NL1003447C2 - Röntgendiffractometer. - Google Patents

Description

Röntgendiffractometer

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een röntgendiffractometer die bijvoorbeeld gebruikt kan worden voor het meten van het röntgendiffractiepatroon van een polykristallijn monster, een poedermonster of 5 iets dergelijks.

In het algemeen omvat een röntgendiffractometer een röntgengenerator voor het naar een monster zenden van röntgenstralen en een röntgendetector voor het meten van de door het monster afgebogen röntgenstralen, en is deze 10 ingericht voor het meten van het patroon van de röntgenstralen die door het monster afgebogen zijn. De röntgengenerator voor het opwekken van röntgenstralen die naar een monster gezonden kunnen worden, omvat in het algemeen een röntgenbuis en een röntgenstralen opwekkende voe-15 dingsbron voor het aan de röntgenbuis toevoeren van een buisspanning en een buisstroom.

Bij een dergelijke röntgendiffractometer wordt, wanneer de voedingsbron ingeschakeld wordt teneinde de werking van de diffractometer te starten, ook elektrisch 20 vermogen toegevoerd aan de röntgenstralen opwekkende voedingsbroninrichting teneinde de buisspanning, respectievelijk de buisstroom op bepaalde waarden in te stellen, waardoor de röntgenbuis kan opwarmen en de door de röntgenbuis uitgezonden röntgenstraling gestabiliseerd 25 wordt.

Wanneer de stroom in de gloeidraad van de röntgenbuis regelmatig in- en uitgeschakeld wordt, wordt de gloeidraad onderworpen aan thermische belastingen, en bestaat daardoor het gevaar dat deze doorbrandt. Derhalve 30 zijn diffractometers van het hierboven beschreven type vaak zodanig ingericht dat nadat deze eenmaal gestart is de röntgengenerator in bedrijf blijft teneinde door te gaan met het opwekken van röntgenstralen tot een serie metingen en analyses voltooid is. In dit verband wordt de 1 0 03 44 7.

2 navolgende opstelling gebruikt om te voorkomen dat door de röntgenbuis opgewekte röntgenstraling uitgezonden wordt naar de positie waar het monster geplaatst is en de omringende ruimte wanneer noch metingen, noch analyses 5 van het röntgendiffractiepatroon uitgevoerd worden. Met name is de röntgenbuis opgenomen in een röntgenbuishou-der, is de röntgenbuishouder zodanig gevormd dat hij de röntgenbuis omsluit en vertoont hij een uittreevenster voor de röntgenstraling, en is er een sluiter aangebracht 10 waardoor röntgenstraling die door het röntgenuittreeven-ster gezonden wordt onderbroken kan worden. Zo wordt het al dan niet uitzenden van röntgenstralen naar het monster bestuurd door het bedienen van de sluiter.

Bij een dergelijke röntgendiffractometer vol-15 gens de stand van de techniek, welke op de hierboven beschreven wijze gebruikt wordt, blijft de röntgenbuis steeds de buisspanning en -stroom ontvangen, zelfs wanneer niet daadwerkelijk röntgenstralen naar het monster gezonden worden. Een dergelijk gebruik verdient de voor-20 keur met het oog op het stabiliseren van de op te wekken röntgenstraling, maar heeft het nadeel dat de praktische levensduur van de buis bekort wordt. Meer in het bijzonder zal, zolang een buisspanning en een buisstroom toegevoerd worden aan de röntgenbuis, de van wolfraam vervaar-25 digde gloeidraad geleidelijk verdampen en hechten aan het treforgaan in de buis. Hierdoor zullen door het treforgaan opgewekte röntgenstralen een combinatie vormen van de karakteristieke röntgenstralen van wolfraam naast de karakteristieke röntgenstralen van het originele materi-30 aal van het treforgaan. Wanneer het samengaan van de röntgenstralen zodanig toegenomen is dat hierdoor de meting van het diffractiepatroon van de röntgenstralen die door het monster afgebogen worden beïnvloed wordt, kan de röntgenbuis niet meer gebruikt worden. Dit bete-35 kent dat de levensduur van de röntgenbuis in hoofdzaak afgelopen is.

