PL204406B1

PL204406B1 - Zastosowanie odtworzonych HDL

Info

Publication number: PL204406B1
Application number: PL366395A
Authority: PL
Inventors: Thomas F. Lüscher; Georg Noll; Peter Lerch
Original assignee: Csl Behring Ag
Priority date: 2000-07-20
Filing date: 2001-07-20
Publication date: 2010-01-29
Also published as: WO2002007753A2; EP1303294A2; US7053049B2; EP1303294B1; NO329848B1; ES2266234T3; NO20030137D0; US20040014654A1; AU8200401A; ATE333887T1; HU230151B1; KR20070108955A; HUP0300730A3; KR20030026980A; CA2418238C; JP2004504355A; CA2418238A1; HUP0300730A2; DE10035352A1; KR100864079B1

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie odtworzonych HDL do wytwarzania leku umożliwiającego poprawę czynności śródbłonka w hipercholesterolemii.

Śródbłonek z jednej strony oddziela krew od tkanek pozanaczyniowych, a z drugiej strony bierze udział w regulacji ważnych czynności ściany naczyniowej. Istotnym, niezbędnym warunkiem dla pełnej czynnościowej sprawności pojedynczej warstwy komórek śródbłonka jest jej pełna integralność czynnościowa i strukturalna. Do ważnych funkcji śródbłonka należy kontrola adhezji komórek (monocytów, płytek krwi), inwazji komórek immunokompetentnych i proliferacji komórek mięśni gładkich. Ponadto komórki śródbłonka wytwarzają substancje o działaniu biologicznym, takie jak prostaglandyny, tlenek azotu (NO) lub endotelina 1. Substancje te wywierają wpływ na strukturę, metabolizm i przepuszczalność naczyń, biorą udział w regulacji napięcia ściany naczyniowej oraz kontroli krzepnięcia, fibrynolizy i reakcji zapalnych.

Uszkodzenie śródbłonka lub stan zapalny, np. powodowany niekorzystnym profilem lipidowym, prowadzi do dysfunkcji, stanowi kluczowy czynnik w rozwoju miażdżycy tętnic. Proces ten może zachodzić przez lata lub dziesięciolecia, a w swoim wczesnym etapie nie prowadzi do występowania objawów klinicznych. Niemniej jednak z wykorzystaniem odpowiednich sposobów możliwe jest wykrycie strukturalnych zmian w ścianie naczynia na tym etapie. Wysoki poziom cholesterolu, zwłaszcza wysoki poziom cholesterolu LDL lub niski poziom cholesterolu HDL sprzyja narastaniu miażdżycy tętnic; proces ten rozpoczyna się zazwyczaj złogami w postaci nacieczeń tłuszczowych, z których później mogą rozwinąć się blaszki miażdżycowe. Takie blaszki mogą prowadzić do miejscowego ograniczenia przepływu krwi lub, w przypadku występowania wzmożonego stresu mechanicznego, mogą również pękać, tworzyć zakrzepy i prowadzić do ostrych zespołów wieńcowych, takich jak niestabilna dusznica bolesna lub zawał mięśnia sercowego. Niestabilną dusznicę bolesną określa się również jako reakcję zapalną prowadzącą do ogólnoustrojowej dysfunkcji komórek śródbłonka.

Leczenie ostrych zespołów wieńcowych ma na celu przywrócenie lub zastąpienie nieodpowiedniej funkcji komórek śródbłonka. Oznacza to próbę rozszerzenia naczynia, zahamowania płytek, zahamowania krzepnięcia lub rewaskularyzację (połączenie omijające, PTCA/stenty). Stosowanymi w tym celu środkami farmaceutycznymi są antagoniści GP Ilb/IIIa, heparyna, inhibitory COX lub NLPZ (aspiryna), beta blokery i azotany. Podejmowane są próby długoterminowego obniżenia poziomu cholesterolu w osoczu. W przypadku agresywnego leczenia możliwe jest zazwyczaj ustabilizowanie ostrych zespołów wieńcowych w ciągu 48 godzin.

Jak wspomniano, obniżony poziom cholesterolu HDL stanowi czynnik ryzyka, który może prowadzić do miażdżycy tętnic lub ostrych zespołów wieńcowych. Przyjmuje się, że HDL przenosi, w tak zwanym zwrotnym transporcie cholesterolu, nadmiar cholesterolu z tkanek obwodowych do wątroby, gdzie cholesterol jest przetwarzany w kwasy żółciowe i następnie wydalany z żółcią. Gdy obniża się stężenie HDL w osoczu, cholesterol jest eliminowany zbyt wolno i może odkładać się w ścianach naczyń krwionośnych.

