Przedmiotem wynalazku jest stosowana w budownictwie maszyn uszczelka metalowo-gu¬ mowa, przeznaczona do uszczelniania spoczynkowego polaczenia elementu rurowego o cylindry¬ cznej powierzchni zewnetrznej, osadzonego w gniezdzie drugiego elementu. Uszczelka znajduje zastosowanie zwlaszcza przy uszczelnianiu rurowych oslon popychaczy, górnozaworowych, chlo¬ dzonych powietrzem silników spalinowych.Uszczelnienie rurowych oslon popychaczy, których przestrzen wewnetrzana stanowi czesc zamknietego ukladu smarowania silnika, pracuje w bardzo specyficznych i trudnych warunkach.Oprócz duzego zakresu wysokich temperatur pracy silnika warunki mocowania oslon narzucaja na wezel uszczelniajacy zadanie kompensacji róznic wymiarowych wynikajacych z rozszerzalnosci cieplnej polaczonych elementów.Znana z polskiego opisu patentowego nr 84 840 uszczelka pierscieniowa wprowadzana jest w gniazdo wykonane wokól otworów ustalajacych oslone w glowicy i korpusie silnika. Uszczelka dociskana jest poosiowo ustalonymi do oslony kolnierzami, w wyniku dobrania odpowiednio wiekszego wymiaru miedzy kolnierzami oslony niz wymiar miedzy gniazdami korpusu i glowicy okreslony wysokoscia cylindra. Obie powierzchnie czolowe pierscieniowej uszczelki uksztaltowane sa stozkowo w ukladzie klinowym, co powoduje uzyskanie przy montazu sily skladowej dociskaja¬ cej promieniowo uszczelke do oslony.Podczas eksploatacji silnika, pod wplywem temperatury oraz chemicznego oddzialywania oleju nastepuje zmiana wlasciwosci fizyko-chemicznych gumy, powodujace spadek skutecznosci uszczelnienia i wyciekanie oleju. W celu wyeliminowania tej niedogodnosci jedna z przedstawio¬ nych w patencie nr 84 840 uszczelek posiada wewnatrz koncentrycznie zawulkanizowana sprezyne spiralna. Przy montazu, oprócz sprezystego odkszalcenia materialu uszczelki, zostaje równiez poosiowo scisnieta sprezyna — co powoduje uzyskanie dodatkowej sily docisku na poprzecznych do osi powierzchniach stozkowych. Rozwiazanie takie powoduje wylacznie fragmentaryczny, bo tylko na stozkowych powierzchniach, wzrost trwalosci uszczelnienia.Uszczelka wedlug Wynalazku ma wyeliminowac przedstawiona niedogodnosc, co przy zasto¬ sowaniu do oslon popychaczy ma dac w wyniku osiagniecie okresu pelnej szczelnosci,dluzszego od okresu miedzy naprawami glównymi silnika. W tym celu wewnatrz materialu uszczelki umieszczo-2 130 474 no specjalnie uksztaltowana metalowa wkladke sprezysta w ksztalcie pierscienia o wkleslej pobo- cznicy i przekroju poprzecznym zblizonym do litery „U" lub „W". Pobocznica wkladki ma podluzne wyciecia równolegle do osi uszczelki zas powierzchnia zewnetrzna uszczelki uksztalto¬ wana jest jako wklesly odcinek pierscienia toroidalnego.Takie uksztaltowanie wkladki pierscieniowej powoduje, ze jej obrzeza, czyli konce ramion litery „IT lub „W" znajduja sie w strefie krawedzi powierzchni cylindrycznej i powierzchni czolowych stozkowych. Zakumulowana przy odkszalceniu montazowym wkladki sila oddzialy- wuje ciaglym dociskiem na strefy krawedzi odcinajacych uszczelki. Oddzialywanie to ukierunko¬ wane jest nie tylko poosiowo na powierzchnie stozkowe lecz równiez w kierunku dosrodkowym na powierzchnie cylindryczna.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykladzie wykonania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój uszczelki, fig. 2 — pólprzekrój wkladki, a fig. 3 — widok wkladki od strony czolowej.Uszczelka 1 wykonana jest z gumy odpornej na dzialanie olejów, smarów i wysokich tempera¬ tur, w formie pierscienia o cylindrycznej powierzchni wewnetrznej i zewnetrznej powierzchni w ksztalcie wkleslego odcinka pierscienia toroidalnego. Powierzchnie czolowe uszczelki 1 sa skosne wzgledem plaszczyzny prostopadlej do osi podluznej uszczelki. Wewnatrz materialu uszczelki 1 koncentrycznie z uszczelka 1 umieszczonajest sprezysta stalowa wkladka 2 w ksztalcie pierscienia o wkleslej pobocznicy i przekroju zblizonym do lutery U, której ramiona skierowane sa w strone uszczelki. Pobocznica wkladki 2 ma podluzne wyciecia równolegle do osi uszczelki 1.Zastrzezenie patentowe Uszczelka metalowo — gumowa, zwlaszcza do uszczelniania rurowych oslon popychaczy gómozaworowego, chlodzonego powietrzem silnika spalinowego, wykonana z tworzywa odpor¬ nego na dzialanie oleju i podwyzszonej temperatury, w formie pierscienia o wewnetrznej powierzchni cylindrycznej oraz stozkowych powierzchniach czolowych, wewnatrz której znajduje sie koncentrycznie usytuowany metalowy element sprezysty, znamienna tym, ze element sprezysty ma postac wkladki (2) w ksztalcie pierscienia o wkleslej pobocznicy i przekroju poprzecznym zblizonym do litery „U" lub „W", przy czym pobocznica wkladki (2) ma podluzne wyciecia równolegle do osi uszczelki (1), zas powierzchnia