NL1026526C2

NL1026526C2 - Optical element forming or working apparatus, has at least one measuring device which operates to measure changes in form of surface being worked when roughness are formed on the surface

Info

Publication number: NL1026526C2
Application number: NL1026526A
Authority: NL
Inventors: Hugo Anton Marie De Haan; Jacobus Johannes Korpershoek; Ian Saunders; Hedser Van Brug
Original assignee: Tno; Vision Dynamics
Priority date: 2004-06-30
Filing date: 2004-06-30
Publication date: 2005-05-31
Also published as: NL1026526A1

Abstract

At least one measuring device is operated to measure the changes in form of the surface being worked, while controlling the working apparatus, when roughness are formed on the surface. DEPENDENT CLAIMS are also included for the following: (a) Method for forming or working optical element; (b) Optical element; and (c) Mold for optical element.

Description

P61391NL10P61391NL10

Titel: Inrichting en werkwijze voor het vervaardigen of bewerken van optische elementen en/of optische vormelementen, alsmede dergelijke elementen.Title: Device and method for manufacturing or processing optical elements and / or optical form elements, and such elements.

De uitvinding heeft betrekking op een inrichting voor het vormen of bewerken van optische elementen en/of optische vormelementen.The invention relates to a device for forming or processing optical elements and / or optical form elements.

De uitvinding heeft voorts betrekking op een werkwijze voor het vormen of bewerken van optische elementen en/of vormelementen.The invention further relates to a method for forming or processing optical elements and / or forming elements.

5 De uitvinding heeft verder betrekking op optische elementen of vormelementen zoals mallen daarvoor.The invention further relates to optical elements or form elements such as molds therefor.

Het is uit de praktijk bekend optische elementen en/of vormelementen zoals lenzen, brillenglazen, mallen en dergelijke te vervaardigen uit een pre-form, bijvoorbeeld vervaardigd uit organisch of 10 mineraal glas , welke preform aan een eerste zijde een in hoofdzaak vlak of enigszins concaaf, sferisch oppervlak heeft met een relatief grote buigstraal en aan een tweede, tegenoverliggende zijde een convex oppervlak met een relatief kleine buigstraal. De bolling van met name het tweede oppervlak wordt gekozen afhankelijk van de sterkte van het gewenste uiteindelijke 15 element zoals montuur, montuur- en glascurve, additie (nabijzicht) en de verzicht sterkte van een brillenglas.It is known from practice to manufacture optical elements and / or form elements such as lenses, spectacle lenses, molds and the like from a preform, for instance manufactured from organic or mineral glass, which preform on a first side a substantially flat or somewhat concave has a spherical surface with a relatively large bending radius and on a second, opposite side a convex surface with a relatively small bending radius. The bulging of, in particular, the second surface is selected depending on the strength of the desired final element such as frame, frame and glass curve, addition (near view) and the visual strength of a spectacle lens.

Het eerste oppervlak van deze pre-form wordt gefreesd in een daartoe geëigende freesmachine, waarbij de pre-form met hoge snelheid wordt geroteerd en middendikte wordt gereduceerd en een sferisch 20 oppervlak wordt weggefreesd, zodat de straal van het concave oppervlak wordt verkleind. Nadat ongeveer de gewenste vorm is bereikt wordt het resulterende oppervlak geslepen en gepolijst, ten einde de gewenste vorm en afwerking te verkrijgen. Dit polijsten geschiedt met een polijstvorm die tegen genoemd oppervlak wordt gedrukt en ongeveer de gewenste eindvorm 25 heeft, waarna optisch element en/of polijstvorm ten opzichte van elkaar worden geroteerd.The first surface of this preform is milled in an appropriate milling machine, the preform is rotated at high speed and center thickness is reduced and a spherical surface is milled away, so that the radius of the concave surface is reduced. After approximately the desired shape is achieved, the resulting surface is ground and polished to obtain the desired shape and finish. This polishing takes place with a polishing shape which is pressed against said surface and has approximately the desired end shape, after which the optical element and / or polishing shape are rotated relative to each other.

1026526 21026526 2

Bij deze bekende werkwijze wordt relatief veel materiaal weggehaald terwijl tijdens polijsten steeds de polijstvorm dient te worden weggenomen ten einde het oppervlak en middendikte te kunnen opmeten en bekijken, waarna indien gewenst verder wordt gepolijst voordat het optisch 5 element van de blokker wordt verwijderd. Daardoor is deze werkwijze van vervaardigen relatief kostbaar, arbeidsintensief, tijdrovend en niet steeds voldoende nauwkeurig. Gebruik van een polijstvorm is daarbij onvoordelig omdat daarmee ten minste aan de eerste zijde slechts symmetrisch geslepen, in hoofdzaak sferische of torische oppervlakken met para- of 10 hyperbool vormige dwarsdoorsneden kunnen worden verkregen. Verder is deze werkwijze niet bijzonder geschikt voor slijpen en polijsten van sterk concave oppervlakken.With this known method a relatively large amount of material is removed, while during polishing the polishing form must always be removed in order to be able to measure and view the surface and center thickness, whereafter if desired further polishing is carried out before the optical element is removed from the blocker. As a result, this method of manufacturing is relatively expensive, labor-intensive, time-consuming and not always sufficiently accurate. The use of a polishing shape is in this case disadvantageous because it can only result in at least on the first side symmetrical ground, substantially spherical or toric surfaces with para or hyperbole-shaped cross sections. Furthermore, this method is not particularly suitable for grinding and polishing highly concave surfaces.

Voorts is uit de praktijk bekend pre-form optische elementen toe te passen die in grote lijnen reeds de buitencontour hebben van het gewenste 15 optische element. Hierbij is zowel het eerste (asferisch) als het tweede oppervlak (asferisch of torisch) gekromd gevormd en kan door in hoofdzaak toevoegen van materiaal of wegnemen middels polijsten op de hierboven beschreven wijze de bolling van de concave zijde van de pre-form worden aangepast voor het verkrijgen van het gewenste optische element, met 20 namen gestemd voor midden/nabijzicht.Ook voor deze werkwijze geldt dat deze relatief kostbaar en tijdrovend is en bovendien niet altijd voldoende nauwkeurig, terwijl bovendien steeds tussentijdse metingen verricht dienen te worden, waarbij het element uit een houder genomen en de bewerking stilgezet dient te worden.Furthermore, it is known from practice to use pre-form optical elements which in broad lines already have the outer contour of the desired optical element. Hereby both the first (aspherical) and the second surface (aspherical or toric) are curved and by substantially adding material or removing by polishing the bulging of the concave side of the pre-form can be adjusted for obtaining the desired optical element, with 20 names voted for middle / near view. It also holds for this method that it is relatively expensive and time-consuming and moreover not always sufficiently accurate, while moreover intermediate measurements must always be made, wherein the element from a holder is taken and the processing must be stopped.

25 In deze beschrijving dient onder optische elementen ten minste te worden begrepen in het bijzonder brillenglazen en contactlenzen maar ook optische elementen zoals lenzen voor (fijn) optiek, spiegels en dergelijke. Onder optische vormelementen dienen ten minste te worden begrepen vormgevingsmiddelen zoals mallen, verspanende en niet verspanende 30 vormgereedschappen en dergelijke. De optische elementen, optische 1026526 ι 3 vormelementen en preforms daarvoor zullen hierna ook gezamenlijk kunnen worden aangeduid als optische objecten. De hiervoor gegeven voorbeelden dienen geenszins beperkend te worden uitgelegd.In this description, optical elements are to be understood at least to include in particular spectacle lenses and contact lenses, but also optical elements such as lenses for (fine) optics, mirrors and the like. Optical shape elements should at least be understood to include shaping means such as molds, machining and non-machining forming tools and the like. The optical elements, optical 1026526 and 3 form elements and preforms therefor may also be collectively referred to hereinafter as optical objects. The examples given above should not be construed as being restrictive in any way.

De uitvinding beoogt een inrichting voor het vormen en/of 5 bewerken van optische elementen en/of optische vormelementen, waarmee ten minste een aantal van de nadelen van de stand van de techniek worden verhinderd.It is an object of the invention to provide an apparatus for forming and / or processing optical elements and / or optical form elements, with which at least some of the disadvantages of the prior art are prevented.

Een verder doel van de uitvinding is te voorzien in een dergelijke inrichting waarmee snel en betrouwbaar optische elementen en/of 10 vormelementen kunnen worden vervaardigd en/of bewerkt.A further object of the invention is to provide such a device with which optical elements and / or form elements can be manufactured and / or processed quickly and reliably.

Een nader doel volgens de uitvinding is te voorzien in een dergelijke inrichting waarmee uit een beperkt aantal preforms een groot aantal verschillende optische elementen kan worden verkregen.A further object according to the invention is to provide such a device with which a large number of different optical elements can be obtained from a limited number of preforms.

Een verder doel van de uitvinding is te voorzien in een dergelijke 15 inrichting waarmee indicatiemiddelen, identificatiemiddelen en dergelijke kunnen worden voorzien.A further object of the invention is to provide such a device with which indication means, identification means and the like can be provided.

Een nog verder doel is te voorzien in een inrichting waarmee optische elementen, in het bijzonder brillenglazen en/of contactlenzen op maat kunnen worden gemaakt, in het bijzonder passend bij oogafmetingen 20 en/of montuurafmetingen.A still further object is to provide a device with which optical elements, in particular spectacle lenses and / or contact lenses, can be made to measure, in particular suitable for eye dimensions and / or frame dimensions.

De uitvinding beoogt voorts werkwijzen te verschaffen voor het eenvoudig en snel nauwkeurig vervaardigen of bewerken van optische elementen en/of optische vormelementen, in het bijzonder relatief gecompliceerde elementen.A further object of the invention is to provide methods for easily and quickly accurately manufacturing or processing optical elements and / or optical form elements, in particular relatively complicated elements.

25 De uitvinding beoogt voorts optische elementen en/of optische vormelementen te verschaffen met relatief gecompliceerde vormen en oppervlakken.A further object of the invention is to provide optical elements and / or optical shape elements with relatively complicated shapes and surfaces.

Deze en vele doelen worden bereikt volgens de uitvinding met behulp van een inrichting, werkwijze respectievelijk optisch (vorm)element 30 als belichaamd in de conclusies.These and many objects are achieved according to the invention with the aid of a device, method or optical (form) element 30 as embodied in the claims.

1026526 41026526 4

Bij een inrichting volgens de uitvinding is voorzien in: een bewerkingsinrichting voor het door verspanende of, bij voorkeur, abbrasieve techniek vormen, althans bewerken van oppervlakken van vormdelen zoals preforms, lenzen, mallen en dergelijke; 5 - ten minste één meetinrichting waarmee tijdens bewerken van een oppervlak vormveranderingen en/of oppervlakte ruwheidsveranderingen van dat oppervlak kunnen worden gemeten; en middelen voor het op basis van de gemeten veranderingen aansturen van de bewerkingsinrichting.In a device according to the invention, there is provided: a processing device for forming, at least machining surfaces of molded parts such as preforms, lenses, molds and the like by machining or, preferably, abrasive technology; - at least one measuring device with which shape changes and / or surface roughness changes of that surface can be measured during processing of a surface; and means for controlling the processing device based on the measured changes.

