Patents
Search within
Search within the title, abstract, claims, or full patent document: You can restrict your search to a specific field using field names.
Use TI= to search in the title, AB= for the abstract, CL= for the claims, or TAC= for all three. For example, TI=(safety belt).
Search by Cooperative Patent Classifications (CPCs): These are commonly used to represent ideas in place of keywords, and can also be entered in a search term box. If you're searching forseat belts, you could also search for B60R22/00 to retrieve documents that mention safety belts or body harnesses. CPC=B60R22 will match documents with exactly this CPC, CPC=B60R22/low matches documents with this CPC or a child classification of this CPC.
Learn More
Title
Abstract
Claims
Full Document
Find patents
Keywords and boolean syntax (USPTO or EPO format): seat belt searches these two words, or their plurals and close synonyms. "seat belt" searches this exact phrase, in order. -seat -belt searches for documents not containing either word.
For searches using boolean logic, the default operator is AND with left associativity. Note: this means safety OR seat belt is searched as (safety OR seat) AND belt. Each word automatically includes plurals and close synonyms. Adjacent words that are implicitly ANDed together, such as (safety belt), are treated as a phrase when generating synonyms.
Learn More
Search by
Chemistry searches match terms (trade names, IUPAC names, etc. extracted from the entire document, and processed from .MOL files.)
Substructure (use SSS=) and similarity (use ~) searches are limited to one per search at the top-level AND condition. Exact searches can be used multiple times throughout the search query.
Searching by SMILES or InChi key requires no special syntax. To search by SMARTS, use SMARTS=.
To search for multiple molecules, select "Batch" in the "Type" menu. Enter multiple molecules separated by whitespace or by comma.
Learn More
Patent numbers
Search specific patents by importing a CSV or list of patent publication or application numbers.
Reaktywna żywica izocyjanian/poliol i sposób wytwarzania kształtek o otwartych porach
PL175074B1
Poland
- Other languages
English - Inventor
Lothar Thiele Hans-Peter Kohlstadt Nicole Schlingloff Claudia Plutniok
Worldwide applications
Application PL94312249A events
1993-06-18
1993-06-18
1994-03-16
1994-06-09
1994-06-09
1996-04-01
1998-10-30
Description
translated from
Przedmiotem wynalazku jest reaktywna żywica izocyjanian/poliol, jak również sposób wytwarzania kształtek o otwartych porach, w którym jako spoiwo ziarnistego materiału wprowadza się reaktywną żywicę izocyjanian/polio.
Znane sąkształtki o otwartych porach, np. z grubego żwiru. W czasopiśmie “ADAC Motorwelt” w numerze drugim z roku 1993 na stronach 6,7 i 8 opisano kamienie brukowe, które przepuszczają deszcz. W szczególności jest mowa o “kamieniu filtracyjnym” ze złożonych drobnych ziaren żwiru, który jak przepuszczalna gąbka, umożliwia wsiąkanie wody deszczowej właśnie tam, gdzie pada. Nadaje się nie tylko na parkingi, ale także na drogi dla pieszych i drogi rowerowe.
Znane są także kształtki z utwardzanego poliuretanu jako spoiwa dla mieszaniny żwiru i piasku. Tak więc, w opisie EP 468 608 podano element odwadniający dla obudowy studni. Składa się on w zasadzie z 20 do 30 części wagowych określonego kruszywa i z 1 części wagowej spoiwa na bazie poliuretanu. Jako kruszywo zastosowano frakcję żwirku filtracyjnego w zakresie od 1do 4 mm. Utwardzanie odbywa się w temperaturze 80°C w obecności katalizatora. Wadąjest konieczność usuwania ziaren piasku o średnicy poniżej 1 mm. Ponadto, utwardzanie w temperaturze 80°C jest zbyt przewlekłe, a zatem nieopłacalne. Ponadto, rozprowadzenie spoiwa poliuretanowego jest nierównomierne. Szczególnie szkodliwe jest tworzenie się “gniazd” nie zwilżonych, bardzo drobnych ziarn, na czym trąci wytrzymałość.
W opisie WO 92/18702 podano przepuszczalne dla cieczy elementy, które wytwarza się w wyniku połączenia kilku segmentów bez podpór za pomocą lanego elastomeru. Segmenty składają się z mieszaniny żwiru z laną żywicą poliuretanową. Frakcja ziarna składa się z ziarn o średnicy od 2 do 8, lub od 2 do 4 mm. Zawartość spoiwa wynosiła 5% wagowych.
Firma Laubag opisuje w swoim prospekcie firmowym “Oko-Filter”, odporny na ciśnienie filtr żwirowy bez podpór, który składa się ze spoiwa poliuretanowego i mieszaniny piasku kwarcowego o średnicy ziarna w granicach od 1 do 4 mm. Ma on następujące zalety: dużą przepuszczalność wody, długą żywotność słupa studni, doskonałe działanie filtracyjne odpowiednie aż do głębokości 200 m i dużą wytrzymałość mechaniczną, a zwłaszcza udarność. Nic nie powiedziano na temat wytwarzania filtra żwirowego, a zwłaszcza stosowanego spoiwa poliuretanowego.
W opisie DE 40 23 005 podano system poliuretanowy zbliżony do niniejszego wynalazku, który nadaje się np. do budowy filtrów; do mocowania szyb w ramach okiennych i do wytwarzania przekładkowych elementów budowlanych. Składnik poliolowy zawiera od 15 do 100% wagowych poliolu, od 0 do 85% wagowych napełniacza, od 0 do 5% wagowych środka suszącego, takiego jak zeolit, od 0 do 2% wagowych środka zagęszczającego, od 0 do 2% wagowych innych substancji pomocniczych, takich jak barwniki lub katalizatory i od 1 do 10% wagowych środka tiksotropującego, będącego mieszaniną poliamidoaminy z małocząsteczkową wielofunkcyjną aminą.
Dotychczasowe znane rozwiązania nie rozwiązały problemu wynalezienia spoiwa dla materiału ziarnistego, który umożliwiłby proste i pewne wytwarzanie kształtek o otwartych porach i o dużej wytrzymałości mechanicznej, a przy tym nie będących toksycznymi.
