BE1007359A3 - Instrument voor tandonderzoek, -verzorging of -behandeling. - Google Patents

Abstract

Instrument voor tandonderzoek, verzorging of behandeling, welk instrument tenminste een gedeelte (2,3,4-5,6-8) bevat dat van metaal is vervaardigd, daardoor gekenmerkt dat het metalen gedeelte (2,3,4-5,6-8) van het instrument tenminste voor een gedeelte van een supereleastisch metaal is vervaardigd.

Description

   <Desc/Clms Page number 1> 
 



  Instrument voor tandonderzoek,-verzorging of-behandeling. 



  De uitvinding heeft betrekking op een instrument voor tandonderzoek,-verzorging of-behandeling, welk instrument tenminste een gedeelte bevat dat van metaal is vervaardigd. 



  Door de tandarts worden heel wat instrumenten gebruikt met een gedeelte van gehard metaal. Ze kunnen als dusdanig een steel of handgreep bezitten of bestemd zijn om op een houder of drijfinrichting te worden gemonteerd. Dergelijke instrumenten zijn bijvoorbeeld een haak voor het onderzoeken van de tanden, dit is een zogenoemde tandheelkundige sonde, een van schroefdraad voorziene stift of naald voor het uittrekken van een zenuw uit een tand, een boor gevormd door een asje met op zijn einde een bekleding met een laagje van diamant of carbide enz. 



  Het geharde metalen gedeelte, bijvoorbeeld een geharde punt, zorgt voor een grote stijfheid van het instument, hetgeen voor dit soort toepassingen veelal een nadeel is. 



  De tandarts voelt daardoor minder goed aan wat hij doet en kontakt van het instrument met de patiënt kan pijnlijk zijn of beschadiging veroorzaken. Verder kan het instrument door te vallen onbruikbaar worden. De hard-metalen gedeelten kunnen blijvend vervormen of zelfs breken. 



  De uitvinding heeft tot doel dit nadeel te verhelpen en een instrument voor tandonderzoek,-verzorging of-behandeling te verschaffen, waarvan het metalen gedeelte praktisch niet door vallen kan worden beschadigd en die een zeer gevoelig of gemakkelijk gebruik toelaten met weinig gevaar om de patiënt ongewenst te kwetsen. 

 <Desc/Clms Page number 2> 

 



  Dit doel wordt volgens de uitvinding bereikt doordat het metalen gedeelte van het instrument tenminste voor een gedeelte van een superelastisch metaal is vervaardigd. 



  Superelastische metalen zijn als dusdanig bekend. Het zijn zogenoemde vormgeheugenlegeringen die pseudo-elasticiteit vertonen. Bij opwarmen gaan vormgeheugenlegeringen over van martensietische struktuur naar austenietische en bij terug afkoelen omgekeerd. Aan elke toestand kan een bepaalde vorm worden verbonden. Door de temperatuur te veranderen kan men de struktuur en'dus ook de vorm wijzigen. Bij dergelijke legeringen met daarenboven super- of speudo-elasticiteit wordt op analoge manier een omvorming van austenietische struktuur naar martensietische verkregen bij stijgende belasting. Bij het wegvallen van de belasting en bij een temperatuur boven die waarbij de omvorming van martensietische struktuur naar autstenietische is beëindigd, zal het metaal terug omvormen naar de autstenietische struktuur.

   Men kiest de legering zo dat de laatstgenoemde omvormingstemperatuur lager is dan de gebruikstemperatuur. Boven deze omvormingstemperatuur bezit de legering vanaf een bepaalde kracht een elastische vervorming die zeer sterk toeneemt in funktie van de kracht. Voorwerpen uit een dergelijk materiaal zijn dus enorm elastisch bij de gebruikstemperatuur en zelfs in zulkdanige mate dat breken of plastisch vervormen praktisch is uitgesloten. 



  Het instrument volgens de uitvinding kan verschillende vormen aannemen. 



