NL8000442A - Werkwijze en inrichting voor het meten van de parameters van een gedempt massa/veersysteem, in het bijzonder het bedieningsorgaan van een besturingssysteem. - Google Patents

Description

X Sch/eh/57

Werkwijze en inrichting voor het meten van de parameters van een gedempt massa/veersysteem, in het bijzonder het bedieningsorgaan van een besturingssysteem.

De uitvinding betreft een werkwijze voor het meten van de stijfheid, de dempingscoëfficient en de massa van een systeem, dat bestaat uit een gedempt afgeveerde massa, in het bijzonder het land-of voetbedieningsorgaan. van het be-5 sturingssysteem van een vliegtuig of een vluchtnabootser, volgens welke werkwijze het meten van de stijfheid plaatsvindt door bepaling van het verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en de uitwijking ten opzichte van de even-wichtsstand van de massa bij een snelheid en een versnelling 10 met de waarde nul of nagenoeg nul en het opslaan van dat verband, alsmede op een inrichting voor het uitvoeren van een dergelijke werkwij ze.

Bekend is, dat een gebruiker de kracht, die hij uitoefent op een handbedieningsorgaan van een besturings-15 systeem doseert aan de hand van ten eerste de gewenste actie, en ten tweede aan de hand van de reactiekracht, die door het handbedieningsorgaan op de hand van de gebruiker wordt uitgeoefend. Voor een fabrikant, die een produkt met vooraf gekozen eigenschappen wenst te leveren, waarbij de produkten 20 onderling binnen zekere toleranties aan elkaar dienen te voldoen, en bovendien voor het opsporen van eventuele gebreken in een besturingssysteem is het derhalve van groot belang, dat niet alleen de statische stijfheid kan worden gemeten, maar ook de dempingscoëfficient en de massa van het systeem.

25 Nog nog toe was het gebruikelijk, slechts de stijfheid van het systeem te bepalen, bijvoorbeeld door verplaatsing over een aantal vooraf gekozen afstanden van het handbedieningsorgaan en het meten van de daarbij optredende kracht. Opgemerkt wordt, dat onder verplaatsing en kracht tevens voor roterings-30 systemen hoekverdraaiing en moment dient te worden verstaan.

De bekende werkwijze voor het bepalen van de stijfheid in termen van het verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en de uitwijking ten opzichte Van de 8000442 f - 2 - evenwichtsstand van de massa geeft weliswaar belangrijke informatie, maar de informatie beperkt zich tot het statische of kwasi-statische geval, dat wil zeggen voor verplaatsings-snelheden en verplaatsingsversnellingen, die niet of nagenoeg 5 niet van nul afwijken. Door het afregelen in de fabriek aan de hand van deze meetmethode wordt derhalve slechts de tot het statische geval beperkte informatie verkregen, zodat het gevaar zich voordoet, dat tussen de dempingscoëfficient en de massa van de verschillende exemplaren een ontoelaatbare 10 spreiding optreedt, terwijl verder niet de mogelijkheid bestaat, eventuele gebreken in deze factoren op te sporen.

Bij het vervaardigen en instellen van een vluchtnabootser is het vanzelfsprekend van het grootste belang, dat de eigenschappen van het te simuleren vliegtuig met vol-15 doende nauwkeurigheid worden nagebootst om de leerling een overtuigend gevoel van realiteit te geven. Ook hier doet zich het probleem voor, dat de bekende werkwijze slechts de tot het statische geval beperkte informatie verschaft, hetgeen verklaart, waardoor de momenteel in de handel zijnde vluchtsimu-20 latoren weliswaar redelijke resultaten geven, maar niettemin voor aanzienlijke verbeteringen vatbaar zijn.

