Przedmiotem wynalazku jest sposób ochrony warstw z polichlorku winylu przed dzialaniem promieni slonecznych, przy czym na warstwie po¬ lichlorku winylu osadza sie trwale warstwe kry¬ jaca zabarwiona barwnikami z dodatkiem stabi¬ lizatorów ultrafioletowych, ewentualnie pochla¬ niaczy ultrafioletowych, w przyblizeniu nieprze¬ zroczysta dla promieniowania ultrafioletowego, utworzona z polimetylometakrylanu i/lub jego kopolimeru.Zla odpornosc polichlorku winylu na wplywy klimatyczne wynika z tego, ze czasteczki tego zwiazku ulegaja zniszczeniu w warunkach od¬ czepiania chlorowodoru przy tworzeniu sie po¬ dwójnych wiazan sprzezonych. Taki rozklad che¬ miczny jest powodowany dzialaniem swiatla i energii cieplnej. Skutkiem rozkladu chemiczne¬ go bezbarwny polichlorek winylu przebarwia sie od koloru zóltego poczynajac, poprzez kolor bra¬ zowy do czarnego. Równoczesnie rozklad che¬ miczny substancji zmienia jej wlasciwosci me chaniczne, to jest szczególnie odpornosc udarowa i wydluzalnosc.Wiadomo, ze polichlorek winylu mozna stabili¬ zowac za pomoca stabilizatorów, np. maleinianu dwubutylocyny, fosforynu olowiu lub kompleksu ba- rowo-kadmowego, które wywieraja dzialanie hamu¬ jace wymieniony rozklad chemiczny.Oprócz tego mozna dodawac pochlaniacze promieniowania ultra¬ fioletowego. Pochlaniacze sa jednak bardzo dro- 10 25 30 gie i moga dzialac jedynie w dostatecznie duzym stezeniu. Jednak nawet przy duzym dodatku po¬ chlaniaczy promieniowania ultrafioletowego w naj¬ wyzszej warstwie granicznej polichlorku winylu pozostaja na duzych obszarach nie chronione czasteczki tego zwiazku, poniewaz nie mozna za pomoca dodawania pochlaniaczy uzyskac warstwy pokrywajacej, nieprzezroczystej dla promieniowa¬ nia. Przy tym pochlaniacze promieniowania ultra¬ fioletowego maja wyzsze cisnienie par niz poli¬ chlorek winylu i z biegiem czasu ulatniaja sie, lub ulegaja rozkladowi w drodze innych reakcji chemicznych. Równiez pigmentacja masy poli¬ chlorku winylu jest przy wysokiej pigmentacji czastek nie chroniona w powierzchniowej war¬ stwie granicznej.Dodatek wszystkich srodków pomocniczych z re¬ guly pogarsza mechaniczne wlasciwosci polichlor¬ ku winylu i poza tym nie mozna osiagnac abso¬ lutnej odpornosci klimatycznej powierzchni tego zwiazku wystawionego na bezposrednie oddzialy¬ wanie atmosfery.W opisie publikacyjnym RFN nr 2246 497 opi¬ sano ksztaltowniki z tworzywa sztucznego o po prawionej odpornosci na wplywy swiatla i kli¬ matu, w których co najmniej na czesci powierzch¬ ni nanosi sie trwale przez wspólne wytlaczanie warstwe polimetylometakrylanu lub jednego z je- go kopolimerów, korzystnie o grubosci 0,1—1 mm.W ten sposób uszlachetnia sie powierzchnie,% 118 84011$ S40 ksztaltowników uzyskujac zywosc barwy, latwe zabarwianie, duza zdolnosc odbijania swiatla i czystosc barw, na pokrywanym ksztaltowniku.Do takich warstw pokrywajacych mozna równiez dodawac pochlaniacz promieniowania ultraffole--- towego.Wedlug opisu publikacyjnego RFN nr 1759 931 poprawe wygladu, odpornosc klimatyczna i bar¬ we ksztaltowników z tworzywa sztucznego uzys¬ kuje sie przez zastosowanie warstwy pokrywaja¬ cej silnie wzbogaconej wysokowartosciowymi pi¬ gmentami i/lub zawierajacej duze stezenie stabi- T 4izsA&tfw „ ultrafioletowych. Mozna przy tym, ( Ailijtiiy? Ir#£rrfTl forzez dobór materialu warstwy I pokrywajacej, fchronic wysokospolimeryzowane i warstw/ rdzenia przed rozkladem lub chronic * 'S^y^KRScza^ft^kowe polimery z podwójnym wia- **- ^a^i^r?r^ff»7fr(y"j-nr-7onipm pod wplywem ciepla i swiatla, ewentualnie tlenu.W opisie publikacyjnym nr 1 759 931 nie poda¬ no jakie materialy warstwy pokryciowej sa ko¬ rzystne dla rozwiazania tego zadania. Dopuszczal¬ ne wedlug tego rozwiazania przepuszczajace swiatlo warstwy pokryciowe, zabarwione jasno lub przezroczyste, nie zabezpieczaja warstwy po¬ lichlorku winylu przed promieniowaniem slo¬ necznym,.W rozwiazaniu znanym z opisu publikacyjnego RFN nr 2 246 497 do ksztaltowników z tworzywa sztucznego stosuje sie warstwe pokrywajaca z polimetylometakrylanu lub jego kopolimeru, która jest odporna klimatycznie, nie daje jednak zadnej ochrony przed oddzialywaniem promieni slonecznych warstwom polichlorku winylu leza- t ym pod nia, poniewaz przepuszcza jeszcze pro¬ mieniowanie ultrafioletowe, nawet przy stosunko¬ wo grubych warstwach pokrywajacych, o gru¬ bosci 0,2—0,3 mm.Równiez dowolne barwienie warstwy pokrywa¬ jacej z polimetylometakrylanu, jak to przyklado¬ wo podano w opisie publikacyjnym RFN nr 2 246 497 nie daje zadnej skutecznej ochrony powierzchni polichlorku winylu przed dzialaniem promieni slonecznych.Oprócz tego znany jest z opisu publikacyjnego RFN nr 2 247 980 sposób wytwarzania barwionych elementów budowlanych do stosowania w budo¬ wnictwie, np. jako okienne ramy profilowe, plyty fasadowe itp. ze sztucznego tworzywa termoplas¬ tycznego, korzystnie polichlorku winylu, przykla¬ dowo przez wytlaczanie, glebokie tloczenie lub odlewanie wtryskowe, w którym w celu uniknie¬ cia silnego nagrzewania elementów budowlanych, stosuje sie zabarwienie pigmentami o wysokiej absorbcji