NL8803107A - Muntstuk. - Google Patents

Description

Titel: Muntstuk

De uitvinding heeft betrekking op een muntstuk met een omtreksrand.

Bekend zijn reeds zeer lang plaatvormige muntstukken met aan weerszijden een in hoofdzaak vlak oppervlak, waarin een beeltenis is geslagen en tussen beide in hoofdzaak vlakke oppervlakken een omtreksrand. Gebruikelijkerwijs zijn dergelijke munten bovendien schijfvormig, d.w.z. in bovenaanzicht cirkelvormig. De dikte van dergelijke muntstukken is in het algemeen over het gehele oppervlak gelijk, afgezien van de beeltenis v-rmend reliëf en een verdikking langs de omtreksrand in de vorm van opstaande randen die de beide oppervlakken begrenzen.

Een nadeel van dergelijke muntstukken is, dat het zeer moeilijk is, deze van een vlak oppervlak op te pakken. Dit geldt in het bijzonder voor minder validen, in situaties, waarbij men fijne bewegingen moeilijk beheerst kan uitvoeren, bijvoorbeeld bij grote koude of wanneer men handschoenen draagt, en in situaties waarbij men veelvuldig en snel wisselgeld moet oppakken, zoals bij kassa's en loketten. Voor het ondervangen van dit probleem worden soms speciale wisselgeldbakken toegepast met een speciale vorm, die het oppakken van de muntstukken vergemakkelijkt. Deze oplossing is echter omslachtig en vergemakkelijkt het oppakken van de muntstukken slechts daar waar een dergelijke wisselgeldbak is aangebracht.

De uitvinding heeft als doel de bovengenoemde nadelen te ondervangen.

Dit doel wordt volgens de uitvinding bereikt, door een muntstuk te verschaffen, dat eenvoudig is op te pakken van een vlak oppervlak, doordat dit een, ten opzichte van een middengedeelte, dunner randgedeelte tussen het middengedeelte en de omtreksrand vertoont.

Een muntstuk volgens de uitvinding is eenvoudig op te pakken door met één of meer extremiteiten van de hand op het dunnere randgedeelte te drukken. Herdoor kantelt het muntstuk ten opzichte van het oppervlak waarop dit ligt. Een aan de overzijde van het muntstuk gelegen gedeelte van de omtreksrand verplaatst van het vlakke oppervlak af, waarna het muntstuk bij het aan de overzijde gelegen gedeelte van de omtreksrand op te lichten is, zodat het muntstuk verder kantelt tot een in hoofdzaak verticale stand en daarbij gemakkelijk beetgepakt kan worden. Men kan zowel met één of meer vingers op een geschikt randgedeelte van het muntstuk drukken en de tegenovergelegen rand vervolgens met de duim oplichten als - omgekeerd - met de duim het geschikte randgedeelte omlaag drukken en het tegenovergelegen randgedeelte met één of meer vingers oplichten.

Een extra voordeel van het munstuk volgens de uitvinding is, dat men gemakkelijk meerdere muntstukken tegelijk als een stapel op kan pakken, doordat deze gemakkelijk over elkaar kunnen worden geschoven. Dit over elkaar schuiven wordt vergemakkelijkt, doordat men bij het naar elkaar toe schuiven van de muntstukken een druk op die muntstukken uitoefent. Het blijkt in de praktijk, dat daarbij een aantal van de muntstukken tot kantelen wordt gebracht, waardoor gedeeltes van de omtreksrand van die muntstukken ten opzichte van andere muntstukken van het oppervlak af verplaatst worden. Hierdoor stuiten bij het naar elkaar toe schuiven van de muntstukken de omtreks-randen daarvan niet tegen elkaar en kunnen de muntstukken gemakkelijk over elkaar worden geschoven.

Het over elkaar schuiven van de muntstukken wordt bovendien vereenvoudigd doordat de muntstukken een relatief smalle rand hebben, zodat indien toch tegen elkaar stuiten van de randen optreeedt reeds een kleine uitwijking in dwarsrichting van het oppervlak voldoende is om het over elkaar schuiven van de muntstukken mogelijk te maken.

