NL8402953A - Werkwijze voor seismisch onderzoek. - Google Patents

Description

P & C

N 2909-685 Ned.M/EvF

Korte aanduiding: Werkwijze voor seismisch, onderzoek.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor seismisch onderzoek en meer in het bijzonder op een werkwijze voor het verkrijgen van seismische gegevens, die een controledichtheid hebben, geschikt voor het verkrijgen van driedimensionale informatie betreffende ondergrondse 5 formaties.

Bij conventionele op zee uitgevoerde seismische onderzoek-technieken wordt een lijn van akoestische pulsdetectors gesleept door een zeeschip achter een lijn van akoestische pulsgenerators. De lijn van akoestische pulsdetectors kan vele kilometers lang zijn en 240 daarmee 10 samenwerkende informatiekanalen bevatten. Pogingen zijn gedaan om dat aantal kanalen te vergroten teneinde het rendement te verhogen van het systeem ter verwerving van seismische gegevens met het oog op de uitgaven, die gepaard gaan bij het werken met zeeonderzoekschepen. De lijn met akoestische pulsgeneratoren bevat normaal een aantal luchtkanonnen, die 15 zodanig geconfigureerd zijn dat zij gelijktijdig afgaan om het effect te geven van een puntbron, of één zeer groot luchtkanon. Nadat één lijn van gegevens is "af geschoten" of verkregen, draait het zeeschip rond om verdere evenwijdige lijnen van seismische gegevens te verkrijgen. Tegenwoordige zeekundige hulpmiddelen maken het mogelijk een relatief 20 nauwkeurige plaatsbepaling van het zeeschip te verkrijgen, ofschoon de berekende positie van het zeeschip een verschil kan tonen van 30 meter vanaf de werkelijke positie.

De seismische gegevens verkregen door middel van een dergelijke werkwijze verschaffen geschikte gegevens voor een tweedimensionale analyse 25 van de ondergrondse formaties. In het recente verleden echter is de wenselijkheid van een driedimensionale analyse van seismische gegevens van belang geworden, maar een driedimensionale analyse van seismische gegevens is alleen betrouwbaar, wanneer de controledichtheid zodanig is dat de twee evenwijdige lijnen, waarlangs de gegevens worden verkregen, 30 niet meer dan 30 tot 60 meter uit elkaar liggen. Het verkrijgen van twee van dergelijke evenwijdige gegevenslijnen is moeilijk, wanneer dit wordt bewerkstelligd door twee beurten van het zeeschip. Zoals eerder vermeld, ofschoon scheepskundige hulpmiddelen van vandaag de dag nauwkeurig zijn, kunnen zij niettemin een fout bezitten van maximaal 30 meter en 35 zijn de kosten die gepaard gaan met het schieten van twee gegevenslijnen in wezen het dubbele van de kosten van het afschieten van één lijn.

Voorts kan de constante oppervlaktewerking van een zeeomgeving een veel- 8402953 * - 2 - vuldige snijding geven van de twee gegevenslijnen, waardoor in wezen het gewenste parallelaspect vernietigd wordt. Ofschoon een zekere mate van snijding kan worden gecompenseerd bij het bewerken van de gegevens, nemen de kosten toe, terwijl de nauwkeurigheid niet gegarandeerd kan worden.

5 De uitvinding verschaft een werkwijze voor het verkrijgen van seismische gegevens uit twee evenwijdige lijnen, met voldoende controle-dichtheid om driedimensionale modellen nauwkeurig te kunnen vormen met verminderde verwervingskosten en zonder afhankelijkheid van de navigatie.

Dienovereenkomstig verschaft de uitvinding een werkwijze voor het 10 seismisch onderzoek op zee, waarbij twee lijnen met op onderlinge afstand gewonnen gegevens gelijktijdig worden verkregen, met het kenmerk, dat men achter een schip twee op afstand gelegen lijnen van akoestische pulsgeneratoren sleept, waarbij de pulsgeneratoren in elke lijn ingericht zijn voor gelijktijdig afvuren en om te werken als puntbron; terwijl een lijn 15 van akoestische pulsdetectoren achter het zeeschip gesleept wordt achter de lijnen van de akoestische pulsgenerators; waarbij de lijnen van akoestische pulsgenerators afwisselend afgevuurd worden; en teruggekaatste akoestische pulsen ontvangen bij de akoestische pulsdetectors.

Aldus verschaft de uitvinding een werkwijze voor het gelijktijdig 20 verkrijgen van twee profiellijnen van seismische gegevens. Dit verschaft op zijn beurt een behoorlijke besparing zowel in tijd als in kosten naast de mogelijkheid om nauwkeurige profielseismische gegevens te verschaffen.

De werkwijze volgens de uitvinding zal hieronder aan de hand van een in de bijgaande tekening weergegeven uitvoeringsvoorbeeld nader 25 worden toegelicht.

