuje sie te sole, od sposobu stosowania srodka, od rodzaju chwastów i stopnia zachwaszczenia oraz od dawki tych soli. W zaleznosci od tych czynników i od za¬ mierzonego celu, fachowiec moze latwo wybrac wlasciwy sposób postepowania.Dzialanie chwastobójcze moze polegac na czesciowym opanowaniu rozwoju roslin lub na calkowitym zniszczeniu chwastów czy niepozadanej roslinnosci. Dzialanie czesciowe jest niekiedy korzystne ze wzgledów ekonomicznych lub w celu ograniczenia szkód, jakie stoso¬ wany srodek moze wyrzadzic roslinom uprawnym przy zwalczaniu chwastów w uprawach. Zalezy to oczywiscie od rodzaju roslin uprawnych. Regulowanie wzrostu roslin ma rózne stopnie i obejmuje np. ogolocenie z lisci i opózniania rozwoju roslin. Usuwanie lisci moze sprzyjac rozwojowi produktywnych czesci rosliny i ulatwiac zbieranie plonu. Opóznianie wegetacji roslin moze byc uzyteczne pod wieloma wzgledami. U niektórych roslin powoduje ono ogra¬ niczenie lub zahamowanie normalnego, dominujacego rozwoju w kierunku wierzcholka i prowa¬ dzi do powstawania krótszej lodygi glównej, a wzmozonego rozwoju odgalezien bocznych.W wyniku tego rosliny sa nizsze, bardziej rozkrzewione i odporniejsze na susze i zakaze¬ nie szkodnikami. Opózniacie wegetacji jest tez korzystne w przypadku traw darniowych,2 134 425 gdyz powoduje zmniejszenie ich pionowego wzrostu, a nasilenie rozwoju korzeni, dzieki czemu uzyskuje sie darn gestsza i silniejsza, jak równiez zwieksza okres czasu pomie¬ dzy koszeniami trawników, terenów golfowych i podobnych* W przypadku roslin przeznaczonych na kiszonke, ziemniaków, trzciny cukrowej, bu¬ raków, winorosli, melonów i drzew owocowych opóznienie wegetacji powoduje zwiekszenie zawartosci weglowodanów w roslinach podczas zbiorów* Istnieje poglad, ze opóznienie lub zahamowanie wzrostu w odpowiednim stadium rozwoju roslin zmniejsza ilosc weglowo¬ danów zuzywanych do wzrostu i tym samym zwieksza zawartosc skrobii i/albo sacharozy* Opóznienie wegetacji drzew owocowych sprawia, ze galezie sa krótsze, maja pelniejszy ksztalt i czesto mniej wydluzone pionowo, co ulatwia przeprowadzanie zbiorów.Substancja czynna srodka wedlug wynalazku sa nowe sole N-fosfonometyloglicyny, skladajace sie zasadniczo z podstawionego fosfoniowego kationu i anionu glicylometano- 1 2 sulfonianowego* Sole te przedstawia ogólny wzór podany na rysunku, w którym R , R , R^ i R sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-10 atomach wegla, rod¬ niki fenylowe, benzylowe lub podstawione rodniki benzylowe albo fenylowe, w których podstawniki sa jednakowe lub rózne i stanowia atomy chlorowców, nizsze grupy alkoksy- lowe i nizsze grupy alkilowe, przy czym co najmniej jeden z symboli R , R , R i R oznacza rodnik benzylowy albo podstawiony rodnik fenyIowy lub benzylowy, albo tez R , R , R^ i R sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-10 atomach wegla i rodniki fenylowe* '12 3 Korzystne wlasciwosci maja zwiazki o wyzej omówionym wzorze, w którym R , R , R i R sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-6 atomach wegla, rodniki fenylowe, benzylowe, rodniki fenylowe podstawione atomem chloru, nizszym rodnikiem al¬ kilowym lub alkoksylowym, albo rodniki benzylowe podstawione atomem chloru, ale najko¬ rzystniejsze wlasciwosci maja te zwiazki, w których R , R , R i R sa jednakowe i oz¬ naczaja rodniki alkilowe o 1-4 atomach wegla i rodniki fenylowe* W przypadku, gdy grupy R , R , R^ i R zawieraja podstawniki, to korzystnie jestr gdy te podstawniki sa rózne.Pod okresleniem "nizszy rodnik alkilowy" lub "nizszy rodnik alkoksylowy" rozumie sie tu rodniki o 1-4 atomach wegla, majace lancuch prosty lub rozgaleziony, albo maja budowe pierscieniowa, np. rodnik metylowy, metoksyetylowy, etoksylowy, propylowy, pro- poksylowy, butylowy, cyklobutylowy, izobutylowy i butoksylowy.Przy zwalczaniu niepozadanej roslinnosci srodek wedlug wynalazku stosuje sie po wzejsciu roslin w takiej dawce, która zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku w ilosci zapewniajacej dzialanie chwastobójcze, natomiast przy regulowaniu naturalnego wzrostu i rozwoju roslin srodek ten stosuje sie w dawkach zawierajacych ten zwiazek w ilosciach, przy których, nie dziala on zabójczo na rosliny* Bod okresleniem "ilosc zapewniajaca dzialanie chwastobójcze" rozumie sie tu taka ilosc zwiazków, która powoduje zabicie roslin lub istotne zahamowanie ich wzrostu* 'Pod okresleniem "rosliny" rozumie sie kielkujace nasiona, sadzonki i rosliny rozwiniete, w tym równiez oze£ci nadziemne i korzenie* Okreslenie "naturalny wzrost lub rozwój" ozna¬ cza normalny cykl zyciowy rosliny, zgodnie z jej genetyka i srodowiskiem, bez sztucz¬ nych wplywów zewnetrznych* srodki wedlug wynalazku jako srodki regulujace wzrost roslin sa szczególnie uzyteczne przy zwiekszaniu zawartosci sacharozy w hodowanej trzcinie cukrowej i sorgo* Okreslenie "regulowanie" oznacza tu powodowanie za pomoca chemicznych srodków jakichkolwiek przemijajacych lub trwalych zmian lub odchylen od normalnego cy¬ klu zyciowego rosliny, ale nie powodujacych zabicia roslin* Srodek wedlug wynalazku dziala najskuteczniej chwastobójczo, jezeli stosuje sie go po wzejsciu chwastów, a regulacje naturalnego wzrostu i rozwoju roslin uprawnych, ur.ys- kuje sie stosujac srodek wedlug wynalazku na jakiekolwiek ich czesci nadziemne okolo 4-10 tygodni przed zbiorem, przy czym w tym przypadku srodek ten stosuje sie w dawkach nie powodujacych dzialania zabójczego dla roslin* Oczywiscie, dawki te zaleza nie tylko134 425 3 od rodzaju substancji czynnej srodka, ale takze od skutków, jakie zamierza sie osiagnac, od rodzaju roslin poddawanych tym zabiegom i od stadium ich rozwoju oraz od tego, czy skutek ma byc trwaly czy przemijajacy. Trzaba tez brac pod uwage i inne czynniki, a wsród nich sposób stosowania srodka i warunki pogodowe, takie jak temperatura i opady deszczowe* Uzyskana regulacja moze byc wynikiem oddzialywania chemicznego srodka regu¬ lujacego na procesy fizjologiczne zachodzace w roslinach lub na morfologia roslir.9 albo obu tych oddzialywan kolejno lub równoczesnie.Zmiany morfologiczne przewaznie uwidoczniaja sie w zmianach wielkosci, ksztaltu, barwy lub tekstury roslin lub ktorychkolwiek ich czesci, jak równiez w ilosci owoców lub kwiatów wytwarzanych przez rosliny poddawane zabiegom. Natomiast zmiany lizjologiczne za¬ chodza wewnatrz rosliny i zwykle nie sa widoczne dla oka. Zmiany tego typu najczesciej dotycza wytwarzania, lokalizacji, magazynowania lub wykorzystywania substancji chemicz¬ nych znajdujacych sie w roslinie, takich jak hormony. Zmianom tym moga tez towarzyszyc widoczne zmiany morfologiczne, a poza tym zmiany te mozna okroslad za pomooa znanych me¬ tod analitycznych. Skutki regulacji objawiaja sie w rózny sposób, w zaleznosci od rodza¬ jów roslin i od dawki srodka.Zwiazki bedace czynna substancja srodka wedlug wynalazku wytwarza sie latwo przez reakcje N-fosfonometyloglicyny z odpowiednio podstawionym halogenkiem fosfoniowym w obecnosci tlenku propylenu. N-fosfonornetyloglicyne mozna wytwarzac przez fosfonor^ety)o~ wanie glicyny, to jest przez reakcje glicynianu etylu z aldehydem mrówkowym i fosfory¬ nem dwuetylu, albo przez utlenianie N-fosfinometyloglicyny. Sposoby te sa podane w opi¬ sie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 799 758.Zwiazki o wzorze podanym na rysunku mozna tez wytwarzac przez reakcje 1 równowaz¬ nika N-fosforiometyloglicyny z 1 równowaznikiem organicznej soli w metanolu z woda, sto¬ sujac mieszanie, a nastepnie dodawanie malymi porcjami równowaznej ilosci tlenku srebra i kontynuowanie mieszania w ciagu kilku godzin. Produkt wyosobnia si^ znanymi sposobami, takimi jak przesaczanie i odparowywanie homogenicznego przesaczu.W przykladach I-IX zilustrowano sposoby wytwar2sania zwiazków o wzorze podanys na rysunku.Przyklad I. Wytwarzanie soli mono/oztero-n-butylofosfoniowej/N-iosfono- metyloglicyriy. 51,5 g /O,125 mola/ soli mono-izopropyloaminowej N-fosfonometyloglicyny w postaci wodnego roztworu o stezeniu 41# wagowych rozciencza sie 75 ml wody, dodaje 10,4 ml 12n HCl /O,125 mola/ i miesza w ciagu 1 godziny, po czym odsacza osad i przemywa go kolejno woda, etanolem i acetonem, a nastepnie suszy w suszarce. Otrzymuje ais 15,6 g /75'£ wy¬ dajnosci teoretycznej/ N-fosfonometyloglicyny. 3,4 g /0,02 mola/ otrzymanego produktu miesza sie z 6,8 g /O,02 mola/ bromku czte- ro-n-butylofosfoniowego i 20 ml tlenku propylenu w 100 ml wody i ogrzewa mieszanine la¬ godnie, utrzymujac w temperaturze 50°C w ciagu 30 minut. Nastepnie odparowuje sie wode i lotne skladniki, otrzymujac 11,0 g soli mono/cztero-n-butylofosfoniowej/ N-fosfonome¬ tyloglicyny w postaci klarownego oleju o wspólczynniku zalamania N~ • 1,5851. Produkt identyfikuje sie widma magnetycznego rezonansu jadrowego Ci widma w podczerwieni.Przyklad II. Wytwarzanie soli mono/czterometylofosfoniowej/ N-fosfono¬ metyloglicyny • 1,4 g /O,0083 mola/ N-fosfonometyloglicyny wytworzonej w sposób podany w przykla¬ dzie I miesza sie z 1,8 g /0,0083 mola/ jodku czterometylofosfonivowego w 100 ml wody i mieszajac utrzymuje w temperaturze 50°C w ciagu 1 godziny, po czym chlodzi do tempera¬ tury 15°C, dodaje 6 ml tlenku propylenu i miesza w temperaturze pokojowej w ciagu 2 go¬ dzin. Nastepnie mieszanine ekstrahuje sie 150 ml eteru dwuetylowego, odparowuje faze wodna, otrzymujac 30 g produktu, który rozpuszcza sie w czterowodorofuranie i eterze i4 134 425 po odparowaniu otrzymuje 2,3 g soli podanej w tytule przykladu, w postaci stalego produktu, który rozklada sie w temperaturze 80°C. Sól te identyfikuje sie na pod¬ stawie widma NMR C • Przyklad III. Wytwarzanie soli mono-czterofenyloiosfoniowej N-fosfonomytyloglicyny.