Voor wat betreft het controleren tijdens onderhoudsbeurten van vliegtuigen kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van een toetsingscriterium, waarbij bij afwijkingen van 25 bijvoorbeeld meer dan 5 a 10 % van de nominale waarde van de dempingscoëfficient of de massa van het gemeten stuursysteem het toestel aan een nadere inspectie wordt onderworpen; uit de onderhoudspraktijk is namelijk bekend, dat bij vliegtuigen spreidingen in de diverse parameters kunnen optreden die van 30 deze grootte orde zijn.en die enerzijds worden veroorzaakt . door fabrikagespreiding en anderzijds door bijvoorbeeld veroudering.

De uitvinding beoogt een werkwijze voor het meten van de relevante parameters van een systeem van het boven 35 vermelde type te verschaffen, waarbij niet alleen de statische informatie, maar ook met voldoende nauwkeurigheid de voor het dynamische geval belangrijke gegevens worden verkregen. Daar- 8000442 £ - 3 - toe vult de uitvinding de bekende werkwijze van het bovengenoemde type aan met de volgende stappen: 1. het vormen van drie electrische signalen, namelijk, 5 a. een krachtsignaal met een met de op de massa werkende kracht recht· evenredige waarde? b. een versnellingssignaal met een met de ver-· snelling van de massa recht evenredige waarde; c. een snelheidssignaal met een met de snel-10 heid van de massa recht evenredige waarde; 2. het zodanig in beweging brengen van de massa, dat hij een versnelling en een snelheid met een van de waarde nul of nagenoeg nul afwijkende waarde verkrijgt; 3. het zodanig instellen van de amplitude van 15 het versnellingssignaal en het snelheidssignaal dat door aftrekking van deze beide signalen van het krachtsignaal ten minste in hoofdzaak hetzelfde verhand met de uitwijking wordt verkregen als bij het meten van de stijfheid.

Ter toelichting van deze werkwijze volgens de 20 uitvinding wordt herinnerd aan de algemene vorm van de tweede-orde differentiaalvergelijking, die het gedrag van een tweede-orde systeem van het onderhavige type beschrijft; F - F,__. = cx + dx + m'x' tot 25

In deze vergelijking geeft het linkerlid, FtQt, de totale kracht weer, die in een bepaalde situatie op het systeem wordt uitgeoefend. De eerste term van het rechterlid, cx, geeft de statische terugdrijvende kracht weer, die het 30 gevolg is van de aanwezigheid van een veer of althans een zich als veer gedragend element? de constante c correspondeert hier met de stijfheid van de veer. De tweede term van. het rechterlid, dx, duidt de dempende kracht aan, die optreedt bijvoorbeeld als gevolg van fisceuze verliezen. De derde term 35 van het rechterlid, mx, duidt de traagheidskracht aan, dat wil zeggen, de kracht, die nodig is om het systeem te onderwerpen aan een bepaalde versnelling, ofwel: de traagheidskracht. De aandacht wordt erop gevestigd, dat de drie termen 8000442 * - 4 - elk met een eigen coefficient, samenhangen met respectievelijk de uitwijking, de snelheid en de versnelling. Na het voorgaande zal het duidelijk zijn, dat bij de werkwijze volgens de uitvinding, behalve de veerstijfheid c, ook de dempingscoëfficient 5 d en de massa m kunnen worden bepaald.

De aandacht wordt erop gevestigd, dat de bovengenoemde tweede-orde differentiaalvergelijking niet lineair behoeft te zijn. In het bijzonder is voor practische systemen de stijfheid c afhankelijk van de uitwijking, zoals later nog 10 aan de hand van meetresultaten nader zal worden uiteengezet.