swiatla widzialnego przy równoczesnie wysokim odbiciu w pasmie promieniowania pod¬ czerwonego. W ten sposób, zwlaszcza w przypad¬ ku elementów o ciemniejszym zabarwieniu osia¬ ga sie to, ze nie nagrzewaja sie one zbyt silnie w promieniach slonecznych, przy czym unika sie wyzwalania naprezen wewnetrznych przy pod¬ wyzszonej temperaturze, co przy polichlorku wi nylu ma miejsce powyzej 60°C. W tym znanym sposobie i produktach uzyskiwanych tym sposo¬ bem powierzchnia polichlorku winylu nie jest 10 15 20 25 20 35 40 45 50 55 60 jednak chroniona przed destrukcyjnym dziala¬ niem promieniowania slonecznego.Celem wynalazku jest unikniecie wymienionych wad, a zadaniem technicznym jest opracowanie • sposobu ochrony elementów budowlanych z two¬ rzywa termoplastycznego na bazie polichlorku winylu przed zewnetrznymi wplywami:*.atmosfe¬ rycznymi i rozkladem, przy równoczesnym zmniej¬ szeniu niebezpieczenstwa nagrzewania sie ele¬ mentów kolorowych, zwlaszcza ciemniejszych, pod wplywem promieniowania slonecznego.Sposób ochrony warstwy z polichlorku winy¬ lu przed dzialaniem promieni slonecznych, na której to warstwie osadza sie trwale warstwe kryjaca, zabarwiona barwnikami z dodatkiem stabilizatorów ultrafioletowych ewentualnie po¬ chlaniaczy ultrafioletowych, w przyblizeniu nie¬ przezroczysta, zawierajaca polimetakrylan i/lub jego kopolimer, wedlug wynalazku charakteryzu¬ je sie tym, ze do warstwy kryjacej lub do war¬ stwy polichlorku winylu dodaje sie odbijajace promieniowanie podczerwone pigmenty i/lub sub¬ stancje barwiace zapewniajace, ze nie pochlania sie promieniowania podczerwonego w warstwie kryjacej, lecz je odbija.W mieszaninie barwników dla warstwy kryja¬ cej lub warstwy polichlorku winylu, zlozonej z barwników organicznych i/lub nieorganicznych, co najmniej jako jeden skladnik stosuje sie pi¬ gment odbijajacy promieniowanie podczerwone.Do warstwy kryjacej, liczac w stosunku do 100*/o wagowych calej masy kryjacej, dodaje sie 0,5 do 20l% wagowych barwników, lacznie z po¬ chlaniaczami ewentualnie stabilizatorami promie¬ niowania ultrafioletowego.W warstwie kryjacej stosuje sie co najmniej 0,1Vo wagowych pigmentu ewentualnie barwnika odbijajacego promieniowanie podczerwone w sto • sunku do calej ilosci barwnika.Jako barwnik stosuje sie co najmniej jeden z nastepujacych srodków odbijajacych promienio¬ wanie podczerwone: chromian olowiawy, czerwien molibdenowa, oranz molibdenowy, zielen chromo¬ wa, siarczek antymonu, sulfoselenek kadmu, siarczek kadmu, pigment czerni antrachinonowej, ciemnoniebieski pigment antrachinonowy, pigment jednoazowy, ftalocyjanian.W wyniku stosowania sposobu wedlug wyna¬ lazku uzyskuje sie w stosunku do stanu techni¬ ki lepsza i dlugotrwala ochrone powierzchni po¬ lichlorku winylu przed dzialaniem warunków klimatycznych i zmniejszenie nagrzewania. Przy tym jednak dowolnosc doboru barwników jest ograniczona, gdyz nie kazdy barwnik nadaje sie do stosowania w sposobie wedlug wynalazku.Wynalazek usuwa niedostatki stanu techniki i umozliwia rozszerzenie obszaru stosowania po¬ lichlorku winylu jako tworzywa do uzytku zew¬ netrznego w budownictwie, zwlaszcza dla takich warunków klimatycznych, w których wystepuje silne naslonecznienie. Odnosi sie to przykladowo do krajów tropikalnych lub subtropikalnych, w których wszystkie znane, pokrywane i niepo- krywane profile budowlane z polichlorku winylu nie nadawaly sie do zastosowania, poniewaz nie5 wytrzymywaly w dluzszym czasie dzialania kli¬ matu. Zastosowanie bialego zabarwienia kryjacej warstwy polimetylometakrylanu kladzionej no warstwie polichlorku winylu zapewnia równie* dla wyrobów z polichlorku winylu odpornosc na klimat tropikalny.Dla obszarów klimatycznych takich jak Euro¬ pa srodkowa i pólnocna stosuje sie równiez po¬ krycia zabarwione na niebiesko, brazowo, zielo¬ no, , szaro, przy czym mozna stosowac równiez zabarwiony polichlorek winylu.Korzystnie warstwa kryjaca jest zabarwiona mieszanina barwników i/lub pigmentów, które zapewniaja odbicie w obszarze odpowjejdniej bar¬ wy widma i duza przepuszczalnosc w obszarze promieniowania podczerwonego, a warstwa poli¬ chlorku winylu jest co najmniej czesciowo zabar¬ wiona pigmentem, ewentualnie ukladem pigmen tów i barwników odbijajacych promieniowanie . podczerwone.Poniewaz material pokrycia jest drozszy niz polichlorek winylu, to z przyczyn ekonomicznych nalezy starac sie, aby warstwa kryjaca nie byla zbyt gruba, przy czym korzystna grubosc wyno¬ si 0,2—1 mm. Oczywiscie za pomoca tej samej ilosci pigmentów na jednostke powierzchni moz¬ na przy mniejszej grubosci pokrycia, np. 0,5 mm osiagnac dzieki zasadniczo wiekszemu stezeniu taki sam efekt krycia, jak przy grubosci warstwy kryjacej wynoszacej 1 mm. Aby zwlaszcza przy ciemnym zabarwieniu zapobiec wywolywanemu przez nie silnemu nagrzewaniu sie warstwy kry¬ jacej i lezacej pod nia warstwy polichlorku wi¬ nylu nalezy stosowac sposród barwników orga¬ nicznych lub nieorganicznych taki barwnik lub mieszanine barwników dla warstwy kryjacej lub warstwe polichlorku winylu, w którym co naj¬ mniej jeden ze skladników stanowi