10 Met een inrichting volgens de uitvinding kan tijdens bewerken van een oppervlak instantaan, in situ de vorm en/of oppervlakteruwheid verandering van het oppervlak worden bepaald, bijvoorbeeld door meting van dikte veranderingen en/of oppervlakteruwheid, zodat steeds de bewerkingsinrichting op geschikte wijze kan worden aangestuurd voor het 15 verkrijgen van de gewenste plaatselijke verandering van het betreffende oppervlak. Daardoor kan snel en efficiënt worden gewerkt, kunnen processen van bijvoorbeeld frezen, slijpen en/of polijsten worden geïntegreerd, hoeft het vorm te geven element niet herhaaldelijk te worden uitgenomen en/of de bewerking gestopt ten einde metingen te verrichten.With a device according to the invention, during surface machining, the shape and / or surface roughness change of the surface can be determined instantaneously, in situ, for example by measuring thickness changes and / or surface roughness, so that the processing device can always be suitably adjusted. driven to obtain the desired local change of the surface in question. As a result, work can be carried out quickly and efficiently, processes of, for example, milling, grinding and / or polishing can be integrated, the element to be shaped does not have to be repeatedly removed and / or the processing is stopped in order to take measurements.

20 Bovendien wordt daarmee het voordeel bereikt dat het vorm te geven element tijdens de bewerking niet van positie verandert, waardoor zowel absoluut als relatief ten opzichte van een uitgangsvorm kan worden gemeten en bewerkt, hetgeen de veelzijdigheid van de inrichting en de nauwkeurigheid van de bewerkingen nog verder vergroot.Moreover, this achieves the advantage that the element to be shaped does not change its position during processing, so that it is possible to measure and process both absolute and relative to a starting shape, which still enhances the versatility of the device and the accuracy of the operations. further enlarged.

25 Bij voorkeur wordt daarbij steeds daar gemeten waar de bewerkingsinrichting op dat moment een bewerking uitvoert, of in de directe omgeving daarvan. Meer in het bijzonder wordt een relatief groot· deel van het oppervlak, bij voorkeur nagenoeg het gehele te bewerken oppervlak gemeten, waardoor steeds de vorm van het gehele oppervlak kan 30 worden gemonitord. Daarmee kan het voordeel worden bereikt dat 1026526 5 bijvoorbeeld vormveranderingen op posities waar geen bewerking wordt uitgevoerd ook kunnen worden geconstateerd en de bewerkingsinrichting daarmee rekening kan houden bij verdere bewerking.Preferably, it is always measured where the processing device is currently performing an operation, or in the immediate vicinity thereof. More in particular, a relatively large part of the surface, preferably substantially the entire surface to be processed, is measured, so that the shape of the entire surface can always be monitored. With this, the advantage can be achieved that, for example, shape changes at positions where no processing is performed can also be detected and the processing device can take this into account during further processing.

Bij een inrichting volgens de uitvinding wordt bij voorkeur gebruik 5 gemaakt van licht in de meetinrichting, meer in het bijzonder van interferentiemeting en/of scatterometrie. Juist bij optische elementen en optische vormelementen is dit bijzonder voordelig gebleken daar breking en reflectie van de optische elementen interferentiemeting en scatterometrie bijzonder goed mogelijk maken.In a device according to the invention, use is preferably made of light in the measuring device, more in particular of interference measurement and / or scatterometry. This has proven to be particularly advantageous with optical elements and optical form elements, since refraction and reflection of the optical elements make interference measurement and scatterometry particularly well possible.

10 Bij een inrichting volgens de uitvinding is de bewerkingsinrichting bij voorkeur voorzien van ten minste een straalmond waaruit onder druk een straalmiddel kan worden afgegeven voor een abbrasieve bewerking zoals vormgeving en polijsten. Een dergelijke inrichting kan bijvoorbeeld een straalstroom polijstinrichting zijn. Als straalmiddel kan daarbij gebruik 15 worden gemaakt van een fluïdum met daarin opgenomen een abbrasief middel zoals oxiden, zand, glas, ijs, mineraal, ceramiek, metaal, legeringen of dergelijke deeltjes, welke bijvoorbeeld kunnen worden gekozen al naar gelang in het bijzonder een verspanende eigenschap dan wel een polijstende eigenschap wordt gewenst. Met een dergelijke inrichting kan snel en 20 nauwkeurig een abbrasieve bewerking worden uitgevoerd, ook plaatselijk, zonder dat het betreffende oppervlak als geheel een rotatiesymmetrie hoeft te hebben. Ook kunnen poederstraal technieken worden toegepast.In a device according to the invention, the processing device is preferably provided with at least one nozzle from which a blasting agent can be delivered under pressure for an abrasive operation such as shaping and polishing. Such a device can for instance be a jet stream polishing device. Use can then be made as a blasting agent of a fluid with an abbrasive agent included therein such as oxides, sand, glass, ice, mineral, ceramic, metal, alloys or similar particles, which can for instance be selected according to, in particular, a machining property or a polishing property is desired. With such a device an abrasive machining can be carried out quickly and accurately, also locally, without the surface concerned as a whole having to have rotational symmetry. Powder-jet techniques can also be applied.

Bij voorkeur is de inrichting voorzien van een houder voor het te bewerken object, welke houder ten minste gedeeltelijk lichtdoorlatend is, 25 waarbij de meetinrichting is ingericht voor het door de houder en het object meten van vormveranderingen, in het bijzonder in het van de houder afgekeerde oppervlak. Hiermee kan op bijzonder eenvoudige wijze een meting van oppervlakteveranderingen worden uitgevoerd op de positie waar een bewerking wordt uitgevoerd of in de directe omgeving daarvan. Immers, 30 het licht, althans de golven waarmee de meting wordt verricht hoeft de 1026526 6 » bewerkingsïnrichting niet te passeren. Door in de houder ten minste één lens op te nemen, in het bijzonder een Fresnel-lens, wordt daarbij nog het voordeel bereikt dat de meetinrichting bijzonder klein en compact kan worden uitgevoerd en geheel door een relatief kleine houder een relatief 5 groot object kan meten.The device is preferably provided with a holder for the object to be processed, which holder is at least partially light-transmitting, the measuring device being adapted to measure changes in shape by the holder and the object, in particular in the direction remote from the holder surface. A measurement of surface changes can hereby be carried out in a particularly simple manner at the position where an operation is carried out or in the immediate vicinity thereof. After all, the light, or at least the waves with which the measurement is made, does not have to pass through the processing device. By incorporating at least one lens in the holder, in particular a Fresnel lens, the advantage is thereby achieved that the measuring device can be of a particularly small and compact design and can measure a relatively large object entirely through a relatively small holder .

In een inrichting volgens de uitvinding kunnen freesmiddelen, polijstmiddelen, slijpmiddelen en dergelijke zijn voorzien en bij voorkeur een combinatie daarvan, meer in het bijzonder zodanig dat met de verschillende inrichtingen bewerkingen kunnen worden uitgevoerd aan een 10 zelfde optisch object, zonder dat dit tussentijds opnieuw hoeft te worden gepositioneerd relatief ten opzichte van de meetinrichting. Een inrichting volgens de uitvinding is zowel voor klassieke bewerkingen als voor de hier beschreven bewerkingsmethoden toepasbaar. Daardoor kan snel en efficiënt een aantal bewerkingen na elkaar Worden uitgevoerd.In a device according to the invention milling means, polishing means, grinding means and the like can be provided and preferably a combination thereof, more particularly such that operations can be carried out on the same optical object with the different devices, without this having to be repeated in the meantime to be positioned relative to the measuring device. A device according to the invention can be used for both classical operations and for the processing methods described here. As a result, a number of operations can be carried out one after the other quickly and efficiently.

15 Gebruik van straal polijstmiddelen biedt het voordeel dat nauwkeurig en relatief plaatselijk oppervlaktebewerkingen kunnen worden uitgevoerd, zodat bijvoorbeeld holten van geringe afmetingen kunnen worden aangebracht, oppervlaktedelen van relatief geringe afmetingen kunnen worden weggenomen en dergelijke. Met een precieze meting en een 20 relatief eenvoudige bewerking kan reeds een voor de betreffende optische middelen gewenste precisie worden verkregen. Ook wordt daarmee het voordeel bereikt dat het optische object en/of de bewerkingsinrichting zoals een freeskop, slijpkop of polijstkop niet hoeven te worden geroteerd voor de bewerking, althans niet over een veelvoud van 360 graden, waardoor ook 25 niet-rotatie symmetrische objecten kunnen worden gevormd of bewerkt.Use of blasting polishing means offers the advantage that surface treatments can be carried out accurately and relatively locally, so that, for example, cavities of small dimensions can be provided, surface parts of relatively small dimensions can be removed and the like. With a precise measurement and a relatively simple processing, a precision desired for the optical means in question can already be obtained. The advantage is thereby also achieved that the optical object and / or the processing device such as a milling head, grinding head or polishing head do not have to be rotated for processing, at least not over a multiple of 360 degrees, whereby non-rotationally symmetrical objects can also be shaped or processed.

Met een inrichting volgens de uitvinding kan bijvoorbeeld ook een grote variëteit aan multi-focale lenzen worden vervaardigd uit een beperkt aantal preforms. Immers, uitgaande van een standaard preform, al dan niet met een a-sferisch gedeelte, kan met behulp van een inrichting plaatselijk 30 materiaal worden weggenomen waardoor aldaar de breking van de lens kan 1026526 ι 7 worden aangepast, waardoor bijvoorbeeld een in beginsel negatieve lens plaatselijk meer of minder negatief of zelfs positief kan worden gemaakt of andersom. Als gevolg van het gebruik van een abbrasieve, in het bijzonder een straalpolijstinrichting kunnen relatief diepe en plaatselijke 5 doordiepingen worden aangebracht, met elke gewenste vorm en afmeting, terwijl met behulp van de meetinrichting steeds in situ de vormverandering kan worden vastgesteld en bijgestuurd.With a device according to the invention, for example, a large variety of multi-focal lenses can also be manufactured from a limited number of preforms. After all, starting from a standard preform, with or without an aspherical part, local material can be removed with the aid of a device, as a result of which the refraction of the lens can be adjusted there, so that, for example, an in principle negative lens can be made more or less negative or even positive locally or vice versa. As a result of the use of an abrasive, in particular a, jet polishing device, relatively deep and local depressions can be provided, with any desired shape and size, while the shape device can always be used to determine and adjust the shape change in situ.

