NL2022634B1

NL2022634B1 - A SPECT SCANNER AND COLLIMATOR

Info

Publication number: NL2022634B1
Application number: NL2022634A
Authority: NL
Inventors: Johannes Beekman Frederik
Original assignee: Milabs Bv
Priority date: 2019-02-25
Filing date: 2019-02-25
Publication date: 2020-09-01

Abstract

De uitvinding verschaft een SPECT-scanner voor maken van afbeeldingen van een object met behulp van gammastraling, en omvat een collimator die zich langs een langsrichting uitstrekt rond een objectruimte en die een verzameling pinholes voor de gammastraling, een detectieinrichting voor gammastraling die vanuit de objectruimte is doorgelaten door de pinholes, en een objectdrager voor langs de langsrichting in de objectruimte brengen van het object. Ten minste een pinhole is opgenomen in een pinholelichaam dat in de collimator draaibaar is rond een draaiingsas. Door de pinholes zelf draaibaar te maken in plaats van de collimator kan op soepele wijze de gehele objectruimte met daarin het object worden afgetast zonder het object te moeten bewegen. Ook kunnen de eigenschappen van de collimator eenvoudig worden aangepast, zelfs tijdens het aftasten.The invention provides a SPECT scanner for gamma ray imaging of an object, comprising a collimator extending along a longitudinal direction around an object space and containing a set of gamma ray pinholes, a gamma ray detecting device emanating from the object space. transmitted through the pinholes, and an object carrier for bringing the object into object space along the longitudinal direction. At least one pinhole is received in a pinhole body that is rotatable in the collimator about an axis of rotation. By making the pinholes themselves rotatable instead of the collimator, the entire object space containing the object can be smoothly scanned without having to move the object. Also, the properties of the collimator can be easily adjusted, even while scanning.

Description

P33981NLO0 EEN SPECT-SCANNER EN COLLIMATOR De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een SPECT-scanner en een SPECT-scanner collimator voor het maken van afbeeldingen van een object met behulp van gammastraling. SPECT-scanners (Single-Photon Emission Computed Tomography scanners) zijn tegenwoordig veel gebruikte instrumenten om met behulp van in een object ingebrachte gamma-emitters 3D-beeldinformatie omtrent specifieke weefselstructuren en dergelijke te verzamelen. Daartoe worden meerdere 2D-afbeeldingen (projecties) gemaakt, vanuit verschillende hoeken. Vervolgens worden de 2D-afbeeldingen tot 3D-beeldinformatie verwerkt met behulp van een computer.P33981NLO0 A SPECT SCANNER AND COLLIMATOR The present invention relates to a SPECT scanner and a SPECT scanner collimator for creating images of an object using gamma rays. SPECT scanners (Single-Photon Emission Computed Tomography scanners) are currently widely used instruments to collect 3D image information about specific tissue structures and the like with the aid of gamma emitters inserted into an object. To this end, several 2D images (projections) are created, from different angles. Then the 2D images are processed into 3D image information using a computer.

In EP2482101 is SPECT-scanner geopenbaard met clusters van pinholes, waarbij het open of dicht staan, de transmissietoestand, van ten minste een pinhole van een cluster met een bijbehorende pinholesluiterinrichting selectief instelbaar is.In EP2482101, a SPECT scanner is disclosed with clusters of pinholes, where the open or closed, the transmission state, of at least one pinhole of a cluster with an associated pinhole shutter device is selectively adjustable.

In EP2360494 is een SPECT scanner geopenbaard waarbij de collimator op zodanige wijze is ingericht dat het focusvolume daarvan excentrisch ligt ten opzichte van een hartlijn die zich in langsrichting door een zwaartepunt van een dwarsdoorsnede van de objectruimte uitstrekt. Hierbij is het focusvolume gedefinieerd als het volume van de afbeeldingsruimte dat door alle pinholes van de collimator als geheel kan worden gezien, dus de overlap van alle fields-of- view van de pinholes.In EP2360494, a SPECT scanner is disclosed wherein the collimator is arranged in such a way that its focus volume is eccentric with respect to an axis extending longitudinally through a center of gravity of a cross section of the object space. Here the focus volume is defined as the volume of the image space that can be seen by all pinholes of the collimator as a whole, ie the overlap of all fields-of-view of the pinholes.

Bijvoorbeeld is het te onderzoeken object een klein dier, zoals een muis of een rat, bijvoorbeeld in het kader van preklinisch onderzoek. In een ander voorbeeld is het object een mens. Bijvoorbeeld is de objectruimte afgestemd op het opnemen van een menselijk hoofd of in een grotere uitvoering van de romp van de persoon. In dat laatste geval is vaak erin voorzien dat de persoon eerst met de voeten in de objectruimte wordt geschoven totdat de romp wordt bereikt, zodat de objectruimte en de collimator niet zo groot hoeven te zijn dat de schouders daarin moeten passen.For example, the object to be examined is a small animal, such as a mouse or a rat, for example in the context of preclinical research. In another example, the object is a human. For example, the object space is tuned to accommodate a human head or, in a larger version, of the person's trunk. In the latter case it is often provided that the person is first pushed into the object space with his feet until the trunk is reached, so that the object space and the collimator do not have to be so large that the shoulders have to fit therein.

Een nadeel van bekende SPECT-scanners is dat deze niet altijd een optimale combinatie van gevoeligheid, selectiviteit/flexibiliteit, en grootte voor het te scannen gebied kennen.A drawback of known SPECT scanners is that they do not always have an optimal combination of sensitivity, selectivity / flexibility, and size for the area to be scanned.

Het is een doel van de onderhavige uitvinding om een verbeterde SPECT-scanner en SPECT- scanner collimator te verschaffen. Bijvoorbeeld is het een doel om een SPECT-scanner enIt is an object of the present invention to provide an improved SPECT scanner and SPECT scanner collimator. For example it is a target to have a SPECT scanner and

2. bijbehorende collimator te verschaffen die het gemakkelijk mogelijk maakt het focusvolume binnen de afbeeldingsruimte te verplaatsen. Bijvoorbeeld is het een doel om een meer universeel inzetbare oplossing te verschaffen. Bijvoorbeeld is het een doel om een SPECT- scanner en bijbehorende collimator te verschaffen die het gemakkelijk mogelijk maken achtereenvolgens afbeeldingen te maken waarbij een of meer eigenschappen van de collimator verschillend zijn, bijvoorbeeld qua gevoeligheid, en/of selectiviteit/flexibiliteit, en/of grootte voor het te scannen gebied. De uitvinding verschaft volgens een eerste aspect daarvan een SPECT-scanner volgens conclusie 1. Door het draaien van een pinholelichaam worden de een of meer daarin voorziene pinholes gedraaid ten opzichte van de rest van de collimator. Bijvoorbeeld zijn in één pinholelichaam meerdere pinholes voorzien, bijvoorbeeld een of meer rijen van pinholes waarbij elke rij zich in hoofdzaak in langsrichting uitstrekt. Bij voorkeur heeft de collimator meerdere draaibare pinholelichamen die verdeeld zijn opgesteld rond de objectruimte. Bijvoorbeeld zijn ten minste zes draaibare pinholelichamen voorzien in een collimator die een gesloten lus om de objectruimte vormt.2. Provide an associated collimator that makes it easy to move the focus volume within the imaging space. For example, it is a goal to provide a more universally applicable solution. For example, it is an object to provide a SPECT scanner and associated collimator that make it easy to produce sequentially images where one or more properties of the collimator are different, for example in sensitivity, and / or selectivity / flexibility, and / or size. for the area to be scanned. The invention provides according to a first aspect thereof a SPECT scanner according to claim 1. By rotating a pinhole body, the one or more pinholes provided therein are rotated relative to the rest of the collimator. For instance, several pinholes are provided in one pinhole body, for instance one or more rows of pinholes, each row extending substantially in the longitudinal direction. Preferably, the collimator has a plurality of rotatable pinhole bodies distributed around the object space. For example, at least six rotatable pinhole bodies are provided in a collimator that forms a closed loop around the object space.

Een draaibaar pinholelichaam is bijvoorbeeld uitgevoerd als een langwerpige massieve staaf van geschikte materiaal, bijvoorbeeld wolfraam, welke staaf om een langsas daarvan draaibaar is. Bijvoorbeeld heeft zo’n staaf een diameter van ten minste 3 centimeter, bijvoorbeeld tussen 3 en 10 centimeter.A rotatable pinhole body is, for example, in the form of an elongated solid rod of suitable material, for example tungsten, which rod is rotatable about a longitudinal axis thereof. For example, such a rod has a diameter of at least 3 centimeters, for example between 3 and 10 centimeters.

Een draaibaar pinholelichaam is bijvoorbeeld in een bijbehorende langwerpige sleuf in de collimator aangebracht. Die sleuf kan bijvoorbeeld aanwezig zijn op de plaats waar twee naburige collimatorelementen in omtreksrichting van de collimator gezien aan elkaar grenzen, bijvoorbeeld tussen naburige scharnierende collimatorelementen zoals hierin verder zal worden toegelicht. De aansluiting van een draaibaar pinholelichaam op naburige elementen van de collimator is zodanig ingericht dat ongewenste doorlaat van gammastraling wordt tegengegaan. Bijvoorbeeld is een aan het pinholelichaam grenzende rand van een collimatordeel in dwarsdoorsnede in hoofdzaak C-vormig uitgevoerd.For example, a rotatable pinhole body is disposed in an associated elongated slot in the collimator. Said slot can be present, for example, at the location where two adjacent collimator elements, viewed in the peripheral direction of the collimator, adjoin each other, for example between adjacent hinged collimator elements, as will be further explained herein. The connection of a rotatable pinhole body to adjacent elements of the collimator is designed such that undesired transmission of gamma radiation is prevented. For example, an edge of a collimator part adjacent to the pinhole body is substantially C-shaped in cross section.

-3- In geschikte uitvoeringen van de uitvinding is mogelijk om een focusvolume - dat door de overlap van de fields-of-view van de pinholes van de collimator wordt gedefinieerd - , in positie en/of grootte in te stellen door het draaien van de een of meer pinholelichamen van de collimator.-3- In suitable embodiments of the invention, it is possible to adjust a focus volume - defined by the overlap of the fields-of-view of the collimator's pinholes - in position and / or size by rotating the one or more pinhole bodies of the collimator.

In geschikte uitvoeringen van de uitvinding is het mogelijk om het focusvolume in positie en/of grootte in te stellen door het draaien van de een of meer pinholelichamen van de collimator zonder daarbij de objectdrager en het daardoor gedragen object te verplaatsen. In een praktische uitvoering kan bijvoorbeeld een persoon op de als bed uitgevoerde objectdrager blijven liggen, waarbij het bed stationair blijft, terwijl (mede) door draaiing van de een of meer pinholelichamen van de collimator het focusvolume in positie en/of grootte wordt ingesteld en/of gevarieerd ten opzichte van de stationair gehouden persoon. Hierdoor wordt bijvoorbeeld een onaangename ervaring voor die persoon gereduceerd of voorkomen.In suitable embodiments of the invention, it is possible to adjust the focus volume in position and / or size by rotating the one or more pinhole bodies of the collimator without moving the object carrier and the object carried thereby. In a practical embodiment, for example, a person can remain lying on the object carrier in the form of a bed, while the bed remains stationary, while the focus volume is adjusted in position and / or size (partly) by turning the one or more pinhole bodies of the collimator and / or or varied with respect to the person held stationary. This, for example, reduces or prevents an unpleasant experience for that person.

In uitvoeringsvormen is het mogelijk om zonder rotatie van de collimator om de langsrichting van de objectruimte het focusvolume in te stellen qua positie en/of grootte.In embodiments, it is possible to adjust the focus volume in position and / or size without rotation of the collimator about the longitudinal direction of the object space.

In geschikte uitvoeringen is mogelijk om door draaiing van de een of meer pinholelichamen van de collimator pinholes van de collimator selectief te kunnen openen en sluiten.In suitable embodiments it is possible to selectively open and close pinholes of the collimator by rotating the one or more pinhole bodies of the collimator.

In geschikte uitvoeringen vormen de pinholes in de éen of meer draaibare pinholelichamen de enige pinholes van de collimator, dat wil zeggen dat in andere collimatorelementen dan geen pinholes zijn voorzien. Bijvoorbeeld zijn de andere collimatorelementen platte of boogvormige blokken van collimatormateriaal, bijvoorbeeld wolfraam. In een andere uitvoering zijn in die een of meer andere collimatorelementen wel een of meer pinholes voorzien, bijvoorbeeld een of meer rijen van pinholes evenwijdig aan de langsrichting. Bijvoorbeeld zijn bij een of meer pinholes, of een of meer rijen van pinholes in de een of meer andere collimatorelementen pinholesafsluiterinrichtingen voorzien voor het selectief openen en sluiten van die pinholes.In suitable embodiments, the pinholes in the one or more rotatable pinhole bodies form the only pinholes of the collimator, i.e., no pinholes are provided in collimator elements other than. For example, the other collimator elements are flat or arcuate blocks of collimator material, such as tungsten. In another embodiment, one or more pinholes are provided in said one or more other collimator elements, for instance one or more rows of pinholes parallel to the longitudinal direction. For example, at one or more pinholes, or one or more rows of pinholes in the one or more other collimator elements, pinhole occluding devices are provided for selectively opening and closing those pinholes.

In geschikte uitvoeringen wordt de SPECT scanner zodanig bedient en/of uitgevoerd, met name de collimator ervan, dat wordt bereikt dat de projecties van de pinholes bij behoren bij verschillende draaibare pinholelichamen op de een of meer detectoren elkaar niet of zo min mogelijk overlappen.In suitable embodiments, the SPECT scanner is operated and / or constructed in such a way, in particular its collimator, that it is achieved that the projections of the pinholes associated with different rotatable pinhole bodies on the one or more detectors do not overlap or overlap as little as possible.

In geschikte uitvoeringen is de collimator als een eenheid in de SPECT-scanner te plaatsen en daaruit te verwijderen, waarbij de detectie-inrichting geen deel uitmaakt van die verwisselbare collimatoreenheid.In suitable embodiments, the collimator can be placed in and removed from the SPECT scanner as a unit, the detection device not forming part of that exchangeable collimator unit.

4- In geschikte uitvoeringen is de detectie-inrichting uitgevoerd met één of meer detectoren die een gesloten lus vormen rond de afbeeldingsruimte en rond de bij voorkeur als gesloten lus uitgevoerde collimator.4- In suitable embodiments, the detection device is provided with one or more detectors forming a closed loop around the imaging space and around the collimator, preferably in the form of a closed loop.

Bij voorkeur zijn de één of meer detectoren als vast, niet gemakkelijk verwisselbaar onderdeel van de SPECT-scanner aangebracht en is de collimator, als éénheid of in een of meer delen, gemakkelijk verwisselbaar onderdeel van de SPECT-scanner aangebracht.Preferably, the one or more detectors are arranged as a fixed, not easily exchangeable part of the SPECT scanner and the collimator is arranged, as a unit or in one or more parts, easily exchangeable part of the SPECT scanner.