pigment czar¬ ny lub kolorowy, odbijajacy promieniowanie pod¬ czerwone.Wedlug wynalazku w stosunku do masy po¬ krycia przyjetej jako 10010/* wagowych stosuje sie lacznie okolo 0,5—2(P/o wagowych barwników, lacznie z pochlaniaczami i stabilizatorami dla promieniowania ultrafioletowego. W tym skladni¬ ku barwnym wedlug wynalazku udzial pigmentu lub barwnika dla podczerwieni powinien stano¬ wic co najmniej 0,1*/© wagowego.Oprócz tego wedlug wynalazku absorbcje pro¬ mieniowania podczerwonego dla barw od bialej i jasnych do ciemnych i czarnej obniza sie tym sposobem, ze zwieksza sie udzial pigmentów i/lub barwników odbijajacych promieniowanie .pod¬ czerwone, lub stosuje sie takie pigmenty i/lub barwniki, które maja wyzsze od innych wspól¬ czynniki odbicia promieni podczerwonych. Zdol¬ nosc odbijania promieni podczerwonych stanowi wlasciwosc fizyczna szeregu barwników, które mozna w wyniku pomiarów stwierdzic.W sposobie wedlug wynalazku stosuje sie np. nastepujace barwniki odbijajace promienie pod¬ czerwone: pigment czerwieni antymonowej, pi¬ gment czerni antrachinonowej, ftalocyJanine ewentualnie zólcien niklowotytanowa, czerwien Hadmowa, chromian ojowiawy, czerwien moUb- 6 denowa, oranz molibdenowy, zielen chromowa, siarczek antymonu, sulfoselenek kadmu, siarczek kadmu, ciemnoniebieski pigment antrachinonowy, pigment jednoazowy. Barwy mieszane wytwarza 5 sie z odpowiednich mieszanin pigmentów.Jako pochlaniacze promieniowania ultrafioleto¬ wego przykladowo stosuje sie benzofenony oraz benzotrójazole, korzystnie w ilosci 0,2—1,0*/* wa¬ gowych masy warstwy kryjacej. Przy wyborze pochlaniacza promieniowania ultrafioletowego na¬ lezy zwrócic uwage na zdolnosc mieszania sie z polimetylometakrylanem.Sposób wedlug wynalazku stosuje sie korzyst¬ nie do elementów budowlanych z tworzywa ter¬ moplastycznego na bazie polichlorku winylu, któ¬ re sa stosowane w budownictwie jako elementy zewnetrzne i sa wystawione na oddzialywanie klimatyczne i swiatla slonecznego. 20 Sposób wedlug wynalazku przykladowo stosuje sie w budownictwie do wytwarzania profili ter¬ moplastycznych stanowiacych otwarte profile wykladzin fasadowych lub puste profile ram okiennych, drzwiowych itp. Takj. wielokomorowy j5 pusty profil ramy okiennej jest wykonany z twardego polichlorku winylu. Wystawiona na dzialanie wplywów atmosferycznych strona tego profilu jest pokryta trwale przez wspólnie wy¬ tlaczana warstwe kryjaca z polimetylometakryla- ^ nu. Ochrona profilu przeciw dzialaniu swiatla slo¬ necznego i wplywom klimatycznym jest wyjas¬ niona blizej w przykladach.Przyklad I. Wielokomorowy, pusty profil ramy okiennej wykonany z twardego • polichlorku 35 winylu o grubosci scianki okolo 3 mm wytlacza sie wspólnie z nanoszona na licowa strone profilu warstwa kryjaca z polimetylometakrylanu o cie¬ zarze czasteczkowym 170 000 i grubosci warstwy 0,5 mm oraz szerokosci warstwy 70 mm. Kryja- 40 ca warstwa z polimetylometakrylanu jest zabarwio¬ na kryjaco na kolor bialy za pomoca dwutlenku tytanu zastosowanego w ilosci 5*/a wagowych w stosunku do calej masy warstwy kryjacej. Od¬ dzialywanie warunków atmosferycznych na wol- 45 nym powietrzu w dluzszym czasie nie spowodo¬ walo zadnych uszkodzen powierzchni polichlorku winylu, znajdujacej sie pod warstwa polimetylo¬ metakrylanu. Takze pomiary za pomoca przyrza¬ du do badania wplywów czynników atmosferycz- so nych nie wykazaly zadnych zmian ani w warst¬ wie kryjacej, ani w lezacej pod nia warstwie polichlorku winylu.Warstwa kryjaca powoduje zarówno absorbcje promieni ultrafioletowych, jak i odbijanie pro- 55 mieni podczerwonych. W taki sam sposób postepuje sie równiez w nizej podanym przykladzie II z odbijajacym promienie podczerwone pigmentem czerni antrachinonowej.Przyklad II. Warstwe kryjaca wedlug przy¬ kladu I zabarwiono za pomoca odbijajacej pro¬ mieniowanie podczerwone czerni antrachinonowej w ilosci 2f/o wagowych i benzafenonu, jako pochlaniacza promieniowania ultrafiotletowego w ilosci 0,5.°/o wagowych. Procenty iwagowe od- w nosza sie do calej masy warstwy kryjacej, Rów-ma*) niez w tym przypadku oddzialywanie warunków atmosferycznych nie powoduje uszkodzen.Przyklad IIL Postepujac wedlug przykla¬ du I, w którym podstawowa masa polichlorku winylu jest zabarwiona na bialo dwutlenkiem ty- 5 tanu zastosowano warstwe kryjaca z dwutlenku tytanu w ilosci 2tyoj wagowych i pochlaniacza pro- mieni ultrafioletowych typu benzotrójazolu w ilosci .0,5% wagowych. Procenty wagowe od¬ nosza sie do calej masy warstwy kryjacej. Otrzy- 10 mano przy tym produkt odporny na warunki atmosferyczne strefy tropikalnej. Przyklad ten spelnia wszystkie wymagania klimatu tropikalne¬ go i dodatkowo ma warstwe polichlorku winylu zabarwiona tak, ze moze jeszcze odbijac promie- 15 niowanie podczerwone.Wymagane jest w pewnych przypadkach, aby jedna z dwu warstw byla tak przygotowana, ze zawsze odbite zostaje promieniowanie podczerwo¬ ne. Wówczas warstwe kryjaca przygotowuje sie 20 tak, ze odbija ona promieniowanie podczerwone, to jest musi byc zabarwiona do okreslonej bar¬ wy i do tega wymagane pigmenty i/lub ibarwniki musza w calosci, badz w czesci stanowic pigmen¬ ty lub barwniki dla podczerwieni. 