175 074
Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według wynalazku spełnia te wszystkie wymagania. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według wynalazku zawiera
a) poliol
b) polizocyjanian
c) do 0,5% wagowych katalizatora w przeliczeniu na poliol
d) do 10% wagowych środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny w przeliczeniu na poliol i
e) do 10%o wagowych środka do wiązania wody w przeliczeniu na poliol, przy czym reaktywna żywica charakteryzuje się tym, że zawiera katalizator i środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny w takim stężeniu, że bezpośrednio po zmieszaniu w ciągu 10 minut spływa w dół: a) w temperaturze 25°C co najmniej o 15 cm i b) w temperaturze 130°C o 3 do 0,3 cm, gdy reaktywną żywicę izocyjanian/poliol natychmiast po wymieszaniu nanosi się za pomocąrakli w postaci prostokątnego paska długości 10 cm, grubości 1 mm i szerokości 1 cm na odtłuszczoną blachę, którą podgrzano do temperatury utwardzenia i natychmiast po naniesieniu ustawiono pionowo w suszarce, dzięki czemu pasek reaktywnej żywicy znajduje się w położeniu pionowym.
Korzystnie reaktywna żywica izocyjanian/poliol zawiera do 50% nadmiar izocyjanianu, w przeliczeniu na reaktywne grupy hydroksylowe.
Korzystnie reaktywna żywica zawiera katalizatory cynoorganiczne o ciężarze cząsteczkowym ponad 250.
Korzystnie reaktywna żywica izocyjanian/poliol zawiera środki ułatwiające wytwarzanie zawiesiny zawierające krzem.
Korzystnie reaktywna żywica izocyjanian/poliol charakteryzuje się tym, że jako środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny zawiera bentonit i silnie zdyspergowany kwas krzemowy.
Dzięki temu uzyskuje się to, że lepkość reaktywnej żywicy z jednej strony w temperaturze pokojowej podczas mieszaniajest tak niska, że materiał ziarnisty jest dobrze zwilżany, a z drugiej strony podczas podwyższania temperatury bez mieszania jest tak wysoka, że błona w położeniu pionowym nie spływa w dół. Po utwardzeniu powstaje utwardzalny poliuretan.
Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania kształtek o otwartych porach, przy czym objętość porów stanowi do 60% objętości kształtek, charakteryzujący się tym, że wprowadza się reaktywną żywicę izocyjanian/poliol zawierającą
a) poliol
b) poliizocyjanian
c) do 0,5% wagowych katalizatora w przeliczeniu na poliol
d) do 10% wagowych środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny w przeliczeniu na poliol
e) do 10% wagowych środka wiążącego wodę w przeliczeniu na poliol przy czym reaktywna żywica zawiera katalizator i środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny w takim stężeniu, że bezpośrednio po zmieszaniu w ciągu 10 minut żywica spływa w dół:
a) w temperaturze 25°C co najmniej 15 cm i
b) w temperaturze 130°C o 3 do 0,3 cm, gdy reaktywną żywicę izocyjanian/poliol natychmiast po zmieszaniu nanosi się za pomocą rakli w postaci prostokątnego paska długości 10 cm, grubości 1 mm i szerokości 1 cm na odtłuszczoną blachę, którą podgrzano do temperatury utwardzania i natychmiast po naniesieniu ustawiono pionowo w suszarce dzięki czemu pasek reaktywnej żywicy znajduje się w położeniu pionowym, przy czym reaktywną żywicę wprowadza się łącznie z materiałem ziarnistym i ewentualnie innymi dodatkami, korzystnie przy stosunku wagowym piasku kwarcowego do żywicy poniżej 20:1, w temperaturze pokojowej, miesza się aż do równomiernego zwilżenia części stałych żywicą,
2) otrzymaną masę odlewa się do form o żądanych wymiarach,
3) formy z zawartością ogrzewa się do 2 godzin w temperaturze od 80° do 150°C, i następnie
4) kształtki wyjmuje się z form.
175 074
Korzystnie sposób charakteryzuje się tym, że jako materiał ziarnisty wprowadza się żwir łub piasek lub mieszaninę żwiru i piasku.
Korzystnie w sposobie według wynalazku jako materiał ziarnisty wprowadza się dodatkowo pył.
Korzystnie w sposobie według wynalazku wprowadza się ziarnisty materiał zawierający do 10% wagowych ziaren o średnicy poniżej 1,0 mm.
Również korzystnie w sposobie według wynalazku ziarnisty materiał poddaje się wstępnemu działaniu składnika poliolowego lub wytworzonej z niego żywicy
Do stosowania według wynalazku nadają się w zasadzie wszystkie poliole, które służą do wytwarzania poliuretanów. W grę wchodzą przede wszystkim znane polihydroksypolietery o ciężarze cząsteczkowym w zakresie od 60 do 10 000, korzystnie od 70 do 6 000, zawierające w cząsteczce od 2 do 10 grup hydroksylowych. Takie polihydroksypolietery wytwarza się znanym sposobem w wyniku alkoksylowania odpowiednich cząsteczek wyjściowych, takich jak np. woda, glikol propylenowy, gliceryna, trimetylolopropan, sorbit, cukier trzcinowy itd. Odpowiednim środkiem alkoksylującym jest zwłaszcza tlenek propylenu i ewentualnie także tlenek etylenu. Innym rodzajem polihydroksypolieteru sąpolitetrahydrofurany otrzymywane w wyniku polimeryzacji z otwarciem pierścienia.
W grę wchodzą także znane poliestropoliole o ciężarze cząsteczkowym w zakresie od 400 do 10 000, jeśli zawierają od 2 do 6 grup hydroksylowych. Ma to miejsce zwłaszcza wtedy, gdy zależy na doskonałej odporności na działanie światła i podwyższonej temperatury. Odpowiednimi poliestropoliolami są znane skądinąd produkty reakcji użytych w nadmiarze wielowodorotlenowych alkoholi rodzaju już wymienionego przykładowo jako cząsteczki wyjściowe z wielozasadowymi kwasami, takimi jak np. kwas bursztynowy, kwas adypinowy, kwas ftalowy, kwas tereftalowy i dowolne mieszaniny takich kwasów. Mogą być także stosowane estry lub częściowe estry nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych ze związkami polihydroksylowymi, a także ich pochodne etoksylowane lub propoksylowane. Korzystny jest poliestrodiol z heksanodiolu i kwasu adypinowego. W końcu, można stosować także prepolimery zawierające grupy OH, a więc oligomery z poliizocyjanianów i wziętych w dużym nadmiarze polioli, a także poliole na podstawie poliwęglanów, polikaprolaktonów i zakończonych grupami hydroksylowymi polibutadienów.