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego w przykladzie IIf lecz stosujac 1f7 /0,01 mola/ N-fosfonometyloglicyny, 4,66 /0t01 mola/ jodku czterofenylofosfo- niowego i 3 ml tlenku propylenu, otrzymuje sie 6,2 g soli podanej w tytule przy¬ kladu, o konsystencji oleistej i wspólczynniku zalamania ni - 1,5768. Produkt iden- 13 tyfikuje sie na podstawie widma NMR C .Przyklad IV. Wytwarzanie soli mono/trój butylo-2 ,4-dwuchloroben- zylofosfoniowej/ N-fosfonometyloglicyny.Proces prowadzi sie stposobem opisanym w przykladzie II, stosujac 2,11 g /O,0125 mola/ N-fosfonomefcyloglicyny, 4,97 g /O,125 mola/ chlorku trójbutylo-2,4- dwuchlorobenzylofosfoniowego i 1,1 g tlenku propylenu. W ciagu 2 dni nie ma oznak, ze reakcja zachodzi i nierozpuszczona fosfonometylogiicyna jest stale widoczna.Wówczas odparowuje sie pódl zmniejszonym cisnieniem okolo 20 ml wody, w celu usu¬ niecia tlenku propylenu i do pozostalego roztworu dodaje sie 0,5 g /0,0125 mola/ wodorotlenku sodowego w postaci tabletek i po rozpuszczeniu sie N-fosfonometylogli¬ cyny roztwór utrzymuje sie w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 1,5 go¬ dziny. Nastepnie usuwa sie skladniki lotne i pozostalosc rozciera z mieszanina chlorku metylenu i toluenu* po czym ponownie odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem i rozciera z 20 ml toluenu. Po odsaczeniu otrzymuje sie 1,6 g stalego produktu o barwie bialej, topniejacego w temperaturze powyzej 320°C. Przesacz odparowuje sie i 7,3 g pozostalosci rozciera sie trzykrotnie z eterem dwuetylowym, stosujac za kazdym razem dekantacje, po czym odparowuje rozpuszczalnik, otrzymujac 6,6 g pozos¬ talosci o konsystencji klarownego oleju. Oba produkty laczy sie i odparowuje lotne skladniki pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 7#3 g surowego produktu, który rozpuszcza sie w 9,2 g wody, otrzymujac 16,5 g wodnego roztworu, zawierajacego 407* wagowych soli podanej w tytule przykladu i 4,4% wagowych chlorku sodowego.Przyklad V. Wytwarzanie soli mono/benzylotrójfenylofosfoniowej/ N-fosfonometyloglicyny.Do roztworu 3,9 g /O,01 mola/ chlorku benzylotrójfenylofosfoniowego w 0,4 g /O,022 mola/ wody i metanolu dodaje sie 1,7 g /O,01 mola/ etylo-N-fosfonometylogli- cyny, po ozym w ciagu 1 godziny dodaje sie malymi porcjami 2,43 g /O,0105 mola/ tlenku srebra i nastepnie miesza dalej w oiagu 2 godzin. Próba z roztworem azotanu Brebra nie wykazuje obeonosoi ohlorowoa, ani tez po potraktowaniu kilkoma kroplami otrzymanego roztworu nie otrzymuje sie zadnego osadu. Nastepnie odsacza sie chlorek srebra, nadmiar tlenku srebra, osad przemywa sie metanolem i z przesaczu odparowuje lotne substancje w temperaturze 25°C, otrzymujac 5t5 g krystalicznego produktu o barwie bialej, topniejacego w temperaturze 78-82°C, hygroskopijnego, ale rozpusz¬ czalnego w wodzie lub chloroformie. Produkt iest sola podana w tytule przykladu 1 identyfikuje sie go na podstawie widma WIR C • Przyklad VI. Wytwarzanie soli mono/etylotrójfenylofosfoniowej/ N-fosfonometyloglioyny* 4,2 g /O,01 mola/ Jodku etylotrójfenylofosfoniowego miesza sie z 1,7 g /O,01 mola/ etylo-N-fosfonometyloglicyny i dodaje 15 ml metanolu, powodujac rozpuszcze¬ nie soli fosfoniowej. Nastepnie dodaje sie 0,4 g /O,022 mola/ wody i w temperaturze pokojowej dodaje sie porcjami w ciagu 1 godziny tlenek srebra, po czym miesza sie w ciagu 2,5 godzin w temperaturze pokojowej. Nastepnie odsacza sie jodek srebra i nadmiar tlenku srebra, a przesacze odparowuje, otrzymujac 4*6 g soli podanej w ty¬ tule przykladu. Produkt topnieje w temperaturze 59-68°C, a jego identycznosc po¬ twierdza badanie widma 1KIR, widma NMRC1^ i widma w podczerwieni.134 425 5 Przyklad VII, Vvytwarzanie soli mono /metylo-trój-/p-tolilo/-fo3- foniowej/ N-fosfonometyloglicyny.Sól te wytwarza sie w sposób analogiczny do opisanego w przykladzie VI, ale stosujac 4f46 g /O,01 mola/ jodku metylotrój-p-tolilofosfoniowego i 1,7 g /O,01 mo¬ la/ N-fosfonometyloglicyny, a nastepnie dodajac metanol i wode. Tlenek srebra doda¬ je sie w ciagu 40 minut, po czym miesza w pokojowej temperaturze w ciagu 2 godzin, odsacza jodek srebra i nadmiar tlenku srebra i przesacz odparowuje w temperaturze 25 C pod cisnieniem mniejszym niz 133 Pa. Otrzymuje sie 4,8 g hydroskopijnego pro¬ duktu, topniejacego w temperaturze 75-85°C Produkt identyfikuje sie jak podano w przykladzie VI.Przyklad VIII. Wytwarzanie soli mono [metylo-trój-/4-metok£!y- fenylo/-foafoniowej] N-fosfonometyloglicyny.Sól te wytwarza sie apoaobem analogicznym do opiaanego w przykladzie VIf sto* sujac 5 g /O,01 mola/ jodku metylo-trój-/4-metoksy/-fenylu i 1.7 g /O,01 mola/ N-fosfonometyloglicyny. Tlenek srebra dodaje sie w oiagu 30-40 minut, po ozym mie¬ sza w temperaturze 20 C w oiagu 20 minut, nastepnie odsacza jodek srebra i nadmiar tlenku srebra i przesacz odparowuje pod cisnieniem mniejszym niz 133 Pa, w tempera¬ turze 25°C. Otrzymuje sie 5,3 g produktu o barwie bialej, topniejacego w temperatu¬ rze 60-68°C. Produkt jest bygroskopijny, a identyfikuje sie go metodami podanymi w przykladzie VI.Przyklad IX. Wytwarzanie soli mono [metylo-trój-/4-chlorfenylo/- fosfoniowej] N-fosfonometyloglicyny.Sól te wytwarza sie sposobem analogicznym do opisanego w przykladzie VI, sto¬ sujac 5,08 g /O,01 mola/ jodku metylo-trój-/4-chlorofenylu/ i 1,7 g /O,01 mola/ N-fosfonometyloglicyny. Tlenek srebra dodaje sie porcjami w ciagu 40 minut, po czys miesza sie w ciagu 2 godzin w temperaturze pokojowej, nastepnie odsacza jodek sreb¬ ra i nadmiar tlenku srebra i przesacz odparowuje w temperaturze 25 C, pod cisnie¬ niem nizszym niz 133 Pa. Otrzymuje sie 5,5 g hygroskopijnego produktu o temperatu¬ rze topnienia B5-95°C Produkt identyfikuje sie metodami podanymi w przykladzie VI.W tabeli A zestawiono zwiazki o wzorze podanym na rysunku, wytwarzane sposo¬ bami opisanymi w przykladach I-IX.Tabela A Numer przykladu I II III IV V VI VII VIII IX ^ n-C4Hg CH3 fenyl n-C4H9 fenyl C2H5 4-CH3-fenyl 4-CH.O- fenyl 4-chloro- fenyl ^ I n-C^ CH3 fenyl n-^Hg fenyl fenyl 4-CH3-fenyl 4-CH3O- fenyi 4-chloro- fenyl ^ n-04H9 CH3 fenyl n-C4H9 fenyl fenyl 4-CH3-fenyl 4-CH20- fenyi 4-chloro- fenyl . R4 n-C4H9 CH3 fenyl 2,4-dwu- chloro- benzyl benzyl fenyl CH3 GH3 CH3 n^ lub tem¬ peratura topnienia 1,5851 80°C/roz- klad 1,5768 320°C 78-82°C 59-68°C 75-85°C 60-68°C 88-95°C6 134 425 Przyklad X. Przyklad ten ilustruje aktywnosc chwastobójcza zwiaz¬ ków opisanych w przykladach I-IX jako czynnych substancji srodków stosowanych po wzejsciu roslin.Aluminiowe formy o wymiarach 15,2 x 22f9 x 8,9 cm napelniono do wysokosci 7,6 cm gliniasto-piaszczysta ziemia, zawierajaca 50 czesci wagowych na 1 milion M-[/trójchIoro-metylo/-tio] imidu kwasu cis cyklohekseno-4-dwukarboksylowego-1,2, bedacego srodkiem grzybobójczym znanym pod nazwa Captan oraz nawozu sztucznego 17-17-17 /zawartosc" N-P O^-KpO w procentach wagowych/. W poprzek kazdego naczynia wycisnieto w ziemi 7 rowków i umieszczono w nich nasiona róznych chwastów trawias¬ tych i szerokolistnych, podanych nizej Chwasty szerokolistne A. Wilec purpurowy jednoroczny B. Rzepien C. Bielun dziedzierzawa C1 .Sesbania D. Zaslaz Avicenny E. Gorczyca F. Psianka P1•Szerokolistny chwast polny P2.Straczyniec G. Szarlat Ipomoea purpurea Xanthium sp.Jimsonweed Sesbania exhaltata Abutilan theophrasti Brassica sp.Solanum sp.Convolvulus arvensis Cassia obtusiflora Amarant hus sp.Trawy H. Cibora zólta I. Stoklosa dachowa J. Wlosnica Cyperus eaculentus Bromus tectorun 3etaria sp.Trawy " K. Zycica jednoroczna L. Uhwastnica jednostronna U. Sorgo pomaranczowe Rox M1.Sorgo trzcinowe N. Gluchy owies Lolium multiflorun Echinochloa crusgalli Sorghum bicolor Sorghum bicolor Avena fatua Najpierw siano chwasty szerokolistne, a po uplywie 4 dni chwasty trawiaste.Z kazdego rodzaju ohwastów stosowano taka ilosc nasion, aby po wzejsciu na jeden rzadek przypadalo 5-50 roslin, zaleznie od ich wielkosci. Po uplywie 10 dni od za¬ siania chwastów trawiastych na wschodzace rosliny rozpylano wodne roztwory bada¬ nych zwiazków. Roztwory te przygotowywano takf aby przy ich rozpylaniu w ilosciach odpowiadajacych 750 litrów/ha przypadalo na 1 ha od 0,28 do 4,48 kg badanego zwiaz¬ ku, stosownie do róznych prób. W celach porównawczych przygotowano w taki sam spo¬ sób naczynia z roslinami chwastów, których nie traktowano badanymi zwiazkami. Po uplywie 19 dni do rozpylenia badanych zwiazków porównywano wzrokowo rosliny w na* czyniach traktowanych badanymi zwiazkami z roslinami w naozyniaoh wzorcowyoh i okreslano w procentach stopien zwalczenia ohwastów, stosujac skale 0% - 100i, przy czym 0v£ oznacza wzrost traktowanych chwastów taki sam jak w odpowiedni? rowku na¬ czynia wzorcowego, a 100% oznacza zabicie wszystkich roslin w danym rowku. Przy ocenie brano pod uwage wszystkie rodzaje szkód wyrzadzonych roslinom. Wyniki prób podano w tabelach 1 i 2. W tabelach tych chwasty oznaczono literami, zgodnie z za¬ mieszczonym wyzej wykazem badanych chwastów. Skrót "AVE" oznacza wartosc srednia.W tabeli 2 znaki gwiazdkowe przy niektórych liczbach oznaczaja, ze dana próbe pro¬ wadzono z odmiana chwastu podanego w tej rubryce, a mianowicie: * oznacza próbe z chwastem C1, a**oznacza próbe z chwatem P1.134 425 7 Tabela 1 Wyniki badan dzialania chwastobójczego Badany zwiazek Sól cztero- n-buty- lofoa- foniowa Dawka zwiazku kg/ha 0,56 1,12 2,24 3,36 4,48 Stopien zahamowania rozwoju chwastów w procentach Chwasty ezerokolistne ! A ' 35 50 65 70 75 B 40 70 70 75 80 C 35 60 70 BO 100 D 40 60 75 80 95 E 50 70 80 90 100 P 30 70 75 90 95 G 35 45 50 60 85 AVE 38 61 69 78 90 Trawy I H 50 70 75 75 85 I 70 75 80 90 100 J 100 100 100 100 100 K 96 100 100 100 100 L 85 95 95 95 98 M 65 90 95 98 100 N 65 70 75 80 90 AVI3 80 86 89 91 96l Tabela 2 