Een nadere uitwerking van de werkwijze volgens de uitvinding is dié, waarbij tevens een electrisch uitwijkings-signaal met een met de uitwijking van de massa recht evenredige waarde wordt gevormd en het snelheidssignaal door eenmaal 15 differentiëren naar de tijd uit het uitwijkingssignaal wordt afgeleid en het versnellingssignaal door tweemaal differentiëren naar de tijd uit het uitwijkingssignaal wordt afgeleid. Een dergelijke werkwijze, hoewel mathematisch volledig correct, blijkt in de praktijk op enige problemen te stuiten. Door het 20 tweemaal of herhaald differentiëren naar de tijd bestaat het gevaar, dat hoogfrequente ruiscomponenten in het uitwijkingssignaal aanleiding geven tot afwijkingen. Een betere werkwijze volgens de uitvinding is daarom dié, waarbij een uitwijkingssignaal door eenmaal integreren naar de tijd uit.het 25 srielheidssignaal wordt afgeleid en het versnellingssignaal door eenmaal differentiëren uit het snelheidssignaal wordt afgeleid.

Zeer practisch is dié werkwijze volgens de uitvinding gebleken, waarbij de stijfheid in de vorm van het eerder genoemde verband visueel wordt weergegeven en de ampli-30 tude van het versnellingssignaal en dié van het snelheidssignaal zodanig worden ingesteld, dat de visuele weergave van het krachtsignaal gelijk of nagenoeg gelijk is aan dié van de stijfheid. In een practisch uitvoeringsvoorbeeld wordt gebruik gemaakt van versterkers met eventueel geijkte, handbe-35 dienbare potentiometers, en vindt de visuele weergave van het stijfheidsverband plaats door registratie op een van een geheugen voorziene oscilloscoop dan wel een x-y-schrijver.

8000442 - 5 -

De uitvinding verschaft verder een inrichting voor het uitvoeren van de eerder genoemde werkwijze, welke inrichting is gekenmerkt door: 1. geheugenmiddelen voor het opslaan van het 5 verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en de uitwijking ten opzichte van de evenwichtsstand; 2. instelmiddelen voor het instellen van de amplitude van het versnellingssignaal en de amplitude van het snelheidssignaal; 10 3. aftrekmiddelen voor het aftrekken van het versnellingssignaal en het snelheidssignaal van het k-racht-signaal; en 4. middelen voor het vergelijken van het uitgangssignaal van de aftrekmiddelen met het in de geheugen-15 middelen opgeslagen verband.

Deze geheugenmiddelen kunnen zijn ingericht voor het visueel weergeven van het genoemde verband en bijvoorbeeld zijn uitgevoerd als geheugen-oscilloscoop of x-y-schrijver.

20 Zoals reeds is opgemerkt en overigens algemeen bekend is, is het versnellingssignaal de eerste afgeleide naar de tijd van het snelheidssignaal, dat op zijn beurt de eerste afgeleide naar de tijd is van het uitwijkingssignaal. Voor het op basis van dit principe uit éën van de signalen af-25 leiden van de beide andere, is een inrichting volgens de uitvinding gekenmerkt door: 1. een krachtwaarneemorgaan voor vorming van het genoemde krachtsignaal; 2. een uitwijkingwaarneemorgaan voor vorming 30 van het genoemde uitwijkingssignaal; 3. een differentiator voor het uit het uitwijkingssignaal afleiden van het genoemde snelheidssignaal; en 4. een differentiator voor het uit het uitwijkingssignaal of het snelheidssignaal afleiden van het ver- 35 snellingssignaal, dit laatste namelijk door respectievelijk tweemaal of eenmaal differentiëren, a A λ Λ / ƒ λ- Ter vermijding van de reeds genoemde problemen

8 U U U 4 4 Z

%. V

- 6 - met het versterken van relatief hoogfrequente ruis is een inrichting volgens de uitvinding in een voorkeursuitvoeringsvorm gekenmerkt door: 1. een krachtwaarneemorgaan voor vorming van 5 het genoemde krachtsignaal; 2. een snelheidswaarneemorgaan voor vorming van het genoemde snelheidssignaal; 3. een integrator voor het uit het snelheidssignaal afleiden van het uitwijkingssignaal; en 10 4. een differentiator voor het uit het snel- heidssignaal afleiden van het versnellingssignaal.