Onder verwijzing haar de tekening sleept een zeeschip 12 twee lijnen met seismische pulsgeneratoren, die ingericht zijn om te werken als puntbronnen en geïllustreerd als pulsgeneratoren 14 en 16, en een lijn van akoestische pulsontvangers, geïllustreerd als ontvanger 18. De puls-30 generatoren 14 en 16 zijn van elkaar verwijderd met zijafstanden en aan weerszijden van een lijn 20, die de verplaatsingslijn is van het schip 12, en de ontvanger 18 zit aan de staart van de sleeplijnen 20 met generatoren 14 en 16.

De afstanden en S£ kunnen worden gevarieerd afhankelijk van 35 de vereisten, maar kunnen in hoofdzaak constant gehouden worden in elk speciaal geval door het gebruik van één van de bekende typen van gerichte flotatieinrichtingen. De afstanden en zijn op geschikte wijze gelijk maar kunnen verschillen afhankelijk van de omstandigheden; de totale afstand 8402953 - 3 - •Τ'*— '•s- tussen .de generatoren 14 en 16 (S^ en S^) is echter bij voorkeur 100 meter.

Elk van de lijnen met seismische pulsgeneratoren weergegeven door de generatoren 14 en 16, bevat op geschikte wijze een aantal luchtkanonpulsgeneratoren, waarbij de luchtkanonnen in elke lijn gesynchroni-5 seerd zijn om gelijktijdig te vuren, en bevestigd om te werken als een puntbron. Een type van luchtkanonrangschikking, die op deze wijze werkt, wordt beschreven in het Britse octrooischrift 2.092.750.

Wanneer een aantal luchtkanonnen gebruikt wordt, wordt het luchtkanon in elke lijn die het dichtst is opgesteld bij het zeeschip 10 12 bij voorkeur daarvan verwijderd over een afstand van ca. 45 meter, waarbij het luchtkanon op de verste afstand in elke lijn bij voorkèur over een afstand van ca. 100 meter van het schip verwijderd is.

Wanneer het systeem in bedrijf is, worden de pulsgeneratoren 14 en 16 afwisselend af gevuurd, op geschikte wijze met intervallen van 15 10 tot 15 seconden, ofschoon elk tijdsinterval kan worden gebruikt af hankelijk van de condities en lithografie, die onderzocht worden.

Wanneer de generator 14 wordt afgevuurd, loopt een akoestische puls omlaag door het water en de onderzeese lagen en wordt naar boven toe gereflecteerd door. de grensvlakken van de lagen en zeebodem om te 20 worden bespeurd door de ontvanger 18. De reflectiepunten zullen in het algemeen zich vertikaal bevinden beneden een punt 30, dat het middelpunt is langs een lijn 26 tussen de generator 14 en de ontvanger 18. Een soortgelijk reflectiepunt is geplaatst vertikaal beneden het middelpunt 32 van een lijn 28 tussen de generator 16 en de ontvanger 18.

25 Naarmate het schip 12 zich naar voren verplaatst met de generatoren 14 en 16, die afwisselend vuren, dan bewegen de punten 30 en 32 - en de reflectiepunten die daar vertikaal onder gelegen zijn - eveneens naar voren om lijnen 22 en 24 op te wekken, die parallel zijn aan de lijn 20 en daarvan verwijderd over een afstand (S^ en S^)/2. Het zijn deze 30 lijnen 22 en 24, die de evenwijdige lijnen weergeven van gelijktijdig verkregen gegevens opgewekt met behulp van de werkwijze volgens de uitvinding.

Bij gebruik van de werkwijze volgens de uitvinding kunnen daarom twee evenwijdige lijnen met seismische gegevens gelijktijdig worden 35 verkregen en zonder beroep op navigatorische nauwkeurigheid, en met voldoende nauwe afstand om een dergelijke gegevensmanipulatietechnieken als migratie mogelijk te maken om te worden uitgevoerd op de gegevens teneinde nuttige resultaten op te leveren.

8402953

Claims (1)

1. Werkwijze voor het seismisch onderzoek op zee, waarbij twee lijnen met op onderlinge afstand gewonnen gegevens gelijktijdig worden verkregen, met het kenmerk, dat men achter een schip twee óp afstand gelegen lijnen van akoes-5 tische pulsgeneratoren sleept, waarbij de pulsgeneratoren in elke lijn ingericht zijn voor gelijktijdig afvuren en om te werken als puntbron? terwijl een lijn van akoestische pulsdetectoren achter het zeeschip gesleept wordt achter de lijnen van de akoestische pulsgeneratoren? waarbij de lijnen van akoestische pulsgeneratoren afwisselend 10 afgevuurd worden? en teruggekaatste akoestische pulsen ontvangen bij de akoestische pulsdetectors. 15 8402953