PL203463B1 - Sposób wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu i dioksoperoksow eglan disodu w postaci granulatu - Google Patents

Description

Opis wynalazku Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu (nadw eglanu sodu) w postaci granulatu, w którym wodny roztwór nadtlenku wodoru i wodny roztwór sody lub zawiesin e sody wraz ze stabilizatorami rozpyla si e w z lo zu fluidalnym utworzonym z cz astek dioksoperoksow e- glanu disodu i równocze snie ze z lo za odparowuje si e wod e. Wynalazek dotyczy równie z dioksoperoksow eglanu disodu (nadw eglanu sodu) w postaci granu- latu o niskiej warto sci TAM (mikrokalorymetryczne oznaczanie energii uwalnianej podczas sk ladowa- nia, okre slanej za pomoc a TAM®, Thermal Activity Monitor'a firmy Therometric AB, Järfälla (Szwe- cja)), w szczególno sci warto sci TAM poni zej 8 µW/g, przy czym ziarna granulatu nadw eglanu sodu wykazuj a budow e, jaka jest osi agana za pomoc a granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym. W ziarnie równomiernie rozprowadzony jest jeden lub wi ecej stabilizatorów. Przy wytwarzaniu dioksoperoksow eglanu disodu o ogólnym wzorze 2 Na2CO 3 · 3 H 2 O 2 , który znajduje zastosowanie jako sk ladnik biel acy w srodkach pior acych i czyszcz acych, w skali przemys lo- wej stosuje si e w szczególno sci sposoby krystalizacyjne i tak zwane sposoby granulowania przez rozpylanie w z lozu fluidalnym. Odno snie sposobów krystalizacyjnych mo zna wskaza c przyk ladowo opis patentowy US Nr 4 146 571, przedstawiaj acy sposób, w którym poddaje si e reakcji nadtlenek wodoru i sod e w lugu macierzystym zawieraj acym sól kuchenn a. W celu sterowania krystalizacj a i polepszenia trwa lo sci dioksoperoksow eglanu disodu, wraz z roztworem nadtlenku wprowadza si e równocze snie jony magnezu w ilo sci 0,2 do 2% wagowych. Dodatkowo do uk ladu wprowadza si e 0,5 do 3% wagowych heksametafosforanu sodu. Tak otrzymany dioksoperoksow eglan disodu sam, jako taki, mo zna wprawdzie dobrze sk ladowa c i wykazuje on nisk a wartosc TAM, jednak trwa lo sc aktywne- go tlenu w krystalizacie, w obecno sci sk ladników srodków pior acych, takich jak w szczególno sci zeoli- ty, jest niewystarczaj aca, ze wzgl edu na powierzchni e z wypustkami i ma lo zwart a budow e. Trwa lo sc w czasie przechowywania otrzymanego metod a krystalizacyjn a dioksoperoksow eglanu disodu, w obec- no sci sk ladników srodków pior acych mo zna wprawdzie polepszy c przez otaczanie ziaren dioksope- roksow eglanu disodu pow lok a materia lów dzia laj acych stabilizuj aco, takich jak siarczan sodu i innych substancji tworz acych hydraty, jednak w dalszym ci agu nie spe lnia on w wystarczaj acy sposób wyma- ga n stawianych dzi s dla takich produktów. Wed lug krystalizacyjnego sposobu wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu, opisanego w opisie patentowym DE-PS 26 44 147, oprócz soli magnezu i heksametafosforanu sodu stosuje si e dodatkowo szk lo wodne. Zanieczyszczenia lugu macierzystego z krystalizacji przy str acaniu krzemia- nu magnezu zostaj a zaadsorbowane na nim i s a oddzielane przez filtracj e od lugu macierzystego przed jego ponownym zastosowaniem. Jednak wymieniane wy zej wady w dalszym ci agu pozostaj a. W przypadku sposobów granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym otrzymuje si e kuliste, zwarte cz astki dioksoperoksow eglanu disodu o budowie warstwowej, uwarunkowanej sposobem wy- twarzania i