Er wordt op gewezen, dat met de laatste twee beschreven inrichtingen volgens de uitvinding een uitstekende correlatie tussen het uitwijkingssignaal, het snelheidssignaal 15 en het versnellingssignaal wordt verkregen, aangezien deze signalen immers door een mathematische bewerking uit elkaar worden afgeleid. Bij gebruikmaking van onafhankelijke waar-neemorganen voor respectievelijk de uitwijking, de snelheid en de versnelling bestaat, bijvoorbeeld tengevolge van ver-20 ouderingsverschijnselen of exemplaarspreiding, het gevaar, dat de gewenste correlatie niet in voldoende mate wordt gehaald.

De uitvinding zal nu verder worden toegelicht aan de hand van een tekening. Hierin tonen: figuur 1 een eenvoudig mechanisch equivalent 25 van een gedempt mass^/veersysteem, ter toelichting van de uitvinding; figuur 2 een grafische weergave van het statische verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en zijn uitwijking; 30 figuur 3 een grafische weergave van een in de praktijk gemeten statisch verband tussen de kracht en de uitwijking, in welke grafische Weergave tevens enkele krommen zijn weergegeven zoals die zijn opgetekend tijdens het instellen van de amplitude van het snelheidssignaal en het versnellings-35 signaal; figuur 4 een mogelijk uitvoeringsvoorbeeld van een inrichting volgens de uitvinding; 8000442 figuur 5 een voorkeursuitvoeringsvoorbeeld van 5 j*- - 7 - de inrichting volgens de uitvinding.

Figuur 1 toont een eenvoudig vervangings-schema in mechanische vorm van het handbedieningsorgaan van een besturingssysteem, bijvoorbeeld van een vliegtuig.

5 Dit systeem is een gedempt massa/veersysteem, en omvat een massa 1, een veer 2 en een dempingsorgaan 3. Ter toelichting zijn dè op de massa werkende kracht en de uitwijking van de massa aangeduid met respectievelijk de pijl F en de pijl x.

Voor dit vereenvoudigde systeem geldt de reeds genoemde diffe-10 rentiaalvergélijking F = F, , = cx + dx + mx, tot waarin: F = uitwendige kracht (n) 15 c = c(x) = positie-afhankelijke, dat wil zeggen niet- lineaire veerstijfheid (n/m) d = dempingscoëfficient (ns/m) 2 m = massa (kg = ns /m) x = positie (m) 20 x = snelheid (m/s) 2 X = versnelling (m/s ).

Figuur 2 toont het statische diagram, waarin F is uitgezet tegen x. Deze meting wordt in de praktijk niet 25 geheel maar nagenoeg statisch uitgevoerd, dat wil zeggen x« 0 en *x*~0. Uit de in figuur 2 weergegeven grafiek blijkt, dat de stijfheid niet constant is, immers, het getoonde verband is geen door de oorsprong 0 gaande rechte lijn.

In de grafiek is een hoek ^ weergegeven. Dit is de hellings-30 hoek op een gekozen, willekeurig punt van de grafiek; de tangens van deze hellingshoek tg^ (x) = c(x) = positie-afhankelijke veerstijfheid van de veer 2.

8000442 - 8 -

Zoals uit de grafiek blijkt, neemt de kracht bij toenemende uitwijking geleidelijk toe volgens het met de pijl A aangeduide verband/ totdat plotseling bij het bereiken van de met Xq aangeduide positie een aanzienlijk grotere krachttoeneming 5 plaatsvindt; dit duidt op de aanwezigheid van een mechanische aanslag. Bij het terugkeren, dat wil zeggen bij het verkleinen van de uitwijking volgt de grafiek de met de pijl B aangeduide richting, en doorloopt een soortgelijk verband, in dit gestileerde voorbeeld volledig symmetrisch ten opzichte 10 van het eerstgenoemde verband, in negatieve richting.