Wyniki badan dzialania chwastobójczego Badany zwiazek 1 Sól cztero- -n-buty- lofosfo- niowa Sól cztero- metylo- fosfo- niowa Sól cztero- fenylo- fosfo- niowa Sól butylo- 2,4-dwu- chloro- benzylo- fosfo- |niowa Dawka zwiazku kg/ha 2 0,28 0,56 1,12 2,24 3,36 0,28 0,56 1.12 2,24 3,36 0,28 0,56 1,12 2,24 3,36 1,12 1,12 2,24 Stopien zahamowania Chwasty i A 3 20 60 65 70 75 55 70 80 90 100 10 35 50 65 75 35 " 45 B 4 40 60 65 75 80 50 60 70 80 100 35 40 50 60 75 30 50 C 5 40 50 55 60 70 25 40 50 75 100 10 25 50 70 100 50* 65 3zerokolistne D 6 10 30 50 55 70 20 45 75 90 100 10 20 45 70 80 60, 100 E 7 30 50 70 80 100 60 75 90 95 100 15 30 75 80 90 50 65 F 8 ^30 50 85 95 100 50 80 90 100 100 50 70 85 90 100 40** 65 i I a 9 — - - - - _ - - - - • - - - - 35 H rozwoju chwastów w procentach | AVE 10 28 50 65 73 83 42 62 76 88 100 22 37 59 73 87 44 64 1 I Trawy [ H 11 0 40 I 45 55 65 50 60 70 75 90 0 10 55 65 75 0 35 I 12 |55 60 70 80 100 70 90 100 100 100 50 60 75 95 100 20 30 \ J [13 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 90 100 100 100 100 70 85 | K M4 r~6 75 90 100 100 70 100 100 100 100 55 70 85 95 100 20 45 I | L M5 70 75 100 100 100 85 100 100 100 100 70 75 90 100 100 20 40 I [ M pTs" H25 65 90 100 100 80 100 100 100 100 60 65 90 100 100 30a 55 [ N M7 20 60 70 80 90 20 50 90 95 100 20 45 75 85 95 0 20 |ave| 18 48 68 81 88 94 68 86 94 96 99 49 61 81 91 96 23 398 134 425 cd. tabeli 2 1 [sól Ibenzylo- trójfe- nylofos- Ifoniowa Sól etylo- trójfe- nylofos- foniowa Sól Lety lo¬ trój/p- tolilo/- fosfo- niowa Sól metylo¬ tr ój-/4- metoksy- fenylo/- fosfo- niowa Sól metylo- -trój-/4- chlorofe- nylo/-fos- foniowa 2 0,28 0,28 0,56 1.12 2,24 0,28 0,28 0,56 1.12 2,24 0,28 0,28 0,56 1,12 2,24 0,28 0,28 0,56 1,12 2,24 0,28 0,28 0,56 1.12 3 r"o~ 20 45 60 15 25 35 50 10 30 40 50 0 20 | 30 45 0 i 20 35 ] [4 0 35 45 50 10 20 35 50 0 20 35 60 0 35 55 64 0 30 40 |"T 0* 35 40 65 O1* 10 30 65 0* 20 40 70 0* 0 30 45 0* 10 30 6 30 45 55 70 20 40 50 60 20 30 50 60 0 35 50 60 0 0 30 7 Htt 45 60 75 20 40 50 75 20 50 60 70 0 20 40 55 0 30 40 6 26b 40 55 65 25b 40 60 70 Kf* 20 40 50 10** 20 35 45 3(f* 35 40 9 25 ¦35 40 60 25 40 65 80 10 20 40 75 0 20 30 50 10 20 30 f 10 20 36 48 63 16 31 46 64 10 27 44 62 1 21 39 52 8 21 35 pi" po" 35 45 70 0 0 30 60 35 40 50 55 0 0 30 70 20 30 45 12 25 40 55 75 20 50 60 75 0 10 20 60 0 0 20 60 0 0 10 13 55 80 85 90 45 65 80 95 10 20 70 100 0 40 50 100 0 60 70 p4~ Po" 10 40 70 0 20 55 70 10 50 60 75 0 20 40 60 10 20 50 P~5~ i ° 20 55 80 0 10 70 80 0 0 20 80 0 0 20 80 0 0 20 16 10a 20 45 85 10a 20 65 90 20a 30 40 75 0a 20 30 75 oa '10 30 p7~ I 0 0 25 60 0 20 40 80 0 0 10 55 0 % 0 10 60 0 0 20 18 ~V3J 29 50 75 11 26 57 76 7 18 37 74 0 13 28 73 1 15 33 | Przyklad XI. Dzialanie chwastobójcze* Przyklad ten ilustruje dzialanie chwastobójcze srodków wedlug wynalazku, stosowanych przed i po wzejsciu roslin na rózne chwasty trawiaste i szerokolistne w dawkach 4,48 g czynnej substancji na 1 ha* Stosuje sie te same substancje czynne przed wzejsciem i po wzejsciu chwastów i postepuje w sposób opisany w przykladzie X, z ta tylko róznica, ze w próbach przed wzejsciem badane zwiazki rozpyla sie po uply¬ wie 1 dnia od zasiania chwastów i oceny dokonuje po uplywie dalszych 13 dni, zas w próbach po wzejsciu zwiazki rozpyla sie 10 dni po zasianiu i ocenia wyniki 13 dni pózniej. Badane zwiazki, sposób ich stosowania i wyniki podano w tabeli 3- Chwasty poddawane próbom oznaczono literami jak w tabeli 2 i wyniki wyrazono w procentach równiez jak w tabeli 2. Próby te wykazuja, ze zwiazki o wzorze podanym na rysunku dzialaja chwastobójczo tylko wtedy, gdy stosuje sie je po wzejsciu chwastów.134 425 Tabela 3 Badany zwiazek I Sól cztero-n -butylof08- foniowa Sól cztero- metylofos- foniowa Sól cztero- fenylo-fos- foniowa Sposób stosowania przed wzejsciem po wzejsciu przed wzejsciem po wzejsciu przed wzejsciem po wzejsciu Chwasty szerokolistne A 0 70 0 85 0 95 D 0 80 0 100 0 85 E 0 95 0 100 0 100 G 0 95 0 100 0 90 - Trawy H 0 75 0 B5 0 65 J 0 100 0 100 0 100 L 0 100 0 100 0 95 N | 0 75 0 100 0 90 | Przyklad X I I ¦• Regulowanie wzrostu roslin.Przyklad ten ilustruje dzialanie soli mono/cztero-n-butylofosfoniowej/ i mono/czte- rometylofosfoniowej/ N-fosfonometyloglicyny jako substancji regulujacych wzrost roslin slodkiego sorgo /Sorghuro vulgare/.Doniczki z wlóknistego tworzywa, majace srednice 12,7 cm i glebokosc 12,7 cm wypelniono piaszczysto-gliniasta ziemia, przesiana i zawierajaca taki dodatek sztucznego nawozu 17-17-17, aby ziemia zawierala na 1 milion czesci wagowych po 150 czesci wagowych N, P205 i K20# W doniczkach zasiano w jednym rzedzie sorgo, umiesz¬ czono doniczki w cieplarni i utrzymywano je w temperaturze 27°C w dzien i 21°G w no¬ cy. Po wzejsciu rosliny przerwano tak, aby w kazdej z doniczek zostala jedna rosli¬ na. Odrosty i rozlogi usuwano w miare ich ukazywania sie, az do chwili potraktowa¬ nia roslin badanymi zwiazkami. Ziemie w doniczkach uzyzniano co pewnien czas przez dodawanie sztucznego nawozu 17-17-17.Po uplywie 9 tygodni i 4 dni od zasiania mierzono dlugosc lodygi do najwyzej polozonego widocznego jezyczka liscia i na rosliny rozpylano roztwór wodny badanego zwiazku, zawierajacy dodatek 0,5& wagowych polioksyetyleno-monolaurynianu sorbitu, bedacego substancja powierzchniowo czynna. Do rozpylania stosowano urzadzenie umiesz¬ czone na podstawie typu dwukolowego i w ukladzie rozpylajacym stosowano sprezony dwutlenek wegla. Badane roztwory rozpylano w.ilosciach odpowiadajacych 234 litrom na 1 ha, a stezenie roztworów dobierano tak, aby dawka badanyoh zwiazków odpowiadala dawoe 0,56 - 4,46 kg na 1 ba.Po uplywie 10 dni dokonano zbiór, odcinajac lodygi na poziomie ziemi 1 usuwajac wszystkie liscie i pochwy lisci, po czym ponownie mierzono dlugosc lodyg do najwy¬ zej polozonego widocznego jezyczka liscia i dlugosci te porównywano z odpowiednimi dlugosciami zmierzonymi w dniu zabiegu opryskiwania, obliczajac "procentowe wydlu¬ zenie lodygi" na podstawie wzoru: Procentowe wydluzenie lodygi « Sluffi^_z_dSia_zbioru _ t,0 x 100 dlugosc w dniu opryskiwania Nastepnie mierzono dlugosc lodyg od poziomu ziemi do najwyzej polozonego kolan¬ ka i wielkosc te notowano jako"dlugosc lodygi", po czym usuwano glówke nasienna i szypulke /czesc lodygi do najwyzej polozonego kolanka do podstawy glówki nasiennej/ i wazono pozostala lodyge, notujac te wielkosc jako "ciezar w stanie swiezym". Nas¬ tepnie kazda lodyge przecinano na kawalki o dlugosci okolo 3,8 cm i prasowano w10 134 425 prasie typu Carver pod olsnieniem "JO 340 N/cm , notujac "ilosc" soku wycisnietego z kazdej lodygi oraz oznaczajac w procentach wagowych za pomoca refraktometru "calko¬ wita zawartosc substancji stalych rozpuszczonych w soku". Pokruazone lodygi suszono w suszarce strumieniem powietrza, wazono i notowano jako "ciezar na sucha".Wyniki prób podano w tabeli 4, w porównaniu z próba kontrolna, dla której wy¬ niki okreslano jako srednie z 3 prób, w których nie stosowano opylania badanymi zwiazkami* Skróty stosowane w tabeli maja nastepujace znaczeniet C.sw. oznacza ciezar w stanie.swiezym w gramach, C#su. oznacza ciezar na sucho w gramach, Z.s,Ht. oznacza calkowita zawartosc substancji stalych rozpuszczonych w soku, wyrazona w procentach wagowych.Tabela 4 Próby regulowania ilosci i jakosci soku w sorgo Badany zwiazek Próby kon¬ trolne /3/ Sól cztero- n-butylo-fos- foniowa Sól cztero- metylofos- foniowa Dawka kg/ha 1.12 2,24 4,48 0,56 1.12 2,24 Wydluze¬ nie lo¬ dygi % 62,3 4,8 3,4 5,3 5,4 2,3 Lodyga Dlugosc mm 265 110 105 160 185 255 245 C.sw. g 42,1 10,0 10,9 16,3 24,4 26,2 23,9 C.su. g 3,36 1 ,22 1,23 1 ,80 3,52 2,75 2,19 Sok l Z.s.st. % 4,4 7,0 7.6 3,5 12,4 7,0 7,4 Ilosc mm ' 9,0 1,8 3,0 7,4 6,6 7,6 8,6 Srodek wedlug wynalazku oprócz czynnej substancji o wzorze podanym na rysunku zawiera rozcienczajace nosniki, które ulatwiaja stosowanie srodka w praktyce. Przy¬ kladami takich nosników aa: woda, rozpuszczalniki organiczne, substancje sproszko¬ wane lub ziarniste, substancje powierzchniowo czynne, emulsje typu woda w oleju lub olej w wodzie, substancje zwilzajace, dyspergujace i emulgujace. Srodki wedlug wy¬ nalazku maja przewaznie postac pylów, roztworów, koncentratów dajacych sie emulgo¬ wac lub proszków dajacych sie zwilzac, Srodki w postaci pylów stanowia geste proszki, w których substancja czynna znajduje sie razem z gestym nosnikiem stalym, dajacym sie latwo rozpylac. Srodki te sa przeznaczone do stosowania na sucho i powinny szybko opadac, aby nie byly unoszo¬ ne wiatrem na powierzchnie, gdzie nie sa pozadane. Nosnikami moga tu byc substancje mineralne lub pochodzenia roslinnego, korzystnie o duzym ciezarze nasypowym, malej powierzchni wlasciwej i trudno absorbujace ciecze. Takimi nosnikami sa talki blasz- kowate, pirofilit, geste gliny kaolinowe, pyl tytoniowy i zmielony fosforan wapnia pochodzenia naturalnego.Dzialanie srodków w postaci pylu mozna niekiedy wspooiagac przez dodawanie cie¬ klej lub stalej substancji zwilzajacej o charakterze jonowym, anionowym lub niejo¬ nowym. Korzystnymi substancjami zwilzajacymi sa alkilobenzenosulfoniany i alkilo- naftalenosulfoniany, siarczanowane alkohole tluszczowe, aminy lub amidy kwasowe, estry izotiónianu sodowego z kwasami o dlugich lancuchach, estry sulfobursztynianu sodo¬ wego, siarczanowane lub sulfonowane estry kwasów tluszczowych, sulfonowane134 425 11 frakcje ropy naftowej* sulfonowane oleje roslinne i dwutrzeciorzedowe glikole acety¬ lenowe. W srodkach w postaci pylu korzystnie jest tez niekiedy stosowac skladniki dyspergujace, np. metylocelulozef polialkohole winylowe, ligninosulfoniany, polime- ryczne alkilonaftalenosulfoniany, naftalenosulfonian sodowy, polimetyleno-bisnafta¬ lenosulfoniany