NL1012505C2

NL1012505C2 - Excavating device for forming channel in ground has assembly of jet excavating units defining cross section of channel, with sensor connected to at least one unit for measuring force exerted by ground

Info

Publication number: NL1012505C2
Application number: NL1012505A
Authority: NL
Inventors: Cornelis Zandwijk; Frits-Jan Koppert; Rokus Van Den Bout; Rogier Koene
Original assignee: Heerema Ondergrondse Infrastru
Priority date: 1999-07-02
Filing date: 1999-07-02
Publication date: 2001-01-03

Abstract

The excavating device has an assembly of jet excavating units (2) defining a cross section of the channel. A sensor (4) is connected to at least one unit for measuring a force which is exerted on the unit by the ground parallel to the excavating direction. A control unit controls the excavation on the basis of the force measured by the sensor.

Description

Korte aanduiding: Jetgraafinrichting.Short designation: Jet excavator.

De uitvinding heeft betrekking op een graafinrichting voor het in een ontgravings rich ting vormen van een kanaal met een vooraf bepaalde dwarsdoorsnede in de bodem, omvattende een samenstel van jetgraafeenheden die tezamen de dwarsdoorsnede 5 van het kanaal bepalen, en elk zijn voorzien van ten minste een jetinrichting. Uit de jetinrichtingen stroomt een jetvloeistof welke is gericht op de te ontgraven, relatief zachte grond, die bijvoorbeeld bestaat uit klei, zand of veen of een combinatie daarvan. Hierdoor wordt de grond versneden en met de jetvloei-10 stof gemengd, waarna het verkregen mengsel kan worden afge-voerThe invention relates to an excavating device for forming a channel with a predetermined cross-section in the ground in an excavation direction, comprising an assembly of jet excavating units which together determine the cross-section of the channel and each are provided with at least one jet device. A jet liquid flows from the jet devices, which is aimed at the relatively soft soil to be excavated, which for instance consists of clay, sand or peat or a combination thereof. The soil is hereby cut up and mixed with the jet liquid, after which the resulting mixture can be discharged

Dit EP-A-0 890 708 is een graaf inrichting bekend die meerdere aan elkaar grenzende jetgraafeenheden heeft. In de jetgraafeenheid is een roterende jetinrichting aangebracht die 15 onder hoge druk jetvloeistof op de te ontgraven grond spuit, die hierdoor bezwijkt. Terwijl de jetgraafeenheid in ontgra-vingsrichting door de bodem wordt getrokken, wordt het door de jetinrichting gevormde kanaal achter de jetgraafeenheid opgevuld met een verhardbaar materiaal. Op deze manier wordt een 20 wand in de grond gevormd. De vorm van het in de bodem te vormen kanaal kan willekeurig gekozen worden door een aantal jetgraaf-eenheden op een gewenste manier ten opzichte van elkaar op te stellen.This EP-A-0 890 708 is known an excavating device which has several adjacent jet excavating units. In the jet excavating unit, a rotating jet device is arranged which sprays jet liquid under high pressure on the ground to be excavated, which collapses as a result. While the jet excavating unit is being pulled through the ground in the excavation direction, the channel formed by the jet device behind the jet excavating unit is filled with a hardenable material. In this way a wall is formed in the ground. The shape of the channel to be formed in the ground can be chosen arbitrarily by arranging a number of jet excavating units in a desired manner relative to each other.

De bekende graafinrichting levert aanzienlijke moeilijkhe-25 den op met betrekking tot de beheersing van de ontgraving. Ten gevolge van de toename van de gronddruk met de diepte in de bodem heeft de bekende graafinrichting bij een relatief homogene grondsamenstelling de neiging naar voren te kantelen aangezien bij een dergelijke graaf inrichting die zich in de diepte 30 uitstrekt het laaggelegen gedeelte een grotere weerstand van de te ontgraven grond ondervindt dan het daarboven gelegen gedeelte. De verplaatsing van het laaggelegen gedeelte heeft daardoor de neiging achter te blijven bij de verplaatsing van het daarboven gelegen gedeelte.The known excavating device presents considerable difficulties with regard to excavation control. As a result of the increase in the soil pressure with the depth in the soil, the known excavating device tends to tilt forward with a relatively homogeneous soil composition, since with such an excavating device extending in depth, the low-lying part has a greater resistance of the soil to be excavated then experiences the part above it. Therefore, the displacement of the low-lying portion tends to lag behind the displacement of the above-lying portion.

1012505 - 2 -1012505 - 2 -

De roterende jetinrichting heeft als nadeel, dat zij meerdere bewegende delen omvat, bijvoorbeeld een motor en lagers, die storings- en slijtagegevoelig zijn. Bovendien is de jetgraafinrichting tijdens het vormen van de wand niet toegan-5 kelijk voor onderhoud of reparatie. De graafinrichting is hierdoor niet betrouwbaar. Een andere complicatie is dat onder natuurlijke omstandigheden vrijwel altijd de grondsamenstelling in de ontgravingsrichting en/of over de doorsnede van het te ontgraven kanaal varieert, in het bijzonder tijdens het ontgra-10 ven onder een helling, waarbij het zeer waarschijnlijk is dat diverse grondlagen worden doorsneden. De jetinrichtingen van één of verschillende jetgraafeenheden versnijden in dat geval tegelijkertijd verschillende grondsoorten, bijvoorbeeld klei en zand, die verschillende cohesie-eigenschappen hebben en daar-15 door onder verschillende jetomstandigheden bezwijken. De variaties in de grondgesteldheid zijn niet nauwkeurig voorspelbaar, zelfs niet als uitvoerig en gedetailleerd bodemonderzoek is uitgevoerd. De weerstand die meerdere aan elkaar grenzende jetgraafeenheden van verschillende grondsoorten 20 tijdens het ontgraven ondervinden varieert, doordat bijvoorbeeld een eerste jetgraafeenheid de ervoor gelegen te ontgraven grond sneller en gemakkelijker ontgraaft dan een tweede jetgraaf eenheid van dezelfde graafinrichting. Hierdoor kan de eerste jetgraafeenheid teveel grond ontgraven, waardoor de 25 stabiliteit van het graaffront in gevaar wordt gebracht. Bovendien treden zettingen op die zakkingen ter plaatse van het grondoppervlak tot gevolg hebben.The disadvantage of the rotating jet device is that it comprises several moving parts, for example a motor and bearings, which are susceptible to failure and wear. In addition, the jet excavator is not accessible for maintenance or repair while the wall is being formed. The excavating device is therefore not reliable. Another complication is that under natural conditions the soil composition almost always varies in the direction of excavation and / or across the cross section of the channel to be excavated, in particular during excavation under a slope, where it is very likely that various soil layers will be cross sections. The jet devices of one or different jet excavating units in that case simultaneously cut different soil types, for example clay and sand, which have different cohesion properties and thereby collapse under different jet conditions. The variations in the soil conditions are not accurately predictable, even if extensive and detailed soil investigations have been carried out. The resistance encountered by several adjacent jet excavating units of different soil types varies during excavation, because, for example, a first jet excavating unit excavates the ground to be excavated in front of it faster and easier than a second jet excavating unit of the same excavating device. This allows the first jet excavating unit to excavate too much soil, thereby jeopardizing the stability of the excavating front. In addition, settlements occur which result in settlements at the ground surface.

Een beheersing van het graaf proces kan volgens de stand van de techniek alleen worden verkregen door per jetgraafeen-30 heid een zogenaamde grondbalans bij te houden. De door de jetgraafeenheid opgenomen hoeveelheid grond wordt berekend uit de verplaatsing van de jetgraafinrichting in de ontgravingsrichting per tijdseenheid. De door de jetgraafeenheid ontgraven hoeveelheid grond wordt bepaald uit een meting van het debiet 35 van het uit de jetgraafeenheid afgevoerde mengsel en een meting van de dichtheid van dit mengsel. Met name de meting van de dichtheid is bezwaarlijk omdat hierbij gebruik gemaakt wordt 1012505 - 3 - van nucleaire straling, waarvoor adequate beschermingsmaatregelen nodig zijn. De beheersing van het graaffront op basis van het bijhouden van de grondbalans is onveilig, storingsgevoelig en duur.According to the prior art, a control of the excavation process can only be obtained by maintaining a so-called soil balance per jet excavating unit. The amount of soil absorbed by the jet excavating unit is calculated from the displacement of the jet excavator in the excavation direction per unit time. The amount of soil excavated by the jet excavating unit is determined from a measurement of the flow rate of the mixture discharged from the jet excavating unit and a measurement of the density of this mixture. Measuring density is particularly problematic because it uses 1012505 - 3 - nuclear radiation, for which adequate protective measures are required. Controlling the excavation front based on keeping the ground balance is unsafe, susceptible to failure and expensive.

5 Een ander bezwaar van de bekende graafinrichting met meerdere aan elkaar grenzende jetgraafeenheden is dat tijdens het ontgraven ontmoete obstakels (bijvoorbeeld niet ontplofte bommen of rotsachtige objecten die niet kunnen worden versneden) moeilijk verwijderbaar zijn. Gewoonlijk kan het obstakel 10 niet uit de baan van het te ontgraven kanaal verdrongen worden, zodat het graafproces moet worden onderbroken en het obstakel vanaf het maaiveld uit de baan van het te ontgraven kanaal moet worden uitgegraven, omdat het graaffront voor de graafinrichting niet op andere wijze toegankelijk is. Dit is tijdrovend en 15 duur, en bezwaarlijk voor de omgeving boven het maaiveld. In het uitzonderlijke geval dat het obstakel uit de baan van het te ontgraven kanaal verdrongen wordt, kunnen grote lokale krachten optreden die schade aan de graafinrichting toebrengen.Another drawback of the known excavating device with several adjacent jet excavating units is that obstacles encountered during excavation (for example unexploded bombs or rocky objects that cannot be cut up) are difficult to remove. Usually, the obstacle 10 cannot be displaced from the path of the channel to be excavated, so the excavation process must be interrupted and the obstacle must be excavated from the path of the channel to be excavated from ground level, because the digging front for the excavating device cannot be accessible. This is time consuming and expensive, and inconvenient for the environment above ground level. In the exceptional case that the obstacle is displaced from the path of the channel to be excavated, large local forces may occur which damage the excavator.