25 Dla innych wykonan wymagane jest takie przy¬ gotowanie warstwy polichlorku winylu, aby jej powierzchnia graniczna mogla odbijac promienio¬ wanie podczerwone, co wymaga zabarwienia warstwy polichlorku winylu odpowiednia mie 30 szanina barwników zawierajacych co najmniej jeden skladnik pigmentu lub barwnika dla pod¬ czerwieni. Dla tego przypadku warstwa kryjaca jest calkowicie przezroczysta dla promieni pod¬ czerwonych, moze równiez odbijac czesc tych 35 promieni, nie powinna jednak zawierac zadnych barwników lub pigmentów, które absorbuja pro¬ mieniowanie podczerwone.Wedlug wynalazku mozliwe jest postepowanie wedlug obu wariantów, w celu wykonania ele- 40 mentu budowlanego odpornego na wplywy atmos¬ feryczne na bazie polichlorku winylu.Dalsze wyjasnienie przedmiotu wynalazku obra¬ zuja cztery wykresy na rysunku, przedstawiaja¬ ce stopien odbicia róznych pigmentów w zalez- 45 nosci od dlugosci fali swietlnej, na którym fig. 1 przedstawia typowa krzywa odbicia pigmentu czerni antrachinonowej o odcieniu czerwonym, fig. 2 — typowa krzywa odbicia pigmentu antra- cytowego, fig. 3 — krzywa odbicia dla miesza- 50 niny baTwiacej wedlug wynalazku, a fig. 4 przed-* . stawia krzywa odbicia dla innej mieszaniny bar¬ wiacej wedlug wynalazku.Warstwa kryjaca, której charakterystyka przed - stawiona jest na fig. 4 w postaci krzywej la, nie zawiera barwnika odbijajacego promieniowanie podczerwone, lecz zawiera pochlaniacz promienio¬ wania ultrafioletowego, co jest widoczne w przebie¬ gu krzywej la w obszarze nadfioletu. Warstwa, której charakterystyke przedstawia krzywa 2a zawiera dwutlenek tytanu. Warstwa ta wykazuje silne odbicie promieniowania podczerwonego. Su¬ ma obu krzywych la i 2a stanowi krzywa 5a.Mozliwe jest równiez mp. ciemne zabarwienie warstwy polichlorku winylu pigmentem czerni ** 55 00 antrachinonowej odbijajacym promieniowanie podczerwone, odbijajacym promienie podczerwone chromianem olowiowym i odbijajacym promie¬ nie podczerwone sulfoselenkiem kadmu. Równiez wtedy z oddzielnych krzywych dla warstwy kry¬ jacej i warstwy polichlorku winylu uzyskuje sie laczna krzywa odbicia.Dla przeprowadzenia sposobu wedlug wynalaz¬ ku nalezy uformowac warstwe kryjaca jako od¬ bijajaca promieniowanie podczerwone, to jest mu¬ si byc zabarwiona kryjaco co najmniej w pasmie promieniowania podczerwonego. W tym wykona¬ niu zabarwienie warstwy polichlorku winylu wy¬ biera sie dowolnie.Jako pigmenty stosuje sie tego rodzaju substan¬ cje barwiace, które praktycznie nie sa rozpusz¬ czalne w srodkach wiazacych i rozpuszczalnikach.W sposobie wedlug wynalazku stosuje sie za¬ równo pigmenty nieorganiczne jak i organiczne, o ile tylko maja wysoki wspólczynnik odbicia w pasmie podczerwieni. Do wytwarzania barw¬ nych elementów budowlanych stosuje sie zarów¬ no kolorowe jak i czarne pigmenty odbijajace promieniowanie podczerwone, pojedynczo lub w mieszaninach.Nieorganicznymi pigmentami o wysokim wspól¬ czynniku odbicia promieni podczerwonych sa korzystnie chromian olowiowy, czerwien molib¬ denowa, oranz molibdenowy, zielen chromowa, siarczek antymonu, sulfoselenek kadmu, siarczek kadmu. Pigmentami organicznymi o wysokim wspólczynniku odbicia promieni podczerwonych sa miedzy innymi pigment czerni antrachinonowej, pi¬ gment ciemnoniebieski antrachinonowy, pigmenty jednoazowe, ftalocyjaniany.Wlasnosci odbijania promieni podczerwonych pigmentu stwierdza sie za pomoca bezposredniego pomiaru.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób ochrony warstwy z polichlorku winy¬ lu przed dzialaniem promieni slonecznych, na któ¬ rej to warstwie osadza sie trwale warstwe kry¬ jaca zabarwiona barwnikami z dodatkiem stabi¬ lizatorów ultrafioletowych ewentualnie pochla¬ niaczy ultrafioletowych, w przyblizeniu nieprze¬ zroczysta, zawierajaca polimetakrylan i/lub jego kopolimer, znamienny tym, ze do warstwy kry¬ jacej lub do warstwy polichlorku winylu dodaje sie odbijajace promieniowanie podczerwone, pi¬ gmenty i/lub substancje barwiace. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w mieszaninie barwników dla warstwy kryjacej lub warstwy polichlorku winylu, zlozonej z bar¬ wników organicznych i/lub nieorganicznych co najmniej jako jeden skladnik stosuje sie pigment kolorowy odbijajacy promieniowanie podczerwo¬ ne. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do warstwy kryjacej liczac w stosunku do 100f/e wagowych calej masy kryjacej dodaje sie 0,5 do118*40 20Vo wagowych barwników, lacznie z pochlania¬ czami ewentualnie stabilizatorami promieniowa¬ nia ultrafioletowego. 4. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze w warstwie kryjacej stosuje sie co najmniej 0.1 tyo wagowych pigmentu ewentualnie barwnika odbijajacego promieniowanie podczerwone w sto sunku do calej ilosci barwnika. 