Bij voorkeur zijn de één of meer detectoren als vast onderdeel van de SPECT-scanner aangebracht, waarbij de één of meer detectoren om de langsrichting van de afbeeldingsruimte roteerbaar zijn, bij voorkeur over een beperkte rotatiehoek, bijvoorbeeld een hoek die kleiner is dan 90°. Eventueel zijn de één of meer detectoren over een beperkte rotatiehoek roteerbaar om de langsrichting en is de collimator eveneens over een beperkte rotatiehoek roteerbaar om de langsrichting, bijvoorbeeld zijn die rotatiebewegingen synchroon, bijvoorbeeld om zowel de collimator als de detectoren onder een andere stand te plaatsen ten opzichte van het object. Bijvoorbeeld is die beperkte rotatie over een hoek kleiner dan 90°, bijvoorbeeld +20° en -20° ten opzichte van een standaardpositie. Bij voorkeur zijn de één of meer detectoren als vast onderdeel van de SPECT-scanner aangebracht, waarbij de één of meer detectoren een detectieoppervlak met een vaste, niet aanpasbare doorsnede vormen om de afbeeldingsruimte en de collimator. Bijvoorbeeld is voorzien in een verrijdbare wagen die de collimator draagt en waarmee de collimator als verwisselbare eenheid in de SPECT-scanner te plaatsen is en uit te nemen.Preferably, the one or more detectors are arranged as a fixed part of the SPECT scanner, the one or more detectors being rotatable about the longitudinal direction of the imaging space, preferably over a limited angle of rotation, for example an angle smaller than 90 °. Optionally, the one or more detectors are rotatable about the longitudinal direction through a limited angle of rotation and the collimator is also rotatable about a limited angle of rotation about the longitudinal direction, for example those rotational movements are synchronous, for example to place both the collimator and the detectors in a different position. relative to the object. For example, that limited rotation through an angle is less than 90 °, for example + 20 ° and -20 ° with respect to a standard position. Preferably, the one or more detectors are arranged as a fixed part of the SPECT scanner, the one or more detectors forming a detection surface with a fixed, non-adjustable cross-section around the imaging space and the collimator. For example, a mobile carriage is provided which carries the collimator and with which the collimator can be placed and removed as an exchangeable unit in the SPECT scanner.

In geschikte uitvoeringen zijn een of meer van de draaibare pinholelichamen elke voorzien van een of meer pinholeclusters met geclusterde pinholes. Zoals genoemd kan er daarbij in zijn voorzien dat een pinholesluiterinrichting aanwezig is, bijvoorbeeld met een klep die aan de van de afbeeldingsruimte afgekeerde zijde van het draaibare pinholelichaam is opgesteld, om ten minste een pinhole van een cluster, bijvoorbeeld alle pinholes van een cluster of van meerdere clusters, selectief te openen en te sluiten. De uitvinding voorziet ook in een alternatieve wijze van selectief openen en sluiten van een of meer pinholes en/of een of meer pinholeclusters, namelijk door het draaien van het bijbehorende draaibare pinholelichaam, waardoor in een werkzame of actieve stand van het pinholelichaam de een of meer pinholes of pinholeclusters open zijn en in een gesloten of blokkeerstand de een of meer pinholes of pinholeclusters gesloten zijn.In suitable embodiments, one or more of the rotatable pinhole bodies are each provided with one or more pinhole clusters with clustered pinholes. As mentioned, provision can be made for a pinhole closer device to be present, for example with a valve which is arranged on the side of the rotatable pinhole body remote from the imaging space, to close at least one pinhole of a cluster, for example all pinholes of a cluster or of multiple clusters, selectively open and close. The invention also provides an alternative way of selectively opening and closing one or more pinholes and / or one or more pinhole clusters, namely by rotating the associated rotatable pinhole body, whereby in an active or active position of the pinhole body the one or more pinholes or pinhole clusters are open and in a closed or blocking position the one or more pinholes or pinhole clusters are closed.

-5- In geschikte uitvoeringen zijn een of meer van de draaibare pinholelichamen elk voorzien van een of meer pinholeclusters met geclusterde pinholes. De uitvinding maakt het mogelijk om het focusvolume zonder draaien van de gehele collimator vloeiend, in plaats van stapsgewijs zoals in de stand van de techniek, aan te passen qua positie en/of grootte, en dus bijvoorbeeld optimaal passend bij de grootte van het te scannen object en/of het te onderzoeken deel daarvan. Dit maakt het kiezen van de positie van het focusvolume nauwkeuriger en flexibeler met als gevolg dat een maximale gevoeligheid en een betere bemonstering (sampling) bereikt kan worden.In suitable embodiments, one or more of the rotatable pinhole bodies are each provided with one or more pinhole clusters with clustered pinholes. The invention makes it possible to adjust the focus volume without turning the entire collimator smoothly, instead of stepwise as in the prior art, in position and / or size, and thus for example optimally matching the size of the scan. object and / or the part thereof to be examined. This makes choosing the position of the focus volume more accurate and flexible with the result that maximum sensitivity and better sampling can be achieved.

Het draaien van een pinholelichaam in de collimator, dus ten opzichte van een element waarin het pinholelichaam is opgenomen of ten opzichte van naburige collimatorelementen indien het pinholelichaam daar tussen is opgenomen, kan op elke gewenste wijze mogelijk zijn gemaakt. Bijvoorbeeld een handmatige draaiing of handmatig met een extern gereedschap of met een door een bij de collimator en/of de scanner behorende actuator verschafte draaiing.Rotation of a pinhole body in the collimator, i.e. with respect to an element in which the pinhole body is accommodated or with respect to adjacent collimator elements if the pinhole body is accommodated therebetween, can be made possible in any desired manner. For example, a manual rotation or manual with an external tool or with a rotation provided by an actuator associated with the collimator and / or the scanner.

Mogelijk is voor elk draaibaar pinholelichaam een eigen actuator voorzien, of zijn meerdere, eventueel alle, draaibare pinholelichamen via een overbrenging gekoppeld met een gemeenschappelijke actuator. Bijvoorbeeld is de draaiing van de een of meer draaibare pinholelichamen geheel geautomatiseerd op basis van een van tevoren ingesteld bewegingspatroon.It is possible for each rotatable pinhole body to have its own actuator, or several, possibly all, of rotatable pinhole bodies are coupled to a common actuator via a transmission. For example, the rotation of the one or more rotatable pinhole bodies is fully automated based on a preset movement pattern.

In een uitvoeringsvorm is een draaibaar pinholelichaam in hoofdzaak bolrond en om meer dan één draaiingsas te draaien.In one embodiment, a rotatable pinhole body is generally spherical and rotatable about more than one axis of rotation.

In een voorkeursuitvoeringsvorm is een draaibaar pinholelichaam langwerpig en uitsluitend om een aan de langsrichting evenwijdige draaiingsas te draaien. Bij voorkeur is het pinholelichaam rotatiesymmetrisch om de draaiingsas, bijvoorbeeld is het pinholelichaam een in hoofdzaak cilindrisch en in doorsnede massief pinholelichaam met daarin een of meer pinholes.In a preferred embodiment, a rotatable pinhole body is elongated and only to rotate an axis of rotation parallel to the longitudinal direction. Preferably, the pinhole body is rotationally symmetrical about the axis of rotation, for example, the pinhole body is a substantially cylindrical and in cross-section solid pinhole body with one or more pinholes therein.

In een voorkeursuitvoeringsvorm strekt de draaiingsas van het pinholelichaam, bij voorkeur van alle draaibare pinholelichamen van de collimator, zich in hoofdzaak evenwijdig aan genoemde langsrichting uit. Dit verschaft de mogelijkheid om het door de betreffende pinhole(s) geziene gedeelte van de objectruimte door diezelfde objectruimte te verplaatsen, oftewel te 'vegen', in een richting die dwars op de genoemde langsrichting staat. De verdraaiingshoek van een pinholelichaam tijdens deze beweging ligt hierbij bij voorkeur in beide, of in alle, veegrichtingen bijvoorbeeld tussen 5 en 25° ten opzichte van de radiale richting.In a preferred embodiment, the axis of rotation of the pinhole body, preferably of all rotatable pinhole bodies of the collimator, extends substantially parallel to said longitudinal direction. This provides the option of moving the part of the object space seen through the relevant pinhole (s) through that same object space, or 'sweeping' it, in a direction transverse to said longitudinal direction. The angle of rotation of a pinhole body during this movement is herein preferably in both, or in all, sweeping directions, for example between 5 and 25 ° with respect to the radial direction.

-8- In uitvoeringsvormen van een draaibaar pinholelichaam naderen respectieve hoofddoorlaatrichtingen van twee of meer pinholes van dat lichaam in de objectruimte elkaar, waarbij de respectieve fields-of-view van genoemde twee of meer pinholes samen het scanvolume vormen.In embodiments of a rotatable pinhole body, respective main transmission directions of two or more pinholes of that body in object space approach each other, the respective fields-of-view of said two or more pinholes together forming the scan volume.

In een centrale stand van overlappen de fields of view elkaar in een focusvolume.In a central position of the fields of view overlap each other in a focus volume.

Door verdraaien van de pinholes verplaatsen de fields of view zich ook door de objectruimte, en kunnen aldus het scanvolume vergroten.By rotating the pinholes, the fields of view also move through the object space, and can thus increase the scan volume.

Alle data die in dat scanvolume wordt verzameld kan worden gebruikt in de reconstructie van de radionuclide(n)verdeling.Any data collected in that scan volume can be used in the reconstruction of the radionuclide (s) distribution.

Merk op dat de pinholes alle bij voorkeur in dezelfde richting verdraaien, zodat eventuele overlap op de detector beperkt blijft.Note that the pinholes all preferably rotate in the same direction, so that any overlap on the detector is limited.

In uitvoeringsvormen omvat de genoemde verzameling van pinholes van de collimator twee of meer deelverzamelingen van elk meerdere pinholes, waarbij bij elk van deze deelverzamelingen alle pinholes zijn opgenomen in een pinholelichaam dat draaibaar is rond een respectieve draaiingsas evenwijdig aan de langsrichting.In embodiments, said set of collimator pinholes comprises two or more subsets each of a plurality of pinholes, each of these subsets containing all the pinholes in a pinhole body rotatable about a respective axis of rotation parallel to the longitudinal direction.

Dit maakt het op eenvoudige en efficiënte wijze mogelijk om een focusvolume, dat wil zeggen een volume dat gelijktijdig door twee of meer pinholes wordt bestreken, ten opzichte van de objectruimte te verplaatsen, inzonderheid in een vlak loodrecht op de langsrichting.This makes it possible in a simple and efficient manner to displace a focus volume, i.e. a volume that is simultaneously covered by two or more pinholes, with respect to the object space, in particular in a plane perpendicular to the longitudinal direction.

Een voorbeeld van een dergelijk pinholelichaam heeft meerdere pinholes op een rij, bijvoorbeeld in een rij in een cilindrisch pinholelichaam.An example of such a pinhole body has several pinholes in a row, for example in a row in a cylindrical pinhole body.

Deze pinholes hebben dan bijvoorbeeld respectieve doorlaatrichtingen die naar elkaar zijn toe zijn gericht, met voordeel gericht op één punt.These pinholes then have, for example, respective transmission directions which are directed towards each other, advantageously directed at one point.

In uitvoeringsvormen omvat de genoemde verzameling een of meer eerste pinholes met een of meer eerste eigenschappen, en tevens een of meer tweede pinholes met een of meer andere, tweede eigenschappen, waarbij de eerste en tweede eigenschappen bij voorkeur zijn gekozen uit een gevoeligheid, inzonderheid doorlaatoppervlakte van de pinhole, en/of een hoofddoorlaatrichting, en/of een acceptatiehoek.In embodiments, said set comprises one or more first pinholes with one or more first features, and also one or more second pinholes with one or more other, second features, wherein the first and second features are preferably selected from a sensitivity, in particular transmittance area. of the pinhole, and / or a main transmission direction, and / or an acceptance angle.

Door de draaibaarheid van de pinholelichamen kunnen aldus op een eenvoudige wijze een of meer belangrijke eigenschappen van de collimator heel snel worden gewijzigd.Due to the rotatability of the pinhole bodies, one or more important properties of the collimator can thus be changed very quickly in a simple manner.

Hieronder worden enkele specifieke voorbeelden beschreven, doch andere uitvoeringen en combinaties zijn ook mogelijk.Some specific examples are described below, but other designs and combinations are also possible.

In uitvoeringsvormen is de acceptatiehoek van de eerste pinholes groter dan die van de tweede pinholes uitgevoerd.In embodiments, the acceptance angle of the first pinholes is made larger than that of the second pinholes.

Dat heeft bijvoorbeeld invloed op de afmetingen en eventueel ligging van een focusvolume dat door twee of meer pinholes wordt gezien.This affects, for example, the dimensions and possibly location of a focus volume that is seen by two or more pinholes.

Belangrijker is nog dat bij een kleinere acceptatiehoek de beeldscherpte bij hogere gamma-energie beter wordt.More importantly, a smaller acceptance angle improves the image sharpness at higher gamma energy.

Derhalve kan deze collimator voor dergelijke hogere gamma-energieën beter geschikt wordenTherefore, this collimator can become more suitable for such higher gamma energies

-7- gemaakt door de betreffende tweede pinholes in een actieve stand te draaien, en de eerste pinholes, die onder een andere stand in hetzelfde pinholelichaam kunnen zitten of in een geheel ander pinholelichaam dan de tweede pinholes, in een inactieve stand. Het kan dan wel nodig zijn om meer van dergelijke low acceptance angle pinholes te verschaffen in vergelijking met de (relatief) high acceptance angle pinholes. Merk op dat in dat geval met voordeel méér pinholes zowel in langsrichting van de collimator als bij voorkeur ook langs de omtrek van de collimator zijn verschaft. Dit laatste kan bijvoorbeeld zijn verzorgd door, gezien in een omtreksrichting van de collimator, verschaffen van meer pinholelichamen met pinholes met een eerste, relatief lagere acceptance angle, dan pinholelichamen met een tweede, relatief hogere acceptance angle. Voorbeelden van verschillende acceptatiehoeken zijn bijvoorbeeld tussen 15 en 20° voor kleine acceptatiehoek, en tussen 20 en 50° voor een grote acceptatiehoek, doch andere waarden worden niet uitgesloten. Een verdere mogelijkheid van deze maatregel zal verderop nader worden toegelicht.Made by turning the respective second pinholes into an active position, and the first pinholes, which may be in a different position in the same pinhole body or in a completely different pinhole body from the second pinholes, into an inactive position. It may then be necessary to provide more of such low acceptance angle pinholes compared to the (relatively) high acceptance angle pinholes. Note that in that case more pinholes are advantageously provided both in the longitudinal direction of the collimator and preferably also along the periphery of the collimator. The latter can for instance be provided by, viewed in a circumferential direction of the collimator, providing more pinhole bodies with pinholes with a first, relatively lower acceptance angle, than pinhole bodies with a second, relatively higher acceptance angle. Examples of different acceptance angles are, for example, between 15 and 20 ° for a small acceptance angle, and between 20 and 50 ° for a large acceptance angle, but other values are not excluded. A further possibility of this measure will be explained in more detail below.

Ook is het mogelijk om in plaats van individuele pinholes telkens een cluster van pinholes te verschaffen, zoals bijvoorbeeld geopenbaard in EP2073039 van dezelfde aanvraagster. Elke cluster van pinholes kan dan dienst doen als een (tweede) pinhole, maar kan hogere deeltjesenergieën aan doordat per subpinhole in het cluster een kleinere openingshoek is verschaft, zodat er minder randpenetratie optreedt.It is also possible to provide a cluster of pinholes in each case instead of individual pinholes, as disclosed, for example, in EP2073039 of the same applicant. Each cluster of pinholes can then serve as a (second) pinhole, but can handle higher particle energies because a smaller opening angle is provided per subpinhole in the cluster, so that less edge penetration occurs.