Het doel van de onderhavige uitvinding is een graafinrich-20 ting te verschaffen die de hiervoor genoemde bezwaren in hoge mate ondervangt.The object of the present invention is to provide an excavator which largely overcomes the aforementioned drawbacks.

De uitvinding verschaft hiertoe een graafinrichting van de in de aanhef van deze beschrijving beschreven soort, met ten minste een opnemer die is verbonden met ten minste een van de 25 jetgraafeenheden voor het meten van een door de bodem op de ten minste ene jetgraafeenheid uitgeoefende kracht in hoofdzaak evenwijdig aan de ontgravingsrichting; en besturingsmiddelen voor het besturen van de ontgraving door de graafinrichting op basis van de door de tèn minste ene opnemer gemeten kracht.To this end, the invention provides an excavating device of the type described in the preamble of this description, with at least one sensor connected to at least one of the 25 jet excavating units for measuring a force exerted by the soil on the at least one jet excavating unit in substantially parallel to the excavation direction; and control means for controlling excavation by the excavator based on the force measured by the at least one sensor.

30 De graafinrichting volgens de uitvinding heeft als voor deel dat de kracht vanuit de jetgraafeenheid deels via waterdruk, dééls mechanisch op de grondkorrels wordt overgedragen, waardoor het gebruik van een graafvloeistof overbodig is. Dit bespaart kosten op de vloeistof en de voorzieningen daarvoor, 35 en levert tevens beter herbruikbare ontgraven grond op.The excavating device according to the invention has the advantage that the force from the jet excavating unit is partly transferred mechanically to the soil grains via water pressure, so that the use of an excavating liquid is unnecessary. This saves costs on the liquid and the facilities therefor, 35 and also yields more reusable excavated soil.

Een ander voordeel van de uitvinding is dat het graafproces van een stelsel van jetgraafeenheden goed beheersbaar is en 1 0 125 05 - 4 - een beter gecontroleerde besturing van de graafinrichting kan worden verkregen. Op basis van lokaal in de dwarsdoorsnede van het kanaal gemeten krachten kan de ontgraving van de individuele jetgraafeenheden afzonderlijk aangestuurd worden, waardoor 5 de graafinrichting een gewenst traject nauwkeurig en gecontroleerd kan doorlopen, bijvoorbeeld ten behoeve van een gelijkloop van het samenstel van jetgraafeenheden.Another advantage of the invention is that the excavation process of a system of jet excavating units is easy to control and a more controlled control of the excavating device can be obtained. On the basis of forces measured locally in the cross section of the channel, the excavation of the individual jet excavating units can be controlled separately, so that the excavating device can complete a desired trajectory accurately and in a controlled manner, for instance for the purpose of co-ordinating the jet excavating unit assembly.

Tevens is het mogelijk bij, bijvoorbeeld uit bodemonderzoek, vooraf bekende variaties in grondgesteldheid het kracht-10 niveau overeenkomstig een bepaalde grondgesteldheid lokaal in te stellen.It is also possible to adjust the force level locally, for example from soil research, previously known variations in soil conditions.

Bovendien is het verrichten van de metingen van het debiet en de concentratie van het af te voeren grondmengsel per graafeenheid overbodig bij de graafinrichting volgens de 15 uitvinding omdat een krachtmeting wordt uitgevoerd in plaats van het bijhouden van de grondbalans. Vooral het overbodig worden van het meten van de concentratie van het grondmengsel levert aanzienlijke economische voordelen en veiligheidsvoorde-len op.In addition, the measurements of the flow rate and the concentration of the soil mixture to be discharged per digging unit are unnecessary in the excavating device according to the invention because a force measurement is carried out instead of keeping the ground balance. In particular, it becomes superfluous to measure the concentration of the soil mixture, which yields considerable economic and safety advantages.

20 Aangezien de ontgraving door de jetinrichtingen van de graafinrichting volgens de uitvinding lokaal wordt aangepast aan de gewenste of mogelijke voortgang, wordt het gebruik van energie en jetvloeistof geminimaliseerd, resulterend in economische en milieuvoordelen.Since the excavation by the jet devices of the excavator according to the invention is locally adapted to the desired or possible progress, the use of energy and jet liquid is minimized, resulting in economic and environmental advantages.

25 In een voorkeursuitvoeringsvorm van de graafinrichting volgens de uitvinding zijn de besturingsmiddelen ingericht voor het instellen van een debiet van in ten minste een jetinrich-ting gebruikte jetvloeistof. Hierdoor kan de ontgraving door de jetinrichting eenvoudig worden ingesteld. Bij voorkeur wordt 30 het debiet ingesteld van de ten minste ene jetinrichting van de met de ten minste ene opnemer verbonden jetgraafeenheid. Hierdoor zijn de besturingsmiddelen eenvoudig te implementeren, omdat geen rekening behoeft te worden gehouden met een wederzijdse beïnvloeding van verschillende jetgraafeenheden. Bij 35 voorkeur zijn de besturingsmiddelen ingericht voor het vergroten respectievelijk verkleinen van het debiet van de jetvloeistof van de ten minste ene. jetinrichting bij een toename 1012505 - 5 - respectievelijk afname van de door de ten minste ene opnemer gemeten kracht. Dit heeft als voordeel dat de weerstand die de graafinrichting van de grond ondervindt tijdens het ontgraven binnen een toegestaan gebied kan worden gehouden. Bij voorkeur 5 is de instelling van het debiet van de jetvloeistof van de ten minste ene jetinrichting variabel, bijvoorbeeld traploos of stapsgewijs variabel, tussen een vooraf bepaalde minimale waarde en een vooraf bepaalde maximale waarde. Hierdoor is het mogelijk om de weerstand die de graafinrichting tijdens het 10 ontgraven ondervindt continu aan te passen waardoor de oorspronkelijke horizontale spanningen in de grond zo min mogelijk beïnvloed worden en zettingen die leiden tot zakkingen ter hoogte van het maaiveld worden vermeden. Voor het instellen van de gewenste horizontale grondspanningen zijn de besturingsmid-15 delen bij voorkeur ingericht voor het variëren, bijvoorbeeld traploos of stapsgewijs variëren, van het debiet van de jetvloeistof van de ten minste ene jetinrichting van ten minste een jetgraafeenheid tussen een vooraf bepaalde minimale en een vooraf bepaalde maximale waarde op basis van de door de met ten 20 minste ene jetgraafeenheid verbonden ten minste ene opnemer gemeten kracht.In a preferred embodiment of the excavating device according to the invention, the control means are arranged for adjusting a flow rate of jet liquid used in at least one jet device. This allows the excavation by the jet device to be easily set. Preferably, the flow rate of the at least one jet device of the jet excavating unit connected to the at least one sensor is adjusted. This makes the control means easy to implement, since it is not necessary to take into account a mutual influence of different jet excavating units. Preferably, the control means are adapted to increase or decrease the flow rate of the jet liquid of the at least one, respectively. jet device with an increase 1012505 - 5 - or decrease of the force measured by the at least one sensor. This has the advantage that the resistance experienced by the excavating device from the ground during excavation can be kept within a permitted area. Preferably, the setting of the flow rate of the jet liquid of the at least one jet device is variable, for example stepless or stepwise variable, between a predetermined minimum value and a predetermined maximum value. This makes it possible to continuously adjust the resistance encountered by the excavator during excavation, thereby minimizing the original horizontal stresses in the ground and avoiding settlements leading to ground level settlements. In order to set the desired horizontal ground stresses, the control means are preferably adapted to vary, for example steplessly or stepwise, the flow rate of the jet liquid of the at least one jet device of at least one jet excavating unit between a predetermined minimum and a predetermined maximum value based on the force measured by the at least one sensor connected to at least one jet excavating unit.

In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm omvat de graafinrichting een aandrijfinrichting voor het in hoofdzaak in ontgravingsrichting verplaatsen van de graafinrichting, welke 25 aandrijfinrichting bij voorkeur wordt bestuurd door de bestu-ringsmiddelen. Hierdoor wordt het voordeel bereikt dat de stuwkracht en de snelheid waarmee ontgraven wordt kan worden aangepast aan de totale weerstand die de graafinrichting tijdens het ontgraven van de te ontgraven grond ondervindt.In a further preferred embodiment the excavating device comprises a driving device for moving the excavating device substantially in the excavating direction, which driving device is preferably controlled by the control means. This achieves the advantage that the thrust and excavation speed can be adjusted to the total resistance encountered by the excavator during excavation of the soil to be excavated.