Om het bovengenoemde nadeel weg te nemen, kunnen voorzieningen getroffen worden zodat de toevoer 1003447 3 van een elektrisch vermogen aan de röntgenbuis stopgezet wordt wanneer geen röntgenstralen naar het monster gezonden worden. Zelfs bij een dergelijke inrichting wordt echter het in- en uitschakelen van een de röntgenstralen 5 opwekkende voedingsbron regelmatig herhaald, waardoor de gloeidraad regelmatig verhit en afgekoeld wordt. De gloeidraad wordt derhalve aan thermische belastingen onderworpen, waardoor deze relatief snel zal doorbranden. De bovengenoemde voorzieningen kunnen derhalve niet 10 dienen om de levensduur van de röntgenbuis te verlengen.

De onderhavige uitvinding heeft tot doel een röntgendiffractometer te verschaffen waarbij voorkomen wordt dat een treforgaan in de röntgenbuis vervuild raakt, en waardoor vermeden wordt dat de gloeidraad in de 15 röntgenbuis doorbrandt, waardoor de levensduur van de röntgenbuis aanzienlijk verlengd wordt.

Teneinde het bovengenoemde doel te bereiken, verschaft de onderhavige uitvinding een röntgendiffracto-meter met een röntgenbuis, een röntgenstraling opwekkende 20 voedingsbroninrichting voor het aan de röntgenbuis toevoeren van een bepaalde buisspanning en een bepaalde buisstroom, en röntgenbestraling/geen bestraling-keuze-middelen voor het kiezen van één van de toestanden van het naar een monster zenden of niet zenden van door de 25 röntgenbuis opgewekte röntgenstralen naar een monster, welke röntgendiffractometer wordt gekenmerkt doordat de röntgenbestraling/geen bestraling-keuzemiddelen ingericht zijn om te schakelen tussen een toestand van toevoer en geen toevoer van de buisspanning aan de röntgenbuis, en 30 de röntgenstralen opwekkende voedingsbroninrichting de gloeidraad voorverwarmende stroombronmiddelen omvat voor het in de gloeidraad van de röntgenbuis laten stromen van een bepaalde stroomsterkte in de toestand van geen toevoer van de buisspanning.

35 Volgens de onderhavige uitvinding is de stroom die men door de gloeidraad van de röntgenbuis laat stromen in de toestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden wordt bij voorkeur de minimale waarde die nodig is om 1003447 4 te voorkomen dat de temperatuur van de gloeidraad tot een bepaalde waarde o£ daaronder zakt.

Volgens de onderhavige uitvinding (i) kan de röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting zodanig 5 ingericht zijn dat de buisspanning van de röntgenbuis geregeld wordt door een regelsysteem met terugkoppeling, dat wil zeggen dat de röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting een terugkoppelingslus kan omvatten voor de besturing van de buisspanning door het vergelij-10 ken vein een streefwaardesignaal voor de buisspanning en een momentaan waamemingssignaal van de buisspanning van de röntgenbuis en door het regelen van de buisspanning overeenkomstig een afwijking tussen het streefwaardesig-naal en het waamemingssignaal, en (ii) kunnen de rönt-15 genbestraling/geen bestraling-keuzemiddelen zodanig ingericht zijn dat in plaats van het streefwaardesignaal voor de buisspanning een zodanig streefwaardesignaal wordt afgegeven aan de röntgenstralen opwekkende voedingsbroninrichting in de toestand zonder röntgenstraling, dat een 20 buisspanning ter hoogte van een aardpotentiaal gegenereerd wordt.

Volgens de onderhavige uitvinding (i) kan de röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting zodanig ingericht zijn dat de buisstroom van de röntgenbuis ook 25 geregeld wordt door een regelsysteem met terugkoppeling, dat wil zeggen dat de röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting een terugkoppelingslus kan omvatten door het regelen voor de buisstroom voor het vergelijken van een streefwaardesignaal van de buisstroom en een 30 momentaan waamemingssignaal van de buisstroom die in de röntgenbuis stroomt, en door het overeenkomstig een afwijking tussen het streefwaardesignaal en het waamemingssignaal regelen van een stroom die aan de gloeidraad van de röntgenbuis toegevoerd dient te worden, en (ii) 35 kunnen de gloeidraad voorverwarmende stroombronmiddelen zodanig ingericht zijn dat in de toestand zonder röntgenstraling een constante bepaalde stroom in de stroomdraad 1003447 5 loopt zonder gebruik van de terugkoppelingslus voor de regeling van de buisstroom.