Figuur 3 toont een in de praktijk gemeten verband tussen de kracht in afhankelijkheid van de uitwijking en de verplaatsingsrichting. Hierbij wordt erop gewezen, dat de grafiek volgens figuur 3 duidelijke overeenkomsten 15 vertoont met die volgens figuur. 2. .

Na bespreking van de figuren 4 en 5 zullen de grafiekdelen 4 en 5 worden besproken.

De inrichting volgens figuur 4 omvat een ingangsklem 9, waaraan het positiesignaal dient te worden toe-20 gevoerd en een ingangsklem 10, waaraan het krachtsignaal dient te worden toegevoerd. Deze beide signalen zijn ook beschikbaar aan uitgangsklemmen 11, 12. Het x-signaal wordt toegevoerd aan een differentiator 13, die het x-signaal eenmaal naar de tijd ' differentieert..Het uitgangssignaal, x wordt toegevoerd aan 25 een versterker 14 met instelbare versterkingsfactor en een tweede differentiator 15, die het uitgangssignaal van de differentiator 13 opnieuw differentieert, zodat aan de uitgang van de differentiator 15 het versnellingssignaal, x beschikbaar is, dat wordt toegevoerd aan een tweede versterker 16 30 met instelbare versterkingsfactor. Het krachtsignaal wordt, behalve aan de uitgang 12, eveneens toegevoerd aan de positieve 8000442 - 9 - ingang van een opteller/aftrekker 17, de twee negatieve ingangen waarvan zijn verbonden met de uitgang van respectievelijk de versterker 14 en de versterker 16. Het uitgangssignaal van de opteller/aftrekker 17 wordt toegevoerdaan een 5 uitgangsklem 18.

Bij het uivoeren van de werkwijze volgens de uitvinding wordt eerst het verband tussen de aan de klemmen 11, 12 aanwezige signalen grafisch gepresenteerd. Hiertoe wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een x-y-schrijver. De 10 x-ingang van de schrijver is verbonden met de uitgangsklem 11 en de y-ingang van de schrijver is verbonden met de uitgangsklem 12.

Door een hulp-bedieningspersoon wordt ver--volgens-het handbedieningsorgaan (de massa) in een zodanig 15 snelle beweging gebracht, dat een voldoend sterk snelheids-signaal en versnellingssignaal wordt verkregen.

Nu keren wij terug tot de in figuur 3 getekende grafiekdelen 4 en 5 . Deze zijn opgenomen op de hiervoor beschreven wijze door de stuurknuppel eerst een zekere statische 20 uitwijking te geven en vervolgens met de hand in een heen- en weergaande beweging te brengen. Tijdens deze handelingen worden de van de inrichting volgens figuur 4 deel uitmakende versterkers 14 en 16 zodanig ingesteld, dat de ongeveer horizontaal verlopende delen van de grafiekdelen 4 en 5 in 25 hoofdzaak samenvallen met de corresponderende delen van de statische lus. De instelling van de versterker 14 correspondeert met de genoemde dempingscoëfficient d en de instelling van de versterker 16 correspondeert met de massa m. De instellingen van deze versterkers kunnen worden weergegeven door 30 bijvoorbeeld de geijkte stand van twee regelpotentiometers.

Figuur 5 toont een voorkeursuitvoeringsvorm van een inrichting volgens de uitvinding. Deze inrichting omvat een ingangsaansluiting 19, waaraan het snelheidssignaal, x, dient te worden toegevoerd. Dit snelheidssignaal wordt toe-35 gevoerd aan de ingang van een laagdoorlaatfilter 20. De inrichting volgens figuur 5 is in het bijzonder ontworpen voor metingen aan het stuursysteem van een vliegtuig of vluchtsimulator; daarom bezit het laagdoorlaatfilter 20 een tweede-orde 80 0 04 42 - 10 - karakteristiek met een kantelfrekwentie van omstreeks 5Hz. De uitgang van dit filter is verbonden met een integrator 21, een differentiator 22 en een versterker 23 met instelbare ver-sterkingsfactor. Aan de uitgang van het laagdoorlaatfilter 20 5 is het gefilterde snelheidssignaal aanwezig; door integratie in de integrator 21 wordt aan de uitgangsklem 24 daarvan het positiesignaal verkregen; de integratieconstante wordt ingesteld door een nulinstellingsschakelaar 25. Een uitgangsklem 26 dient voor het uitvoeren van het gefilterde snelheids-10 signaal. De uitgang van de differentiator 22 is verbonden met een uitgangsklem 27, waaraan het versnellingssignaal, x, beschikbaar is; dit signaal wordt tevens toegevoerd aan een tweede versterker 28 met instelbare versterkingsfactor.