Het oppakken van het meerdere niet geheel over elkaar geschoven muntstukken wordt verder vergemakkelijkt, doordat door te drukken op het bovenste muntstuk ook de daaronder liggende muntstukken tot kantelen kunnen worden gebracht. Het volledig op de ondergrond rustende muntstuk kantelt daarbij ook en kan schuin van onderaf opgelicht worden, zodat dit verder kantelt. Bij het verder kantelen van het ondergelegen muntstuk kantelen de andere muntstukken mee en kunnen deze gemakkelijk gezamenlijk met het onderste muntstuk opgepakt worden.

Aldus verschaft het muntstuk volgens de uitvinding de mogelijkheid, een alledaagse, telkens irritatie opwekkende handeling te vervangen door een plezierige vloeiend en harmonisch verlopende handeling.

Een bijkomend voordeel van het muntstuk volgens de uitvinding is, dat men het aantal muntstukken in een stapel, die men in de hand vasthoudt, gemakkelijk kan tellen, doordat tussen twee tegen elkaar gelegen munten telkens een spleet aanwezig is. Verder is een voordeel van het muntstuk volgens de uitvinding, dat het gemakkelijk te onderscheiden is van andere muntstukken, terwijl verschillende muntstukken volgens de uitvinding duidelijk van elkaar onderscheidbaar uitgevoerd kunnen worden, door de verdunde randgedeeltes verschillend uit te voeren. Bovendien levert de maatregel een materiaalbesparing op, doordat een gedeelte van het muntstuk met een geringere mate-riaaldikte is uitgevoerd.

Het randgedeelte hoeft niet dunner te zijn dan alle delen van het middengedeelte. Het is voldoende, het randgedeelte dunner uit te voeren dan de grootste dikte van het middengedeelte. Het is bijvoorbeeld mogelijk het middengedeelte uit te voeren met een uitholling of zelfs een gat of het middengedeelte aan elke zijde te voorzien van bijvoorbeeld drie verhogingen die de afstand tussen de oplegvlakken bepalen.

Voorts kan de uitvinding zowel worden toegepast in de vorm van schijfvormige muntstukken met een in bovenaanzicht cirkelvormige omtrek, als in de vorm van anders gevormde, in bovenaanzicht bijvoorbeeld ovale, eivormige en veelhoekige muntstukken.

Bij voorkeur strekt het dunnere randgedeelte zich van de omtreksrand naar het midden van het muntstuk uit over een afstand van ten minste éénderde van de afstand van de omtreksrand tot het midden. Hierdoor blijft de kracht die op het randgedeelte moet worden uitgeoefend om het muntstuk te laten kantelen beperkt. Hierbij is er rekening mee gehouden, dat het centrum van krachtsuitoefening van de handextremiteit op het muntstuk zich in het algemeen op enige afstand van de rand van het muntstuk bevindt.

Door de randgedeeltes met een geringere dikte dan het middengedeelte telkens uit te voeren met aan één zijde van het muntstuk een in hoofdzaak recht vlak, dat in eenzelfde vlak ligt als een aangrenzend door het middengedeelte van het muntstuk gedefinieerd oplegvlak, wordt de mogelijkheid verschaft de hoek waarover het muntstuk kan worden gekanteld te vergroten, bij een gelijke grootste breedte van het randgedeelte.

Bij voorkeur bevinden alle gedeeltes van het dunnere randgedeelte zich binnen schotelvlakken, die worden gedefinieerd door zich dwars op de omtreksrand uitstrekkende rechte lijnen, van de omtreksrand naar de overgang tussen het randgedeelte en het de grootste dikte van het muntstuk bepalende middengedeelte, zodat het muntstuk bij het kantelen om die overgang kan kantelen tot de omtreksrand het oppervlak waar het muntstuk op ligt bereikt.