zewnetrzna uszczelki (1) ma ksztalt wkleslego odcinka pierscienia toroidalnego.130474130474 %2 *J Pracownia Pougraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a metal-rubber gasket used in machine building, intended to seal the resting connection of a tubular element with a cylindrical outer surface, seated in the seat of the other element. The gasket is used especially for the sealing of tubular covers of tappets, overhead valves, air-cooled internal combustion engines. Sealing of tubular covers of tappets, the interior space of which is part of a closed engine lubrication system, works in very specific and difficult conditions. In addition to a large range of high engine operating temperatures, conditions The fixing of the covers impose on the sealing node the task of compensating for dimensional differences resulting from the thermal expansion of the connected elements. The ring gasket known from the Polish patent description No. 84 840 is inserted into the seat around the holes fixing the cover in the head and the motor body. The gasket is pressed axially against the casing with flanges, as a result of selecting a suitably larger dimension between the casing flanges than the dimension between the seats of the body and the head defined by the cylinder height. Both front surfaces of the ring seal are conically shaped in a wedge arrangement, which results in the assembly of the component of the force pressing the seal radially to the casing.During the engine operation, the temperature and the chemical influence of the oil change the physico-chemical properties of the rubber, which reduces the sealing efficiency and oil leakage. In order to overcome this disadvantage, one of the seals presented in Patent No. 84,840 has a concentrically vulcanized spiral spring inside. During assembly, in addition to the elastic deformation of the gasket material, the spring is also axially compressed - which results in additional clamping force on the conical surfaces transverse to the axis. Such a solution causes only a fragmentary, because only on conical surfaces, an increase in the durability of the seal. According to the Invention, the gasket is to eliminate the presented inconvenience, which, when applied to the pusher covers, is to result in a period of full tightness, longer than the period between major repairs of the engine. For this purpose, a specially shaped metal elastic insert in the shape of a ring with a concave perimeter and a cross-section close to the letter "U" or "W" was placed inside the seal material. The side surface of the insert has longitudinal cuts parallel to the axis of the gasket and the outer surface of the gasket is shaped as a concave section of a toroidal ring. The force accumulated during the assembly deformation of the insert exerts a constant pressure on the areas of the edges that cut off the seals. This effect is directed not only axially on the tapered surfaces but also in the medial direction on the cylindrical surfaces. The subject of the invention is shown in the example of the embodiment. in the attached drawing, in which Fig. 1 shows a cross-section of the gasket, Fig. 2 - a half-section of the insert, and Fig. 3 - a front-side view of the insert. Gasket 1 is made of rubber resistant to oils, greases and high temperatures, in the form of a ring with a cylindrical surface It moves the inner and outer surfaces in the shape of a concave segment of the toroidal ring. The face surfaces of the seal 1 are inclined with respect to the plane perpendicular to the longitudinal axis of the seal. Inside the gasket material 1 concentrically with the gasket 1 there is a resilient steel insert 2 in the shape of a ring with a concave side surface and a cross-section close to the U solder, the arms of which are directed towards the gasket. The side surface of the insert 2 has longitudinal cuts parallel to the axis of the seal 1. Patent claim A metal-rubber seal, especially for sealing tubular covers of tappets of an air-cooled combustion engine, made of a material resistant to oil and elevated temperature, in the form of a ring with an inner cylindrical surface and conical face surfaces, inside which there is a concentrically located metal spring element, characterized in that the spring element has the form of an insert (2) in the shape of a ring with a concave side surface and a cross-section close to the letter "U" or "W", with whereby the side surface of the insert (2) has longitudinal cuts parallel to the axis of the seal (1), and the outer surface of the seal (1) has the shape of a concave segment of the toroidal ring. 130474130474% 2 * J Pougrafic laboratory of the Polish People's Republic. Mintage 100 copies Price PLN 100 PL