30 In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm omvat de graafin richting een steunconstructie die de jetgraafeenheden ondersteunt, waardoor de krachtmeting op de jetgraafeenheden eenvoudig kan worden verwezenlijkt. Bij voorkeur is een deel van de steunconstructie verwijderbaar voor het verwijderen van ten 35 minste een van de jetgraafeenheden. Dit is vooral gunstig bij bijvoorbeeld onderhoud aan de graafinrichting of wanneer de graafinrichting vastloopt op een zich voor een of meer van de 1012505 - 6 - jetgraafeenheden bevindend obstakel. In tegenstelling tot de bekende graafinrichting behoeft het obstakel niet uit de baan van het te ontgraven kanaal verdrongen of vanaf het maaiveld verwijderd te worden. De graafinrichting volgens de uitvinding 5 hoeft slechts stilgezet en plaatselijk gedemonteerd te worden. De door het plaatselijk demonteren ontstane relatief geringe opening in de achterzijde van de graafinrichting is klein, waardoor de stabiliteit van het graaffront in hoge mate kan worden gewaarborgd. Dit leidt tot een snelle, veilige en effec-10 tieve verwijdering van obstakels.In a further preferred embodiment the excavating device comprises a support construction that supports the jet excavating units, whereby the force measurement on the jet excavating units can be easily realized. Preferably, a portion of the support structure is removable to remove at least one of the jet excavating units. This is particularly advantageous, for example, during maintenance of the excavator or when the excavator gets stuck on an obstacle in front of one or more of the 1012505-6 jet excavating units. In contrast to the known excavating device, the obstacle does not need to be displaced from the path of the channel to be excavated or removed from the ground level. The excavating device according to the invention only needs to be stopped and locally dismantled. The relatively small opening in the rear of the excavating device resulting from local dismantling is small, so that the stability of the excavating front can be largely guaranteed. This leads to a quick, safe and effective removal of obstacles.

In een andere uitvoeringsvorm is de steunconstructie voorzien van compartimenten die de jetgraafeenheden in hoofdzaak volledig omgeven. Dit leidt tot een eenvoudige constructie van de jetgraafeenheden, waarbij de steunconstructie bepaalde 15 functies van de jetgraafeenheden kan overnemen.In another embodiment, the support structure is provided with compartments that substantially completely surround the jet excavating units. This leads to a simple construction of the jet excavating units, wherein the support construction can take over certain functions of the jet excavating units.

In een voorkeursuitvoeringsvorm is de ten minste ene jetinrichting van ten minste een jetgraafeenheid ingericht voor het afgeven van een straal jetvloeistof in een vaste richting. De jetinrichting bevat door deze maatregel geen bewegende delen 20 en behoeft weinig onderhoud en er treedt weinig slijtage op.In a preferred embodiment, the at least one jet device of at least one jet excavating unit is arranged to deliver a jet of jet liquid in a fixed direction. The jet device, as a result of this measure, does not contain any moving parts 20 and requires little maintenance and little wear.

In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm is de in een vaste richting afgegeven straal jetvloeistof van een jetinrichting onder een hoek met de ontgravingsrichting gericht, wat een effectieve versnijding en afvoer van de grond mogelijk maakt. 25 In het bijzonder is de in een vaste richting af gegeven jet-vloeistofstraal van een jetinrichting gezien in de ontgravingsrichting schuin naar achteren gericht, en (bij een in hoofdzaak horizontale ontgravingsrichting) met de zwaartekracht mee gericht. Op deze manier wordt bereikt dat het versnijden en de 30 afvoer van de grond effectief verloopt.In a further preferred embodiment, the jet of jet fluid from a jet device delivered in a fixed direction is oriented at an angle to the excavation direction, allowing effective cutting and drainage of the soil. In particular, the jet liquid jet of a jet device delivered in a fixed direction, as viewed in the excavation direction, is directed obliquely backwards, and (in a substantially horizontal excavation direction) directed with gravity. In this way it is achieved that the cutting and the discharge of the soil proceed effectively.

In een andere voorkeursuitvoeringsvorm omvat ten minste een van de jetgraafeenheden een aantal jetinrichtingen, waarvan de jetvloeistofstralen in verschillende vaste richtingen zijn gericht. Hierdoor is het mogelijk om de grond in de gehele 35 dwarsdoorsnede van de jetgraafeenheid te ontgraven.In another preferred embodiment, at least one of the jet excavating units comprises a number of jet devices, the jet liquid jets of which are directed in different fixed directions. This makes it possible to excavate the soil in the entire cross section of the jet excavating unit.

In een andere voorkeurtuitvoeringsvorm is ten minste een van de jet inrichtingen op een zijwand van de ten minste ene 1012505 - 7 - jetgraafeenheid aangebracht, waarbij de in een vaste richting afgegeven jetvloeistofstraal van de ten minste ene jetinrichting in hoofdzaak dwars op de ontgravingsrichting is gericht.In another preferred embodiment, at least one of the jet devices is mounted on a side wall of the at least one 1012505-7 jet excavating unit, the jet liquid jet of the at least one jet device being directed in a fixed direction substantially transverse to the excavation direction.

Bij voorkeur is ten minste een jetgraafeenheid voorzien 5 van middelen waarin de ten minste ene jetinrichting losneembaar is bevestigd. Dit heeft als voordeel dat de jetinrichting gemakkelijk in de jetgraafeenheid kan worden geplaatst en uitgenomen, bijvoorbeeld bij onderhoud. Bij voorkeur omvat de jetinrichting hiertoe een doorvoer in een achterwand van de 10 jetgraaf eenheid voor het invoeren van de jetinrichting in de jetgraafeenheid, waarbij is voorzien in een afsluitmiddel voor het overbruggen van drukverschil tussen het gebied voor en achter de jetgraafeenheid bij het uitnemen van de jetinrichting. Het is dan niet meer nodig om de druk voor en achter de 15 j etgraafeenheid te vereffenen voordat de jetinrichting kan worden uitgenomen.Preferably, at least one jet excavating unit is provided with means in which the at least one jet device is detachably mounted. This has the advantage that the jet device can easily be placed and removed in the jet excavating unit, for example during maintenance. Preferably, the jet device comprises for this purpose a passage in a rear wall of the jet excavating unit for introducing the jet device into the jet excavating unit, wherein a closing means is provided for bridging the pressure difference between the area in front of and behind the jet excavating unit when the jet excavating unit is taken out. jet device. It is then no longer necessary to equalize the pressure in front of and behind the 15 digger unit before the jet device can be taken out.

Bij de bekende graafinrichtingen met graafwielen kan een tastinrichting die de grondgesteldheid waarneemt voor de graafinrichting uit niet tijdens het graafproces, maar alleen 20 bij stilstand van de graafinrichting worden gebruikt. De tastinrichting moet volgens de stand van de techniek verwijderd worden voordat de graafinrichting wordt ingeschakeld. Een continue anticipatie op de grondgesteldheid is dan dus niet mogelijk. Bovendien kunnen obstakels niet continu gesignaleerd 25 worden. Er bestaat een verhoogd risico dat obstakels pas worden gesignaleerd nadat de graafinrichting is vastgelopen, wat de slijtage vergroot en waardoor schade kan worden opgelopen, zeker wanneer het obstakel een niet geëxplodeerd explosief object betreft. In tegenstelling hiertoe heeft de graafinrich-30 ting volgens de uitvinding in een voorkeursuitvoeringsvorm ten minste een tastinrichting die is ingericht voor het tijdens het ontgraven waarnemen van de grondgesteldheid op een afstand voor de jetgraafeenheden gezien in de ontgravingsrichting. Dit is een belangrijk voordeel omdat hierdoor een continue anticipatie 35 op de grondgesteldheid mogelijk is. Een ander voordeel is dat de tastinrichting op verschillende plaatsen in de doorsnede van het graafschild kan worden aangebracht en niet gebonden is aan 1012505 - 8 - een enkele plaats in het graafschild, zodat ook lokaal op variaties in grondsamenstelling kan worden geanticipeerd.In the known excavators with excavator wheels, a touch probe which detects the ground condition for the excavator off cannot be used during the excavation process, but only when the excavator is at a standstill. The touch probe must be removed according to the prior art before the excavator is switched on. A continuous anticipation of the soil conditions is therefore not possible. Moreover, obstacles cannot be signaled continuously. There is an increased risk that obstacles will not be detected until the excavator has seized, which increases wear and can cause damage, especially if the obstacle is an unexploded explosive object. In contrast, in a preferred embodiment, the excavator according to the invention has at least one sensing device adapted to detect the ground conditions at a distance for the jet excavators viewed in the excavation direction during excavation. This is an important advantage because it allows continuous anticipation of the soil conditions. Another advantage is that the touch probe can be arranged at different locations in the cross section of the excavation shield and is not bound to a single location in the excavation shield, so that variations in soil composition can also be anticipated locally.

In een voorkeursuitvoeringsvorm omvat de graafinrichting ten minste twee tastinrichtingen voor het waarnemen van grond-5 gesteldheid tussen en rondom de ten minste twee tastinrichtin-gen.In a preferred embodiment, the excavating device comprises at least two sensing devices for sensing ground conditions between and around the at least two sensing devices.

Bij voorkeur is ten minste een verwijderbaar afdichtmiddel aangebracht voor het afdichten van de ruimte tussen aangrenzende jetgraafeenheden of tussen een jetgraafeenheid eïi de steun-10 constructie. Hierdoor is het mogelijk dat de jetgraafeenheden onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen en het drukverschil kan worden overbrugd, dat heerst tussen het gebied voor en achter de jetgraafeenheid, waar de atmosferische druk heerst.Preferably, at least one removable sealant is provided for sealing the space between adjacent jet excavating units or between a jet excavating unit and the support structure. This allows the jet excavating units to move independently of each other and bridge the differential pressure prevailing between the area in front of and behind the jet excavating unit, where atmospheric pressure prevails.