Bijvoorbeeld, zoals in EP2073039, heeft de collimator meerdere pinhole clusters, waarbij elk pinhole cluster meerdere pinholes heeft met onderling niet-parallelle centrale lijnen, omvattende een onderlinge afstand die kleiner is dan een afstand tussen een van de ten minste twee pinholes van genoemd pinhole cluster enerzijds en enige pinhole van enig ander pinhole cluster anderzijds en met een pinhole cluster zichtveld, dat samengesteld is uit de zichtvelden van de meerdere pinholes van het pinhole cluster, waarbij in de collimator alle pinhole clusters zodanig geconstrueerd en ingericht zijn dat een gemeenschappelijke overlap van hun pinhole cluster zichtvelden bepaald wordt, waarbij genoemde overlap een focus volume definieert dat door alle pinhole clusters gezien wordt, waarbij ten minste een pinhole cluster zodanig ingericht en geconstrueerd is dat voor ten minste een van, en bij voorkeur elk van de pinholes van genoemd pinhole cluster, een gedeelte van het focusvolume buiten het zichtveld van genoemde pinholes is.For example, as in EP2073039, the collimator has multiple pinhole clusters, each pinhole cluster having multiple pinholes with mutually non-parallel central lines, having a distance between them that is less than a distance between one of the at least two pinholes of said pinhole cluster. on the one hand and any pinhole of any other pinhole cluster on the other hand and with a pinhole cluster field of view, which is composed of the fields of view of the multiple pinholes of the pinhole cluster, wherein in the collimator all pinhole clusters are constructed and arranged so that a common overlap of their pinhole cluster fields of view are determined, said overlap defining a focus volume seen by all pinhole clusters, at least one pinhole cluster being arranged and constructed to cover at least one of, and preferably each of, the pinholes of said pinhole cluster , a portion of the focus volume outside the zi field of said pinholes.

In uitvoeringsvormen hebben de eerste pinholes onderling evenwijdige hoofddoorlaatrichtingen, en hebben de tweede pinholes onderling op een punt gefocusseerde hoofddoorlaatrichtingen.In embodiments, the first pinholes have mutually parallel main transmission directions, and the second pinholes have mutually focused main transmission directions.

-8- In een uitvoeringsvorm zijn de eerste en tweede pinholes in één enkel pinholelichaam aangebracht, bijvoorbeeld telkens een eerste pinhole nabij axiale einden van het pinholelichaam en meerdere tweede pinholes daar tussenin.In one embodiment, the first and second pinholes are arranged in a single pinhole body, for instance each time a first pinhole near axial ends of the pinhole body and a plurality of second pinholes therebetween.

Bijvoorbeeld liggen eerste en tweede pinholes op een rij in het pinholelichaam in hoofdzaak in eenzelfde vlak, of bijvoorbeeld liggen de eerste en tweede pinholes in bijbehorende eerste en tweede vlakken die, gezien in de richting van de draaiingsas van het pinholelichaam, onderling een hoek maken.For example, first and second pinholes lie in a row in the pinhole body substantially in the same plane, or for example, the first and second pinholes lie in associated first and second planes which, viewed in the direction of the axis of rotation of the pinhole body, are mutually angled.

Bijvoorbeeld staan de doorlaatrichtingen van de eerste pinholes in hoofdzaak radiaal gericht, dus bijvoorbeeld haaks op de genoemde langsrichting. De eerste pinholes bestrijken aldus een relatief groot volume van de objectruimte, zodat het scannen van een object snel kan geschieden zonder het object in ongewenste mate door de objectruimte te moeten verplaatsen. De tweede pinholes hebben dan bij voorkeur axiaal (gezien in langsrichting) naar elkaar toelopende doorlaatrichtingen en bestrijken daardoor een kleiner volume, maar omdat er axiaal vanuit meer richtingen naar dat volume, het focusvolume, wordt gekeken, wordt dat volume met een grotere gevoeligheid gescand.For instance, the transmission directions of the first pinholes are directed substantially radially, i.e., for instance at right angles to said longitudinal direction. The first pinholes thus cover a relatively large volume of the object space, so that scanning of an object can take place quickly without having to move the object through the object space to an undesirable degree. The second pinholes then preferably have axially (viewed in longitudinal direction) tapering directions towards each other and therefore cover a smaller volume, but because that volume, the focus volume, is viewed axially from more directions, that volume is scanned with a greater sensitivity.

In een geschikte uitvoering kan door het draaien van de een of meer draaibare pinholelichamen van de collimator de scan-eigenschap van de collimator worden aangepast, mogelijk binnen een zeer korte tijd. Bijvoorbeeld kan een snelle scan worden uitgevoerd met de genoemde eerste pinholes in een actieve stand, bijvoorbeeld om te bepalen waar zich in het object de region of interest bevindt. Door vervolgens de een of meer pinholelichamen te draaien tot de genoemde tweede pinholes actief zijn, kan een gevoeligere, langdurigere scan worden vervaardigd van die region of interest.In a suitable embodiment, by rotating the one or more rotatable pinhole bodies of the collimator, the scan property of the collimator can be adjusted, possibly within a very short time. For example, a fast scan can be performed with said first pinholes in an active position, for example to determine where in the object the region of interest is located. By subsequently turning the one or more pinhole bodies until said second pinholes are active, a more sensitive, longer-lasting scan can be made of that region of interest.

In uitvoeringsvormen overlappen van ten minste twee, en in het bijzonder alle, deelverzamelingen de respectieve fields-of-view van alle pinholes elkaar in de objectruimte, in het bijzonder in een focusvolume in de objectruimte. Dit verschaft een vergelijkbaar effect als boven beschreven voor individuele (deelverzamelingen) pinholes, namelijk dat het focusvolume door meerdere verzamelingen van pinholes wordt gezien, zodat nog meer (foton)informatie wordt verzameld en de scan nog nauwkeuriger zal zijn.In embodiments of at least two, and in particular all, subsets, the respective fields-of-view of all pinholes overlap each other in the object space, particularly in a focus volume in the object space. This provides a similar effect as described above for individual (subsets) pinholes, namely that the focus volume is seen through multiple sets of pinholes, so that even more (photon) information is collected and the scan will be even more accurate.

Bijvoorbeeld omvat de genoemde verzameling en/of de genoemde deelverzameling van ten minste één pinholelichaam een of meer eerste pinholes met een eerste gevoeligheid en/of resolutie en een eerste hoofddoorlaatrichting, en omvat tevens een of meer tweede pinholes met een tweede, lagere gevoeligheid maar hogere resolutie alsmede een tweedeFor example, said set and / or said sub-set of at least one pinhole body comprises one or more first pinholes with a first sensitivity and / or resolution and a first major pass direction, and also includes one or more second pinholes with a second, lower sensitivity but higher. resolution as well as a second

-9- hoofddoorlaatrichting, waarbij bij voorkeur de respectieve loodrechte projecties van de eerste hoofddoorlaatrichting en de tweede hoofddoorlaatrichting op een loodvlak op de draaiingsas van het pinholelichaam onderling een hoek van tenminste 80°, en met meer voorkeur in hoofdzaak 90° insluiten.Main transmission direction, wherein the respective perpendicular projections of the first main transmission direction and the second main transmission direction on a perpendicular plane to the axis of rotation of the pinhole body preferably enclose an angle of at least 80 °, and more preferably substantially 90 °.

De genoemde eerste en tweede pinholes liggen bij voorkeur dicht nabij elkaar, zoals met een hart-op-hartafstand gelijk aan een dikte van het collimatormateriaal, al zijn andere afstanden mogelijk. Deze uitvoeringsvorm maakt het bijvoorbeeld mogelijk om met de pinholes met hoge gevoeligheid betrekkelijk snel een overzichtsscan (‘scout scan’) te maken, om zodoende de region(s) of interest te bepalen. Na het draaien van een geschikt uitgevoerd pinholelichaam, zodanig dat de hooggevoelige, lageresolutie-pinholes worden weggedraaid en de lagergevoelige pinholes met hogere resolutie in een werkzame positie worden gedraaid, kan efficiënt van genoemde region(s)-of-interest een scan worden gemaakt. Dit zorgt ervoor dat de totale scan minder lang hoeft te duren. Pinholes met een grotere gevoeligheid hebben bijvoorbeeld een grotere netto doorlaatoppervlakte.The said first and second pinholes are preferably close together, such as with a center-to-center distance equal to a thickness of the collimator material, although other distances are possible. This embodiment makes it possible, for example, to make an overview scan ("scout scan") relatively quickly with the pinholes with high sensitivity, in order to determine the region (s) of interest. After rotating a suitably designed pinhole body, such that the high-sensitivity, low-resolution pinholes are turned away and the lower-sensitive pinholes with higher resolution are turned into an operative position, a scan can be efficiently made of said region (s) of interest. This ensures that the total scan does not have to take as long. Pinholes with greater sensitivity, for example, have a larger net open area.

In uitvoeringsvormen omvatten een of meer pinholelichamen een combinatie van twee of meer soorten pinholes, zoals gefocusseerde pinholes en/of evenwijdige pinholes, telkens met een eerste gevoeligheid of een tweede gevoeligheid, eventueel een derde gevoeligheid, en/of telkens met een eerste acceptance angle of een andere, tweede acceptance angle.In embodiments, one or more pinhole bodies comprise a combination of two or more types of pinholes, such as focused pinholes and / or parallel pinholes, each time with a first sensitivity or a second sensitivity, optionally a third sensitivity, and / or each time with a first acceptance angle or another, second acceptance angle.

Opgemerkt wordt dat de verschillende pinholes per pinholelichaam hierin als geheel draaibaar kunnen zijn, maar bovendien als groep richtbaar kunnen zijn zoals hierboven reeds beschreven, door de draaiingshoek anders te kiezen dan genoemde ingesloten hoek.It is noted that the different pinholes per pinhole body can herein be rotatable as a whole, but can moreover be orientable as a group as already described above, by choosing the angle of rotation other than the said included angle.

In uitvoeringsvormen is ten minste één, en bij voorkeur elk, pinholelichaam om de draaiingsas rotatiesymmetrisch, bijvoorbeeld cilindrisch, uitgevoerd. Uiteraard is een cilindrisch lichaam zeer geschikt om rond te draaien in het materiaal van een collimator.In embodiments, at least one, and preferably each, pinhole body is made rotationally symmetrical, for example cylindrical, about the axis of rotation. A cylindrical body is of course very suitable for turning around in the material of a collimator.

Bij voorkeur is elk pinholelichaam minstens zo lang, en mogelijk zelfs langer, dan de collimatorlengte gezien in de langsrichting. Dit maakt het eenvoudig om op het pinholelichaam aan te grijpen om dit te roteren, bijvoorbeeld op een axiaal einde van een draaibaar pinholelichaam, bijvoorbeeld met een tandwiel of dergelijke of direct met een actuator. Niettemin is het ook mogelijk om kortere pinholelichamen te verschaffen, Bijvoorbeeld kunnen meerdere draaibare pinholelichamen in langsrichting achter elkaar zijn opgesteld, bijvoorbeeld een paar pinholelichamen, bijvoorbeeld waarbij het ene pinholelichaam vanaf het ene axiale einde in een sleuf wordt opgesteld en het andere vanaf het andere axiale einde in die sleuf wordt opgesteld.Preferably, each pinhole body is at least as long, and possibly even longer, than the collimator length viewed in the longitudinal direction. This makes it easy to engage the pinhole body to rotate it, for example on an axial end of a rotatable pinhole body, for example with a gear wheel or the like, or directly with an actuator. Nevertheless, it is also possible to provide shorter pinhole bodies. For example, a plurality of rotatable pinhole bodies may be arranged one behind the other in the longitudinal direction, for example a pair of pinhole bodies, for example, one pinhole body being disposed in a slot from one axial end and the other axially arranged from the other. end in that slot.

-10- De collimator kan, zoals gebruikelijk, aan beide axiale einden zijn voorzien van zij- afschermings-collimatorelementen. Hett kan voordelig zijn om een draaibaar pinholelichaam uit te voeren met een zodanig lengte dat deze geheel binnen een (zij)afscherming van de collimator valt. In uitvoeringsvormen omvat de SPECT-scanner voorts een pinholelichaamdraai-inrichting voor draaien van een of meer van de pinholelichamen rond de respectieve draaiingsas, alsmede een besturing voor besturen van de pinholelichaamdraai-inrichting. Boven is reeds beschreven dat de pinholelichamen in beginsel met de hand of met een in de hand te houden extern gereedschap draaibaar zouden kunnen zijn.The collimator may, as usual, be provided with side shield collimator elements at both axial ends. It may be advantageous to design a rotatable pinhole body of such a length that it falls entirely within a (side) shield of the collimator. In embodiments, the SPECT scanner further includes a pinhole body rotator for rotating one or more of the pinhole body rotators about the respective axis of rotation, as well as a controller for controlling the pinhole body rotator. It has already been described above that the pinhole bodies could in principle be rotatable by hand or with an external tool to be held in hand.

Het zal duidelijk zijn dat het voordelen biedt om in de scanner, eventueel als unit met de collimator, een pinholelichaamdraai-inrichting te verschaffen, die onder besturing van een besturing genoemd draaien kan uitvoeren. Dit verbetert de herhaalnauwkeurigheid en vermindert de kans op fouten. Een dergelijke pinholelichaamdraai-inrichting kan eenvoudig zijn uitgevoerd, met enigerlei mechanische aandrijving en overbrenging naar een of meerdere, eventueel alle, pinholelichamen.It will be clear that it is advantageous to provide in the scanner, optionally as a unit with the collimator, a pinhole body turning device which can perform said turning under the control of a control. This improves repeatability and reduces the risk of errors. Such a pinhole body rotating device can be of simple design, with some mechanical drive and transmission to one or more, possibly all, pinhole bodies.

Mogelijk zijn de besturing en de pinholelichaamdraai-inrichting ingericht voor zodanig onderling gecoördineerd verdraaien van meerdere van de pinholelichamen dat de respectieve fields of view van de pinholes verplaatsbaar zijn binnen de objectruimte. Door de aandrijving van respectieve pinholelichamen te koppelen met geschikte, bijvoorbeeld vaste, overbrengingen, is het eenvoudig mogelijk om deze bewegingen te coördineren en/of te synchroniseren, en aldus een optimaal focusvolume te behouden. Het is ook mogelijk om de pinholelichaamdraai-inrichting en de besturing zodanig uit te voeren dat pinholelichamen van de collimator onafhankelijk van elkaar kunnen worden gedraaid, bijvoorbeeld is voor elk pinholelichaam een eigen aandrijving voorzien.Possibly, the control and the pinhole body rotating device are arranged for mutually coordinated rotating of a plurality of the pinhole bodies such that the respective fields of view of the pinholes are movable within the object space. By coupling the drive of respective pinhole bodies with suitable, for instance fixed, transmissions, it is easily possible to coordinate and / or synchronize these movements, and thus maintain an optimal focus volume. It is also possible to design the pinhole body rotating device and the control in such a way that pinhole bodies of the collimator can be rotated independently of each other, for example a separate drive is provided for each pinhole body.

In voordelige uitvoeringsvormen heeft de collimator loodrecht op de langsrichting een instelbare doorsnede. Aldus is een collimator verschaft met een veranderbare doorsnede, die bijvoorbeeld plaats kan bieden aan objecten van verschillende grootte of doorsnede, bijvoorbeeld aan een volwassen persoon en een kind. Tevens is de mogelijkheid verschaft om de pinholes van de collimator beelden te laten vormen op verschillende afstanden tot het object. Door de verschillende afstanden tot het object kan met verschillende afbeeldingsmaatstaf, en eventueel resolutie, en eventueel gevoeligheid worden gemeten. Aldus is en zeer flexibele collimator en SPECT-scanner verschaft.In advantageous embodiments, the collimator has an adjustable cross-section perpendicular to the longitudinal direction. Thus, a collimator is provided with a variable cross-section, which can accommodate, for example, objects of different size or cross-section, for example an adult and a child. The possibility is also provided to have the pinholes of the collimator form images at different distances from the object. Due to the different distances to the object, it is possible to measure with different imaging standards, and possibly resolution, and possibly sensitivity. Thus, a very flexible collimator and SPECT scanner is provided.

-11--11-

De maatregelen waarmee bereikt wordt dat de collimator een instelbare doorsnede heeft zijn niet bijzonder beperkt.The measures by which it is achieved that the collimator has an adjustable cross-section are not particularly limited.

