Przedmiotem wynalazku jest narzedzie do nacinania wewnetrznych rowków srubowych, w tym równiez i w szczególnosci wielokrotnych gwintów wewnetrznych o kacie pochylenia linii srubowej wiekszym od 45°. czyli /U : 4/ rad » 0,7854 rad, a zatem niesamohamownych - maja¬ ce zwlaszcza postac przeciagacza wzglednie przepychacze* Podobny przeciagacz Jest znany z opisu patentowego PRL nr 84 406. Przeoiagacz ten posiada szeregi ostrzy równolegle do jego osi Wzdluznej* Ostrza lezace w kazdym z szeregów sa wzgledem siebie przesuniete o wielkosc warstwy skrawanej kolejnym ostrzem, zas krawedzie skrawajace ostrzy znajdujacych sie w róznych szeregach leza na co najmniej dwóch liniach srubowych o przeciwnych kierunkach nawiniecia, przecinajacych sie w przerwach miedzy rze¬ dami ostrzy oraz majacych korzystnie jednakowy skok, przy czym kat pochylenia tych linii srubowych wynosi 15° do 45°, czyli / n t 12/ rad » 0*2618 rad do / II : 4/rad ¦ 0,7854 rad* Opisane powyzej, znane narzedzie jest przeznaczone wylacznie do przeciagania otwo¬ rów wielorowkowych o rowkach prostyoh, w szczególnosci w przypadku materialów trudno - skrawalnych* Celem niniejszego wynalazku bylo opracowanie uniwersalnego narzedzia do obróbki otworów z rowkami srubowymi, w szczególnosci takimi, jak okreslono na wstepie* Cel ten spelnia narzedzie z nacietymi srubowo rowkami prowadzacymi oraz z nacie¬ tymi w przeciwnym kierunku, srubowymi rowkami wiórowymi - w przypadku którego, w jego czesci poczatkowej, srednica zewnetrzna co najmniej jednej powierzchni srubowej, zawartej pomiedzy rowkami wiórowymi, jest zmniejszona co najmniej do glebokosci rowków prowadzacych, w zwiaz¬ ku z czym na poczatku czesci skrawajacej narzedzia, ilosc ostrzy tnacych jest mniejsza od ilosci rowków prowadzacych. To zmniejszenie srednicy konczy sie korzystnie wzdluz jednego z rowków prowadzacych, przecinajacych dana powierzchnie srubowa, najlepiej wzdluz tego - li¬ czac od poczatku czesci skrawajacej narzedzia - pierwszego rowka prowadzacego, który ma2 131 548 pelna dlugosc, czyli dlugosc nie mniejsza od szerokosci danej powierzchni srubowej. V/ szcze¬ gólnym przypadku, ilosc ostrzy tnacych na poczatku czesci roboczej narzedzia, to jeat ilosc ostrzy rozpoczynajacych skrawanie, jest równa ilosci rowków wiórowych.Narzedzie wedlug wynalazku stwarza mozliwosoi bardzo ekonomicznego - w szczególnosci w produkcji seryjnej - nacinania zwlaszcza niesarnohamownych, wielokrotnych gwintów wewnetrz¬ nych w róznych elementach maszyn i urzadzen. W szczególnosci i przykladowo mozna tu wymienic odnosne elementy urzadzen napedowych do przepustnic i zaworów, które to urzadzenia sa obje¬ te patentami PRL nr 88 234 oraz nr 123 219* Przedmiot wynalazku, w przykladzie wykonania, zilustrowano na zalaczonym rysunku, rm którym fig* 1 przedstawia narzedzie w widoku z boku, fig. 2 - fragmentaryczny przekrój na¬ rzedzia, prostopadly do linii srubowej rowków wiórowych, a jednoczesnie równoleglo - styczny do linii srubowej rowków prowadzacych, ukazujacy w szczególnosci profil ostrza skrawajacego, fig. 3 i 4 - dwa przekroje poprzeczne narzedzia: pierwszy dokonany na poczatku dlugosci jego czesci skrawajacej, a drugi - przy koncu tej czesci, a fig. 5 - schemat rozwiniecia linii srubowych rowków prowadzacych i rowków wiórowych.Narzedzie /fig* 1/, o calkowitej dlugosci Lc, sklada sie - idac od góry - z naste¬ pujacych, kolejnych fragmentów. Pierwszym fragmentem jest gladka, walcowa szyjka o srednicy do oraz dlugosci L^ która, wprowadzona do otworu, w którym przy pomocy narzedzia nacina sie gwint wielokrotny, stanowi suwliwo - obrotowe prowadzenie narzedzia. Stad srednica dQ tej szyjki powinna byc minimalnie mniejsza od srednicy wspomnianego otworu. Ponizej znajduje sie walcowa szyjka o dlugosci L. konieczna dla tak zwanego wybiegu narzedzi w czasie proce¬ sów wytwarzania narzedzia wedlug wynalazku. Zasadniczym fragmentem jest czesc skrawajaca o dlugosci L0# na której sa naciete srubowe