i sole sodowe kwasu N-metylo-N-/dlugolancuchowoacylo/-2-aminoetano- sulfonowego. Poza tym, srodki w postaci pylu czesto zawieraja obojetne substancje ulatwiajace rozdrabnianie, takie jak glina atapulgitowa, ziemia okrzemkowa, rozdrob¬ niona krzemionka syntetyczna i syntetyczne krzemiany wapnia i magnezu* Srodki w postaci pylu zawieraja zwykle nosnik w ilosci okolo 30-9O# wago¬ wych, dodatki ulatwiajace rozdrabnianie w ilosci okolo 5-50% wagowych i substancje zwilzajace w ilosci do okolo ^9% wagowych. Substancje dyspergujace, o ile sa obecne, to w ilosci do okolo 0,5% wagowych, a poza tym srodek moze zawierac male ilosci sub¬ stancji zapobiegajacych zbrylaniu sie i substancji antyelektrostatycznych. Wielkosc czastek calego srodka wynosi zwykle okolo 30-50 mikrometrów.Srodki wedlug wynalazku w postaci wodnych roztworów zwykle wytwarza sie tak, aby przy stosowaniu ich w ilosci od okolo 9 do okolo 1875 litrów na 1 ha uzyskiwac zadana dawke czynnej substancji. W celu zwiekszenia zdolnosci do zwilzania i tym sa- mym ulatwienia rozprowadzania roztworu na powierzchni roslin, roztwory zwykle zawie¬ raja mala ilosc, przewaznie 0,05-0,5% wagowych, nieszkodliwej dla roslin substancji powierzchniowo czynnej. Stosuje sie do tego celu substancje anionowe, kationowe, niejonowe, amfoteryczne lub dwubiegunowe.Odpowiednimi substancjami powierzchniowo czynnymi anionowymi sa sole metyli alkalicznych, amonowe i aminowe siarczanowanych alkoholi tluszczowych o 8-18 atomach wegla w lancuchu tluszczowym i sole sodowe kwasów alkilobenzenosulfonowych o 9-15 atomach wegla w lancuchu alkilowym. Odpowiednimi niejonowymi substancjami powierzch¬ niowo czynnymi sa np. produkty addycji polioksyetylenu i alkoholi tluszczowych o 10-18 atomach wegla, produkty kondensacji polioksyetylenu z alkilofenolami o 6-12 atomach wegla w lancuchu alkilowym i zawierajace 5-25 moli tlenku etylenu na 1 mol alkilofenolu, jak równiez produkty kondensacji polioksyetylenu z estrami sorbitu, w których na 1 mol estru przypada 10-40 moli tlenku etylenu. Jako amfoteryczne sub¬ stancje powierzohniowo ozynne stosuje sie pochodne drugorzedowych lub trzeciorzedo¬ wych amin alifatycznych z jednym podstawnikiem alifatycznym o 8-18 atomach w^gla i drugim , zawierajacym anionowa grupe nadajaca rozpuszczalnosc w wodzie, taka jak grupa siarczanowa lub sulfonianowa. Przykladami takioh zwiazków sa: sól sodowa kwasu 3-dodecyloaminopropionowego i sól sodowa kwasu 3-dodeoyloaminopropanosulfonowego.Odpowiednimi dwubiegunowymi substancjami powierzohniowo czynnymi sa czwartorzedowe zwiazki alifatycznoaminiowe, w których jeden podstawnik alifatyczny zamiera U-18 atomów wegla, a drugi zawiera anionowa grupe nadajaca rozpuszczalnosc w wodzie.Przykladami takich zwiazków sat propanosulfonlan-1 3-/N,N- dwumetylo-N-heksadecyloarao- niowy/ i 2-hydroksypropanosulfonian-1 3-/N,N-dwumetylo-N-heksadecyloamoniowy/. srodki wedlug wynalazku w postaci koncentratów dajacych sie emulgowac stanowia roztwory, w których substancja czynna i emulgator sa rozpuszczone w rozpuszczalniku nie mieszajacym sie z woda. Przed uzyciem koncentrat taki rozciencza si? woda, wy¬ twarzajac emulsje. Przykladami rozpuszczalników odpowiednich do tego celu sa oleje roslinne, chlorowane weglowodory i nie mieszajace sie z woda etery, estry i ketony.Jako emulgatory zwykle stosuje sie anionowe lub niejonowe substancje powierzchniowo czynne lub ich mieszaniny, np. dlugolancucbowe merkaptanopolietoksyalkobole, alkary- lopolietoksyalkohole, estry sorbitu z kwasami tluszczowymi, polietoksyetery, sorbitu z kwasami tluszczowymi, poliestry glikolu etylenowego z kwasami tluszczowymi lub zywicznymi, produkty kondensacji amidów kwasów tluszczowych, sole wapniowe i aminowe siarczanowanych alkoholi tluszczowych, rozpuszczalne w olejach produkty sulfonowania frakcji ropy naftowej, a korzystnie mieszaniny tych zwiazków. Emulgatory stanowia zwykle okolo 1-10& wagowych srodka.12 134 425 Srodki w postaci koncentratów dajacych oie emulgowac zawieraja zwykle okolo 1 5-5(h£ wagowych substancji czynnej, okolo 40-S2/6 wagowych rozpuszczalnika i okolo 1-1 Oa wagowych emulgatora, ale moga tez zawierac inne dodatki, takie Jak ulatwia¬ jace rozplywanie sie i zwiekszajace przyczepnosc* Srodki wedlug wynalazku w postaci proszków dajacych sie zwilzac stanowia pre¬ paraty dajace sie dyspergowac w wodzie, zawierajace czynna substancje, obojetny rozcienczalnik staly i jedna lub wieksza liczbe substancji powierzchniowo czynnych, ulatwiajacych zwilzanie i zapobiegajacych Btracaniu sie klaczków po zmieszaniu z woda. Odpowiednimi rozcienczalnikami stalymi sa substancje mineralne pochodzenia naturalnego jak i wytworzone z nich produkty, np. kaoliny, glina atapulgitowa, gliny montmorylonitowe , syntetyczna korzemionka, syntetyczny krzemian magnezu i dwuwodny siarczan wapnia* Jako substancje powierzchniowo czynne srodki te zawieraja zwiazki niejonowe lub anionowe, które dzialaja tu jako srodki zwilzajace i dyspergujace. Zwykle sto¬ suje sie po jednym zwiazku obu typów. Korzystnymi substancjami zwilzajacymi sa alkilobenzenosulfoniany, alkilonaftalenosulfoniany, siarczanowe alkohole tluszczowe, aminy lub amidy kwasów, estry izotionianu sodowego z kwasami o dlugich lancuchach, estry sulfobursztynianu sodowego, sulfonowane lub siarczanowane estry kwasów tluszczowych, sul¬ fonowane frakcje ropy naftowej, sulfonowane oleje roslinne i dwutrzeciorzedowe glikole ace tylenowe. Jako substancje dyspergujace korzystnie stosuje sie metyloceluloza, poli¬ alkohol winylowy, ligninosulfoniany, polimeryczne alkilonaftalenosulfoniany, naf- talenosulfoniany sodowe, polimetylenobisnaftalenofulfoniany i sole sodowe kwasów N-metylo-N-/dlugolancuchowy acyl/-2-aminoetanosulfonowych• Srodki w postaci proszków dajacych sie zwilzac zawieraja zwykle 25-90* wago¬ wych czynnej substancji, 0,5-2,0& wagowych substancji zwilzajacej, 0,25-5,0/& wa¬ gowych substancji dyspergujacej i 9,25-74,25< Czesto O,1-1,0/o wagowego rozcienczalnika zastepuje sie inhibitorem korozji i/albo substancja przeciwdzialajaca powstawaniu piany.Srodki wedlug wynalazku mozna stosowac dowolnymi znanymi sposobami, np. za pomoca znanych urzadzen do opylania i rozpylania. Ilosc substancji czynnej, która jest skuteczna i daje zadane wyniki, czy to w przypadku zwalczania chwastów czy tez w przypadku regulowania wzrostu roslin, zalezy od rodzaju roslin i warunków w sro¬ dowisku. Dzialanie chwastobójcze uzyskuje sie zwykle stosujac takie ilosci srodka, przy których dawka czynnej substancji na 1 ha wynosi 0,11-56 kg, a korzystnie 1#12 - 11,2 kg, zas regulowanie wzrostu roslin osiaga sie zwykle przy dawce sub¬ stancji czynnej na 1 ba wynoszacej 0,11 - 22,4 kg, korzystnie 0,56 - 5#6 kg. Oczy¬ wiscie, w przypadkach zwiazków o slabszym dzialaniu trzeba w celu uzyskania takiego samego wyniku stosowac dawki odpowiednio wieksze.Zastrzezenia patentowe 1. Srodek chwastobójczy i regulujacy wzrost roslin, zawierajacy substancje czynna oraz obojetny nosnik lub rozcienczalnik, znamienny tym, ze jako czynna substancje zawiera nowa sól fosfoniowa N-/fosfonometylo/-glicyny o ogól¬ nym wzorze podanym na rysunku, w którym R , R , Br i R4 sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-10 atomach wegla, rodniki benzylowe, rodniki fenylo- wef podstawione rodniki fenylowe i podstawione rodniki benzylowe, których podstaw¬ niki sa jednakowe lub rózne i oznaczaja atomy chlorowców, nizsze rodniki alkoksy- lowe i nizsze rodniki alkilowe, przy czym co najmniej jeden z symboli R1 # R2 R^ i 4 R oznacza rodnik benzylowy, podstawiony rodnik benzylowy lub podstawiony rodnik fenylowy.134 425 13 2* Srodek wedlug zastrz,. 1f znamienny tym, ze jako czynna substan- 12 3 cje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-6 atomach wegla, a R oznacza rodnik benzylowy albo podstawiony rodnik benzylowy lub fenyIowy. 3* srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako czynna sub- 12 3 stancje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R oznaczaja rodniki n-butylowe, a R^ oznacza rodnik 2,4-dwuchlorobenzylowy• 4. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako czynna sub- 12 3 stancje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R oznaczaja rodniki fenylowe, a B7 oznacza rodnik benzylowy. 5* Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancja czynna zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R oznacza rodnik ety- O "\ A Iowy, a R , R . i R oznaczaja rodniki fenylowe. 6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje * 12 3 czynna zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R oznaczaja rodniki p-tolilowe, a R oznaoza rodnik metylowy. 7* srodek wedlug zastrz.1, znamienny tym, ze jako czynna sub- 12 3 stancje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R oznaczaja rodniki 4-metoksyfenylowe, a R oznacza rodnik metylowy. 8. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako czynna sub- 12 3 stancje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R i R oznaczaja rodniki 4-ohlorofenylowe, a R oznaoza rodnik metylowy. 9* srodek chwastobójczy i regulujacy wzrost roslin, zawierajacy substancje czynna oraz obojetny nosnik lub rozcienczalnik, znamienny tym, ze jako czynna aubatancje zawiera nowa sól fosfoniowa N-/fosfonometylo/-glicyna o wzo¬ rze podanym na rysunku, w którym R , R , R i R sa jednakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-10 atomach wegla lub rodniki fenylowe. 10. Srodek wedlug zastrz. 9* znamienny tym, ze jako substancja czynna zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R , R i R sa jed¬ nakowe lub rózne i oznaczaja rodniki alkilowe o 1*6 atomaoh wegla lub rodniki fenylowe* 11. Srodek wedlug zastrz. 