Bijvoorbeeld kan een constructie worden toegepast waarbij een viertal afzonderlijk van elkaar verschuifbare blokken als collimatorelementen een collimator vormen.For example, a construction can be used in which four blocks which can be moved independently of each other form a collimator as collimator elements.

Bij onderling verschuiven van de blokken resulteert een collimator met een rechthoekige dwarsdoorsnede met instelbare dimensies.When the blocks are mutually shifted, a collimator with a rectangular cross-section with adjustable dimensions results.

De individuele blokken kunnen hierbij elk zijn voorzien van een of meer van de genoemde draaibare pinholelichamen, zodat de pinholes kunnen worden gericht, bijvoorbeeld omdat de pinholes zelf zullen verschuiven ten opzichte van het object door het schuiven van de blokken, of als een ander object wordt onderzocht,The individual blocks can each be provided with one or more of the said rotatable pinhole bodies, so that the pinholes can be oriented, for example because the pinholes themselves will shift relative to the object due to the sliding of the blocks, or if another object is moved. examined,

bijvoorbeeld een groter of kleiner object.for example a larger or smaller object.

In een aantrekkelijke uitvoeringsvorm omvat de collimator meerdere collimatorelementen die in een reeks zijn opgesteld die zich in een omtreksrichting van de collimator gezien ten minste gedeeltelijk rond de langsrichting van de afbeeldingsruimte uitstrekt, waarbij naburige collimatorelementen van die reeks ten opzichte van elkaar scharnierbaar zijn.In an attractive embodiment, the collimator comprises a plurality of collimator elements arranged in a series which, viewed in a circumferential direction of the collimator, extends at least partially around the longitudinal direction of the imaging space, adjacent collimator elements of that series being pivotable relative to each other.

Bijvoorbeeld zijn naburige collimatorelementen onderling verbonden met een scharniermechanisme dat een scharnieras vormt die evenwijdig loopt aan de genoemde langsrichting.For example, adjacent collimator elements are interconnected by a hinge mechanism which forms a hinge axis parallel to said longitudinal direction.

Bij voorkeur is tussen naburige collimatorelementen van die reeks telkens één draaibaar pinholelichaam opgesteld, welk pinholelichaam ten opzichte van de naburige collimatorelementen draaibaar is om een draaïngsas die zich in hoofdzaak evenwijdig aan de genoemde langsrichting uitstrekt.Preferably, one rotatable pinhole body is disposed between adjacent collimator elements of said series, which pinhole body is rotatable with respect to the adjacent collimator elements about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction.

Bij voorkeur is de doorsnede van de collimator loodrecht op de langsrichting instelbaar door het scharnieren van de collimatorelementen.Preferably, the cross-section of the collimator is adjustable perpendicular to the longitudinal direction by pivoting the collimator elements.

De uitvoering van de collimator met een reeks scharnierbare collimatorelementen, bijvoorbeeld in een gesloten lus rond de afbeeldingsruime, maakt een collimator met een veranderbare doorsnede mogelijk, die plaats kan bieden aan objecten van verschillende grootte of doorsnede en dan qua doorsnede daarop aangepast kan worden, bijvoorbeeld om voor een scan de pinholes zo dicht mogelijk bij het object te positioneren.The design of the collimator with a series of pivotable collimator elements, for example in a closed loop around the imaging space, allows a collimator with a changeable cross-section, which can accommodate objects of different sizes or cross-sections and then be adapted in cross-section accordingly, for example to position the pinholes as close to the object as possible for a scan.

Tevens is ook hier de mogelijkheid verschaft om pinholes beelden te laten vormen op verschillende afstanden tot het object, bijvoorbeeld door het scharnieren van de collimatorelementen en daardoor het verplaatsen van die elementen.Here, too, the possibility is provided to have pinholes form images at different distances from the object, for instance by pivoting the collimator elements and thereby displacing those elements.

Ook, of als alternatief, is in het een geschikte uitvoering mogelijk de pinholes die zich mogelijk bevinden ter plaats van de scharnierlijnen op een eerste afstand tot het object vanuit een eerste hoekstand (hetzij doorlatend, hetzij blokkerend) te verdraaien naar de andere hoekstand, en omgekeerd de pinholes die zich op een tweede afstand tot het object bevinden te verdraaien van de andere hoekstand (hetzij doorlatend, hetzij blokkerend) naar de ene stand.Also, or alternatively, in a suitable embodiment it is possible to rotate the pinholes which may be located at the hinge lines at a first distance from the object from a first angular position (either permeable or blocking) to the other angular position, and conversely, rotate the pinholes that are a second distance from the object from the other angular position (either permeable or blocking) to one position.

Door de verschillende afstand tot het object kan met eenDue to the different distance to the object, a

-12- verschillende afbeeldingsmaatstaf, en eventueel resolutie, en eventueel gevoeligheid worden gemeten.-12- different image scale, and possibly resolution, and possibly sensitivity are measured.

Aldus is een zeer flexibele collimator en SPECT-scanner verschaft.Thus a very flexible collimator and SPECT scanner is provided.

Het is ook mogelijk om ter plekke van eerste scharnierlijnen tussen naburige collimatorelementen, welke eerste scharnierlijnen zich op een relatief kleine afstand van een midden van de objectruimte kunnen bevinden, pinholelichamen te verschaffen met zowel meerdere eerste pinholes met een eerste, relatief kleinere acceptance angle, als meerdere tweede, ten opzichte van de eerste pinholes over een hoek rond de draaiingsas van het pinholelichaam verdraaid aangebrachte pinholes met een tweede, grotere acceptance angle.It is also possible to provide pinhole bodies at the location of first hinge lines between adjacent collimator elements, which first hinge lines can be located at a relatively small distance from a center of the object space, with both several first pinholes with a first, relatively smaller acceptance angle, and a plurality of second pinholes arranged rotated with respect to the first pinholes at an angle about the axis of rotation of the pinhole body, with a second, larger acceptance angle.

Hierbij kunnen, desgewenst, ter plaatse van tweede scharnierlijnen die zich op een ten opzichte van de eerste scharnierlijnen relatief grotere afstand van het midden van de objectruimte kunnen bevinden pinholelichamen zijn verschaft met meerdere van genoemde tweede pinholes.If desired, pinhole bodies can be provided with a plurality of said second pinholes at the location of second hinge lines which can be located at a relatively greater distance from the center of the object space relative to the first hinge lines.

Deze uitvoeringsvormen kunnen nuttig zijn, doordat in een eerste toestand van de collimator, waarbij de eerste scharnierlijnen zich daadwerkelijk dichter bij het midden van de objectruimte bevinden, de eerste pinholes van de bijbehorende pinholelichamen open zijn en de (bredere) tweede pinholes dus verdraaid en gesloten, terwijl in de scharnierlijnen die zich dan verder weg van het midden van de objectruimte bevinden de pinholes dan gesloten zijn.These embodiments can be useful in that in a first state of the collimator, where the first hinge lines are actually closer to the center of the object space, the first pinholes of the associated pinhole bodies are open and the (wider) second pinholes are thus twisted and closed. , while in the hinge lines that are further away from the center of the object space the pinholes are then closed.

Wat resulteert is een collimator met de eerste pinholes met kleine acceptance angle op korte afstand van het object.The result is a collimator with the first pinholes with a small acceptance angle at a short distance from the object.

In een tweede stand, waarbij de collimator is vergroot door het scharnieren van de collimatorelementen, zullen de eerste en tweede scharnierlijnen op in hoofdzaak gelijke afstand tot het midden van de objectruimte kunnen zijn gebracht.In a second position, where the collimator is enlarged by pivoting the collimator elements, the first and second pivot lines could be spaced substantially equidistant from the center of the object space.

Dan kunnen in alle pinholelichamen de tweede pinholes met grotere acceptance angle zijn gedraaid naar de open stand.The second pinholes with a larger acceptance angle can then be turned to the open position in all pinhole bodies.

Dan resulteert een collimator met effectief méér pinholes, op een grotere afstand, met een grotere acceptance angle.Then a collimator with effectively more pinholes results, at a greater distance, with a greater acceptance angle.

Aldus kan, met dezelfde collimator, nog steeds een zeer groot deel van de detectoroppervlakte worden gebruikt zonder (veel) overlap, terwijl de andere afbeeldingseigenschappen (andere resolutie, hogere gamma-energie mogelijk zonder blur) nuttige informatie over het object kunnen verschaffen.Thus, with the same collimator, a very large part of the detector surface can still be used without (much) overlap, while the other image properties (different resolution, higher gamma energy possible without blur) can provide useful information about the object.

Bijvoorbeeld zijn de collimatorelementen plaatvormig, bijvoorbeeld als een plat blok, of cirkelboogvormig uitgevoerd.For example, the collimator elements are plate-shaped, for example as a flat block, or are of circular arc design.

In het eerstgenoemde geval zal de collimator dan in een eerste toestand bijvoorbeeld een puntig-stervormige doorsnede hebben, en in een andere, grootste doorsnede, tweede toestand een veelhoekige doorsnede hebben, met optioneel een of meer tussengelegen toestanden, die in het algemeen eveneens een stervorm zullen hebben, maar dan minder puntig.In the first-mentioned case, the collimator will then have, for example, a pointed star-shaped cross-section in a first state, and in another, largest cross-section, the second state will have a polygonal cross-section, with optionally one or more intermediate states, which generally also have a star shape. will have, but less pointed.

In het tweede geval, met de cirkelboogvormige elementen, kan de collimator in een eerste toestand met kleine doorsnede een stervorm met geronde sterpunten hebben, en in een tweede, grootste toestand een in hoofdzaak cirkelvormige dwarsdoorsnede hebben, zodat de collimator in deze toestand het grootste object kan opnemen en danIn the second case, with the circular arc-shaped elements, the collimator may have a star shape with rounded star points in a first state with small cross-section, and in a second largest state have a substantially circular cross-section, so that the collimator in this state has the largest object. can record and then

-13- eventueel om het object kan draaien, bijvoorbeeld over een hoekbereik kleiner dan een omwenteling, bijvoorbeeld kleiner dan een kwart omwenteling. Andere elementen en vormen voor de collimator zijn hiermee overigens niet uitgesloten. Merk op dat alle overige in deze aanvrage genoemde maatregelen en voordelen in beginsel onverkort toepasbaar zijn, zoals het draaien van de pinholes en daarmee een focus- c.q. scanvolume door de objectruimte verplaatsen. Voorts zijn in uitvoeringsvormen met collimatorelementen tevens collimatorelementverplaatsings-inrichtingen verschaft, en is de besturing ingericht voor onderling gecoördineerd besturen van de verplaatsingsinrichtingen teneinde de collimator van vorm te veranderen. De resultaten kunnen dan zijn zoals eerder beschreven, doch nu zonder handmatige bediening door een menselijke bedienaar. In uitvoeringsvormen omvat de SPECT-scanner voorts een verplaatsingsinrichting voor verplaatsen van de objectdrager in de objectruimte, bijvoorbeeld langs genoemde langsrichting. De op zich gebruikelijke verplaatsing door de objectruimte van de objectdrager, zoals in langsrichting verplaatsen van een bed voor een patiënt, kan in combinatie met het door draaien van de pinholelichamen door de objectruimte verplaatsbare scanvolume ervoor zorgen dat elk deel van de patiënt met hoge gevoeligheid en resolutie kan worden gescand, zoals in een spiraalvormige relatieve beweging. Hierbij hoeft de objectdrager geen complexe beweging uit te voeren, noch hoeft de collimator of scanner in zijn geheel te worden bewogen, want mogelijk worden slechts de veel lichtere pinholelichamen gedraaid. Dit leidt tot veel minder ongemak voor de patiënt tijdens het scannen, en voor meer flexibiliteit in de SPECT- scanner.-13- Possibly rotate around the object, for example over an angular range smaller than one revolution, for example smaller than a quarter of a revolution. Other elements and shapes for the collimator are hereby not excluded. Note that all other measures and advantages mentioned in this application can in principle be applied in full, such as rotating the pinholes and thereby moving a focus or scan volume through the object space. Furthermore, in embodiments with collimator elements, collimator element displacement devices are also provided, and the control is arranged for mutually coordinated control of the displacement devices in order to change the shape of the collimator. The results can then be as previously described, but now without manual operation by a human operator. In embodiments, the SPECT scanner further comprises a displacement device for displacing the object carrier in the object space, for instance along said longitudinal direction. The customary displacement through the object space of the object carrier, such as longitudinally displacing a bed for a patient, in combination with the scan volume displaceable through the object space by rotating the pinhole bodies can cause each part of the patient to be moved with high sensitivity and resolution can be scanned, such as in a spiral relative motion. In this case, the object carrier does not have to perform a complex movement, nor does the collimator or scanner have to be moved as a whole, because only the much lighter pinhole bodies may be rotated. This results in much less discomfort for the patient during scanning, and more flexibility in the SPECT scanner.

Bij gebruik van de scanner kan men eerst voor elke stand van de pinholes een beeldreconstructiesysteemmatrix ("image reconstruction system matrix") maken, bijvoorbeeld met behulp van een puntbron en speciale software, op een op zich bekende wijze. Vanwege de vele mogelijkheden met een dergelijke collimator/scanner is dit een wat tijdrovende klus, doch die hoeft slechts eenmaal voor elk type collimator te worden uitgevoerd. Met behulp van de matrices van alle standen van de pinholes, en voor elk van de bedposities kan dan de 3D radionuclidenverdeling optimaal gereconstrueerd worden. De uitvinding betreft ook een collimator voor een SPECT-scanner. In algemene zin betreft dit SPECT-scanner collimator die is ingericht voor toepassing in een SPECT-scanner, bijvoorbeeld een SPECT-scanner zoals hierin toegelicht, waarbij de collimator is ingericht om zich ten minste gedeeltelijk rond een objectruimte van de SPECT scanner uit te strekken,When using the scanner, an image reconstruction system matrix ("image reconstruction system matrix") can first be made for each position of the pinholes, for instance with the aid of a point source and special software, in a manner known per se. Because of the many possibilities with such a collimator / scanner, this is a somewhat time-consuming job, but it only needs to be performed once for each type of collimator. Using the matrices of all positions of the pinholes, and for each of the bed positions, the 3D radionuclide distribution can then be optimally reconstructed. The invention also relates to a collimator for a SPECT scanner. In a general sense, this concerns a SPECT scanner collimator adapted for use in a SPECT scanner, for example a SPECT scanner as explained herein, the collimator being arranged to extend at least partially around an object space of the SPECT scanner,

-14- welke objectruimte een langsrichting heeft, waarbij de collimator een verzameling van meerdere pinholes omvat die elk een field-of-view met een hoofddoorlaatrichting voor gammastraling omvatten, waarbij de collimator is voorzien van een ten minste één draaibaar pinholelichaam met daarin ten minste één pinhole, welk pinholelichaam rond ten minste één bijbehorende draaiingsas draaibaar is opgenomen in de collimator.-14- which object space has a longitudinal direction, the collimator comprising a set of a plurality of pinholes each comprising a field-of-view with a main gamma-ray transmission direction, the collimator comprising at least one rotatable pinhole body having at least one therein pinhole, which pinhole body is rotatably received in the collimator about at least one associated axis of rotation.

In een uitvoeringsvorm is het pinholelichaam uitsluitend om een draaiingsas die zich in hoofdzaak evenwijdig aan de genoemde langsrichting uitstrekt draaibaar is opgenomen in de collimator.In one embodiment, the pinhole body is only rotatably received in the collimator about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction.

Alle andere deelkenmerken die zijn genoemd in uitvoeringsvormen van de SPECT-scanner kunnen in beginsel met een dergelijke collimator worden gecombineerd, en de bijbehorende aspecten en voordelen zijn dan ook van toepassing op (het gebruik van) een dergelijke collimator. Daarom worden ze kortheidshalve niet nodeloos herhaald.All other sub-features mentioned in embodiments of the SPECT scanner can in principle be combined with such a collimator, and the associated aspects and advantages therefore also apply to (the use of) such a collimator. Therefore, they are not repeated unnecessarily for the sake of brevity.