10 5. Sposób wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze jako barwnik stosuje sie co najmniej jeden z nastepujacych srodków odbijajacych promie¬ niowanie podczerwone: chromian olowiawy, czer¬ wien molibdenowa, oranz molibdenowy, zielen chromowa, siarczek antymonu, sulfoselenek kad¬ mu, siarczek kadmu, pigment czerni antrachino- nowej, ciemnoniebieski pigment antrachinonowy, pigment jednoazowy, ftalocyjanian.Fig 1 2500 2000 1500 Zakres podczerwieni 1000 600 700 600 Zakres widzialny 503 400 350 300 m I « Zakres I nadfioletj Fig. Z 1001 r 50H OLi i I I l._L I I I 1 1 I I L _i_L_ I I I I l_L_L_ Dhgosc fali In ml _lL 2500 2000 1500 1000 600 Zakres podczerwieni 700 Zakret widzialny bOO 500 400 350 m ^ Zakres nadfioletu 30011S 640 Fig i 100' 0 g 3 s 5° c c Dl N O 5 0 —i i i i [ i i i i I i i i i I i - i i i i 1 i i i i i i i i i—1—i—i—i—1_ \ 1 Dtugosc fali i\ i i 1 i i i i [nmJ i_j 2500 2000 1500 Zakres podczerwieni 1X0 800 700 600 Zakres widzialny 500 400 350 ¦ L Zakres nadfioletu 300 I 100- t I f 50- 0 I 1 1 . y^ I f ^^ \ /-N / / \ ' 1 \ / 1 / /\ J —L 1 1 1 1 1 1 J_l 1 1 1 I 1 1 i_ Fig. 4 \ __l 1 L l 1 1 L 2a 5a 1g —1 1 1 J 1 J 1 1 l 1 1 1 \ Dtugosc fali iT i i l l i l i [ nm ] i - 2500 2000 1500 Zakres podczerwieni 1000 800 700 600 500 400 350 300 Zakres widzialny —jLm— Zakres nadfioletu LZGraf. Z-d Nr 1 — 1*73/83 95 egz. A-4 Cena 100 ii PLThe subject of the invention is a method of protecting polyvinyl chloride layers against sunlight, whereby an opaque layer colored with dyes with the addition of ultraviolet stabilizers, or ultraviolet absorbers, approximately opaque to the vinyl chloride layer, is permanently deposited on the vinyl chloride layer. UV radiation, made of polymethylmethacrylate and / or its copolymer. Poor resistance of polyvinyl chloride to climatic influences results from the fact that the molecules of this compound are destroyed under the conditions of hydrogen chloride cleavage with the formation of double bonded bonds. This chemical decomposition is caused by the action of light and thermal energy. As a result of chemical decomposition, the colorless polyvinyl chloride changes color from yellow, through brown, to black. At the same time, the chemical decomposition of the substance changes its mechanical properties, especially its impact resistance and elongation. It is known that polyvinyl chloride can be stabilized by means of stabilizers, e.g. dibutyltin maleate, lead phosphite or a barium-cadmium complex which inhibiting the said chemical decomposition. In addition, ultraviolet radiation absorbers can be added. The absorbers, however, are very expensive and can only function at a sufficiently high concentration. However, even with a large addition of ultraviolet radiation absorbers in the uppermost boundary layer of polyvinyl chloride, unprotected particles of this compound remain over large areas, since it is not possible to obtain a radiation-opaque coating layer by adding absorbers. In this case, ultraviolet radiation absorbers have a higher vapor pressure than polyvinyl chloride and over time they evaporate or are decomposed by other chemical reactions. The pigmentation of the polyvinyl chloride mass is also unprotected in the surface boundary layer in the case of high pigmentation of the particles. The addition of all auxiliaries generally deteriorates the mechanical properties of polyvinyl chloride and, moreover, the absolute climatic resistance of the surface of this compound cannot be achieved. German Publication No. 2246 497 describes plastic shapes with improved resistance to the effects of light and climate, in which at least part of the surface is permanently applied by co-extrusion of a layer polymethylmethacrylate or one of its copolymers, preferably with a thickness of 0.1-1 mm. In this way, the surface is refined,% 118 84011 $ S40 of shapes, obtaining vivid colors, easy tinting, high reflectivity and purity of colors, on the coated shape An ultraff absorber can also be added to such cover layers According to German Publication No. 1759 931, the improvement of the appearance, climatic resistance and color of plastic shapes is achieved by using a cover layer strongly enriched with high-quality segments and / or containing a high concentration of stability. T 4izsA & tfw "ultraviolet. You can also (Ailijtiiy? Ir # £ rrfTl for the selection of the material of the covering layer, fchronic highly polymerized and the layer / core against decomposition or protect * 'S ^ y ^ KRScza ^ ftic polymers with a double beam - ** - ^ a ^ i ^ r'r ^ ff'7fr (y'j-nr-7onipm under the influence of heat and light, possibly oxygen. Publication No. 1 759 931 does not mention what materials of the cover layer are advantageous for this task. The light-colored or transparent cover layers which are permissible according to this solution do not protect the polyvinyl chloride layer against solar radiation. In the solution known from the German Publication No. 2 246 497, a covering layer is used for plastic shapes made of polymethylmethacrylate or its copolymer, which is climate-resistant, does not, however, provide any protection against sunlight for the layers of polyvinyl chloride lying underneath, because it still transmits the radiated Not ultraviolet, even with relatively