Przedmiotem wynalazku jest zlaczka swidra wiertniczego, laczaca swider z przewodem wiertni¬ czym.Znany jest z opisu patentowego Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr 3,383,126, amortyzator prze- 5 wodu wiertniczego, który moze byc wstawiony w przewód wiertniczy w celu tlumienia drgan i uderzen. Amortyzator zawiera wzajemnie tele¬ skopowe czesci, oddzielone od siebie sprezysta warstwa zdrutu. 10 Znane jest z opisu patentowego Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr 2,585,995, zlacze wiertnicze zapewniajace ulepszenie i regulowania nacisku wywieranego na swider gryzowy, wyznaczajace punkt przegubowy w przewodzie wiertniczym 15 i przedluzajace trwalosc przewodu wiertniczego dzieki absorbowaniu i tlumieniu drgan i innych uderzen wywieranych na niego w trakcie wierce¬ nia.Znane .jest z opisu patentowego Stanów Zjedno- 20 czonych Ameryki nr 2,991,63, sprezyste narzedzie wiertnicze, zawierajace dwie tulejowe oslony lub rury umieszczone wzajemnie teleskopowo i posia¬ dajace wielowpusty przekazujace miedzy 'nimi moment obrotowy. W pierscieniowej przestrzeni 25 pomiedzy rurami umieszczono wiele spiralnych sprezyn odpychajacych oslony od siebie i skutecz¬ nie tlumiacych drgania przewodu wiertniczego, w który narzedzie to jest wstawione.Znane jest z opisu patentowego Stanów Zjedno- 30 czonych Ameryki nr, 3,871,193, tlumiace uderzenia i przekazujace moment obrotowy narzedzie wiert¬ nicze zawierajace czlon wewnetrzny i czlon ze¬ wnetrzny polozone teleskopowo wzgledem siebie.Pomiedzy czlonami znajduje sie wielowpust prze¬ kazujacy moment obrotowy. Pomiedzy zewnetrz¬ nymi i wewnetrznymi czlonami umieszczony jest zespól sprezynujacy skladajacy sie z wielu oddziel¬ nych segmentów sprezystych o róznych silach ugie¬ cia. Zespól sprezynujacy przejmuje szeroki zakres obciazen i nagle zmiany nacisku. Narzedzie dziala skutecznie w otworach rozpoczynanych na powie¬ rzchni przy bardzo malym nacisku na swider i równie skutecznie dziala przy zwiekszonym na¬ cisku.Znane jest z opisu patentowego Stanów Zjedno¬ czonych narzedzie zawierajace wydluzony czlon zewnetrzny z podluznym otworem i zamontowany w nim teleskopowo czlon wewnetrzny. Pomiedzy oboma czlonami znajduje sie wiele obrotowych lozysk ulatwiajacych ich teleskopowe ruchy. Osie obrotu lozysk sa prostopadle do podluznej osi wewnetrznego czlonu i sa ustalone wzgledem jed¬ nego z czlonów. Do ograniczenia osiowego prze^ suniecia czlonów w którymkolwiek kierunku za¬ stosowane sa ograniczniki.Znane jest z opisu patentowego Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr 3,898,815 przeciwbiezne, prze¬ noszace moment obrotowy narzedzie wiertnicze, które zawiera polozone teleskopowo, zewnetrzny 110 471s 110 471 3 i *" wewnetrzny, czlony polaczone wielowpustem przeno/zacym moment obrotowy. Pomiedzy czlo¬ nami umieszczony jest zespól sprezynujacy. Szczel¬ nosc pomiedzy czlonami zapewniona jest dzieki pierwszej uszczelce i oddalonej od niej drugiej uszczelce i oddalonej