rowki prowadzace oraz, w przeciwnym kierunku nawiniete, srubowe rowki wiórowe* Szyjka o dlugosci L,, ma przeznaczenie podobne, jak szyjka o dlugosci L w górnej czesci narzedzia. Dolne zakonczenie narzedzia stanowi szyjka o dlugosci Lu, sluzaca do zamooowania narzedzia w uchwycie, np. prasy.Przedstawione rysunkiem, przykladowe narzedzie, jest przeznaczone do nacinania 15-krotnego gwintu wewnetrznego o skoku H oraz o kacie pochylenia linii srubowej a = 60° = « / II i 3/ rad « 1,0472 rad /fig. 5/* Stad ilosc rowków prowadzacych wynosi 15 /fig. 4/.Natomiast ilosc rowków wiórowych, majacych szerokosc a / figury 1 oraz 2/, równa sie 3. przy czym skok linii srubowej tyoh rowków ma wielkosc h, zas kat pochylenia tej linii, 0 « 30° - /n : 6/rad - 0,5236 rad /fig. 5/.Fig. 2 pokazuje uksztaltowanie ostrzy skrawajacych o dlugosci t /takze fig. 1/, . kacie naparcia y oraz kaoie przylozenia 6 • Ostrza te powstaja jako wynik przeciecia rowków prowadzacych z rowkami wiórowymi, a takze w wyniku odpowiedniej obróbki tokarskiej i szlifierskiej zewnetrznych powierzchni srubowych, zawartych pomiedzy rowkami wiórowymi.Ponadto oznaczono na rysunku: przez dp /figury 1 oraz 5/ - srednice podzialowa dla obydwu rodzajów rowków, oraz przez dr /figury 1 oraz '2/ - srednice rdzenia czesci skrawajacej narzedzia, czyli srednice mierzona w dnie rowków wiórowych, których glebokosc powinna byc oczywiscie oo najmniej równa, a korzystnie nieco wieksza, od glebokosci rowków prowadzacych* W ogólnym przypadku, do pelnego naciecia gwintu, stosowany moze byc korzystnie komplet przedmiotowych narzedzi - w ilosci np. trzech aztuk - pracujacych kolejno jedno po drugim i rózniacych sie, rzecz jasna, srednicami zewnetrznymi d1 oraz d na poczatku i koncu czesci skrawajacej o dlugosci L • Wiaza sie z tym oczywiscie równiez dalsze szczególy uksztaltowania poszczególnych narzedzi w kompleoie. I tak w szczególnosci, miedzy innymi, w przyjpadku narzedzia pierwszego, wstepny odcinek o dlugosci L1 - czesci skrawajacej, powinien miec korzystnie srednice zewnetrzna stala lub prawie stala, czyli byc walcowy albo stozkowy przy minimalnym kacie zbieznosci, natomiast pozostaly odcinek o dlugosci Lp + L3 + Lt. » powinien byc oczywiscie zbiezny przy kacie rozwartosci stozka wiekszym.131 548 3 W przypadku narzedzia drugiego, caly odcinek L* powinien byc zbiezny, natomiast trzecie narzedzie, na odcinku L.. + Lp + L- powinno byc zbiezne, a na koncowym odcinku kalibruja¬ cym L, - walcowe wzglednie minimalnie zbiezne.Ilosc narzedzi w komplecie, ich dlugosc, a tym samym wielkosci wzmiankowych wyzej zbieznosci, zalezec beda - rzecz oczywista - od konkretnej, szczególowej sytuacji, a prze¬ de wszystkim od dlugosci nacinanego gwintu i jegp glebokosci oraz od rodzaju skrawanego tworzywa. W przypadku skrajnym okazac sie moze wystarczajacym tylko jedno narzedzie, które wtedy odcinki L1 oraz L, powinno miec walcowe badz minimalnie zbiezne, zas odcinek srodko¬ wy Lp + L« czesci skrawajacej - zbiezny. Godzi sie dodac, ze wykonanie odcinka Lfc dosta¬ tecznie dlugiego, daje zapas dlugosciowy dla procesów regeneracyjnych narzedzia. -V ramach tych procesów, moze tez wchodzic w rachube kolejne przechodzenie poszczególnych narzedzi w danym komplecie, np. z miejsca trzeciego na drugie, a z drugiego na pierwsze.Wielkosci katów: natarcia y oraz przylozenia 6 zaleza - ogólnie biorac - od rodzaju materialu skrawanego. Dla omawianych narzedzi ogólnie mozna przyjac, ze kat y powinien miec wielkosc od 5° do 15°f czyli od 0,0873 rad do 0,2618 rad - natomiast kat 6 powinien byc nie wiekszy od 5° * 0,0873 rad.Suma katów a, oraz 0 powinna byc zawarta w granicach od 75° ¦ lt3090 rad do 105° « 1,8326 rad, a korzystnie powinna byc mozliwie jak najblizsza 90° = 1,5708 rad.Ponadto dlugosc t zeba skrawajacego powinna byc co najmniej dwukrotnie wieksza od jego grubosci, mierzonej na srednicy podzialowej dp. Zapewnia to wlasciwe prowadzenie narzedzia w czasie procesu