Przedmiotem wynalazku jest sposób oraz urzadzenie do odwadniania smoly gazowniczej po¬ siadajacy zastosowanie w przemysle gazowniczym* Znane dotychczas sposoby odwadniania smoly gazowniczej polegaja na sedymentacji fazy Bmolowej od wody pogazowej w dolach rozdzielczych. W przypadku stabilnych emulsji smoly ga¬ zowniczej rozdzielanie faz prowadzi sie poprzez ogrzewanie smoly w podwyzszonej temperatu¬ rze i cisnieniu nie dopuszczajac do wrzenia mieszaniny* Natomiast w przypadku trwalej emul¬ sji smolowej prooes odwadniania odbywa sie poprzez jej wirowanie, filtracje i deemulgacje chemiczna* Urzadzenie do odwadniania smoly stosowane dotychczas posiadaja izolowany zbiornik des¬ tylacyjny wyposazony we wklad grzejny, skraplacz oparów oraz zbiornik spelniajaoy role se¬ paratora skroplin. Ponadto urzadzenia maja zamontowany zespól pomp do smoly i wody* Stosowane sposoby sa trudne technicznie do przeprowadzenia, ich koszt eksploatacji wy¬ soki przy znacznym zuzyciu czynników energetycznych, a efekt odwodnienia smoly niezadowala¬ jacy* Natomiast wykorzystujac urzadzenia konieczne jest stosowanie duzych powierzchni grzewczych, pary grzewozej o cisnieniu powyzej 0,4 MPa, a przy destylacji niskocisnieniowej istnieje niebezpieczenstwo silnego pienienia eie smoly,ograniczajace uzyteczna objetosc zbiornika destylacyjnego oraz zachodzi mozliwosc odparowania naftalenu wiazaca sie z zablo¬ kowaniem przewodów i skraplacza gazów* Sposób wedlug wynalazku, polegajacy na ogrzewaniu smoly, ochladzaniu i skraplaniu wydzie¬ lajacych sie oparów wody pogazowej i lekkich frakcji smolowych oraz ich grawitacyjnym roz¬ dzieleniu, charakteryzuje sie tym, ze do wodnej emulsji smoly ogrzewanej do temperatury 280 do 340 K korzystnie kondensatem pary grzewczej dodaje sie srodek powierzchniowo-czynny w ilosci 0,01 do 0,8£ wagowych w stosunku do smoly zawodnionej, a nastepnie intensywnie mie¬ sza i przetlacza do zbiornika destylacyjnego, po czym odprowadza z niego wode, a smole ogrzewa przeponowo w temperaturze 330 do 420 K pod cisnieniem nizszym od 0,12 MPa* Ponadto smole ogrzewa sie od pojawienia sie pierwszych kropel destylatu przez okres 1/4 do 2 godzin pod cisnieniem atmosferycznym, które nastepnie obniza sie do wartosci 0,01 do 0,1 MPa, przy czym do ogrzewania smoly stosuje sie pare o cisnieniu ponizej 0,4 MPa i temperaturze 416 K*2 134 421 •Urzadzenie wedlug wynalazku, skladajace sie ze zbiornika destylacyjnego wyposazone¬ go we wklad grzejny, akraplacz gazów, separatora skroplin, zespolu pomp do smoly i wody, a przy ogrzewaniu spalinami dodatkowo z urzadzenia odpylajacego i wentylatora, charakte¬ ryzuje sie tym, ze przed zbiornikiem destylacyjnym posiada pojemnik przygotowania roz¬ tworu powierzchniowo czynnego oraz mieszalnik. Natomiast zbiornik destylacyjny w górnej czesci ma odkraplacz o srednicy 0,2 do 0,8 srednicy zbiornika wyposazony w skosne prze¬ grody wraz z siatkowa przeslona korzystnie o wymiarach oczek 1 do 3 mm. Ponadto wklad grzejny zbiornika destylacyjnego zbudowany jest w formie oddzielnych niezaleznie praou- jacych elementów grzewczych. Separator skroplin posiada krócce spustowe, umieszczone w plaszczyznie pionowej, tak ze czesc jego objetosci zawarta miedzy poziomem