Jako poliizocyjaniany odpowiednie są wszystkie wielowartościowe izocyjaniany aromatyczne i alifatyczne. Zawierają one korzystnie średnio 2 do najwyżej 4 grup NCO. Jako odpowiednie izocyjaniany można wymienić np.: diizocyjanian 1,5-naftylenu, diizocyjanian 4,4'-difenylometanu (MDI), uwodorniony MDI (H12MDI), diizocyjanian ksylilenu (XDI), diizocyjaniantetrametyliksylilenu (TMXDI), diizocyjanian 4,4'-difenylodimetylometanu, diizocyjanian di- i tetraalkilodifenylometanu, diizocyjanian 4,4'-dibenzylu, diizocyjanian 1,3-fenylenu, diizocyjanian 1,4-fenylenu, izomery diizocyjamanu toluilenu (TDI), ewentualnie ich mieszanina, 1-metylo-2,4-diizocyjanianocykloheksan, l,6-diizocyjaniano-2,2,4-trimetyloheksan, 1,6-diizocyjaniano-2,4,4-trimetylo-heksan, 1-izocyjamanometylo-3-izocyjamano-1,5,5trimetylocykloheksan (IPDI), chlorowane i bromowane diizocyjaniany, diizocyjaniany zawierające fosfor, 4,4'-diizocyjanianofenyloperfluoroetan, 1,4-diizocyjaniantetrametoksybutanu,
1.4- diizocyjanianbutanu, 1,6-diizo-cyjanian heksanu (HDI), diizocyjanian dicykloheksylometanu, 1,4-diizocyjanian cykloheksanu, diizocyjanian etylenu, ester bisizocyjamanoetylowy kwasu ftalowego. Innymi ważnymi diizocyjanianami są: diizocyjanian trimetyloheksametylenu,
1.4- diizocyjanianobutan, 1,12-diizocyjanianododekan i diizocyjanian dimeru kwasu tłuszczowego. Zasługują na zainteresowanie trimeryzowane izocyjaniany i izocyjanianobiurety, a także częściowo osłonięte poliizocyjaniany, które umożliwiają wytwarzanie samosieciujących poliuretanów, np. dimer diizocyjanianu toluilenu. W końcu, można stosować także prepolimery, a więc oligomery z kilkoma grupami izocyjanianowymi. Jak wiadomo, wytwarza się je z użyciem dużego nadmiaru monomerycznego poliizocyjanianu w obecności np. dioli. Na ogół korzystnie stosuje się izocyjaniany aromatyczne.
175 074
Stosuje się korzystnie poliole i poliizocyjaniany jako dwuskładnikową żywicę laną, przy czym małocząsteczkowy poliizocyjanian i również stosunkowo małocząsteczkowy poliol miesza się na krótko przed ich zastosowaniem. Stosuje się poliizocyjanian z około 50% nadmiarem izocyjanianu w przeliczeniu na poliol, korzystnie z nadmiarem od 10 do 30%.
Jako katalizatory stosuje się bardzo aktywne trzeciorzędowe aminy lub amidyny i związki metaloorganiczne, a także ich mieszaninę. Jako aminy wchodzą w grę związki acykliczne, a zwłaszcza cykliczne. Korzystnie można wymienić takie związki, jak tetrametylobutanodiamina,
1,4-diazabicyklooktan (DABCO), 1,8-diazabicyklo-(5.4.0)-undecen.
Jako związki metaloorganiczne wchodzą w grę zarówno związki żelaza, jak i cyny. Konkretnie można wymienić związki 1,3-dikarbonylowe żelaza, takie jak acetyloacetionian żelaza(III).
Jako katalizatory stosuje się zwłaszcza związki cynoorganiczne. Rozumie się przez nie związki zawierające zarówno cynę, a także resztę organiczną, a zwłaszcza związki zawierające jedno lub kilka wiązań Sn-C. Do związków organicznych w szerszym znaczeniu zaliczająsię także np. sole, takie jak oktanian cyny(II) i stearynian cyny(II). W węższym znaczeniu zaliczająsię do tych związków przede wszystkim związki czterowartościowej cyny o wzorze ogólnym Rn+jSnKj-,, przy czym n oznacza liczbę od 0 do 2, R oznacza grupę alkilową, arylową, alkiloarylową i/lub aryloalkilową, które prócz atomów C i H mogą zawierać także atomy O, zwłaszcza w postaci grup ketonowych lub estrowych, a X wreszcie oznacza związek tlenu, siarki lub azotu. Grupy R i X mogą być także połączone ze sobą i wtedy razem z cyną mogą tworzyć pierścień. Związki takie sąpodane w opisach EP 491 268, EP 490 277, EP 423 643. R zawiera korzystnie co najmniej 4 atomy węgla, a zwłaszcza co najmniej 8 atomów węgla. Górną granicę stanowi z reguły 12 atomów węgla. Korzystnie n = 0 lub 1, lub mieszanina 1 i 0. X jest korzystnie związkiem tlenu, a więc cynoorganicznym tlenkiem, wodorotlenkiem, alkoholanem, związkiem β-dikarbonylowym, karboksylanem lub solą kwasów nieorganicznych. X może być jednak także związkiem siarki, a więc cynoorganicznym sulfidem, tiolanem lub estrem tiokwasu. W przypadku związków Sn-S szczególnie interesujące są estry kwasu tioglikolowego, np. związki z następującymi resztami:
-S-CH2-CH2-CO-O-(CH2)10CH3 lub -S-CH2-CH2-CO-O-CH2-CH(C2H5)-CH2-CH2-CH2-CH3.
Związki te spełniają dalszą regułę wyboru: ciężar cząsteczkowy związku cynoorganicznego ma wynosić korzystnie ponad 250, a zwłaszcza ponad 600.
Korzystną klasę związków przedstawiają także dialkilokarboksylany cyny(IV) (X = OCO-R1). Kwasy karboksylowe zawierają 2, korzystnie co najmniej 10, a zwłaszcza od 14 do 32 atomów węgla. Można również stosować kwasy dikarboksylowe. Jako kwasy można wymienić konkretnie: kwas adypinowy, maleinowy, fumarowy, malonowy, bursztynowy, pimelinowy, tereftalowy, fenylooctowy, benzoesowy, octowy, propionowy, a zwłaszcza kwas 2-etyloheksanowy, kaprylowy, kapronowy, laurynowy, mirystynowy, palmitynowy i stearynowy. Konkretnymi związkami są: dioctan, maleinian, bis(2-etyloheksanian), dilaurynian dibutylo- i dioktylocyny; octan tributylocyny, dilaurynian bis(i-metoksykarbonyloetylo)cyny i dilaurynian bis(i-acetyloetylojcyny.