Op vergelijkbare wijze en met vergelijkbare middelen kunnen ook metalen of glazen mallen benodigd voor de vervaardiging van preforms 10 worden verkregen, althans bewerkt.In a similar manner and with comparable means, metal or glass molds required for the manufacture of preforms 10 can also be obtained, at least processed.

Het verdient daarbij de voorkeur dat met een inrichting volgens de uitvinding tevens lenzen of dergelijke op maat kunnen worden gemaakt voor bijvoorbeeld een montuur van een bril of van een optisch instrument. Daarmee kunnen in één inrichting lenzen kant en klaar worden vervaardigd 15 voor plaatsing door of voor een eindgebruiker.It is then preferred that with a device according to the invention, lenses or the like can also be made to measure for, for example, a frame of glasses or of an optical instrument. Lenses can thus be manufactured ready-made in one device for placement by or for an end user.

Bij voorkeur zijn dempingsmiddelen, althans trillingsisolatiemiddelen voorzien die verhinderen dat de meetinrichting wordt beïnvloed door trillingen opgewekt door de bewerkingsinrichting.Preferably damping means, or at least vibration isolating means, are provided which prevent the measuring device from being influenced by vibrations generated by the processing device.

Deze middelen kunnen bijvoorbeeld actieve trillingsdempers zijn, zoals 20 laagfrequent actief of hoogfrequent actief, terwijl bovendien de bewerkingsinrichting en/of de meetinrichting en/of de houder voor het te bewerken object van elkaar gescheiden kunnen zijn opgesteld, bijvoorbeeld op een of meer robotarmen, welke trillingsarm ten opzichte van elkaar zijn opgesteld.These means can for instance be active vibration dampers, such as low-frequency active or high-frequency active, while moreover the processing device and / or the measuring device and / or the holder for the object to be processed can be arranged separately from each other, for example on one or more robot arms, which are arranged in a low-vibration manner relative to each other.

25 De bewerkingsinrichting kan zijn voorzien van meerdere straalopeningen voor het tegelijkertijd bewerken van verschillende delen van een oppervlak, waarbij de meetmiddelen zijn ingericht voor het op elk van de posities waar bewerkingen worden uitgevoerd meten van de vormveranderingen, althans dikte-afnamen en individueel of groepsgewijs 30 bijregelen van de betreffende blaasopeningen, althans daaruit tredende 1026526 8 stralen straalmiddel, bijvoorbeeld door aanpassing van debiet, snelheid, richting en/of druk of dergelijke parameters van een straalinrichting, bij voorkeur met een bekend, specifiek gedefinieerd uitstroompatroon en •oppervlak, in het bijzonder een straal-polijst inrichting.The processing device can be provided with a plurality of jet openings for simultaneously processing different parts of a surface, the measuring means being adapted to measure the changes in shape, at least thickness decreases, and individually or in groups, at each of the positions where operations are carried out. adjusting the relevant blow openings, or at least 1026526 8 blasting blasting medium, for example by adjusting the flow rate, speed, direction and / or pressure or similar parameters of a blasting device, preferably with a known, specifically defined outflow pattern and surface, in particular a jet-polishing device.

5 De uitvinding heeft voorts betrekking op een werkwijze voor het bewerken van optische elementen en/of optische vormelementen, gekenmerkt door de maatregelen volgens conclusie 15.The invention furthermore relates to a method for processing optical elements and / or optical form elements, characterized by the features of claim 15.

Met een dergelijke werkwijze kunnen snel, eenvoudig en nauwkeurig optische objecten worden bewerkt en/of gevormd.With such a method, optical objects can be processed and / or formed quickly, easily and accurately.

10 De uitvinding heeft voorts betrekking op optische objecten volgens conclusies 24 of 25.The invention further relates to optical objects according to claims 24 or 25.

In de verdere volgconclusies zijn nadere voordelige uitvoeringsvormen van een inrichting, werkwijze en optische objecten volgens de uitvinding beschreven.Further advantageous embodiments of a device, method and optical objects according to the invention are described in the further subclaims.

15 Ter verduidelijking van de uitvinding zullen uitvoeringsvormen van inrichtingen, werkwijzen en optische objecten volgens de uitvinding nader worden beschreven aan de hand van de tekening, welke slechts ter illustratie worden getoond en geenszins als beperkend dienen te worden opgevat. Daarin toont: 20 Fig. 1 een doorsnede van een eerste uitvoeringsvorm van een preform voor een optisch element;In clarification of the invention, embodiments of devices, methods and optical objects according to the invention will be described in more detail with reference to the drawing, which are only shown by way of illustration and are in no way to be construed as limiting. Therein: FIG. 1 is a sectional view of a first embodiment of a preform for an optical element;

Fig. 2 een doorsnede van een tweede uitvoeringsvorm van een preform voor een optisch element;FIG. 2 is a sectional view of a second embodiment of a preform for an optical element;

Fig. 3 een doorsnede van een derde uitvoeringsvorm van een 25 preform voor een optisch element;FIG. 3 is a sectional view of a third embodiment of a preform for an optical element;

Fig. 4 een doorsnede van een vierde uitvoeringsvorm van een preform voor een optisch element;FIG. 4 is a sectional view of a fourth embodiment of a preform for an optical element;

Fig. 5 in bovenaanzicht een preform of optische element volgens een der figuren 1 - 4, in het bijzonder volgens fig. 3 of 4; 1026526 ι 9FIG. Fig. 5 is a top view of a preform or optical element according to one of the figures 1 to 4, in particular according to fig. 3 or 4; 1026526 9

Fig. 6 schematisch een inrichting volgens de uitvinding, in een eerste uitvoeringsvorm;FIG. 6 schematically a device according to the invention, in a first embodiment;

Fig. 7 schematisch een gedeelte van een inrichting volgens de uitvinding, in een tweede uitvoeringsvorm; 5 Fig. 7A-D schematisch een viertal uitvoeringsvormen van een inrichting volgens fig. 7;FIG. 7 schematically a part of a device according to the invention, in a second embodiment; FIG. 7A-D schematically show four embodiments of a device according to fig. 7;

Fig. 8 schematisch in gedeeltelijk doorgesneden zijaanzicht een gedeelte van een inrichting volgens de uitvinding, in het bijzonder van een houder met meetinrichting en béwerkingsmiddelen; 10 Fig. 9 schematisch in gedeeltelijk doorgesneden zijaanzicht een gedeelte van een inrichting volgens de uitvinding, in het bijzonder van een alternatieve uitvoeringsvorm van een houder met meetinrichting en bewerkingsmiddelen;FIG. Fig. 8 schematically shows, in partly cross-sectional side view, a part of a device according to the invention, in particular of a holder with measuring device and processing means; FIG. Fig. 9 schematically shows, in partly cross-sectional side view, a part of a device according to the invention, in particular of an alternative embodiment of a holder with measuring device and processing means;

Fig. 10A-E een vijftal configuraties van opstellingen van een 15 bewerkingsinrichting, een meetinrichting en een houder voor een optisch element of preform volgens de uitvinding;FIG. 10A-E show five configurations of arrangements of a processing device, a measuring device and a holder for an optical element or preform according to the invention;

Fig. 11 schematisch een verdere alternatieve uitvooeringsvorm van een inrichting volgens de uitvinding;FIG. 11 schematically a further alternative embodiment of a device according to the invention;

Fig. 12 in boven en doorgesneden zijaanzicht een eerste, mannelijk 20 deel van een optisch vormelement, in het bijzonder een mal voor een contactlens;FIG. 12 shows in top and sectional side view a first, male part of an optical form element, in particular a mold for a contact lens;

Fig. 13 in bovenaanzicht een optisch element waaruit een lens kan worden genomen, voorzien van coating en profileringen; enFIG. 13 is a top view of an optical element from which a lens can be taken, provided with coating and profiles; and

Fig. 14 in doorgesneden zijaanzicht een element volgens de lijn 25 XIV-XIV in fig. 13.FIG. 14 shows, in cross-sectional side view, an element along the line XIV-XIV in FIG. 13.

In deze beschrijving hebben gelijke of corresponderende delen gelijke of corresponderende verwijzingseijfers. In deze beschrijving zijn als voorbeelden in hoofdzaak inrichtingen en werkwijzen beschreven voor de vorming van optische objecten zoals lenzen, meer in het bijzonder 30 ophtalmische objecten zoals brillenglazen en contactlenzen, alsmede 1026526 ♦ 10 vormelementen daarvoor zoals mallen en delen daarvan. Evenwel kunnen dergelijke inrichtingen en werkwijzen ook worden toegepast voor andere optische elementen, bijvoorbeeld fijnoptiek, spiegels en dergelijke. Optische elementen en optische vormelementen zullen ook nader worden aangeduid 5 als optische objecten. De in de tekening getoonde optische objecten hebben in hoofdzaak cirkelvormige aanzichten. Daaruit kunnen uiteindelijke objecten zoals brillenglazen worden gesneden, indien gewenst. Evenwel kunnen de optische objecten en de preforms daarvoor uiteraard ook andere vormen hebben.In this description, the same or corresponding parts have the same or corresponding reference numerals. In this description, as examples, mainly devices and methods are described for the formation of optical objects such as lenses, more in particular ophthalmic objects such as spectacle lenses and contact lenses, as well as 1026526 ♦ 10 shape elements therefor such as molds and parts thereof. However, such devices and methods can also be used for other optical elements, for example fine optics, mirrors and the like. Optical elements and optical form elements will also be further referred to as optical objects. The optical objects shown in the drawing have substantially circular views. Ultimate objects such as spectacle lenses can be cut from this, if desired. However, the optical objects and the preforms therefor can of course also have other shapes.

10 In fig. 1 is een preform 1 voor een optisch element getoond, in doorsnede. Deze preform 1 is bijvoorbeeld vervaardigd uit doorzichtige kunststof zoals policarbonaat of uit glas en heeft een gebogen eerste oppervlak 2 met een eerste buigstraal R1 en een tweede, eveneens gebogen oppervlak 3 met een tweede buigstraal R2. Door variatie van de buigstralen 15 R1 en R2 kan uiteraard de sterkte van de preform, althans het optische element 1 worden bepaald en gevarieerd. Bij deze uitvoeringsvorm zijn het eerste en tweede oppervlak 2, 3 in hoofdzaak sferisch, althans hebben in hoofdzaak een parabool of hyperbool als doorsnedenaanzicht, waarbij het eerste oppervlak 2 concaaf is en het tweede oppervlak 3 convex.Fig. 1 shows a preform 1 for an optical element, in section. This preform 1 is for instance made of transparent plastic such as polycarbonate or of glass and has a curved first surface 2 with a first bending radius R1 and a second, also curved surface 3 with a second bending radius R2. By variation of the bending rays R1 and R2, the strength of the preform, at least the optical element 1, can of course be determined and varied. In this embodiment, the first and second surface 2, 3 are substantially spherical, or at least substantially have a parabola or hyperbole as a cross-sectional view, the first surface 2 being concave and the second surface 3 convex.