10, znamienny tym, ze jako subatan- cje czynna zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym fl , H , RM U o^ jednakowe i oznaczaja rodniki alkilowe o 1-4 atomach wegla. 12. Srodek wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze jako subatan- * 12 3 4 cje czynna zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R , R i R oznaczaja rodniki metylowe* 13* srodek wedlug zastrz* 11, znamienny tym, ze jako czynna 1 O "\ A substancje zawiera zwiazek o wzorze podanym na rysunku, w którym R , R , R i R oznaczaja rodniki n-butylowe* R1 eoo o r4-|!+-R2 V-CH2lSHCH2C0H HO R* PLThe present invention relates to a herbicide and plant growth regulating agent containing the novel phosphonium salt of N-phospheonomethylglycine and an inert carrier or diluent. N-phosphonomethylglycine is a known chemical and its salt with isopropylamine is used in practic treatment of weeds, and its sodium salt is used in the control of weeds. to regulate the growth of sugarcane * Other salts of this compound are also known, including substituted ammonium salts, alkali metal salts, and herbal metal salts. It has been found that the new N-phosphonomethylglycine salts, which are the active ingredients of the invention, are applied after plant emergence, are herbicidal or plant growth regulators. This different action depends on the type of crops to which the salts are applied, on the method of application, on the type of weeds and on the degree of weed infestation, and on the dose of these salts. Depending on these factors and on the intended purpose, the skilled person can easily choose the appropriate course of action. Herbicidal action may be either partial control of plant development or complete destruction of weeds or undesirable vegetation. Partial treatment is sometimes beneficial for economic reasons or to limit the damage that the application of the agent can cause to crops in controlling weeds in crops. This, of course, depends on the type of crop. Regulating plant growth has various degrees, such as shaving leaves and delaying plant growth. Removal of leaves can promote the development of productive parts of the plant and facilitate harvesting. Delaying plant growth can be useful in many ways. In some plants it causes a reduction or inhibition of the normal, dominant development towards the apex and leads to the formation of a shorter main stem and increased development of side branches. As a result, plants are shorter, more branchy and more resistant to drought and infection. pests. Delaying vegetation is also beneficial in the case of turf grasses, as it reduces their vertical growth and intensifies the development of the roots, making the turf grass more dense and stronger, as well as extending the time between mowing lawns, golf areas and the like * In the case of silage crops, potatoes, sugarcane, beetroots, vines, melons and fruit trees, delay in vegetation causes an increase in the carbohydrate content of plants during harvest * There is an opinion that delay or inhibition of growth at the appropriate stage of plant development reduces the amount of carbon the nutrients used for growth and thus increases the starch and / or sucrose content * Delaying the vegetation of fruit trees makes the branches shorter, fuller in shape and often less vertically elongated, which facilitates the harvesting process. The active substance according to the invention are new N- salts phosphonomethylglycines, consisting essentially of of the substituted phosphonium cation and the glycylmethane-sulfonate anion * These salts are represented by the general formula given in the figure, in which R, R, R 5 and R are the same or different and represent alkyl radicals with 1-10 carbon atoms, phenyl radicals, benzyl or substituted benzyl or phenyl radicals in which the substituents are the same or different and represent halogen atoms, lower alkoxy groups and lower alkyl groups, where at least one of the symbols R, R, R and R is a benzyl radical or a substituted radical phenylic or benzyl, or also R, R, R and R are the same or different and represent alkyl radicals with 1-10 carbon atoms and phenyl radicals * '12 3 Compounds of the above-mentioned formula have preferred properties, wherein R, R, R and R are the same or different and represent alkyl radicals with 1 to 6 carbon atoms, phenyl and benzyl radicals, phenyl radicals substituted with chlorine, lower alkyl or alkoxy radicals, or benzyl radicals substituted with c atom. chlorine, but the most preferred properties have those compounds in which R, R, R and R are the same and represent alkyl radicals with 1-4 carbon atoms and phenyl radicals * In the case when the groups R, R, R and R are R have substituents, preferably they are different. Under the term "lower alkyl" or "lower alkoxy" are meant radicals having 1-4 carbon atoms, having a straight or branched chain, or having a ring structure, e.g. methyl, methoxyethyl, ethoxy, propyl, propoxyl, butyl, cyclobutyl, isobutyl and butoxy radicals. In combating undesirable vegetation, the agent according to the invention is applied after the emergence of the plants in a dose that contains the compound of the formula given in the figure in an amount that provides the herbicidal action while regulating the natural growth and development of plants, this agent is used in doses containing this compound in amounts at which it does not have a lethal effect on the plants * Boddetermined By "herbicidal amount" is meant that amount of compounds that causes the plant to be killed or significantly stunted * 'Plants' are understood to mean germinating seeds, seedlings and developed plants, including aerial plants and roots * The term "natural growth or development" means the normal life cycle of a plant, according to its genetics and environment, without artificial external influences. The agents of the invention as plant growth regulating agents are particularly useful for increasing the sucrose content of cultivated sugar cane and sorghum. * The term "regulating" as used herein means producing any temporary or permanent changes or deviations from the normal life cycle of the plant by chemical means, but not killing the plant * The agent of the present invention is most effective herbicidal when used after emergence of weeds, and natural growth and development of crops, born in Ukraine that when using the agent according to the invention on any aboveground parts about 4-10 weeks before harvesting, in this case the agent is used in doses that do not cause a lethal effect on the plants * Of course, these doses depend not only on the type of active substance the measure, but also the effects that are intended to be achieved, the type of plants to be treated and their stage of development, and whether the effect is to be permanent or transient. Other factors must also be taken into account, including the method of application and the weather conditions such as temperature and rainfall * The regulation obtained may be the result of a chemical regulating agent acting on the physiological processes in the plants or on the morphology of the plants. Both act sequentially or simultaneously. Morphological changes are usually seen in changes in the size, shape, color or texture of the plants or any part of them, as well as in the amount of fruit or flowers produced by the treated plants. In contrast, lysiological changes take place inside the plant and are usually not visible to the eye. These types of changes most often involve the production, location, storage or use of chemicals in the plant, such as hormones. These changes can also be accompanied by visible morphological changes, and in addition, these changes can be circulared using known analytical methods. The effects of regulation manifest themselves in different ways depending on the type of plant and the dose of the agent. The active substance compounds of the invention are readily prepared by reacting N-phosphonomethylglycine with an appropriately substituted phosphonium halide in the presence of propylene oxide. N-phosphonomethylglycine can be prepared by glycine phosphonates, that is, by reacting ethyl glycinate with formaldehyde and diethyl phosphite, or by oxidizing N-phosphinomethylglycine. These methods are described in US Pat. No. 3,799,758. The compounds of the formula shown in the drawing can also be prepared by reacting 1 equivalent of N-phosphoriomethylglycine with 1 equivalent of an organic salt in methanol with water under stirring. then adding an equal amount of silver oxide in small portions and continuing to stir for several hours. The product is isolated by conventional methods such as filtration and evaporation of the homogeneous permeate. Examples 1-9 illustrate the preparation of the compounds of the formula in the figure. Example 1 Preparation of mono / oztero-n-butylphosphonium / N-iosphono-methylglycriy salt. 51.5 g (0.15 moles) of the mono-isopropylamine salt of N-phosphonomethylglycine in the form of a 41% by weight aqueous solution is diluted with 75 ml of water, 10.4 ml of 12N HCl (0.125 moles) are added and the mixture is stirred for 1 hours, then the precipitate is filtered off and washed successively with water, ethanol and acetone, and then dried in an oven. The yield is 15.6 g (75% of theory) of N-phosphonomethylglycine. 