Także tlenki i sulfidy, oraz tiolany cyny są szczególnie korzystne. Konkretnymi związkami są następujące związki: tlenek bis^ributylocyny), tlenek bis(trioktylocyny), bis(2-etyloheksylotiolan) dibutylo- i dioktylocyny, didodecylotiolan dibutylo- i dioktylocyny, didodecylotiolan bis(i-metoksykarbonyloetylo)cyny, bis(2-etyloheksylotiolan) bis(i-metoksykarbonyloetylo)cyny, bis(2-etyloheksylotiolan) bis(β-aoetyloetylo)cyny, didodecylotiolan dibutylo- i dioktylocyny, 2-etyloheksaman kwasu butylo- i oktylocynotris(tioglikolowego), 2-etyloheksaman kwasu dibutylo- i dioktylocynobis(tioglikolowego), 2-etyloheksanian kwasu tributylo- i trioktylocyno(tioglikolowego), a także 2-etyloheksanian glikolu butylo-1 oktylocynotris(tioetylenowego), 2-etyloheksanian glikolu dibutylo-1 dioktylocynobisCtioetylenowego), 2-etyloheksanian glikolu tributylo- i trioktylocyno(tioetylenowego) o wzorze ogólnym Rn+1Sn(SCH2CH2OCOC8H17)3.,,, przy czym Rjest grupą alkilową zawierającą od 4 do 8 atomów węgla, 2-etyloheksanian glikolu bis(e-metoksykarbonyloetylo)cynobis(tioetylenowego) i kwa175 074 su bis(P-metoksykarbonyloetylo)cynobis(tioglikolowego), i 2-etyloheksanian glikolu bis(|3-acetyloetylo)cynobis(tioetylenowego), i 2-etyloheksanian kwasu cynobis(tioglikolowego).
Z pozostałych przytoczonych grup związków cyny można wymienić: wodorotlenek tributylocyny, dietylan dibutylocyny. dibutylan dibutylocyny, diheksylan diheksylocyny, diacetyloacetonian dibutylocyny, dietyloacetylooctan dibutylocyny, tlenek bis(butylodichlorocyny), sulfid bis(dibutylochlorocyny), dichlorek dibutylo-1 dioktylocyny, ditiooctan dibutylo- i dioktylocyny.
Katalizator dodaje się korzystnie do poliolu. Jego ilość zależy od jego reaktywności i warunków reakcji i wynosi korzystnie od 0,01 do 0,5% wagowych, w przeliczeniu na poliol.
Pomocniczy środek do wytwarzania zawiesiny służy przede wszystkim do stabilizowania pyłu i napełniaczy w reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol. Do tego jest bardzo ważne jej zwilżanie. Ponadto należy zapobiec osadzaniu się cząstek. W ścisłym związku z tym stoi efekt tiksotropowy reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol. Podczas mieszania z ziarnistym materiałem i podczas odlewania w formach musi być ona możliwie płynna. Natomiast po ustaniu działania sił zewnętrznych, powinna mieć możliwie dużą lepkość, aby nie spływać do dołu w formach.
Konkretnymi materiałami, które spełniają te zadania, są
- bentonity, czyli zanieczyszczone gliny, które tworzą się w wyniku wietrzenia tufów wulkanicznych, a zwłaszcza “bentony”,
- silnie rozproszony kwas krzemowy, a więc kwas krzemowy zawierający ponad 99,8% wagowych SiO2, który wytwarza się przez hydrolizę w płomieniu tlenowo-wodorowym z czterochlorku krzemu, a zwłaszcza “Aerosil”,
- mieszanina a) kwasu krzemowego i b) dimetylosulfotlenku glikolu polioksyalkilenowego i jego pochodnych zwłaszcza z końcowymi grupami siloksanowymi albo włókien polietylenowych, a zwłaszcza mieszanina amorficznego kwasu krzemowego i fibrylowanych włókien polietylenowych (Sylathix-53),
- utwardzony olej rycynowy, sam lub razem z etylenobisstearamidem lub bis(stearoilo-palmitoilo)-etylenodiaminą (wosk Wachs-C firmy Hoechst),
- węglan wapnia poddany obróbce powierzchniowej.
Ponadto można wymienić: LiCl, sadzę, mieszaniny poliamidoammy z małocząsteczkowymi aminami (patrz opis DE 40 23 005), bardzo drobnoziarniste polimoczniki z alifatycznych lub aromatycznych poliamin i izocyjanianów, a także otrzymywane in situ pochodne izocyjamanowe.
Środek pomocniczy do wytwarzania zawiesiny stosuje się w ilości do 10% wagowych, a zwłaszcza w ilości od 0,5 do 5% wagowych, w przeliczeniu na poliol. Jego ilość należy zwiększyć ze zwiększeniem się zawartości pyłu w mieszaninie żwir/piasek. Powoduje to zarówno lepsze zwilżanie pyłu, jak również lepsze związanie pyłu w nie utwardzonej i w utwardzonej mieszaninie reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol z ziarnistym materiałem. Tym samym poprawia się także zawartość pyłu w powietrzu, j ak również trwałość kształtek podczas przechowywania ich w wodzie. Środek pomocniczy do wytwarzania zawiesiny także dodaje się korzystnie do poliolu.
Reaktywna żywica izocyjanian/poliol może zawierać także inne dodatki. Należą do nich przede wszystkim napełniacze. Służą one nie tylko do zwiększania objętości, ale także poprawiają właściwości techniczne, a zwłaszcza właściwości płynięcia. Jako napełniacze nadają się węglany, a zwłaszcza kalcyt, wapień, kreda i powlekany węglan wapnia oraz podwójna sól węglan magnezowo-wapniowy, taki jak dolomit, siarczany, takie jak siarczan baru i wapnia, tlenki i wodorotlenki, takie jak tlenek glinu, uwodnione tlenki glinu, krzemiany, takie jak kaolin, skaleń, wolastonit, mika, glina i talk, a także dwutlenek krzemu (mączka kwarcowa), ziemia okrzemkowa, grafit lub włókna szklane. Napełniacze dodaje się korzystnie także do składnika poliolowego, a mianowicie w ilości do 70% wagowych, korzystnie od 10 do 60% wagowych, w przeliczeniu na składnik żywicy.
Do poliolu dodaje się także środek do wiązania wody, a zwłaszcza glinokrzemiany metalu alkalicznego (pasta Zeolith-L-Paste). Jego zawartość wynosi do 10% wagowych, korzystnie od 1 do 5% wagowych, w przeliczeniu na poliol.
175 074
Poliol może także zawierać specjalne dodatki, takie jak środki dyspergujące, środki zagęszczające lub środki tiksotropujące, gdy środek pomocniczy do wytwarzania suspensji ma pod tym względem niezadowalające właściwości.
Tymi dodatkami mogą być: pigmenty, środki uniepalniające, stabilizatory, środki zwiększające przyczepność itd.