Bij voorkeur is de met de ten minste ene jetgraaf eenheid 15 verbonden ten minste ene opnemer geplaatst tussen de steuncon-structie en de ten minste ene jetgraafeenheid. Deze opstelling maakt een gemakkelijke krachtmeting op de jetgraafeenheden mogelijk, aangezien de opnemers op de steunconstructie kunnen worden opgelegd.Preferably, the at least one sensor connected to the at least one jet excavating unit 15 is positioned between the support structure and the at least one jet excavating unit. This arrangement allows easy force measurement on the jet excavating units, since the transducers can be superimposed on the support structure.

20 In een voorkeursuitvoeringsvorm omvat de ten minste ene jetgraafeenheid ten minste een in hoofdzaak dwars op de ontgra-vingsrichting aangebracht schot, waarbij de met de ten minste ene jetgraafeenheid verbonden ten minste ene opnemer is ingericht voor het meten van in hoofdzaak de kracht in de ontgra-25 vingsrichting op het schot. Dit heeft als voordeel dat zeer direct wordt gemeten welke druk door de grond wordt uitgeoefend.In a preferred embodiment, the at least one jet excavating unit comprises at least one bulkhead arranged transversely to the excavation direction, the at least one sensor connected to the at least one jet excavating unit being adapted for measuring substantially the force in the excavating -25 direction of travel on the shot. This has the advantage that the pressure exerted by the soil is measured very directly.

Bij voorkeur omvat de ten minste ene jetgraafeenheid ten minste een stromingsschot en ten minste een rooster, welk 30 stromingsschot en welk rooster onderling zijn verbonden en zich in de ruimte van de jetgraaf eenheid uitstrekken. Het schot zorgt voor een gewenste stroming van een zich in de jetgraaf-eenheid bevindend grond-jetvloeistofmengsel, terwijl het rooster voorkomt dat de afvoer van het mengsel stagneert door 35 het tegenhouden van grof materiaal. Daarbij is het rooster in een voorkeursuitvoeringsvorm zodanig in de jetgraafeenheid aangebracht dat door het rooster tegengehouden materiaal ten 1 0 12505 - 9 - gevolge van de zwaartekracht terugkeert in een gebied van de jetgraafeenheid dat direct wordt bereikt door de vloeistof-straal van de ten minste ene jetinrichting.Preferably, the at least one jet excavating unit comprises at least one flow baffle and at least one grid, which flow baffle and which grid are interconnected and extend into the space of the jet excavating unit. The baffle provides for a desired flow of a ground-jet liquid mixture contained in the jet excavating unit, while the grid prevents the discharge of the mixture from stagnating by retaining coarse material. In this embodiment, the grating is arranged in the jet excavating unit in a preferred embodiment such that material retained by the grating returns to an area of the jet excavating unit which is directly reached by the liquid jet of the at least one due to gravity. jet device.

In een voorkeursuitvoeringsvorm is in een jetgraafeenheid 5 een ontgraafkamer gevormd door een ruimte waarin de ten minste ene jetinrichting is aangebracht en is een mengkamer gevormd door een ruimte met een uitstroomopening voor de afvoer van een grond-jetvloeistofmengsel, waarbij tussen de ontgraafkamer en de mengkamer een terugslagklep is aangebracht voor het doorla-10 ten van het grond-jetvloeistofmengsel van de ontgraafkamer naar de mengkamer, en het blokkeren daarvan in de omgekeerde richting. Hiermee wordt voorkomen dat bij een te lage druk in de ontgraafkamer grond-jetvloeistofmengsel vanuit de mengkamer terugstroomt in de ontgraafkamer.In a preferred embodiment, in a jet excavating unit 5, an excavating chamber is formed by a space in which the at least one jet device is arranged and a mixing chamber is formed by a space with an outflow opening for the discharge of a ground-jet liquid mixture, wherein between the excavating chamber and the mixing chamber a check valve is provided to pass the ground-jet liquid mixture from the excavation chamber to the mixing chamber, and block it in the reverse direction. This prevents ground jet liquid mixture from flowing back from the mixing chamber into the excavation chamber at too low a pressure in the excavation chamber.

15 De uitvinding wordt meer in detail beschreven aan de hand van de bijgaande tekening, waarin: fig. la schematisch een vooraanzicht van een samenstel van aangrenzende jetgraafeenheden toont voor het vormen van een kanaal met een in hoofdzaak cirkelvormige doorsnede; 20 fig· lb schematisch een vooraanzicht van een samenstel van aangrenzende jetgraafeenheden toont voor het vormen van een kanaal met een in hoofdzaak rechthoekige doorsnede; fig. lc schematisch een vooraanzicht van een samenstel van aangrenzende jetgraafeenheden toont voor het vormen van een 25 ander kanaal met een rechthoekige doorsnede; fig. 2a een schematisch aanzicht in perspectief toont van een eerste uitvoeringsvorm van een graafinrichting volgens de uitvinding; fig. 2b een schematisch aanzicht in perspectief toont van 30 een tweede uitvoeringsvorm van een graafinrichting volgens de uitvinding; fig. 3 een schematisch achteraanzicht toont van een derde uitvoeringsvorm van een graafinrichting volgens de' uitvinding; fig. 4a en 4b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoor-35 snede, resp. een vooraanzicht tonen van een eerste opstelling van jetinrichtingen in een jetgraafeenheid; 1 0 12505 - 10 - fig. 5a en 5b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoor-snede, resp. een vooraanzicht tonen van een tweede opstelling van jetinrichtingen in een jetgraafeenheid; fig. 6a en 6b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoor-5 snede, resp. een vooraanzicht tonen van een derde opstelling van jetinrichtingen in een jetgraafeenheid; fig. 7a en 7b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoor-snede, resp. een vooraanzicht tonen van een vierde opstelling van jetinrichtingen in een jetgraafeenheid; 10 fig· 8a en 8b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoor- snede, resp. een vooraanzicht tonen van een vijfde opstelling van jetinrichtingen in een jetgraafeenheid; fig. 9 schematisch een gedeeltelijk opengewerkt bovenaanzicht toont van een graafinrichting volgens de uitvinding, 15 aangevuld met in de vorm van een blokschema weergegeven elementen; fig. 10 schematisch een bovenaanzicht toont van een andere uitvoeringsvorm van de graafinrichting volgens de uitvinding; fig. 11a en 11b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langs-20 doorsnede, resp. een vooraanzicht tonen van een jetinrichting in een jetgraafeenheid; fig. 12 een zijaanzicht, gedeeltelijk in langsdoorsnede, toont van een andere jetgraafeenheid volgens de uitvinding; fig. 13a en 13b een zijaanzicht, gedeeltelijk in langs-25 doorsnede, resp. een vooraanzicht tonen van een jetgraafeenheid waarin een tastinrichting is aangebracht; fig. 14 een vooraanzicht toont van een samenstel van meerdere jetgraafeenheden waartussen meerdere tastinrichtingen zijn aangebracht; en 30 fig. 15a-15d aanzichten in doorsnede tonen van afdichtmid- delen die zijn aangebracht tussen aan elkaar grenzende jetgraaf eenheden .The invention is described in more detail with reference to the accompanying drawing, in which: Fig. La schematically shows a front view of an assembly of adjacent jet excavating units for forming a channel of substantially circular cross section; Fig. 1b schematically shows a front view of an assembly of adjacent jet excavating units for forming a channel of substantially rectangular cross section; Fig. 1c schematically shows a front view of an assembly of adjacent jet excavating units for forming another channel of rectangular cross section; Fig. 2a shows a schematic perspective view of a first embodiment of an excavating device according to the invention; Fig. 2b shows a schematic perspective view of a second embodiment of an excavating device according to the invention; Fig. 3 shows a schematic rear view of a third embodiment of an excavating device according to the invention; 4a and 4b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a first arrangement of jet devices in a jet excavator unit; Figures 5a and 5b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a second arrangement of jet devices in a jet excavator unit; 6a and 6b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a third arrangement of jet devices in a jet excavating unit; 7a and 7b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a fourth arrangement of jet devices in a jet excavator unit; Fig. 8a and 8b are a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a fifth arrangement of jet devices in a jet excavator unit; Fig. 9 schematically shows a partly cut-away top view of an excavating device according to the invention, supplemented with elements shown in the form of a block diagram; Fig. 10 schematically shows a top view of another embodiment of the excavating device according to the invention; 11a and 11b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a jet device in a jet excavating unit; Fig. 12 shows a side view, partly in longitudinal section, of another jet excavating unit according to the invention; 13a and 13b show a side view, partly in longitudinal section, respectively. show a front view of a jet excavating unit in which a sensing device is arranged; Fig. 14 shows a front view of an assembly of several jet excavating units, between which several probes are arranged; and Figures 15a-15d show sectional views of sealants disposed between adjacent jet excavating units.

In de verschillende figuren hebben gelijke verwijzingscij-fers betrekking op gelijke onderdelen of onderdelen met een 35 gelijke functie.In the different figures, like reference numerals refer to like parts or parts having a similar function.