o wy zszej trwalo sci w czasie przechowywania, ani zeli produkt uzyskiwany sposobem kry- stalizacyjnym. Przy realizacji tego sposobu rozpyla si e wodny roztwór nadtlenku wodoru i wodny roz- twór sody, lub te z ewentualnie zawiesin e sody, do z lo za fluidalnego, które zawiera cz astki dioksope- roksow eglanu disodu, których srednica jest mniejsza ni z cz astki wytwarzane w procesie. Podczas rozpylania sk ladników reakcji, znajduj acych si e w wodnym o srodku, odparowuje si e wod e przy tempe- raturze z lo za w zakresie 40 do 95°C. W przypadku sposobu granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, wed lug opisu paten- towego DE-OS 27 33 935, miesza si e roztwór nadtlenku wodoru i roztwór sody bezpo srednio przed rozpylaniem. Aby unikn ac przedwczesnej krystalizacji wewn atrz dyszy, dodaje si e zespolony fosforan metali alkalicznych lub amonowy. Dodatkowo do roztworu nadtlenku wodoru mo zna dodawa c stabili- zatorów, takich jak siarczan magnezu i/lub do roztworu w eglanu sodu mo zna dodawa c krzemianu sodu. Dodatek wymienionych wy zej stabilizatorów jednak nie jest konieczny. Ilo sci siarczanu magne- zu, wymienione w przyk ladach wykonania, prowadz a do uzyskania zawarto sci magnezu w dioksope- roksow eglanie disodu powy zej 1 g na kilogram. W przypadku sposobu granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, w celu wytwarzania granulowanego dioksoperoksow eglanu disodu, wed lug opisu patentowego DE-PS 43 29 205 unika si e konieczno sci dodawania zespolonego fosforanu dzi eki temu, ze stosuje si e dysz e wielostrumieniow a potrójn a o specjalnym kszta lcie z zewn etrznym mieszaniem roztworów, zawieraj acych sk ladniki ulega- jace reakcji. Równie z wed lug tego sposobu, do roztworów podlegaj acych rozpylaniu mo zna dodawa c dodatki podwy zszaj ace trwa lo sc, takie jak sole magnezu, szk lo wodne, srodki kompleksotwórcze,PL 203 463 B1 3 cyniany i kwas dipikolinowy. W tym dokumencie nie znajduj a si e zadne wskazówki na temat ilo sci stosowanych dodatków, odpowiedniego wyboru materia lów kompleksotwórczych oraz mo zliwych kombinacji ró zni acych si e stabilizatorów. Ze wzgl edu na zapewnienie bezpiecze nstwa podczas stosowania, w szczególno sci zwi ekszenia bezpiecze nstwa podczas sk ladowania dioksoperoksow eglanu disodu w zbiornikach, zada si e dzi s coraz czesciej dioksoperoksow eglanu disodu o polepszonej trwa lo sci w czasie przechowywania i od- powiednio o zmniejszaj acej si e warto sci TAM w stosunku do dawnych warto sci. Warto sc TAM dla dioksoperoksow eglanu disodu mo zna wprawdzie polepszy c w pewnej mierze, a wi ec j a zmniejszy c, przez otaczanie dioksoperoksow eglanu disodu materia lem zoboj etniaj acym, jednak efekt uzyskiwany za pomoc a tego sposobu jest w wielu wypadkach niewystarczaj acy. W sposobie wed lug opisu paten- towego DE-OS 27 33 935 otrzymuje si e wprawdzie obni zenie warto sci TAM przez zastosowanie przy- k ladowo wymienianych ilo sci zespolonego fosforanu i siarczanu magnezu, jednak ilo sci stosowanych stabilizatorów s a bardzo du ze. Zadaniem niniejszego wynalazku jest opracowanie sposobu wytwarzania dioksoperoksowegla- nu disodu w postaci granulatu na drodze granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, którym to sposobem otrzymuje si e granulowany dioksoperoksow eglanu disodu o mo zliwie najni zszej warto sci TAM z dodatkiem mo zliwie najmniejszych ilo sci jednego lub wi ecej stabilizatorów. Zgodnie z