Het voordeel van een dergelijke losse collimator is dat deze de collimator van een bestaande SPECT-scanner kan vervangen, zodat de aldus omgebouwde SPECT-scanner de kenmerken van deze uitvinding krijgt.The advantage of such a separate collimator is that it can replace the collimator of an existing SPECT scanner, so that the thus converted SPECT scanner acquires the features of this invention.

De uitvinding betreft verder een systeem omvattende de collimator volgens de vinding in combinatie met een detectieinrichting met een of meer detectoren voor detecteren van gammastraling die vanuit de objectruimte is doorgelaten door pinholes van de collimator. Wederom kunnen de voor de SPECT-scanner volgens de uitvinding als optionele details genoemde deelkenmerken ook worden toegepast op deze combinatie, en zijn de bijbehorende voordelen ook van toepassing op die combinatie.The invention further relates to a system comprising the collimator according to the invention in combination with a detection device having one or more detectors for detecting gamma radiation transmitted from the object space through pinholes of the collimator. Again, the partial features mentioned as optional details for the SPECT scanner according to the invention can also be applied to this combination, and the associated advantages also apply to that combination.

Het voordeel van een dergelijke combinatie van collimator en detectieinrichting is dat deze combinatie betrekkelijk eenvoudig kan worden opgenomen in een bestaande scanner, zodat de functionaliteit of flexibiliteit van die scanner wordt uitgebreid met de voor deze uitvinding beschreven aspecten. Merk op dat de bestaande scanner in beginsel niet eens een SPECT- scanner hoeft te zijn.The advantage of such a combination of collimator and detection device is that this combination can be relatively easily incorporated into an existing scanner, so that the functionality or flexibility of that scanner is extended with the aspects described for this invention. Note that in principle the existing scanner does not even have to be a SPECT scanner.

Hier wordt voorts opgemerkt dat aanvullende maatregelen kunnen zijn verschaft. Voorbeelden daarvan zijn op zich bekende maatregelen, zoals het verschaffen van afscherming tussen de (acceptance angles van de) pinholes. Ook kan de collimator als geheel draaibaar zijn opgesteld, optioneel voorzien van een collimatordraaiinrichting. Hiermee is de collimator draaibaar ten opzichte van het object c.q. de vaste wereld. Aldus kan nog meer hoekinformatie worden verzameld betreffende het object. De collimator hoeft overigens niet over 360° teIt is further noted here that additional measures may be provided. Examples of this are measures known per se, such as providing shielding between the (acceptance angles of the) pinholes. The collimator can also be arranged rotatably as a whole, optionally provided with a collimator rotating device. This makes the collimator rotatable with respect to the object or the fixed world. Thus, even more angular information can be collected regarding the object. The collimator does not have to be 360 °

-15- worden gedraaid, doch het volstaat om de collimator draaibaar te maken over 360°/(aantal pinholes die in een ring rond de objectruimte staan). Oftewel, als er vier pinholes rond de objectruimte staan, volstaat een rotatie over 90°, in de praktijk in enkele stappen tot een meestal iets kleinere hoek dan 90°. Uiteraard kunnen er meerdere dergelijke ringen, al dan niet gefocusseerd, achter elkaar zijn verschaft. Voorts kunnen kaderinrichtingen zijn verschaft voor het begrenzen en definiëren van de projecties van de objectruimte op de detector(en), via de pinholes. Bijvoorbeeld kunnen dergelijke kaderinrichtingen, zoals platen met optioneel aanpasbare openingen, zijn ingericht om naburige projecties ten hoogste 20%, en in uitvoeringsvormen in het geheel niet, te laten overlappen op het detectoroppervlak. Details van dergelijke kaderinrichtingen zijn o.a. beschreven in document WO2007/105942. Ook kan een afdichtinrichting zijn verschaft die is ingericht om bestuurbaar een of meer pinholes af te dichten, d.w.z. ondoorlatend voor straling te maken, door er een klep of dergelijke voor of in te plaatsen. De afdichtinrichting is bij voorkeur bestuurbaar door middel van de besturing. Merk op dat het voordelig kan zijn om elk pinholelichaam zodanig uit te voeren dat dit geheel kan worden gesloten door draaien in een geschikte stand. Elk pinholelichaam kan aldus worden dichtgezet.-15- can be rotated, but it is sufficient to make the collimator rotatable through 360 ° / (number of pinholes in a ring around the object space). In other words, if there are four pinholes around the object space, a rotation through 90 ° is sufficient, in practice in a few steps to an angle usually slightly smaller than 90 °. Of course, several such rings, whether focused or not, can be provided one behind the other. Furthermore, framing devices may be provided to limit and define the projections of the object space on the detector (s), via the pinholes. For example, such framing devices, such as plates with optionally adjustable apertures, may be arranged to overlap adjacent projections at most 20%, and in embodiments not at all, on the detector surface. Details of such framing devices are described, inter alia, in document WO2007 / 105942. Also provided may be a sealing device adapted to controllably seal one or more pinholes, i.e. make them opaque to radiation, by placing a valve or the like in front of or in it. The sealing device is preferably controllable by means of the control. Note that it may be advantageous to construct each pinhole body such that it can be completely closed by turning into a suitable position. Each pinhole body can thus be closed.

Een tweede aspect van de uitvinding heeft betrekking op een SPECT-scanner voor maken van afbeeldingen van een object met behulp van gammastraling, en omvattende: - een objectruimte met een langsrichting, - een objectdrager ingericht voor het in de genoemde langsrichting in de objectruimte brengen van een object en voor het positioneren van het object in de objectruimte, - een collimator die zich ten minste gedeeltelijk rond de objectruimte uitstrekt, waarbij de collimator een verzameling van meerdere pinholes omvat die elk een field-of-view met een hoofddoorlaatrichting voor de gammastraling omvatten, - een detectieinrichting met ten minste een detector ingericht voor het detecteren van gammastraling die vanuit de objectruimte is doorgelaten door de een of meer van de pinholes, waarbij de collimator voorzien is tussen de objectruimte en de ten minste ene detector, waarbij de collimator meerdere collimatorelementen omvat die in een reeks zijn opgesteld die zich in een omtreksrichting van de collimator gezien ten minste gedeeltelijk rond de langsrichting van de afbeeldingsruimte uitstrekt, waarbij naburige collimatorelementen van die reeks ten opzichte van elkaar scharnierbaar zijn, bijvoorbeeld onderling zijn verbonden met een scharniermechanisme dat een scharnieras vormt die evenwijdig loopt aan de genoemde langsrichting.A second aspect of the invention relates to a SPECT scanner for making images of an object with the aid of gamma radiation, and comprising: - an object space with a longitudinal direction, - an object carrier adapted to bring into the object space in said longitudinal direction. an object and for positioning the object in the object space, - a collimator extending at least partially around the object space, the collimator comprising a set of a plurality of pinholes, each comprising a field-of-view with a principal transmission direction for the gamma ray - a detection device with at least one detector adapted to detect gamma radiation transmitted from the object space through the one or more of the pinholes, the collimator being provided between the object space and the at least one detector, the collimator having several collimator elements which are arranged in an array extending in a circumferential direction from When the collimator extends at least partially around the longitudinal direction of the imaging space, adjacent collimator elements of said array being pivotable relative to each other, for example interconnected by a pivot mechanism forming a pivot axis parallel to said longitudinal direction.

-18- Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding tussen naburige collimatorelementen van die reeks telkens één pinholelichaam zoals hierin beschreven opgesteld, welk pinholelichaam ten opzichte van de naburige collimatorelementen draaibaar is om een draaïngsas die zich in hoofdzaak evenwijdig aan de genoemde langsrichting uitstrekt. In combinatie met een tussen naburige collimatorelementen opgesteld draaibaar pinholelichaam, of als alternatief voor die opstelling, zou ook in een collimatorelement een draaibaar pinholelichaam kunnen zijn opgesteld, dus op een afstand van de scharnierlijnen van dat element.Preferably, in the second aspect of the invention, one pinhole body as described herein is arranged between adjacent collimator elements of that array, which pinhole body is rotatable with respect to the adjacent collimator elements about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction. . In combination with a rotatable pinhole body arranged between adjacent collimator elements, or as an alternative to that arrangement, a rotatable pinhole body could also be arranged in a collimator element, i.e. at a distance from the hinge lines of that element.

Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding de doorsnede van de collimator loodrecht op de langsrichting instelbaar door het scharnieren van de collimatorelementen.Preferably, in the second aspect of the invention, the cross-section of the collimator is adjustable perpendicular to the longitudinal direction by pivoting the collimator elements.

Bijvoorbeeld is de collimator van het tweede aspect van de uitvinding instelbaar in een in hoofdzaak ronde doorsnedevorm, en een of meer van een in hoofdzaak ovale doorsnedevorm en een puntige doorsnedevorm.For example, the collimator of the second aspect of the invention is adjustable into a generally circular cross-sectional shape, and one or more of a generally oval cross-sectional shape and a pointed cross-sectional shape.

Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding verder voorzien in een verplaatsingsinrichting voor verplaatsen van de objectdrager ten minste in de genoemde langsrichting ten einde een door de objectdrager gedragen object in de objectruimte te brengen en uit de objectruimte te verwijderen, bij voorkeur in de genoemde langsrichting in een horizontaal vlak, eventueel ook in een zijwaartse richting dwars op de langsrichting in dat horizontale vlak.Preferably, in the second aspect of the invention, a displacement device is further provided for displacing the object carrier at least in said longitudinal direction in order to bring an object carried by the object carrier into the object space and remove it from the object space, preferably in the object carrier. said longitudinal direction in a horizontal plane, optionally also in a lateral direction transverse to the longitudinal direction in that horizontal plane.

Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding de objectdrager ingericht voor het dragen van een liggende persoon en waarbij de scanner is ingericht voor het afbeelden van een deel van die persoon, bijvoorbeeld van het hoofd of een ander gedeelte van het lichaam, bijvoorbeeld de romp of een gedeelte van de romp.In the second aspect of the invention, the object carrier is preferably adapted to carry a reclining person and wherein the scanner is adapted to image a part of that person, for instance of the head or another part of the body, for instance the trunk or part of the trunk.

Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding de collimator uitgevoerd in de vorm van een gesloten lus die zich geheel rond de objectruimte uitstrekt.Preferably, in the second aspect of the invention, the collimator is in the form of a closed loop that extends completely around the object space.

Bij voorkeur omvat in het tweede aspect van de uitvinding de collimator ten minste vier, bij voorkeur ten minste acht, collimatorelementen die in een reeks zijn opgesteld die zich in een omtreksrichting van de collimator gezien rond de langsrichting van de afbeeldingsruimte uitstrekt, waarbij naburige collimatorelementen van die reeks ten opzichte van elkaar scharnierbaar zijn, bijvoorbeeld onderling zijn verbonden met een scharniermechanisme datPreferably, in the second aspect of the invention, the collimator comprises at least four, preferably at least eight, collimator elements arranged in an array extending around the longitudinal direction of the imaging space as viewed in a circumferential direction of the collimator, with adjacent collimator elements of said series are pivotable relative to each other, for example interconnected by a hinge mechanism

-17- een scharnieras vormt die evenwijdig loopt aan de genoemde langsrichting, waarbij, bij voorkeur, tussen naburige collimatorelementen van die reeks telkens één pinholelichaam is opgesteld, welk pinholelichaam ten opzichte van de naburige collimatorelementen draaibaar is om een draaiingsas die zich in hoofdzaak evenwijdig aan de genoemde langsrichting uitstrekt, en waarbij, bij voorkeur, de doorsnede van de collimator loodrecht op de langsrichting instelbaar is door het scharnieren van de collimatorelementen.-17- forms a pivot axis parallel to said longitudinal direction, wherein, preferably, one pinhole body is arranged between adjacent collimator elements of that series, which pinhole body is rotatable with respect to the adjacent collimator elements about an axis of rotation which is substantially parallel to extends said longitudinal direction, and wherein, preferably, the cross-section of the collimator is adjustable perpendicular to the longitudinal direction by pivoting the collimator elements.

Bij voorkeur is in het tweede aspect van de uitvinding een of meer van de collimatorelementen in de omtreksrichting gezien in breedte instelbaar, bijvoorbeeld een of meer van de collimatorelementen elk een eerste deelelement en een tweede deelelement omvatten die elkaar ten minste deels overlappen en die ten opzichte van elkaar verschuifbaar zijn zodanig dat de breedte van het collimatorelement instelbaar is, bijvoorbeeld waarbij een of meer actuatoren zijn voorzien die zijn ingericht voor het instellen van de breedte van een of meer van de collimatorelementen.Preferably, in the second aspect of the invention, one or more of the collimator elements, viewed in the circumferential direction, is adjustable in width, for example one or more of the collimator elements each comprise a first partial element and a second partial element, which at least partly overlap and which overlap each other. are slidable from each other such that the width of the collimator element is adjustable, for instance wherein one or more actuators are provided which are adapted to adjust the width of one or more of the collimator elements.

Het tweede aspect van de uitvinding betreft ook een SPECT-scanner collimator die is ingericht om zich ten minste gedeeltelijk rond een objectruimte uit te strekken, waarbij de collimator een verzameling van meerdere pinholes omvat die elk een field-of-view met een hoofddoorlaatrichting voor gammastraling omvatten, waarbij de collimator meerdere collimatorelementen omvat die in een reeks zijn opgesteld die zich in een omtreksrichting van de collimator gezien ten minste gedeeltelijk rond de langsrichting van de afbeeldingsruimte uitstrekt, waarbij naburige collimatorelementen van die reeks ten opzichte van elkaar scharnierbaar zijn, bijvoorbeeld onderling zijn verbonden met een scharniermechanisme dat een scharnieras vormt die evenwijdig loopt aan de genoemde langsrichting.The second aspect of the invention also relates to a SPECT scanner collimator configured to extend at least partially around an object space, the collimator comprising a set of multiple pinholes each of which is a field-of-view with a main gamma-ray transmission direction. wherein the collimator comprises a plurality of collimator elements arranged in an array extending at least partially around the longitudinal direction of the imaging space as seen in a circumferential direction of the collimator, adjacent collimator elements of said array being pivotable relative to each other, e.g. connected to a hinge mechanism which forms a hinge axis parallel to said longitudinal direction.

De collimator van het tweede aspect van de uitvinding kan een of meer van de hierin aan de hand van de SPECT-scanner volgens het tweede aspect van de uitvinding beschreven deelkenmerken hebben.The collimator of the second aspect of the invention may have one or more of the partial features described herein with reference to the SPECT scanner according to the second aspect of the invention.

Het zal duidelijk zijn dat de SPECT-scanner en/of collimator volgens het tweede aspect van de uitvinding een of meer van de deelkenmerken van de SPECT-scanner en/of collimator volgens het eerste aspect kan hebben.It will be appreciated that the SPECT scanner and / or collimator according to the second aspect of the invention may have one or more of the partial features of the SPECT scanner and / or collimator according to the first aspect.

Het tweede aspect van de uitvinding betreft ook een systeem omvattende een SPECT-scanner collimator en een detectieinrichting voor detecteren van gammastraling die vanuit de objectruimte is doorgelaten door pinholes van de SPECT-scanner collimator.The second aspect of the invention also relates to a system comprising a SPECT scanner collimator and a detection device for detecting gamma rays transmitted from the object space through pinholes of the SPECT scanner collimator.