  In een eerste uitvoeringsvorm is het instrument een tandheelkundige sonde en is het metalen gedeelte een haak om een tand te onderzoeken. 

 <Desc/Clms Page number 3> 

 



  Deze haak kan volledig van superelastisch metaal zijn vervaardigd. 



  Het instrument kan zelf een handgreep bezitten waaraan de haak al dan niet losneembaar vastgemaakt is. Het instrument kan dan een staafvormige handgreep en op beide einden daarvan een dergelijke haak bevatten. 



  In een andere uitvoeringsvorm is het metalen gedeelte een punt die van schroefdraad is voorzien om een zenuw uit een tand te halen. 



  Ook deze punt kan volledig van superelastisch metaal zijn vervaardigd, terwijl het instrument een handgreep kan bevatten waarop de punt is gemonteerd. 



  In een nog andere uitvoeringsvorm van de uitvinding is het metalen gedeelte een boor bestaande uit een asje en op een einde een boorkopje en is tenminste een gedeelte van het asje van superelastisch metaal. 



  In deze uitvoeringsvorm is het asje dus plooibaar zodat onder een hoek kan worden geboord. 



  Andere bijzonderheden en voordelen van de uitvinding zullen blijken uit de hier volgende beschrijving van een instrument voor tandonderzoek,-verzorging of-behandeling, volgens de uitvinding. Deze beschrijving wordt enkel als voorbeeld gegeven en beperkt de uitvinding niet. De verwijzingscijfers betreffen de hieraan toegevoegde tekeningen, waarin : figuur 1 een zijaanzicht weergeeft van een instrument volgens de uitvinding, getekend op ware grootte ; 

 <Desc/Clms Page number 4> 

 figuur 2 een zijaanzicht weergeeft analoog aan dit uit figuur   1,   maar met betrekking op een andere uitvoeringsvorm van het instrument ; figuur 3 een zijaanzicht weergeeft van een instument volgens de uitvinding maar met betrekking op een derde uitvoeringsvorm en op grotere schaal getekend ;

   figuur 4 een zijaanzicht weergeeft analoog aan dit uit figuur 3, maar met betrekking op een vierde uitvoeringsvorm. 



  Het instrument weergegeven in de figuur 1 is een tandheelkundige sonde en dient voor het tandonderzoek of voor het nagaan van de konditie van de tand en onder meer voor het opsporen van gaatjes of het nagaan van de diepte ervan. 



  Deze sonde bestaat op een bekende manier uit een staafvormige metalen handgreep 1 en uit een metalen haak 2 die op een einde van de handgreep 1 vastgemaakt is en eindigt in een relatief spitse punt. 



  Kenmerkend voor de uitvinding is dat deze haak 2 van superelastisch metaal is vervaardigd. 



  Superelastisch metaal is een vormgeheugenlegering met peudo-elasticiteit op gebruikstemperatuur, dit is op normale omgevingstemperatuur. Bij een temperatuur waarbij de transformatie van martensietische struktuur naar austenietische struktuur is beëindigd, de zogenoemde Af temperatuur, neemt de elasticiteit bij stijgende spanning plots zeer snel toe en bij een iets hogere druk terug zeer snel af. Praktisch alle legeringen die een thermoelastische 

 <Desc/Clms Page number 5> 

 martensietische transformatie en een vormgeheugeneffekt vertonen, bezitten deze eigenschap. 



  Deze eigenschap vindt men onder meer terug in de zogenoemde SIM-legeringen, dit zijn legeringen die een spanning-geïnduceerd martensiet (stress-induced martensite) produceren. Wanneer men een dergelijke vormgeheugenlegering aan een stijgende spanning onderwerpt boven de martensietische starttemperatuur, zodat de austenietische struktuur oorspronkelijk stabiel is, maar onder de maximumtemperatuur waarbij zelfs onder druk, de martensiet-vorming kan plaatsvinden, vervormt ze eerst elastisch, maar bij de kritische druk of spanning, begint ze om te vormen door de vorming van spanning-geïnduceerd martensiet.