wlotu najniz¬ szej zagietej ku dolowi rury spustowej wody pogazowej a poziomem polaczenia z nia rurki odpowietrzajacej jest wieksza od maksymalnej objetosci;zawartej miedzy poziomami sasied¬ nich krócców spustowych lekkich frakcji smolowych.Nowy proces technologiczny odwodnienia smoly jest prosty do przeprowadzenia oraz umozliwia znaczne obnizenie zawartosci wody w smole gazowniczej. Urzadzenie natomiast posiada nieskomplikowana konstrukcje, która pozwala na wykorzystanie pary niskocisnie¬ niowej lub ciepla fizycznego spalin. Ponadto oddzielnie montowane wklady grzewcze w zbiorniku destylacyjnym pozwalaja na szybkie ich odlaczenie lub wymiane.Przedmiot wynalazku zostal przedstawiony na rysunku w przykladzie wykonania, który jest schematem urzadzenia do odwadniania smoly pogazowej.Do smoly surowej 9 wstepnie ogrz ,nej do temperatury 310 K korzystnie kondensatem pary grzewczej, dodawany jest w ilosci 0f2% wagowych przygotowany w pojemniku 33 roz¬ twór wodny srodka powierzchniowo czynnego 32. Nastepnie emulsja smolowa przetlaczana jest pompa 4 do mieszalnika 34, gdzie po intensywnym wymieszaniu splywa grawitacyjnie do zbiornika destylacyjnego 1, w którym po dekantacji i odprowadzeniu wydzielonej wody smola podgrzewana jest przeponowe- para 10 do temperatury 400 K pod cisnieniem 0,1 MPa.Wydzielajace sie w zbiorniku destylacyjnym 1 opary wody pogazowej i lekkich frakcji smolowych 11 ochladza sie woda 12 w skraplaczu oparów 2, a nastepnie w separatorze skroplin 3 zachodzi oddzielenie frakcji olejowych 7 od wody 8 w wyniku róznicy gestosci faz. R okresleniu poziomu rozdzialu fazy olejowej 7 i wodnej 8 przy pomocy wzierni¬ ków 19 i kurków probierczych 27 odbywa sie spuszczanie czesci warstwy olejowej do zbior¬ nika magazynowego 6 przez otwarcie zaworu odcinajacego 28. Wode amoniakalna z dolnej warstwy spuszcza sie do kolektora wody amoniakalnej 15 przez najnizej umieszczony kró- ciec spustowy 23,na którym zamontowana jest rurka odpowietrzajaca 29* Pozostala czesc frakcji olejowych przewodem 13 podaje sie do przewodu 14 smoly odwodnionej a nastepnie tloczy do zbiornika magazynowego 6.W innym przykladzie wykonania dla wyeliminowania zjawiska gwaltownego pienienia sie smoly surowej podczas ogrzewania para o cisnieniu ponizej 0,4 MPa proces prowadzi sie od pojawienia pierwszych kropel destylatu przez okres 1,5 godziny pod cisnieniem atmosfe¬ rycznym, a nastepnie cisnienie obniza sie do wartosci 0,7 MPa. Ponadto, aby uniknac nie¬ bezpieczenstwa odparowania naftalenu stosuje sie samoczynne odciecie doplywu czynnika grzewczego po przekroczeniu poczatkowej temperatury destylacji o 25 K.Urzadzenie wedlug wynalazku sklada sie z pojemnika 33 przygotowania roztworu po¬ wierzchniowo czynnego oraz mieszalnika 34 umieszczonych przed zbiornikiem destylacyjnym 1, który posiada wklad grzewczy 30 w formie oddzielnych elementów niezaleznie pracujacych.Zbiornik destylacyjny 1 w górnej czesci ma odkraplacz 20 o srednicy 0,4 srednicy zbior¬ nika wyposazony w skosne przegrody 21 oraz siatkowa przeslone 22 o wymiarach oczek 2 mm.Za zbiornikiem destylacyjnym 1 urzadzenie posiada skraplacz oparów 2, separator skrop¬ lin 3, zespól pomp do smoly 4 i wody 5. Separator skroplin 3 jest