Czynność śródbłonka można mierzyć in vivo różnymi sposobami. Krążenie wieńcowe można oceniać ilościowo za pomocą cewnikowania i nowych technik obrazowych. Pomiar krążenia na przedramieniu jest lepszy i bardziej osiągalny. Aczkolwiek w tych naczyniach nie obserwuje się obecności zmian miażdżycowych, z zastosowaniem tego sposobu można obserwować nawet niewielkie zmiany czynności naczynia. Pletyzmografię można stosować do ustalenia niewielkich zmian przepływu krwi po stymulacji acetylocholiną. Nowe, nieinwazyjne układy ultradźwiękowe można stosować do precyzyjnego ustalenia średnicy tętnic, a zatem badania i oceny czynności naczyń.

Odtworzone HDL można uzyskać z osocza, apolipoproteiny A-I i lecytyny sojowej. Sposoby uzyskiwania odtworzonych HDL (rHDL) opisano np. w Circulatory Shock 40 (1993), 14-23 lub w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5 089 602, nr 5 128 318 i nr 5 652 339. rHDL wiąże się z lipidami lub substancjami podobnymi do lipidów, np. lipopolisacharydami bakterii Gram ujemnych we krwi i można je zatem stosować w leczeniu wstrząsu septycznego.

Abstrakt Newtona (Workshop: New Aspects of Pharmacological Treatment, czerwiec 2000) ujawnia odkrycie korzystnego wpływu w modelach zwierzęcych restenozy i miażdżycy po podaniu rHDL. W przeciwieństwie do tego leczenie ostrych i przewlekłych chorób naczyniowych u ludzi opisuje się jako „obszar niezbadany”. Uważa się, że możliwe są korzystne działania zwrotnego transportu cholesterolu po podaniu rHDL, ale fakt ten nie ma znaczenia dla kontroli chorób o ostrym przebiegu, takich jak niestabilna dusznica bolesna. Zatem brak jest dowodów, że rHDL można stosować w krótPL 204 406 B1 koterminowej stabilizacji ostrych zespołów wieńcowych. Sirtori (Workshop: New Aspects of Pharmacological Treatment, czerwiec 2000) proponuje zastosowanie mutantów apolipoproteinowych i mimetyków do leczenia chorób naczyniowych. Przedstawiono, że podanie rHDL hamuje miażdżycę tętnic, proliferację błony wewnętrznej ściany naczynia (intima) i restenozę w kilku modelach zwierzęcych, a takż e poprawia czynność ś ródbł onka w modelu zwierzę cym z wykorzystaniem myszy apoE KO. Jednakże danych uzyskanych w modelach zwierzęcych nie można bezpośrednio odnosić do ludzi ze względu na różnice, niektóre bardzo istotne, w metabolizmie lipoprotein u gryzoni i ludzi. Ponadto niemożliwe jest przy obecnym stanie wiedzy symulowanie złożonych chorób naczyń wieńcowych, takich jak dusznica bolesna, w modelach zwierzęcych. Ponadto brak jest jakichkolwiek dowodów, że podawanie rHDL mogłoby wywierać krótkoterminowe działanie w ostrych chorobach wieńcowych.

W badaniach prowadzących do niniejszego wynalazku rHDL podawano pacjentom z podwyższonym poziomem cholesterolu w osoczu, a zatem pacjentom z podwyższonym ryzykiem ostrych zespołów wieńcowych, takich jak niestabilna dusznica bolesna lub zawał mięśnia sercowego. Podczas infuzji rHDL badano czynność śródbłonka w naczyniach przedramienia u tych pacjentów. Nieoczekiwanie stwierdzono, że po infuzji rHDL można było uzyskać bardzo szybką poprawę uprzednio upośledzonej czynności śródbłonka.

Ten ostry efekt działania rHDL jest nieoczekiwany i nie można go wytłumaczyć, ani nie jest zgodny z dotychczas obowiązującymi poglądami na temat biologicznych działań rHDL w zwrotnym transporcie cholesterolu. Infuzja rHDL nie mogłaby bowiem w krótkim okresie prowadzenia doświadczenia (kilka godzin) odwrócić zjawisk miażdżycowych, które rozwijały się przez dziesięciolecia, takich jak nacieczenia tłuszczowe czy blaszki miażdżycowe. Przyjmuje się raczej, że w procesie tym bierze udział jakieś dotychczas nieznane ostre działanie ogólnoustrojowe, które może powodować bardzo szybkie odwrócenie dysfunkcji komórek śródbłonka, a zatem można je wykorzystać w leczeniu i/lub profilaktyce chorób wieńcowych, zwłaszcza niestabilnej dusznicy bolesnej lub zawału mięśnia sercowego.