Volgens de onderhavige uitvinding wordt in de toestand waarin de door een monster afgebogen röntgen-5 stralen gemeten worden, dat wil zeggen in de toestand waarin daadwerkelijk röntgenstraling naar het monster gezonden wordt, een bepaalde buisspanning en een bepaalde buisstroom afgegeven aan de röntgenbuis, zoals bij een röntgendiffractometer volgens de stand van de techniek.

10 Bij een andere toestand dan de hierboven beschreven bedrijfstoestand, dat wil zeggen in de toestand waarin geen röntgenstraling naar het monster gezonden wordt, wordt geen buisspanning toegevoerd aan de röntgenbuis, en wordt een bepaalde voorverwarmingsstroom door de gloei-15 draad van de röntgenbuis gezonden. In de bedrijfstoestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden wordt, wordt door de bovenbeschreven inrichting niet slechts het verdampen en aan het treforgaan hechten van het de gloei-draad vormende wolfraam beperkt, maar wordt ook voorkomen 20 dat de gloeidraad afkoelt. Er bestaat dus geen kans dat de gloeidraad aan thermische spanningen onderworpen wordt.

Bij een dergelijke specifieke voorkeursuitvoering voor het bereiken van de bedrijfstoestand zonder 25 straling wordt gebruik gemaakt van een eenvoudige inrichting waarin een zodanig streefwaardesignaal wordt toegevoerd dat een buisspannig ter hoogte van een aardpotenti-aal opgewekt wordt, in plaats van het buisspanning-, streefwaardesignaal voor de terugkoppelingslus van de 30 regeling van de buisspanning, en waarbij gebruik gemaakt wordt van middelen voor het toevoeren van een constante verwarmingsstroom teneinde een geschikte stroom te doen lopen in de gloeidraad van de röntgenbuis, zonder gebruik te maken van de terugkoppellus van de buisstroomregeling. 35 Derhalve kan het doel van de onderhavige uitvinding bereikt worden met een relatief eenvoudige en weinig kostbare constructie.

1003447 6

In de navolgende beschrijving wordt een voor-keursuitvoering van de onderhavige uitvinding besproken onder verwijzing naar de bijgevoegde tekening, waarin: fig. l een schematisch blokdiagram is van de 5 schakeling van een uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding, en fig. 2 een blokdiagram is van een specifieke schakeling van belangrijke delen van de uitvoeringsvorm van fig. l.

10 Fig. 1 is een blokdiagram van de schakeling van een uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding. Een röntgenbuis 1 omvat een treforgaan 2 en een daar tegenover geplaatste gloeidraad 3, en is in zijn algemeenheid opgenomen in een huishouder 4. De huishouder 4 vertoont 15 een röntgenvenster 5, waardoor röntgenstralen 6 die opgewekt zijn door de röntgenbuis 1 naar een monster 7 gezonden worden. De röntgenstralen 6 worden door het monster 7 afgebogen, en de afgebogen röntgenstralen worden waargenomen door een detector 8. Het monster 7 en 20 de detector 8 worden respectievelijk gedragen door de 0 -en 20-assen van een op zich bekende goniometer (die hier niet weergegeven is). Meer in het bijzonder zijn het monster 7 en de detector 8 zodanig opgesteld dat overeenkomstig de zogeheten 0-2Θ-vergrendelde aftastmethode of 25 iets dergelijks de bestralingshoek van de röntgenstralen die op het monster 7 vallen van tijd tot tijd veranderd wordt, en de afgebogen röntgenstralen bij elke bestra-lingshoek waargenomen worden, waardoor een róntgendif-fractiepatroon van het monster 7 gemeten kan worden.