-18- De uitvinding betreft ook een werkwijze voor het instellen van een afbeeldingsinstelling van een SPECT-scanner of een SPECT-scanner collimator zoals hierin beschreven, waarbij het ten minste één draaibaar pinholelichaam met daarin ten minste één pinhole, welk pinholelichaam rond ten minste één bijbehorende draaiingsas draaibaar is opgenomen in de collimator, wordt gedraaid om de draaiingsas.The invention also relates to a method for setting an image setting of a SPECT scanner or a SPECT scanner collimator as described herein, wherein the at least one rotatable pinhole body having at least one pinhole therein, said pinhole body surrounding at least one corresponding axis of rotation is rotatably included in the collimator, is rotated about the axis of rotation.

De uitvinding betreft ook een werkwijze voor het instellen van een afbeeldingsinstelling van een SPECT-scanner of een SPECT-scanner collimator zoals hierin beschreven, waarbij naburige collimatorelementen ten opzichte van elkaar worden gescharnierd voor het veranderen van de dwarsdoorsnedevorm van de collimator.The invention also relates to a method of setting an image setting of a SPECT scanner or a SPECT scanner collimator as described herein, wherein adjacent collimator elements are pivoted relative to each other to change the cross-sectional shape of the collimator.

De uitvinding zal hierna worden toegelicht aan de hand van enkele niet-beperkende uitvoeringen, alsmede de tekening, waarin zijn getoond: - Figuur 1 een schematische doorsnede door een collimator en een detectieinrichting van een SPECT-scanner volgens de uitvinding; - Figuur 2 schematisch een perspectiefaanzicht in gedeeltelijke doorsnede van een SPECT-scanner volgens de uitvinding; - Figuur 3 schematisch een pinholelichaam van een SPECT-scanner volgens de uitvinding; - Figuur 4 schematisch een detail van een klein deel van een collimator volgens de uitvinding; - Figuur 5 schematisch een combinatie van een eerste scanner en een systeem volgens de uitvinding; - Figuur 6a, b in schematisch zijaanzicht een eerste (fig. 6a) en een tweede (fig. 6b) stand van een collimator volgens de uitvinding; - Figuur 7 een deel van een alternatieve collimator volgens de uitvinding; - Figuur 8 schematisch de detectoren, collimator, en objectdrager van uitvoering van een SPECT-scanner volgens de uitvinding; - Figuur 9 schematisch de detectoren, collimator, en objectdrager van een andere uitvoering van een SPECT-scanner volgens de uitvinding; - Figuur 10 schematisch een weergave op grotere schaal van de collimator van de SPECT-scanner van figuur 9; - Figuur 11 een schematische weergave op grotere schaal van de collimator van de SPECT-scanner van figuur 9.The invention will be elucidated hereinafter on the basis of a few non-limiting embodiments, as well as the drawing, in which: Figure 1 shows a schematic cross-section through a collimator and a detection device of a SPECT scanner according to the invention; Figure 2 schematically shows a perspective view in partial section of a SPECT scanner according to the invention; Figure 3 schematically shows a pinhole body of a SPECT scanner according to the invention; Figure 4 schematically shows a detail of a small part of a collimator according to the invention; Figure 5 schematically shows a combination of a first scanner and a system according to the invention; Figures 6a, b schematically show a first (Fig. 6a) and a second (Fig. 6b) position of a collimator according to the invention; Figure 7, part of an alternative collimator according to the invention; Figure 8 schematically shows the detectors, collimator and object carrier of the embodiment of a SPECT scanner according to the invention; Figure 9 schematically shows the detectors, collimator and object carrier of another embodiment of a SPECT scanner according to the invention; Figure 10 schematically shows a larger-scale representation of the collimator of the SPECT scanner of Figure 9; Figure 11 shows a schematic representation on a larger scale of the collimator of the SPECT scanner of figure 9.

-19- Figuur 1 toont een schematische doorsnede door een gesloten lusvormige collimator 2 en een daar op afstand omheen de een of meer detectoren 3 van de detectieinrichting van een verder niet getoonde SPECT scanner volgens de uitvinding.Figure 1 shows a schematic cross-section through a closed loop-shaped collimator 2 and a distance around it the one or more detectors 3 of the detection device of a SPECT scanner according to the invention (not further shown).

Deze combinatie is aangeduid met verwijzingscijfer 1 en omvat de collimator 2 en een hier bij wijze van voorbeeld als cirkel getoonde detector 3. De collimator 2 omgeeft een objectruimte 4 die een langsrichting over de hartlijn 5 heeft.This combination is indicated by reference numeral 1 and comprises the collimator 2 and a detector 3 shown here as a circle by way of example. The collimator 2 surrounds an object space 4 which has a longitudinal direction along the center line 5.

In dit voorbeeld omvat de lusvormige collimator 2 meerdere, hier zelfs twaalf, draaibare pinholelichamen 6 volgens de uitvinding, die elk draaibaar zijn om een bijbehorende draaiingsas evenwijdig aan de hartlijn 5. Elk pinholelichaam 6 heeft bijvoorbeeld een eerste pinhole 7 en een tweede pinhole 8 daarin.In this example, the loop-shaped collimator 2 comprises a plurality, here even twelve, rotatable pinhole bodies 6 according to the invention, each of which is rotatable about an associated axis of rotation parallel to the centerline 5. Each pinhole body 6 has, for example, a first pinhole 7 and a second pinhole 8 therein. .

De eerste pinholes 7 werpen elk een beeld van de objectruimte 4 op de detector 3 in een beeldhoek 9, met een hoofddoorlaatrichting 10 die hier een hoek a maakt met de radiale richting R door de pinhole.The first pinholes 7 each cast an image of the object space 4 on the detector 3 at an angle of view 9, with a main transmission direction 10 which here makes an angle α with the radial direction R through the pinhole.

De bij wijze van voorbeeld getoonde collimator 2 biedt reeds een keur aan voordelen.The collimator 2 shown by way of example already offers a variety of advantages.

Zo zouden de pinholelichamen 6 elk zodanig kunnen worden gedraaid dat de respectieve hoofddoorlaatrichtingen 10 van de eerste pinholes 7 samenvallen met de respectieve radiale richtingen 5. Aldus wordt een collimator 2 verkregen die een beperkt, centraal (focus)volume afbeeldt op de detector 3 met maximale hoekinformatie en intensiteit.Thus, the pinhole bodies 6 could each be rotated such that the respective main transmission directions 10 of the first pinholes 7 coincide with the respective radial directions 5. Thus, a collimator 2 is obtained which images a limited, central (focus) volume on the detector 3 with maximum angle information and intensity.

Door verdraaien van de pinholelichamen 6 tot de getoonde stand wordt het volume dat door ten minste twee pinholes wordt afgebeeld op de detector 3 weliswaar groter, zodat een groter deel van het object in één keer kan worden onderzocht met lagere nauwkeurigheid, maar wordt een kleiner deel ervan (tot eventueel geen enkel deel ervan) nog door alle pinholes 7 afgebeeld.By turning the pinhole bodies 6 to the position shown, the volume that is imaged by at least two pinholes on the detector 3 does increase, so that a larger part of the object can be examined at once with lower accuracy, but a smaller part becomes. of it (possibly no part of it) is still depicted by all pinholes 7.

Merk op dat de tweede pinholes 8 hier al een deel van de objectruimte op de detector beginnen af te beelden.Note that the second pinholes 8 here already begin to image part of the object space on the detector.

Om dat te voorkomen kunnen sluitmechanismen zijn verschaft, zoals schuifjes, of afschermingen zoals zgn. baffles, die straling onder een te schuine hoek tegenhouden ten opzichte van de detector 3. Geen van beide mechanismen is hier overigens duidelijkheidshalve weergegeven.To prevent this, closing mechanisms, such as slides, or shields such as so-called baffles, can be provided, which block radiation at an angle that is too oblique with respect to the detector 3. Neither of the two mechanisms is shown here for the sake of clarity.

Overigens kan ook tijdens het verdraaien van de pinholelichamen 6 het maken van afbeeldingen worden voortgezet.Incidentally, the making of images can also be continued during the rotation of the pinhole bodies 6.

Aldus kunnen de respectieve beeldhoeken van de respectieve pinholes door de objectruimte 4 "vegen" of " sweepen". Het is voordelig als dit stapsgewijs gebeurt, waarbij eerder voor elke stand een beeldreconstructiesysteemmatrix ("image reconstruction system matrix") is gemaakt, met behulp waarvan de gemaakte beeldenThus, the respective viewing angles of the respective pinholes can "sweep" or "sweep" through the object space 4. It is advantageous if this is done step-by-step, in which case an image reconstruction system matrix ("image reconstruction system matrix") has previously been created, with the aid of which the images taken

-20- kunnen worden omgerekend naar 3D informatie betreffende het zich in de objectruimte 4 bevindende object (hier niet weergegeven).-20- can be converted to 3D information regarding the object located in the object space 4 (not shown here).

Nog verder draaien van de pinholelichamen 6 tot een hoek a van 90° heeft tot gevolg dat nu de tweede pinholes 8 met hun respectieve hoofddoorlaatrichtingen zijn gericht langs de radiale richting R. Deze tweede pinholes 8 hebben bijvoorbeeld een hogere gevoeligheid door een grotere doorsneeoppervlakte van de pinhole zelf. Ook is het mogelijk dat de tweede pinholes een kleinere acceptance angle (acceptatiehoek of openingshoek) hebben dan de eerste pinholes. Dit laatste stelt de tweede pinholes 8 in staat om gammastraling met hogere energie scherper af te beelden, doordat de "mesranden" (knife edges) van de pinholes minder worden doordrongen. Wel is het zo dat slechts een kleiner deel van de detector 3 kan worden bestreken. Het kan met name bij dergelijke tweede pinholes 8 zinvol zijn om de collimator 1 als geheel draaibaar te maken, zoals langs de getoonde pijlrichting, bijvoorbeeld over een hoek van 30°, de hoek tussen twee naburige pinholes.Turning the pinhole bodies 6 even further to an angle α of 90 ° has the result that the second pinholes 8 are now oriented with their respective main transmission directions along the radial direction R. These second pinholes 8 have, for example, a higher sensitivity due to a larger cross-sectional area of the pinhole itself. It is also possible that the second pinholes have a smaller acceptance angle (acceptance angle or opening angle) than the first pinholes. The latter enables the second pinholes 8 to more sharply image gamma rays with higher energy, because the "knife edges" of the pinholes are less penetrated. It is true that only a smaller part of the detector 3 can be covered. In particular with such second pinholes 8, it can be useful to make the collimator 1 as a whole rotatable, such as along the arrow direction shown, for instance over an angle of 30 °, the angle between two adjacent pinholes.

Figuur 2 toont schematisch een perspectiefaanzicht in gedeeltelijke doorsnede van een SPECT-scanner 20 volgens de uitvinding. De SPECT-scanner 20 omvat in dit voorbeeld een als ligbed uitgevoerde objectdrager 21 voor dragen van een object 100, zoals een mens of in een mogelijke variant een klein dier voor preklinisch onderzoek, alsmede een verplaatser 22 onder besturing van een besturingsinrichting 23.Figure 2 schematically shows a perspective view in partial section of a SPECT scanner 20 according to the invention. In this example, the SPECT scanner 20 comprises an object carrier 21 designed as a lounger for carrying an object 100, such as a human being or, in a possible variant, a small animal for preclinical research, as well as a mover 22 under the control of a control device 23.

De drager 21 kan met het object 100 in de objectruimte 4' worden gebracht, die omgeven is door de collimator 2', die op zijn beurt omgeven is door een hier slechts ten dele en in doorsnede weergegeven detector 3'.The carrier 21 can be brought with the object 100 into the object space 4 ', which is surrounded by the collimator 2', which in turn is surrounded by a detector 3 'shown here only partly and in section.

In de collimator 2' zijn pinholelichamen 6' geplaatst, die hier elk om hun eigen as in de collimator 2’ draaibaar zijn met behulp van respectieve motoren 24, hier slechts eenmaal aangeduid.Pinhole bodies 6 'are placed in the collimator 2', each of which is rotatable about its own axis in the collimator 2 'by means of respective motors 24, here indicated only once.

Wanneer de drager 21 met het object 100 zich althans ten dele in de objectruimte 4' bevindt, zal de detector 3', die in de praktijk vaak de collimator 2’ geheel zal omgeven, gammastraling kunnen detecteren via pinholes in de collimator 2'. Deze pinholes zijn opgenomen in pinholelichamen &', waarvan er hier slechts één met streeplijnen in de collimator is aangeduid. De overige pinholelichamen zijn hier duidelijkheidshalve niet afzonderlijk weergegeven, net zomin als de pinholes in die pinholelichamen, maar kunnen bijvoorbeeld zijn uitgevoerd zoals die van Figuur 1 of de Figuren 3 en 4 hierna genoemd.When the carrier 21 with the object 100 is at least partly located in the object space 4 ', the detector 3', which in practice will often completely surround the collimator 2 ", will be able to detect gamma radiation via pinholes in the collimator 2". These pinholes are contained in pinhole bodies & ', only one of which is here indicated by dashed lines in the collimator. For the sake of clarity, the other pinhole bodies are not shown separately here, neither are the pinholes in those pinhole bodies, but may be designed, for example, like those of Figure 1 or Figures 3 and 4 mentioned below.

-21- De beelden van de detector 3’ worden op op zich bekende wijze verwerkt door de besturingsinrichting 23. Na het opnemen van de beelden, het verkrijgen van een set afbeeldingsdata, kan de drager 21 worden verplaats, en/of kunnen een of meer pinholelichamen 6' worden gedraaid, bijvoorbeeld met behulp van de motor 24, en/of kan de collimator 2' als geheel worden gedraaid om een langsas ervan. Hierbij wordt met voordeel stapsgewijs gedraaid. Motor 24 is dan ook eventueel een stappenmotor. Dit vergemakkelijkt het verwerken van de opgenomen detectorinformatie tot 3D-beelden van het object 100.The images from the detector 3 'are processed in a manner known per se by the control device 23. After taking the images, obtaining a set of image data, the carrier 21 can be moved, and / or one or more pinhole bodies 6 'can be rotated, for example by means of the motor 24, and / or the collimator 2' can be rotated as a whole about a longitudinal axis thereof. This is advantageously rotated step by step. Motor 24 is therefore possibly a stepping motor. This facilitates processing of the recorded detector information into 3D images of the object 100.

Figuur 3 toont schematisch een pinholelichaam 6" dat tien pinholes 25a-j met respectieve hoofddoorlaatrichtingen Ha-j omvat, en dat met een overbrenging 25 en een motor 26 kan draaien in een hier niet nader aangegeven collimator. Voorts zijn hier bij wijze van voorbeeld platen 27-1 en 27-2 met openingen 28 {tussen de gearceerde delen) weergegeven, die in de pijlrichtingen kunnen worden verplaatst met behulp van respectieve actuatoren 29-1 en 29-2. De hoofddoorlaatrichtingen Ha, He en Hj van de respectieve pinholes 25a, 25e en 25j zijn hier evenwijdig, zodat deze pinholes samen een groot volume kunnen bestrijken. Hetzelfde geldt voor de pinholes 25b, f en i, die eveneens evenwijdige hoofddoorlaatrichtingen hebben, zij het over 90° gedraaid. Daarentegen zijn de hoofddoorlaatrichtingen van de pinholes 25c, 25e en 25g op één punt gericht, zodat deze drie pinholes alle een compact focusvolume bekijken vanuit betrekkelijk veel hoeken. Dit focusvolume kan door verdraaien van het pinholelichaam 6", met behulp van de overbrenging 25 en de actuator 26, door een objectruimte vegen/sweepen. De hoofddoorlaatrichting Hd van pinhole 25d en de overeenkomstige hoofddoorlaatrichtingen van pinholes 25 f en g zijn eveneens op één punt gefocusseerd. De pinholes 25a, e en j, alsmede c en g hebben hierbij bijvoorbeeld een eerste gevoeligheid/doorsneeoppervlakte of acceptatiehoek, terwijl de pinholes 25b, d, f, g, en i bijvoorbeeld een andere, lagere of hogere gevoeligheid/doorsneeoppervlakte of acceptatiehoek hebben. Aldus kunnen de gewenste eigenschappen van de actieve, open pinholes door draaien van het pinholelichaam 6" worden geselecteerd.Figure 3 shows schematically a pinhole body 6 "comprising ten pinholes 25a-j with respective main transmission directions Ha-j, and which can rotate with a transmission 25 and a motor 26 in a collimator not further indicated here. Furthermore, plates are shown here by way of example. 27-1 and 27-2 with openings 28 (between the shaded parts), which can be moved in the arrow directions using respective actuators 29-1 and 29-2 The main transmission directions Ha, He and Hj of the respective pinholes 25a , 25e and 25j are parallel here, so that together these pinholes can cover a large volume. The same applies to the pinholes 25b, f and i, which also have parallel main transmission directions, albeit turned through 90 °. In contrast, the main transmission directions of the pinholes 25c are , 25e and 25g aimed at one point, so that these three pinholes all view a compact focus volume from relatively many angles. This focus volume can be adjusted by twisting the pinhole body. m 6 ", with the aid of the gear 25 and the actuator 26, sweep / sweep through an object space. The main transmission direction Hd of pinhole 25d and the corresponding main transmission directions of pinholes 25 f and g are also focused on one point. The pinholes 25a, e and j, as well as c and g have, for example, a first sensitivity / cross-sectional area or acceptance angle, while the pinholes 25b, d, f, g, and i have, for example, a different, lower or higher sensitivity / cross-sectional area or acceptance angle. Thus, the desired properties of the active, open pinholes can be selected by turning the pinhole body 6 ".