20 In fig. 2 is een eerste alternatieve uitvoeringsvorm van een preform 1 volgens de uitvinding getoond, waarbij het eerste oppervlak 2 in hoofdzaak vlak is en het tweede oppervlak 3 gebogen is, met een buigstraal R3, zodanig dat dit convex is. Onder buigstraal R dient in deze met name bij parabool of hyperbool vormige doorsneden te worden begrepen de 25 plaatselijke buigstraal van een oppervlaktesegment in het betreffende oppervlak 2, 3.Fig. 2 shows a first alternative embodiment of a preform 1 according to the invention, wherein the first surface 2 is substantially flat and the second surface 3 is curved, with a bending radius R3, such that it is convex. Bending radius R in this context, in particular in the case of parabolic or hyperbole-shaped cross-sections, is to be understood to mean the local bending radius of a surface segment in the relevant surface 2, 3.

Uiteraard kunnen de eerste en of tweede oppervlakken van de getoonde preforms naar believen convex en/of concaaf worden uitgevoerd.Of course, the first and or second surfaces of the preforms shown can be convex and / or concave as desired.

In fig. 3 is in doorgesneden aanzicht een derde uitvoeringsvorm van 30 een preform 1 volgens de uitvinding getoond, vergelijkbaar met die volgens 1026526 ( 11 fig. 1, waarbij evenwel op het tweede oppervlak, op afstand A van de apex 4 daarvan een verhoging 5 is voorzien, een uitstulping die integraal mèt de preform is gevormd. De hoogte H van deze verhoging kan naar believen worden gekozen. Het zal duidelijk zijn dat de breking ter hoogte van de 5 verhoging 5 anders zal zijn dan van direct daarnaast gelegen delen van het optische element.Fig. 3 shows, in cross-sectional view, a third embodiment of a preform 1 according to the invention, comparable to that according to 1026526 (11 Fig. 1, but with an elevation 5 on the second surface, at a distance A from the apex 4 thereof is provided, a protrusion which is integrally formed with the preform The height H of this elevation can be chosen at will.It will be clear that the refraction at the height of the elevation 5 will be different from parts of immediately adjacent parts of it. optical element.

In fig. 4 is in doorgesneden zijaanzicht een preform 1 getoond vergelijkbaar met die volgens fig. 2, waarbij evenwel wederom een verhoging 5 is voorzien op het tweede oppervlak 3, op afstand van de apex 4, 10 wederom met een naar believen te kiezen hoogte H.Fig. 4 shows, in sectional side elevation, a preform 1 similar to that according to Fig. 2, however, yet again an elevation 5 is provided on the second surface 3, at a distance from the apex 4, 10 again with a height to be chosen as desired H.

Fig. 5 toont in bovenaanzicht een preform 1 volgens een der fig. 1 -4, waarbij in onderbroken lijnen een mogelijke contour 6 van de verhoging 5 is getoond. Deze contour kan uiteraard elke geschikte vorm hebben, evenals de dwarsdoorsnede van de verhoging, afhankelijk van het te vormen 15 optische element.FIG. 5 is a plan view of a preform 1 according to one of FIGS. 1-4, wherein a possible contour 6 of the elevation 5 is shown in broken lines. This contour can of course have any suitable shape, as well as the cross-section of the elevation, depending on the optical element to be formed.

Uit een preform 1 volgens 1 der fig. 1-4 kan een optische element worden gevormd door op maat maken daarvan met behulp van bijvoorbeeld frees, slijp en polijsttechniek. Uit de preform 1 volgens fig. 2 of 4 wordt daarbij een groot deel weggefreesd, op bekende wijze, vanaf de zijde van het 20 eerste oppervlak, zodat een concaaf eerste oppervlak 2A wordt verkregen als in fig. 2 en 4 door onderbroken lijnen ingetekend. Volgens de uitvinding wordt daarbij bij voorkeur in het eerste oppervlak 2, 2A een holling 7 aangebracht, op een afstand B van de apex 4A van het betreffende oppervlak, waardoor plaatselijk de breking van het optische element (de 25 preform 1 en/of een daaruit te vormen object zoals een brillenglas) wordt beïnvloed. Uiteraard kan op vergelijkbare wijze in plaats daarvan of daarnaast een holling worden aangebracht in het tegenoverliggende tweede oppervlak 3.An optical element can be formed from a preform 1 according to 1 of Figs. 1-4 by customizing it with the aid of, for example, milling, grinding and polishing technology. A large part is milled away from the preform 1 according to Figs. 2 or 4, in a known manner, from the side of the first surface, so that a concave first surface 2A is obtained as shown in Figs. 2 and 4 by broken lines. According to the invention, a cavity 7 is preferably arranged in the first surface 2, 2A, at a distance B from the apex 4A of the relevant surface, as a result of which the refraction of the optical element (the preform 1 and / or one therefrom locally) object to be formed such as a spectacle lens). Of course, a cavity can be provided in a similar manner instead of or additionally to the opposite second surface 3.

Bij de in fig. 3 en 4 getoonde uitvoeringsvorm is het eerste 30 oppervlak continu gevormd, dat wil zeggen zonder holling, aangezien op het 1026526 12 tegenovergelegen tweede oppervlak 3 reeds een verhoging 5 is voorzien. Evenwel kan ook bij die uitvoeringsvormen een holling 7 worden aangebracht, zoals schematisch weergegeven door de stippellijn 8, teneinde de breking van het optische element nog verder te beïnvloeden. Daarbij 5 kunnen de afstanden A en B zodanig worden gekozen dat de holling en bolling 7, 5 direct boven elkaar zijn gelegen, doch ook zodanig dat deze ten opzichte van elkaar enigszins zijn verschoven, voor specifieke beïnvloeding van de breking.In the embodiment shown in Figs. 3 and 4, the first surface is formed continuously, i.e. without cavity, since an elevation 5 is already provided on the second surface 3 opposite 1026526 12. However, a cavity 7 can also be provided in those embodiments, as schematically represented by the dotted line 8, in order to further influence the refraction of the optical element. In this case, the distances A and B can be chosen such that the concave and convex 7, 5 are located directly above each other, but also such that they are slightly offset relative to each other, for specific influencing of the refraction.

Gebruik van hollingen 7 en/of bollingen 5 volgens de uitvinding 10 bieden het voordeel dat met name multifocale lenzen zoals brillenglazen kunnen worden vervaardigd, waarbij bovendien uit een bijzonder klein aantal soorten preforms een bijzonder grote variëteit aan lenzen kan worden vervaardigd, op maat voor het beoogde gebruik. Zo kan bijvoorbeeld worden volstaan met ongeveer een-vijfde van het normaliter benodigde aantal 15 preforms. Daarbij kan uiteraard ook de bolling 5 worden aangepast door wegnemen of toevoegen van materiaal.Use of cavities 7 and / or bulges 5 according to the invention 10 offer the advantage that in particular multifocal lenses such as spectacle lenses can be manufactured, wherein, moreover, a particularly large variety of lenses can be manufactured from a particularly small number of types of preforms, tailor-made for the purpose. intended use. For example, about one-fifth of the number of preforms normally required will suffice. The bulging 5 can of course also be adjusted by removing or adding material.

Preforms kunnen met standaard bewerkingsmethoden worden bewerkt, zoals frezen en polijsten, doch het verdient de voorkeur daartoe een inrichting volgens de uitvinding te gebruiken, zoals bijvoorbeeld getoond 20 in fig. 6, 7 of 11, waarvan in de verdere fig. details zijn getoond.Preforms can be machined using standard machining methods, such as milling and polishing, but it is preferable to use a device according to the invention for this purpose, as shown for example in Figs. 6, 7 or 11, details of which are shown in the further Figs.

In fig. 6 is schematisch een inrichting 10 volgens de uitvinding getoond, waarmee preforms 1 eenvoudig en nauwkeurig kunnen worden bewerkt. Deze inrichting 10 omvat een tafel 11 die roteerbaar is door een as 12 die wordt aangedreven door een motor 13. De as 12 strekt zich uit door 25 de bodem van een bak 14, waarin deze is gelagerd met lager 15. De tafel 11 strekt zich boven de bak 14 uit en is aan de bovenzijde voorzien van een houder 16 zoals nog nader zal worden beschreven, waarop met daartoe geëigende middelen een optisch element zoals een preform 1 kan worden vastgezet, bijvoorbeeld met een kleefcomponent. In of op de tafel 11 zijn 30 meetmiddelen 17 opgenomen waarmee in situ vorm en vooral dikte 1026526 ι 13 t veranderingen in het optische element kunnen worden gemeten. Deze meetmiddelen zullen nog nader worden toegelicht.Fig. 6 schematically shows a device 10 according to the invention, with which preforms 1 can be processed simply and accurately. This device 10 comprises a table 11 which is rotatable by a shaft 12 driven by a motor 13. The shaft 12 extends through the bottom of a tray 14, in which it is mounted with bearing 15. The table 11 extends above the container 14 and is provided with a holder 16 at the top, as will be described in more detail below, on which an optical element such as a preform 1 can be fixed with suitable means, for example with an adhesive component. Measuring means 17 are incorporated in or on the table 11, with which changes in the optical element can be measured in situ, and in particular thickness 1026526. These measuring means will be further explained.

Voor het meten van oppervlakteruwheid en/of veranderingen daarin kan op voordelige wijze gebruik worden gemaakt van scatterometrie, 5 in plaats van of naast interferentiemeting.For measuring surface roughness and / or changes therein, use can advantageously be made of scatterometry, instead of or in addition to interference measurement.

De inrichting 10 is voorts voorzien van een bewerkingsinrichting 18 voor het abbrasief bewerken van het optische element, in het bijzonder krachtgestuurd. In het bijzonder is als voorbeeld een fluïdum straal inrichting 19 getoond, in het bijzonder geschikt voor polijsten. Deze 10 inrichting 19 omvat een houder 20 voor een vloeibaar straalmiddel 21, bijvoorbeeld een mengsel van een vloeistof zoals water en een abbrasief middel zoals zand, glas, ijs, oxiden, mineraal, ceramiek, metaal, legeringen, metaalpoeder, kunststof of dergelijke op zichzelf bekende straalmiddelen.The device 10 is furthermore provided with a processing device 18 for abbrasively processing the optical element, in particular force-controlled. In particular, a fluid jet device 19 is shown as an example, particularly suitable for polishing. This device 19 comprises a holder 20 for a liquid abrasive 21, for example a mixture of a liquid such as water and an abrasive such as sand, glass, ice, oxides, mineral, ceramic, metal, alloys, metal powder, plastic or the like per se known abrasives.