In fig. la, lb en lc zijn verschillende graafinrichtingen 1 weergegeven die meerdere jetgraafeenheden 2 omvatten, die aan 1012505 - 11 - elkaar grenzend zijn opgesteld zodat een gewenste dwarsdoorsnede van een te ontgraven kanaal in de bodem wordt gedefinieerd. Met de graafinrichting 1 volgens fig. la wordt een in hoofdzaak cirkelvormige doorsnede van het kanaal in de bodem gevormd, en 5 met de graafinrichting 1 volgens fig. lb wordt een in hoofdzaak rechthoekige dwarsdoorsnede van het kanaal gevormd. In de graafinrichting 1 volgens fig. lc zijn de jetgraafeenheden 2 steeds met twee andere jetgraafeenheden 2 verbonden zodat een rechthoekige dwarsdoorsnede wordt omsloten. Vanzelfsprekend 10 zijn ook willekeurige andere opstellingen van jetgraafeenheden mogelijk, met corresponderende dwarsdoorsneden van het te ontgraven kanaal in de bodem.Figures 1a, 1b and 1c show different excavating devices 1 comprising a plurality of jet excavating units 2, which are arranged adjacent to each other so that a desired cross section of a channel to be excavated in the ground is defined. With the excavating device 1 according to Fig. 1a a substantially circular cross-section of the channel is formed in the ground, and with the excavating device 1 according to Fig. 1b a substantially rectangular cross-section of the channel is formed. In the excavating device 1 according to Fig. 1c, the jet excavating units 2 are always connected to two other jet excavating units 2, so that a rectangular cross-section is enclosed. Any other arrangement of jet excavating units is of course also possible, with corresponding cross sections of the channel to be excavated in the ground.

In fig. 2a omvatten de jetgraaf eenheden 2 wanden 20 en worden de jetgraaf eenheden 2 in compartimenten 8 van een 15 steunconstructie 7 geschoven. In fig. 2b zijn de jetgraafeenheden 2 zonder wanden uitgevoerd.In Fig. 2a, the jet excavating units 2 comprise walls 20 and the jet excavating units 2 are slid into compartments 8 of a support structure 7. In Fig. 2b, the jet excavating units 2 are constructed without walls.

In fig. 3 is een achteraanzicht van een graafinrichting 1 volgens de uitvinding getoond, waarbij een steunconstructie 7 drie vaste hoofdbalken 71, wegneembare, dwars op de hoofdbalken 20 71 gerichte hulpbalken 72, en een steunring 73 omvat. De in fig. 5 weergegeven graafinrichting is op een obstakel 9, bijvoorbeeld een rotsachtig materiaal, gestuit waardoor de voortgang van de graafinrichting 1 in de bodem is geblokkeerd. Om het obstakel 9 te verwijderen is een hulpbalk 72a verwij -25 derd, waarna twee jetgraaf eenheden 2a uit het samenstel van jetgraafeenheden 2 zijn verwijderd zodat het obstakel toegankelijk is en gemakkelijk kan worden weggenomen.Fig. 3 shows a rear view of an excavating device 1 according to the invention, in which a support construction 7 comprises three fixed main beams 71, removable auxiliary beams 72 directed transversely to the main beams 71, and a support ring 73. The excavating device shown in Fig. 5 has encountered an obstacle 9, for instance a rocky material, whereby the progress of the excavating device 1 in the ground is blocked. To remove the obstacle 9, an auxiliary beam 72a is removed, after which two jet excavating units 2a are removed from the assembly of jet excavating units 2 so that the obstacle is accessible and can be easily removed.

Fig. 4a en 4b tonen een eerste opstelling van jetinrichtingen 3 in een jetgraaf eenheid 2. Zoals hiervoor aan de hand 30 van fig. 2a en 2b is toegelicht, kan de jetgraafeenheid 2 zowel met als zonder wanden zijn uitgevoerd; de begrenzing van de jetgraafeenheid 2 is derhalve, evenals in volgende figuren, met onderbroken lijnen weergegeven. De jetinrichtingen 3 worden op niet nader getoonde wijze, bijvoorbeeld via een met een streep-35 puntlijn aangeduide slang of pijp, gevoed met een jetvloeistof, zoals water, vanuit een instroomopening 12 van de jetgraaf-eenheid 2, waarbij jets 24 ontstaan. De jetinrichtingen 3 1 012505 - 12 - versnijden de te ontgraven grond door de jetvloeistof onder hoge druk op de grond te spuiten. De grote turbulentie die bij het versnijden ontstaat dient de grond goed met de jetvloeistof te mengen, zodat een grond-jetvloeistofmengsel onstaat dat goed 5 afvoerbaar is. Daarnaast is een voorschot 91 en een achterschot 92 aanwezig. Deze schotten 91, 92 dienen als mechanische ondersteuning indien het graaffront instabiel wordt en inzakt. Deze schotten 91, 92 zorgen tevens voor het tegenhouden van grote brokken grondmateriaal en ander materiaal die bij het 10 versnijden kunnen loskomen, zodat deze brokken beter kunnen worden versneden. De schotten 91, 92 verdelen op deze wijze de jetgraafeenheid ten minste in een ontgraafkamer (de ruimte waarin de jetinrichtingen 3 zijn aangebracht) en een mengkamer 14. De mengkamer 14 is voorzien van een mengvloeistoftoevoer 15 15 en een vloeistof-grondafvoer 13. In zand moeten de korrels over de rand van het achterschot 92 opgestuwd worden tot in de mengkamer 14. Als de jetinrichtingen 3 te krachtig zijn, zal het zand ongecontroleerd in de mengkamer 14 stromen en zal een frontinstabiliteit optreden. In klei wordt de grond die als 20 gevolg van de voortgang van de graaf inrichting 1 in de ont- graafkamer binnendringt, versneden waarbij de cohesie-eigen-schappen van klei, eventueel in combinatie met een mengkamer-druk, ervoor zorgen dat het graaffront in stand blijft. Nadat grond in de ontgraaf kamer van de jetgraaf eenheid 2 door. de 25 jetvloeistof is versneden, wordt het grond-jetvloeistofmengsel in de mengkamer 14 gemengd met een via de mengvloeistoftoevoer 15 aangevoerde mengvloeistof, zoals water, en vervolgens door de vloeistof-grondafvoer 13 afgevoerd. De jets 24 zijn met de zwaartekracht mee en gezien in een ontgravingsrichting 25 naar 30 achteren gericht. Bij deze opstelling van de jetinrichtingen 3 blijft de door de jetinrichtingen 3 veroorzaakte grondversnij-ding geheel binnen de jetgraafeenheid 2. Daarnaast zal grond die achter het bereik van de jets 24 raakt door de aanwezigheid van het voorschot 91 en het achterschot 92 weer in het bereik 35 van de jets 24 terugvallen en dan alsnog worden versneden. Bij deze opstelling is het nagenoeg uitgesloten dat grote onversne- 1012505 - 13 - den brokken grond in de mengkamer 14 terechtkomen en daar de vloeistof-grondafvoer 13 verstoppen.Fig. 4a and 4b show a first arrangement of jet devices 3 in a jet excavating unit 2. As explained above with reference to Figs. 2a and 2b, the jet excavating unit 2 can be constructed with or without walls; the boundary of the jet excavating unit 2 is therefore shown, as in the following figures, in broken lines. The jet devices 3 are fed with a jet liquid, such as water, from an inflow opening 12 of the jet excavating unit 2, in which jets 24 are created, in a manner not shown in further detail, for instance via a hose or pipe marked with a dotted line. The jet devices 3 1 012505 - 12 - cut the soil to be excavated by spraying the jet liquid on the ground under high pressure. The great turbulence that arises during cutting should mix the soil well with the jet liquid, so that a ground-jet liquid mixture is created that is easily drained. In addition, an advance 91 and a rear partition 92 are present. These partitions 91, 92 serve as mechanical support if the digging front becomes unstable and collapses. These baffles 91, 92 also provide for the retention of large chunks of ground material and other material that can come off during cutting, so that these chunks can be cut better. The partitions 91, 92 thus divide the jet excavating unit at least in an excavation chamber (the space in which the jet devices 3 are arranged) and a mixing chamber 14. The mixing chamber 14 is provided with a mixing liquid supply 15 and a liquid soil discharge 13. In sand the grains must be pushed over the edge of the back baffle 92 into the mixing chamber 14. If the jet devices 3 are too powerful, the sand will flow uncontrolled into the mixing chamber 14 and front instability will occur. In clay, the soil which penetrates into the excavation chamber as a result of the progress of the excavating device 1 is cut, whereby the cohesion properties of clay, possibly in combination with a mixing chamber pressure, ensure that the excavation front is in remains. After ground in the excavated chamber of the jet excavator unit 2 through. the jet liquid is cut, the ground-jet liquid mixture in the mixing chamber 14 is mixed with a mixing liquid supplied via the mixing liquid supply 15, such as water, and then discharged through the liquid-ground discharge 13. The jets 24 are aligned with gravity and facing backwards in an excavation direction 25. In this arrangement of the jet devices 3, the ground cutting caused by the jet devices 3 remains entirely within the jet excavating unit 2. In addition, ground that falls behind the range of the jets 24 will again be in the range due to the presence of the advance 91 and the rear bulkhead 92. 35 of the jets 24 fall back and then still be cut. In this arrangement, it is practically impossible for large, undiluted lumps of soil to end up in the mixing chamber 14 and to clog the liquid soil discharge 13 there.