dalszym celem, przy mo zliwie dobrej trwa lo sci, a wi ec niskiej warto sci TAM, nie powinna si e równocze snie zmniejsza c szybko sc rozpuszczania dioksoperoksow eglanu disodu, lecz nawet zwi eksza c si e. Te i dalsze cele, jakie wynikaj a z dalszego opisu, zosta ly osi agni ete sposobem wed lug wynalazku. Wynaleziono sposób wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu w postaci granulatu, na dro- dze granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, przy czym wodny roztwór lub zawiesin e w egla- nu sodu oraz wodny roztwór nadtlenku wodoru, w obecno sci przynajmniej jednego dodatku zwi eksza- jacego trwa lo sc, rozpyla si e w z lo zu fluidalnym, zawieraj acym cz astki dioksoperoksow eglanu disodu i równocze snie odparowuje si e wod e przy temperaturze z lo za w zakresie 40 do 95°C, charakteryzuj a- cy si e tym, ze jako dodatek stosuje si e zwi azek magnezu w ilo sci 50 do 2.000 ppm Mg 2+ i dodatkowo, jako stabilizator, szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O w zakresie 1 do 3 w ilo sci odpowiednio 0,1 do 1% wagowego, przy czym stosowane ka zdorazowo ilo sci odnosz a si e do wytwarzanego dioksoperokso- w eglanu disodu z wy laczeniem kombinacji z soli magnezu i zespolonego fosforanu. W korzystniej postaci wykonania wprowadza si e zwi azki Mg rozpuszczalne w wodzie, korzystnie siarczan Mg, octan Mg lub sól magnezu z chelatuj acymi czynnikami kompleksotwórczymi w ilo sci 100 do 1000 ppm Mg 2+ , w szczególno sci 200 do 500 ppm Mg 2+ . Korzystnie zwi azek Mg dodaje si e do rozpylanego roztworu H 2 O 2 . Korzystne jest, gdy stosuje sie szk lo wodne w ilo sci 0,1 do 0,5% wagowego SiO 2 w przeliczeniu na dioksoperoksow eglan disodu. W korzystniej postaci wykonania stosuje si e dodatkowo chelatuj ace czynniki kompleksotwórcze z rz edu hydroksykwasów karboksylowych, kwasów karboksyfosfonowych, kwasów hydroksyfosfonowych oraz soli metali alkalicznych, amonowych lub soli magnezowych tych kwasów, w ilo sci od 50 do 2.000 ppm. Korzystnie jako chelatuj ace czynniki kompleksotwórcze dodaje si e zwi azki z rz edu kwasu nitry- lotrójoctowego, kwasu iminodioctowego, iminodibursztynianu, kwasu winowego, kwasu glukonowego i kwasu 1-hydroksyetano-1,1-difosfonowego lub soli Na, K lub Mg wymienionych kwasów w ilo sci od 100 do 1.000 ppm, korzystnie 200 do 1000 ppm, w przeliczeniu na wytwarzany dioksoperoksow eglan di- sodu i dodaje si e go do roztworu H 2 O 2 i/lub roztworu sody, wzgl ednie zawiesiny sody. W korzystniej postaci wykonania roztwór H 2 O 2 o stezeniu 30 do 75% wagowych i roztwór, lub zawiesin e sody o zawarto sci Na 2 CO 3 w zakresie od 20 do 60% wagowych, korzystnie 30 do 50% wa- gowych, przy czym roztwór H 2 O 2 zawiera zwi azek Mg a roztwór lub zawiesina sody zawiera szk lo wodne, rozpyla si e za pomoc a dyszy rozpylaj acej dla trzech lub czterech materia lów z mieszaniem zewn etrznym, obejmuj acej rur e centraln a i umieszczone wokó l niej dwie lub trzy rury p laszczowe, przy czym rura centralna wystaje poza rury p laszczowe o 2 do 10 promieni rury centralnej. Kolejnym przedmiotem wynalazku jest dioksoperoksow eglan disodu w postaci granulatu, cha- rakteryzuj acy si e tym, ze (i) wykazuje budow e ziarnow a dajac a si e otrzyma c za pomoc a granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, (ii) zawiera w ziarnie równomiernie rozproszon a zawartosc soli magnezu w ilo sci od 50 do 2.000 ppm Mg 2+ i dodatkowo szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O w zakresie od 1 do 3 w ilo sci od 0,1 do 0,5% wagowego SiO 2 , (iii) z wy laczeniem zespolonego fosforanu oraz (iv) wykazuje warto sc TAM równ a lub mniejsz a ni z 8 µW/g, korzystnie mniejsz a ni z 7 µW/g, mierzon a po 48 godzinach w 40°C.PL 203 463 B1 4 Korzystnie dioksoperoksow eglan disodu wykazuje jedno- lub wielowarstwow a, stabilizuj ac a otoczk e z jednej lub wielu soli tworz acych hydraty. W sród zwi azków magnezu, stosowanych jako stabilizatory, korzystne s a zwi azki rozpuszczalne w wodzie, przyk ladowo siarczan magnezu, chlorek magnezu i octan magnezu. Szczególnie korzystne jest zastosowanie soli magnezu z chelatuj acymi czynnikami kompleksotwórczymi z rz edu hydroksy- kwasów karboksylowych, aminokwasów karboksylowych, kwasów aminofosfonowych, kwasów kar- boksyfosfonowych i kwasów hydroksyfosfonowych. Tego typu sole dzia laj a synergicznie ze wzgl edu na zawarto sc w nich zarówno magnezu, jak i substancji kompleksotwórczej. Wed lug korzystnej posta- ci wykonania zwi azki magnezu stosuje si e korzystnie w ilo sci odpowiednio 100 do 1000 ppm (cz esci na milion) Mg 2+ , szczególnie korzystnie 100 do 500 ppm, a w szczególno sci 200 do 250 ppm Mg 2+ . Zwi azek magnezu podczas realizacji sposobu dodaje si e celowo do rozpylanego roztworu nadtlenku wodoru. Jako chelatuj ace czynniki kompleksotwórcze, stosowane wed lug wynalazku, dodaje si e zwi azki z rz edu kwasu nitrylotrójoctowego, kwasu iminodioctowego, kwasu etylenodiaminotetraoctowego, iminodibursztynianu, kwasu winowego, kwasu glukonowego, kwasu aminotri(metyleno)fosfonowego, kwasu etylenodiaminotetra(metyleno)fosfonowego, kwasu dietylenotriaminopenta(metyleno)fosfono- wego, kwasu tri-, tetra-, penta- i heksametylenotetra(metyleno)fosfonowego, i kwasu 1-hydroksyetano- -1,1-difosfonowy i ich soli rozpuszczalnych w wodzie, w szczególno sci soli sodowych, amonowych i magnezowych. Stosowana ilo sc chelatuj acego czynnika kompleksotwórczego le zy korzystnie w za- kresie od 100 do 1.000 ppm, w szczególno sci 200 do 1.000 ppm. Wed lug dalszej korzystnej postaci wykonania chelatuj ace czynniki kompleksotwórcze lub ich sole dodaje si e do rozpylanego roztworu sody, wzgl ednie zawiesiny sody. W celu stabilizacji do natryskiwanego roztworu, wzgl ednie zawiesiny sody, dodaje si e szk lo wodne. Szk lo wodne dodaje si e zwykle w ilo sci oko lo 1% wagowego SiO 2 w przeliczeniu na dioksope- roksow eglan disodu. Wad a stosowania zbyt du zej ilo sci szk la wodnego jest to, ze obni za sie w tym wypadku szybko sc rozpuszczania dioksoperoksow eglanu disodu. W celu zminimalizowania tej wady, specjali sci z tej dziedziny zainteresowani s a bardzo tym, zeby zmniejszy c zawarto sc SiO 2 znacznie poni zej 1% wagowego, w przeliczeniu na dioksoperoksow eglan disodu. Przez zastosowanie jednego lub wi ecej dodatków dzia laj acych stabilizuj aco i dodatkowo szk la wodnego jest mo zliwe obni zenie zawarto sci SiO 2 do oko lo i poni zej 0,5% wagowego, a tak ze poni zej 0,1% wagowego. Przedsi ewzi ecia do realizacji sposobu granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym w celu wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu s a znane fachowcom i tu przyk ladowo mo zna wskaza c opisy patentowe DE-27 33 935 i DE-43 29 205, których ujawnion a tresc w lacza si e niniejszym do ni- niejszego opisu. Wed lug korzystnej postaci wykonania sposobu, roztwór nadtlenku wodoru o st ezeniu 30 do 