Volgens een alternatieve uitvoeringsvorm van de uitvinding, strekt het randgedeelte van het muntstuk zich ten minste uit tot nabij het midden daarvan, waarbij het randgedeelte buiten schotelvlakken, die worden gedefinieerd door zich loodrecht op de omtreksrand van het muntstuk, van de omtreksrand naar de overgang uitstrekkende rechte lijnen, uitstekende gedeeltes vertoont, waarlangs het muntstuk bij het kantelen af kan rollen over het ondersteuningsvlak. Hierdoor kantelt het muntstuk verder naarmate men meer kracht op het dunnere randgedeelte daarvan uitoefent. Na enige gewenning zal men een gevoel ontwikkelen voor de wijze waarop op het muntstuk moet worden gedrukt om het bij het oppakken naar zijn eigen persoonlijke behoefte te laten kantelen.

In verder uitwerking van deze uitvoeringsvorm kunnen de oppervlakken van het randgedeelte convex zijn uitgevoerd, waardoor het afrollen bij het kantelen van het muntstuk soepel en zonder schokken plaats heeft. Bovendien wordt door het ontbreken van randen het over elkaar schuiven van de muntstukken voor het gezamenlijk oppaken of het vormen van een stapel verder vergemakkelijkt.

Het randgedeelte kan langs de gehele omtrek van het muntstuk een gelijke breedte en een gelijk dikteverloop dwars op de omtreksrichting hebben, hetgeen het voordeel biedt, dat men het muntstuk kan laten kantelen, ongeacht op welke plaats men in de nabijheid van de omtreksrand op het muntstuk drukt.

Wanneer men de overgang als één of meer rechte lijnen uitvoert, wordt het voordeel verkregen, dat een relatief groot middengedeelte resteert. Door de overgang uit te voeren als een veelhoek met rechte lijnen en het oppervlak van het randgedeel-te als een aantal rechte oppervlakken uit te voeren, kan het muntstuk daarbij worden gekantelt ongeacht de plaats waar daarop in de nabijheid van de omtreksrand wordt gedrukt. Bovendien kan met deze wijze van uitvoeren van de overgang een uiterlijk als dat van een geslepen edelsteen worden verkregen.

Door het randgedeelte van een schijfvormig muntstuk uit te voeren met zich radiaal uitstrekkende ribben kan het effect worden bereikt, dat muntstukken die over elkaar worden geschoven, zich ten opzichte van elkaar centreren, zodat het vormen van een stapel wordt vereenvoudigd.

De stabiliteit van een stapel muntstukken volgens de uitvinding kan worden verbeterd, door erin te voorzien, dat alle delen van het muntstuk zich bevinden tussen twee vlakken, die worden gedefinieerd door opstaande randen langs de omtrek van het middengedeelte.

Navolgend wordt de uitvinding nader geïllustreerd en toegelicht aan de hand van enkele uitvoeringsvoorbeelden, waarbij wordt verwezen naar de tekening. Daarbij toont: fig. 1 een bovenaanzicht van een uitvoeringsvoorbeeld van de uitvinding, fig. 2 een zijaanzicht van het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 1, fig. 3 een aanzicht volgens fig. 1 van een tweede uitvoeringsvoorbeeld de uitvinding, fig. 4 een aanzicht volgens fig. 2 van het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 3, fig. 5 een aanzicht volgens fig. 1 van een derde uitvoeringsvoorbeeld van de uitvinding, fig. 6 een aanzicht in dwarsdoorsnede volgens de lijn VI-VI in fig. 5 van het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 5, fig. 7 een aanzicht volgens fig. 1 van een vierde uitvoeringsvoorbeeld van de uitvinding, en fign. 8 en 9 aanzichten volgens fig. 2 van een vijfde en een zesde uitvoeringsvoorbeeld van de uitvinding.

In fig. 1 is een eerste uitvoeringsvoorbeeld van een muntstuk volgens de uitvinding weergegeven. Het weergegeven muntstuk heeft een cirkelvormige omtreksrand 1, een middengedeelte 2, een randgedeelte 3 en een overgang 4, waar het rand-gedeelte 3 overgaat in het middengedeelte 2. Zoals uit fig. 2 blijkt heeft het randgedeelte van het muntstuk een geringere dikte het middengedeelte.

