Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do zabezpie¬ czania maloolejowych wylaczników wysokiego napiecia przed samoczynnym, niezamierzonym zalaczeniem spowo¬ dowanym gwaltownym wzrostem cisnienia na zewnatrz wylacznika, na przyklad w wyniku wybuchu metanu w roz¬ dzielnicy ognioszczelnej wysokiego napiecia zainstalowanej w kopalni.Instalowanie urzadzen rozdzielczych wysokiego napiecia w kopalniach wymaga spelnienia szczególnych i wyjatko¬ wych warunków wynikajacych miedzy innymi z takich awaryjnych sytuacji.W budowie rozdzielnic ognioszczelnych wysokiego na¬ piecia dla potrzeb górnictwa stosuje sie wylaczniki wysoko¬ napieciowe magnetowydmuchowe, z szesciofluorkiem siarki oraz prózniowe. Wylaczniki takie ze wzgledu na zastoso¬ wane w nich media izolacyjne oraz sposoby gaszenia luku elektrycznego podczas wylaczania posiadaja skomplikowana budowe, w której zastosowane sa zlozone uklady izolacyjne i uszczelniajace, odizolowujace calkowicie uklady gaszenio¬ we i napedowe tych aparatów od atmosfery miedzy innymi w celu zabezpieczenia tych aparatów przed samoczynnym, niezamierzonym zalaczeniem spowodowanym wybuchem metanu w kopalni.Wylaczniki wymienionych wyzej typów znane sa miedzy innymi z katalogów firm francuskich i angielskich a mia¬ nowicie: wylaczniki magnetowydmuchowe firmy Merlin- -Gerin typu DSE 22G na 6/7,2 kV i 630 A — katalog „HV Air-break Circuit breakers Solenarc DSE"; wyla¬ czniki z szesciofluorkiem siarki firmy Merlin-Gerin — ka¬ talog pt. „Gellule Fluair Avec Disjoncteur Debrochable 10 15 20 25 30 Fluarc" oraz wylaczniki prózniowe firmy General Electric Corp" ^katalog pt „MIYAC — Mining Vacuum Switch — Gear 6,6 kV, 150 MVAi 400 A".Obok wielu zalet wymienionych wyzej wylaczników, charakteryzuja sie one pewnymi niedogodnosciami, a mia¬ nowicie: stosunkowo znacznymi wymiarami gabarytowymi w przypadku wylaczników. magnetowydmuchowych, co wplywa ujemnie na ciezar i wymiary rozdzielnic kopalnia¬ nych. Ujemnymi wspólnymi cechami wymienionych trzech rodzajów wylaczników sa ich stosunkowo wysokie koszty wynikajace ze specyficznej, zlozonej budowy i technologii wykonawczych, wczesniej opisanych.Okazalo sie, ze wymienionych wyzej niedogodnosci wynikajacych ze stosowania w rozdzielnicach kopalnia¬ nych wylaczników magnetowydmuchowych, prózniowych i z szesciofluorkiem siarki a w szczególnosci z potrzeby stosowania skomplikowanych i kosztownych ukladów za-. bezpieczania tych aparatów przed niezamierzonym zala¬ czeniem spowodowanym przypadkowym dzialaniem sil zewnetrznych mozna w znacznej mierze uniknac przystoso¬ wujac wylacznik maloolejowy wysokiego napiecia do pracy w tych warunkach przez zabezpieczeniejego styków w stanie otwartym przed samoczynnym zalaczeniem za pomoca urzadzenia, którego istota,polega na tym, ze posiada hak zabezpieczajacy osadzony obrotowo na walku pomocni¬ czym umieszczonym w korpusie napedu w ten sposób, ze w polozeniu napedu odpowiadajacym pozycji otwartej wy¬ lacznika jest on zazebiony z zebem na obrzezu tarczy luzni- kowej sprzegla, zwiazanej trwale z walem glównym napedu, uniemozliwiajac jego obrót w kierunku na zalaczenie, wyla- 115 410115 410 3 cznika, a tarczat zabierakowa osadzona na wale glównym napedu i zwiazana kinematycznie ze sprezyna zalaczajaca posiada kolnierz wybijajacy tak usytuowany, ze przy jedno¬ czesnym obrocie w prawo obydwu wspomnianych tarcz, powoduje wybicie haka zabezpieczajacego z zeba na tarczy 5 sprzegla luznikowego, umozliwiajac zamierzone zamkniecie wylacznika wysokiegonapiecia. - _ Zaleta urzadzenia wedlug wynalazku jest jego wyjatkowa prostota konstrukcyjna dzieki której mozna przystosowac w sposób równie prosty i tani maloolejowy wylacznik wyso- io konapieciowy do pracy w warunkach kopalnianych.Przyklad -wykonania wynalazku jest przedstawiony na rysunku perspektywicznym urzadzenia zabezpieczajacego w polaczeniu z podstawowymi elementami konstrukcji wylacznika. ' 15 Na tarczy 1 sprzegla luznikowego zwiazanej trwale z walem glównym 2 napedu, który poprzez uklad kinematy¬ czny dzwigni 3 jest polaczony ze stykami ruchomymi 4 wylacznika jest wykonany zab zabezpieczajacy 5, zaze¬ biony z hakiem 6 osadzonym obrotowo na walku porno- 20 cniczym 7 umieszczonym w korpusie napedu. Zazebienie haka 6 z zebem 5 tarczy 1 sprzegla luznikowego nie pozwala na obrót tej tarczy w prawo wówczas, gdy na styki ruchome 4 wylacznika dziala sila FI, pochodzaca od wzrostu cisnienia wywolanego wybuchem metanu wewnatrz rozdzielnicy 25 ognioszczelnej i powodujaca niezamierzony ruch tych styków w kierunku na zalaczenie wylacznika. Natomiast na drugiej tarczy 8, tak zwanej tarczy zabierakowej, zwia¬ zanej kinematycznie ze sprezyna zalaczajaca 9 znajduje sie kolnierz 10, który przy jednoczesnym obrocie w prawo obydwu wspomnianych tarcz pod wplywem sily F2 po¬ chodzacej od sprezyny zalaczajacej 9, powoduje wybicie haka 6 z zeba 5, umozliwiajac ruch styków ruchomych 4 w kierunku na zalaczenie wylacznika.Zastrzezenie patentowe Urzadzenie do zabezpieczania maloolejowych wylacz¬ ników wysokiego napiecia przed samoczynnym, nieza¬ mierzonym zalaczeniem spowodowanym gwaltownym wzro¬ stem cisnienia na zewnatrz wylacznika, znamienne tym, ze posiada hak (6) osadzony obrotowo na walku pomocni¬ czym (7) umieszczonym w korpusie napedu w ten sposób, ze w polozeniu napedu odpowiadajacym pozycji otwartej wylacznika jest on zazebiony z zebem (5) na obrzezu tarczy (1) sprzegla luznikowego, zwiazanej trwale z walem glów¬ nym (2) napedu, uniemozliwiajac jego obrót w kierunku na zalaczenie wylacznika, a tarcza zabierakowa (8) osadzo¬ na na wale (2) napedu i zwiazana kinematycznie ze sprezyna zalaczajaca (9), posiada kolnierz wybijajacy (10) tak usy¬ tuowany, ze przy jednoczesnym obrocie w prawo obydwu wspomnianych tarcz (1) i (8), powoduje wybicie haka (6) z zeba (5), umozliwiajac zamierzone zamkniecie wyla¬ cznika wysokiego napiecia.LDD Z-d 2, z. 337/1400/82, 11. 105+20 Cena 100 zl PL