30 Er is een röntgenstralen opwekkende voedings- broninrichting 11 aangebracht voor het aan de röntgenbuis toevoeren van een buisspanning en een buisstroom. Bij deze uitvoeringsvorm dient de spanning van het treforgaan 2 van de röntgenbuis 1 als aardpotentiaal, en wordt een 35 negatieve spanning van ongeveer -10 kV tot -60 kV als buisspanning aangelegd over de gloeidraad 3, wanneer röntgenstralen opgewekt worden. De buisspanning die aangelegd wordt over de gloeidraad 3 wordt door middel 1003447 7 van een buisspanning-regeleenheid 12 van de röntgenstralen opwekkende voedingsbroninrichting 11 gehandhaafd op een waarde die ingesteld wordt door een buisspanning-instelapparaat 13. Een elektrische stroom die loopt van 5 het treforgaan 2 naar de gloeidraad 3, met andere woorden een elektrische stroom van een elektronenbundel die van de gloeidraad naar het treforgaan 2 stroomt, dat wil zeggen een buisstroom 9 wordt geregeld binnen het bereik van ongeveer 5 mA tot ongeveer 100 mA door middel van een 10 buisstroom-regeleenheid 14 van de röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting 11. Meer in het bijzonder wordt de buisstroom op de volgende wijze geregeld. Teneinde de buisstroom 9 te handhaven op de stroomwaarde die ingesteld is door middel van een buisstroom-instelappa-15 raat 15 wordt een gloeidraadstroom 10 voor het verhitten van de gloeidraad 3 zodanig bestuurd dat de hoeveelheid door de gloeidraad 3 opgewekte thermische elektronen geregeld wordt. Wanneer de buisspanning en de buisstroom respectievelijk ingesteld worden binnen de hierboven 20 genoemde waarden, worden de thermische elektronen die opgewekt worden door de gloeidraad 3 door de buisspanning versneld en treffen zij het treforgaan 2, zodat vanaf het treforgaan 2 röntgenstraling opgewekt wordt.

Bij deze uitvoeringsvorm omvat de röntgenstra-25 len opwekkende voedingsbroninrichting 11 naast de buisspanning-regeleenheid 12 en de buisstroom-regeleenheid 14 een insteleenheid 16 voor de voorverwarmingsstroom van de gloeidraad. De insteleenheid 16 voor de voorverwarmingsstroom van de gloeidraad is ingericht om een bepaalde 30 constante stroom in de gloeidraad 3 te laten lopen, teneinde de temperatuur daarvan op of boven een bepaalde waarde te handhaven wanneer een commando om geen röntgenstraling te zenden afgegeven wordt door een hierna te bespreken röntgenbestraling/geen bestraling-keuze-inrich-35 ting 17. Bij voorkeur is de stroom die door de gloeidraad 3 loopt in de bedrijfstoestand waarbij geen röntgenstraling gezonden wordt de minimale waarde die nodig is voor het handhaven van de temperatuur van de gloeidraad 3.

1003447 8

Bij deze uitvoeringsvorm vormt de röntgenbe-straling/geen bestraling-keuze-inrichting 17 onderdeel van een besturingsinrichting die in feite in hoofdzaak een computer omvat voor de gehele röntgendiffractometer.