Fig. 5a en 5b tonen een frontale opstelling van de jetinrichtingen 3, die op het voorschot 91 en het achterschot 92 5 zijn aangebracht. Frontale jets 24 zijn effectiever naarmate de grond verder in de jetgraafeenheid 2 binnendringt, wat ervoor zorgt dat de vloeistof-grondafvoer 13 van het grond-jetvloei-stofmengsel niet verstopt kan raken en dat de jetgraafeenheid 2 altijd leeggeblazen kan worden. Bij deze opstelling van de 10 jetinrichtingen 3 ontbreekt echter wel een voorwaartse begrenzing van de door de jetinrichtingen veroorzaakte grondversnij-ding. Bij zandgrond kan bijvoorbeeld een te harde jetvloeistof-straal 24 de grond voor de graafinrichting uit verweken waardoor het graaffront instabiel wordt.Fig. 5a and 5b show a frontal arrangement of the jet devices 3 mounted on the front bulkhead 91 and rear bulkhead 92. Frontal jets 24 are more effective as the soil penetrates further into the jet excavating unit 2, which ensures that the liquid-ground discharge 13 of the ground-jet-liquid mixture cannot become clogged and that the jet-excavating unit 2 can always be blown out. In this arrangement of the jet devices 3, however, there is no forward limitation of the ground cutting caused by the jet devices. In sandy soil, for example, a jet liquid jet that is too hard can soften out of the ground in front of the excavating device, so that the digging front becomes unstable.

15 Fig. 6a en 6b tonen een jetgraafeenheid 2 zonder schotten en met jetinrichtingen 3 die jets 24 dwars op de ontgravings-richting 25 en met de zwaartekracht mee spuiten. Bij deze opstelling van de jetinrichtingen 3 zal de door de jetinrichtingen veroorzaakte grondversnijding zich geheel binnen de 20 jetgraafeenheid 2 afspelen, zodat een frontstabiliteit kan worden gewaarborgd. Opgemerkt dient te worden, dat grond die achter het bereik van de jetinrichtingen 3 raakt, niet meer uit de jetgraafeenheid verwijderd kan worden, wat eventueel verstopping van de vloeistof-grondafvoer 13 tot gevolg kan hebben. 25 Fig. 7a en 7b tonen een opstelling van de jetinrichtingen 3 die gezien de ontgravingsrichting 25 schuin naar achteren is gericht en tegen de zwaartekracht in, hetgeen de suspensie van versneden grond in het grond-jetvloeistofmengsel in de jetgraaf eenheid 2 bevordert.FIG. 6a and 6b show a jet excavator unit 2 without bulkheads and with jet devices 3 which spray jets 24 transversely of the excavation direction 25 and with gravity. With this arrangement of the jet devices 3, the ground cutting caused by the jet devices will take place entirely within the jet excavating unit 2, so that front stability can be ensured. It should be noted that soil hitting behind the range of the jet devices 3 can no longer be removed from the jet excavating unit, which may result in blockage of the liquid ground drain 13. FIG. 7a and 7b show an arrangement of the jet devices 3 which, in view of the excavation direction 25, are directed obliquely backwards and against gravity, which promotes the suspension of cut soil in the ground-jet liquid mixture in the jet-excavating unit 2.

30 Fig. 8a en 8b tonen jetinrichtingen 3 die zijn aangebracht op de zijwanden van de jetgraaf eenheid 2, waardoor de grond voor het achterschot 92 goed versneden wordt.FIG. 8a and 8b show jet devices 3 mounted on the side walls of the jet excavating unit 2, thereby properly cutting the ground for the rear bulkhead 92.

Fig. 9 toont een graaf inrichting 1 die een aantal in hoofdzaak identieke jetgraafeenheden 2 volgens fig. 4a, 4b of 35 fig. 7a, 7b omvat die via verbindingsbalken 10 zijn verbonden met een niet nader getoonde steunconstructie 7. Tussen de jet-graafeenheden 2 en de steunconstructie 7 zijn opnemers 4 1 012505 - 14 - geplaatst die de krachten meten die de jetgraafeenheden 2 tijdens de voortgang van de graafinrichting 1 in de richting van de pijl 25 in de bodem van de te ontgraven grond ondervinden. Hierbij is er op niet nader getoonde wijze, bijvoorbeeld 5 door de verschillende jetgraafeenheden beweegbaar ten opzicht van elkaar op te stellen, voor gezorgd dat uitsluitend de gewenste krachten worden gemeten. De opnemers 4 zijn via bestu-ringslijnen 51 verbonden met besturingsmiddelen 5. Vanuit de besturingsmiddelen 5 lopen besturingslijnen 52 naar een in de 10 jetgraafeenheid 2 aangebrachte regeleenheid 53, zoals bijvoorbeeld een instelbaar ventiel, die het debiet van de jetvloei-stof die uit de jetinrichtingen 3 stroomt, instelt. In fig. 9 is de besturing zodanig, dat het debiet van elk van de jetinrichtingen 3 wordt ingesteld op basis van de door de bijbeho-15 rende opnemer 4 gemeten krachten op de bijbehorende jetgraaf-eenheid 2. Als een van de jetgraafeenheden 2 een weerstand van de te ontgraven grond ondervindt die boven een vooraf bepaalde waarde ligt, hetgeen kan worden waargenomen met de opnemers 4, wordt het debiet van de jetinrichtingen 3 van de betreffende 20 jetgraafeenheid 2 verhoogd. Hierdoor zal het ontgravingsvermo-gen van deze jetgraafeenheid .2 toenemen, waardoor meer grond wordt ontgraven, waarna de kracht die de te ontgraven grond op deze jetgraafeenheid 2 uitoefent, afneemt. Het debiet wordt vervolgens door de regeleenheid 53 verminderd. Op deze wijze 25 wordt doorlopend het debiet van de jetinrichtingen 3 van meerdere of alle jetgraafeenheden 2 van het samenstel van jetgraafeenheden ingesteld. Dit meet- en regelproces leidt tot een uitstekende beheersing van de ontgraving.Fig. 9 shows an excavating device 1 comprising a number of substantially identical jet excavating units 2 according to FIG. 4a, 4b or FIG. 7a, 7b which are connected via connecting beams 10 to a support structure 7 (not shown) between the jet excavating units 2 and the support structure 7, sensors 4 1 012505-14 are placed which measure the forces experienced by the jet excavating units 2 during the progress of the excavating device 1 in the direction of the arrow 25 in the bottom of the ground to be excavated. In this way it is ensured, in a manner not shown in more detail, for instance by arranging the different jet excavating units movable relative to each other, that only the desired forces are measured. The sensors 4 are connected via control lines 51 to control means 5. Control lines 52 run from the control means 5 to a control unit 53 arranged in the jet excavating unit 2, such as, for example, an adjustable valve, which controls the flow rate of the jet liquid exiting from the jet devices. 3 flows, adjusts. In Fig. 9, the control is such that the flow rate of each of the jet devices 3 is adjusted based on the forces measured by the associated sensor 4 on the associated jet excavating unit 2. As one of the jet excavating units 2, a resistance of the soil to be excavated which is above a predetermined value, which can be observed with the sensors 4, the flow rate of the jet devices 3 of the relevant jet excavating unit 2 is increased. As a result, the excavation power of this jet excavating unit .2 will increase, as a result of which more ground is excavated, after which the force exerted by the ground to be excavated on this jet excavating unit 2 decreases. The flow rate is then reduced by the control unit 53. In this manner, the flow rate of the jet devices 3 of several or all of the jet excavating units 2 of the jet excavating unit assembly is continuously adjusted. This measurement and control process leads to excellent excavation control.

Het is ook mogelijk dat de door de opnemers 4 gemeten 30 krachten van een eerste jetgraafeenheid 2 worden gebruikt voor de besturing van het debiet van jetinrichtingen 3 van een tweede jetgraafeenheid 2. Een of meer van de opnemers 4 kunnen, bijvoorbeeld bij omvangrijke samenstellen van jetgraafeenheden 2, ook verbonden zijn met meerdere jetgraafeenheden 2 tegelijk, 35 zodat niet meer de kracht op een enkele jetgraafeenheid 2, maar de kracht op meerdere jetgraafeenheden 2, bijvoorbeeld een horizontale rij, wordt gemeten. Deze niet-weergegeven uitvoe- 1012505 - 15 - ringsvorm is minder fijngevoelig, maar vermindert het benodigde aantal opnemers 4. Ook is een combinatie van de hiervoor beschreven mogelijkheden denkbaar. De regeleenheid 53 kan buiten het inwendige van de jetgraafeenheid 2 zijn aangebracht.It is also possible that the forces of a first jet excavating unit 2 measured by the sensors 4 are used for controlling the flow rate of jet devices 3 of a second jet excavating unit 2. One or more of the sensors 4 can, for example with large assemblies of jet excavating units 2, are also connected to several jet excavating units 2 at the same time, so that the force on a single jet excavating unit 2 is no longer measured, but the force on several jet excavating units 2, for instance a horizontal row, is measured. This embodiment, not shown, is less sensitive, but reduces the number of sensors 4 required. A combination of the possibilities described above is also conceivable. The control unit 53 may be disposed outside the interior of the jet excavating unit 2.

5 Vanuit de besturingsmiddelen 5 loopt eveneens een bestu- ringslijn 54 naar een aandrij frichting 6 die op niet nader getoonde wijze is verbonden met de graafinrichting 1 voor het in de ontgravingsrichting 25 voortbewegen van de graafinrich-ting 1 op basis van de door de opnemers 4 gemeten krachten op 10 een of meer van de jetgraafeenheden 2.A control line 54 also runs from the control means 5 to a drive direction 6 which is connected in a manner not shown in further detail to the excavating device 1 for advancing the excavating device 1 in the excavating direction 25 on the basis of the sensors 4 measured forces on one or more of the jet excavating units 2.

De in fig. 10 weergegeven uitvoeringsvorm van de graafinrichting 1 omvat een steunconstructie 7 die compartimenten 8 omvat die de jetgraafeenheden 2 in hoofdzaak volledig omgeven. De opnemers 4 zijn bij deze voorkeursuitvoeringsvorm van de 15 graafinrichting 1 binnen de steunconstructie 7 aangebracht.The embodiment of the excavating device 1 shown in Fig. 10 comprises a support construction 7 comprising compartments 8 which substantially completely surround the jet excavating units 2. In this preferred embodiment of the excavating device 1, the sensors 4 are arranged within the supporting construction 7.