Do pewnych konkretnych zastosowań może być wskazane stabilizowanie poliuretanu przeciwko rozkładowi. Jako przeciwutleniacze nadają się szczególnie do 1,5% wagowych środków: Irganox 1010,1076,311411425 firmy Ciba Geigy, Topanol 0 firmy ICI i Goodrite 3114 firmy Goodrich.
Jako absorbery UV nadają się szczególnie do 1,5% wagowych środków: Tinuvin P, 328 i 144 (Ciba Geigy), Sanduvor VSU i 3035 (Sandoz), Chimassorb 81 firmy Chimosa.
Jako stabilizatory świetlne na podstawie amin z zawadą przestrzenną wchodzą w grę do 1,5% wagowych środków: Tinuvin 765 i 770 firmy Ciba Geigy, Sanduvor 3050,3051 i 3052 firmy Sandoz i Chimassorb 119 firmy Chimosa, jak również Mar LA 62, 63, 67 i 68 firmy Argus Chemical Corporation.
Dodatki miesza się znanym sposobem z poliolem. W ten sposób otrzymuje się tzw. żywicę. Także do poliizocyjanianu można dodawać dodatki, jednak nie czyni się tego często, tzn., że utwardzacz składa się korzystnie wyłącznie z poliizocyjanianu.
Można oczywiście stosować także kilka polioli, poliizocyjanianów, katalizatorów, środków pomocniczych do wytwarzania zawiesin i dodatków o takim samym działaniu.
Reaktywną żywicę izocyjanian/poliol stosuje sięjako spoiwo organiczne zamiast stosowanych zwykle nieorganicznych spoiw, np. zamiast cementu. Kruszywo i inne dodatki są analogiczne do stosowanych zwykle w materiałach budowlanych. Jako kruszywo służą materiały ziarniste, zwłaszcza mineralne. Chodzi przy tym o kruszone i/lub nie kruszone tworzywa skalne. Ich skład chemiczny, obok cech samego ziarna, ma mniejsze znaczenie. Może przy tym chodzić o takie materiały, jak dwutlenek krzemu, krzemiany, węgiel, wapień, korund, węglik krzemu, metale, pełne lub puste kulki szklane lub z tworzyw sztucznych, gliniec, wermikulit, perlit, pumeks lub żużle. Korzystny jest dwutlenek krzemu w postaci piasku i żwiru. Szczególnie nadaje się piasek kwarcowy, który zawiera ponad 85% wagowych kwarcu. Jego ziarna są w dużym stopniu zaokrąglone i mają średnicę od 0,06 do 2 mm. Odpowiednie materiały o średnicy ponad 2 mm określa się jako żwir. W naszym przypadku szczególne znaczenie ma drobny żwir o wielkości ziarna od 2 do 6,3 mm.
Stosuje się korzystnie taką mieszaninę żwiru i piasku, w której części składowe mają maksymalną średnicę 6,3, a korzystnie 4 mm. Decydujące znaczenie dla sposobu według niniejszego wynalazku ma fakt, że można stosować także materiały ziarniste o średnicy poniżej 1 mm 1 przy czym ich udział wagowy może wynosić do 10% wagowych. Połowa tych materiałów może mieć średnicę ziarna poniżej 0,2 mm. Jest także możliwe stosowanie mieszaniny żwiru i piasku zawierającej 5% wagowych pyłu. Rozkład wielkości ziarna oznacza się znanym sposobem analizy sitowej.
Duża zawartość piasku o bardzo małej i średniej wielkości ziarna zmniejsza rzeczywiście przepuszczalność wody. W wyniku zmiany tej zawartości można uzyskać pożądaną przepuszczalność wody. Kształtka wykonana z mieszaniny w stosunku 1:1 dwu frakcji piasku, jednej o średnicy od 0,20 do 1,0 i drugiej od 1,0 do 2,0 mm, jest praktycznie nieprzepuszczalna dla wody. Część pyłowąmożna wprowadzać jako napełniaczjuż do reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol.
W wypadku odpowiedniego rozkładu wielkości ziarna trzeba jedynie przemyć początkową mieszaninę żwiru i piasku, aby np. usunąć wszelkie składniki organiczne i składniki pęczniejące. W takich okolicznościach nie jest nawet konieczne odsiewanie części pyłowych. Przemytą mieszaninę żwiru i piasku suszy się gorącym powietrzem i następnie przechowuje się w silosach w zwykłych warunkach otoczenia. Jednak przed magazynowaniem dodaje się korzystnie do mieszaniny żwiru i piasku część poliolu, zwłaszcza wtedy, gdy mieszanina ma dużą zawartość pyłu. Poliol może zawierać także inne składniki, takie jak napełniacze, środki ułatwiające wytwarzanie zawiesiny i katalizator. Ta wstępna obróbka prowadzi do całkowitego
175 074 zwilżenia mieszaniny żwiru, piasku i pyłu, a tym samym, do całkowitego otoczenia poszczególnych cząstek. Dzięki temu uzyskuje się nie tylko zmniejszenie zawartości pyłu w powietrzu podczas wytwarzania kształtek, ale także poprawę odporności kształtek na działanie wody podczas ich przechowywania.
Stosunek wagowy piasek kwarcowy : spoiwo poliuretanowe wynosi korzystnie poniżej 20 : 1, a zwłaszcza jest równy lub mniejszy od 16 : 1. W przypadku wielkości ziarna od 1,6 do 4,0 mm jest wymagane stosowanie równych ilości wagowych piasku kwarcowego i spoiwa w celu otrzymania filtrów o szybkości przepływu wody równej 0 m3/min.m2. W przypadku piasku o wielkości ziarna do 4 mm, ale zawierającego 20% wagowych cząstek o wielkości poniżej 1,6 mm - w przeliczeniu na całkowitą ilość piasku - udział spoiwa zmniejsza się dla otrzymania takiego samego rodzaju filtra do około 10% wagowych, w przeliczeniu na całą ilość piasku.
Jako dodatki stosuje się podobne produkty, jak np. w przypadku betonu, aby uzyskać określone dodatkowe efekty, np. pigmenty w celu zabarwienia, włókno szklane w celu wzmocnienia i materiały o ostrych krawędziach w celu nadania właściwości przeciwpoślizgowych.
Z reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol i ziarnistych materiałów, a także przy użyciu ewentualnych innych dodatków, wytwarza się kształtki z otwartymi porami, przy czym stosuje się w zasadzie sposób odlewania.
W tym celu najpierw dozuje się i miesza oba składniki reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol, a mianowicie poliol razem z katalizatorem, środkiem ułatwiającym wytwarzanie zawiesiny i ewentualnymi innymi dodatkami jako pierwszym składnikiem i z poliizocyjanianem jako drugim składnikiem.