3.4 g (0.02 moles) of the product obtained are mixed with 6.8 g (0.22 moles) of tetra-n-butylphosphonium bromide and 20 ml of propylene oxide in 100 ml of water, and the mixture is heated gently, keeping at 50 ° C for 30 minutes. The water and volatile constituents were then evaporated to give 11.0 g of the mono (tetra-n-butylphosphonium / N-phosphonomethylglycine salt) as a clear oil with a refractive index N ~ 1.5851. The product identifies the nuclear magnetic resonance spectrum and the infrared spectrum. Example II. Preparation of the mono (tetramethylphosphonium) N-phosphono-methylglycine salt. 1.4 g (0.0083 mol) N-phosphonomethylglycine prepared as in Example I is mixed with 1.8 g (0.0083 mol) of tetramethylphosphonic iodide in 100 ml of water and stirring at 50 ° C for 1 hour, then cooling to 15 ° C, adding 6 ml of propylene oxide and stirring at room temperature for 2 hours. The mixture is then extracted with 150 ml of diethyl ether, the aqueous phase is evaporated to give 30 g of product which is dissolved in tetrahydrofuran and ether and after evaporation, 2.3 g of the salt mentioned in the title of the example are obtained as a solid product which decomposes into temperature of 80 ° C. The salt is identified on the basis of the C NMR spectrum. Example III. Preparation of the mono-tetra-phenylphosphonium salt of N-phosphonomethylglycine By following the same procedure as described in example IIf but using 1f7 / 0.01 mol / N-phosphonomethylglycine, 4.66 / 0t01 mol / tetraphenylphosphinium iodide and 3 ml propylene oxide, 6.2 g of the salt mentioned in the title of the example, having an oily consistency and a refractive index of less than 1.5768. The product is identified by the NMR C spectrum. Example IV. Preparation of the mono / tri-butyl-2,4-dichlorobenzylphosphonium / N-phosphonomethylglycine salt The process is carried out as described in Example 2, using 2.11 g (0.125 moles) N-phosphonefcylglycine, 4.97 g / O, 125 mol / of tributyl-2,4-dichlorobenzylphosphonium chloride and 1.1 g of propylene oxide. Within 2 days, there is no indication that the reaction is taking place and undissolved phosphonomethylglycin is still visible. Then about 20 ml of water are evaporated under reduced pressure to remove propylene oxide and 0.5 g / 0.0125 is added to the remaining solution. mole of sodium hydroxide in the form of tablets, and after dissolution of the N-phosphonomethylglycin, the solution is refluxed for 1.5 hours. The volatiles are then removed and the residue is triturated with a mixture of methylene chloride and toluene * then evaporated again under reduced pressure and triturated with 20 ml of toluene. After filtration, 1.6 g of a white solid is obtained, which melts above 320 ° C. The filtrate is evaporated and 7.3 g of the residue are triturated three times with diethyl ether, each time decanting, and then the solvent is evaporated off to give 6.6 g of a residue of a clear oil consistency. Both products are combined and volatile components evaporated under reduced pressure to give 7 # 3 g of crude product which dissolves in 9.2 g of water to give 16.5 g of an aqueous solution containing 407% by weight of the salt mentioned in the title of the example and 4, Sodium chloride 4% by weight. Example 5 Preparation of mono / benzyl triphenylphosphonium / N-phosphonomethylglycine salt. To a solution of 3.9 g / 0.1 mole / benzyltriphenylphosphonium chloride in 0.4 g / 0.022 mole / water and methanol is added 1 , 7 g (0.10 mole) of ethyl-N-phosphonomethylglycine, after about 1 hour 2.43 g (0.10 mole) of silver oxide are added in small portions and then stirring is continued for 2 hours. The test with the Brebra nitrate solution shows no chlorine obeonoso and no precipitate is obtained after treatment with a few drops of the obtained solution. Then the silver chloride is filtered off, the excess silver oxide is filtered off, the precipitate is washed with methanol and volatile substances are evaporated from the filtrate at 25 ° C, obtaining 5 t5 g of a white crystalline product, melting at 78-82 ° C, hygroscopic but soluble in water or chloroform. The product is the salt given in the title of example 1 is identified by the WIR C spectrum. Example VI. Preparation of the mono (ethyl triphenylphosphonium) N-phosphonomethylglycine salt 4.2 g (0.11 mol) ethyl triphenylphosphonium iodide is mixed with 1.7 g (0.11 mol) ethyl N-phosphonomethylglycine and 15 ml of methanol are added to dissolve phosphonium salt. Then 0.4 g / 0.12 mol / water is added and the silver oxide is added portionwise at room temperature over 1 hour and the mixture is stirred for 2.5 hours at room temperature. The silver iodide and the excess silver oxide are then drained off and the filtrate is evaporated to give 4 * 6 g of the salt given in the title of the example. The product melts at 59-68 ° C and its identity is confirmed by examining the 1KIR spectrum, 1KIR NMR spectrum and infrared spectrum. 134 425 5 Example VII, Formation of mono / methyl-tri (p-tolyl) -fo3- salt Phonic acid / N-phosphonomethylglycine. This salt is prepared in a manner analogous to that described in Example VI, but using 4f46 g (0.10 mole) of methyltriphosphonium iodide and 1.7 g (0.11 mole) N- phosphonomethylglycine, then adding methanol and water. The silver oxide is added over 40 minutes, then stirred at room temperature for 2 hours, the silver iodide and excess silver oxide are removed by filtration, and the filtrate is evaporated at 25 ° C and less than 133 bar. 4.8 g of a hydroscopic product are obtained, which melt at 75-85 ° C. The product is identified as shown in Example VI. Example VIII. Preparation of N-phosphonomethylglycine mono [methyl-tri (4-methoxyl-phenyl) -foaphonium] salt. This salt is prepared by an apoaob analogous to that described in Example VIf using 5 g (0.10 mole) of methyl iodide tr- (4-methoxy) -phenyl and 1.7 g (0.10 mol) N-phosphonomethylglycine. The silver oxide is added in 30-40 minutes, then the oil is stirred at 20 ° C for 20 minutes, then the silver iodide and the excess silver oxide are drained off, and the filtrate is evaporated at a pressure of less than 133 Pa, at a temperature of 25 ° C. . This gives 5.3 g of a white product which melts at 60-68 ° C. The product is bygroscopic and is identified by the methods given in example VI. Example IX. Preparation of N-phosphonomethylglycine mono [methyl tri (4-chlorphenyl) phosphonium salt. This salt is prepared analogously to that described in Example VI using 5.08 g (0.10 mole) of methyl tri-iodide. (4-chlorophenyl) and 1.7 g (0.10 mole) of N-phosphonomethylglycine. The silver oxide is added in portions over 40 minutes, then stirred for 2 hours at room temperature, then the silver iodide and the excess silver oxide are filtered off and the filtrate is evaporated at 25 ° C and a pressure of less than 133 bar. 5.5 g of a hygroscopic product with a melting point of B5-95 ° C are obtained. The product is identified by the methods given in Example VI. Table A lists the compounds of the formula shown in the figure, prepared by the methods described in Examples I-IX. A Example number I II III IV V VI VII VIII IX ^ n-C4Hg CH3 phenyl n-C4H9 phenyl C2H5 4-CH3-phenyl 4-CH.O- phenyl 4-chlorophenyl ^ I nC ^ CH3 phenyl n- ^ Hg phenyl phenyl 4-CH3-phenyl 4-CH3O-phenyl 4-chloro-phenyl- n-04H9 CH3 phenyl n-C4H9 phenyl phenyl 4-CH3-phenyl 4-CH2O-phenyl and 4-chlorophenyl. R4 n-C4H9 CH3 phenyl 2,4-dichlorobenzyl benzyl phenyl CH3 GH3 CH3 n ° or melting point 1.5851 80 ° C / decomposition 1.5768 320 ° C 78-82 ° C 59- 68 ° C 75-85 ° C 60-68 ° C 88-95 ° C6 134 425 Example X. This example illustrates the herbicidal activity of the compounds described in Examples I-IX as post-emergence active ingredients. 15.2 x 22 x 9 x 8.9 cm was filled to a height of 7.6 cm sandy loam soil, containing 50 parts by weight per million M - [(trichlorethyl) -thio] cis-cyclohexene-4-dicarboxylic acid-1 imide , 2, which is a fungicide known as Captan and a fertilizer 17-17-17 (content of "NP O ^ -KpO in percent by weight). Across each vessel, 7 grooves were pressed into the ground and seeds of various grass weeds were placed in them and broad-leaved, given below Broad-leaved weeds A. Wilec purple one-year-old B. Rzepien C. Bielun Dziedzierzawa C1 .Sesbania D. Zaslaz Avicenny E. Mustard F Nightshade P1 • Broad-leaved field weed P2. Straczync G. Szarlat Ipomoea purpurea Xanthium sp.Jimsonweed Sesbania exhaltata Abutilan theophrasti Brassica sp. Solanum sp. Convolvulus arvensis Cassia obtusiflora Amaranthus sp. Grass I. Cibora zólta H. Cibora zólta I. eaculentus Bromus tectorun 3etaria sp. Grasses "K. Annual ryegrass L. One-sided ugroma U. Orange Sorghum Rox M1.Sorgo reed N. Deaf oats Lolium multiflorun Echinochloa crusgalli Sorghum bicolor Sorghum bicolor Avena fatua broad-leaved weeds first 4 days after weeds. From each type of weed, the number of seeds was used so that, after emergence, there were 5-50 plants per spar, depending on their size. After 10 days from the sowing of the grassy weeds, the emerging plants were sprayed with aqueous solutions of the tested compounds. These solutions were prepared in such a way that, when they were sprayed in amounts corresponding to 750 liters / ha, there were 0.28 to 4.48 kg of the test compound per ha, according to various tests. For comparative purposes, vessels were prepared in the same manner with weed plants that were not treated with the test compounds. After 19 days before spraying the test compounds, the plants in the treated plants were visually compared with those in the reference fertilizers and the percentage of weed control was determined using a 0% - 100i scale, with 0v £ being the growth of the treated weeds the same as in suitable? of the test pot groove, and 100% will kill all plants in that groove. All types of damage done to the plants were taken into account in the assessment. The test results are given in Tables 1 and 2. In these tables, the weeds are designated with letters in accordance with the list of weeds tested above. The abbreviation "AVE" means an average value. In Table 2, asterisks next to some numbers indicate that the trial was grown with the weed variety given in this section, namely: * means trial with weed C1, and ** means trial with weed P1 .134 425 7 Table 1 Results of herbicidal action studies Test compound Tetr-n-butylphophonium salt Dose of the compound kg / ha 0.56 1.12 2.24 3.36 4.48 Grade of inhibition of weed growth in percent Ehero-leafed weeds ! A '35 50 65 70 75 B 40 70 70 75 80 C 35 60 70 BO 100 D 40 60 75 80 95 E 50 70 80 90 100 P 30 70 75 90 95 G 35 45 50 60 85 AVE 38 61 69 78 90 Grasses IH 50 70 75 75 85 I 70 75 80 90 100 J 100 100 100 100 100 K 96 100 100 100 100 L 85 95 95 95 98 M 65 90 95 98 100 N 65 70 75 80 90 AVI3 80 86 89 91 96l Table 2 Herbicidal test results Test compound 1 Tetra-n-butylphosphonic salt Tetramethylphosphonic salt Tetraphenylphosphonic salt Butyl-2,4-di-chlorobenzylphosphonic salt | Nominal dose of compound kg / ha 2 0.28 0.56 1.12 2.24 3.36 0.28 0.56 1.12 2.24 3.36 0.28 0.56 1.12 2.24 3.36 1.12 1.12 2.24 Degree of inhibition Weeds i A 3 20 60 65 70 75 55 70 80 90 100 10 35 50 65 75 35 "45 B 4 40 60 65 75 80 50 60 70 80 100 35 40 50 60 75 30 50 C 5 40 50 55 60 70 25 40 50 75 100 10 25 50 70 100 50 * 65 3 wide-leaved D 6 10 30 50 55 70 20 45 75 90 100 10 20 45 70 80 60, 100 E 7 30 50 70 80 100 60 75 90 95 100 15 30 75 80 90 50 65 F 8 ^ 30 50 85 95 100 50 80 90 100 100 50 70 85 90 100 40 ** 65 i I a 9 - - - - - _ - - - - • - - - - 35 H of weed development as a percentage | AVE 10 28 50 65 73 83 42 62 76 88 100 22 37 59 73 87 44 64 1 I Grasses [H 11 0 40 I 45 55 65 50 60 70 75 90 0 10 55 65 75 0 35 I 12 | 55 60 70 80 100 70 90 100 100 100 50 60 75 95 100 20 30 \ J [13 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 90 100 100 100 100 70 85 | K M4 r ~ 6 75 90 100 100 70 100 100 100 100 55 70 85 95 100 20 45 I | L M5 70 75 100 100 100 85 100 100 100 100 70 75 90 100 100 20 40 I [M pTs "H25 65 90 100 100 80 100 100 100 100 60 65 90 100 100 30a 55 [N M7 20 60 70 80 90 20 50 90 95 100 20 45 75 85 95 0 20 | ave | 18 48 68 81 88 94 68 86 94 96 99 49 61 81 91 96 23 398 134 425 continuation of table 2 1 [Ibenzyl-triphenylphosphosphonium salt Ethyl salt - triphenylphosphonium salt Lethyl tri (p-tolyl) - phosphonic salt Methyl trio- (4-methoxyphenyl) - phosphonic salt Methyl tri (4-chlorophenyl) salt / -phosphonium 2 0.28 0.28 0.56 1.12 2.24 0.28 0.28 0.56 1.12 2.24 0.28 0.28 0.56 1.12 2.24 0.28 0 , 28 0.56 1.12 2.24 0.28 0.28 0.56 1.12 3 r "o ~ 20 45 60 15 25 35 50 10 30 40 50 0 20 | 30 45 0 and 20 35] [4 0 35 45 50 10 20 35 50 0 20 35 60 0 35 55 64 0 30 40 | "T 0 * 35 40 65 O1 * 10 30 65 0 * 20 40 70 0 * 0 30 45 0 * 10 30 6 30 45 55 70 20 40 50 60 20 30 50 60 0 35 50 60 0 0 30 7 Htt 45 60 75 20 40 50 75 20 50 60 70 0 20 40 55 0 30 40 6 26b 40 55 65 25b 40 60 70 Kf * 20 40 50 10 ** 20 35 45 3 (f * 35 40 9 25 ¦35 40 60 25 40 65 80 10 20 40 75 0 20 30 50 10 20 30 f 10 20 36 48 63 16 31 46 64 10 27 44 62 1 21 39 52 8 21 35 pi "po" 35 45 70 0 0 30 60 35 40 50 55 0 0 30 70 20 30 45 12 25 40 55 75 20 50 60 75 0 10 20 60 0 0 20 60 0 0 10 13 55 80 85 90 45 65 80 95 10 20 70 100 0 40 50 100 0 60 70 p4 ~ Po "10 40 70 0 20 55 70 10 50 60 75 0 20 40 60 10 20 50 P ~ 5 ~ i ° 20 55 80 0 10 70 80 0 0 20 80 0 0 20 80 0 0 20 16 10a 20 45 85 10a 20 65 90 20a 30 40 75 0a 20 30 75 oa '10 30 p7 ~ I 0 0 25 60 0 20 40 80 0 0 10 55 0% 0 10 60 0 0 20 18 ~ V3J 29 50 75 11 26 57 76 7 18 37 74 0 13 28 73 1 15 33 | Example XI Herbicidal action * This example illustrates the herbicidal effect of lug of the invention, applied before and after emergence of plants on various grass and broad-leaved weeds at doses of 4.48 g of active substance per 1 ha * The same active substances are applied before and after emergence of the weeds and proceed as described in example X, with this The only difference is that in the pre-emergence trials the test compounds are sprayed 1 day after sowing the weeds and the evaluation is made after a further 13 days, while in the post-emergence trials the compounds are sprayed 10 days after sowing and the results are assessed 13 days later. The test compounds, their application and the results are given in Table 3. The tested weeds are marked with letters as in Table 2 and the results are expressed as a percentage also as in Table 2. These tests show that the compounds of the formula shown in the figure are herbicidal only when they are used after emergence of the weeds. 134 425 Table 3 Test compound I Tetra-n-butylph08-phonium salt Tetramethylphosphonium salt Tetraphenylphosphonium salt Application method pre-emergence post-emergence post-emergence pre-emergence post-emergence Broad-leaved weeds A 0 70 0 85 0 95 D 0 80 0 100 0 85 E 0 95 0 100 0 100 G 0 95 0 100 0 90 - Grasses H 0 75 0 B5 0 65 J 0 100 0 100 0 100 L 0 100 0 100 0 95 N | 0 75 0 100 0 90 | Example XII ¦ • Regulating plant growth. This example illustrates the action of mono / tetra-n-butylphosphonium / and mono / tetramethylphosphonium / N-phosphonomethylglycine as plant growth regulators of sweet sorghum / Sorghuro vulgare /. 12.7 cm and a depth of 12.7 cm are filled with sandy loam soil, sifted and containing such an addition of artificial fertilizer 17-17-17 that the soil contains for 1 million parts by weight 150 parts by weight N, P205 and K20 # The pots were sown in one row of sorghum, the pots were placed in a greenhouse and kept at 27 ° C during the day and 21 ° C during the night. After emergence, the plants were interrupted to leave one plant in each pot. Suckers and rootlets were removed as they appeared, until the plants were treated with the test compounds. The soil in the pots was taken from time to time by adding artificial fertilizer 17-17-17. After 9 weeks and 4 days after sowing, the length of the stem was measured to the highest visible leaf tip and the plants were sprayed with an aqueous solution of the test compound containing 0.5% by weight polyoxyethylene sorbitan monolaurate, which is a surfactant. A device placed on a two-wheel type base was used for spraying and compressed carbon dioxide was used in the spraying system. The test solutions were sprayed in an amount corresponding to 234 liters per 1 ha, and the concentration of the solutions was selected so that the dose of the tested compounds corresponded to a dose of 0.56 - 4.46 kg per 1 ba. After 10 days, the harvest was made by cutting the stems at the ground level 1 After removing all leaves and leaf sheaths, the length of the stems was measured again to the highest visible point of the leaf and these lengths were compared with the corresponding lengths measured on the day of the spraying treatment, calculating the "percent elongation of the stem" from the formula: Percent Elongation of the Stem. Sluffi ^ _z_dSia_zbioru _ t, 0 x 100 length on the day of spraying Next, the length of the stems from the ground level to the uppermost elbow was measured and these values were noted as "stem length", after which the seed bulb and the stalk / part of the stem were removed to the base of the seed bulb / and the remaining stem was weighed, noting this value as "fresh weight". Each stalk was then cut into pieces of about 3.8 cm in length and pressed in a Carver press under a "JO 340 N / cm" dazzle, noting the "amount" of juice squeezed from each stalk and determining the percentage by weight with a refractometer " total dissolved solids in juice. "The contaminated stems were air-dried in an oven, weighed and recorded as" dry weight. "The results of the tests are given in Table 4, compared to the control for which the results were reported as average out of 3 trials where dusting with the test compounds was not used * Abbreviations used in the table have the following meanings: C.sw. means fresh weight in grams, C # su. means dry weight in grams, Zs, Ht. of solids dissolved in juice, expressed as a percentage by weight. Table 4 Tests to regulate the quantity and quality of juice in sorghum Test compound Control tests / 3 / Tetra-n-butyl-phosphonium salt Tetramethylphosphonium salt Dose kg / ha 1.12 2.24 4.48 0.56 1.12 2.24 Extending ice cream% 62.3 4.8 3.4 5.3 5.4 2.3 Stem Length mm 265 110 105 160 185 255 245 C.sw. g 42.1 10.0 10.9 16.3 24.4 26.2 23.9 C.su. g 3.36 1.22 1.23 1.80 3.52 2.75 2.19 Juice l Z.s.st. % 4.4 7.0 7.6 3.5 12.4 7.0 7.4 Amount mm 9.0 1.8 3.0 7.4 6.6 7.6 8.6 Agent according to the invention, in addition to the active substance the formula shown in the picture contains thinning carriers that facilitate the use of the agent in practice. Examples of such carriers are water, organic solvents, powdered or granular substances, surfactants, water-in-oil or oil-in-water emulsions, wetting agents, dispersing agents and emulsifying agents. The compositions according to the invention are usually in the form of dusts, solutions, emulsifiable concentrates or wettable powders. Dusts are dense powders in which the active ingredient is present together with a dense solid carrier that is easy to spray. These agents are designed to be used dry and should fall rapidly so that they are not carried by the wind to surfaces where they are not desirable. The carriers can be substances of mineral or vegetable origin, preferably with a high bulk density, a small specific surface and difficult to absorb liquids. Such carriers are lamellar talcum, pyrophyllite, dense kaolin clays, tobacco dust and ground calcium phosphate of natural origin. The dust action may sometimes be complemented by the addition of a liquid glue or solid wetting agent of an ionic, anionic or nonionic nature. Preferred wetting agents are alkyl benzene sulphonates and alkyl naphthalene sulphonates, sulphated