75% wagowych i roztwór lub zawiesin e sody o st ezeniu 20 do 60% wagowych, korzystnie 30 do 50% wa- gowych rozpyla si e w z lo zu fluidalnym, które zawiera cz astki dioksoperoksow eglanu disodu. Przy- najmniej jeden z tych roztworów, lub zawiesina, zawiera przynajmniej jeden dodatek, wykazuj acy dzia- lanie stabilizuj ace wed lug wynalazku, w skutecznym st ezeniu; korzystnie stosuje si e synergicznie dzia laj ac a kombinacj e stabilizatorów. Szczególnie korzystnie oba roztwory lub roztwór i zawiesin e rozpyla si e w z lo zu fluidalnym za pomoc a wielostrumieniowej dyszy rozpylaj acej dla trzech lub czte- rech materia lów z zewn etrznym mieszaniem roztworów. Wymienione dysze obejmuj a rur e centraln a i umieszczone doko la niej dwie lub trzy rury p laszczowe, przy czym rura centralna wystaj e poza rury p laszczowe o 2 do 10 promieni rury centralnej. Przy dyszy dla trzech materia lów roztwór H 2 O 2 prowa- dzi si e korzystnie przez rur e centraln a a roztwór sody lub zawiesin e sody przez s asiedni a rur e p lasz- czow a; przez rur e zewn etrzn a prowadzi si e gaz rozpylaj acy do rozpylania roztworów. Przy postaci wykonania z zastosowaniem dyszy rozpylaj acej dla czterech materia lów gaz rozpylaj acy prowadzi si e korzystnie przez rur e s asiedni a do rury centralnej oraz przez najbardziej zewn etrzn a rur e; dzi eki temu rozwi azaniu oba roztwory mieszaj a si e zewn etrznie i równocze snie powstaje mikroklimat. Ze wzgl edu na ograniczon a trwa losc dioksoperoksow eglanu disodu, celowe jest podczas natrysku obu roztworów wzgl ednie roztworu H 2 O 2 i zawiesiny sody, utrzymywanie temperatury z loza fluidyzacyjnego w zakre- sie 50 do 70°C. Wed lug korzystnej postaci wykonania granulowanie przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym prowa- dzi sie w aparaturze do fluidyzacji, pracuj acej w sposób ci ag ly z tworzeniem zarodków w reaktorze, lub od sluzowywaniem zarodków i odci aganiem granulatu z jego klasyfikacj a.PL 203 463 B1 5 W celu zwi ekszenia trwa lo sci dioksoperoksow eglanu disodu w czasie przechowywania w obec- no sci sk ladników srodków pior acych, takich w szczególno sci jak zeolity, celowe jest, aby dioksoperok- sow eglan disodu w postaci granulatu, daj acy si e otrzyma c wed lug wynalazku, po jego wytworzeniu podda c otaczaniu jedna lub wieloma warstwami. Mog a tu by c stosowane sposoby powlekania diokso- peroksow eglanu disodu znane w swiecie fachowym. W przypadku sk ladników do tworzenia otoczki s a to przewa znie zwi azki, które same tworz a hydraty, takie jak siarczan sodu, siarczan magnezu, w eglan sodu i wodorow eglan sodu, borany i nadborany. Dodatkowo, cz esto, jako sk ladnik w otoczce zawiera- jacej jeden lub wiele sk ladników, stosuje si e szk lo wodne. Wed lug jednej ze szczególnie korzystnych postaci wykonania, w przypadku nak ladania otoczki stosuje si e g lównie siarczan sodu i jego hydraty. Daj acy si e otrzyma c sposobem wed lug wynalazku dioksoperoksow eglan disodu w postaci gra- nulatu wykazuje szczególne cechy. Cz astki dioksoperoksow eglanu disodu s a rzeczywi scie kuliste i wykazuj a warstwow a budow e ziarna, co jest typowe dla produktu otrzymywanego za pomoc a granu- lowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym. Produkt zawiera w ziarnie równomiernie rozproszon a zawarto sc soli magnezu w ilo sci w zakresie od 50 do 2.000 ppm Mg 2+ , korzystnie 100 do 1000 ppm, a szczególnie 200 do 500 ppm Mg 2+ i dodatkowo szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O w zakresie od 1 do 3 w ilo sci od 0,1 do 0,5% wagowego SiO 2 , z wy laczeniem kombinacji z soli magnezu i zespolonego fosforanu. Produkty charakteryzuj a si e równie z tym, ze wykazuj a warto sc TAM równ a lub mniejsz a ni z 8 µW/g, w szczególno sci mniejsz a ni z 7 µW/g a szczególnie korzystnie oko lo 4 do 6 µW/g. Podane wielko sci TAM dotycz a pomiarów za pomoc a Thermal Activity Monitors, firmy Thermometric AB, Spju- tvägen 5a, S-175 61 Järfälla; podane warto sci s a warto sciami, które stwierdzone zosta ly po 48 godzi- nach sk ladowania w 40°C w kuwecie pomiarowej. Korzystnie produkt zawiera szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O od 1 do 3 w ilo sci w zakresie od 0,1 do 0,5% wagowych. Przez kombinacj e Mg 2+ i SiO 2 mo zna tak ze, przy mniejszej stosowanej ilo sci SiO 2 , uzyska c ni zsze warto sci TAM i równocze snie krótsze czasy rozpuszczania. Korzy sci z wynalazku polegaj a na tym, ze dioksoperoksow eglan disodu w postaci granulatu o niskiej warto sci TAM daje si e otrzyma c znanym sposobem granulowania przez rozpylanie w zlo zu fluidalnym, przez zastosowanie dodatku i kombinacji dodatków dzia laj acych stabilizuj aco wed lug wy- nalazku. Dzi eki niskiej warto sci TAM jest mo zliwe sk ladowanie dioksoperoksow eglanu disodu w du- zych ilo sciach w silosach bez ryzyka zwi azanego z bezpiecze nstwem. Przez wybór dodatku dzia laj a- cego stabilizuj aco wed lug wynalazku jest mo zliwe dodatkowo oddanie do dyspozycji produktów, które rozpuszczaj a si e szybciej ni z wiele produktów znajduj acych si e w handlu o zawarto sci kwasu krzemo- wego 1% wagowych. Nast epuj ace dalej przyk lady obja sniaj a wynalazek. P r z y k l a d y Ogólny sposób post epowania W aparaturze laboratoryjnej do granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym z urz adze- niami do zawracania py lu i od sluzowywania zarodków oraz odci aganiem produktu z klasyfikacj a, po sfluidyzowaniu umieszczonego tam dioksoperoksow eglanu disodu, przez dysz e do natrysku trzech materia lów natryskuje si e roztwór nadtlenku wodoru o st ezeniu 43% wagowych i roztwór sody o st e- zeniu 30% wagowych. Szybko sci natrysku wynosz a: 3,42 kg/h roztworu H 2 O 2 i 9,54 kg/h roztworu sody. Jako sól magnezu stosuje si e ka zdorazowo siarczan magnezu i dodaje si e go do roztworu H 2 O 2 . Stosowany chelatuj acy czynnik kompleksotwórczy dodaje si e do roztworu sody. Do nastawienia za- warto sci SiO 2 w dioksoperoksow eglanie disodu, do natryskiwanego roztworu sody dodaje si e szk lo wodne o module w zakresie 1,8 do 2 (SiO 2 /Na 2 O). Nast epuj ace dalej tabele 1 i 2 przedstawiaj a do- swiadczenia z zastosowaniem ró znych dodatków stabilizuj acych i kombinacji dodatków oraz ró znych ilo sci dodatków, które ka zdorazowo s a nastawiane w stosunku do wytwarzanego dioksoperoksow e- glanu disodu i warto sci TAM uzyskiwanych po 48 godzinach w 40°C. Z do swiadcze n wynika, ze przez zastosowanie siarczanu magnezu mo zna zmniejszy c zawartosc SiO 2 tak, ze otrzymuje si e produkty, które wykazuj a niskie warto sci TAM w zakresie oko lo 5 µW/g i równocze snie tak ze du za szybko sc rozpuszczania. Jak wynika z do swiadcze n przedstawionych w tabeli 3, czas rozpuszczania dioksoperoksow e- glanu disodu przy sta lej niskiej zawarto sci SiO 2 (tu 0,1% wagowych) niespodziewanie silnie obni za si e ze wzrastaj ac a ilo scia Mg 2+ . Przez kombinacj e