Zalety leczenia ostrych zespołów wieńcowych za pomocą rHDL polegają na szybkiej poprawie czynności śródbłonka, co skutkuje korzystnym wpływem na szereg ważnych z klinicznego punktu widzenia parametrów. Ponadto może wystąpić utrwalone działanie poprzez utrzymanie korzystnego wpływu na profil lipidowy. rHDL jest ponadto substancją zbliżoną do naturalnych substancji znajdujących się w organizmie, a zatem takie leczenie pozbawione jest zasadniczo działań ubocznych. Przyjmuje się, że wpływ rHDL opiera się na poprawie biodostępności NO w ścianie naczynia, co prowadzi do hamowania adhezji i agregacji płytek oraz zmniejszenia napięcia ściany naczyniowej.

U pacjentów z ostrymi chorobami wień cowymi, takimi jak np. niestabilna dusznica bolesna, możliwe jest osiągnięcie zmniejszenia występowania wtórnych powikłań po jednej lub większej liczbie infuzji rHDL.

Niestabilna dusznica bolesna to kliniczny zespół niedokrwienia mięśnia sercowego, który cechuje się występowaniem dusznicowego bólu w klatce piersiowej w spoczynku oraz zmian w EKG. Rozpoznanie różnicowe z zawałem mięśnia sercowego przeprowadza się w oparciu o biochemiczne wskaźniki uszkodzenia mięśnia sercowego (CK, CK-MB) i EKG.

Wynalazek dotyczy zastosowania odtworzonych HDL do wytwarzania środka do leczenia zaburzeń naczyniowych do ostrej poprawy funkcji śródbłonka, a także zastosowania odtworzonych HDL do wytwarzania środka do profilaktyki i/lub leczenia ostrych chorób wieńcowych

Korzystnie jest to zastosowanie do profilaktyki i/lub leczenia niestabilnej dusznicy bolesnej lub zawału mięśnia sercowego.

Korzystnie rHDL podaje się drogą infuzji.

W szczególności prowadzi się infuzję doż ylną.

Korzystnie podaje się 10-150 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę) na kg masy ciała na leczenie.

W szczególności podawaną dawkę stosuje się drogą infuzji w ilości 0,04-0,6 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę ) na minutę w cią gu od 10 minut do kilku godzin.

Korzystnie podaje się rHDL o stosunku molowym apolipoproteiny A-1 do fosfolipidów w zakresie od 1:50 do 1:250 i ewentualnie zawierające dodatkowe lipidy, takie jak cholesterol, w stosunku molowym do 1:20 w odniesieniu do apolipoproteiny.

Tak więc, ujawniono zastosowanie odtworzonych HDL do wytwarzania środka do poprawy czynności śródbłonka, w szczególności środka do poprawy czynności śródbłonka w ostrych przypadkach chorób naczyniowych, np. intensywnej czynności śródbłonka naczyń wieńcowych, zwłaszcza w leczeniu ludzi.

PL 204 406 B1

Ponadto ujawniono zastosowanie odtworzonych HDL do wytwarzania środka do profilaktyki i/lub leczenia ostrych chorób wieńcowych, takich jak np. niestabilna dusznica bolesna lub zawał mięśnia sercowego. rHDL można stosować np. w takich stanach patologicznych, jak zawał bez załamka Q oraz ostrych chorobach wieńcowych z podwyższonym poziomem lub bez podwyższonego poziomu troponiny T (w stopniu niewielkim lub znacznym). rHDL szczególnie korzystnie stosuje się do poprawy zależnego od śródbłonka rozszerzania naczyń u ludzi.

Korzystnie jest podawać rHDL przez infuzję, np. dotętniczą, dootrzewnową, bądź korzystnie dożylną, w dawce 10-150 mg, korzystnie 40-80 mg na kg masy ciała na leczenie. Podawaną dawkę można stosować drogą infuzji np. w ilości 20-100 mg, w szczególności 20-80 mg rHDL, co odpowiada 0,04-0,6 mg rHDL na minutę (dawka w przeliczeniu na białko) w ciągu od 10 minut do kilku godzin. Gdy jest to właściwe, możliwe jest powtórzenie infuzji rHDL raz lub wiele razy, w zależności od potrzeb.

Podawane rHDL zwierają apolipoproteinę A-1 i fosfolipid, np. fosfatydylocholinę, korzystnie w stosunku molowym od 1:50 do 1:250, szczególnie korzystnie w stosunku około 1:150; mogą one również dodatkowo zawierać inne lipidy, takie jak np. cholesterol, korzystnie w stosunku molowym do 1:20, np. od 1:5 do 1:20 (w odniesieniu do apolipoproteiny).