5 De röntgenbestraling/geen bestraling-keuze-inrichting 17 is ingericht voor het afgeven van een besturingssignaal voor het automatisch omschakelen van de bedrijfstoestand waarbij röntgenstraling uitgezonden wordt naar de bedrijfstoestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden 10 wordt op het moment dat in de bedrijfstoestand waarbij röntgenstraling uitgezonden wordt vastgesteld is dat een serie meetbewerkingen waarbij tijdens de verplaatsing van het monster 7 en de detector 8 volgens de Θ-2Θ-vergrendelde aftastmethode röntgenstralen naar het monster 7 15 gezonden worden om het röntgendiffractiepatroon te meten voltooid is. Dit besturingssignaal voor het omschakelen van de bedrijfstoestand waarbij röntgenstraling uitgezonden wordt naar de bedrijfstoestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden wordt, wordt tegelijkertijd afgege-20 ven aan de buisspanning-regeleenheid 12, de buisstroom-regeleenheid 14 en de insteleenheid 16 voor de voorver-warmstroom voor de gloeidraad. In de toestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden wordt, wordt geen buis-spanning afgegeven aan de röntgenbuis 1, dat wil zeggen 25 dat een potentiaalverschil tussen het treforgaan 2 en de gloeidraad 3 gelijk is aan 0 volt, zodat geen röntgenstraling wordt opgewekt, en de stroom die in de gloeidraad 3 loopt wordt gehandhaafd op een constante waarde voor het voorverhitten, zoals hiervoor besproken. Dien-30 overeenkomstig wordt, hoewel de omschakeling van het uitzenden van röntgenstraling naar het niet uitzenden van röntgenstraling en vice versa met regelmaat herhaald wordt, de gloeidraad 3 niet onderworpen aan een thermische belasting, aangezien de temperatuur daarvan gehand-35 haafd wordt op of boven een bepaalde waarde, en zal het materiaal van de gloeidraad 3 niet verdampen, waardoor voorkomen wordt dat het treforgaan 2 verontreinigd raakt.

1003447 9

Fig. 2 toont een voorbeeld van een meer specifieke schakeling van de uitvoeringsvorm als hierboven beschreven. De buisspanning voor de röntgenbuis 1 wordt aangelegd over de gloeidraad 3 nadat een spanning die 5 af gegeven wordt door een in de handel verkrijgbare wis- selstroomvoedingsbron 21 door middel van een transformator 22 verhoogd is en door middel van een afvlakschake-ling welke een diode 23, een condensator 24 en dergelijke bevat afgevlakt is. Anderzijds wordt de gloeidraadstroom 10 10 voor het vrijmaken van thermische elektronen uit de gloeidraad 3 verkregen door het met behulp van een transformator 25 omzetten van de spanning die afgegeven wordt door de in de handel verkrijgbare wisseistroomvoedings-bron 21 in een waarde die geschikt is voor de weerstands-15 waarde van de gloeidraad 3.

De buisspanning wordt geregeld op de wijze van een terugkoppelingsbesturing, zoals hierna uiteengezet.

De buisspanning die aangelegd wordt over de gloeidraad 3 wordt waargenomen terwijl hij verdeeld is in een spanning 20 van verschillende volts door middel van de weerstanden 26, 27. Dit waarnemingssignaal van de buisspanning wordt afgegeven aan een ingangsaansluiting van een versterker 28 van de afwijking in de buisspanning. Het buisspanning-instelapparaat 13 genereert een streefwaardesignaal voor 25 de buisspanning, overeenkomstig een eventueel tevoren ingestelde waarde van de buisspanning, en het streefwaardesignaal voor de buisspanning wordt toegevoerd aan de andere ingangsaansluiting van de versterker 28 voor. de afwijking in de buisspanning door middel van een schake-30 laar 29 (die in fig. 2 naar de zijde "a" geschakeld is wanneer de bedrijfstoestand met röntgenbestraling gekozen wordt). In de versterker 28 voor de afwijking in de buisspanning worden het streefwaardesignaal voor de buisspanning en het waarnemingssignaal van de buisspan-35 ning met elkaar vergeleken en wordt door middel van een triggerschakeling 30 voor de buisspanning de geleidings-fase van een in de transformator 22 geplaatste thyristor 1003447 10 (SCR) 31 zodanig geregeld dat de afwijking tussen de beide signalen 0 wordt.