Het muntstuk volgens de uitvinding kan op eenvoudige wijze worden opgeraapt door op het randgedeelte 3, bij voorkeur dicht bij de omtreksrand, een kracht uit te oefenen met ten minste één van de vingers of met de duim, zodat het muntstuk kantelt om de overgang 4 in de nabijheid van de plaats waar men de kracht op het muntstuk uitoefent. De tegenovergelegen zijde van het muntstuk wordt door het kantelen van een oppervlak ,waarop het muntstuk ligt, af verplaatst en kan vervolgens gemakkelijk met de duim resp. ten minste één van de vingers verder worden opgelicht, in een in hoofdzaak verticale stand worden gebracht en in die stand worden opgepakt.

Het randgedeelte van het muntstuk volgens de figuren 1 en 2 is uitgevoerd als een afgeknot kegeloppervlak. Hierdoor kan het muntstuk om een punt van de overgang 4 nabij de plaats waar de druk op het randgedeelte 3 wordt uitgeoefend kantelen, totdat de omtreksrand 1 het oppervlak bereikt, waarop het muntstuk ligt.

Met a is een afstand aangeduid van de omtreksrand 1 van het muntstuk tot het midden van het muntstuk. Met b is een afstand aangeduid van de omtreksrand 1 tot de overgang 4, welke afstand overeen komt met de breedte van het randgedeelte 3. Ermee rekening houdend, dat bij het drukken op het randgedeelte 3 het aangrijpingspunt van de drukkracht meestal op enige afstand van de omtreksrand 1 ligt, is een gemakkelijke kantelbaarheid gewaarborgd, wanneer de breedte van het randgedeelte 3 ten min ste éénderde van de afstand van de omtreksrand 1 tot het midden van het muntstuk bedraagt.

In de figuren 3 en 4 is een uitvoeringsvoorbeeld weergeven, waarbij de overgang 4 de vorm heeft van een rechte lijn. De randgedeeltes 3 zijn uitgevoerd met telkens aan één zijde van het muntstuk een recht vlak, dat in hetzelfde vlak ligt als het middengedeelte 2, waarop dit aansluit. Dit maakt het mogelijk bij een bepaald dikteverschil tussen de randgedeeltes 3 bij de omtreksrand 1 en de middengedeeltes 2, het muntstuk zodanig uit te voeren, dat het over een grotere hoek kantelbaar is. Dit biedt het voordeel, dat het muntstuk aan de overzijde van het randgedeelte 3, dat naar het oppervlak waarop het muntstuk ligt toe wordt gedrukt, verder omhoog kan worden verplaatst, waardoor het oppakken van het muntstuk verder wordt vereenvoudigd.

Een verder voordeel van de in de figuren 3 en 4 weergegeven uitwerking van de uitvinding is, dat een relatief groot middengedeelte resteert, waardoor een relatief grote vrijheid wat betreft op de munt aan te brengen afbeeldingen en aanduidingen wordt verkregen.

Het in de figuren 5 en 6 weergegeven uitvoeringsvoorbeeld is voorzien van een randgedeelte 3 met een recht oppervlak 5 evenwijdig aan de oplegvlakken zoals gedefinieerd door de middengedeeltes 2. Hierdoor zijn eventuele op de rand aangebrachte tekens en afbeeldingen beter zichtbaar, dan wanneer het oppervlak van het randgedeelte van het middengedeelte af hellend is uitgevoerd.

Voor het verbeteren van de stapelstabiliteit is het in de figuren 5 en 6 weergegeven muntstuk voorzien van een overgangsrand 6, die een verdiept oppervlak 7 van het middengedeelte begrenst en die de oplegvlakken definieert, waarbinnen zich de overige delen van het muntstuk bevinden.

Wanneer op het rechte oppervlak 5 van het randgedeelte 3, zoals figuur 7 toont, zich radiaal uitstrekkende ribben zijn aangebracht, wordt bij het over elkaar schuiven van de muntstukken een centrerende werking van de muntstukken ten opzichte van elkaar verkregen.