De aard en grootte van de deeltjes, althans van het straalmiddel kan 15 bijvoorbeeld worden gekozen al naar gelang in het bijzonder een verspanende eigenschap dan wel een polijstende eigenschap wordt gewenst. Op de houder sluit een leiding 22 aan die via een pomp 23 is verbonden met een straalmond 24 waarmee onder druk straalmiddel 21 op het optische element kan worden gericht voor abbrasieve bewerking daarvan, in het 20 bijzonder abstraheren van materiaal voor bijvoorbeeld vormen van een holling 7, voor plaatselijk aanpassen van de buigstraal R en of beïnvloeden van de oppervlakteruwheid. Het straalmiddel 21 kan in de bak 14 worden opgevangen en worden teruggevoerd naar de houder 20. Een dergelijke inrichting 19 biedt het voordeel dat daarmee bijzonder plaatselijk, 25 nauwkeurig en relatief snel oppervlakten kunnen worden bewerkt, bijvoorbeeld voor de vorming van hollingen 7 met relatief grote diepte en klein oppervlak of aanpassing van bollingen 5.The nature and size of the particles, or at least the abrasive, can for instance be selected according to whether in particular a machining property or a polishing property is desired. Connected to the holder is a line 22 which is connected via a pump 23 to a nozzle 24 with which under pressure blasting means 21 can be directed at the optical element for abbrasive processing thereof, in particular abstracting material for, for example, forming a cavity 7 , for locally adjusting the bending radius R and / or influencing the surface roughness. The blasting means 21 can be collected in the tray 14 and returned to the holder 20. Such a device 19 offers the advantage that surfaces can be processed particularly locally, accurately and relatively quickly, for example for forming hollows 7 with relatively large depth and small area or adjustment of bulges 5.

In een alternatieve uitvoeringsvorm kan met behulp van bekende poederstraaltechniek het of een oppervlak worden voorbewerkt.In an alternative embodiment, with the aid of known powder blasting technique, the or a surface can be pre-processed.

30 Poederstralen biedt het voordeel dat daarmee snel en eenvoudig een relatief 1026526 14 ♦ ruwe bewerking kan worden doorgevoerd, waarna op hiervoor beschreven wijze de gewenste vorm en/of oppervlakteruwheid kan worden verkregen.Powder blasting offers the advantage that a relatively rough processing can thus be carried out quickly and easily, whereafter the desired shape and / or surface roughness can be obtained in the manner described above.

In fig. 7 is een alternatieve uitvoeringsvorm van een gedeelte van een straalinrichting 19 volgens de uitvinding getoond, waarbij een reeks 5 straalmonden 24 is getoond, elk via een pomp 23 aangesloten op een houder 20 voor straalmiddel 21. Tussen elke pomp 23 en strjaalmond 24 is een regelklep of dergelijk regelorgaan 25 voorzien waarmee individueel de abbrasieve werking kan worden geregeld. Immers, met behulp van een regeleenheid 26, zoals ook getoond in fig. 6, kunnen de pompen 23, 10 regelkleppen 25 en straalmonden 24 worden geregeld, bijvoorbeeld voor regeling van druk, debiet, straalrichting en dergelijke. Met een dergelijke inrichting kan nog sneller een groter oppervlak worden bewerkt. Daartoe zijn de straalmonden 24 gemonteerd op aandrijfbare zwenkmiddelen 27.Fig. 7 shows an alternative embodiment of a part of a blasting device 19 according to the invention, in which a series of jet nozzles 24 is shown, each connected via a pump 23 to a holder 20 for blasting means 21. Between each pump 23 and blasting nozzle 24 a control valve or similar control member 25 is provided with which the abrasive effect can be controlled individually. After all, with the aid of a control unit 26, as also shown in Fig. 6, the pumps 23, 10 control valves 25 and jet nozzles 24 can be controlled, for example for control of pressure, flow, jet direction and the like. With such a device, a larger surface can be processed even faster. To this end, the jet nozzles 24 are mounted on drivable pivoting means 27.

Uiteraard kunnen ook groepen straalmonden 24 gezamenlijk 15 worden aangestuurd. Door aanpassing of uitwisseling van de straalmonden 24 kunnen de uitstroomprofielen en daarmee de bewerkingsoppervlakken worden aangepast.Groups of jet mouths 24 can of course also be controlled together. The outflow profiles and thus the processing surfaces can be adjusted by adjusting or exchanging the jet nozzles 24.

In fig. 7A-D is schematisch een viertal uitvoeringsvormen van een inrichting volgens fig. 7 getoond.Figs. 7A-D schematically show four embodiments of a device according to Fig. 7.

20 Fig. 7A toont een uitvoeringsvorm waarbij een matrix van straalmonden 24, bijvoorbeeld straalopeningen in een plaatvormig deel 24A is opgenomen. Een te bewerken object 1 is daaronder opgesteld. Zoals uit de figuur blijkt hebben de spuitmonden 24 conisch straalpatroon 24B, zodanig dat het gehele oppervlak van het object 1 daardoor wordt geraakt. Daarmee 25 kan ineens een geheel oppervlak worden bewerkt. Eventueel kan het deel 24A in vorm zijn aangepast aan het te bewerken oppervlak, bijvoorbeeld met een vergelijkbare bolling of holling, zodat de afstand tussen de straalmonden 24 en het oppervlak steeds ongeveer gelijk is. De plaat 24A kan roteerbaar rond een normaal-as op het oppervlak of beweegbaar is zijn 30 eigen vlak (pijl P) zijn opgesteld, waardoor een random effect kan worden 1026526 15 verkregen. Hiermee kan snel en eenvoudig een geheel oppervlak worden bewerkt.FIG. 7A shows an embodiment in which a matrix of jet nozzles 24, for example jet openings, is included in a plate-shaped part 24A. An object 1 to be processed is arranged below it. As can be seen from the figure, the nozzles 24 have a conical jet pattern 24B, such that the entire surface of the object 1 is hit by it. Thus, an entire surface can be processed suddenly. Optionally, the part 24A can be adapted in shape to the surface to be processed, for example with a comparable bulge or hollow, so that the distance between the jet mouths 24 and the surface is always approximately the same. The plate 24A can be rotatably arranged about a normal axis on the surface or movable on its own surface (arrow P), whereby a random effect can be obtained 1026526. With this, an entire surface can be processed quickly and easily.

Fig. 7B toont een uitvoeringsvorm vergelijkbaar met die als getoond in fig. 7A, waarbij evenwel slechts een rij straalmonden 24 in een 5 plaat 24A is voorzien. De plaat 24A en/of het object 1 worden in de richting P relatief ten opzichte van elkaar bewogen voor het verkrijgen van de gewenste bewerking. Hiermee kan snel en eenvoudig een oppervlak worden bewerkt en eenvoudige aanpassing in de vorm worden verkregen.FIG. 7B shows an embodiment similar to that shown in FIG. 7A, but only one row of jet mouths 24 is provided in a plate 24A. The plate 24A and / or the object 1 are moved in the direction P relative to each other to obtain the desired operation. With this, a surface can be processed quickly and easily and simple adaptation in the shape can be obtained.

Fig. 7C toont een uitvoeringsvorm waarbij de straalmonden 10 ongeveer in concentrische cirkels zijn voorzien in een plaat 24A. Hierbij is de plaat bij voorkeur beweegbaar in twee haaks op elkaar staande richtingen PI, P2 en zwenkbaar in twee richtingen Zl, Z2. Daardoor is een gestuurde beweging van de plaat en daarmee van de stralen 24B over het oppervlak mogelijk, waardoor vormen van het oppervlak snel, eenvoudig en 15 nauwkeurig kan worden uitgevoerd.FIG. 7C shows an embodiment in which the jet nozzles 10 are provided in a plate 24A approximately in concentric circles. The plate is herein preferably movable in two directions P1, P2 perpendicular to each other and pivotable in two directions Z1, Z2. Thereby a controlled movement of the plate and hence of the rays 24B over the surface is possible, whereby forming of the surface can be carried out quickly, easily and accurately.

Fig. 7D toont een uitvoeringsvorm waarbij in een plaatvormig deel 24A een serie individueel aanstuurbare en in ten minste straalrichting en patroon instelbare straalmonden 24 voorzien, zodat bij ten opzichte van elkaar stilstaande en/of bewegende plaat 24A en object 1 gewenste 20 oppervlakte bewerkingen zoals vorming en afwerking kunnen worden uitgevoerd. Voordeel is dat object en plaat niet bewogen hoeven te worden.FIG. 7D shows an embodiment in which in a plate-shaped part 24A a series of individually controllable and in at least radius direction and pattern adjustable jet mouths 24 are provided, so that surface treatments such as forming and finishing are desired with respect to stationary and / or moving plate 24A and object 1 can be executed. The advantage is that object and plate do not have to be moved.

Bij elk van de uitvoeringsvormen als getoond in fig. 7, 7A - 7D kunnen indien gewenst de straalmonden individueel of groepsgewijs aanstuurbaar zijn en bijvoorbeeld zijn voorzien van een regelklep 25 en/of 25 pomp 23, aangesloten op de regelinrichting 26. Hiermee kan nog beter het bewerkingspatroon worden geregeld.In each of the embodiments as shown in Figs. 7, 7A - 7D, if desired, the jet nozzles can be controlled individually or in groups and, for example, are provided with a control valve 25 and / or pump 23 connected to the control device 26. This can be even better the editing pattern can be controlled.

Tijdens bewerking van het optische object zoals de preform 1 wordt met behulp van de meetinrichting 17 steeds ten minste daar waar een bewerking met de bewerkingsinrichting en/of in de directe omgeving 30 daarvan de verandering in het oppervlak waarop de bewerking wordt 1026526 ι 16 uitgevoerd' gemeten, bij voorkeur continu. Daartoe is de meetinrichting bij uitgevoerd als een contactloze meetinrichting zoals een interferonmetrische meetinrichting. Daarbij kan een inrichting worden gebruikt waarbij het gehele oppervlak nagenoeg volledig en ineens wordt gemeten, zoals 5 schematisch getoond in fig. 8 of plaatselijk, zoals schematisch getoond in fig.During processing of the optical object such as the preform 1, with the aid of the measuring device 17, at least where processing with the processing device and / or in the immediate vicinity thereof, the change in the surface on which the processing is carried out is always done. measured, preferably continuously. To that end, the measuring device is designed as a contactless measuring device such as an interferon-metric measuring device. A device can be used in which the entire surface is measured almost completely and in one go, such as schematically shown in Fig. 8 or locally, as schematically shown in Fig.