Ook de buisstroom wordt met behulp van een terugkoppelingsregeling bestuurd op de wijze als hieron-5 der uiteengezet. De buisstroom 9 die in de röntgenbuis 1 loopt wordt omgezet in een spanningssignaal van enkele volts door middel van een waamemingsweerstand 32 voor de buisstroom. Dit buisstroom-waamemingssignaal wordt toegevoerd aan een ingangsaansluiting van een versterker 10 33 voor de afwijking in de buisstroom. Het buisstroom- instelapparaat 15 genereert een streefwaardesignaal voor de buisstroom in overeenstemming met een eventueel tevoren ingestelde waarde van de buisstroom, en dit streefwaardesignaal voor de buisstroom wordt toegevoerd aan de 15 andere ingangsaansluiting van de versterker 33 voor de afwijking van de buisstroom. In de versterker 33 voor de afwijking van de buisstroom wordt het streefwaardesignaal van de buisstroom vergeleken met het waamemingssignaal van de buisstroom, en wordt door middel van een schake-20 laar 34 (die in fig. 2 naar de zijde "a" geschakeld is wanneer de toestand met röntgenbestraling gekozen wordt) en een triggerschakeling 35 voor de buisstroom de gelei-dingsfase geregeld van een aan de primaire zijde van de transformator 25 aangebrachte thyristor (SCR) 36, zodanig 25 dat de afwijking tussen de beide signalen 0 wordt. Wanneer de geleidingsfase van de thyristor 36 geregeld wordt teneinde de gloeidraadstroom 10 die door de gloeidraad 3 loopt te veranderen, wordt de hoeveelheid door de gloeidraad 3 afgegeven thermische elektronen veranderd. Bij 30 gevolg wordt de waarde van de buisstroom 9 die van het treforgaan 2 naar de gloeidraad 3 loopt geregeld.

Het omschakelingscommando tussen bestralen en niet bestralen dat wordt afgegeven door de röntgenbestra-ling/geen bestraling keuze-inrichting 17 bedient tegelij-35 kertijd de schakelaars 29, 34. Meer in het bijzonder wordt elk van de schakelaars 29, 34 naar de zijde "a" gezet in de toestand waarbij röntgenstraling uitgezonden 1003447 11 wordt, en naar de zijde "b" in de toestand waarin geen röntgenstraling uitgezonden wordt.

Met de "b"-zijde van de schakelaar 29 is een verschuivingsschakeling 37 verbonden. De verschuivings-5 schakeling 37 is ingericht voor het a£geven van een signaal met een spanning die equivalent is met de aardpo-tentiaal. In de bedrijfstoestand zonder röntgenstraling wordt derhalve in plaats van het streefwaardesignaal van de buisspanning een signaal met de aardpotentiaal afgege-10 ven aan de versterker 28 voor de afwijking van de buisspanning. Derhalve wordt de terugkoppelingslus voor de besturing van de buisspanning waarin de versterker 28 voor de afwijking in de buisspanning opgenomen is zodanig bediend dat de spanning die aangelegd wordt over de 15 gloeidraad 3 gelijk is aan de aardpotentiaal. Hierdoor wordt de spanning over de gloeidraad 3 en het treforgaan oftewel de buisspanning 0.

Anderzijds is de insteleenheid 16 voor de voorverhittingsstroom van de gloeidraad verbonden met de 20 "b"-zijde van de schakelaar 34. Wanneer de schakelaar 34 naar de "b"-zijde geschakeld wordt, wordt de triggerscha-keling 35 van de buisstroom losgenomen van de versterker 33 voor de afwijking in de buisstroom. Hierdoor wordt de terugkoppelingslus van de besturing van de buisstroom 25 buiten werking gesteld. Om een stroom met een bepaalde waarde in de gloeidraad 3 te laten lopen, wordt door de insteleenheid 16 voor de voorverhittingsstroom van de gloeidraad aan de triggerschakeling 35 van de buisstroom een zodanig signaal afgegeven dat de geleidingsfase van 30 de thyristor 36 vastgelegd wordt in een bepaalde fase.

Dienovereenkomstig stroomt in de bedrijfstoestand waarbij geen röntgenstraling uitgezonden wordt een bepaalde stroom voor het voorverhitten van de gloeidraad 3 daarin, zelfs hoewel de buisspanning 0 volt wordt en de buis-35 stroom derhalve 0 ampère bedraagt.

De bovengenoemde uitvoeringsvorm wordt in de bedrijfstoestand zonder röntgenstraling de buisspanning 0 volt, terwijl de buisstroom 0 ampère wordt, en een be- 1003447 12 paalde stroom voor het voorverhitten van de gloeidraad 3 daarin stroomt teneinde te voorkomen dat de temperatuur daarvan afneemt. Derhalve wordt, hoewel het met röntgen bestralen en niet bestralen regelmatig herhaald wordt, 5 het treforgaan 2 niet vervuild en wordt de gloeidraad 3 niet aan thermische spanning onderworpen. Bovendien is er geen mechanische röntgensluiter nodig die aangebracht zou zijn in het röntgenvenster 5 van de huishouder 4, zoals dat gewoon was bij een diffractometer volgens de stand 10 van de techniek.