Deze uitvoering van de steunconstructie 7 maakt verschillende uitvoeringsvormen van de jetgraafeenheden 2 mogelijk, waarvan er twéé zijn weergegeven in fig. 2a resp. 2b.This embodiment of the support structure 7 allows different embodiments of the jet excavating units 2, two of which are shown in Fig. 2a and Fig. 2b.

Fig. 11a en 11b tonen aanzichten van een andere uitvoe-20 ringsvorm van de jetinrichting 3 van een jetgraafeenheid 2. De jetinrichting 3 omvat een spuitkop 66 en een buisstuk 67 dat via een afsluitmiddel 16 is verbonden met een toevoerleiding 68. Het buisstuk 67 wordt ter plaatse van de spuitkop 66 ondersteund door bevestigingsmiddelen 17 die zijn aangebracht 25 op een bovenwand van de jetgraafeenheid 2. Deze uitvoeringsvorm van de jetinrichting 3 maakt een gemakkelijke montage en verwijdering van de jetinrichting 3 mogelijk, bijvoorbeeld ten behoeve van onderhoud. Het afsluitmiddel 16 zorgt ervoor dat bij het verwijderen van de jetinrichting 3 het drukverschil dat 30 heerst tussen het gebied voor en achter een achterwand 18 van de jetgraafeenheid 2 niet vereffend hoeft te worden.Fig. 11a and 11b show views of another embodiment of the jet device 3 of a jet excavating unit 2. The jet device 3 comprises a nozzle 66 and a pipe piece 67 which is connected via a closing means 16 to a supply pipe 68. The pipe piece 67 is placed on site of the nozzle 66 supported by fasteners 17 mounted on a top wall of the jet excavating unit 2. This embodiment of the jet device 3 allows easy mounting and removal of the jet device 3, for example for maintenance. The closing means 16 ensures that when the jet device 3 is removed, the pressure difference that prevails between the area in front of and behind a rear wall 18 of the jet excavating unit 2 does not have to be compensated.

In fig. 12 is een andere uitvoeringsvorm van de jetinrichtingen 3 in de jetgraafeenheid 2 weergegeven. Hierbij zijn twee reeksen jet inrichtingen 3 van de in fig. 11a en llb beschreven 35 soort boven elkaar geplaatst. De in hoofdzaak op de halve hoogte van de jetgraafeenheid aangebrachte jetinrichtingen 3 zijn afgesteund in bevestigingsmiddelen 142 die gedragen worden 1012505 - 16 - door een dwarsbalk 144. Deze uitvoeringsvorm is met name gunstig in het geval van zich uitgebreid in de hoogte uitstrekkende jetgraafeenheden 2. De kracht van de door de jetinrich-tingen 3 uitgespoten jetvloeistofstralen uit spuitkoppen 66 die 5 aan een bovenwand 19 van de jetgraafeenheid 2 is aangebracht is bij dergelijke jetgraafeenheden 2 onvoldoende om de grond op de onderzijde van de jetgraafeenheid 2 te versnijden, zodat een aanvullende jetinrichting 3 dichter bij de onderzijde van de jetgraafeenheid 2 wordt opgesteld. Vanzelfsprekend zijn andere 10 uitvoeringsvormen van opstellingen van jetinrichtingen 3 moge-lijk, zoals bijvoorbeeld meer dan twee jetinrichtingen 3 boven elkaar geplaatst, jetinrichtingen 3 in de ontgravingsrichting 25 naast elkaar geplaatst, jetinrichtingen 3 met jets 24 onder een hoek met de ontgravingsrichting 25, jetinrichtingen 3 op 15 zijwanden van de jetgraafeenheid 2 aangebracht, jetinrichtingen 3 op de bovenwand en de onderwand aangebracht, jetinrichtingen 3 met jets 24 dwars op de ontgravingsrichting 25, jetinrichtingen 3 met jets 24 evenwijdig aan de ontgravingsrichting, jetinrichtingen 3 op een schot 91 of 92 aangebracht, jetinrichtingen 20 3 op de achterwand 18 van de jetgraafeenheid 2 aangebracht, of een combinatie van deze mogelijkheden.In Fig. 12, another embodiment of the jet devices 3 in the jet excavating unit 2 is shown. Two series of jet devices 3 of the type described in Figs. 11a and 11b are herein superimposed. The jet devices 3 arranged substantially at half the height of the jet excavating unit are supported in fasteners 142 which are carried by a cross beam 144. This embodiment is particularly advantageous in the case of extensively extending jet excavating units 2. The the force of the jet liquid jets sprayed by the jet devices 3 from nozzles 66, which is arranged on an upper wall 19 of the jet excavating unit 2, is insufficient in such jet excavating units 2 to cut the ground on the underside of the jet excavating unit 2, so that an additional jet device 3 positioned closer to the bottom of the jet excavator unit 2. Obviously, other embodiments of arrangements of jet devices 3 are possible, such as, for example, more than two jet devices 3 placed one above the other, jet devices 3 placed next to each other in the excavation direction 25, jet devices 3 with jets 24 at an angle to the excavation direction 25, jet devices 3 mounted on 15 sidewalls of the jet excavating unit 2, jet devices 3 mounted on the top wall and the bottom wall, jet devices 3 with jets 24 transverse to the excavation direction 25, jet devices 3 with jets 24 parallel to the excavation direction, jet devices 3 mounted on a partition 91 or 92, jet devices 20 3 mounted on the rear wall 18 of the jet excavating unit 2, or a combination of these options.

Fig. 13a en 13b tonen de jetgraafeenheid 2 van een graaf-inrichting 1. Een tastinrichting 11 neemt de grondgesteldheid waar voor de graaf inrichting 1 uit. De tastinrichting 11 kan 25 bij de graafinrichting 1 volgens de uitvinding tijdens het ontgraven gebruikt worden, omdat er geen graafwielen of derge-lijke aanwezig zijn die de tastinrichting 11 kunnen beschadigen. De tastinrichting 11 is ondersteund door een frame 29 zoals ook is aangegeven in fig. 13b. De tastinrichting 11 kan 30 op deze manier worden aangebracht in het centrum van het doorsnedeoppervlak van de jetgraafeenheid 2, maar ook bijvoorbeeld tussen jetgraafeenheden 2 in zoals is weergegeven in fig. 14. Daarnaast is het mogelijk om de tastinrichting aan te brengen op elke andere willekeurige plaats in de dwarsdoorsnede 35 van een jetgraafeenheid 2, bijvoorbeeld door aanpassing van het frame 29.Fig. 13a and 13b show the jet excavating unit 2 of an excavating device 1. A touch probe 11 detects the soil condition for the excavating device 1. The touch probe 11 can be used with the excavator 1 according to the invention during excavation, because there are no digging wheels or the like which can damage the touch probe 11. The sensor 11 is supported by a frame 29 as also shown in Fig. 13b. The sensing device 11 can be arranged in this way in the center of the cross-sectional area of the jet-excavating unit 2, but also, for example, between jet-excavating units 2 as shown in fig. 14. In addition, it is possible to apply the sensing device to any other arbitrary place in the cross section 35 of a jet excavating unit 2, for example by adjusting the frame 29.