fatty alcohols, acid amines or amides, long-chain acid esters of sodium isothioate, sodium sulphosuccinate esters, sulphated or sulphonated petroleum esters vegetable and dual acetylene glycols. In pesticides, it is also advantageous to sometimes use dispersants, e.g. aminoethanesulfonic acid. In addition, dusts often contain inert materials such as attapulgite clay, diatomaceous earth, comminuted synthetic silica, and synthetic calcium and magnesium silicates. * Dusts typically contain around 30-9O% by weight of carrier. additives, grinding aids in an amount of about 5-50% by weight and wetting agents in an amount of up to about 9% by weight. Dispersants, if present, may be up to about 0.5% by weight and, in addition, the agent may contain small amounts of anti-caking and anti-electrostatic substances. The particle size of the total measure is usually about 30-50 micrometers. The compositions according to the invention in the form of aqueous solutions are usually prepared so that when used in amounts of from about 9 to about 1875 liters per ha, the desired dose of active ingredient is obtained. In order to increase the wetting capacity and thus to facilitate the spreading of the solution over the plant surface, the solutions usually contain a small amount, usually 0.05-0.5% by weight, of a surfactant harmless to plants. Anionic, cationic, non-ionic, amphoteric or zwitterionic substances are used for this purpose. Suitable anionic surfactants are the alkali, ammonium and amine salts of sulfated fatty alcohols with 8-18 carbon atoms in the fatty chain and sodium salts of alkylbenzenesulfonic acids carbon atoms in an alkyl chain. Suitable nonionic surfactants are, for example, addition products of polyoxyethylene and fatty alcohols with 10-18 carbon atoms, condensation products of polyoxyethylene with alkylphenols having 6-12 carbon atoms in the alkyl chain and containing 5-25 moles of ethylene oxide per mole of alkylphenol, as well as the condensation products of polyoxyethylene with sorbitol esters, in which there are 10-40 moles of ethylene oxide per 1 mole of ester. Secondary or tertiary aliphatic amine derivatives with one aliphatic substituent of 8-18 carbon atoms and the other containing an anionic water-soluble group such as a sulfate or sulfonate group are used as amphoteric surface-reactive substances. Examples of such compounds are the sodium salt of 3-dodecylaminopropionic acid and the sodium salt of 3-dodecylaminopropanesulfonic acid. Suitable zwitterionic surfactants are quaternary aliphatic-amino-active compounds in which one aliphatic substituent is lost in the water-18 atoms Examples of such compounds are propanesulfonate-1 3- (N, N-dimethyl-N-hexadecyl ammonium) and 2-hydroxypropanesulfonate-1 3- (N, N-dimethyl-N-hexadecyl ammonium). The compositions according to the invention in the form of emulsifiable concentrates are solutions in which the active ingredient and the emulsifier are dissolved in a water-immiscible solvent. Before use, such a concentrate is diluted? water to form emulsions. Examples of suitable solvents for this purpose are vegetable oils, chlorinated hydrocarbons and water-immiscible ethers, esters and ketones. As emulsifiers, anionic or non-ionic surfactants or mixtures thereof are usually used, e.g. long mercaptan polyethoxyalcohols, alkaryl polyethoxyalcohols, with fatty acids, polyethoxyethers, sorbitol with fatty acids, polyesters of ethylene glycol with fatty or resin acids, condensation products of fatty acid amides, calcium and amine salts of sulfated fatty alcohols, oil-soluble sulfonation products of petroleum fractions, and preferably mixtures of these compounds. The emulsifiers are usually about 1-10% by weight of the agent. 12 134 425 Emulsifiable concentrate agents usually contain about 1-5 (h% by weight of active ingredient, about 40-S2 / 6 by weight of solvent and about 1-1% by weight of emulsifier). , but may also contain other additives such as flow aid and adhesion promoter * Wettable powders according to the invention are water-dispersible preparations containing active substances, an inert solid diluent and one or more surface-active substances that facilitate wetting and prevent the flakes from chafing when mixed with water. Suitable solid diluents are minerals of natural origin and products made from them, e.g. kaolins, attapulgite clay, montmorillonite clays, synthetic silica, and synthetic magnesium sulphate calcium * As surfactants, these a they consist of non-ionic or anionic compounds which act here as wetting and dispersing agents. Usually one compound of both types is used. Preferred wetting agents are alkyl benzene sulphonates, alkyl naphthalene sulphonates, sulphated fatty alcohols, amines or amides of acids, long-chain acid esters of sodium isothioate, sodium sulphosuccinate esters, sulphonated or sulphated esters of fatty acids, sulphonated petroleum and sulphonated oil fractions. Tylenum aces. Preference is given to using methylcellulose, polyvinyl alcohol, lignin sulphonates, polymeric alkylnaphthalene sulphonates, sodium naphthalene sulphonates, polymethylene bisnaphthalene sulphonates and sodium salts of N-methyl-N- (long-chain acyl / -2-aminoethanesulphonic powders) as dispersants. usually contain 25-90% by weight of active ingredient, 0.5-2.0% by weight of wetting agent, 0.25-5.0% by weight of dispersant and 9.25-74.25% by weight of 0.1 1.0% by weight of the diluent is replaced by a corrosion inhibitor and / or anti-foam agent. The agents according to the invention can be applied by any known means, e.g. with known dusting and spraying equipment. The amount of active ingredient which is effective and produces the desired results, whether in the case of weed control or in the regulation of plant growth, depends on the type of plant and the conditions in the environment. The herbicidal action is usually achieved by applying amounts of the agent where the dose of active substance per 1 ha is 0.11-56 kg, preferably 1-11.2 kg, and regulation of plant growth is usually achieved with an active ingredient dose. for 1 ba of 0.11-22.4 kg, preferably 0.56-5 # 6 kg. Of course, in cases of weaker-acting compounds, correspondingly higher doses must be used to obtain the same result. Claims 1. A herbicide and plant growth regulating agent containing an active ingredient and an inert carrier or diluent, characterized by the fact that the active ingredient is the new phosphonium salt of N- (phosphonomethyl) -glycine of the general formula given in the drawing, in which R, R, Br and R4 are the same or different and represent alkyl radicals with 1-10 carbon atoms, benzyl radicals, phenylphosphate radicals substituted phenyl radicals and substituted benzyl radicals whose substituents are the same or different and represent halogen atoms, lower alkoxy radicals and lower alkyl radicals, where at least one of the symbols R 1, R 2 R 2 and 4 R is a benzyl radical, a substituted benzyl radical or a substituted phenyl radical. 134 425 13 2 * Agent according to claim 1. 1f, characterized in that the active substance is a compound of the formula given in the figure, in which R, R and R are the same or different and represent alkyl radicals with 1-6 carbon atoms, and R is a benzyl radical or a substituted radical benzyl or phenic. 3 * measure according to claim A compound according to claim 2, characterized in that the active substance is a compound of the formula given in the drawing, in which R, R and R represent n-butyl radicals, and R5 represents a 2,4-dichlorobenzyl radical. . A compound according to claim 1, characterized in that the active substance is a compound of the formula given in the drawing, in which R, R and R represent phenyl radicals and B7 represents a benzyl radical. 5 * measure according to claim 5. The agent according to claim 1, characterized in that the active ingredient is a compound of the formula given in the drawing, in which R represents the radical of ethy-O "and R are phenyl radicals. in that the active substance is a compound of the formula given in the figure, in which R, R and R represent p-tolyl radicals, and R is a methyl radical. 7 * agent according to claim 1, characterized in that it is active The substances according to claim 1, wherein R, R and R represent 4-methoxyphenyl radicals, and R represents a methyl radical. The compounds contain the formula given in the figure, where R, R and R denote 4-chlorophenyl radicals, and R denotes a methyl radical. as active aubatance it contains the novel phosphonium salt of N- (phosphonomethyl) -glycines and of the formula given in the drawing, in which R, R, R and R are the same or different and represent alkyl radicals with 1-10 carbon atoms or phenyl radicals. 10. The measure according to claim 9 *, characterized in that the active substance contains a compound of the formula given in the figure, in which R, R, R and R are identical or different and represent alkyl radicals with 1 * 6 carbon atoms or phenyl radicals * 11. claim A compound according to claim 10, characterized in that the active subatant is a compound of the formula in which f1, H, RMU are identical and represent alkyl radicals with 1-4 carbon atoms. 12. The measure according to claim A compound according to claim 11, characterized in that the active subatan is a compound of the formula given in the drawing, in which R, R, R and R represent methyl radicals * the agent according to claim 11, characterized in that the active substance is 1 O "\ A substances contain a compound of the formula shown in the figure, where R, R, R and R represent n-butyl radicals * R1 eoo o r4- |! + - R2 V-CH2lSHCH2C0H HO R * PL