thick cover layers 0.2-0.3 mm thick. Also any coloring of the polymethylmethacrylate cover layer, as exemplified by German Publication No. 2 246 497, is not provides no effective protection of the surface of polyvinyl chloride against the action of sunlight. In addition, there is known from German publication 2 247 980 a method of producing colored building elements for use in construction, e.g. as window profile frames, facade panels etc. thermoplastic, preferably polyvinyl chloride, for example by extrusion, deep drawing or injection molding, in which, in order to avoid strong heating of the building elements, tinting with pigments with high absorption of visible light is used with a simultaneous high reflection in the sub-band of radiation. red. In this way, especially in the case of darker colored elements, it is achieved that they do not heat up too much in sunlight, while avoiding internal stresses at elevated temperatures, which is the case with polyvinyl chloride. above 60 ° C. In this known method and the products obtained by this method, the surface of polyvinyl chloride is not protected against the destructive action of solar radiation. The aim of the invention is to avoid the above-mentioned drawbacks, and the technical task is to develop method of protecting building elements made of thermoplastic based on polyvinyl chloride against external influences: *. atmospheric and decomposition, while reducing the risk of heating colored elements, especially darker ones, under the influence of sunlight. polyvinyl chloride against sunlight, on which layer is permanently deposited a cover layer, colored with dyes with the addition of ultraviolet stabilizers or ultraviolet lighter, approximately opaque, containing polymethacrylate and / or its copolymer, according to the invention, this, with that infrared-reflecting pigments and / or colorants are added to the cover layer or to the polyvinyl chloride layer to ensure that it does not absorb but reflects the infrared radiation of the cover layer. polyvinyl chloride, composed of organic and / or inorganic dyes, at least one component is used as a segment reflecting infrared radiation. For the cover layer, counting to 100% by weight of the total covering mass, add 0.5 to 20 l % by weight of dyes, including fuming agents or ultraviolet light stabilizers. The hiding layer uses at least 0.1% by weight of pigment or an infrared reflecting dye based on the total amount of dye. the following infrared reflecting agents: lead chromate, molybdenum red , molybdenum orange, chrome green, antimony sulfide, cadmium sulfide, cadmium sulfide, anthraquinone black pigment, dark blue anthraquinone pigment, monoazo pigment, phthalocyanine. As a result of the method according to the invention, better and better compared to the state of the art are obtained. long-lasting protection of the vinyl chloride surface against climatic conditions and reduction of heating. However, the freedom of choice of dyes is limited, as not every dye is suitable for use in the method according to the invention. The invention removes the shortcomings of the state of the art and makes it possible to extend the field of application of vinyl chloride as a material for external use in construction, especially for such conditions. climatic conditions with strong sunlight. This is the case, for example, in tropical or subtropical countries where all known, coated and uncoated polyvinyl chloride building profiles are not suitable for use because they do not withstand long term exposure to the climate. The use of a white color of the opaque polymethylmethacrylate layer with a layer of polyvinyl chloride also provides resistance to the tropical climate for polyvinyl chloride products. For climatic areas such as central and northern Europe, blue, brown and green colored covers are also used. , gray, whereby tinted polyvinyl chloride can also be used. Preferably, the cover layer is a colored mixture of dyes and / or pigments that provide reflection in the region of the corresponding colored spectrum and high transmittance in the infrared region, and the polyvinyl chloride layer is at least partially colored with a pigment, or possibly with a system of reflecting pigments and dyes. Infrared. Since the coating material is more expensive than polyvinyl chloride, for economic reasons, care should be taken not to make the topcoat too thick, with a preferred thickness of 0.2-1 mm. Of course, with the same amount of pigments per unit area, it is possible, with a lower coating thickness, for example 0.5 mm, to achieve substantially the same hiding effect with a higher concentration as with a coating thickness of 1 mm. In order to prevent the strong heating of the coating layer and the underlying polyvinyl chloride layer, especially in the case of dark colors, from organic or inorganic dyes, a dye or a mixture of dyes for the cover layer or polyvinyl chloride layers should be used. at least one of the constituents is a black or color pigment reflecting infrared radiation. According to the