od' niej drugiej uszczelce.Przynajmniej jedna z uszczelek moze byc przesu¬ wana osiowo miedzy czlonami. Osiowy ruch uszczelki spelnia co najmniej dwie funkcje, z których pierwsza polega na tym, ze gdy zwieksza sie cisnienie zewnetrzne to uszczelka zostaje prze¬ sunieta do wewnatrz sprezajac znajdujace sie pod nia powietrze tak, ze zachowana zostaje przez caly czas równowaga cisnien.Druga funkcja ruchomej uszczelki polega na tym, ze wyrównuje ona zmiany objetosci powo¬ dowane osiowym przesuwaniem sie trzpienia na¬ pedowego wewnatrz obudowy narzedzia.Celem niniejszego wynalazku bylo zapewnienie bardziej wygodnej i dokladnej regulacji polozenia i/lub wstepnego napiecia zespolu sprezynujacego- stosowanego w amortyzatorach uderzen przewo¬ dów wiertniczych lub udarowych zlaczkaoh wiert¬ niczych. Potrzeba regulowania zespolu sprezynuja¬ cego wynika z warunków wiercenia. Przy napoty¬ kaniu na rózne formacje geologiczne, zlaczka moze wymagac wielu nastawien sprezyn. Mozliwosc re¬ gulowania zlaczki z zewnatrz eliminuje koniecz¬ nosc jej rozbierania.- Zgodnie z wynalazkiem zlaczka swidra wiertni¬ czego przekazujaca moment obrotowy zawiera ze¬ spól jiastawny, usytuowany pomiedzy ksztaltkami zamykajacymi, nastawiajacy dzialanie zespolu spre¬ zystego. Zespól nastawny zawiera ruchoma nakre¬ tke, przystosowana do przemieszczania sje pomiedzy górna ksztaltka zamykajaca i dolna ksztaltka za¬ mykajaca i zmiany polozenia zespolu sprezystego.Zespól sprezysty zawiera wiele plytek tarczowych, górna uszczelke i dolna uszczelke, które sa usy¬ tuowane pomiedzy ksztaltkami .oraz . elementy przystosowane do przemieszczania poosiowego ru¬ chomej nakretki w zlaczce, obejmujace kolo ze¬ bate, tuleje i pret.Przedmiot wynalazku zostal: uwidoczniony w przykladzie wykonania. na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia narzedzie wiertnicze wedlug wy¬ nalazku w przekroju wzdluznym; fig. 2 — wycinek narzedzia' wedlug fig. 1, w przekroju.Na fig. 1 przedstawiono stosowana w przewodzie wiertniczym zlaczke 10, przystosowana do umiesz¬ czania miedzy nie pokazanym na rysunku swi¬ drem i górnym odcinkiem przewodu wiertniczego laczacego swider z urzadzeniami wiertniczymi na powierzchni. Zlaczka 10 przenosi sprezyscie sily przykladane do przewodu wiertniczego tak, ze obciazenia uderzeniowe pochodzace od dzialania swidra zostaja pochloniete i nie sa przekazywane do przewodu wiertniczego. Zlaczka 10 zmniejsza zuzycie zmeczeniowe swidra gryzowego, przewodu wiertniczego i urzadzen znajdujacych sie na po¬ wierzchni. Zlaczka zawiera górna ksztaltke zamy¬ kajaca 11, która jest laczona z czescia przewodu wiertniczego prowadzacego do urzadzen na po¬ wierzchni. Gwint 24 pozwala na latwe laczenie i rozlaczania zlaczki 10 z przewodem wiertniczym.Górna ksztaltka zamykajaca 11 jest wkrecona do ksztaltki sprezynowej 31 polaczonej gwintem z ksztaltka wielowpustowa 14 polaczona gwintem z dolna ksztaltka zamykajaca 20. Przez dolna ksztaltke zamykajaca 20, ksztaltke