magnezu z chelatuj acym czynnikiem kompleksotwórczym otrzymuje si e nie tylko produkty o niskiej warto sci TAM, lecz równocze snie unika si e zaburze n w produkcji zwi azanych ze str acaniem si e nierozpuszczalnych soli magnezu.PL 203 463 B1 6 Podczas gdy zastosowanie chelatuj acych czynników kompleksotwórczych prowadzi do obni ze- nia warto sci TAM, inne znane stabilizatory dla zwi azków z aktywnym tlenem, takie jak kwas dipikoli- nowy okaza ly si e prawie nie dzia laj ace w odniesieniu do obni zania warto sci TAM. Okre slanie czasu rozpuszczania Czas rozpuszczania podaje czas, w którym 95% z próbki 2 g nadw eglanu sodu w 15°C rozpu sci sie w 1 litrze wody. Czas ten mierzy si e przez zmian e przewodnictwa elektrycznego. W celu jego okre slenia stosuje si e termostabilizowan a komórk e do pomiarów ze szk la (D=90 mm, H 1 =150 mm). Podczas oznaczania miesza si e mieszad lem cztero- lopatkowym przy 340 ± 5 obrotach na minut e. T a b e l a 1: Warto sc TAM ( µW/g) (40°C/48h) w zale zno sci od ilo sci (ppm) Mg 2+ i/lub SiO 2 Przyklad Nr Mg 2+ (ppm) SiO 2 (%) Pocz atkowe O a (%) Warto sc TAM ( µW/g) w 40°C/48 h 1 **) - 0,5 14,1 9,3 2 **) 25 0,5 13,9 8,4 3 **) - 1,0 14,0 7,6 4 250 0,25 13,9 7,2 5 250 0,5 14,2 5,7 6 250 0,88 14,0 4,9 7 1000 0,5 13,6 3,4 8 480 0,25 13,69 5,7 9 produkt z przyk ladu 6 powlekany 5% wagowych Na 2 SO 4 13,3 4,2 **) = nie wed lug wynalazku T a b e l a 2: Warto sc TAM ( µW/g) (40°C/48h) w zale zno sci od typu i ilo sci (ppm) dodatku stabilizuj acego Przyklad Nr Ilo sc chelatuj acego czynnika kompleksotwórczego *) (ppm) SiO 2 (%) Pocz atkowe O a (%) Warto sc TAM ( µW/g) w 40°C/48 h 10 ATMP; 1000 0,5 14,2 5,3 11 HEDP; 1000 0,5 13,9 7,3 12 ATMP-Na 5 ; 1000 0,5 13,85 5,3 13 IDS; 1000 0,5 13,84 6,3 14 Na 7 -DTMP; 1000 0,5 13,83 6,1 15 DTPMP; 1000 0,5 13,99 5,0 16 EDPTP; 1000 0,5 13,96 5,1 17 EDTA; 1000 0,5 13,64 5,3 18 kwas glukonowy; 1000 0,5 13,98 7,2 *) ATMP = kwas aminotri(metyleno)fosfonowy Na 5 -ATMP = sól pi eciosodowa ATMP HEDP = kwas 1-hydroksyetano-1,1-difosfonowy IDS = iminodibursztnian DTPMP = kwas dietylenotriamino-penta(metyleno)fosfonowy Na 7 -DTPMP = sól heptasodowa DTPMP EPTMP = kwas etylenodiaminotetra(metyleno)fosfonowy EDTA = kwas etylenodiaminotetraoctowyPL 203 463 B1 7 T a b e l a 3: Warto sc TAM i czas rozpuszczania w zale zno sci od stosowanych ilo sci Mg 2+ przy zadanej zawarto sci SiO 2 Przyklad Nr Mg 2+ (ppm) SiO 2 (%) Warto sc TAM Czas rozpuszczania (minuty/g) 19 125 0,1 10,4 1,4 20 250 0,1 9,3 1,1 21 500 0,1 6,3 0,8 PL PL PL

Claims (9)

1. Zastrze zenia patentowe 1. Sposób wytwarzania dioksoperoksow eglanu disodu w postaci granulatu na drodze granulo- wania przez rozpylanie w z lozu fluidalnym, przy czym wodny roztwór lub zawiesin e w eglanu sodu oraz wodny roztwór nadtlenku wodoru, w obecno sci przynajmniej jednego dodatku zwi ekszaj acego trwa- losc, rozpyla si e w z lo zu fluidalnym, zawieraj acym cz astki dioksoperoksow eglanu disodu i równocze- snie odparowuje si e wod e przy temperaturze z lo za w zakresie 40 do 95°C, znamienny tym, ze jako dodatek stosuje si e zwi azek magnezu w ilo sci 50 do 2.000 ppm Mg 2+ i dodatkowo, jako stabilizator, szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O w zakresie 1 do 3 w ilo sci odpowiednio 0,1 do 1% wagowego, przy czym stosowane ka zdorazowo ilo sci odnosz a si e do wytwarzanego dioksoperoksow eglanu disodu z wy laczeniem kombinacji z soli magnezu i zespolonego fosforanu.