De hoofddoorlaatrichtingen van de pinholes 25a, c, e, g en j liggen in één vlak, het vlak van de tekening. De hoofddoorlaatrichtingen van de overige vijf pinholes 25b, d, f, g en i liggen inThe main transmission directions of the pinholes 25a, c, e, g and j lie in one plane, the plane of the drawing. The main transmission directions of the remaining five pinholes 25b, d, f, g and i lie in

-22- het loodvlak daarop, dus langs de draaiingsas van het pinholelichaam en loodrecht op het vlak van de tekening. De projecties van de hoofddoorlaatrichtingen van deze vijf pinholes op een loodvlak op die draaiingsas maken dus een hoek van 90° met de projecties van de hoofddoorlaatrichtingen van de eerstgenoemde vijf pinholes 25a, c, e, g, j op genoemd loodvlak. Bij verdraaien van het pinholelichaam 6"over 90° zullen laatstgenoemde overgaan in een gesloten stand, en de overige vijf pinholes van een gesloten stand naar een open stand. Om te voorkomen dat de evenwijdige en de gefocusseerde pinholes met elkaar interfereren zijn de schuiven 27-1 en 27-2 verschaft, die zijn voorzien van (kader)gaten 28. Door geschikt verplaatsen van de schuiven 27 met behulp van de actuatoren 29-1 en 29-2 kunnen de pinholes die straling moeten doorlaten worden geselecteerd. Uiteraard is daartoe het materiaal van de schuiven 27 stralingsabsorberend gekozen, net zoals dat van het pinholelichaam 8" zelf, bijvoorbeeld (hard)lood. Overigens is het in de praktijk eenvoudig mogelijk om de pinholes 25 en de gaten 28 in genoemd materiaal hardlood te boren.-22- the perpendicular to it, i.e. along the axis of rotation of the pinhole body and perpendicular to the plane of the drawing. The projections of the main transmission directions of these five pinholes on a perpendicular to that axis of rotation thus make an angle of 90 ° with the projections of the main transmission directions of the first-mentioned five pinholes 25a, c, e, g, j on said perpendicular plane. When turning the pinhole body 6 "through 90 °, the latter will change into a closed position, and the remaining five pinholes from a closed position to an open position. To prevent the parallel and the focused pinholes from interfering with each other, the slides 27- 1 and 27-2, which are provided with (frame) holes 28. By suitable displacement of the slides 27 with the aid of the actuators 29-1 and 29-2, the pinholes which have to transmit radiation can be selected. material of the slides 27 is chosen to absorb radiation, just like that of the pinhole body 8 "itself, for example (hard) lead. Incidentally, it is easily possible in practice to drill the pinholes 25 and the holes 28 in the material mentioned in hard lead.

Figuur 4 geeft schematisch een detail weer van een klein deel van een collimator, met daarin twee pinholes 30-1 en 30-2, die elk zijn opgenomen in een eigen pinholelichaam 31-1 respectievelijk 31-2.Figure 4 schematically shows a detail of a small part of a collimator, with two pinholes 30-1 and 30-2 therein, each received in its own pinhole body 31-1 and 31-2, respectively.

Beide pinholelichamen 31-1 en 31-2 zijn bolvormig, tweezijdig geknot alwaar materiaal is verwijderd ten behoeve van de pinholes, en kunnen in beginsel in het collimatordeel 29 in alle richtingen draaien waarbij twee relevante richtingen met de pijlen zijn aangeduid. Een dergelijke opzet geeft maximale flexibiliteit maar ook complexiteit aan de collimator. Het zal duidelijk zijn dat een cilindrisch pinholelichaam weliswaar minder vrijheidsgraden oplevert, maar duidelijk eenvoudiger te bedienen is en minder complexe berekeningen bij de beeldverwerking vereist.Both pinhole bodies 31-1 and 31-2 are spherical, truncated on both sides where material has been removed for the pinholes, and can in principle rotate in collimator part 29 in all directions, two relevant directions being indicated by the arrows. Such a set-up gives maximum flexibility but also complexity to the collimator. It will be clear that, although a cylindrical pinhole body produces fewer degrees of freedom, it is clearly easier to operate and requires less complex calculations in image processing.

Figuur 5 geeft schematisch een combinatie weer van een eerste scanner 40 en een systeem volgens de uitvinding, omvattende een collimator 2" en een detectieinrichting 3" voor detecteren van gammastraling die vanuit de objectruimte 4" is doorgelaten door een of meer van de pinholes 25.' De eerste scanner 40 heeft een objectruimte 41 alsmede een objectdrager, bijvoorbeeld een bed 21', dat daarop een object 100' draagt. De drager is in de richting van de gestreepte pijl beweegbaar door de objectruimte. Deze eerste scanner 40 kan in beginsel elk type scanner zijn, zoals een (röntgen-) CT-scanner of een MRI-scanner.Figure 5 schematically shows a combination of a first scanner 40 and a system according to the invention, comprising a collimator 2 "and a detection device 3" for detecting gamma radiation transmitted from the object space 4 "through one or more of the pinholes 25. ' The first scanner 40 has an object space 41 as well as an object carrier, for example a bed 21 ', which carries an object 100' thereon. The carrier is movable through the object space in the direction of the dashed arrow. This first scanner 40 can in principle be of any type. scanner, such as an (X-ray) CT scanner or an MRI scanner.

-23- Achter de eerste scanner is een systeem volgens de uitvinding geplaatst, met een detectieinrichting 3" en daarin een van pinholes 25' voorziene collimator 2" rond een objectruimte 4". De objectruimte 4" sluit hier aan op de objectruimte 41, zodat het bed 21' met het object 100' achtereenvolgens door de eerste scanner 40 en door de gamma-scanner 2", 3" volgens de uitvinding kan worden onderzocht. Een voordeel van deze opstelling is dat de gamma-scanner 2", 3" op deze wijze eenvoudig aan een bestaande scanner 40 kan worden gekoppeld. Het enige dat hoeft te wijzigen is het verlengen van de weg van het bed 21". Uiteraard dient de verzamelde beeldinformatie te worden verwerkt. Daartoe kan een afzonderlijke verwerkingsinrichting zijn verschaft, maar optioneel kan de informatie met de op geschikte wijze aangepaste verwerkingsinrichting van de eerste scanner 40 worden verwerkt. Figuur 6a, b toont in schematisch zijaanzicht een eerste (fig. 6a) en een tweede (fig. 6b) stand van een collimator 2" van een SPECT-scanner volgens de uitvinding.Behind the first scanner a system according to the invention is placed, with a detection device 3 "and therein a collimator 2" provided with pinholes 25 'around an object space 4 ". The object space 4" here connects to the object space 41, so that the bed 21 'with the object 100' can be examined successively by the first scanner 40 and by the gamma scanner 2 ", 3" according to the invention. An advantage of this arrangement is that the gamma scanner 2 ", 3" can be easily coupled to an existing scanner 40 in this way. All that needs to be changed is to extend the path of the bed 21 ". Obviously, the collected image information must be processed. A separate processing device may be provided for this purpose, but optionally the information can be processed with the appropriately adapted processing device of the first. scanner 40. Figures 6a, b show a schematic side view of a first (Fig. 6a) and a second (Fig. 6b) position of a collimator 2 "of a SPECT scanner according to the invention.

Figuur 6a toont de collimator 2" in een eerste stand. De collimator omvat hier bij wijze van voorbeeld vier eerste draaibare pinholelichamen 50 met elk een of meer eerste pinholes 51, en hier bij wijze van voorbeeld vier tweede pinholelichamen 60 met elk een of meer tweede pinholes 61. Met 52 zijn hier bij wijze van voorbeeld acht onderling scharnierbare collimatorelementen aangegeven, en met 53 het midden van de objectruimte 4.Figure 6a shows the collimator 2 "in a first position. The collimator here comprises, by way of example, four first rotatable pinhole bodies 50 each having one or more first pinholes 51, and here by way of example four second pinhole bodies 60 each having one or more second ones. pinholes 61. By way of example, 52 indicates eight mutually hingeable collimator elements, and 53 the center of the object space 4.

In de in figuur 6a getoonde eerste toestand heeft de collimator 2' een vierpuntige ster-vorm, waarbij bovendien in dit voorbeeld de vier eerste draaibare pinholelichamen 50 met hun eerste pinholes 51 in een open stand zijn gedraaid en dichter bij het midden 4 liggen dan de tweede pinholelichamen 60 met de tweede pinholes 61, die hier in een gesloten stand staan. Derhalve beelden hier alleen de eerste pinholes 51 af op de (niet getoonde) detector.In the first state shown in Figure 6a, the collimator 2 'has a four-pointed star shape, wherein in this example, moreover, the four first rotatable pinhole bodies 50 with their first pinholes 51 are turned into an open position and are closer to the center 4 than the second pinhole bodies 60 with the second pinholes 61, which are here in a closed position. Therefore, only the first pinholes 51 depict here on the detector (not shown).

De collimator 2" kan in de tweede toestand van Figuur 6b worden gebracht door de collimatorelementen 52 onderling te scharnieren zodat ze relatief naar buiten bewegen langs de richting van de dubbele pijlen in Figuur 6a. Hiertoe zijn collimatorelementverplaatsers verschaft, die hier niet zijn weergegeven, maar die bijvoorbeeld actuatoren omvatten die zijn aangebracht aan de axiale uiteinden van de collimatorelementen, gezien in langsrichting van de collimator/objectruimte.The collimator 2 "can be brought into the second state of Figure 6b by pivoting the collimator elements 52 together so that they move relatively outward along the direction of the double arrows in Figure 6a. Collimator element displacers are provided for this purpose, which are not shown here, but comprising, for example, actuators disposed at the axial ends of the collimator elements, viewed in the longitudinal direction of the collimator / object space.

De collimator 2" vormt nu in figuur 6b ruwweg een cirkel (nauwkeuriger: achthoek, maar merk op dat de elementen ook een cirkelboog van 0.251 zouden kunnen zijn om een cirkel te vormen). Hierbij liggen de pinholelichamen 50 en 60 op of in directe nabijheid van de scharnierlijnen tussen naburige elementen 52. De eerste pinholes 51 van de eersteThe collimator 2 "now roughly forms a circle in Figure 6b (more precisely: octagon, but note that the elements could also be a circular arc of 0.251 to form a circle). Here the pinhole bodies 50 and 60 lie on or in close proximity. of the hinge lines between adjacent elements 52. The first pinholes 51 of the first

-24- pinholelichamen 50 komen aldus verder van het midden 53 af te liggen, en in dit voorbeeld even ver als de tweede pinholes 81. Om te voorkomen dat een groot deel van de detector ongebruikt zal blijven, en er te weinig informatie wordt verzameld, worden nu bij voorkeur de tweede pinholelichamen 60 met de tweede pinholes 61 in een werkzame stand, bijvoorbeeld over een kwartslag, gedraaid. Er zijn nu tweemaal zo veel pinholes beschikbaar, zodat ook bij de toegenomen afstand tot het midden 53 nog goede afbeeldingen kunnen worden gemaakt. Aldus is deze collimator, c.q. SPECT-scanner, geschikt voor verschillend grote objecten in de objectruimte 4, zonder dat de betreffende drager hoeft te worden verplaatst of zelfs de collimator hoeft te worden gewisseld.Pinhole bodies 50 thus come to be further away from center 53, and in this example as far as second pinholes 81. To prevent much of the detector from going unused and too little information being collected, The second pinhole bodies 60 are now preferably rotated with the second pinholes 61 into an operative position, for example through a quarter turn. Twice as many pinholes are now available, so that good images can still be made even with the increased distance to the center. This collimator, or SPECT scanner, is thus suitable for objects of different sizes in object space 4, without the respective carrier having to be moved or even the collimator having to be changed.

Figuur 7 toont een deel van een alternatieve collimator met veranderbare doorsnedeafmeting. In plaats van scharnierende collimatorelementen 52 is de collimator 2"' hierbij voorzien van elementen 52 die elk twee deelementen 54-1 en 54-2 omvatten die onderling verschuifbaar zijn in de richting van de dubbele pijlen. Aldus wordt de lengte van een collimatorelement 52 langer, en zodoende de doorsnede van de collimator. Wederom kan dit worden opgevangen door bijdraaien van pinholes, in dit geval van de tweede pinholes 61 van tweede pinholelichamen 60". Zowel het draaien van de pinholelichamen 60' als het verschuiven van de deelelementen 54-1 en 54-2 geschiedt met behulp van niet getoonde, daartoe geschikte actuatoren, zoals elektrische, al dan niet lineaire actuatoren.Figure 7 shows part of an alternative collimator with variable cross-sectional size. Instead of hinged collimator elements 52, the collimator 2 "'is herein provided with elements 52 which each comprise two sub-elements 54-1 and 54-2 which are mutually slidable in the direction of the double arrows. Thus the length of a collimator element 52 becomes longer. , and thus the cross-section of the collimator. Again this can be accommodated by turning pinholes, in this case of the second pinholes 61 of second pinhole bodies 60 ". Both the rotation of the pinhole bodies 60 'and the displacement of the sub-elements 54-1 and 54-2 take place with the aid of actuators (not shown) suitable for this purpose, such as electric actuators, whether or not linear.