   Indien men zich boven de temperatuur bevindt waarbij de omvorming naar de austenietische struktuur begint (de As temperatuur), is het austeniet dus onstabiel en zal, bij het wegvallen van de spanning, de legering terug naar de austenietische toestand gaan en zal een voorwerp van deze legering terug zijn oorspronkelijke vorm behorende bij deze toestand innemen. 



  Uiteraard moet men de legeringen zo kiezen dat de laatstgenoemde temperatuur As en bij voorkeur zelfs de   temperatuur Af waarbij de omvorming naar austenietische   struktuur is beëindigd, lager en bij voorkeur merkelijk lager is dan de gebruikstemperatuur, dit is de omgevingstemperatuur. 



  Geschikte legeringen zijn Cu-Zn, Cu-Zn-Si, Ni-Ti-Cr, Ni-Ti-Cu, Ni-Ti-Fe, Ti-Pd, Fe-Pt, Fe-Pd, Fe-Ni-Al, Fe-Ni-Al-Ti, Fe-Ni-Co-Ti, Fe-Mn-Si, Ag-Cd, Au-Cd, Cu-Zr, Cu-Sn, Cu-Au-Zn en Co-Cr legeringen, en bij voorkeur Ni-Ti,   Cu-Al, Cu-Zn-Al   en   Cu-Al-Ni   legeringen, zowel éénkristal 

 <Desc/Clms Page number 6> 

 als polykristallijn. Ze bezitten tot 15 % elastische rek bij normale omgevingstemperatuur. 



  Door het feit dat de haak 2 van superelastisch metaal is vervaardigd, is hij in hoge mate elastisch vervormbaar en zo goed als onbreekbaar. Dit betekent ook dat de haak 2, niettegenstaande zijn relatief spitse punt, de patiënt praktisch niet kan kwetsen. Door de vervormbaarheid kan de tandarts meer op het aanvoelen werken dan bij een starre 
 EMI6.1 
 punt, hetgeen het onderzoek gemakkelijker en veiliger maakt. f De uitvoeringsvorm volgens figuur 2 verschilt van de hiervoor beschreven uitvoeringsvorm enkel doordat het instrument twee haken 2 en 3 bezit, één op elk einde van de handgreep 1. Beide haken 2 en 3 zijn van hetzelfde superelastisch metaal. 



  In de uitvoeringsvorm weergegeven in figuur 3 bestaat het instrument een punt of naald 4 die van schroefdraad 5 is voorzien. Dit instrument wordt gebruikt om een zenuw uit een tand te trekken. Het kan losneembaar worden bevestigd in een handgreep die niet in de figuur is weergegeven. De punt 4 met de schroefdraad 5 is volledig vervaardigd van hetzelfde superelastische metaal als de haak 2. 



  Het instrument weergegeven in figuur 4 is een boor, bestemd om op door een drijfinrichting, hetzij rechtstreeks, hetzij via een al of niet flexibele overbrenging, te worden gedreven. Op de gebruikelijke manier bestaat deze boor uit een staafje 6 en een boorkopje 7 dat aan de buitenkant is bekleed met een snij-of boormiddel zoals diamant of een carbide. 



  Kenmerkend is dat het staafje 6 in de nabijheid van het boorkopje 7 een dunner gedeelte 8 bevat dat van 

 <Desc/Clms Page number 7> 

 superelastisch metaal is vervaardigd. Ter plaatse van dit gedeelte 8 kan het staafje in alle richtingen over een vrij grote hoek elastisch plooien, zodat onder een willekeurige hoek kan worden geboord ten opzichte van de langsrichting van het hoofdgedeelte van het staafje 6. Breken van de boor is daardoor ook praktisch uitgesloten. 