Het zal duidelijk zijn dat elk van de schakelaars 29, 34 in de hierboven beschreven uitvoeringsvorm gevormd kunnen worden door een contactloos relais onder gebruikmaking van een halfgeleider of een halfgeleider-15 schakelaar, in plaats van een relais met mechanische contacten.

Bij de hiervoor beschreven uitvoeringsvorm wordt als regelwijze voor de buisspanning en de buis-stroom gekozen voor een zogeheten faseregelingsmethode 20 die aangepast is om de geleidingsfase van de thyristors te regelen. Het is echter duidelijk dat de onderhavige uitvinding niet beperkt is tot de bovenbeschreven methode, maar gebruik kan maken van andere bekende regelwij-zen, zoals een invertermethode onder gebruikmaking van 25 een hoogfrequente wisselstroom.

1003447

Claims (3)

1. Röntgendiffractometer met een róntgenbuis een röntgenstraling opwekkende voedingsbroninrichting voor het aan de róntgenbuis toevoeren van een bepaalde buisspanning en een bepaalde buisstroom, en röntgenbe- 5 straling/geen bestraling-keuzemiddelen voor het kiezen van één van de toestanden van het naar een monster zenden of niet zenden van door de róntgenbuis opgewekte röntgenstralen, met het kenmerk, dat 10 de röntgenbestraling/geen bestraling-keuzemid- delen ingericht zijn om te schakelen tussen een toestand van toevoer en geen toevoer vein de buisspanning aan de róntgenbuis, en de röntgenstralen opwekkende voedingsbroninrichting de gloeidraad voorverwarmende stroombron-15 middelen omvat voor het in de gloeidraad van de röntgen-buis laten stromen van een bepaalde stroomsterkte in de toestand van geen toevoer van de buisspanning.

2. Röntgendiffractometer volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat 20 de röntgenstralingopwekkende voedingsbronin richting buisspanning-instelmiddelen omvat voor het genereren van een streefwaardesignaal voor de buisspanning van de róntgenbuis, alsmede een terugkoppelingslus voor de besturing van de buisspanning door het vergelij-25 ken van het streefwaardesignaal voor de buisspanning en een momentaan waamemingssignaal van de buisspanning van de róntgenbuis en door het regelen van de buisspanning overeenkomstig een afwijking tussen het streefwaardesignaal en het waamemings signaal, en 30 waarbij de röntgenbestraling/geen bestraling- keuzemiddelen zodanig ingericht zijn dat in plaats van het streefwaardesignaal voor de buisspanning een zodanig streefwaardesignaal wordt afgegeven aan de röntgenstralingopwekkende voedingsbroninrichting in de toestand 35 zonder röntgenstraling, dat een buisspanning ter hoogte van een aardpotentiaal gegenereerd wordt. 1003447

3. Röntgendiffractometer volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de röntgenstraling opwekkende voedingsbronin-richting buisstroom-instelmiddelen omvat voor het genere-5 ren van een streefwaardesignaal voor de buisstroom van de röntgenbuis, alsmede een terugkoppelingslus door het regelen van de buisstroom voor het vergelijken van het streefwaardesignaal voor de buisstroom en een momentaan waamemingssignaal van de buisstroom die in de röntgen-10 buis stroomt, en door het overeenkomstig een afwijking tussen het streefwaardesignaal en het waamemingssignaal regelen van een stroom die aan de gloeidraad van de röntgenbuis toegevoerd dient te worden, en de gloeidraad voorverwarmende stroombronmidde-15 len zodanig ingericht zijn dat in de toestand zonder röntgenstraling een constante bepaalde stroom in de stroomdraad loopt zonder gebruik van de terugkoppelingslus voor de regeling van de buisstroom. 1003447