wyposazony w krócce spustowe 23, 24, 25, 26, które rozmieszczone sa w plaszczyznie pionowej tai, ze czesc jego objetosci zawarta miedzy poziomem wlotu najnizszej zagietej ku dolowi rury spusto¬ wej 31 wody pogazowej a poziomem polaczenia z nia rurki odpowietrzajacej 29 jest wieksza od maksymalnej objetosci separatora skroplin 3 zawartej miedzy poziomami sasiednich134 421 3 krócców spustowych lekkich frakcji smolowych 23 - 24, 24-25, 25 - 26. Takie usytuowanie krócców zapobiega przedostaniu sie substancji olejowych do scieków przy opróznianiu se¬ paratora skroplin 3* W innym przykladzie wykonania urzadzenia zbiornik destylacyjny ogrzewany Jest prze- ponowo spalinami wstepnie odciaganymi przy pomocy wentylatora. Ponadto do wstepnego ogrzewania smoly pogazowej stosuje sie skropliny wody pogazowej, a kondensat pary grzew¬ czej zwraca sie do kotlowni* Zastrzezenia patentowe 1. Sposób odwadniania smoly gazowniczej polegajacy na ogrzewaniu smoly, ochladzaniu i skropleniu wydzielajacych sie oparów wody pogazowej i lekkich frakcji smolowych oraz ich grawitacyjnym rozdzieleniu, znamienny tym, ze do wodnej emulsji smoly wstepnie ogrzanej do temperatury 280 do 340 K korzystnie kondensatem pary grzewczej do¬ daje sie srodek powierzchniowo czynny w ilosci 0,01 do 0tB# wagowych w stosunku do smoly zawodnionej, a nastepnie intensywnie miesza i przetlacza do zbiornika destylacyjnego, po czym odprowadza z niego wydzielona wode, a smole ogrzewa przeponowo w temperaturze 350 do 420 K pod cisnieniem nizszym od 0,12 MPa. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze smole ogrzewa sie od pojawienia pierwszych kropel destylatu przez okres 1/4 do 2 godzin pod cisnieniem atmos¬ ferycznym, które nastepnie obniza sie do wartosci 0,01 do 0,1 MPa, przy czym do ogrzewa¬ nia smoly stosuje sie pare o olsnieniu ponizej 0,4 MPa i temperaturze 416 K. 3* Urzadzenie do odwadniania smoly gazowniczej, skladajace sie ze zbiornika destyla¬ cyjnego wyposazonego w klad grzejny, skraplacz oparów, separatora skroplin, zespolu pomp do smoly i wody, a przy ogrzewaniu spalinami dodatkowo z urzadzenia odpylajacego i wentylatora, znamienne tym, ze przed zbiornikiem destylacyjnym /1 / po¬ siada pojemnik /33/ przygotowania roztworu powierzchniowo czynnego oraz mieszalnik /34/, a zbiornik destylacyjny /1/ w górnej czesci ma odkraplacz /20/ o srednicy 0,2 do 0,6 srednicy zbiornika wyposazony w skosne przegrody /21/ wraz z siatkowa przeslona /22/ korzystnie o wymiarach oozek 1 do 3 mm, natomiast separator skroplin /3/ posiada krócce spustowe /23/, /24/9 /25/, /26/ umieszczone w plaszczyznie pionowej tak, ze czesc jego objetosci zawarta miedzy poziomem wlotu najnizszej zagietej ku dolowi rury spustowej wody pogazowej /31/ a poziomem polaczenia z nia rurki odpowietrzajacej /29/ jest wieksza od maksymalnej objetosci zawartej miedzy poziomami sasiednich krócców spustowych lekkich frakcji smolowych /23/ - /24/, /24/ - /25/ i /25/ - /26/. 4* Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze zbiornik destyla¬ cyjny IM posiada wklad grzejny /30/ w formie oddzielnych niezaleznie pracujacych ele¬ mentów grzewczych.134 421 Prioownit Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 cgz.Cena 100 zl PL