roboczego.Ustalono doswiadczalnie, ze zwlaszcza w przypadku narzedzia pierwszego, a takze oczywiscie jedynego, bardzo pozadanym, a w niektórych przypadkach wrecz koniecznym jest, aby na poczatku czesci skrawajacej, srednica zewnetrzna powierzchni srubowych, zawartych miedzy rowkami wiórowymi, byla zmniejszona do glebokosci rowków prowadzacych, a liczac w kierunku obwodowym - do pierwszego rowka prowadzacego, majacego pelna dlugosc t. W przy¬ padku omawianego, przykladowego narzedzia, wzmiankowanym zmniejszeniem srednicy objeto wszyst¬ kie powierzchnie srubowe, czyli powierzchnie zawarte pomiedzy wszystkimi trzema rowkami wiórowymi. W wyniku tego skrawanie rozpoczyna taka ilosc ostrzy, jaka jest ilosc rowków wiórpwych i zawartych miedzy nimi powierzchni srubowych, a wiec w omawianym przykladzie - trzy ostrza /fig. 3/.Uksztaltowane wedlug powyzszych, szczególpwych objasnien narzedzie, umozliwia naci¬ nanie wewnetrznych rowków srubowych badz gwintów, zwlaszcza wielokrotnych, bez nadawania narzedziu, czy tez alternatywnie przedmiotowi obrabianemu, ruchu obrotowego, zsynchronizo¬ wanego, z ruchem poosiowym. Odnosi sie to oczywiscie tylko do takich rowków badz gwintów, w przypadku których kat pochylenia linii srubowej jes^ wiekszy od 45°» czyli / n : 4/ rad ¦ 0,7854 rad - a zatem do rowków badz gwintów nlesamoharoownych. Nacinanie to jest moz¬ liwe przy wywieraniu na narzedzie badz przedmiot wylacznie sily poosiowej, a wiec np. na przeciagarkach albo przepycharkach, a nawet na prasach. Oczywiscie jeden z przedmiotów - narzedzie badz detal obrabiany - musi byc uchwycony obrotowo, a drugi - w sposób uniemozli¬ wiajacy obrót. Przedstawiony wyzej sposób nacinania jest mozliwy dzieki powstawaniu na os¬ trzach skrawajacych narzedzia takiego rozkladu sil» który wywoluje samoczynny ruch obrotowy narzedzia badz detalu nacinanego. Sposób ten zostal wypróbowany, sprawdzony i potwierdzony praktycznie. Charakteryzuje Bie on bardzo niska chasochlonnoscia i pracochlonnoscia, co jest szczególnie oplacalne i ekonomiczne w przypadku produkcji masowej badz w wiekszych seriach.Jednoczesnie omawiany sposób nacinania zapewnia wymagana dokladnosc wykonania rowków wzgled¬ nie gwintów.Narzedzie wedlug wynalazku moze byc takze stosowane do nacinania rowków srubowych badz gwintów o kacie pochylenia linii srubowej mniejszym od 45°# czyli od 0,7854 rad.Rzecz jasna, w tym przypadku, narzedziu badz przedmiotowi musza byc nadawane dwa ruchy wzajemnie zsynchronizowane: ruch obrotowy i ruch posuwisty.4 ' 131 548 Zastrzezenia patentowe 1. Narzedzie do nacinania wewnetrznych rowków srubowych, wlaszcza wielokrotnych, niesamohamownych gwintów wewnetrznych, majace postac przeciagacza lub przepychacza, na którym sa naciete oo najmniej dwa rowki srubowe o przeciwnych kierunkach nawiniecia, przy czym rowki o jednym kierunku nawiniecia, zwane dalej rowkami prowadzacymi, odwzorowuja profil nacinanego gwintu, a drugie rowki naciete na narzedziu, sluzace do odprowadzania wiórów powstajacych w trakcie procesu nacinania, majac przeciwny kierunek nawiniecia i przecinajac w zwiazku z tyra rowki prowadzace, tworza krawedzie tnace tego narzedzia, znamienne tym, ze na odcinku wstepnym /L../ jego czesci skrawajacej, srednica zewnetrzna /d-/ co najmniej jednej powierzchni srubpwej, zawartej pomiedzy rowkami wiórowy¬ mi o skoku /h/, jest zmniejszona przynajmniej do glebokosci rowków prowadzacych o skoku /H/ w wyniku czego na poczatku czesci skrawajacej ilosc ostrzy tnacych jest mniejsza od ilosci rowków prowadzacych - przy czym to zmniejszenie srednicy /d,,/ konczy sie wzdluz jednego z rowków prowadzacych, przecinajacych dana powierzchnie srubowa, 2. Narzedzie wedlug zastrz.l, znamienne tym, ze rowkiem prowadzacym kon¬ czacym zmniejszenie srednicy /d-/ Jest - liczac od poczatku czesci roboczej narzedzia - pierwszy rowek prowadzacy, majacy pelna dlugosc /t/. 