Podawanie rHDL można połączyć z podawaniem innych środków terapeutycznych, takich jak np. antagoniści GP Ilb-IIIa, np. przeciwciała takie jak RheoPro, Integrilin lub tirofiban, heparyna, inhibitory COX lub NLPZ, takie jak aspiryna, beta blokery lub azotany. Szczególnie korzystne jest łączne podawanie z heparyną i/lub aspiryną.

Wynalazek umożliwia profilaktykę i/lub leczenie ostrych chorób wieńcowych lub zespołów wieńcowych, takich jak np. niestabilna dusznica bolesna lub zawał mięśnia sercowego, przez podawanie rHDL. Podawanie osobnikowi, korzystnie pacjentowi, następuje w taki sposób, że rHDL podaje się w iloś ci wystarczają cej do zł agodzenia lub wyeliminowania ostrych zespoł ów wień cowych, w odpowiedniej postaci, np. przez infuzję.

Wynalazek zostanie objaśniony w nawiązaniu do rysunku i w poniższych przykładach. Figury rysunku przedstawiają:

Figura 1: Reakcje przepływu krwi w przedramieniu na dotętniczą infuzję acetylocholiny lub nitroprusydku sodu osobnikom z prawidłowym poziomem cholesterolu lub osobnikom z hipercholesterolemią. U osobników z hipercholesterolemią dochodzi do znaczącego osłabienia zależnego od śródbłonka rozszerzenia naczyń pod wpływem acetylocholiny (p < 0,0001) (pełne kółka) w porównaniu z osobnikami zdrowymi (puste kółka). Niezależ ne od ś ródbł onka rozszerzenie naczyń (osią gane za pomocą nitroprusydku sodu) jest porównywalne w obu grupach.

Figura 2: Zależne i niezależne od śródbłonka rozszerzenie naczyń pod wpływem acetylocholiny lub nitroprusydku sodu u osobników z hipercholesterolemią przed (puste kółka) i po (pełne kółka) dożylnej infuzji odtworzonych HDL. Widoczna jest znacząca poprawa (p = 0,017) w zakresie zależnego od śródbłonka rozszerzenia naczyń pod wpływem acetylocholiny, ale nie pod wpływem nitroprusydku sodu, substancji rozszerzającej naczynia w sposób niezależny od śródbłonka.

Figura 3: Zależne i niezależne od śródbłonka rozszerzenie naczyń pod wpływem acetylocholiny lub nitroprusydku sodu u osobników z hipercholesterolemią przed (puste kółka) i po (pełne kółka) dożylnej infuzji odtworzonych HDL podczas hamowania syntazy NO przez L-NMMA. Brak znaczących różnic w reakcjach na dotętnicze infuzje acetylocholiny lub nitroprusydku sodu.

P r z y k ł a d 1

1. Metody

1.1 Pacjenci

W badaniu udział wzięło 18 zdrowych mężczyzn z hipercholesterolemią (średnie stężenie cholesterolu LDL w osoczu > 155 mg/dl [> 4,0 mmole/l]) oraz 8 zdrowych mężczyzn z normocholesterolemią (średnie stężenie cholesterolu LDL w osoczu < 135 mg/dl [> 3,5 mmola/l]). Kryteriami wyłączenia były: nadciśnienie tętnicze (> 140/90 mm Hg), cukrzyca i palenie papierosów.

W cią gu 12 godzin poprzedzają cych badanie pacjenci nie przyjmowali jedzenia, alkoholu ani kofeiny. Leczenie statynami u dwóch pacjentów wstrzymano na dwa tygodnie przed doświadczeniem, a ż adna z pozostałych osób nie stosowała leków obniż ających poziom lipidów ani innych środków.

1.2 Protokół

Przepływ krwi przez przedramię mierzono równocześnie na obu ramionach metodą pletyzmografii zamkniętych żył (EC-4, Hokanson) (Benjamin i in., Hypertension 25 (1995), 918-923). Pacjenci leżeli w pozycji rozciągniętej z ramionami nieznacznie uniesionymi ponad poziom serca dla poprawy drenażu żylnego. Krążenie na ręce odcinano za pomocą opasek zakładanych na nadgarstek, wywiePL 204 406 B1 rających ciśnienie wyższe od ciśnienia skurczowego (220 mm Hg) na czas jednej minuty przed pomiarem (Kerslake, J. Physiol. 108 (1949), 451-457). Dla oceny rozszerzenia naczynia zależnego i niezależnego od śródbłonka, przez cewnik (zakładany w znieczuleniu miejscowym) tłoczono za pomocą pompy infuzyjnej ze stałą szybkością acetylocholinę (Miochol E, Ciba Vision, Szwajcaria) i nitroprusydek sodu (Nipruss, Schwarz Pharma, Niemcy) do tętnicy ramiennej w rosnących ilościach 0,15; 0,45;