9. Dergelijke meetinrichtingen en -methoden zijn op zichzelf overigens bekend en maken gebruik van veranderingen in reflectie en elkaar uitdovende of versterkende golven, in het bijzonder licht. Hiermee kunnen in het bijzonder relatieve dikte afnamen van het optische element worden 10 gemeten, tijdens bewerking en bij voorkeur door het object heen, vanaf een zijde waaraan geen bewerkingshandelingen worden verricht. Bij voorkeur is de inrichting 17 volgens de uitvinding voorzien van middelen voor het vastleggen van de beginpositie van het object, in het bijzonder de preform 1 op de houder 16, alsmede voor het bepalen van de oorspronkelijke vorm van 15 de preform 1, bijvoorbeeld door gebruik te maken van 3-D positiebepaling, stereofotografie of dergelijke op zichzelf bekende methoden, zodat uit de relatieve dikte- en vormveranderingen steeds de feitelijke dikte en vorm bekend zijn, althans kunnen worden bepaald. Met een dergelijke meetinrichting 17 wordt bereikt dat tijdens bewerking de preform 1, althans 20 het optische element niet van de houder 16 hoeft te worden genomen maar in een continu proces kan worden bewerkt.9. Such measuring devices and methods are otherwise known per se and make use of changes in reflection and mutually extinguishing or amplifying waves, in particular light. With this, in particular relative thickness decreases of the optical element can be measured, during processing and preferably through the object, from a side on which no processing operations are performed. The device 17 according to the invention is preferably provided with means for fixing the starting position of the object, in particular the preform 1 on the holder 16, as well as for determining the original shape of the preform 1, for example by use to make 3-D position determination, stereo photography or similar methods known per se, so that the actual thickness and shape are always known from the relative thickness and shape changes, or at least can be determined. With such a measuring device 17 it is achieved that during processing the preform 1, at least the optical element, does not have to be taken from the holder 16, but can be processed in a continuous process.

Bij de in fig. 9 getoonde uitvoeringsvorm is de inrichting 17 voorzien van twee zender-ontvangers 28 voor licht, waarmee door de houder 16 heen, welke volgens de uitvinding bij voorkeur1 transparant is uitgevoerd, 25 en het optische object 1 (de preform) lichtstralen 29 kunnen worden uitgezonden en ontvangen. De lichtstralen worden ten minste gedeeltelijk weerkaatst door het te bewerken oppervlak van het optische object 1, in het getoonde uitvoeringsvoorbeeld het tweede oppervlak 3, waardoor door interferentie van de beide lichtstralen 29A, B de vormveranderingen, in het 30 bijzonder de dikteveranderingen kunnen worden bepaald. Waarbij 1026526 ( 17 bovendien de oppervlakteruwheid kan worden bepaald en gecontroleerd. De zender-ontvangers 28 kunnen worden verzwenkt rond assen 30A, 29B, waardoor het gehele oppervlak 3 kan worden bestreken. De zender-ontvangers 28 en de spuitkop 24 worden gestuurd door de regelinrichting 26 5 waarmee voor elk deel van het oppervlak 3 op basis van een in de regelinrichting 26 ingevoerd gewenst profiel de inrichting 10 kan worden aangestuurd en continu kan worden bijgestuurd.In the embodiment shown in Fig. 9, the device 17 is provided with two light-transmitters 28, with which through the holder 16, which according to the invention is preferably made transparent, 25 and the optical object 1 (the preform) light rays 29 can be broadcast and received. The light rays are reflected at least in part by the surface of the optical object 1 to be processed, the second surface 3 in the exemplary embodiment shown, as a result of which interference with the two light rays 29A, B can change the shape changes, in particular the thickness changes. 1026526 (17 moreover, the surface roughness can be determined and checked. The transmitter receivers 28 can be pivoted about axes 30A, 29B, whereby the entire surface 3 can be covered. The transmitter receivers 28 and the spray head 24 are controlled by the control device 26 with which for each part of the surface 3 on the basis of a desired profile entered in the control device 26 the device 10 can be controlled and continuously adjusted.

Bij de in fig. 8 getoonde uitvoeringsvorm is de inrichting 17 opgenomen in een holle as 12, althans de zender-ontvangers 28. Nabij het 10 boveneinde van de as 12 is een lens of samenstel van lenzen 31 opgesteld, in het bijzonder een Fresnel lens 31, waarmee licht van de zender-ontvangers 28 kan worden verbogen door de transparante houder 16 en het optische object 1. De houder 16 is op bekende wijze positievast vastgezet, schematisch getoond door de inkepingen 34 en complementaire 15 uitstulpingen 35. Het optische object is op de houder 16 positievast vastgezet met behulp van een daartoe geëigend middel 32 zoals een kleefpasta, waarbij de houder een blokkerfunctie vervult. Geschikt als middel 32 is bijvoorbeeld, maar niet daartoe beperkt, onder UV-licht of temperatuur verandering uithardende hars. Dit middel 32 heeft een 20 bekende brekingsindex, bij voorkeur passend bij en meer bij voorkeur ongeveer gelijk aan die van de houder 16. Met een dergelijke configuratie kan direct door de houder 16 heen, welke gebruikelijk ook als blokker wordt aangeduid, van nagenoeg het gehele te bewerken oppervlak 2 op eerder beschreven wijze een beeld van vorm- en dikte veranderingen worden 25 verkregen, op basis waarvan de bewerkingsinrichting 18, schematisch aangegeven door een straalmond 24 van een inrichting 19 of een frees 36, kan worden aangestuurd.In the embodiment shown in Fig. 8, the device 17 is accommodated in a hollow shaft 12, at least the transmitter-receivers 28. Near the upper end of the shaft 12, a lens or assembly of lenses 31 is arranged, in particular a Fresnel lens. 31, with which light from the transmitter-receivers 28 can be bent by the transparent holder 16 and the optical object 1. The holder 16 is fixed in position in a known manner, shown schematically by the notches 34 and complementary protrusions 35. The optical object is fixedly fixed on the holder 16 by means of an appropriate means 32 such as an adhesive paste, the holder fulfilling a blocking function. Suitable as agent 32 is, for example, but not limited to, curing resin under UV light or temperature change. This means 32 has a known refractive index, preferably corresponding to and more preferably approximately equal to that of the holder 16. With such a configuration it is possible to pass directly through the holder 16, which is usually also referred to as a blocker, of substantially the entire the surface 2 to be machined, an image of shape and thickness changes can be obtained in the manner described earlier, on the basis of which the machining device 18, schematically indicated by a nozzle 24 of a device 19 or a cutter 36, can be controlled.

In fig. 10 A-E is een vijftal mogelijke configuraties gegeven voor een inrichting 10 volgens de uitvinding, waarbij ten minste een der J 0265 2 6 18 elementen fcewerkingsinrichting 18, meetinrichting 17 en/of tafel 11 met houder 16 beweegbaar is opgesteld met behulp van een robotarm 40.Fig. 10 AE shows five possible configurations for a device 10 according to the invention, wherein at least one of the elements of the processing device 18, measuring device 17 and / or table 11 with holder 16 is arranged movably with the aid of a robot arm 40.

Bij de in fig. 10A getoonde uitvoeringsvorm zijn bewerkingsinrichting 19, althans de straalmond 24 en de meetinrichting 17 5 op twee afzonderlijke robotarmen 40A, B opgesteld, terwijl de tafel 11 met houder 16 vast is opgesteld. De robotarmen 40 en de tafel 11 zijn op een zelfde fundering opgesteld waarbij middelen kunnen zijn voorzien voor uitdempen van en/of compenseren voor trillingen opgewekt door de bewerkingsinrichting 18, bijvoorbeeld door trillingsdempers in de voet 41 10 van de robotarmen 40 en/of de tafel 11 of door actieve trillingscompensatie en/of demping. Dergelijke middelen zijn genoegzaam bekend.In the embodiment shown in Fig. 10A, processing device 19, at least the nozzle 24 and the measuring device 17, are arranged on two separate robot arms 40A, B, while the table 11 with holder 16 is fixed. The robot arms 40 and the table 11 are arranged on the same foundation, wherein means can be provided for damping out and / or compensating for vibrations generated by the processing device 18, for example by vibration dampers in the base 41 of the robot arms 40 and / or the table 11 or by active vibration compensation and / or damping. Such means are sufficiently known.

Bij de in fig. 10B getoonde uitvoeringsvorm zijn wederom twee robots voorzien voor meetinrichting 17 en bewerkingsinrichting 18 doch deze zijn fysiek gescheiden van elkaar en van de tafel 11, zodanig dat 15 trillingen opgewekt door de bewerkingsinrichting 18 niet door de meetinrichting 17 en/of tafel 11 worden overgenomen of vice versa.In the embodiment shown in Fig. 10B, two robots are again provided for measuring device 17 and processing device 18, but these are physically separated from each other and from the table 11, such that vibrations generated by the processing device 18 are not caused by the measuring device 17 and / or table 11 are taken over or vice versa.

In de in fig. IOC getoonde uitvoeringsvorm zijn de meetinrichting 17 en de bewerkingsinrichting 18 gezamenlijk op een kop 42 van een robotarm 40 gemonteerd. Daarbij zijn in de kop 42 trillingsdempers en/of 20 actieve trillingscompensatiemiddelen opgenomen voor het verhinderen van wederzijdse beïnvloeding. De tafel 11 is daarbij vast opgesteld.In the embodiment shown in Fig. IOC, the measuring device 17 and the processing device 18 are mounted together on a head 42 of a robot arm 40. Thereby, vibration dampers and / or active vibration compensation means are included in the head 42 for preventing mutual influencing. The table 11 is thereby fixedly arranged.

In de in fig. 10D getoonde uitvoeringsvorm is de bewerkingsinrichting 18 op een robotarm 40 bevestigd, terwijl de tafel 11 met daarin of —onder de meetinrichting 17, bijvoorbeeld als getoond in fig. 8 25 of 9.In the embodiment shown in Fig. 10D, the processing device 18 is mounted on a robot arm 40, while the table 11 with or therein the measuring device 17, for example as shown in Figs. 8 or 9.

Bij de in fig. 10 E getoonde uitvoeringsvorm is de tafel 11 op een robotarm 40 bevestigd terwijl de bewerkingsinrichting 18 en meetinrichting 17 op een kop 42 als getoond in fig. 10C zijn bevestigd, doch hierbij is de kop 42 vast opgesteld.In the embodiment shown in Fig. 10 E, the table 11 is mounted on a robot arm 40 while the processing device 18 and measuring device 17 are mounted on a head 42 as shown in Fig. 10C, but the head 42 is hereby fixed.