De inrichting omvat een verdere ingangsklem 15 29, waaraan het krachtsignaal dient te worden toegevoerd.

Evenals boven voor het snelheidssignaal is beschreven, wordt ook dit krachtsignaal toégevoerd aan een laagdoorlaatfilter 30, dat identiek moet zijn -aan het filter_20, teneinde de correlatie tussen beide betreffende signalen op de klemmen resp. 19 en 29 te handhaver 20 He.t.'.uitgangssignaal van dit filter 30 wordt toegèvöerd aan de positieve ingang van een opteller/aftrekker -31,- de twee negatieve ingangen waarvan zijn verbonden met respectievelijk de ..versterker 23 en 28. Eet uitgangssignaal van de opteller/aftrekker wordt'toegevoerd aan een uitgangsklem 32.'Het gefilterde krachtsignaal 25 wordt',' behalve aan de opteller/af trekker 31, ook aan een uit-.gangsklem 33 toegevoerd. De aandacht' wordt -erop gevestigd,-dat de in figuur 4 weergegeven uitgangsklemmen 11',· 13.'en 12 corresponderen met de in figuur 5 getekende uitgangsklemmen 24, 32 en 33.

In het in figuur 5 getekende voorkeursuitvoe-30 ringsvoorbeeld is met een onderbroken lijn bij respectievelijk de versterkers 28 en 23 aangeduid, dat de instelling van deze respectieve versterkers in de vorm van een electrisch signaal voor externe presentatie, bijvoorbeeld in digitale vorm, beschikbaar kan zijn. Daartoe zijn deze instellings-indicatie-35 uitgangen verbonden met twee uitgangsklemmen, respectievelijk 34 en 35, waaraan respectievelijk een met de massa corresponderend signaal en een met de dempingscoëfficient corresponderend signaal beschikbaar is.

8000442 - 11 -

Er wordt op gewezen, dat de werkwij ze volgens de uitvinding zich bij uitstek leent voor automatische uitvoering. In dit geval wordt het eerder genoemde statische verband bijvoorbeeld in digitale vorm in een geheugen opgeslagen 5 en vindt vervolgens tijdens vergelijking van deze opgeslagen gegevens met tijdens dynamisch bedrijf verkregen gegevens plaats onder zodanige automatische bijregeling van de instelling van de versterkers 23, 28, dat de afwijking tussen het statische en het dynamische geval wordt geminimaliseerd.

10 Met de werkwijze en de inrichting volgens de uitvinding is het mogelijk gebleken, vluchtsimulatoren zodanig te controleren en af te regelen, dat de dynamische eigenschappen: van. een besturingssysteem van een vliegtuig met grote getrouwheid weergegeven kunnen worden.