1,5; 4,5 i 15 μg x 100 ml objętości przedramienia (FAV)^-1 x min^-1 (każda substancja w 0,9% NaCl, przez 5 minut) oraz 1,3 i 10 μg x 100 ml objętości przedramienia (FAV)^-1 x min^-1 (każda substancja w 5% glukozie, przez 3 minuty). Pomiędzy infuzjami dotętniczymi za każdym razem stosowano przerwy 30 minutowe. Sygnały rejestrowano za pomocą komputera (PowerBook G3; Apple Macintosh) z zastosowaniem płyty analogowo-cyfrowej (National Instruments) oraz zmodyfikowanego komercyjnego oprogramowania do zbierania danych (LabView, National Instruments).

U ochotników z hypercholesterolemią odtworzone cząsteczki HDL (rHDL, ZLB Bioplasma AG, Berno, Szwajcaria, n = 7) zawierające apolipoproteinę A-1 i fosfatydylocholinę w stosunku 1:154 lub albuminę (5%, podobnie od ZLB, n = 5) podawano drogą infuzji dożylnej w równoważnym dawkowaniu białka 80 mg/kg przez cztery godziny (Lerch i in., Vox Sang 71 (1996), 155-164; Pajkrt i in., J. Exp. Med 184 (1996), 1601-1608; Pajkrt i in., Thromb. Haemostat. 77 (1997), 303-307). Następnie powtarzano infuzje acetylocholiny i nitroprusydku sodu.

U pozostałych 5 mężczyzn z hipercholesterolemią wpływ dożylnej infuzji rHDL na wywołane acetylocholiną i nitroprusydkiem sodu rozszerzenie naczyń ustalono z zastosowaniem równoczesnej dotętniczej infuzji N^G-monometylo-L-argniny (L-NMMA, 4 μmol/min, Clinalfa), inhibitora syntazy NO. Prowadzono ciągłą rejestrację tętniczego ciśnienia krwi i tętna.

1.3 Analizy biochemiczne

Próbki krwi pobierano przed infuzją lub po infuzji rHDL i albuminy. Z zastosowaniem znanych metod biochemicznych ustalano stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, triglicerydów, transaminaz wątrobowych i insuliny. Zawartość cholesterolu LDL obliczano z zastosowaniem wzoru Friedewalda (Friedewald i in., Clin. Chem. 18 (1972), 499-502).

1.4 Analiza statystyczna

Wyniki przedstawiono jako średnie ± odchylenie standardowe (SD). Średnie wartości przepływu krwi w przedramieniu uzyskiwano z co najmniej trzech następujących po sobie pomiarów w ciągu ostatniej minuty infuzji leku. Przedstawiono je jako stosunek procentowy ramienia z infuzją do ramienia bez infuzji, co umożliwia uwzględnienie zmian w przepływie krwi powodowanych czynnikami ogólnoustrojowymi. Pomiary pletyzmograficzne porównywano z zastosowaniem dwukierunkowej ANOVA dla pomiarów powtarzanych (Wallenstein i Zucker, Cric. Res. 47 (1980), 1-9). Dane kliniczne porównywano sparowanym lub niesparowanym testem t-Studenta (StatView 4.5, założenie Abacus). Za poziom istotności statystycznej przyjmowano p < 0, 05.

2. Wyniki

Kliniczną charakterystykę osobników biorących udział w badaniu przedstawiono w tabeli 1. Grupa z hipercholesterolemią i grupa z normocholesterolemią różniły się jedynie stężeniami lipidów oraz wskaźnikiem masy ciała. Nie było różnic w wyjściowym przepływie krwi przez przedramię pomiędzy tymi dwoma grupami. Reakcja naczyniorozszerzająca na acetylocholinę, lecz nie na nitroprusydek, była w znaczący sposób zmniejszona u mężczyzn z hipercholesterolemią (fig. 1).

Wpływ infuzji rHDL i albuminy na parametry laboratoryjne i hemodynamiczne u mężczyzn z hipercholesterolemią przedstawia tabela 2. Nie było statystycznie istotnych różnic pomiędzy dwiema grupami z hipercholesterolemią, otrzymującymi rHDL lub albuminę. Dożylna infuzja rHDL bez cholesterolu doprowadziła do istotnego podwyższenia poziomu cholesterolu HDL w osoczu, lecz nie stężenia LDL, triglicerydów ani insuliny w osoczu. Zależne od śródbłonka rozszerzenie naczyń pod wpływem acetylocholiny było istotnie zwiększone przez infuzję rHDL, natomiast rozszerzenie naczyń pod wpływem nitroprusydku nie zmieniło się (fig. 2 i tabela 3).