Po tym w zasadzie dozuje się i miesza w temperaturze pokojowej te reaktywne żywice izocyjanian/poliol z ziarnistym materiałem i ewentualnymi innymi dodatkami, aż do uzyskania całkowitego zwilżenia żywicą stałych składników. Tę masę do formowania wlewa się, z jednoczesnym wytrząsaniem ale bezciśnieniowo, do formy o pożądanych wymiarach. W przypadku wydłużonych form może być korzystne użycie pewnego ciśnienia, np. 15 N/cm2. W celu wzmocnienia można włożyć włókninę, plecionkę lub matę z włókna szklanego lub metalu. Jest także możliwe naniesienie na powierzchnię warstwy materiału dekoracyjnego, np. białego grubego żwiru. Jest możliwe także włączenie warstwy granulowanego węgla aktywnego, aby otrzymać w kształcie warstwę izolacyjną. Z reguły form nie podgrzewa się. Pokrywa się je handlowym środkiem rozdzielającym.
W celu utwardzenia ogrzewa się formy z ich zawartością w temperaturze od 80 do 150°C, co może odbywać się w suszarce z powietrzem obiegowym. Ogrzewanie może trwać do 2 godzin, korzystnie do 1 godziny, a zwłaszcza do 10 minut. Czas ogrzewania zaczyna się od napełnienia formy masą do formowania i kończy się z wyjęciem z formy.
Celowe jest, aby nie chłodzić do temperatury 25°C, korzystnie nie chłodzić do temperatury 50°C, a zwłaszcza nie chłodzić w ogóle, tzn., że wyjmowanie z formy odbywa się, praktycznie biorąc, w temperaturze reakcji. Wyjmuje się z formy wtedy, gdy nie występuje już lotny izocyjanian i kształtki są utwardzone w takim stopniu, że można z nimi swobodnie postępować. Chodzi przy tym nie tylko o wyjście z formy, lecz także o transport, składowanie i ewentualną dodatkową obróbkę kształtek. Wytrzymałość kształtek jeszcze wyraźnie wzrasta w ciągu jednego dnia. Ten czas dotwardzania zależy od temperatury przechowywania, wilgotności (wilgotność powietrza, ciekła woda) i wymiarów kształtki.
Jako formy stosuje się formy trwałe. Nie potrzeba ich czyścić po każdym użyciu, ale raczej dopiero do 10-, a nawet po 20-krotnym używaniu.
Instalacja do wytwarzania kształtek jest korzystnie przystosowana do ciągłej, półautomatycznej produkcji periodycznej.
Wytworzone w ten sposób kształtki majądoskonałe właściwości, które związane sąprzede wszystkim ze spoiwem poliuretanowym i z jego rozprowadzeniem w ziarnistym materiale.
Spoiwo poliuretanowe jest, praktycznie biorąc, niewrażliwe na działanie wody. Jakość wody nie zmienia się po 7 dniowym kontakcie. Dotyczy to nie tylko koloru, zapachu, przezroczy10
175 074 stości i napięcia powierzchniowego wody, ale przede wszystkim zawartości w niej amin. Kształtki nadają się zatem jako elementy urządzeń stosowanych do uzyskiwania wody pitnej.
Spoiwo poliuretanowe jest tak rozprowadzone w ziarnistym materiale, że powstaje system porów. Objętość porów wynosi do 60% objętościowych, korzystnie od 30 do 50% objętościowych, obliczonajako objętość porów-·, w przeliczeniu na objętość kształtek. Dzięki temu kształtki są prawie dwukrotnie lżejsze od zwartych kształtek o odpowiednich wymiarach wykonanych przy użyciu cementu jako spoiwa. Pory zmniejszają także przewodność ciepła.
System porów jest otwarty, tzn., że kształtki są przepuszczalne. Przepuszczają one gazy i ciecze, np. wodę w postaci cieczy lub pary, powietrze i ciecze polarne. Przepuszczalność wody jest duża, i to pod nieznacznym ciśnieniem lub nawet bez żadnego ciśnienia, dzięki czemu woda deszczowa może wsiąkać bez spiętrzania się.
Przepuszczalność wody można celowo zmieniać w wyniku odpowiedniego wyboru wielkości ziarna i rozkładu wielkości ziarna. Dotyczy to zarówno ogólnej objętości porów, jak również rozkładu wymiarów porów na przekroju kształtki. Taki asymetryczny system porów można wytworzyć np. w wyniku nałożenia na warstwę materiału o średnich wymiarach ziarna (od 1 do 3 mm) drugiej warstwy gruboziarnistego materiału o wymiarach ziarna od 3 do 10 mm. Warstwa drobnoziarnistego materiału (od 0,3 do 1,0 mm) może być tylko bardzo cienka, aby nie zmniejszyć przepuszczalności praktycznie do zera.
Dobre właściwości mechaniczne uzyskuje się dzięki równomiernemu rozprowadzeniu spoiwa poliuretanowego w ziarnistym materiale. Wytrzymałość kształtek jest zadziwiająco korzystna dla spoiwa organicznego. Dotyczy to zarówno wytrzymałości na ściskanie i wytrzymałości na rozciąganie, jak również wytrzymałości na zginanie. Także udarność jest bardzo duża. Gdyby wartości te były niedostateczne dla specjalnych zastosowań, to można je jeszcze zwiększyć w wyniku dodatku środków wzmacniających. Dzięki wyborowi odpowiednich substancji wyjściowych i dodatkowi stabilizatorów można zachować dobre właściwości wytrzymałościowe w ciągu wielu lat. Np. odporność na hydrolizę można znacznie poprawić przez zastosowanie polieteropoliolu zamiast poliestropoliolu.
Dzięki tym cennym właściwościom kształtek o otwartych porach nadają się one do zastosowań, w których “permeat”, np. wodę, należy usuwać bezciśnieniowo w wyniku wsiąkania, a także do takich zastosowań, w których kształtka znajduje się pod dużym ciśnieniem, np. w głębokiej studni.
Przykłady
Wynalazek przedstawiono szczegółowo za pomocą przykładów.
Przykład I
Sporządza się mieszaninę reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol z obu składników - poliolu z dodatkami (żywicy) i poliizocyjanianu (utwardzacza). Żywica składa się z 33% wagowych polipropylenodiolu i 10% wagowych polieterotriolu, 10% wagowych pasty zeolitowej, 45% wagowych kredy, 1,6% wagowych pirogenicznego kwasu krzemowego i poniżej 1% wagowego dilaurynianu dibutylocyny.
części wagowe tej żywicy miesza się w temperaturze pokojowej przy użyciu dynamicznego mieszalnika z 1 częścią wagową poliizocyjanianu, 4,4-diizocyjamaau difenylometanu o funkcyjności 2,7. Otrzymuje się w ten sposób reaktywną żywicę izocyjanian/poliol.