wielowpusto- 5 wa 14, ksztaltke sprezynowa 31 i górna ksztaltke zamykajaca 11" przechodzi trzpien 22 walu nape¬ dowego posiadajacy gwint 25 sluzacy do laczenia go ze swidrem gryzowym. Trzpien 22 ma ograni¬ czona zdolnosc do przemieszczen w ksztaltkach - 10 dolnej 20, wielowpustowej 14, sprezynowej 31 i górnej 11.W czasie wiercenia, przez zlaczke wiertnicza 10 przetlaczana jest pluczka, która z przewodu wiert¬ niczego znajdujacego sie nad zlaczka 10 wchodzi 15 kanalem 26 w górnej ksztaltce zamykajacej 11.Pluczka przeplywa dalej srodkowym kanalem rury pluczkowej 12, srodkowym kanalem.w trzpieniu 22 walu napedowego i przechodzi do odcinka prze¬ wodu wiertniczego polozonego pod zlaczka 10. 20 Górna uszczelka 13 zapewnia dynamiczne uszczel¬ nienie plynu pomiedzy 'górna ksztaltka zamykaja¬ ca 11, rura pluczkowa 12 i trzpieniem 22 walu napedowego. Dolna uszczelka 21 zapewnia dyna¬ miczna szczelnosc dla plynu pomiedzy dolna ksztalt- 25 ka zamykajaca 20 i trzpieniem 22 walu napedo¬ wego. Przestrzen zamknieta pomiedzy uszczelkami górna 13 i dolna 21 wypelniona jest smarem.Umieszczone miedzy uszczelkami górna 13 i dolna , 21 wyciecie 15 dla kulek na trzpieniu 22 walu 30 napedowego zawiera wiele kulek nosnych 16 zmniejszajacych tarcie i ulatwiajacych wzgledne podluzne ruchy trzpienia 22 walu napedowego i obudowy zlozonej z ksztaltek górnej zamykajacej 11, sprezynowej 31, wielowpustowej 14 i dolnej 35 zamykajacej 20. Pomiedzy trzpieniem 22 walu napedowego i ksztaltka wielowpustowa 14 umiesz¬ czony jest wielowpust kulkowy 17 przenoszacy moment obrotowy od obudowy skladajacej sie z ksztaltek, górnej zamykajacej 11, sprezynowej 31, 40 wielowpustowej 14 i dolnej zamykajacej 20. Wie¬ lowpust kulkowy 17 zawiera wiele kulek nosnych 18 przekazujacych moment obrotowy pomiedzy rowkami 27 na trzpieniu 22 walu napedowego i rowkami 19 na ksztaltce wielowpustowej 14. 45 Pomiedzy górna ksztaltka zamykajaca 11 i dol¬ nym koncem -ksztaltki sprezynowej 31 umieszczony jest zespól sprezysty 30, amortyzujacy obciazenia uderzeniowe powstajace w wyniku pracy swidra.Zespól sprezysty zawiera plytki tarczowe lub spre¬ zyny. Na uderzeniowe sily powodowane praca swidra gryzowego wplywa tlumiace dzialanie smaru zawartego miedzy zespolem sprezystym 30, który jiie moze sie stamtad wydostac. Geometria sprezyn pozwala im na zmniejszenie srednicy we¬ wnetrznej i zwiekszenie srednicy zewnetrznej w' 55 miare narastanie obciazenia. Przy rozplaszczeniu sie sprezyn, smar zostaje w nich przechwycony.Efekt tlumienia moze byc zmieniony dzieki zmia¬ nom lepkosci oleju, wymiarów rowków i geometrii sprezyn. 