Wywoływanej przez rHDL poprawie rozszerzenia naczyń na skutek acetylocholiny zapobiegała równoczesna dotętnicza infuzja L-NMMA (fig. 3 i tabela 3). L-NMMA pozostała bez wpływu na niezależny od śródbłonka rozkurcz naczynia pod wpływem ni-troprusydku. L-NMMA prowadziła do istotnego obniżenia wyjściowego przepływu krwi w przedramieniu u osób z hipercholesterolemią (-23 ± 3%). Naczyniorozszerzające reakcje na acetylocholinę i nitroprusydek sodu nie różniły się w istotny sposób w grupie z infuzją L-NMMA w porównaniu z grupą osobników z hipercholesterolemią, nie otrzymujących równoczesnej infuzji L-NMMA.

PL 204 406 B1

Infuzja albuminy pozostała bez wpływu na reakcję naczyniorozszerzającą na acetylocholinę lub nitroprusydek sodu (tabela 3). Nie zmieniły się również inne parametry laboratoryjne (tabela 2). Nie stwierdzono występowania działań ubocznych. Nie było również istotnych różnic w zakresie tętniczego ciśnienia krwi ani tętna w okresie badania. Infuzje dotętnicze nie zmieniały przepływu krwi w drugim, kontrolnym ramieniu (ramieniu, na którym nie wykonywano infuzji). Zarówno w grupie otrzymującej rHDL, jak i albuminę, występował wyraźny, aczkolwiek nieistotny wzrost wyjściowego przepływu krwi przez przedramię w ciągu 6 godzin trwania eksperymentów (tabela 3).

T a b e l a 1

Charakterystyka kliniczna i wartości laboratoryjne

	Badani osobnicy z normocholesterolemią (n = 8)	Badani osobnicy z hipercholesterolemią (n = 18)
Wiek (lata)	50 ± 10	58 ± 9
Wskaźnik masy ciała (kg · m^-2)	22,9 ± 1,7	26,4 ± 2,7*
Skurczowe ciśnienie krwi (mm Hg)	118 ± 9	127 ± 11
Rozkurczowe ciśnienie krwi (mm Hg)	70 ± 5	73 ± 16
Częstość akcji serca (uderzenia na minutę)	56 ± 6	66 ± 13
Wyjściowy FBF (ml · 100 ml FAV^-1 · min^-1)	2,6 ± 0,7	2,8 ± 1,1
Cholesterol całkowity (mmol/l)	4,8 ± 0,7	7,1 ± 0,9^Ψ
Cholesterol HDL (mmol/l)	1,6 ± 0,5	1,4 ±0,3
Cholesterol LDL (mmol/l)	2,8 ± 0,7	5,0 ± 0,7^Ψ
Triglicerydy (mmol/l)	0,8 ± 0,2	1,6 ± 0,7*
Glukoza (mmol/l)	4,8 ± 0,8	5,0 ± 0,4
ALAT (U/l)	24 ± 8	30 ± 13

*p < 0,01, ^fp < 0,0001

Wartości to średnie ± odchylenie standardowe FBF oznacza przepływ krwi przez przedramię, FAV objętość krwi przedramienia, a ALAT - aminotransferazę alaninową.

T a b e l a 2

Wpływ infuzji na charakterystykę badanych osobników z hypercholesterolemią

	rHDL (n = 12)	Albumina (n = 5)
przed	po	przed	po
Wiek (lata)	55 ± 3	-	58 ± 4	-
Wskaźnik masy ciała (kg · m^-2)	27 ± 1,2	-	26,0 ± 1,1	-
Skurczowe ciśnienie krwi (mm Hg)	123 ± 2	123 ± 1	121 ± 11	123 ± 11
Rozkurczowe ciśnienie krwi (mm Hg)	61 ± 3	61 ± 3	62 ± 4	64 ± 6
Tętno (min^-1)	64 ± 3	66 ± 3	60 ± 5	57 ± 5
Cholesterol całkowity (mmol/l)	6,7 ± 0,3	7,4 ± 0,3	6,5 ± 0,4	6,4 ± 0,4
Cholesterol HDL (mmol/l)	1,2 ± 0,0	2,1 ± 0,1*	1,4 ± 0,1	1,4 ± 0,1
Cholesterol LDL (mmol/l)	5,2 ± 0,3	4,9 ± 0,2	4,5 ± 0,3	5,4 ± 0,4
Triglicerydy (mmol/l)	1,5 ± 0,2	2,1 ± 0,3	1,2 ± 0,2	1,2 ± 0,2
Insulina (pmol/l)	66 ± 14	66 + 11	76 ± 15	62 ± 10
Glukoza (mmol/l)	5,0 ± 0,2	-	5,1 ± 0,2	-
ALAT (U/l)	18 ± 1,3	18 ± 1,3	-	-