2. Sposób wed lug zastrz. 1, znamienny tym, ze wprowadza si e zwi azki Mg rozpuszczalne w wodzie, korzystnie siarczan Mg, octan Mg lub sól magnezu z chelatuj acymi czynnikami komplekso- twórczymi w ilo sci 100 do 1000 ppm Mg 2+ , w szczególno sci 200 do 500 ppm Mg 2+ .

3. Sposób wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze zwi azek Mg dodaje si e do rozpylanego roztworu H 2 O 2 .

4. Sposób wed lug zastrz. 1 do 3, znamienny tym, ze jako stabilizator stosuje si e szk lo wodne w ilo sci 0,1 do 0,5% wagowego SiO 2 w przeliczeniu na dioksoperoksow eglan disodu.

5. Sposób wed lug zastrz. 1 do 4, znamienny tym, ze dodatkowo stosuje si e chelatuj ace czyn- niki kompleksotwórcze z rz edu hydroksykwasów karboksylowych, kwasów karboksyfosfonowych, kwasów hydroksyfosfonowych oraz soli metali alkalicznych, amonowych lub soli magnezowych tych kwasów, w ilo sci od 50 do 2.000 ppm.

6. Sposób wed lug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako chelatuj ace czynniki kompleksotwórcze dodaje si e zwi azki z rz edu kwasu nitrylotrójoctowego, kwasu iminodioctowego, iminodibursztynianu, kwasu winowego, kwasu glukonowego i kwasu 1-hydroksyetano-1,1-difosfonowego lub soli Na, K lub Mg wymienionych kwasów w ilo sci od 100 do 1.000 ppm, korzystnie 200 do 1000 ppm, w przeliczeniu na wytwarzany dioksoperoksow eglan disodu i dodaje si e go do roztworu H 2 O 2 i/lub roztworu sody, wzgl ednie zawiesiny sody.

7. Sposób wed lug zastrz. 1 do 6, znamienny tym, ze roztwór H 2 O 2 o st ezeniu 30 do 75% wa- gowych i roztwór, lub zawiesin e sody o zawarto sci Na 2 CO 3 w zakresie od 20 do 60% wagowych, ko- rzystnie 30 do 50% wagowych, przy czym roztwór H 2 O 2 zawiera zwi azek Mg a roztwór lub zawiesina sody zawiera szk lo wodne, rozpyla si e za pomoc a dyszy rozpylaj acej dla trzech lub czterech materia- lów z mieszaniem zewn etrznym, obejmuj acej rur e centraln a i umieszczone wokó l niej dwie lub trzy rury p laszczowe, przy czym rura centralna wystaje poza rury p laszczowe o 2 do 10 promieni rury centralnej.

8. Dioksoperoksow eglan disodu w postaci granulatu, znamienny tym, ze (i) wykazuje budow e ziarnow a daj ac a si e otrzyma c za pomoc a granulowania przez rozpylanie w z lo zu fluidalnym, (ii) zawie- ra w ziarnie równomiernie rozproszon a zawarto sc soli magnezu w ilo sci od 50 do 2.000 ppm Mg 2+ i dodatkowo szk lo wodne o module SiO 2 /Na 2 O w zakresie od 1 do 3 w ilo sci od 0,1 do 0,5% wagowe- go SiO 2 , (iii) z wy laczeniem zespolonego fosforanu oraz (iv) wykazuje warto sc TAM równ a lub mniej- sz a ni z 8 µW/g, korzystnie mniejsz a ni z 7 µW/g, mierzon a po 48 godzinach w 40°C.

9. Dioksoperoksow eglan disodu wed lug zastrz. 8, znamienny tym, ze wykazuje jedno- lub wie- lowarstwow a, stabilizuj ac a otoczk e z jednej lub wielu soli tworz acych hydraty.PL 203 463 B1 8 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 z l. PL PL PL