3» Narzedzie wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne t y m, ze ilosc ostrzy tna¬ cych na poczatku jego czesci roboczej Jest równa ilosc rowków wiórowych. c-c FicZ A-A Fig.3 ! / A t J L_ 4—1 lldp FigA Fia5 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PLThe invention relates to a tool for cutting internal screw grooves, including and in particular multiple internal threads with a helix angle greater than 45 °. that is / U: 4 / rad »0.7854 rad, and therefore unobtrusive - especially in the form of a broach or a plunger * A similar broach It is known from the PRL patent description No. 84 406. This broach has rows of blades parallel to its longitudinal axis * The blades lying in each row are shifted relative to each other by the size of the layer cut with the next blade, while the cutting edges of the blades located in different rows lie on at least two helical lines with opposite winding directions, intersecting in the gaps between the rows of the blades and preferably having the same pitch, where the helix angle of these helix lines is 15 ° to 45 °, i.e. / nt 12 / rad »0 * 2618 rad to / II: 4 / rad ¦ 0.7854 rad * The known tool described above is intended for pulling only multi-groove holes with straight grooves, especially in the case of difficult-to-cut materials * The aim of the present invention was to develop a universal tool o machining holes with helical flutes, in particular as specified in the introduction * This purpose is fulfilled by a tool with slotted guide grooves and with counter-cut helical flute grooves - for which, in its initial part, the outer diameter is approx. at least one helical surface contained between the flutes is reduced at least to the depth of the guide grooves, so that at the beginning of the cutting part of the tool, the number of cutting blades is smaller than the number of the guide grooves. This reduction in diameter preferably ends along one of the guide grooves intersecting the screw surface in question, preferably along this - counting from the beginning of the cutting part of the tool - the first guide groove which has the full length of 131 548, that is, its length is not less than the width of the respective bolt face. . In a special case, the number of cutting blades at the beginning of the working part of the tool is equal to the number of cutting edges equal to the number of chip flutes. According to the invention, the tool makes it possible to very economically - especially in serial production - cutting, especially in multiple, ¬ in various elements of machines and devices. In particular, and by way of example, mention may be made of the relevant elements of actuators for throttle and valves, which devices are covered by PRL patents No. 88 234 and No. 123 219. The subject of the invention, in an example of embodiment, is illustrated in the attached drawing, Fig. 1 shows the tool in a side view, fig. 2 - a fragmentary section of the tool, perpendicular to the helical line of the flutes, and at the same time parallel - tangent to the helix of the guide grooves, showing in particular the profile of the cutting edge, fig. 3 and 4 - two sections transverse tools: the first made at the beginning of the length of its cutting part, the second - at the end of this part, and fig. 5 - a diagram of the development of the lines of the helical guide grooves and flutes. The tool / fig * 1 /, with the total length Lc, consists of - going from the top - from the following passages. The first fragment is a smooth, cylindrical neck with a diameter up to and a length L ^, which, introduced into the hole, in which a multiple thread is cut with the tool, constitutes a slide - rotational guidance of the tool. Hence, the diameter dQ of this neck should be slightly smaller than the diameter of said hole. Below is a cylindrical neck of length L. necessary for the so-called tool overrun during the tool manufacturing processes according to the invention. The main fragment is the cutting part with a length L0 # on