* p < 0,0001 w porównaniu z odpowiednią wartością przed infuzją

PL 204 406 B1

Wartości to średnie ± odchylenie standardowe, FBF oznacza przepływ krwi przez przedramię, FAV objętość krwi przedramienia, a ALAT - aminotransferazę alaninową.

T a b e l a 3

Wpływ różnych środków na przepływ krwi w przedramieniu u mężczyzn z hipercholesterolemią

		rHDL (80 mg/kg, n=7)	Albumina (80 mg/kg, n=5)	L-NMMA + rHDL (80 mg/kg, n=5)
		przed	po	przed	po	przed	po
Wyjściowo		3,0 ± 0,5	3,3 ± 0,5	2,7 ± 0,5	3,3 ± 0,8	2,0 ± 0,3	2,3 ± 0,3
Acetylocholina ^g/min/100 ml FAV)	0,15	3,2 ± 0,6	4,5 ± 0,6*	3,4 ± 0,7	3,5 ± 0,5	1,9 ± 0,3	2,1 ± 0,2
	0,45	3,5 ± 0,5	4,6 ± 0,6*	3,4 ± 0,6	3,8 ± 0,6	2,0 ± 0,2	2,0 ± 0,3
	1,5	6,2 ± 1,9	9,3 ± 2,0*	5,6 ± 1,7	7,0 ± 2,0	3,9 ± 1,0	3,4 ± 1,2
	4,5	11,6 ± 2,7	17,8 ± 2,8*	12,9 ± 4,2	14,4 ± 5,3	8,4 ± 2,2	7,5 ± 2,3
	15	14,8 ± 3,0	28,3 ± 4,3*	17,6 ± 6,4	20,6 ± 9,1	12,2 ± 1,3	11,1 ± 1
		3,2 ± 0,4	3,7 ± 0,5	2,7 ± 0,3	2,5 ± 0,2	1,7 ± 0,2	2,2 ± 0,3
Wyjściowo
Nitroprusydek ^g/min/100 ml FAV)	1	5,9 ± 1,0	7,5 ± 0,9	9,2 ± 1,8	8,0 ± 1,4	8,5 ± 2,4	12,4 ± 3
	3	10,7 ± 1,7	13,2 ± 2,0	14,4 ± 2,8	15,3 ± 2,6	12,0 ± 3,3	13,9 ± 3
	10	22,2 ± 2,2	25,6 ± 2,2	23,9 ± 3,3	22,1 ± 4,1	20,5 ± 2,2	19,7 ± 2

* p < 0,05 dla wartości przed w porównaniu z wartością po infuzji

Wartości to średnie ± odchylenie standardowe przepływu krwi przez przedramię.

P r z y k ł a d 2

1. Metody

1.1 Pacjenci

W badaniu udział wzię li pacjenci z niestabilną dusznicą bolesną (klasyfikacja wg Braunwalda Illb) po okresie ostrego leczenia, czyli 3-5 dni po hospitalizacji. Wiek pacjentów wynosił od 20 do 75 lat.

1.2 Protokół

Przepływ krwi przez przedramię ustalano równocześnie na obu ramionach metodą okluzyjnej pletyzmografii żylnej. Procedura obejmuje odcięcie odpływu krwi przez mankiet napompowany do ciśnienia 40 mm Hg, co sprawia, że krew może dopłynąć jedynie do ramienia - a nie z powrotem. Wywołany w ten sposób wzrost obwodu przedramienia mierzy się za pomocą wrażliwego na rozciągnięcie gumowego pasa. Mankiet na nadgarstku czasowo zatrzymuje krążenia na ręce. Sygnały rejestrowano w sposób opisany w przykładzie 1.

Zależne i niezależne od śródbłonka rozszerzenie naczyń mierzono przez infuzję odpowiednio acetylocholiny i nitroprusydku sodu, jak opisano w przykładzie 1.