Z 1 części wagowej tej reaktywnej żywicy izocyjanian/poliol i 16 części wagowych mieszaniny żwiru i piasku wytwarza się masę do formowania w wyniku mieszania w temperaturze pokojowej z jednoczesnym wytrząsaniem. Mieszanina żwiru i piasku zawiera 95% wagowych cząstek o średnicy od 1 do 4 mm i 5% wagowych cząstek o średnicy < 1 mm.
Masę do formowania wlewa się w temperaturze pokojowej z jednoczesnym wytrząsaniem do formy, którą powleczono natryskiem teflonowym. Dodatkowo przyłożono określone ciśnienie. Utwardzanie odbywa się w suszarce z powietrzem obiegowym w temperaturze 140°C w ciągu około 10 minut. Po ochłodzeniu do temperatury pokojowej wyjmuje się z formy.
175 074
Przykład II
Zmiana temperatury utwardzania przy dwu prędkościach mieszania A) Reaktywna żywica izocyjanian/poliol
| a) Składnik żywicy | Udziały masowe, w % wagowych |
| Poli(glikol propylenowy), OHZ (liczba hydroksylowa) około 280, dwsfsakcżjnż | 13,00 |
| Poli(glikol propylenowy), OHZ około 240, dwufsnkkżjaż | 28,00 |
| Olej rycynowy | 5,00 |
| Krzemian Na-Al w oleju rycynowym | |
| (mieszanina 1:1) | 6,00 |
| Kwas krzemowy (Aerosil 150) | 2,00 |
| Dllzurżalza dibutylocyny | 0,02 |
| Mączka wapienia | 45,98 |
| b) Składnik utwardzacza | |
| 4,4-dllzokżJanlzn dlfeażlometαns | 100,00 |
| Stosunek mieszaniny żywica utwardzacz | 100 -30 |
200 g żywicy i 60 g utwardzacza wymieszano za pomocą metalowego mieszadła łopatkowego (szerokość łopatki 4 cm) w puszce blaszanej o średnicy 10 cm w ciągu 1 minuty w temperaturze pokojowej (23°C) i następnie utwardzano przy różnych wartościach temperatury.
Reaktywną żywicę izocyjanian/poliol natychmiast po wymieszaniu nanoszono za pomocą rakli w postaci prostokątnego paska długości 10 cm, grubości 1 mm i szerokości 1 cm na odtłuszczoną blachę stalową. Blachę tę podgrzano do temperatury utwardzania i natychmiast po naniesieniu ustawiano pionowo w suszarce, dzięki czemu pasek reaktywnej żywicy znajdował się w położeniu pionowym. Po 10 minutach czasu utwardzania dla wartości temperatury podanych w następnych tabelach, określano ściekanie reaktywnej żywicy.
Następnie wytworzono dwie porównawcze próby zgodnie z podaną recepturą, które różnią się tylko tym, że wymieszano je z różną prędkością mieszania, a mianowicie 100 lub 1000 obrotów na minutę.
| Temperatura, °C | Prędkość mieszania, obrotów na minutę | Ściekanie, cm |
| 25 | 100 | >15 |
| 25 | 1000 | >15 |
| 80 | 100 | 10-11,5 |
| 80 | 1000 | >15 |
| 130 | 100 | 0,3-0,6 |
| 130 | 1000 | 3,8-4,5 |
Ściekanie reaktywnej żywicy na blachach można przyjąć za miarę jej zdolności zwilżania. W wyniku zwiększenia prędkości mieszania do 1000 obrotów na minutę według danych w tabeli można zwiększyć spadek lepkości.
B) Mieszanina zawierająca reąktywnk żywią ę i mieszaninę awiru i pias ku
Mieszaninę żwiru i pisaku oraz reaktywną żywicę izocyjanian/poliol (stosunek mieszania 16:1) wymieszano w mieszarce ślimakowej i przeniesiono do formy produkcyjnej wysokości 1 m w temperaturze formy 25 i 80°C, przy czym reaktywna żywica izocyjanian/poliol silnie spływa w górnej części formy. Z utwardzonych rurek filtracyjnych można na górnym końcu z łatwością ręcznie wyłamać kawałki. Natomiast w dolnej części tych rur ilość żywicy jest znacznie większa i szybkość przepływu wody przez dolną 1/3 rury jest prawie równa 0 m3/min.m2.
W odróżnieniu od powyższych dwu prób, w temperaturze 130°C w ciągu 10 minut można otrzymać rurę filtracyjnąz prawie równomiernym rozdzieleniem żywicy wzdłuz całej długości rury.
175 074
Przykład III
Zmiana środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny
W dwu porównawczych próbach z reaktywnymi żywicami takimi, jak w przykładzie IIA, w których połowę lub całą ilość Aerosilu 150 zastąpiono przez mączkę wapienną, reaktywna żywica naniesiona raklą spływa ponad 15 cm w zakresie temperatury między 25 i 130°C. Spadeklepkości w wyniku wymieszania i podwyższenia temperatury nie może być zrównoważony przez samą postępującą reakcję chemicznąw takim zakresie, jak to powoduje łącznie reakcja i Aerosil. Jeśli natomiast 0,5% mączki wapiennej zastąpiono Aerosilem, to w temperaturze 130°C nie obserwowano spływania reaktywnej żywicy.
Zarówno w przypadku użycia Aerosilu w ilości poniżej lub powyżej 2% w instalacji produkcyjnej nie można było wytwarzać przydatnych rur filtracyjnych. W pierwszym przypadku występują zbyt duże różnice w rozdziale reaktywnej żywicy w filtrze. Małe ilości w górnej części i duże w dolnej części powodują różnice w wytrzymałości i szybkościach przepływu wody. W drugim przypadku filtr nie ma żadnej wytrzymałości. Z powodu braku płynięcia żywicy nie mogą się wytworzyć dobre miejsca przywierania między poszczególnymi cząstkami.
Przykład IV
Zmiana stężenia katalizatora
Podany składnik żywicy (patrz przykład IIA) przygotowano z dodatkiem różnych ilości katalizatora (0,015,0,018 i 0,023% dilaurynianu dibitylocyny) i porównano przebieg spływania z recepturą początkową zawierającą katalizator w ilości 0,020%. Szybkość mieszania izocyjanianu z poliolem wynosi 100 obrotów na minutę. Sposobem pomiaru podanym w przykładzie IIA
| Temperatura, °C | Ilość katalizatora, % |
| 80 130 | 0,015 0,018 0,020 0,023 >15 > 15 >15 >15 13,5-14,5 6,9-9 0,6-0,3 0,0 |
W temperaturze formy 130°C wytworzono rury filtracyjne przy użyciu katalizatora w ilości 0,023%.