which are cut helical guide grooves and, in the opposite direction, coiled helical flute grooves * The neck with the length L ,, has a purpose similar to the neck with the length L in the upper part of the tool. The lower end of the tool is a neck with a length of Lu, used for mounting the tool in a holder, e.g. a press. The example tool shown in the drawing is intended for cutting a 15-fold internal thread with a pitch H and the helix angle a = 60 ° = « / II and 3 / rad «1.0472 rad / Fig. 5 / * Hence the number of guide grooves is 15 / Fig. 4 /. However, the number of flutes with width a / Figures 1 and 2 / equals 3. The pitch of the helical line of these grooves has the size h, and the inclination angle of this line is 0 «30 ° - / n: 6 / rad - 0.5236 rad / fig. 5 / Fig. 2 shows the configuration of cutting blades with a length t (also Fig. 1). stress angles y and clearance 6 • These blades are produced as a result of intersecting the guide grooves with chip flutes, as well as as a result of appropriate turning and grinding machining of external bolted surfaces between the flute grooves. In addition, they are marked in the drawing by dp / figures 1 and 5 / - division diameters for both types of grooves, and by dr / figure 1 and '2 / - the diameter of the core of the cutting part of the tool, i.e. the diameters measured at the bottom of the chip flutes, the depth of which should, of course, be the least equal, and preferably slightly greater than the depth guide grooves * In general, for a full thread cut, a set of the tools in question may be used advantageously - for example, three ashtacks - working successively one after the other and, of course, with the outer diameters d1 and d at the beginning and end of the cutting part of length L • This, of course, is also related to further details of shaping the individual ch tools included. And so, in particular, in the case of the first tool, the preliminary section of length L1 - the cutting part should preferably have a constant or almost constant outer diameter, i.e. be cylindrical or conical at the minimum angle of convergence, while the remaining section of length Lp + L3 + Lt. »Should of course be convergent at the larger cone angle. 131 548 3 In the case of the second tool, the entire segment L * should be convergent, while the third tool, on the segment L .. + Lp + L-, should be convergent, and calibrate on the final segment ¬ cym L, - cylindrical, relatively minimally convergent. The number of tools in the set, their length, and thus the mentioned sizes of the above-mentioned convergence, will depend - of course - on a specific, specific situation, and above all on the length of the cut thread and its depth and the type of material being cut. In the extreme case, it may turn out to be sufficient only one tool, which then the sections L1 and L should have cylindrical or minimally convergent, while the middle section Lp + L of the cutting part - convergent. It should be added that making the Lfc section long enough gives a long margin for the regeneration processes of the tool. -V Within these processes, it may also be a question of successive shifting of individual tools in a given set, e.g. from the third place to the second, and from the second to the first place. The size of the angles: attacks y and overlaps 6 depend - generally speaking - on the type of material being cut. For the tools in question, it can generally be assumed that the y angle should be from 5 ° to 15 ° f, i.e. from 0.0873 rad to 0.2618 rad - while cat 6 should not be greater than 5 ° * 0.0873 rad. a, and 0 should be between 75 ° ¦ lt3090 rad to 105 ° 1.8326 rad, and preferably it should be as close as possible to 90 ° = 1.5708 rad. In addition, the length t of the cutting tooth should be at least twice as large from its thickness, measured at the mean diameter dp. This ensures proper guidance of the tool during the working process. It has been