.10265 26 ι 19.10265 26 to 19

Fig. 11 toont schematisch een alternatieve uitvoeringsvorm van een inrichting 10 volgens de uitvinding, waarmee relatief eenvoudig en bij voorkeur nagenoeg volautomatisch een optisch element zoals een multi-focaal brillenglas 50 (slechts als voorbeeld getoond) kan worden vervaardigd 5 uit een preform 1 als bijvoorbeeld getoond in fig. 1-4. Bij deze inrichting zijn in een behuizing 51 achtereenvolgens een eerste bewerkingsinrichting 18A in de vorm van een freesinrichting, een tweede bewerkingsinrichting 18B in de vorm van een fluïdum straalinrichting 19, een derde bewerkingsinrichting 18C, een coating- en graveerinrichting en een vierde 10 bewerkingsinrichting 18D, een slijpinrichting voorzien. De houder 16 met althans een deel van de meetinrichting 17 is hierbij opgenomen in een transportmiddel 52, schematisch weergegeven door een karretje, verplaatsbaar over een rail 53, waarmee de preform 1 langs de bewerkingsinrichtingen 18A-D kunnen worden bewogen. Het zal evenwel 15 duidelijk zijn dat hiervoor veel alternatieven mogelijk zijn, bijvoorbeeld een carrousel, terwijl uiteraard ook de bewerkingsinrichtingen langs een stationair opgestelde tafel 11 met houder 16 en preform 1 kunnen worden bewogen.FIG. 11 schematically shows an alternative embodiment of a device 10 according to the invention, with which relatively easily and preferably substantially fully automatically an optical element such as a multi-focal lens lens 50 (shown as an example only) can be manufactured from a preform 1 as shown for example in fig. 1-4. With this device, in a housing 51 are successively a first processing device 18A in the form of a milling device, a second processing device 18B in the form of a fluid blasting device 19, a third processing device 18C, a coating and engraving device and a fourth processing device 18D, provided with a grinding device. The holder 16 with at least a part of the measuring device 17 is herein included in a transport means 52, schematically represented by a cart, displaceable over a rail 53, with which the preform 1 can be moved along the processing devices 18A-D. It will, however, be clear that many alternatives are possible for this, for example a carousel, while of course also the processing devices can be moved along a stationary table 11 with holder 16 and preform 1.

Een preform 1 wordt op eerder beschreven wijze opgesteld op een 20 houder 16, op het transportmiddel 52, boven de meetinrichting 17. De uitgangsvorm en -positie worden bepaald en opgeslagen in een regeleenheid 26, waarna het transportmiddel 52 de behuizing 51 in wordt bewogen, tot bij de eerste bewerkingsinrichting 18A. Hiermee wordt, indien nodig, het eerste oppervlak 2 van de preform 1 bewerkt. Een frees 54 voor in hoofdzaak de 25 gewenste eindvorm wordt in het eerste oppervlak 2 gedrukt, waardoor in hoofdzaak de gewenste configuratie van het eerste oppervlak 2A wordt verkregen. Vervolgens wordt het transportmiddel 52 met de preform 1 naar de tweede bewerkingsinrichting bewogen, waarin met de straalmond of -monden 24 het eventueel gefreesde oppervlak wordt gepolijst en/of een 30 holling 7 of andere plaatselijke oppervlakteverandering wordt aangebracht.A preform 1 is arranged in a previously described manner on a holder 16, on the transport means 52, above the measuring device 17. The starting form and position are determined and stored in a control unit 26, after which the transport means 52 is moved into the housing 51, up to the first processing device 18A. With this, if necessary, the first surface 2 of the preform 1 is processed. A cutter 54 for substantially the desired end shape is pressed into the first surface 2, whereby substantially the desired configuration of the first surface 2A is obtained. Subsequently, the conveying means 52 with the preform 1 is moved to the second processing device, in which the possibly milled surface is polished with the nozzle 24 or nozzles 24 and / or a cavity 7 or other local surface change is made.

1026526 201026526 20

Eventueel kunnen blaasmiddelen (niet getoond) zijn voorzien voor het verwijderen van slijpsel, fluïdumresten en dergelijke.Blowing means (not shown) may optionally be provided for removing sharps, fluid residues and the like.

In de derde bewerkingsinrichting 18C kunnen middelen 55 zijn voorzien voor het aanbrengen van een coating, bijvoorbeeld voor het 5 verkrijgen van een spiegelende of juist ontspiegelende laag. In deze bewerkingsinrichting 18C kan eveneens een straalinrichting 19 zijn voorzien, waarmee de aangebrachte coating althans plaatselijk kan worden weggenomen, zoals schematisch getoond in fig. 13 en 14, voor markering van het object 1, bijvoorbeeld ten behoeve van positiebepaling voor de 10 opticien of andere (eind)gebruiker of voor commerciële doeleinden, bijvoorbeeld branding.Means 55 can be provided in the third processing device 18C for applying a coating, for example for obtaining a reflective or, conversely, reflective layer. In this processing device 18C a blasting device 19 can also be provided, with which the applied coating can be removed at least locally, as schematically shown in Figs. 13 and 14, for marking the object 1, for instance for determining the position of the optician or other (end) user or for commercial purposes, such as branding.

De vierde bewerkingsinrichting 18D ten slotte is voorzien van een slijpinstrument 56 voor het in de gewenste vorm snijden of slijpen van de preform 1, voor het verkrijgen van het gewenste optische element 50. Dit 15 kan bijvoorbeeld direct gereed zijn voor plaatsing in een montuur. Daartoe kan een der bewerkingsinrichtingen 18, bijvoorbeeld de tweede 18B of de vierde 18D zijn ingericht voor het aanbrengen van bijvoorbeeld bevestigingsgaten voor schroeven of andere montuurdelen, groeven in een zijde van de lens 50 en dergelijke.The fourth processing device 18D is finally provided with a grinding instrument 56 for cutting or grinding the preform 1 to the desired shape, to obtain the desired optical element 50. This can for instance be immediately ready for placement in a frame. To this end, one of the processing devices 18, for example the second 18B or the fourth 18D, can be adapted to provide, for example, fixing holes for screws or other frame parts, grooves in one side of the lens 50 and the like.

20 Het zal duidelijk zijn dat in een bewerkingsinrichting 10 volgens fig. 11 andere aantallen en typen bewerkingsinrichtingen kunnen zijn voorzien. Bijvoorbeeld kunnen de coatingmiddelen 55 worden weggelaten of kan de houder zodanig worden uitgevoerd dat een andere zijde van de preform kan worden bewerkt, of beide zijden. Met name daar waar preforms 25 1 worden gebruikt als getoond in fig. 1 en 3 kan een bijzonder eenvoudige houder 16 worden toegepast, waarin of waarop de preform 1 wordt gelegd en slechts langs de buitencontour wordt ondersteund. Daarmee is de toegankelijkheid van de beide oppervlakken vergroot.It will be clear that in a processing device 10 according to Fig. 11 other numbers and types of processing devices can be provided. For example, the coating means 55 can be omitted or the holder can be designed such that another side of the preform can be machined, or both sides. In particular where preforms 1 are used as shown in Figs. 1 and 3, a particularly simple holder 16 can be used, in which or on which the preform 1 is laid and supported only along the outer contour. This increases the accessibility of both surfaces.

In fig. 12 is als voorbeeld een optisch vormelement 60 getoond, 30 geschikt voor gebruik bij de fabricage van lenzen, in het bijzonder 1026526 21 contactlenzen. Getoond is het mannelijk deel van een mal. Dit is in het vormend oppervlak 61 voorzien van een bol oppervlak 62 dat enigszins verhoogd ligt ten opzichte van het vormend oppervlak 61. Hiermee kan derhalve bijvoorbeeld bij gebruik van een vrouwelijke tegenvorm met een 5 sferisch, concaaf oppervlak, een lens worden gevormd met relatief dikkere randen en een dunner middendeel, althans verlopende wanddikte. Door toepassing van een inrichting volgens de uitvinding kan een dergelijk vormend oppervlak met verhoging bijzonder nauwkeurig en reproduceerbaar worden vervaardigd, tegen relatief lage kosten. Bovendien 10 kunnen eenvoudig twee of meer hollingen (niet getoond) in een oppervlak, in het bijzonder het convexe oppervlak van de mal worden aangebracht, zodanig dat aan de concave zijde van een daarin te vormen lens ten minste twee op afstand van elkaar gelegen verhogingen zijn voorzien. Tijdens gebruik dienen deze verhogingen als positioneringselementen waarmee 15 rotatie op het oog wordt tegengegaan. Dit is met name van belang indien de lenzen niet rotatiesymmetrisch zijn.Fig. 12 shows as an example an optical form element 60 suitable for use in the manufacture of lenses, in particular 1026526 21 contact lenses. Shown is the male part of a mold. This is provided in the shaping surface 61 with a convex surface 62 which is slightly raised relative to the shaping surface 61. Thus, for example, when using a female counter-shape with a spherical, concave surface, a lens can be formed with relatively thicker edges and a thinner middle part, at least running wall thickness. By using a device according to the invention, such a forming surface with elevation can be manufactured particularly accurately and reproducibly, at relatively low costs. Moreover, two or more cavities (not shown) can simply be arranged in a surface, in particular the convex surface of the mold, such that on the concave side of a lens to be formed therein are at least two spaced apart elevations to provide. During use, these elevations serve as positioning elements with which rotation on the eye is prevented. This is particularly important if the lenses are not rotationally symmetrical.

In fig. 13 en 14 is in boven- en doorgesneden zijaanzicht een lens 50, althans optische element waaruit een lens 50 kan worden gesneden getoond, voorzien van een coating 57 met daarin markeringspunten 58 en 20 een gegraveerde naam 59, bijvoorbeeld een merknaam, een typeaanduiding of dergelijke. Met een inrichting volgens de uitvinding kan een dergelijke markering of branding eenvoudig worden aangebracht doordat zeer nauwkeurig de dikte van de coatinglaag kan worden bepaald en de bewerkingsinrichting, in het bijzonder de straalinrichting 19 kan worden 25 aangestuurd zodanig dat slechts de coating wordt verwijderd en niet een deel van het oppervlak waarop deze is aangebracht.Figures 13 and 14 show a lens 50, at least an optical element from which a lens 50 can be cut, in top and sectional side view, provided with a coating 57 with marking points 58 and 20 therein an engraved name 59, for example a brand name, a type designation or the like. With a device according to the invention, such a marking or branding can easily be applied because the thickness of the coating layer can be determined very accurately and the processing device, in particular the blasting device 19, can be controlled such that only the coating is removed and not a coating. part of the surface on which it is applied.

Met een inrichting 10 volgens de uitvinding, in het bijzonder als getoond in fig. 11 kan een opticien of dergelijke nagenoeg instantaan en uit een beperkt aantal preforms een groot assortiment glazen en lenzen 30 vervaardigen welke direct in een montuur kunnen worden geplaatst. Deze 1026526 , 22 ( lenzen kunnen bovendien zowel mono- als bi-focaal zijn en individueel worden aangepast. Eventueel kan de inrichting 10, in het bijzonder de regelinrichting 26 zodanig zijn ingericht dat de gebruiker op elk moment de progressie kan waarnemen en/of de bewerking kan beïnvloeden.With a device 10 according to the invention, in particular as shown in Fig. 11, an optician or the like can produce a large assortment of glasses and lenses 30, almost instantaneously and from a limited number of preforms, which can be placed directly in a frame. These 1026526, 22 (lenses can moreover be both mono-focal and bi-focal and individually adjusted. Optionally, the device 10, in particular the control device 26, can be arranged such that the user can see the progression at any time and / or the operation.