  Het in bestaande instrumenten voor tandartsen volledig of gedeeltelijk vervangen van metalen gedeelten die tot nogtoe van gehard metaal en dus star waren, door superelastisch metaal biedt dus een groter gemak en een grotere veiligheid in het gebruik en verhoogt in grote mate de levensduur van het instrument. 



  De uitvinding is geenszins beperkt tot de hiervoor beschreven uitvoeringsvormen en binnen het raam van de oktrooiaanvrage kunnen aan de beschreven uitvoeringsvormen vele veranderingen worden aangebracht, onder meer wat betreft de de vorm, de samenstelling, de schikking en het aantal van de onderdelen die voor het verwezenlijken ervan worden gebruikt.

Claims (1)

1. Konklusies.

   1.-Instrument voor tandonderzoek,-verzorging of - behandeling, welk instrument tenminste een gedeelte (2,3, 4-5,6-8) bevat dat van metaal is vervaardigd, daardoor gekenmerkt dat het metalen gedeelte (2, 3, 4-5, 6-8) van EMI8.1 het instrument tenminste voor een gedeelte van een superelastisch metaal is vervaardigd. e 2.-Instrument volgens vorige konklusie, daardoor gekenmerkt dat het een tandheelkundige sonde is en het metalen gedeelte een haak (2) is om een tand te onderzoeken.

   3.-Instrument volgens vorige konklusie, daardoor gekenmerkt dat de haak (2) volledig van superelastisch metaal isvervaardigd.

   4.-Instrument volgens een van de konklusies 2 en 3, daardoor gekenmerkt dat het een handgreep (1) bezit waaraan de haak (2) al dan niet losneembaar is vastgemaakt is.

   5.-Instrument volgens de konklusies 2 tot 4, daardoor gekenmerkt dat het instrument een staafvormige handgreep EMI8.2 (1) en op beide einden daarvan een haak (2) van superelastisch metaal bevat.

   6.-Instrument volgens de konklusie 1, daardoor gekenmerkt dat het metalen gedeelte een punt (4) is die van schroefdraad (5) is voorzien om een zenuw uit een tand te halen. <Desc/Clms Page number 9>

   7.-Instrument volgens vorige konklusie, daardoor gekenmerkt dat de punt (4) volledig van superelastisch metaal is vervaardigd.

   8.-Instrument volgens konklusie 1, daardoor gekenmerkt dat het metalen gedeelte een boor (6, 7, 8) is bestaande uit een asje (6) en op een einde een boorkopje (7) en tenminste een gedeelte (8) van het asje (6) van superelastisch metaal is.

   9.-Instrument volgens een van de vorige konklusies, daardoor gekenmerkt dat het superelastische metaal een vormgeheugenlegering is.

   10.-Instrument volgens vorige konklusie, daardoor gekenmerkt dat het superelastische metaal een vormgeheugenlegering is met pseudo-elasticiteit bij de normale omgevingstemperatuur.

   11.-Instrument volgens vorige konklusie, daardoor gekenmerkt dat het superelastisch metaal een vormgeheugenlegering is met spannings-geinduceerde martensietomvorming, waarvan de temperatuur van het einde van de omvorming naar austenietische struktuur lager is dan de normale omgevingstemperatuur.

   12.-Instrument volgens een van de konklusies 10 en 11, daardoor gekenmerkt dat het superelastische metaal een legering is uit de groep : Cu-Zn, Cu-Zn-Si, Ni-Ti-Cr, EMI9.1 Ni-Ti-Cu, Ni-Ti-Fe, Ti-Pd, Fe-Pt, Fe-Pd, Fe-Ni-Al, Fe-Ni-Al-Ti, Fe-Ni-Co-Ti, Fe-Mn-Si, Ag-Cd, Au-Cd, Cu-Zr, Cu-Sn, Cu-Au-Zn, Co-Cr, Ni-Ti, Cu-Al, Cu-Zn-Al en Cu-Al-Ni.