W pozytronowej tomografii emisyjnej (PET) stosowano tomograf PET GE advance (GE Medical Systems, Milwaukee, Wisconsin) z osiowym polem widzenia 35 x 4,25 mm. Ochotnikom podawano 700-900 MBg ¹³N-amoniaku lub ¹⁵O-wody przez iniekcję w postaci bolusa do żyły obwodowej i rejestrowano seryjne transosiowe obrazy tomograficzne serca (ramka: 12 x 10 s, 4 x 30 s, 1 x 60 s i 2 x 30 s). Po 20 minutach rejestracji przeprowadzano 20-minutowy skan transmisyjny celem korekcji osłabienia fotonowego z zastosowaniem zewnętrznych źródeł ⁶⁸Ge. Przepływ krwi przez mięsień serca (MBF) mierzono w spoczynku i w warunkach typowego wysiłku, czyli po podaniu adenozyny (0,14 mg/kg/min przez 7 minut).

Serce podzielono na 16 segmentów zgodnie z zaleceniami American Society of Echocardiography. Badano również przepływ krwi przez lewą komorę.

PL 204 406 B1

MBF ustalono z zastosowaniem sposobu opisanego przez Muzik i in. (J. Nucl. Med. 34 (1993), 83-91) i poddawano korekcie opisanej przez Hutchinsa (J. Am. Coll. Cardiol. 15 (1990), 1032-1042) i Hutchinsa i in. (J. Nucl. Med. 33 (1992), 1243-1250). Rezerw ę wień cową (CFR) obliczano jako stosunek pomiędzy wartościami MBF podczas zwiększonego przepływu i w spoczynku. Powtarzalność tej metody potwierdzają Kaufmann i in. (J. Nucl. Med. 40 (1999), 1848-1856) oraz Wyss i in. (Eur. Heart J. 21 (2000), 568).

Po początkowym pomiarze czynności śródbłonka metodą pletyzmografii i pozytronowej tomografii emisyjnej wykonywano dożylną infuzję rHDL w dawce 80 mg/kg przez 4 godziny i po raz drugi oceniano czynność śródbłonka. Prowadzono ciągłą rejestrację ciśnienia krwi i częstości akcji serca.

Claims

1. Zastosowanie odtworzonych HDL do wytwarzania ś rodka do leczenia zaburzeń naczyniowych do ostrej poprawy funkcji śródbłonka.

2. Zastosowanie wedł ug zastrz. 1 do profilaktyki i/lub leczenia niestabilnej dusznicy bolesnej lub zawału mięśnia sercowego.

3. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, ż e rHDL podaje się drogą infuzji.

4. Zastosowanie według zastrz. 3, znamienne tym, ż e prowadzi się infuzję dożylną.

5. Zastosowanie wedł ug zastrz. 1, znamienne tym, ż e podaje się 10-150 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę ) na kg masy ciał a na leczenie.

6. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że podawaną dawkę stosuje się drogą infuzji w ilości 0,04-0,6 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę) na minutę w ciągu od 10 minut do kilku godzin.

7. Zastosowanie wedł ug zastrz. 1, znamienne tym, ż e podaje się rHDL o stosunku molowym apolipoproteiny A-I do fosfolipidów w zakresie od 1:50 do 1:250 i ewentualnie zawierające dodatkowe lipidy, takie jak cholesterol, w stosunku molowym do 1:20 w odniesieniu do apolipoproteiny.

8. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że podawanie rHDL łączy się z podawaniem innych środków terapeutycznych.

9. Zastosowanie odtworzonych HDL do wytwarzania środka do profilaktyki i/lub leczenia ostrych chorób wieńcowych.

10. Zastosowanie według zastrz. 9 do profilaktyki i/lub leczenia niestabilnej dusznicy bolesnej lub zawału mięśnia sercowego.

11. Zastosowanie według zastrz. 9, znamienne tym, że rHDL podaje się drogą infuzji.

12. Zastosowanie według zastrz. 11, znamienne tym, że prowadzi się infuzję dożylną.

13. Zastosowanie według zastrz. 9, znamienne tym, że podaje się 10-150 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę ) na kg masy ciał a na leczenie.

14. Zastosowanie według zastrz. 13, znamienne tym, że podawaną dawkę stosuje się drogą infuzji w ilości 0,04-0,6 mg rHDL (dawka w przeliczeniu na apolipoproteinę) na minutę w ciągu od 10 minut do kilku godzin.

15. Zastosowanie według zastrz. 9, znamienne tym, że podaje się rHDL o stosunku molowym apolipoproteiny A-I do fosfolipidów w zakresie od 1:50 do 1:250 i ewentualnie zawierające dodatkowe lipidy, takie jak cholesterol, w stosunku molowym do 1:20 w odniesieniu do apolipoproteiny.

16. Zastosowanie według zastrz. 9, znamienne tym, że podawanie rHDL łączy się z podawaniem innych środków terapeutycznych.