NL8304398A

NL8304398A - Roentgenonderzoekapparaat met selectief filter.

Info

Publication number: NL8304398A
Application number: NL8304398A
Authority: NL
Original assignee: Philips Nv
Priority date: 1983-12-22
Filing date: 1983-12-22
Publication date: 1985-07-16
Also published as: JPS60156437A; CA1228181A; EP0146992A1

Description

* < EHN 10883 \ N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

... Rontgenonderzoekapparaat met selectief filter. --- . . De uitvinding betreft een röntgenonderzoekapparaat -voor perifeer onderzoek met een rontgenhrcn, een objecttafel en een röntgende tectie-systeem.

In dergelijke apparaten wordt bij de beeldvonning vaak hinder 5 ondervonden van straling die via tussenruimten in een samengesteld object, zoals bijvoorbeeld beide benen van een patient, ongehinderd passeert. Dergelijke straling verstoort een te vormen beeld door locale sterke overbelichting hetgeen optimalisering van het detectiesysteem en het werken met een automatische helichtingsregeling bij de beeld-10 vorming bemoeilijkt.

De uitvinding beoogt deze bezwaren te ondervangen en daartoe heeft een röntgenonderzoekapparaat van de in de aanhef genoemde soort volgens de uitvinding tot kenmerk, dat ter voorkoming van overstraling van het detectiesysteem door straling die via tussenruimten in een 15 samengesteld object passeert een stralingsfilter met in twee onderling loodrechte richtingen een variabele stralingsabsorptie is cpgenomen.

Doordat in een röntgenonderzoekapparaat bijvoorbeeld voor angiografisch onderzoek aan de benen van een patient met een filter als cmschreven de ruimte tussen de benen locaal tegen overstraling kan 20 warden af geschermd is een beduidend betere beeldvorming mogelijk.

In een voorkeursuitvoering is het filter ter aanpassing aan het verloop van de af te schermen ruimte in de beeldvarmerüe inrichting dwars in de stralenbundel verplaatsbaar.

Het feit, dat het filter als zodanig made wordt afgeheeld legert 25 geen wezenlijk nadeel op omdat ter plaatse van het filter toch geen, voor het onderzoek, bijvoorbeeld angiografisch onderzoek aan de benen van een patient, relevante informatie aanwezig is. Een dergelijk mogelijk nadeel is geheel vermeden bij toepassing in een röntgenonderzoekapparaat uitgerust met een inrichting voor bijvoorbeeld digitale beeldsubstractie.

30 Daar immers verdwijnt de afbeelding van het filter juist door de sub-stractie uit het uiteindelijke beeld.

In röntgencnderzoekapparaten volgens de uitvinding is toepassing van automatische helichtingsregeling door de afwezigheid van de 8304398 ’ ^ --—------------- - EHN 10883 2 -

«t V

directe straling net een hoge mate van nauwkeurighe id uitvoerbaar waardoor de beeldvorming kan worden verbeterd respectievelijk de stralings-dosis kan worden gereduceerd.

! Een filter voor een röntgenonderzoekapparaat volgens de uit- 5 vinding bestaat bijvoorbeeld uit een in thee onderling loodrechte vlakken wigvormig verlopend lichaam uit röntgenstraling absorberend materiaal zoals bijvoorbeeld aluminium. Een sterker verloop van de absorptie kan worden gerealiseerd door een gedeelte van de wig uit een materiaal met een relatief laag atocmnummer te vervangen door een wig uit een 10 materiaal met een hoger atocmnummer, bij voorkeur zodanig dat de stralings-absorptie voor belde materialen ongeveer een faktor twee of meer uit elkaar ligt. Vooral door een filter als bijvoorbeeld een gietstuk te formeren kan het verloop van de stralingsabsorptie in elk van de belde richtingen zovel door de vorm als door de te gebruiken materialen aan te 15 meten objecttypen worden aangepast.

Aan de hand van de tekening zullen in het navolgende enkele voorkeursuitvoeringen volgens de uitvinding, nader worden beschreven. In de tekening toont : figuur 1 een röntgenonderzoekapparaat volgens de uitvinding, 20 en figuur 2 een uitvoeringsvorm van een stralingsfilter daarvan in bovenaanzicht a, in dwarsdoorsnede b en in langs-doorsnede c.

Een röntgenonderzoekapparaat zoals geschets in figuur 1 bevat 25 een röntgenbuis 1 met een anode 2, een kathode 4 en een uittreevenster 6 voor het opwekken van een röntgenbundel 8 waarmede een samengesteld object 10, bijvoorbeeld bestaande uit twee naast elkaar gelegen benen 9 en 11, gelegen pp een objecttafel 12 kan werden doorstraald. Aan een van de röntgenhron afgekeerde zijde van de objecttafel bevindt zich in de 30 nu beeldinformatie dragende röntgenbundel 14 een röntgenbeeldversterker-huis 15 met een ingangsscherm 16, een uitgangsscherm 18 en een electronen-optisch systeem 20 voor het op het uitgangsscherm afbeelden van een door de röntgenbundel 14 uit een fotokathode van het ingangsscherm vrijgemaakte electronenbundel 22. Het uitgangsscherm 18 is met een vezel-35 optiek of, zoals hier, met een lenssysteem 24 optisch gekoppeld met een ingangsscherm 26 van een tele vis ieopneembuis 25. In de televisieopneembuis wordt een door een lichtbundel 27 op het Ingangsscherm 26 daarvan geprojecteerd beeld met behulp van een electronenbundel 28 afgetast en omgezet 8304398 EHN 10883 3 ___

in een videosignaal. Het gehele detectiesysteem net de röntgenbeeld-versterkerbuis en de televisieqpneembuis kan vervangen zijn door een filmcamera of filmcassette. De beelden warden dan bijvoorbeeld via een röntgenversterkerscherm direct qp een film vastgelegd. De röntgenhuis I

5 met het detectiesysteem 29 vormen samen met de objectdrager 12 onderdelen I

van bijvoorbeeld bet in GB 2.098.440 beschreven rontgenonderzoekapparaat I

waarin de rantgenbron 1 met het detectiesysteem 29 cp de be schreven wijze ten opzichte van objectdrager kan werden verplaatst.