Figuur 8 toont schematisch de detectoren 130, collimator 140, en objectdrager 150 van uitvoering van een SPECT-scanner volgens de uitvinding. De collimator 140 omvat meerdere collimatorelementen 141 die in een reeks zijn opgesteld die zich in een omtreksrichting van de collimator gezien ten minste gedeeltelijk rond de langsrichting 120 van de afbeeldingsruimte uitstrekt. De naburige collimatorelementen 141 van die reeks zijn hier ten opzichte van elkaar scharnierbaar, in dit voorbeeld onderling verbonden met een scharniermechanisme 148 dat een scharnieras 142 vormt die evenwijdig loopt aan de genoemde langsrichting. Tussen naburige collimatorelementen van die reeks is telkens één draaibaar pinholelichaam 145 opgesteld, welke pinholelichaam 145 ten opzichte van de naburige collimatorelementen 141 draaibaar is om een draaiingsas die zich in hoofdzaak evenwijdig aan de genoemde langsrichting uitstrekt en hier samenvalt met as 142. De doorsnede van de collimator 140 loodrecht op de langsrichting 120 is instelbaar door het scharnieren van de collimatorelementen 141, bijvoorbeeld vanuit de min of meer cirkelvorm naar een ovale vorm, bijvoorbeeld een liggende ovale vorm, bijvoorbeeld zodanig dat de collimator 140 deels dichtbij de voorzijde en de achterzijde van de romp van een op de drager 150 liggende patiënt kan worden gebracht. Deze vormaanpassing van de collimator 140 wordtFigure 8 schematically shows the detectors 130, collimator 140, and object carrier 150 of an embodiment of a SPECT scanner according to the invention. The collimator 140 includes a plurality of collimator elements 141 arranged in an array extending at least partially around the longitudinal direction 120 of the imaging space as viewed in a circumferential direction of the collimator. The adjacent collimator elements 141 of that series are here pivotable relative to each other, in this example interconnected with a hinge mechanism 148 which forms a pivot axis 142 which is parallel to said longitudinal direction. One rotatable pinhole body 145 is arranged between adjacent collimator elements of this series, which pinhole body 145 is rotatable with respect to the adjacent collimator elements 141 about an axis of rotation which extends substantially parallel to said longitudinal direction and here coincides with axis 142. The cross-section of the collimator 140 perpendicular to the longitudinal direction 120 is adjustable by pivoting the collimator elements 141, for example from the more or less circular shape to an oval shape, for example a horizontal oval shape, for example such that the collimator 140 is partially close to the front and rear of the trunk of a patient lying on the carrier 150. This shape adjustment of the collimator 140 becomes

_25. bij voorkeur niet gevolgd door de een of meer detectoren 130, die bij voorkeur in de context van de onderhavige vinding een vaste doorsnede hebben, zoals een driehoekige opstelling (bijvoorbeeld voor afbeelden van kleine dieren) of een veelhoek, of een min of meer cirkelvormige opstelling._25. preferably not followed by the one or more detectors 130, which in the context of the present invention preferably have a fixed cross-section, such as a triangular arrangement (e.g. for imaging small animals) or a polygon, or a more or less circular arrangement .

De figuren 9, 10, en 11 illustreren mogelijke details van de SPECT-scanner en collimator volgens de uitvinding.Figures 9, 10, and 11 illustrate possible details of the SPECT scanner and collimator according to the invention.

In een eenvoudige versie is de drager 150 uitsluitend in de langsrichting, en eventueel in hoogterichting, instelbaar. In een verdere variant is de drager 150 bovendien zijwaarts, dus in de figuur 8 naar links of rechts beweegbaar. Dit is getoond in figuur 9 en kan bijvoorbeeld worden benut om een region of interest meer of geheel in het midden van de afbeeldingsruimte te positioneren, bijvoorbeeld het hart van een patiënt.In a simple version, the carrier 150 is only adjustable in the longitudinal direction, and optionally in the height direction. In a further variant, the carrier 150 is moreover movable laterally, i.e. to the left or right in Figure 8. This is shown in figure 9 and can be used, for example, to position a region of interest more or completely in the center of the imaging space, for example the heart of a patient.

Figuur 10 toont dat de naburige collimatorelementen 141’ met een scharniermechanisme 148 aan elkaar zijn gekoppeld. Ook is hier te zien dat het draaibare pinholelichaam 145 aan een axiaal einde daarvan is voorzien van een aangrijporgaan voor de draaiaandrijving, hier een asstomp 1454, waarop een wiel, zoals een tandwiel 145b kan worden aangebracht.Figure 10 shows that the adjacent collimator elements 141 "are coupled together with a hinge mechanism 148. It can also be seen here that the rotatable pinhole body 145 is provided at an axial end thereof with an engaging member for the rotary drive, here a stub axle 1454, on which a wheel, such as a gear 145b, can be mounted.

Figuur 11 toont dat het collimatorelement 141" in de omtreksrichting gezien in breedte instelbaar is. Hier is getoond dat het collimatorelement 141° een eerste deelelement 141’a en een tweede deelelement 141'b omvat die elkaar ten minste deels overlappen en die ten opzichte van elkaar verschuifbaar zijn, zie pijl M, zodanig dat de breedte van het collimatorelement 141’ instelbaar is. Bijvoorbeeld zijn een of meer actuatoren voorzien die zijn ingericht voor het instellen van de breedte van collimatorelement 141’. De dikte van het eerste deelelement 141'a en het tweede deelelement 141'b kan, eventueel lokaal, zijn afgestemd op deze instelbaarheid ten einde de blokkering van straling te waarborgen.Figure 11 shows that the collimator element 141 "is adjustable in width, viewed in the circumferential direction. It is shown here that the collimator element 141 ° comprises a first sub-element 141'a and a second sub-element 141'b which at least partly overlap each other and which are relative to each other. can be slid together, see arrow M, such that the width of the collimator element 141 'is adjustable. For example, one or more actuators are provided which are adapted to adjust the width of the collimator element 141'. The thickness of the first sub-element 141'a and the second sub-element 141'b can, optionally locally, be tuned to this adjustability in order to ensure the blocking of radiation.

Claims

-26- CONCLUSIONS

1. SPECT scanner for making images of an object with the aid of gamma radiation, and comprising: - an object space with a longitudinal direction, - an object carrier adapted to bring an object into the object space in said longitudinal direction and for positioning the object. object in the object space, - a collimator extending at least partially around the object space, the collimator comprising a set of a plurality of pinholes, each comprising a field-of-view with a principal transmission direction for the gamma ray, - a detection device with at least one detector adapted to detect gamma radiation transmitted from the object space through the one or more of the pinholes, the collimator being provided between the object space and the at least one detector, the collimator comprising at least one rotatable pinhole body with therein at least one pinhole, said pinhole body about at least one associated axis of rotation rotatably incorporated in the collimator.

The SPECT scanner according to claim 1, wherein the at least one axis of rotation of the pinhole body in the collimator extends substantially parallel to said longitudinal direction, preferably wherein the pinhole body extends only about an axis of rotation substantially parallel to said longitudinal direction rotatably incorporated in the collimator.

The SPECT scanner according to claim 1 or 2, wherein said set of multiple pinholes of the collimator comprises two or more subsets, each of which subsets comprises one or more pinholes, the collimator comprising at least one rotatable pinhole body which is provided with pinholes belonging to two or more of the said subsets.

The SPECT scanner according to any of the preceding claims, wherein the at least one pinhole body has one or more first pinholes with one or more first features, and also has one or more second pinholes with one or more other, second features, wherein the first and second properties are preferably chosen from a sensitivity, in particular, area of the pinhole, and / or a main transmission direction, and / or an angle of acceptance of the pinhole.

-27-

The SPECT scanner of claim 4, wherein the one or more first pinholes have a first acceptance angle, and the one or more second pinholes have a second acceptance angle, the second acceptance angle being less than the first acceptance angle.

The SPECT scanner according to claim 4 or 5, wherein a plurality of first pinholes are provided in the rotatable pinhole body, at least two first pinholes in said pinhole body having mutually parallel main transmission directions, wherein a plurality of second pinholes are provided in said pinhole body, wherein at least two second pinholes have main pass directions mutually contiguous in said longitudinal direction.

The SPECT scanner according to one or more of claims 4 - 8, wherein of at least two, and in particular of all, subsets of pinholes, the fields-of-view of all pinholes, respectively of all second pinholes, overlap each other in the object store, for example in a focus volume in the object store.

The SPECT scanner according to any one of claims 4 to 7, wherein the one or more first pinholes have a first sensitivity and a first main transmission direction, and the one or more second pinholes have a different second sensitivity and a second main transmission direction, wherein preferably, the respective perpendicular projections of the first main transmission direction and the second main transmission direction on a plane perpendicular to the axis of rotation of the pinhole body mutually enclose an angle of at least 60 °, and more preferably substantially 90 °.

SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein at least one, and preferably each, pinhole body is designed rotationally symmetrical, for example cylindrical, about the associated axis of rotation.

The SPECT scanner according to any one of the preceding claims, further comprising a pinhole body rotating device adapted to rotate one or more of the pinhole body rotators about the respective axis of rotation, as well as a control for controlling the pinhole body rotating device.

The SPECT scanner of claim 10, wherein the controller and the pinhole body rotator are arranged for mutually coordinated rotation of a plurality of the pinhole bodies such that the respective fields-of-view of the pinholes are movable within the object space.

-28-

SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein the collimator has an adjustable cross-section perpendicular to the longitudinal direction.

A SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, for example claim 12, wherein the collimator comprises a plurality of collimator elements arranged in an array extending at least partially around the longitudinal direction of the imaging space, viewed in a circumferential direction of the collimator, wherein adjacent collimator elements of said series are pivotable with respect to each other, for example interconnected by a hinge mechanism forming a pivot axis parallel to said longitudinal direction, wherein, preferably, one pinhole body is arranged between adjacent collimator elements of said series, which pinhole body is rotatable with respect to the adjacent collimator elements about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction, and wherein, preferably, the cross-section of the collimator perpendicular to the longitudinal direction is adjustable by pivoting the collimator elements .

SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, further comprising a displacement device for displacing the object carrier at least in said longitudinal direction in order to bring an object carried by the object carrier into the object space and remove it from the object space, preferably in said longitudinal direction in a horizontal plane, optionally also in a lateral direction transverse to the longitudinal direction in said horizontal plane.

SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein the object carrier is adapted to carry a recumbent person and wherein the scanner is adapted to image a part of that person, for instance of the head or another part. of the body, for example the trunk or part of the trunk.

The SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein the collimator extends completely around the object space in the form of a closed loop.

The SPECT scanner according to claim 16, wherein the collimator comprises at least four, preferably at least eight, collimator elements arranged in an array extending in a circumferential direction of the collimator around the longitudinal direction of the imaging space, adjacent collimator elements of said series are pivotable relative to each other, for example interconnected by a pivot mechanism forming a pivot axis parallel to said longitudinal direction, wherein, at

Preferably, one pinhole body is arranged between adjacent collimator elements of said series, which pinhole body is rotatable relative to the adjacent collimator elements about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction, and wherein, preferably, the cross-section of the the collimator is adjustable perpendicular to the longitudinal direction by pivoting the collimator elements.

18. SPECT scanner according to claim 13 or 17, wherein one or more of the collimator elements, viewed in the circumferential direction, is adjustable in width, for instance one or more of the collimator elements each comprise a first partial element and a second partial element which at least partly overlap each other and which are slidable relative to each other such that the width of the collimator element is adjustable, for instance wherein one or more actuators are provided which are adapted to adjust the width of one or more of the collimator elements.

The SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein a collimator drive is provided which is arranged to move the collimator over an angular range less than a full revolution, for example an angular range less than a quarter of a revolution, to match the said collimator. longitudinally parallel axis, for example to be positioned in discrete angular positions.

A SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, for example according to claim 19, wherein the SPECT scanner is provided with a detector drive which is arranged to transmit the one or more detectors over an angular range that is less than a full revolution, for example an angular range less than a quarter of a turn, to rotate an axis parallel to said longitudinal direction, for example to position it in discrete angular positions, wherein, preferably, the detector drive and the collimator drive are arranged to synchronize the collimator on the one hand and the one or more detectors on the other. to rotate an axis parallel to said longitudinal direction, for instance to position it in discrete angular positions.

A SPECT scanner according to claim 13 or 17, wherein a drive is provided for the pivotal movement of the collimator elements and wherein a drive which is individually controllable therefor is provided for the rotary movement of the pinhole bodies, whereby possibly several, possibly all, pinhole bodies are coupled. with a common drive motor with a transmission, for example a toothed belt or chain, to the pinhole bodies for rotating the pinhole bodies, and whereby, possibly, several, optionally all, collimator elements are coupled to a

Common drive motor with a transmission, for example a timing belt or chain, to the collimator elements for pivoting the collimator elements.

22. SPECT scanner collimator adapted for use in a SPECT scanner, for example a SPECT scanner according to one or more of the preceding claims, wherein the collimator is arranged to extend at least partially around an object space of the SPECT scanner, said object space having a longitudinal direction, the collimator comprising a set of a plurality of pinholes each comprising a field-of-view with a principal gamma-ray transmission direction, the collimator comprising at least one rotatable pinhole body having at least one pinhole therein, which pinhole body is incorporated in the collimator for rotation about at least one associated axis of rotation.

The SPECT scanner collimator of claim 22, wherein the pinhole body is rotatably received in the collimator only about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction.

A SPECT scanner collimator according to claim 22 or 23, wherein said set of multiple pinholes of the collimator comprises two or more subsets, each of which subsets comprises one or more pinholes, the collimator comprising at least one rotatable pinhole body which is provided with pinholes belonging to two or more of the said subsets.

A SPECT scanner collimator according to any one of the preceding claims 22 to 24, wherein the at least one pinhole body has one or more first pinholes with one or more first features, and also has one or more second pinholes with one or more other, second properties, wherein the first and second properties are preferably selected from a sensitivity, in particular area of transmission of the pinhole, and / or a main transmission direction, and / or an acceptance angle of the pinhole.

The SPECT scanner collimator according to claim 24 or 25, wherein a plurality of first pinholes are provided in the rotatable pinhole body, at least two first pinholes in said pinhole body having mutually parallel main transmission directions, wherein a plurality of second pinholes are provided in said pinhole body, at least two second pinholes have main transmission directions extending towards each other in said longitudinal direction.

-31-

The SPECT scanner collimator according to one or more of claims 24 to 26, wherein of at least two, and in particular of all, subsets of pinholes, the fields-of-view of all pinholes, respectively of all second pinholes, overlap each other in the object store, for example, in a focus volume in the object store.

The SPECT scanner collimator according to any of claims 24 to 27, wherein the one or more first pinholes have a first sensitivity and a first major transmission direction, and the one or more second pinholes have a different second sensitivity and a second major transmission direction. wherein, preferably, the respective perpendicular projections of the first main transmission direction and the second main transmission direction on a perpendicular plane to the axis of rotation of the pinhole body mutually enclose an angle of at least 60 °, and more preferably substantially 90 °.

SPECT scanner collimator according to one or more of the preceding claims 22-28, wherein at least one, and preferably each, pinhole body is designed rotationally symmetrical, for example cylindrical, about the associated axis of rotation.

A SPECT scanner collimator according to any one of the preceding claims 22 to 29, further comprising a pinhole body rotation device adapted to rotate one or more of the pinhole body about the respective axis of rotation, and a control for controlling the pinhole body rotation. -design.

The SPECT scanner collimator of claim 30, wherein the controller and the pinhole body rotator are configured for mutually coordinated rotation of a plurality of the pinhole bodies such that the respective fields-of-view of the pinholes are movable within the object space.

SPECT scanner collimators according to one or more of the preceding claims 22-31, wherein the collimator has an adjustable cross-section perpendicular to the longitudinal direction.

A SPECT scanner collimator according to any one of the preceding claims 22 - 31, for example claim 31, wherein the collimator comprises a plurality of collimator elements arranged in an array extending at least partially around the longitudinal direction of the collimator. the imaging space may extend, adjacent collimator elements of that array being pivotable relative to each other, for example being interconnected by a pivot mechanism forming a pivot axis parallel to said longitudinal direction, preferably between adjacent

-32- collimator elements of that series each time one pinhole body is arranged, which pinhole body is rotatable with respect to the adjacent collimator elements about an axis of rotation extending substantially parallel to said longitudinal direction, and wherein, preferably, the cross-section of the collimator is perpendicular to the longitudinal direction is adjustable by pivoting the collimator elements.

A system comprising a SPECT scanner collimator according to any one of claims 22 to 33 and a detection device for detecting gamma rays transmitted from the object space through pinholes of the SPECT scanner collimator.

A method of setting an image setting of a SPECT scanner or a SPECT scanner collimator according to any one of the preceding claims, wherein the at least one rotatable pinhole body having at least one pinhole therein, which pinhole body around at least one associated rotational axis rotatable is included in the collimator, is rotated about the axis of rotation.