5 Een te bewerken object 1 kan, bijvoor beeld bij toepassing van over- of undermould technieken, uiteraard ook aan de langsrand worden aangegrepen zodat zowel het convexe als het concave oppervlak vrij ligt voor bewerking.An object 1 to be processed can of course also be engaged on the longitudinal edge, for example when applying over- or under-mold techniques, so that both the convex and the concave surface are free for processing.

Het zal duidelijk zijn dat met een inrichting volgens de uitvinding 10 of hierin beschreven werkwijzen of vormelementen zoals mallen voor preforms of lenzen kunnen worden gevormd en/of bewerkt, bijvoorbeeld voor a-sferisch of torisch aanpassen van vormende oppervlakken. Ook kunnen anders gevormde lenzen met een werkwijze of inrichting volgens de uitvinding passend worden gemaakt voor een eindgebruiker, bijvoorbeeld 15 geïndividualiseerd en/of op maat van een montuur gemaakt.It will be clear that with a device according to the invention or methods or molding elements described herein such as molds for preforms or lenses can be formed and / or machined, for example for aspherical or toric adjustment of forming surfaces. Differently shaped lenses can also be made suitable for an end user with a method or device according to the invention, for instance individualized and / or made to measure for a frame.

De uitvinding is geenszins beperkt tot de in de beschrijving en de tekening getoond e uitvoeringsvoorbeelden. Vele variaties daarop zijn mogelijk binnen het door de conclusies geschetste raam van de uitvinding.The invention is in no way limited to the exemplary embodiments shown in the description and the drawing. Many variations thereof are possible within the scope of the invention as set forth in the claims.

Zo kunnen vele andere typen en vormen preforms worden bewerkt 20 met een inrichting of werkwijze volgens de uitvinding, bijvoorbeeld gekleurd, gehard of meteen andere uitgangsvorm. Ook kunnen spiegellagen worden aangebracht en bewerkt. Door variatie van de hoek tussen de straal van de fluïdumstraalinrichting en het te bewerken oppervlak kan de abbrasieve werking worden beïnvloed en kan een al dan niet sterk 25 materiaal wegnemende functie of juist een polijstende functie worden verkregen. Mede daardoor kan met een inrichting of werkwijze volgens de uitvinding elke gewenste bewerking worden uitgevoerd, welke steeds in situ kan worden geregistreerd en bijgestuurd. Gebruikelijke polijstmiddelen zoals polijstkoppen en -pads kunnen naast of in plaats van de 30 fluïdumstraal-polijstinrichting worden toegepast, bijvoorbeeld voor het snel 1026526 ι 23 polijsten van grote oppervlakken, terwijl de straalinrichting wordt gebruikt voor sterk gekromde en/of onregelmatig gevormde en/of plaatselijk relatief diepe oppervlakdelen. Ook kunnen andere meetinrichtingen worden toegepast en kan bijvoorbeeld een houder worden gebruikt die specifieke 5 licht-doorlaatopeningen heeft voor de meetinrichting. Ook kan, zoals schematisch getoond in fig. 10, de meetinrichting zijn ingericht voor plaatsing boven het te bewerken oppervlak. Diktemetingen en dikteveranderingen kunnen dan bijvoorbeeld ook worden gemeten door reflectie op het tegenoverliggende oppervlak en/of een oppervlak van de 10 houder. Andere middelen kunnen zijn voorzien voor vasthouden van de preform tijdens bewerking, bijvoorbeeld klemmiddelen.For example, many other types and shapes can be preformed with a device or method according to the invention, for example colored, hardened or with a different starting form. Mirror layers can also be applied and processed. By varying the angle between the jet of the fluid jet device and the surface to be processed, the abbrasive effect can be influenced and a material removal function, or a polishing function can be obtained, which may or may not be strong. Partly as a result, any desired operation can be carried out with an apparatus or method according to the invention, which can always be registered and adjusted in situ. Conventional polishing means such as polishing heads and pads can be used in addition to or instead of the fluid jet polishing device, for example for fast polishing of large surfaces, while the blasting device is used for highly curved and / or irregularly shaped and / or locally relatively deep surface parts. Other measuring devices can also be used and, for example, a holder can be used which has specific light transmission openings for the measuring device. Also, as shown schematically in Fig. 10, the measuring device can be arranged for placement above the surface to be processed. Thickness measurements and thickness changes can then also be measured, for example, by reflection on the opposite surface and / or a surface of the holder. Other means may be provided for holding the preform during processing, for example clamping means.

Alle combinaties van onderdelen van de hier getoonde en/of beschreven uitvoeringsvormen worden geacht binnen het door de conclusies geschetste raam van de uitvinding te vallen.All combinations of components of the embodiments shown and / or described herein are considered to fall within the scope of the invention as outlined by the claims.

15 102652615 1026526

Claims

1. Optical element with a first side that has a first substantially continuous spherical, toric or parabolic surface and an opposite second side that has a second substantially continuous spherical or parabolic surface, the first and / or the second side locally is provided with a cavity in the relevant surface, spaced from the apex of both sides.

2. Optical element as claimed in claim 1, wherein the element has a first curved, in particular substantially double-curved surface with a first apex on a first side and a second curved surface, preferably substantially double, on an opposite second side curved, with a second apex, wherein an elevation is provided on at least one of the sides at a distance from the relevant apex, a cavity being provided on the opposite side near said.

3. Optical element as claimed in claim 1 or 2, wherein a finishing layer is applied to the element 15, in particular a scratch-resistant, mirroring or anti-reflective layer, wherein said layer is locally wholly or partially removed with an abbrasive method.

Optical element according to any of claims 1-3, wherein marking points are arranged in said optical element.

The optical element according to any one of claims 1-4, wherein the optical element is a mold for manufacturing lenses or lens forms.

The optical element according to any of claims 1-4, wherein the optical element is a lens or a preform for a lens.

Optical element according to claim 5 or 6, wherein said optical element is designed as a contact lens or preform therefor, or a mold therefor. 1026526 * I

8. Optical element or preform for such an element, provided with a first surface and an opposite second, curved surface, wherein an elevation is locally provided on the second surface, while in the first surface there is a cavity and / or opposite to said elevation. a protrusion is provided.

The optical element or preform according to claim 8, wherein the first and second surfaces are curved, respectively concave and convex and substantially spherical, toric, parabolic or hyperbole-shaped, each having an apex, the elevation and / or the cavity and / or the protuberance at a distance from the apex are provided.

10. Mold for an optical element, in particular for a contact lens, wherein at least one surface is substantially spherically curved and is provided with a circular depression, which depression is provided by an abbrasive method, in particular with fluid jet polishing.

11 Mold for an optical element, in particular for a contact lens, wherein at least one surface is substantially spherically curved and is provided with a circular depression, which depression is provided by an abbrasive method, in particular with a fluid jet polishing, wherein at least two surface deformations are provided in which positioning elements can be formed, such that during use a lens formed in the mold is secured against rotation on the eye by said positioning elements.

12. Device for forming or processing optical elements and / or optical form elements, in particular according to any one of claims 1- 11. comprising a processing device for forming surfaces of molded parts by machining or abbrasive technology, wherein at least one measuring device is provided for measuring shape changes and / or 1026526 surface roughness of said surface during processing of said surface and controlling said processing device on the basis thereof.

13. Device as claimed in claim 12, wherein the measuring device is adapted to measure said shape changes with the aid of light rays, in particular by interference measurement, and / or roughness in particular by scatterometry.

14. Device as claimed in claim 11 or 12, wherein said processing device is provided with at least one nozzle from which a blasting agent can be delivered under pressure for abrasive action to remove surface material, such that thereby desired shape change and / or surface roughness change is obtained.

Device as claimed in claim 14, wherein said processing device is adapted to operate under a pressure between 4 and 100 bar, in particular between 4 and 25 bar, more in particular between 4 and 15 bar and preferably between 5 and 10 bar spraying abrasive against a surface to be worked, in particular a mixture or suspension of a liquid such as water and an abrasive such as sand or glass or such a solid.

Device as claimed in any of the foregoing claims, wherein at least one holder is provided for holding the element to be processed in the device, which holder is at least partially light-transmitting, wherein at least one light source and at least one light receiver are near said holder arranged in such a way that during use light from the said light source can be irradiated by said holder and an element situated thereon and at least light reflected from the light source from the light source can be received by said light receiver, measuring means being provided for determining absolute and / or relative changes in the surface of said element to be processed from the reflected 1026526 light received in said light receiver.

17. Device as claimed in claim 16, wherein the holder is provided with a surface for fixing said element with the aid of an adhesive (blocking compound) which is light-transmitting, such that the surface remote from the holder can be machined with the processing device while from the opposite side through the holder is lightly beamable through the element to be machined.

18. Device as claimed in claim 16 or 17, wherein the holder comprises at least one optical element such as a lens, in particular a Fresnel lens, wherein one or more light sources and light receivers are arranged under the holder for reflecting light through the holder against the surface of the element to be worked, the holder having dimensions such that it is at least substantially covered by the element.

Device as claimed in any of the foregoing claims, wherein the device comprises at least milling means, grinding means and / or polishing means, wherein at least the grinding means and / or the polishing means comprise fluid jet polishing means.

20. Device as claimed in any of the foregoing claims, wherein furthermore is provided a device for grinding the relevant element, designed as a lens, onto a frame, wherein abbrasive processing means are provided, in particular fluid Jet polishing means for locally processing at least one part of at least one surface of the relevant element, all such that the relevant element is substantially negative, while the relevant part is substantially positive at least with respect to the further element.

21. Device as claimed in any of the foregoing claims, wherein the device is provided with means for isolating the measuring device from vibrations 1026526 with respect to the processing device, such that the measuring results of the measuring device are not influenced during processing of the optical element by vibrations caused by the processing device.

Device as claimed in claim 21, wherein the vibration isolating means comprise active and / or passive damping means.

23. Device as claimed in claim 21 or 22, wherein the processing device comprises a first arm, arranged insulated against vibrations relative to a holder for the element to be processed and the measuring device.

Device as claimed in claim 23, wherein the measuring device is provided at least partially on a second arm.

25. Device as claimed in any of the foregoing claims, wherein the processing device is provided with at least one series of blow openings 15 through which during use a fluid with an abrasive can be blown out under pressure for abbrasively machining a surface, wherein a flow rate is preferably produced from different blow openings. and / or pressure and / or the outflow speed and / or outflow profile can be actively controlled, depending on the measurement data recorded by the measuring device.

26. Method for forming or processing optical elements or optical forming elements, wherein an optical element is placed in or on a holder, such that a surface to be processed is substantially free of the holder, after which said surface to be processed by means of a processing device adapted to perform an abrasive method is processed such that at least locally the thickness of the element decreases, while at the same time the thickness of the element is measured at least at the level of the surface machined surface part and the processing device is controlled on the basis of the measured thickness, or at least a decrease thereof, as a result of the abrasive method.

A method according to claim 26, wherein as abrasive method, fluid jet polishing is used. 5 1026526