Een muntstuk, waarbij het randgedeelte 3 convex is uitgevoerd en zich tot nabij het midden van het muntstuk uitstrekt, is weergegeven in figuur 8. Bij het kantelen van het muntstuk rolt het af over het oppervlak van het randgedeelte 3. In afhankelijkheid van de druk en de plaast waar die druk wordt uitgeoefend, kan de mate van kanteling van het muntstuk worden bepaald. Een verder voordeel van deze uitwerking van de uitvinding is, dat de oppervlakken van het randgedeelte 3 en het middengedeelte 2 vloeiend in elkaar overgaan, zodat het oppervlak van het muntstuk als geheel, niet doorkruist wordt door de overgang 4 van het midden- naar het randgedeelte. Een bijzonder soepel verlopende kantelbbaarheid kan daarbij worden verkregen door het randgedeelte tot het midden van het muntstuk doorlopend convex uit te voeren.

Door het randgedeelte concaaf uit te voeren, zoals weergegeven in figuur 9, kan een bij benadering even goede zichtbaarheid van de op het oppervlak van het randgedeelte aangebrachte tekens en afbeeldingen worden verkregen als bij het muntstuk volgens de figuren 5 en 6, terwijl het muntstuk geen hoeken heeft, waarin zich vuil kan ophopen. Ook het in de figuren 5 en 6 weergegeven verdiepte oppervlak van het middengedeelte 2 kan concaaf worden uitgevoerd om een holle rand langs de rand 6 te vermijden.

Claims (10)

1. Muntstuk met een omtreksrand, gekenmerkt door een, ten opzichte van een middengedeelte, dunner randgedeelte tussen het middengedeelte en de omtreksrand.

2. Muntstuk volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het dunnere randgedeelte zich van de omtreksrand naar het midden van het muntstuk uitstrekt over een afstand van ten minste éénderde van de afstand van de rand tot het midden.

3. Muntstuk volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de randgedeeltes met een geringere dikte dan het middengedeelte telkens zijn uitgevoerd met aan één zijde van het muntstuk een in hoofdzaak recht vlak, dat in eenzelfde vlak ligt als een aangrenzend door het middengedeelte van het muntstuk gedefinieerd oplegvlak.

4. Muntstuk volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat alle gedeeltes van het dunnere randgedeelte zich bevinden binnen schotelvlakken, die worden gedefinieerd door zich dwars op de omtreksrand uitstrekkende rechte lijnen, van de omtreksrand naar de overgang tussen het randgedeelte en het de grootste dikte van het muntstuk bepalende middengedeelte .

5. Muntstuk volgens één der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat het randgedeelte van het muntstuk zich ten minste uitstrekt tot nabij het midden daarvan, waarbij het randgedeelte buiten schotelvlakken, die worden gedefinieerd door zich loodrecht op de omtreksrand van het muntstuk, van de omtreksrand naar de overgang uitstrekkende rechte lijnen, uitstekende gedeeltes vertoont, waarlangs het muntstuk bij het kantelen af kan rollen over het ondersteuningsvlak.

6. Muntstuk volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat de oppervlakken van het randgedeelte convex zijn uitgevoerd, waardoor het afrollen bij het kantelen van het muntstuk soepel en zonder schokken plaats heeft.

7. Muntstuk volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het randgedeelte langs de gehele omtrek van het muntstuk een gelijke breedte en een gelijk dikteverloop dwars op de omtreksrichting heeft.

8. Muntstuk volgens één der conclusies 1-6/ met het kenmerk, dat de overgang als één of meer rechte lijnen is uitgevoerd.

9. Muntstuk volgens één der voorgaande conclusies met een in bovenaanzicht cirkelvormige omtrek, met het kenmerk, dat het randgedeelte is uitgevoerd met zich radiaal uitstrekkende ribben.

10. Muntstuk volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat alle delen van het muntstuk zich bevinden tussen twee vlakken, die worden gedefinieerd door opstaande randen langs de omtrek van het middengedeelte.