Het videosignaal wordt hier via een voorversterker 30 toegevoerd aan een I

10 monitor 32 en aan een eventueel aanwezige inrichting 34 voor digitale

beeldsubstractie. Voer onderlinge besturing en, waar nodig synchronisatie I

van de televisiecpneembuis, de röntgenhuis en de positie van de object- I

tafel, en daarmede van het object, is een centrale besturingsinrichting 36 opgenemen. I

15 Cïa straling, die via een opening 38 tussen de twee delen 9 I

en 11 van bet samengestelde object 10 ongehinderd de detector zou bereiken I

te reduceren is een filter 40 in de stralenweg opgenemen. Hét filter 40 I

is bijvoorbeeld tegen een niet afzonderlijk weergegeven collimator van I

het uitgangsvenster geplaatst. Voor aanpassing aan de geometrie van de I

20 opening 38 is het filter bij voorkeur, hier in een richting dwars cp het I

vlak van tekening, ten opzichte van het uittreevenster dus dwars cp de hoofdstraal van de röntgenbundel verplaatsbaar opgesteld.

Een filter zoals in twee doorsneden b en c en in bovenaanzicht a in figuur 2 is weergegeven bestaat uit een afgeplatte eerste wig 50 25 bijvoorbeeld uit aluminium met daarop een tweede wig 52 bijvoorbeeld uit

roestvrij staal of een ander materiaal hoofdzakelijk uit een of meerdere I

elementen met een relatief hoog atoemnummer. Een aldus samengestelde I

wig is bijvoorbeeld 400 rrm lang, 50 mm breed en ongeveer 25 itm hoog van welke hoogte het tweede filter bijvoorbeeld 10 irm in beslag neemt.

30 Zowel in de lengterichting als in de breedterichting is aldus een verlopende stralingsabscrptie gerealiseerd net in de breedterichting een maximum in het midden van het filter. Door wijzigingen in de breedte-hoogte verhouding, de tophoek 54, de totale lengte, de afmetingen van iet tweede filter ten opzichte van het eerste, de te gebruiken materialen 35 en dergelijke kan het filter aan onderscheiden typen van samengestelde objecten warden aangepast. Het filter is in de in figuur 1 geschetste opstelling waar de deelobjecten 9 en 11 de benen van een patient voorstellen met de lengteas loodrecht op het vlak van tekening gemonteerd en — ___ 8304398 EHN 10883 4 -.-- is voor aanpassing aan de tussenruimte 38 aldaar ode in die richting instelbaar gemonteerd.

Het filter is met eventuele geringe aanpassingen, bijvoorbeeld ook in de vorm van een set filters toepasbaar bij alle röntgenonder-5 zoekapparaten waarmede althans ook samengestelde objecten warden onderzocht. Een voorbeeld van een röntgenonderzoekapparaat waarin het filter met vrucht kan worden toegepast is beschreven in de gelijk met deze aanvrage (cp naam van Aanvraagster) ingediende octrooiaanvrage PHN 10882.

10 15 20 25 30 8304398 35

Claims

1. Röntgenonderzoekapparaat voer perifeer onderzoek met een röntgenhron, een objecttafel en een röntgendetectiesysteem, net bet kenmerk/ dat ter voorkaning van overstraling van het detectiesysteem door straling die een samengesteld object via tussenruimten ongehinderd 5 passeert een stralingsfilter met in twee onderling loodrechte richtingen een variabele stralingsahsorptie is cpgenomen.

2. Röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het filter in twee onderling loodrechte vlakken een wigvorm heeft.

3. Röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 2, met het kenmerk, 10 dat in een vlak als een enkelvoudige wig en in een vlak daar loodrecht op als een dubbele wig rerloopt.

4. Röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat centraal qp een wigvorm een tweede wigvorm uit stralingsabsarberend materiaal met een ten opzichte van het materiaal 15 van de eerste wig hogere soortelijke stralingsahsorptie is aangetracht.

5. Röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat een eerste wig in hoofdzaak uit een element met een relatief laag atoomunrner en de tweede wig in hoofdzaak uit een element net een relatief hoog atocmnuirmer bestaat. 20

6. Röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het stralingsfilter althans twee materialen bevat met een onderling verschil van ongeveer een faktor twee in de absorptiecoëfficiënt voor de te gebruiken straling.

7. Röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies, 25 met het kenmerk, dat het filter voor aanpassing aan de vorm van de tussenruimte in een samengesteld object dwars op een de voortplantingsrichting van een door de röntgenhron uit te zenden röntgenbundel ten opzichte van de röntgenhron verplaatsbaar is opgesteld.

8. Röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies, 30 roet het kenmerk, dat daarin een automatische belichtingsregeling is cpgencmen.

9. Röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies, met bet kenmerk, dat daarin een inrichting voor digitale beeldsutr stractie is. ppgencmen.

10. Wigvormig filter kennelijk bedoeld cm te warden toegepast in een röntgenonderzoekapparaat volgens een der voorgaande conclusies. 8304398