60 Stosowane poprzednie sposoby nastawiania spre¬ zyn, to jest nadawania obciazenia wstepnego amor¬ tyzatorom uderzen i ustawiania szczeliny w zlacz¬ kach udarowych wymagaly rozmontowania zlaczki i ustawiania sprezyn za pomoca róznych szczeli- 65 nomierzy. Niniejszy wynalazek zapewnia bardziej 505 110 471 6 wygodny i dokladny sposób ustawiania polozenia i/lub napiecia wstepnego zespolu sprezynujacego stosowanego w amortyzatorach uderzen lub udaro¬ wych zlaczkach wiertniczych. Koniecznosc regulo¬ wania zlaczek udarowych powstaje przy zmianie nacisku wywieranego na swider, a wiec w miare napotykania róznych formacji moze wynikac ko¬ niecznosc wielokrotnego ustawiania narzedzia.Mozliwosc ustawiania zlaczki wedlug wynalazku od zewnatrz eliminuje potrzebe rozmontowywania jej.Sposób regulowania polozenia sprezyny i/lub obciazenia wstepnego sprezyny bedzie objasniony w powolaniu sie na fig. 1 i 2. Zlaczka 10 zawiera zamontowana w ksztaltce sprezynowej 31 ruchoma nakretke 28, na której wykonane jest kolo zebate 29 zebami skierowane w kierunku w kierunku gwintu 37 nacietego na ksztaltce sprezynowej 31.Ruchoma nakretka 28 i kolo zebate 29 stykaja sie z podkladka 33 wchodzaca w kontakt z zespolem sprezystym 30. Obracanie kola zebatego 29 powo¬ duje osiowe przesuniecia podkladki 33" i osiagnie-, cie pozadanego polozenia i/lub obciazenia wstep¬ nego zespolu sprezynujacego.Obracanie nakretki 28 wykonuje sie w nastepu¬ jacy sposób. Wyjmuje sie nagwintowany, szczelny korek 32 z otworu regulacyjnego 34, do któfego wkreca sie nagwintowana tuleje 35 w celu ochro¬ ny gwintu otworu regulacyjnego w trakcie czyn¬ nosci regulacyjnych, naciska sie nakretke 28 pla¬ skim lub okraglym pretem 36, którym mozna wy¬ wierac sily wystarczajaco duze do spowodowania obracania i odpowiedniego ustawienia nakretki.Nakretka 28 moze miec zebata koronke w celu ulatwienia jej obracania pretem 36. Umieszczone w tablicy, obliczone wartosci podaja ilosc obro¬ tów- do przodu lub do tylu ruchomej nakretki i kola zebatego 29 potrzebne do ustawienia pod- 5 kladki 33 w odpowiednim polozeniu. Po wykona¬ niu odpowiedniej regulacji wyjmuje sie nagwin¬ towana tuleje 35, zamyka sie otwór regulacyjny 34 nagwintowanym korkiem 32 uszczelniajacym, który naciska na nakretke 28 ustalajac ja w okreslonym 10 polozeniu.Zastrzezenia patentowe 1. Zlaczka swidra wiertniczego, laczaca swider z przewodem wiertniczym, zawierajaca górna 15 ksztaltke zamykajaca i dolna ksztaltke zamykaja¬ ca, polaczone ze soba teleskopowo, wielowpust dla przenoszenia momentu obrotowego oraz smarowany zespól sprezysty, znamienna tym, ze zawiera zespól nastawny usytuowany pomiedzy ksztaltkami za- 20 mykajacymi (11, 20), nastawiajacy dzialanie zespo¬ lu sprezystego (30). 2. Zlaczka, wedlug zastrzezenia 1, znamienna tym, ze zespól nastawny zawiera ruchoma na¬ kretke (28), przystosowana do przemieszczania sie 25 pomiedzy górna ksztaltka zamykajaca (11) i dolna ksztaltka zamykajaca (20), i zmiany polozenia ze¬ spolu sprezystego (30). 3. Zlaczka wedlug zastrzezenia 2, znamienna tym, ze zespól sprezysty (30) zawiera wiele plytek tarczowych, górna uszczelke (13) i dolna uszczelke (21), które sa usytuowane pomiedzy ksztaltkami oraz elementy przystosowane do przemieszczania poosiowego ruchomej nakretki (28), w zlaczce (10), obejmujace kolo zebte (29), tuleje (35) i pret (36).FIG. I FIG. 2 PL