8000442

Claims (7)

1. Werkwijze voor het meten van de stijfheid, de dempingscoëfficient en de massa van een systeem, dat bestaat uit een gedempt afgeveerde massa, in het bijzonder het handbedieningsorgaan van het besturingssysteem van een vlieg- 5 tuig of een vluchtnabootser, volgens welke werkwijze het meten ven de stijfheid plaatsvindt door bepaling van het verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en de uitwijking ten opzichte van de evenwichtsstand van de massa bij een snelheid en een versnelling met de waarde nul of nagenoeg nul en 10 het opslaan van het verband, gekenmerkt door de volgende stappen: 1. het vormen van drie electrische signalen, namelijk a. een krachtsignaal met een met de op de 15 massa werkende kracht recht evenredige waarde; b. een versnellingssignaal met een met de versnelling van de massa recht evenredige waarde; c. een snelheidssignaal met een met de snelheid van de massa recht evenredige waarde; 20 2) het zodanig in beweging brengen van de mas sa, dat hij een versnelling en een snelheid met een van de waarde nul of nagenoeg nul afwijkende waarde verkrijgt; 3. het zodanig instellen van de amplitude van het versnellingssignaal en het snelheidssignaal, dat door 25 aftrekking van deze beide signalen van het krachtsignaal ten minste in hoofdzaak hetzelfde verband met de uitwijking wordt verkregen als bij het meten van de stijfheid.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat tevens een electrisch uitwijkingssignaal met een 30 met de uitwijking van de massa recht evenredige waarde wordt gevormd, dat het snelheidssignaal door eenmaal differentiëren naar de tijd uit het uitwijkingssignaal wordt afgeleid en het versnellingssignaal door tweemaal differentiëren naar de tijd uit het uitwijkingssignaal wordt afgeleid. 358 0 0 0 4 4 2 Werkw^^ze vo-*-9ens conclusie 1, met het - 13 - kenmerk, dat een uitwijkingssignaal door eenmaal integreren naar de tijd uit het snelheidssignaal wordt afgeleid en het versnellingssignaal door eenmaal differentiëren uit het snelheidssignaal wordt afgeleid.

4. Werkwijze volgens éên der voorgaande con clusies, met het kenmerk, dat de stijfheid visueel wordt weergegeven en dat de amplitudes van het snelheidssignaal en het versnellingssignaal zodanig worden gewijzigd, dat de visuele weergave van het krachtsignaal in hoofdzaak gelijk is 10 aan dié van de stijfheid.

5. Inrichting voor het uitvoeren van de werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, gekenmerkt door 1. geheugenmiddelen voor het opslaan van het verband tussen de op de massa uitgeoefende kracht en de uit- 15 wijking ten opzichte van de evenwichtsstand; 2. instelmiddelen voor het instellen van de amplitude van het versnellingssignaal en de amplitude van het snelheidssignaal; 3. aftrekmiddelen voor het aftrekken van het 20 versnellingssignaal en het snelheidssignaal van het krachtsignaal; en 4. middelen voor het vergelijken van het uitgangssignaal van de aftrekmiddelen met het in de geheugenmiddelen opgeslagen verband.

6. Inrichting volgens conclusie 5 voor het uit voeren van de werkwijze volgens conclusie 2, gekenmerkt door 1. een krachtwaarneemorgaan voor vorming van het genoemde krachtsignaal; 2. een uitwijkingwaarneemorgaan voor vorming 30van het genoemde uitwijkingssignaal; 3} een differentiator voor het uit het uitwijkingssignaal afleiden van het genoemde snelheidssignaal; en 4. een differentiator voor het uit het uit-35wijkingssignaal of het snelheidssignaal afleiden van het versnellingssignaal .

7. Inrichting volgens conclusie 5 voor het uitvoeren van de werkwijze volgens conclusie 3, gekenmerkt door 8000442 - to -Μι) een krachtwaarneemorgaan voor vorming van het genoemde krachtsignaal; 2. een snelheidswaarneemorgaan voor vorming van het genoemde snelheidssignaal; 5 3) een integrator voor het uit het snelheids signaal afleiden van het uitwijkingssignaal; en 4. een differentiator voor het uit het snelheidssignaal afleiden van het versnellingssignaal.

8. Inrichting volgens één der conclusies 5, 10. en 7, met het kenmerk, dat de geheugenmiddelen zijn ingericht voor het visueel weergeven van het genoemde verband. 8000442