W przypadku użycia katalizatora w ilości 0,018% stwierdzono wyraźne różnice w rozdzieleniu reaktywnej żywicy. Widoczna była szczególnie duża ilość żywicy na 20 cm dolnej części rury filtracyjnej. W przypadku użycia katalizatora w ilości 0,023% uzyskano równomierne rozdzielenie reaktywnej żywicy, jednak wytrzymałość rury była bardzo mała. Części pękały już podczas wyjmowania z formy. Badania struktury rury filtracyjnej wykazały, że nie mogły się wytworzyć miejsca dobrego przywierania między poszczególnymi cząstkami żwiru. Lepkość układu wzrosła zbyt dużo w chwili całkowitego wypełnienia formy.
Dla praktycznego wytwarzania rur filtracyjnych dobierano temperaturę utwardzania i środek ułatwiający wytworzenie zawiesiny, a także stężenie katalizatora do założonych warunków mieszania w mieszarce ślimakowej. Spadek lepkości podczas mieszania reaktywnej żywicy z mieszaniną żwiru i piasku za pomocą ślimaka w instalacji produkcyjnej naśladowano przez mieszanie reaktywnej żywicy w laboratorium z szybkością 100 obrotów na minutę.
Porównanie wyników prób laboratoryjnych z wytwarzaniem rur filtracyjnych w instalacji produkcyjnej wykazuje, że dla uzyskania rur filtracyjnych o dobrym rozkładzie wytrzymałości konieczny jest określony przebieg spływania układu żywicy. W przypadku zastosowanego wariantu nanoszenia w próbach laboratoryjnych odpowiednie jest spływanie o wartości od 0,3 do 0,6 cm w temperaturze 130°C.
Przykłady pokazują że dla danego składu polioli, poliizocyjanianów i dodatków stężenie katalizatora i środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny można zmieniać tylko w bardzo wąskim zakresie, jeśli ma być uzyskane równomierne rozdzielenie poliuretanu w produkcie końcowym. Ten wąski zakres można ustalić dla konkretnego przypadku na podstawie kilku rutynowych prób. Była szczęśliwą okolicznością możliwość określenia tych warunków, ponieważ nie można było z góry oczekiwać możliwości realizacji takiego odmiennego przebiegu lepkości w związku ze skokowymi zmianami temperatury i ścinania.
Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 4,00 zł
Claims (4)
Hide Dependent
translated from
Claims (4)
Hide Dependent
translated from
- Zastrzeżenia patentowe1. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol zawierająca następujące składniki· a) poliol,b) polizocyjanian, c) do 0,5% wagowych katalizatora, d) do 10% wagowych środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny w przeliczeniu na poliol i e) do 10% wagowych środka do wiązania wody w przeliczeniu na poliol, znamienna tym, że zawiera w reaktywnej żywicy katalizator i środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny w takim stężeniu, że bezpośrednio po zmieszaniu w ciągu 10 minut spływa w dół: a) w temperaturze 25°C co najmniej o 15 cm i b) w temperaturze 130°C o 3 do 0,3 cm, gdy reaktywną żywicę izocyjanian/poliol natychmiast po wymieszaniu nanosi się za pomocą rakli w postaci prostokątnego paska długości 10 cm, grubości 1 mm i szerokości 1 cm na odtłuszczoną blachę, którą podgrzano do temperatury utwardzenia i natychmiast po naniesieniu ustawiono pionowo w suszarce, dzięki czemu pasek reaktywnej żywicy znajduje się w położeniu pionowym.2. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera do 50% nadmiar izocyjanianu, w przeliczeniu na reaktywne grupy hydroksylowe.3. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że zawiera katalizatory cynoorganiczne o ciężarze cząsteczkowym ponad 250.4. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera środki ułatwiające wytwarzanie zawiesiny zawierające krzem.5. Reaktywna żywica izocyjanian/poliol według zastrz. 1, znamienna tym, że jako środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny zawiera bentonit i silnie zdyspergowany kwas krzemowy.6. Sposób wytwarzania kształtek o otwartych porach, przy czym objętość porów stanowi do 60% objętości kształtek, w którym wprowadza się materiał ziarnisty oraz reaktywną żywicę jako środek wiążący, znamienny tym, że1) wprowadza się reaktywną żywicę izocyjanianu/poliol zawierającąa) poliolb) poliizocyjanianc) do 0,5% wagowych katalizatora w przeliczeniu na poliold) do 10% wagowych środka ułatwiającego wytwarzanie zawiesiny w przeliczeniu na poliole) do 10% wagowych środka wiążącego wodę w przeliczeniu na poliol przy czym reaktywna żywica zawiera katalizator i środek ułatwiający wytwarzanie zawiesiny w takim stężeniu, że bezpośrednio po zmieszaniu w ciągu 10 minut żywica spływa w dół:a) w temperaturze 25°C co najmniej 15 cm ib) w temperaturze 130°C o 3 do 0,3 cm, gdy reaktywną żywicę izocyjanian/poliol natychmiast po zmieszaniu nanosi się za pomocą rakli w postaci prostokątnego paska długości 10 cm, grubości 1 mm i szerokości 1 cm na odtłuszczoną blachę, którą podgrzano do temperatury utwardzania i natychmiast po naniesieniu ustawiono pionowo w suszarce dzięki czemu pasek reaktywnej żywicy znajduje się w położeniu pionowym, przy czym reaktywną żywicę wprowadza się łącznie z materiałem ziarnistym i ewentualnie innymi dodatkami, korzystnie przy stosunku wagowym piasku kwarcowego do żywicy poniżej 20:1, w temperaturze pokojowej, miesza się aż do równomiernego zwilżenia części stałych żywicą
- 2) otrzymaną masę odlewa się do form o żądanych wymiarach,
- 3) formy z zawartością ogrzewa się do 2 godzin w temperaturze od 80° do 150°C, i następnie
- 4) kształtki wyjmuje się z form.175 074Ί. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że jako materiał ziarnisty wprowadza się żwir lub piasek lub mieszaninę żwiru i piasku.8. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że jako materiał ziarnisty wprowadza się dodatkowo pył.9. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że wprowadza się ziarnisty materiał zawierający do 10% wagowych ziaren o średnicy poniżej 1,0 mm.10. Sposób według zastrz. 6 albo7 albo 8 albo 9, znamienny tym, że ziarnisty materiał poddaje się wstępnemu działaniu składnika poliolowego lub wytworzonej z niego żywicy.* * *