invention, relative to the weight of the coating assumed to be 10010% by weight, a total of about 0.5-2 (% by weight of the dyes) are used. including ultraviolet absorbers and stabilizers. In this color component according to the invention, the proportion of the pigment or the infrared dye should be at least 0.1% by weight. In addition, according to the invention, the infrared absorptions for colors from from white and light to dark and black is reduced in such a way that the proportion of pigments and / or dyes increases. These are infrared radiation, or pigments and / or dyes are used which have a higher than other infrared reflection coefficient. The ability to reflect infrared rays is a physical property of a number of dyes that can be detected by measurements. In the process of the invention, for example, the following infrared reflecting dyes are used: antimony red pigment, anthraquinone black segment, phthalocyanine or nickel titanium yellow, Hadm red, poviatal chromate, moUbdenum red, molybdenum orange, chrome green, antimony sulphide, cadmium sulphide, cadmium sulphide, dark blue anthraquinone pigment, monazo pigment. The mixed colors are prepared from suitable pigment mixtures. For example, benzophenones and benzotriazoles are used as ultraviolet radiation absorbers, preferably in an amount of 0.2-1.0% by weight of the covering layer. When selecting the ultraviolet light absorber, attention must be paid to the miscibility with polymethylmethacrylate. The method of the invention is preferably applied to building elements made of polyvinyl chloride-based thermoplastic material, which are used in construction as external elements and are exposed to climatic influences and sunlight. The method according to the invention is used, for example, in the construction industry to produce thermoplastic profiles consisting of open profiles of facade cladding or hollow profiles of window and door frames, etc. Such. multi-chamber j5 hollow profile of the window frame is made of hard polyvinyl chloride. The exposed side of this profile is permanently coated by a co-extruded polymethylmethacrylate cover layer. Protection of the profile against sunlight and climatic influences is explained in more detail in the examples. Example I. A multi-chamber, hollow profile of a window frame made of hard polyvinyl chloride with a wall thickness of approx. 3 mm is extruded together with the applied on the face of the profile cover layer of polymethylmethacrylate with a molecular weight of 170,000 and a layer thickness of 0.5 mm and a layer width of 70 mm. The covering layer of polymethyl methacrylate is opaque white with 5% by weight of titanium dioxide, based on the total weight of the covering layer. The influence of atmospheric conditions in the open air for a long time did not cause any damage to the surface of the polyvinyl chloride, which is under the polymethyl methacrylate layer. Also, measurements with the instrument for testing the effects of atmospheric factors did not show any changes either in the cover layer or in the underlying polyvinyl chloride layer. The cover layer causes both ultraviolet rays absorption and reflection of rays. infrared. The same is also done in the example II below with the infrared-reflecting anthraquinone black pigment. Example II. The cover layer according to Example I was dyed with infrared reflective anthraquinone black in an amount of 2% by weight and with benzaphenone as an ultraviolet light absorber in an amount of 0.5% by weight. The weight percentages refer to the total mass of the covering layer, Equim *), but in this case the influence of weather conditions does not cause damage. Example IIL Following example I, in which the basic mass of polyvinyl chloride is colored white with the At the same time, a titanium dioxide cover layer was used in an amount of 2 wt.% And a benzotrosol-type ultraviolet ray absorber in an amount of 0.5 wt.%. The weight percentages are based on the total weight of the topcoat. A product which is resistant to tropical weather conditions was obtained. This example meets all the requirements of a tropical climate and additionally has a polyvinyl chloride layer colored such that it can still reflect infrared radiation. In some cases, it is required that one of the two layers be prepared so that infrared radiation is always reflected. ne. The cover layer is then prepared so that it reflects infrared radiation, that is, it must be colored to a certain color, and for this the required pigments and / or dyes must be wholly or in part pigments or infrared dyes. For other embodiments, it is necessary to prepare the polyvinyl chloride layer so that its boundary surface can reflect infrared radiation, which requires the coloring of the polyvinyl chloride layer with a suitable mixture of dyes containing at least one pigment or dye component for infrared. In this case, the opaque layer is completely transparent to infrared rays, and may also reflect some of these rays, but should not contain any dyes or pigments that absorb infrared