established experimentally that, especially in the case of the first tool, and of course the only one, very desirable, and in some cases even necessary, at the beginning of the cutting part, the outer diameter of the bolted surfaces between the flutes , was reduced to the depth of the guide grooves, and counting in the circumferential direction - to the first guide groove, having the full length t. In the case of the example tool in question, all the bolted surfaces, i.e. the surfaces contained between all three grooves, were covered by the aforementioned reduction in diameter. particle boards. As a result, the cutting starts as many blades as the number of chip flutes and the screw surfaces between them, so in the example under discussion - three blades / fig. 3 /. Shaped according to the above specific explanations, the tool enables cutting internal screw grooves or threads, especially multiple ones, without imparting to the tool, or alternatively to the workpiece, a rotating, synchronized movement with an axial movement. Of course, this only applies to grooves or threads for which the helix angle is greater than 45 °, ie / n: 4 / rad ¦ 0.7854 rad - and therefore low-low-low groove or threads. This notching is possible when exerting only an axial force on the tool or object, i.e. on broaching machines or pushing machines, and even on presses. Of course, one of the workpieces - the tool or workpiece - must be rotated and the other must not be rotated. The above-presented method of cutting is possible due to the formation of a force distribution on the cutting blades of the tool which causes the automatic rotation of the tool or the cut detail. This method has been tried, tested and proven practically. It is characterized by a very low power consumption and labor consumption, which is particularly profitable and economical in the case of mass production or in large series. At the same time, the discussed method of cutting ensures the required accuracy of grooving in relation to the threads. According to the invention, the tools can also be used for cutting slots or Threads with a helix angle less than 45 ° # i.e. 0.7854 rad. Of course, in this case, the tool or workpiece must be given two mutually synchronized movements: rotary motion and sliding motion. 4 '131 548 Claims 1. A tool for cutting internal screw grooves, including multiple, steep internal threads, in the form of a puller or a plunger, on which at least two helical grooves with opposite winding directions are cut, with grooves with one winding direction, hereinafter referred to as guide grooves, reproducing the profile of the cut thread and printing the upper grooves cut on the tool, used to evacuate the chips generated during the cutting process, having the opposite direction of winding and cutting the guiding grooves in connection with tyra, form the cutting edges of this tool, characterized by the fact that on the lead section / L../ of its cutting part , the outer diameter / d- / of at least one screw surface, contained between the flutes with a pitch / h /, is reduced at least to the depth of the guide grooves with a pitch / H /, as a result of which at the beginning of the cutting part the number of cutting blades is less than the number of guide grooves - where this reduction in diameter / d / ends along one of the guide grooves intersecting the given screw surface, 2. Tool according to claim 1, characterized by the fact that the guide groove ends with a reduction in diameter / d- / There is - counting from the beginning of the working part of the tool - the first guide groove, having the full length / t /. 3 »Tool according to claim 1 or 2, characterized by the fact that the number of cutting blades at the beginning of its working part is equal to the number of flutes. c-c FicZ A-A Fig. 3! / A t J L_ 4—1 lldp FigA Fia5 Printing studio of the Polish People's Republic. Mintage 100 copies Price PLN 100 PL