1012505 - 17 -1012505 - 17 -

In fig. 15a-15d zijn verschillende uitvoeringsvormen van afdichtmiddelen 150 getoond. Voor de jetgraafeenheden 2 uit heerst een hoge druk van grondwater en grondkorrels. Achter de jetgraafeenheden 2 heerst de atmosferische druk van de binnen-5 zijde van het gevormde kanaal in de bodem. De jetgraafeenheden 2 kunnen in principe onafhankelijk van elkaar in de steuncon-structie 7 bewegen, zodat voor een goede afdichting van eventuele ruimte tussen de jetgraafeenheden 2 moet worden gezorgd. De jetgraafeenheden 2 moeten voorts verwijderbaar zijn, voor het 10 verwijderen van obstakels en voor de toegang tot het graaffront voor de graafinrichting 1 uit, zodat ook het afdichtmiddel 150 verwijderbaar moet worden uitgevoerd. Dit afdichtmiddel 150 kan op vele verschillende manieren worden verwezenlijkt. In fig. 15a is een afdichtmiddel getoond dat een vervormbaar deel 151, 15 een star deel 161 en een bevestigingsmiddel 171 omvat. Het vervormbare deel 151 wordt over de tussenruimte tussen de jetgraafeenheden 2 bevestigd met bevestigingsmiddelen 171, waarbij het starre deel 161 wordt tussengesloten boven het vervormbare deel en onder het bevestigingsmiddel 171. Het 20 bevestigingsmiddel 171 is bijvoorbeeld een schroef of een bout, die verwijderd kan worden uit de achterwand van de jetgraafeenheid, zodat het afdichtmiddel 150 eenvoudig kan worden gedemonteerd. In fig. 15b is een afdichtmiddel 150 weergegeven dat een star deel 162 omvat dat is aangebracht in de ruimte tussen de 25 zijwanden van twee aangrenzende jetgraafeenheden 2, en een vervormbaar deel 152 dat op het starre deel 162 is aangebracht en de ruimte verbindt tussen het starre deel 162 en de tegenovergelegen zijwand van een aangrenzende jetgraafeenheid 2. In fig. 15c omvat het afdichtmiddel 150 een star deel 163, een 30 bevestigingsdeel 173 en een schuimvormig deel 153. Het starre deel 163 sluit de tussenruimte af tussen twee aan elkaar grenzende jetgraafeenheden 2 ter plaatse van de achterwand van de j etgraaf eenheden 2 en wordt bevestigd aan een van de jet-graafeenheden 2 met het bevestigingsmiddel 173. In fig. 15d 35 omvat het afdichtmiddel 150 vervormbare delen 154, hoekprofie-len 164, en een bevestigingsmiddel 174. Achter de achterwand van de j etgraaf eenheden 2 zijn op de wand van een compartiment 1012505 - 18 - van de steunconstructie 7 waarlangs twee aan elkaar grenzende jetgraafeenheden 2 zijn aangebracht zowel aan de ene zijde als aan de andere zij::.·?, hoekprofielen 164 geplaatst, waarbij een been van het eerste noekprofiel 164 door het bevestigingsmiddel 5 174 is verbonden met het overeenkomstige been van het tweede hoekprofiel 164, zodat de hoekprofielen 164 star verbonden zijn met de wand van de steunconstructie 7. Het andere been van het hoekprofiel 164 is via een van de vervormbare delen 154 verbonden met de achterwand van de jetgraaf eenheid 2, zodat de 10 tussenruimte tussen de aangrenzende jetgraafeenheden 2 is afgedicht .Figures 15a-15d show various embodiments of sealing means 150. For the jet excavating units 2 out, a high pressure of groundwater and soil grains prevails. Behind the jet excavating units 2, the atmospheric pressure of the inside of the channel formed in the bottom prevails. The jet excavating units 2 can in principle move independently of each other in the support structure 7, so that a good sealing of any space between the jet excavating units 2 must be ensured. The jet excavating units 2 must furthermore be removable, for removing obstacles and for accessing the excavating front for the excavator 1, so that the sealing means 150 must also be made removable. This sealant 150 can be implemented in many different ways. In Fig. 15a, a sealing means is shown which comprises a deformable part 151, 15 a rigid part 161 and a fastening means 171. The deformable part 151 is secured over the spacing between the jet excavating units 2 with fasteners 171, the rigid part 161 being interlocked above the deformable part and below the fastener 171. The fastener 171 is, for example, a screw or a bolt that can be removed from the back wall of the jet excavating unit so that the sealant 150 can be easily disassembled. In Fig. 15b, a sealant 150 is shown which includes a rigid portion 162 disposed in the space between the side walls of two adjacent jet excavating units 2, and a deformable portion 152 disposed on the rigid portion 162 and connecting the space between the rigid portion 162 and the opposite side wall of an adjacent jet excavating unit 2. In Fig. 15c, the sealant 150 includes a rigid portion 163, a mounting portion 173 and a foamed portion 153. The rigid portion 163 closes the gap between two adjacent jet excavating units 2 at the rear wall of the jet excavating units 2 and is attached to one of the jet digging units 2 with the fastener 173. In Fig. 15d 35, the sealant 150 includes deformable members 154, corner profiles 164, and a fastener 174 Behind the back wall of the jetgrave units 2 are on the wall of a compartment 1012505 - 18 - of the support structure 7 along which two adjacent The jet excavating units 2 are arranged on one side as well as on the other side angle profiles 164, wherein a leg of the first angle profile 164 is connected by the fastener 5 174 to the corresponding leg of the second angle profile 164, so that the corner profiles 164 are rigidly connected to the wall of the support structure 7. The other leg of the corner profile 164 is connected via one of the deformable parts 154 to the rear wall of the jet excavating unit 2, so that the space between the adjacent jet excavating units 2 is sealed.

De uitvinding is niet beperkt tot de hierboven beschreven uitvoeringsvormen. Zo is het mogelijk om de opnemers 4 niet alleen toe te passen bij een samenstel van jetgraafeenheden 2, 15 maar ook bij een enkele jetgraafeenheid waarbij het bijhouden van de grondbalans weliswaar voldoende is om een goed beheersbaar graaf proces te verkrijgen maar bij lange na niet zo effectief, eenvoudig en goedkoop als het met opnemers meten van krachten, die de te ontgraven grond op de graafinrichting 20 uitoefent om de ontgraving te besturen.The invention is not limited to the above-described embodiments. For example, it is possible to use the sensors 4 not only with an assembly of jet excavating units 2, 15, but also with a single jet excavating unit in which the maintenance of the ground balance is sufficient to obtain an easily manageable excavation process, but not nearly so effective, simple and inexpensive as measuring with forces that the excavated soil exerts on excavator 20 to control excavation.

10125051012505

Claims

Excavator for excavating a channel with a predetermined cross-section in the ground, comprising: an assembly of jet excavating units which together define the cross-section of the channel, and each comprising at least one jet device; at least one sensor connected to at least one of the jet excavating units for measuring a force exerted by the soil on the at least one jet excavating unit substantially parallel to the excavation direction; 15. control means for controlling the excavation by the excavating device on the basis of the force measured by the at least one sensor.

2. Excavating device according to claim 1, characterized in that the control means are adapted for adjusting a flow rate of jet liquid used in at least one jet device.

Excavating device according to claim 2, characterized in that the control means are adapted to adjust the flow rate of the jet liquid of the at least one jet device of the jet excavating unit connected to the at least one sensor.

Excavating device according to claim 2 or 3, characterized in that the control means are adapted to enlarge or decreasing the flow rate of the jet liquid of the at least one jet device with an increase or resp. decrease in the force measured by the at least one sensor.

Digging device according to any one of claims 2-4, characterized in that the setting of the jet liquid flow rate of the at least one jet device is variable between a predetermined minimum value and a predetermined maximum value. .

Excavating device according to any one of the preceding claims, characterized in that the control means are arranged for varying the flow rate of the jet liquid of the at least one jet device of at least one jet excavating unit between a predetermined minimum and a predetermined maximum value at based on the force measured by the at least one sensor connected to the at least one jet excavating unit.

Excavating device according to one of the preceding claims and further comprising a drive device for moving the excavating device substantially in the excavation direction, characterized in that the control means are arranged for controlling the driving device.

Excavating device according to any one of the preceding claims, characterized by a support construction supporting the jet excavating units.

Excavator according to claim 8, characterized in that a part of the support construction is removable for removing at least one of the jet excavating units.

10. Digging device according to either of claims 8 or 9, characterized in that the support construction is provided with compartments which substantially completely surround the jet excavating units.

Excavating device according to any one of the preceding claims, characterized in that the at least one jet device of at least one jet excavating unit is arranged for dispensing a jet of jet liquid in a fixed direction. 1012505 - 21 -

Excavating device according to claim 11, characterized in that the jet liquid jet of the at least one jet device of the at least one jet excavating unit delivered in a fixed direction is oriented at an angle to the excavating direction. 5

Excavating device according to claim 13, characterized in that the jet liquid jet of the at least one jet device of the at least one jet excavating unit delivered in a fixed direction is directed obliquely to the rear, viewed in the excavating direction.

Excavator according to claim 11, characterized in that at least one of the jet excavating units comprises a number of jet devices, the jet liquid jets of which are directed in different fixed directions.

Excavating device according to claim 14, characterized in that at least one of the jet devices is arranged on a side wall of the at least one jet excavating unit, and in that the jet liquid jet of the at least one jet device delivered in a fixed direction is substantially transverse facing the excavation direction.

Excavating device according to one of the preceding claims, characterized in that at least one jet excavating unit is provided with means in which the at least one jet device is detachably mounted therefrom.

Digging device according to claim 16, characterized in that the jet device is arranged in the jet excavating unit through a passage in a rear wall of the jet excavating unit, the passage comprising a closing means.

Excavator according to any one of the preceding claims, characterized by at least one sensing device which is arranged for detecting the soil conditions at a distance from the jet excavating units during excavation in view of the excavation direction.

Excavator according to any one of the preceding claims, characterized by at least two sensing devices for detecting the soil condition between and around the at least two sensing devices.

Excavator according to any one of the preceding claims, characterized in that at least one removable sealing means is provided for sealing space between adjacent jet excavating units.

Excavating device according to any one of claims 8-20, characterized in that at least one removable sealing means is provided for sealing space between a jet excavating unit and the supporting construction.

Excavator according to any one of claims 8-21, characterized in that the at least one sensor connected to the at least one jet excavating unit is placed between the support construction and the at least one jet excavating unit.

Excavating device according to any one of the preceding claims, characterized in that the at least one jet excavating unit comprises at least one bulkhead arranged substantially transverse to the excavation direction, and in that the at least one jet connecting unit connected to the at least one jet excavating unit sensor is adapted to measure substantially the force in the excavation device on the bulkhead.

Excavator according to any one of claims 1-22, characterized in that the at least one jet excavating unit comprises at least one flow baffle and at least one grate, which flow baffle and which grate are interconnected and are located in the space from the jet excavator unit. 1012505 - 23 -

Excavating device according to claim 24, characterized in that the grating is arranged in the jet excavating unit such that material retained by the grating returns due to gravity to an area of the jet excavating unit 5 which is directly reached by the liquid jet of the at least a jet device.

26. Excavating device according to any one of the preceding claims, wherein in a jet excavating unit an excavating chamber is formed by a space in which the at least one jet device is arranged and a mixing chamber is formed by a space with an outflow opening for the discharge of a ground-jet liquid mixture. characterized in that a non-return valve is provided between the excavation chamber and the mixing chamber for passage of the ground-jet liquid mixture from the excavation chamber to the mixing chamber, and blocking it in the reverse direction. 1012505