radiation. According to the invention, it is possible to follow both variants for the implementation of A construction element resistant to atmospheric influences based on polyvinyl chloride. A further explanation of the subject matter of the invention is illustrated by the four diagrams in the figure showing the degree of reflection of different pigments depending on the wavelength of the light wave, in which Fig. 1 shows the typical reflection curve of an anthraquinone black pigment with a red shade, Fig. 2 - a typical reflection curve of an anthraquinone pigment, Fig. 3 - the reflection curve for a test mixture according to the invention, and Fig. 4 before *. sets the reflection curve for another dyeing mixture according to the invention. The opaque layer, the characteristics of which are shown in Figure 4 in the form of a curve Ia, does not contain an infrared reflective dye, but does contain an ultraviolet light absorber, which is evident in the course of the ¬gu of the curve Ia in the ultraviolet region. The layer shown in the curve 2a contains titanium dioxide. This layer shows a strong reflection of infrared radiation. The sum of both curves Ia and 2a is the curve 5a. Mp is also possible. dark coloring of the polyvinyl chloride layer with anthraquinone black pigment reflecting infrared radiation, reflecting infrared rays with lead chromate and reflecting infrared radiation with cadmium sulfoselenide. Also then a total reflection curve is obtained from separate curves for the cover layer and the polyvinyl chloride layer. In order to carry out the method according to the invention, the cover layer must be formed as reflecting infrared radiation, i.e. it must be opaque colored at least in a band infrared radiation. In this embodiment, the color of the polyvinyl chloride layer is freely selectable. The pigments are those types of colorants which are practically insoluble in binders and solvents. In the process of the invention, inorganic pigments are also used. as well as organic, as long as they have a high reflectivity in the infrared band. For the production of colored building elements, both colored and black infrared reflecting pigments are used individually or in mixtures. Inorganic pigments with high infrared reflectance are preferably lead chromate, molybdenum red, molybdenum orange, green. chromium, antimony sulfide, cadmium sulfoselenide, cadmium sulfide. Organic pigments with high infrared reflection coefficient are, among others, anthraquinone black pigment, dark blue anthraquinone segment, monoazo pigments, phthalocyanates. The infrared reflection properties of the pigment are determined by direct measurement. Patent claims 1. Method of protecting the polyvinyl chloride layer. against the action of sunlight, on which layer is permanently deposited an opaque layer colored with dyes with the addition of ultraviolet stabilizers or ultraviolet absorbers, approximately opaque, containing polymethacrylate and / or its copolymer, characterized in that IR reflecting, pigment and / or colorants are added to the cover layer or to the polyvinyl chloride layer. 2. The method according to claim The method of claim 1, characterized in that in the mixture of dyes for the cover layer or the polyvinyl chloride layer composed of organic and / or inorganic dyes, an infrared reflective color pigment is used as at least one component. 3. The method according to p. The method of claim 1, wherein 0.5 to 118 * 40 20% by weight of dyes, including UV absorbers and / or stabilizers, are added to the topcoat layer based on 100% by weight of the total weight. 4. The method according to p. The process of claim 3, wherein at least 0.1 weight per weight of pigment or infrared reflective dye is used in the cover layer based on the total amount of dye. 5. The method according to claim 10 4. The dye according to claim 4, characterized in that the dye is at least one of the following infrared reflecting agents: lead chromate, molybdenum red, molybdenum orange, chrome green, antimony sulfide, cadmium sulfide, cadmium sulfide, anthraquinone black pigment. - new, dark blue anthraquinone pigment, monoazo pigment, phthalocyanine Fig. 1 2500 2000 1500 Infrared range 1000 600 700 600 Visible range 503 400 350 300 m I «Range I ultraviolet Fig. Z 1001 r 50H OLi and II l._L III 1 1 IIL _i_L_ IIII l_L_L_ Wavelength In ml _lL 2500 2000 1500 1000 600 Infrared range 700 Visible range bOO 500 400 350 m ^ Ultraviolet range 30011S 640 Fig i 100 '0 g 3 s 5 ° cc Dl NO 5 0 —iiii [iiii I iiii I i - iiii 1 iiiiiiiii — 1 — i — i — i — 1_ \ 1 Wavelength i \ ii 1 iiii [nmJ i_j 2500 2000 1500 Infrared range 1X0 800 700 600 Visible range 500 400 350 ¦ L Ultraviolet range 300 I 100- t I f 50- 0 I 1 1. y ^ I f ^^ \ / -N / / \ '1 \ / 1 / / \ J —L 1 1 1 1 1 1 J_l 1 1 1 I 1 1 i_ Fig. 4 \ __l 1 L l 1 1 L 2a 5a 1g —1 1 1 J 1 J 1 1 l 1 1 1 \ Wavelength iT iillili [nm] i - 2500 2000 1500 Infrared range 1000 800 700 600 500 400 350 300 Visible range —jLm— Ultraviolet range LZGraf. Z-d No. 1 - 1 * 73/83 95 copies A-4 Price 100 ii PL